te_tn/te_tn_41-MAT.tsv

1	Book	Chapter	Verse	ID	SupportReference	OrigQuote	Occurrence	GLQuote	OccurrenceNote
2	MAT	front	intro	sa9c			0
3	MAT	1	intro	y7kk			0		మత్తయి 01 సామాన్య వ్యాఖ్య నిర్మాణం, ఆకృతి కొందరు కొన్ని అనువాదాలు పాతనిబంధనలోని కొన్ని వచనాలను ఎత్తి రాసేటప్పుడు పేజీలో కొద్దిగా కుడి వైపున వచ్చేలా రాస్తారు. ULT 1:23 దగ్గర ఇలా చేసింది. ఈ అధ్యాయంలో ప్రత్యేక అంశాలు వంశావళి వంశావళి అంటే ఒక మనిషి పూర్వీకుల జాబితా. యూదులు ఈ వంశావళులను ఎవరు రాజు కావాలి అని నిర్ణయించడం కోసం ఉపయోగిస్తారు. ఎందుకంటే రాజు కొడుకే రాజు కావాలి. ముఖ్యమైన మనుషులు తమ వంశావళులను రాసి పెట్టుకుంటారు. ఈ అధ్యాయంలో ముఖ్యమైన భాషాలంకారాలు కర్మణి వాక్య ప్రయోగాలు కర్మణి వాక్య ప్రయోగాలు ఈ అధ్యాయంలో మత్తయి ఉద్దేశ పూర్వకంగా చేశాడు. మరియకు ఎవరితోనూ లైంగిక సంబంధం లేదని చెప్పడం ఇందులో ఉద్దేశం. ఆమె పరిశుద్ధాత్మ మూలంగా యేసును గర్భంలో ధరించింది. ఇది అద్భుతం. అనేక భాషల్లో కర్మణి వాక్యాలు ఉండవు. కాబట్టి అనువాదకులు అలాటి భాషల్లో ఇదే సత్యాలను వెల్లడించడానికి మార్గాలు వెదకాలి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-activepassive]])
4	MAT	1	1	ava1			0	General Information:	రచయిత యేసు వంశావళితో అరంభిస్తున్నాడు. అయన దావీదు రాజు, అబ్రాహాము సంతానం వాడు అని చూపించడానికి ఇలా చేశాడు. వంశావళి కొన్ని వచనాలు కొనసాగుతుందిమత్తయి 1:17.
5	MAT	1	1	y31w		βίβλος γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ	1	The book of the genealogy of Jesus Christ
6	MAT	1	1	vpg1		Ἰησοῦ Χριστοῦ, υἱοῦ Δαυεὶδ, υἱοῦ Ἀβραάμ	1	Jesus Christ, son of David, son of Abraham
7	MAT	1	1	tka3		υἱοῦ Δαυεὶδ	1	son of David
8	MAT	1	2	ejp6		Ἀβραὰμ ἐγέννησεν τὸν Ἰσαάκ	1	Abraham was the father of Isaac
9	MAT	1	2	mxm2	figs-ellipsis	Ἰσαὰκ…ἐγέννησεν…Ἰακὼβ…ἐγέννησεν	1	Isaac the father ... Jacob the father
10	MAT	1	3	g8y6	translate-names	Φαρὲς…Ζάρα…Ἑσρώμ…Ἀράμ	1	Perez ... Zerah ... Hezron ... Ram	ఇవి పురుషుల పేర్లు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-names]])
11	MAT	1	3	t7jg	figs-ellipsis	Φαρὲς…ἐγέννησεν…Ἑσρὼμ…ἐγέννησεν	1	Perez the father ... Hezron the father
12	MAT	1	4	fe3u	figs-ellipsis	Ἀμιναδὰβ…ἐγέννησεν…Ναασσὼν…ἐγέννησεν	1	Amminadab the father ... Nahshon the father
13	MAT	1	5	yr52		Σαλμὼν…ἐγέννησεν τὸν Βόες ἐκ τῆς Ῥαχάβ	1	Salmon was the father of Boaz by Rahab
14	MAT	1	5	lj86	figs-ellipsis	Βόες…ἐγέννησεν…Ἰωβὴδ…ἐγέννησεν	1	Boaz the father ... Obed the father
15	MAT	1	5	q5bd		Βόες…ἐγέννησεν τὸν Ἰωβὴδ ἐκ τῆς Ῥούθ	1	Boaz the father of Obed by Ruth
16	MAT	1	6	r84m	figs-ellipsis	Δαυεὶδ…ἐγέννησεν τὸν Σολομῶνα ἐκ τῆς τοῦ Οὐρίου	1	David the father of Solomon by the wife of Uriah
17	MAT	1	6	bp35		τῆς τοῦ Οὐρίου	1	the wife of Uriah	విధవరాలైన ఊరియా భార్య. ఊరియా చనిపోయాక అతని భార్యకు సొలోమోను పుట్టాడు.
18	MAT	1	7	r881	figs-ellipsis	Ῥοβοὰμ…ἐγέννησεν τὸν Ἀβιά, Ἀβιὰ…ἐγέννησεν τὸν Ἀσάφ	1	Rehoboam the father of Abijah, Abijah the father of Asa
19	MAT	1	10	bh7r		τὸν Ἀμώς	1	Amon	దీన్ని కొన్ని సార్లు “ఆమోసు” అని తర్జుమా చేస్తారు.
20	MAT	1	11	dk1j		Ἰωσίας…ἐγέννησεν τὸν Ἰεχονίαν	1	Josiah was an ancestor of Jechoniah
21	MAT	1	11	rj7p		ἐπὶ τῆς μετοικεσίας Βαβυλῶνος	1	at the time of the deportation to Babylon
22	MAT	1	11	v2im		Βαβυλῶνος	1	Babylon	ఇక్కడ బబులోను దేశం అని అర్థం, కేవలం బబులోను నగరం మాత్రమే కాదు.
23	MAT	1	12	y7cx		μετὰ…τὴν μετοικεσίαν Βαβυλῶνος	1	After the deportation to Babylon	అదే పదం వాడండి మత్తయి 1:11.
24	MAT	1	12	tx6g		Σαλαθιὴλ…ἐγέννησεν τὸν Ζοροβαβέλ	1	Shealtiel was an ancestor of Zerubbabel	షయల్తియేలు జెరుబ్బాబేలు తాత.
25	MAT	1	15	lqk9			0	Connecting Statement:	రచయిత యేసు వంశ వృక్షం పూర్తి చేశాడు. అది 1:1 దగ్గర మెదలైంది. మత్తయి 1:1.
26	MAT	1	16	b3bm	figs-activepassive	Μαρίας, ἐξ ἧς ἐγεννήθη Ἰησοῦς	1	Mary, by whom Jesus was born
27	MAT	1	16	z2rg	figs-activepassive	ὁ λεγόμενος Χριστός	1	who is called Christ
28	MAT	1	17	jzq4	translate-numbers	δεκατέσσαρες	1	fourteen	14 (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-numbers]])
29	MAT	1	17	z5xw		τῆς μετοικεσίας Βαβυλῶνος	1	deportation to Babylon	ఇక్కడ వాడిన పదాలే వాడండి మత్తయి 1:11.
30	MAT	1	18	gnl6			0	General Information:	ఇక్కడ కథనంలో కొత్త అంశం మొదలౌతున్నది. రచయిత యేసు పుట్టుక అంశాలను వర్ణిస్తున్నాడు.
31	MAT	1	18	cqt1	figs-explicit	μνηστευθείσης τῆς μητρὸς αὐτοῦ Μαρίας τῷ Ἰωσήφ	1	His mother, Mary, was engaged to marry Joseph
32	MAT	1	18	e4ur	figs-explicit	μνηστευθείσης τῆς μητρὸς αὐτοῦ Μαρίας	1	His mother, Mary, was engaged
33	MAT	1	18	xvk1	figs-euphemism	πρὶν…συνελθεῖν αὐτοὺς	1	before they came together
34	MAT	1	18	in4a	figs-activepassive	εὑρέθη ἐν γαστρὶ ἔχουσα	1	she was found to be pregnant
35	MAT	1	18	a71d		ἐκ Πνεύματος Ἁγίου	1	by the Holy Spirit	పరిశుద్ధాత్మ ప్రభావం మరియ ఎవరితోనూ లైంగిక సంబంధం లేకుండానే గర్భం దాల్చేలా చేసింది.
36	MAT	1	19	j8eb	figs-explicit	Ἰωσὴφ…ὁ ἀνὴρ αὐτῆς	1	Joseph, her husband
37	MAT	1	19	pu3p		ἀπολῦσαι αὐτήν	1	divorce her	పెళ్లి ప్రతిపాదన మానుకోవాలనుకున్నాడు.
38	MAT	1	20	iip4		αὐτοῦ ἐνθυμηθέντος	1	As he thought	ఎందుకంటే యోసేపు అనుకున్నాడు.
39	MAT	1	20	fb7e		κατ’ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ	1	appeared to him in a dream	యోసేపుకు కలలో కనిపించాడు.
40	MAT	1	20	lc8r		υἱὸς Δαυείδ	1	son of David
41	MAT	1	20	va5e	figs-activepassive	τὸ…ἐν αὐτῇ γεννηθὲν ἐκ Πνεύματός ἐστιν Ἁγίου	1	the one who is conceived in her is conceived by the Holy Spirit
42	MAT	1	21	j38f		τέξεται…υἱὸν	1	She will give birth to a son	ఎందుకంటే దేవుడు దేవదూతను పంపాడు. దేవదూత పుట్టబోయేది మగ పిల్లవాడు అని చెప్పాడు.
43	MAT	1	21	glq8		καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ	1	you will call his name
44	MAT	1	21	bf5z		αὐτὸς γὰρ σώσει	1	for he will save
45	MAT	1	21	em9q		τὸν λαὸν αὐτοῦ	1	his people	ఇది యూదులను సూచిస్తుంది.
46	MAT	1	22	p47i	writing-background		0	General Information:	రచయిత ప్రవక్త యెషయా వాక్కులు ప్రస్తావిస్తూ యేసు జననం లేఖనాల ప్రకారం జరిగిందని చెబుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-background]])
47	MAT	1	22	p9la		τοῦτο…ὅλον γέγονεν	1	All this happened	ఇవి దేవదూత మాటలు కావు. మత్తయి ఇక్కడ దేవదూత చెప్పిన దాని ప్రాముఖ్యత వివరిస్తున్నాడు.
48	MAT	1	22	c1vw	figs-activepassive	τὸ ῥηθὲν ὑπὸ Κυρίου διὰ τοῦ προφήτου	1	what was spoken by the Lord through the prophet
49	MAT	1	22	p39k	figs-explicit	τοῦ προφήτου	1	the prophet
50	MAT	1	23	q19h		ἰδοὺ…Ἐμμανουήλ	1	Behold ... Immanuel	ఇక్కడ మత్తయి ప్రవక్త యెషయా మాటలు రాస్తున్నాడు.
51	MAT	1	23	dw7z		ἰδοὺ, ἡ παρθένος	1	Behold, the virgin	గమనించండి. ఎందుకంటే నేను చెప్పేది సత్యం, ప్రాముఖ్యం కూడా: కన్య
52	MAT	1	23	sln1	translate-names	Ἐμμανουήλ	1	Immanuel	ఇది పురుషుని పేరు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-names]])
53	MAT	1	23	lm6t		ὅ ἐστιν μεθερμηνευόμενον, μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός	1
54	MAT	1	24	iue3			0	Connecting Statement:	రచయిత యేసు పుట్టుక సంభవాల వర్ణన కొనసాగిస్తున్నాడు.
55	MAT	1	24	iz4r		ὡς προσέταξεν…ὁ ἄγγελος Κυρίου	1	as the angel of the Lord commanded	దేవదూత యోసేపుకు మరియను తన భార్యగా చేసి కొమ్మని, బాలునికి యేసు అని పేరు పెట్టమని చెప్పాడు.
56	MAT	1	24	nr5e		παρέλαβεν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ	1	he took her as his wife	అతడు మరియను వివాహమాడాడు.
57	MAT	1	25	i7p5	figs-euphemism	οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν	1	he did not know her
58	MAT	1	25	dlm9		υἱόν	1	to a son
59	MAT	1	25	jtz8		καὶ ἐκάλεσεν τὸ ὄνομα αὐτοῦ, Ἰησοῦν	1	Then he called his name Jesus	యోసేపు ఆ బిడ్డకు యేసు అని పేరు పెట్టాడు.
60	MAT	2	intro	dz1c			0
61	MAT	2	1	j9yn			0	General Information:	ఇక్కడ కథనంలో కొత్త అంశం ఆరంభం అవుతున్నది. అధ్యాయం చివరి వరకూ కొనసాగుతుంది. మత్తయి ఇక్కడ యూదుల రాజును హతమార్చడానికి చేసే ప్రయత్నం గురించి రాస్తున్నాడు.
62	MAT	2	1	k518		Βηθλέεμ τῆς Ἰουδαίας	1	Bethlehem of Judea	బేత్లేహేము యూదయ రాష్ట్రంలో ఉంది.
63	MAT	2	1	id55		ἐν…ἡμέραις Ἡρῴδου τοῦ βασιλέως	1	in the days of Herod the king	అక్కడ రాజు హేరోదు.
64	MAT	2	1	kf5g		Ἡρῴδου	1	Herod	ఇతడు మహా హేరోదు.
65	MAT	2	1	p6gc		μάγοι ἀπὸ ἀνατολῶν	1	learned men from the east	నక్షత్రాలను పరిశీలించే తూర్పు వారు.
66	MAT	2	1	ft22		ἀπὸ ἀνατολῶν	1	from the east	యూదయకు తూర్పున వీరు ఉంటారు.
67	MAT	2	2	v5t4		ποῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς Βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων?	1	Where is he who was born King of the Jews?
68	MAT	2	2	zj7c		αὐτοῦ τὸν ἀστέρα	1	his star
69	MAT	2	2	a7y9		ἐν τῇ ἀνατολῇ	1	in the east
70	MAT	2	2	v248		προσκυνῆσαι	1	worship	దీనికి ఈ అర్థాలు ఉండవచ్చు1) ఆ బిడ్డను దైవంగా భావించి పూజించాలని వారి ఉద్దేశం లేక 2) మానవపరమైన రాజుగా గౌరవించాలని. మీ భాషలో ఈ రెండు అర్థాలూ ఇచ్చే పదం ఉన్నట్టయితే దాన్ని ఇక్కడ ఉపయోగించాలి.
71	MAT	2	3	p5rw		ἐταράχθη	1	he was troubled	హేరోదు ఈ బిడ్డ తన స్థానంలో రాజు అవుతాడని ఆందోళన చెందాడు.
72	MAT	2	3	qu3d	figs-metonymy	πᾶσα Ἱεροσόλυμα	1	all Jerusalem
73	MAT	2	4	ne4v			0	General Information:	వ. 6లో ప్రజల ప్రధాన యాజకులు, శాస్త్రులు మీకా ప్రవక్త రాసిన ప్రవచనాలు ఉదహరిస్తూ క్రీస్తు బేత్లేహేములో పుడతాడని చెప్పారు.
74	MAT	2	5	w68n		ἐν Βηθλέεμ τῆς Ἰουδαίας	1	In Bethlehem of Judea	బేత్లేహేము యూదయ రాష్ట్రంలో ఉంది.
75	MAT	2	5	z2i4	figs-activepassive	οὕτως…γέγραπται διὰ τοῦ προφήτου	1	this is what was written by the prophet
76	MAT	2	6	kmw7	figs-apostrophe	σύ Βηθλέεμ…οὐδαμῶς ἐλαχίστη εἶ ἐν τοῖς ἡγεμόσιν Ἰούδα	1	you, Bethlehem, ... are not the least among the leaders of Judah
77	MAT	2	6	tg5d	figs-metaphor	ὅστις ποιμανεῖ τὸν λαόν μου τὸν Ἰσραήλ	1	who will shepherd my people Israel
78	MAT	2	7	b487		Ἡρῴδης λάθρᾳ καλέσας τοὺς μάγους	1	Herod secretly called the learned men	ఇతరులకు తెలియకుండా జ్ఞానులతో హేరోదు మాట్లాడాడన్న మాట.
79	MAT	2	7	tax3	figs-quotations	ἠκρίβωσεν παρ’ αὐτῶν τὸν χρόνον τοῦ φαινομένου ἀστέρος	1	men to ask them exactly what time the star had appeared
80	MAT	2	7	vng3	figs-explicit	τὸν χρόνον τοῦ φαινομένου ἀστέρος	1	what time the star had appeared
81	MAT	2	8	v7y2		τοῦ παιδίου	1	young child	ఇది యేసును సూచిస్తుంది.
82	MAT	2	8	t4u1		ἀπαγγείλατέ μοι	1	bring me word	నాకు తెలపండి, లేక చెప్పండి, తిరిగి వచ్చి సమాచారం ఇవ్వండి.
83	MAT	2	8	jtw7		προσκυνήσω αὐτῷ	1	worship him	దీన్ని చూడండి మత్తయి 2: 2 లో ఎలా తర్జుమా చేసారో చూడండి. [మత్తయి 2:2] (./02/02.md).
84	MAT	2	9	h1zx		οἱ δὲ ἀκούσαντες	1	After they	తర్వాత జ్ఞానులు
85	MAT	2	9	wl4r		εἶδον ἐν τῇ ἀνατολῇ	1	they had seen in the east
86	MAT	2	9	hy1i		προῆγεν αὐτούς	1	went before them	వారిని నడిపించిన, లేక “దారి చూపిన.
87	MAT	2	9	jp2j		ἐστάθη ἐπάνω	1	stood still over	ఆగిపోయింది
88	MAT	2	9	w3v1		οὗ ἦν τὸ παιδίον	1	where the young child was	ఆ పసివాడు ఉన్న చోటికి పైగా.
89	MAT	2	11	pv3r			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ సన్నివేశం మరియ, యోసేపులు బాల యేసు నివసిస్తున్న చోటుకు మారింది.
90	MAT	2	11	tu5s		ἐλθόντες	1	They went	జ్ఞానులు వెళ్లారు.
91	MAT	2	11	d41d	translate-symaction	πεσόντες προσεκύνησαν αὐτῷ	1	They fell down and worshiped him	యేసును పూజించడానికి వారు మోకరించి తమ ముఖాలు నేలకు అనించారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-symaction]])
92	MAT	2	11	r452	figs-metonymy	τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν	1	their treasures
93	MAT	2	12	zyq6		χρηματισθέντες	1	God warned them	అటు తరువాత, దేవుడు ఆ జ్ఞానులను హెచ్చరించాడు. దేవునికి హేరోదు ఆ బిడ్డకు హాని తలపెట్టిన సంగతి తెలుసు.
94	MAT	2	12	dr1p	figs-quotations	κατ’ ὄναρ μὴ ἀνακάμψαι πρὸς Ἡρῴδην	1	dream not to return to Herod, so
95	MAT	2	13	brp5			0	General Information:	వ. 15లో, మత్తయి హోషేయ ప్రవక్త మాటలు ఎత్తి రాస్తున్నాడు. క్రీస్తు కొంతకాలం ఐగుప్తులో గడుపుతాడు.
96	MAT	2	13	iw8p		ἀναχωρησάντων…αὐτῶν	1	they had departed	జ్ఞానులు వెళ్ళిపోయారు.
97	MAT	2	13	zwj5		φαίνεται κατ’ ὄναρ τῷ Ἰωσὴφ	1	appeared to Joseph in a dream	యోసేపు కలలో అతని దగ్గరకు వచ్చాడు.
98	MAT	2	13	u4a4	figs-you	ἐγερθεὶς, παράλαβε…φεῦγε…ἴσθι…σοι	1	Get up, take ... flee ... Remain ... you	దేవుడు యోసేపుతో మాట్లాడుతున్నాడు. కాబట్టి ఇవన్నీ ఏక వచన రూపాలు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
99	MAT	2	13	v88f	figs-explicit	ἕως ἂν εἴπω σοι	1	until I tell you
100	MAT	2	13	g3t7		εἴπω σοι	1	I tell you
101	MAT	2	15	ft3a	figs-explicit	ἦν	1	He remained
102	MAT	2	15	d11g		ἕως τῆς τελευτῆς Ἡρῴδου	1	until the death of Herod	హేరోదు వెంటనే చనిపోలేదు మత్తయి 2:19. ఈ మాటలు వాళ్ళు ఈజిప్టులో ఎంతకాలం ఉన్నారో తెలుపుతున్నాయి. అంటే హేరోదు అప్పుడే చనిపోయాడని కాదు గానీ.
103	MAT	2	15	d5wl		ἐξ Αἰγύπτου ἐκάλεσα τὸν Υἱόν μου	1	Out of Egypt I have called my son	నా కుమారుణ్ణి నేను ఐగుప్టు నుండి పిలిచాను.
104	MAT	2	15	dr9b		τὸν Υἱόν μου	1	my son	హోషేయ గ్రంథంలో ఇది ఇశ్రాయేలు ప్రజలకు వర్తిస్తుంది. దేవుని కుమారుడు, యేసు విషయంలో ఇది నెరవేరింది అని చెప్పడానికి మత్తయి దీన్ని ప్రస్తావించాడు. ఇక్కడ కుమారుడు అనే పదం స్థానంలో ఒక్కడే కుమారుడు లేక మొదటి కుమారుడు అనే అర్థం వచ్చేలా తర్జుమా చెయ్యండి.
105	MAT	2	16	s2la	figs-events		0	General Information:	ఈ విషయాలు హేరోదు మరణం తరువాత జరిగాయి. వీటిని మత్తయి [మత్తయి 2:15]లో చెప్పాడు. (./02/15.md). (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-events]])
106	MAT	2	16	yq7p			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ సన్నివేశం మళ్ళీ హేరోదు దగ్గరకు వచ్చింది. జ్ఞానులు తనను మోసం చేసారని తెలుసుకుని అతడు ఏమి చేసాడో చెబుతున్నది.
107	MAT	2	16	g513	figs-activepassive	ἐνεπαίχθη ὑπὸ τῶν μάγων	1	he had been mocked by the learned men
108	MAT	2	16	d8d5	figs-explicit	ἀποστείλας, ἀνεῖλεν πάντας τοὺς παῖδας	1	He sent and killed all the male children
109	MAT	2	16	nkr1	translate-numbers	διετοῦς καὶ κατωτέρω	1	two years old and under	2 సంవత్సరాలు లేక అంతకన్నా తక్కువ వయసు గల (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-numbers]])
110	MAT	2	16	dr3r		κατὰ τὸν χρόνον	1	according to the time	కాలాన్ని బట్టి
111	MAT	2	17	q1y9			0	General Information:	మత్తయి యిర్మియా ప్రవక్త మాటలను ఎత్తి చెబుతూ బెత్లెహేము ప్రాంతం మగ పిల్లల మరణం లేఖనాల ప్రకారం జరిగింది అని చూపుతున్నాడు.
112	MAT	2	17	l8g5	figs-activepassive	τότε ἐπληρώθη	1	Then was fulfilled
113	MAT	2	17	v6a1	figs-activepassive	τὸ ῥηθὲν διὰ Ἰερεμίου τοῦ προφήτου	1	what had been spoken through Jeremiah the prophet
114	MAT	2	18	p9gk		φωνὴ…ἠκούσθη…οὐκ εἰσίν	1	A voice was heard ... they were no more	మత్తయి ప్రవక్త యిర్మీయా గ్రంథంలో ఉన్న మాటలు ఎత్తి రాస్తున్నాడు.
115	MAT	2	18	k91t	figs-activepassive	φωνὴ…ἠκούσθη	1	A voice was heard
116	MAT	2	18	zm17		Ῥαχὴλ κλαίουσα τὰ τέκνα αὐτῆς	1	Rachel weeping for her children	రాహేలు దీనికి అనేక సంవత్సరాలకు ముందు జీవించింది. మరణించిన రాహేలు, తన సంతతి కోసం విలపిస్తున్నది.
117	MAT	2	18	rgg1	figs-activepassive	οὐκ ἤθελεν παρακληθῆναι	1	she refused to be comforted
118	MAT	2	18	p9ri	figs-euphemism	ὅτι οὐκ εἰσίν	1	because they were no more
119	MAT	2	19	kt2i			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ సన్నివేశం ఐగుప్టుకు మళ్ళుతున్నది. అక్కడ యోసేపు, మరియ, బాల యేసు నివసిస్తున్నారు.
120	MAT	2	19	r4yu		ἰδοὺ	1	behold	స్థూల కథనంలో మరొక ఉపాఖ్యానం ఇక్కడ మొదలవుతున్నది. ఇంతకు ముందు సంఘటనల్లోని వారు కాకుండా వేరే వ్యక్తులు ఇక్కడ ఉన్నారు. మీ భాషలో దీన్ని సూచించే విధానం ఉండి ఉంటుంది.
121	MAT	2	20	hz2m	figs-euphemism	οἱ ζητοῦντες τὴν ψυχὴν τοῦ παιδίου	1	those who sought the child's life
122	MAT	2	20	y6r6		οἱ ζητοῦντες	1	those who sought	ఇది హేరోదు రాజు అతని సలహాదారులను సూచిస్తున్నది.
123	MAT	2	22	kg7u			0	Connecting Statement:	[మత్తయి 2:1] లో మొదలైన కథనం భాగం ముగింపు (./02/01.md) యూదుల కొత్త రాజును చంపడానికి హేరోదు ప్రయత్నాలు.
124	MAT	2	22	uq8p		ἀκούσας δὲ	1	But when he heard	కానీ యోసేపు విన్నప్పుడు
125	MAT	2	22	h4cq	translate-names	Ἀρχέλαος	1	Archelaus	ఇది హేరోదు కుమారుని పేరు (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-names]])
126	MAT	2	22	zk37		ἐφοβήθη	1	he was afraid	యోసేపు భయపడ్డాడు.
127	MAT	2	23	dx5i	figs-activepassive	τὸ ῥηθὲν διὰ τῶν προφητῶν	1	what had been spoken through the prophets
128	MAT	2	23	hc8g	translate-names	Ναζωραῖος κληθήσεται	1	he would be called a Nazarene
129	MAT	3	intro	a6h3			0
130	MAT	3	1	xp3z			0	General Information:	మత్తయి బాప్తిస్మమిచ్చే యోహాను పరిచర్యను వర్ణించే కథనం ఇక్కడ మొదలౌతున్నది. వ. 3 లో మత్తయి ప్రవక్త యెషయా మాటలు ఎత్తి రాస్తూ బాప్తిస్మమిచ్చే యోహాను యేసు పరిచర్య సిద్దం చెయ్యడానికి దేవుడు నియమించిన వార్తాహరుడని తెలియజేస్తున్నాడు.
131	MAT	3	1	d74m		ἐν…ταῖς ἡμέραις ἐκείναις	1	In those days
132	MAT	3	2	w7e9	figs-you	μετανοεῖτε	1	Repent	ఇది బహు వచనం. యోహాను ఇక్కడ జనసమూహంతో మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
133	MAT	3	2	hvx8	figs-metonymy	ἤγγικεν…ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	the kingdom of heaven is near
134	MAT	3	3	fl4v	figs-activepassive	οὗτος γάρ ἐστιν ὁ ῥηθεὶς διὰ Ἠσαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος	1	For this is he who was spoken of by Isaiah the prophet, saying
135	MAT	3	3	hxb6		φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ	1	The voice of one calling out in the wilderness
136	MAT	3	3	yhe7	figs-parallelism	ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου; εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ	1	Make ready the way of the Lord ... make his paths straight	ఈ పదబంధాలకు అర్థం ఒకటే. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parallelism]])
137	MAT	3	3	y8b5	figs-metaphor	ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου	1	Make ready the way of the Lord
138	MAT	3	4	j647	writing-background	δὲ…μέλι ἄγριον	1	Now ... wild honey
139	MAT	3	4	x7f3	translate-symaction	εἶχεν τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ ἀπὸ τριχῶν καμήλου καὶ ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ	1	wore clothing of camel's hair and a leather belt around his waist	పూర్వకాలం ప్రవక్తల్లాగా యోహాను కూడా ఒక ప్రవక్త అని చెప్పడానికి అతని వస్త్రాల గురించి రాస్తున్నాడు, ముఖ్యంగా ఏలియా ప్రవక్త. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-symaction]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
140	MAT	3	5	j8ke	figs-metonymy	τότε…Ἱεροσόλυμα, καὶ πᾶσα ἡ Ἰουδαία, καὶ πᾶσα ἡ περίχωρος	1	Then Jerusalem, all Judea, and all the region
141	MAT	3	6	v5xn	figs-activepassive	ἐβαπτίζοντο…ὑπ’ αὐτοῦ	1	They were baptized by him
142	MAT	3	6	gi4r		ἐβαπτίζοντο	1	They	యెరూషలేము, యూదయ, యోర్దాను నది చుట్టుపక్కల ప్రాంతం.
143	MAT	3	7	b2br			0	General Information:	బాప్తిస్మమిచ్చే యోహాను పరిసయ్యులను సద్దూకయ్యులను గద్దిస్తున్నాడు.
144	MAT	3	7	fjl3	figs-metaphor	γεννήματα ἐχιδνῶν, τίς	1	You offspring of vipers, who
145	MAT	3	7	c4cl	figs-rquestion	τίς ὑπέδειξεν ὑμῖν φυγεῖν ἀπὸ τῆς μελλούσης ὀργῆς?	1	who warned you to flee from the wrath that is coming?
146	MAT	3	7	h7ac	figs-metonymy	φυγεῖν ἀπὸ τῆς μελλούσης ὀργῆς	1	flee from the wrath that is coming
147	MAT	3	8	s8ac	figs-metaphor	ποιήσατε οὖν καρπὸν ἄξιον τῆς μετανοίας	1	Bear fruit worthy of repentance
148	MAT	3	9	q7b1	figs-explicit	πατέρα ἔχομεν τὸν Ἀβραάμ	1	We have Abraham for our father
149	MAT	3	9	r29p		λέγω γὰρ ὑμῖν	1	For I say to you	యోహాను చెప్పబోతున్నాడనడానికి ఇది బలం చేకూరుస్తున్నది.
150	MAT	3	9	k843		ὁ Θεὸς ἐκ τῶν λίθων τούτων ἐγεῖραι τέκνα τῷ Ἀβραάμ	1	God is able to raise up children for Abraham even out of these stones	దేవుడు అబ్రాహాముకు శారీరిక సంతతిని రాళ్ల మూలంగా పుట్టించగలడు.
151	MAT	3	10	ls7m			0	Connecting Statement:	బాప్తిస్మ మిచ్చే యోహాను పరిసయ్యులు, సద్దూకయ్యులను తెగనాడుతున్నాడు.
152	MAT	3	10	ke4s	figs-metaphor	ἤδη δὲ ἡ ἀξίνη πρὸς τὴν ῥίζαν τῶν δένδρων κεῖται; πᾶν οὖν δένδρον μὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται	1	Already the ax has been placed against the root of the trees. So every tree that does not produce good fruit is chopped down and thrown into the fire
153	MAT	3	11	lx69		εἰς μετάνοιαν	1	for repentance	మీరు పశ్చాత్తాప పడిన దానికి గుర్తుగా
154	MAT	3	11	mc2r		ὁ δὲ ὀπίσω μου ἐρχόμενος	1	But he who comes after me	యోహాను తరువాత రానున్న వాడు యేసు.
155	MAT	3	11	c1xf		ἰσχυρότερός μού ἐστιν	1	is mightier than I	నాకన్నా ప్రాముఖ్యమైన వాడు.
156	MAT	3	11	gtm7	figs-metaphor	αὐτὸς ὑμᾶς βαπτίσει ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ καὶ πυρί	1	He will baptize you with the Holy Spirit and with fire	ఈ రూపకఅలంకారం యోహాను బాప్తిస్మని రాబోయే రోజుల్లో ఉండబోయే అగ్ని బాప్తిస్మ తో పోలుస్తున్నది. అంటే యోహాను బాప్తిస్మ వారి పాపాలను సంకేతార్ధంగా మాత్రమే పరిహరిస్తుంది. సాధ్యమైతే మీ అనువాదంలో ఈ పోలిక యోహాను బాప్తిస్మ కోసం ఉపయోగించండి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
157	MAT	3	12	gcq8	figs-metaphor	οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ; καὶ διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ	1	His winnowing fork is in his hand to thoroughly clear off his threshing floor
158	MAT	3	12	sq4p	figs-idiom	οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ	1	His winnowing fork is in his hand
159	MAT	3	12	b5m4	translate-unknown	τὸ πτύον	1	winnowing fork	పంటి కోల అంటే గోదుమలను గాలిలోకి ఎగరేసి మంచి విత్తనాలను తాలు ధాన్యం నుండి వేరు చేసే పరికరం. బరువైన గింజలు నేలపై పడతాయి. అనవసరమైన తప్ప గింజలు గాలికి ఎగిరిపోతాయి. ఇది ఒక ముచ్చ ఆకారంలో ఉంటుంది కానీ చెక్కతో చేసిన గడపకు (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-unknown]])
160	MAT	3	12	yw29		διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ	1	to thoroughly clear off his threshing floor	క్రీస్తు పంటి కోల చేబూని కళ్ళం శుభ్రం చెయ్యడానికి సిద్ధపడిన వాడి వలె ఉన్నాడు.
161	MAT	3	12	r2ua		τὴν ἅλωνα αὐτοῦ	1	his threshing floor	గట్టి గింజలను పొట్టు నుండి అయన వేరు చేసే నేల
162	MAT	3	12	av8l	figs-metaphor	συνάξει τὸν σῖτον αὐτοῦ εἰς τὴν ἀποθήκην…τὸ…ἄχυρον κατακαύσει πυρὶ ἀσβέστῳ	1	gather his wheat into the storehouse ... burn up the chaff with fire that can never be put	ఇది దేవుడు న్యాయవంతులను దుర్మార్గుల నుండి వేరు చేస్తాడని సూచించే రూపకఅలంకారం. న్యాయవంతులు గోదుమ గింజలు రైతు ధాన్యం కొట్టులోకి వెళ్లినట్టు పరలోకానికి వెళతారు. దేవుడు ఆరిపోని మంటల్లో తక్కిన వారిని దహిస్తాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
163	MAT	3	12	bdb7	figs-activepassive	ἀσβέστῳ	1	can never be put out
164	MAT	3	13	vl93			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ సన్నివేశం బాప్తిస్మమిచ్చే యోహాను యేసుకు బాప్తిస్మ ఇచ్చే చోటుకు మళ్ళుతున్నది.
165	MAT	3	13	zbj9	figs-activepassive	βαπτισθῆναι ὑπ’ αὐτοῦ	1	to be baptized by John
166	MAT	3	14	cl7t	figs-rquestion	ἐγὼ χρείαν ἔχω ὑπὸ σοῦ βαπτισθῆναι, καὶ σὺ ἔρχῃ πρός με?	1	I need to be baptized by you, and do you come to me?
167	MAT	3	15	h6ca	figs-inclusive	ἡμῖν	1	for us
168	MAT	3	16	n8bk			0	Connecting Statement:	బాప్తిస్మమిచ్చే యోహాను గురించిన కథనం ఇక్కడితో అయిపోయింది. అతడు యేసుకు బాప్తిస్మ ఇచ్చాక ఏమి జరిగిందో ఇది వర్ణిస్తున్నది.
169	MAT	3	16	inf6	figs-activepassive	βαπτισθεὶς δὲ	1	After he was baptized
170	MAT	3	16	sf5w		ἰδοὺ	1	behold
171	MAT	3	16	jh1v	figs-activepassive	ἀνεῴχθησαν αὐτῷ οἱ οὐρανοί	1	the heavens were opened to him
172	MAT	3	16	e3na	figs-simile	καταβαῖνον ὡσεὶ περιστερὰν	1	coming down like a dove	దీనికి ఈ అర్థాలు ఉండవచ్చు1) ఆత్మ ఒక పావురం ఆకారంలో ఉంది అని చెప్పే సామాన్య అర్థం అయి ఉండవచ్చు. లేక 2) ఇది ఆత్మ యేసు పైకి మెల్లగా యేసు పైకి దిగి వచ్చిందని చెప్పే ఉపమాలంకారం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]])
173	MAT	3	17	m2wk	figs-metonymy	φωνὴ ἐκ τῶν οὐρανῶν λέγουσα	1	a voice came out of the heavens saying
174	MAT	3	17	myz8	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Υἱός μου	1	Son	ఇది యేసుకు ఒక ప్రాముఖ్యం అయిన బిరుదు. ఆయనకు దేవునితో ఉన్న సంబంధాన్ని తెలుపుతున్నది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
175	MAT	4	intro	hgw2			0
176	MAT	4	1	k51m			0	General Information:	ఇక్కడ మత్తయి యేసు 40 రోజులు అరణ్యంలో గడిపిన దాన్ని చెబుతున్నాడు. అక్కడ సాతాను ఆయన్ని శోధించాడు. వ. 4లో, యేసు ద్వితీయోపదేశకా౦డము లో ఉన్న వచనం తీసుకుని సాతానును గద్దించాడు.
177	MAT	4	1	aq3s	figs-activepassive	ὁ Ἰησοῦς ἀνήχθη…ὑπὸ τοῦ Πνεύματος	1	Jesus was led up by the Spirit
178	MAT	4	1	wy4b	figs-activepassive	πειρασθῆναι ὑπὸ τοῦ διαβόλου	1	to be tempted by the devil
179	MAT	4	2	iw2i		νηστεύσας…ἐπείνασεν	1	he had fasted ... he was hungry	ఇది యేసును సూచిస్తుంది.
180	MAT	4	2	cft7	translate-numbers	ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα	1	forty days and forty nights
181	MAT	4	3	vl86		ὁ πειράζων	1	The tempter
182	MAT	4	3	l1lk		εἰ Υἱὸς εἶ τοῦ Θεοῦ, εἰπὲ	1	If you are the Son of God, command
183	MAT	4	3	c1ac	guidelines-sonofgodprinciples	Υἱὸς…τοῦ Θεοῦ	1	the Son of God	ఇది యేసుకున్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. దేవునితో యేసుకున్న సంబంధం తెలియజేస్తున్నది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
184	MAT	4	3	m1va	figs-quotations	εἰπὲ ἵνα οἱ λίθοι οὗτοι ἄρτοι γένωνται	1	command these stones to become bread.
185	MAT	4	3	t3xm	figs-synecdoche	ἄρτοι	1	bread
186	MAT	4	4	fd67	figs-activepassive	γέγραπται	1	It is written
187	MAT	4	4	rld7		οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος	1	Man shall not live on bread alone	అంటే అక్కడ ఆహారం కన్నా ఎక్కువ ప్రాముఖ్యమైనది ఉంది.
188	MAT	4	4	jl6f	figs-metonymy	ἀλλ’ ἐπὶ παντὶ ῥήματι ἐκπορευομένῳ διὰ στόματος Θεοῦ	1	but by every word that comes out of the mouth of God
189	MAT	4	5	r4a5			0	General Information:	వ. 6లో సాతాను యేసును శోధించడానికి కీర్తనలలోని మాటలు చెబుతున్నాడు.
190	MAT	4	6	fa8l		εἰ Υἱὸς εἶ τοῦ Θεοῦ, βάλε σεαυτὸν κάτω	1	If you are the Son of God, throw yourself down
191	MAT	4	6	x2vg	guidelines-sonofgodprinciples	Υἱὸς…τοῦ Θεοῦ	1	the Son of God	ఇది యేసుకున్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. దేవునితో యేసుకున్న సంబంధం తెలియజేస్తున్నది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
192	MAT	4	6	c5kr		βάλε σεαυτὸν κάτω	1	throw yourself down
193	MAT	4	6	a5h2	figs-activepassive	γέγραπται γὰρ	1	for it is written
194	MAT	4	6	ebc9	figs-quotations	τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ, καὶ	1	'He will command his angels to take care of you,' and
195	MAT	4	6	f1mm		ἀροῦσίν σε	1	They will lift you up	దేవదూతలు నిన్ను తమ చేతుల్లో పట్టుకుంటారు.
196	MAT	4	7	j6cb			0	General Information:	వ. 7లో యేసు ద్వితీయోపదేశ కాండం లోని మాటలు చెప్పడం ద్వారా సాతానును గద్దిస్తున్నాడు.
197	MAT	4	7	u5jp	figs-activepassive	πάλιν γέγραπται	1	Again it is written
198	MAT	4	7	c7t5		οὐκ ἐκπειράσεις	1	You must not test
199	MAT	4	8	d12q		πάλιν…ὁ διάβολος	1	Again, the devil	తరువాత, సాతాను
200	MAT	4	9	bq1u		εἶπεν αὐτῷ	1	He said to him	సాతాను యేసుతో చెప్పాడు.
201	MAT	4	9	al72		ταῦτά σοι πάντα δώσω	1	All these things I will give you
202	MAT	4	9	eas8	translate-symaction	πεσὼν	1	fall down	నేలకు తల దించుకో. ఒక వ్యక్తి పూజిస్తున్నాడు అని తెలిపేందుకు ఇది సాధారణ పద ప్రయోగం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-symaction]])
203	MAT	4	10	s91r			0	General Information:	వ. 10లో యేసు సాతానును గద్దిస్తున్నాడు. మళ్ళీ ద్వితీయోపదేశ కాండం మాటలు ఉపయోగిస్తున్నాడు.
204	MAT	4	10	h8fd			0	Connecting Statement:	సాతాను యేసును శోధించిన వైనం సమాప్తం.
205	MAT	4	10	k49q	figs-activepassive	γέγραπται γάρ	1	For it is written
206	MAT	4	10	rig8	figs-you	προσκυνήσεις…λατρεύσεις	1	You will worship ... you will serve
207	MAT	4	11	s49z		ἰδοὺ	1	behold
208	MAT	4	12	v7p4	writing-background		0	General Information:	మత్తయి గలిలయలో యేసు పరిచర్యను వర్ణిస్తున్న ఒక కొత్త భాగం ఇక్కడ మొదలౌతున్నది. ఈ వచనాలు యేసు గలిలయ వచ్చిన విషయం చెబుతున్నాయి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-background]])
209	MAT	4	12	wib2		δὲ	1	Now	ఇక్కడ వాడిన మాట ముఖ్య కథనంలో ఒక విరామం తెస్తున్నది. ఇక్కడ మత్తయి ఈ వైనంలో కొత్త విషయం చెబుతున్నాడు.
210	MAT	4	12	d1vi	figs-activepassive	Ἰωάννης παρεδόθη	1	John had been arrested
211	MAT	4	13	hpm4	figs-explicit	ἐν ὁρίοις Ζαβουλὼν καὶ Νεφθαλείμ	1	in the territories of Zebulun and Naphtali	జెబూలూను, నఫ్తాలి ఈ ప్రాంతాల్లో అనేక సంవత్సరాలు జీవించిన తెగలు. విదేశీయులు ఇశ్రాయేల్ దేశం ఆక్రమించుకోక ముందు వీరిక్కడ నివశించారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
212	MAT	4	14	n85z			0	General Information:	వ.15, 16లో, మత్తయి ప్రవక్త యెషయా మాటలు ఉటంకిస్తూ గలిలయలో యేసు పరిచర్య ప్రవచనాల నెరవేర్పు అని రాస్తున్నాడు.
213	MAT	4	14	jb4p		ἵνα	1	This happened	యేసు కపెర్నహూములో నివసించిన సంగతి చెబుతున్నది.
214	MAT	4	14	tj7c	figs-activepassive	τὸ ῥηθὲν	1	what was said
215	MAT	4	15	egx6		γῆ Ζαβουλὼν καὶ γῆ Νεφθαλείμ…Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν	1	The land of Zebulun and the land of Naphtali ... Galilee of the Gentiles!	ఈ ప్రాంతాలు ఒకే ప్రదేశాన్ని వర్ణిస్తున్నాయి.
216	MAT	4	15	bmz6		ὁδὸν θαλάσσης	1	toward the sea	ఇది గలిలయ సరస్సు.
217	MAT	4	16	e278		ὁ λαὸς ὁ καθήμενος	1	The people who sat
218	MAT	4	16	h2xr	figs-metaphor	ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκοτίᾳ φῶς εἶδεν μέγα	1	The people who sat in darkness have seen a great light
219	MAT	4	16	nn1r	figs-parallelism	τοῖς καθημένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου, φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς	1	to those who sat in the region and shadow of death, upon them has a light arisen
220	MAT	4	17	dku3	figs-metonymy	ἤγγικεν…ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	the kingdom of heaven has come near
221	MAT	4	18	yrx7			0	General Information:	గలిలయలో యేసు పరిచర్యను తెలిపే వివరంలో ఒక కొత్త భాగం మొదలు అవుతున్నది. ఇక్కడ అయన తన శిష్యులుగా ఉండడానికి మనుషులను పోగు చేస్తున్నాడు.
222	MAT	4	18	yfh5	figs-explicit	βάλλοντας ἀμφίβληστρον εἰς τὴν θάλασσαν	1	casting a net into the sea
223	MAT	4	19	y3zg		δεῦτε ὀπίσω μου	1	Come, follow me
224	MAT	4	19	n9h3	figs-metaphor	ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων	1	I will make you fishers of men
225	MAT	4	21	pcg6			0	Connecting Statement:	యేసు మరింత మందిని తన శిష్యులుగా పిలుస్తున్నాడు.
226	MAT	4	21	utn4		ἐκάλεσεν αὐτούς	1	He called them	యేసు యోహాను, యాకోబులను పిలిచాడు. ఈ పదబంధం అర్థం యేసును వెంబడించమని తనతో ఉండమని, తన శిష్యులు కమ్మని వారినిఆహ్వానించాడు.
227	MAT	4	22	dlk3		οἱ…εὐθέως ἀφέντες	1	they immediately left	తక్షణమే వారు వచ్చారు.
228	MAT	4	22	gr2i		ἀφέντες τὸ πλοῖον…ἠκολούθησαν αὐτῷ	1	left the boat ... and followed him	ఇది వారి జీవితంలో పెను మార్పు అని స్పష్టంగా తెలియాలి. మరియు వీరిక మీదట జాలరులుగా ఉండరు. తమ వృత్తిని విడిచి జీవిత కాలమంతా యేసును వెంబడించబోతున్నారు.
229	MAT	4	23	y3qe	writing-endofstory		0		గలిలయలో యేసు పరిచర్యను వర్ణించే భాగం ఇక్కడితో అంతం అవుతున్నది. ఈ వచనాలు అయన చేసిన వాటిని, మనుషులు, వాటికి మనుషుల స్పందన తెలుపుతున్నాయి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-endofstory]])
230	MAT	4	23	ztr8		διδάσκων ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν	1	teaching in their synagogues
231	MAT	4	23	jt3m	figs-metonymy	κηρύσσων τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας	1	preaching the gospel of the kingdom
232	MAT	4	23	nr8m		πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν	1	every kind of disease and sickness
233	MAT	4	23	uc55		μαλακίαν	1	sickness	వ్యాధి మూలంగా కలిగే ఫలితాలు శారీరిక బలహీనత, అస్వస్థత.
234	MAT	4	24	i296	figs-activepassive	δαιμονιζομένους	1	those possessed by demons
235	MAT	4	24	p3nf	figs-genericnoun	σεληνιαζομένους	1	the epileptic
236	MAT	4	24	qk4c	figs-genericnoun	καὶ παραλυτικούς	1	and paralytic
237	MAT	4	25	i9m7	translate-names	Δεκαπόλεως	1	the Decapolis
238	MAT	5	intro	awz8			0
239	MAT	5	1	hz26			0	General Information:	వ. 3లోయేసు ధన్యులైన వారి లక్షణాలు చెబుతున్నాడు.
240	MAT	5	1	c5rq			0	Connecting Statement:	ఇది కథనంలో కొత్త భాగం ఆరంభం. యేసు ఆయన శిష్యులకు బోధించడం మొదలు పెడుతున్నాడు. ఈ భాగం 7వ అధ్యాయం చివరిదాకా కొనసాగుతుంది. దీన్ని కొండమీద ప్రసంగం అంటారు.
241	MAT	5	2	q9mm	figs-idiom	ἀνοίξας τὸ στόμα αὐτοῦ	1	He opened his mouth
242	MAT	5	2	ji1p		ἐδίδασκεν αὐτοὺς	1	taught them
243	MAT	5	3	j7ct	figs-idiom	οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι	1	the poor in spirit
244	MAT	5	3	wpi6	figs-metonymy	ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	for theirs is the kingdom of heaven
245	MAT	5	4	pgy8		οἱ πενθοῦντες	1	those who mourn	బహుశా వారు విచారంగా ఉండడానికి కారణాలు- 1) లోకంలో ఉన్న పాపం లేక 2) తమ స్వంత పాపాలు లేక 3) వేరొకరి మరణం. మీ భాషలో సంతాప కారణం తప్పక అవసరం అయితే తప్ప కారణం స్పష్టంగా చెప్పవద్దు.
246	MAT	5	4	lie5	figs-activepassive	αὐτοὶ παρακληθήσονται	1	they will be comforted
247	MAT	5	5	mvb1		οἱ πραεῖς	1	the meek
248	MAT	5	5	iy1y		αὐτοὶ κληρονομήσουσι τὴν γῆν	1	they will inherit the earth	దేవుడు వారికి భూమి అంతా ఇస్తాడు.
249	MAT	5	6	bi1j	figs-metaphor	οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην	1	those who hunger and thirst for righteousness
250	MAT	5	6	hlq2	figs-activepassive	αὐτοὶ χορτασθήσονται	1	they will be filled
251	MAT	5	8	s9gd	figs-metonymy	οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ	1	the pure in heart
252	MAT	5	8	t6ni		αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται	1	they will see God
253	MAT	5	9	p1ez		οἱ εἰρηνοποιοί	1	the peacemakers	ఇతరులు ఒకరితో ఒకరు శాంతి సమాధానాలతో జీవించేలా తోడ్పడే వారు.
254	MAT	5	9	tv19	figs-activepassive	ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ Θεοῦ κληθήσονται	1	for they will be called sons of God
255	MAT	5	9	vcr2		υἱοὶ Θεοῦ	1	sons of God
256	MAT	5	10	bqu7	figs-activepassive	οἱ δεδιωγμένοι	1	those who have been persecuted
257	MAT	5	10	xnb6		ἕνεκεν δικαιοσύνης	1	for righteousness' sake	దేవుడు కోరినట్టు చెయ్యడానికి ఇష్టపడతారు అన్న కారణంగా.
258	MAT	5	10	f3li	figs-metonymy	αὐτῶν ἐστιν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	theirs is the kingdom of heaven
259	MAT	5	11	jvm4			0	Connecting Statement:	ధన్యులు అనిపించుకునే వారి లక్షణాలను వర్ణించడం యేసు ముగించాడు.
260	MAT	5	11	t5kb	figs-you	μακάριοί ἐστε	1	Blessed are you
261	MAT	5	11	rk69		εἴπωσιν πᾶν πονηρὸν καθ’ ὑμῶν ψευδόμενοι	1	say all kinds of evil things against you falsely
262	MAT	5	11	eez3		ἕνεκεν ἐμοῦ	1	for my sake	మీరు నన్ను అనుసరిస్తున్నారు గనక లేదా నాలో నమ్మకం ఉంచారు గనక.
263	MAT	5	12	ssk9	figs-doublet	χαίρετε καὶ ἀγαλλιᾶσθε	1	Rejoice and be very glad
264	MAT	5	13	qp6l			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులు ఏవిధంగా ఉప్పు, వెలుగు వంటి వారో చెబుతున్నాడు.
265	MAT	5	13	i3zp	figs-metaphor	ὑμεῖς ἐστε τὸ ἅλας τῆς γῆς	1	You are the salt of the earth
266	MAT	5	13	jv56	figs-metaphor	ἐὰν…τὸ ἅλας μωρανθῇ	1	if the salt has lost its taste
267	MAT	5	13	wp9g	figs-rquestion	ἐν τίνι ἁλισθήσεται?	1	how can it be made salty again?
268	MAT	5	13	e7cz	figs-activepassive	εἰ μὴ βληθὲν ἔξω, καταπατεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων	1	except to be thrown out and trampled under people's feet
269	MAT	5	14	wgh5	figs-metaphor	ὑμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου	1	You are the light of the world
270	MAT	5	14	bn28	figs-explicit	οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη	1	A city set on a hill cannot be hidden
271	MAT	5	15	s5sb		οὐδὲ καίουσιν λύχνον	1	Neither do people light a lamp	మనుషులు దీపం వెలిగించి
272	MAT	5	15	c8el		τιθέασιν αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον	1	put it under a basket	దీపం బుట్ట కింద పెట్టడం. అంటే వెలుగును మనుషులు చూడడానికి వీలు లేకుండా దాచి పెట్టడం బుద్ధి హీనత.
273	MAT	5	16	qhp8	figs-metaphor	λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων	1	Let your light shine before people
274	MAT	5	16	iiu8		τὸν Πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς	1	your Father who is in heaven
275	MAT	5	17	p63n			0	Connecting Statement:	యేసు తాను పాత నిబంధన ధర్మశాస్త్రం నెరవేర్చడానికి వచ్చినట్టు చెబుతున్నాడు.
276	MAT	5	17	gg3k	figs-metonymy	τοὺς προφήτας	1	the prophets	ఇది అంటే ప్రవక్తలు లేఖనాల్లో రాసినవి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metonymy]])
277	MAT	5	18	lky5		ἀμὴν,…λέγω ὑμῖν	1	truly I say to you	నేను మీకు సత్యం చెబుతున్నాను. ఈ పదబంధం యేసు చెబుతున్నాడనడానికి బలం చేకూరుస్తున్నది.
278	MAT	5	18	cv3m	figs-merism	ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ	1	until heaven and earth pass away
279	MAT	5	18	ylz6	figs-explicit	ἰῶτα ἓν ἢ μία κερέα οὐ μὴ	1	not one jot or one tittle
280	MAT	5	18	m5pf	figs-activepassive	πάντα γένηται	1	all things have been accomplished
281	MAT	5	18	n77j	figs-explicit	πάντα	1	all things
282	MAT	5	19	uxz2		ὃς ἐὰν…λύσῃ	1	whoever breaks
283	MAT	5	19	k9th		μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων	1	the least one of these commandments	ఈ ఆజ్ఞల్లో దేనినైనా అత్యల్ప ప్రాముఖ్యత గలవి అయినా
284	MAT	5	19	dv5c	figs-activepassive	ὃς ἐὰν…διδάξῃ οὕτως τοὺς ἀνθρώπους…κληθήσεται	1	whoever ... teaches others to do so will be called
285	MAT	5	19	bg2v	figs-metonymy	ἐλάχιστος…ἐν τῇ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	least in the kingdom of heaven
286	MAT	5	19	u5kp		ποιήσῃ καὶ διδάξῃ	1	keeps them and teaches them	ఈ ఆజ్ఞలన్నీ పాటించి అలానే చెయ్యమని ఇతరులకు నేర్పే వాడు.
287	MAT	5	19	nk9n		μέγας	1	great	అత్యంత ప్రాముఖ్యం
288	MAT	5	20	jwm9		λέγω γὰρ ὑμῖν	1	For I say to you	ఇది యేసు తరువాత చెప్ప బోయేదానికి బలం చేకురుస్తున్నది.
289	MAT	5	20	vsc5	figs-you	ὑμῖν…ὑμῶν	1	you ... your ... you	ఇది బహు వచనం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
290	MAT	5	20	l3lv	figs-doublenegatives	ὅτι ἐὰν μὴ περισσεύσῃ ὑμῶν ἡ δικαιοσύνη…οὐ μὴ εἰσέλθητε	1	that unless your righteousness exceeds ... Pharisees, you will in no way enter
291	MAT	5	21	x5vy	figs-you		0	General Information:
292	MAT	5	21	us5a			0	Connecting Statement:	యేసు తాను పాత నిబంధన ధర్మశాస్త్రం నెరవేర్చడానికి వచ్చిన విషయం చెబుతున్నాడు. ఇక్కడ హత్య, కోపం గురించి మాట్లాడుతున్నాడు.
293	MAT	5	21	t6k5	figs-activepassive	ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις	1	it was said to them in ancient times
294	MAT	5	21	mij2	figs-explicit	ὃς…ἂν φονεύσῃ, ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει	1	Whoever kills will be in danger of the judgment
295	MAT	5	21	y44x		φονεύσεις…φονεύσῃ	1	kill ... kills	ఈ పదానికి హత్య అని అర్థం. అన్నీ రకాల మరణాలు కాదు.
296	MAT	5	21	r2k4	figs-explicit	ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει	1	will be in danger of the judgment	ఇక్కడ యేసు మానవ న్యాయాధికారి గురించి మాట్లాడడం లేదు. దేవుడు ఒక వ్యక్తి తన సోదరునిపై కోప్పడితే అతనికి శిక్ష విధిస్తాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
297	MAT	5	22	e9gg		ἐγὼ δὲ λέγω	1	But I say
298	MAT	5	22	d5nl		τῷ ἀδελφῷ	1	brother	అంటే సాటి విశ్వాసి, అక్షరాలా సోదరుడు లేక పొరుగు వాడు కాదు.
299	MAT	5	22	w721		ῥακά…μωρέ	1	worthless person ... fool
300	MAT	5	22	s89d		Συνεδρίῳ	1	council	ఇది బహుశా స్థానిక సమాలోచన సభ. యెరూషలేము లోని సన్ హెడ్రిన్ కాదు.
301	MAT	5	23	msz4	figs-you	προσφέρῃς	1	you
302	MAT	5	23	r49y		προσφέρῃς τὸ δῶρόν σου	1	offering your gift
303	MAT	5	23	chv4	figs-explicit	ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον	1	at the altar
304	MAT	5	23	dz75		κἀκεῖ μνησθῇς	1	there remember	బలిపీఠం దగ్గర నిలిచి ఉన్నప్పుడు గుర్తుకు తెచ్చుకో.
305	MAT	5	23	xvf5		ὁ ἀδελφός σου ἔχει τι κατὰ σοῦ	1	your brother has anything against you	నీవు చేసిన పనిని బట్టి వేరొక వ్యక్తి నీపై కోపంగా ఉన్నాడేమో.
306	MAT	5	24	z9m5	figs-activepassive	πρῶτον διαλλάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου	1	First be reconciled with your brother
307	MAT	5	25	x4ta	figs-you	ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου	1	Agree with your
308	MAT	5	25	sr9d		τῷ ἀντιδίκῳ σου	1	your accuser	ఇది ఒక వ్యక్తి వేరొకడు ఏదో తప్పు చేసాడని అతనిపై నింద మోపడం. అతడు తప్పు చేసిన వాణ్ణి న్యాయ స్థానానికి తీసుకుపోయి న్యాయమూర్తి ఎదుట అభియోగం మోపుతాడు.
309	MAT	5	25	x1tk	figs-idiom	σε παραδῷ…τῷ κριτῇ	1	may hand you over to the judge
310	MAT	5	25	pq6d	figs-idiom	ὁ κριτὴς τῷ ὑπηρέτῃ	1	the judge may hand you over to the officer
311	MAT	5	25	gcm5		τῷ ὑπηρέτῃ	1	officer	అంటే న్యాయాధిపతి తీర్పును అమలు చేసే అధికారం గల వాడు.
312	MAT	5	25	pzh4	figs-activepassive	εἰς φυλακὴν βληθήσῃ	1	you may be thrown into prison
313	MAT	5	26	gec9		ἀμὴν, λέγω σοι	1	Truly I say to you	నేను సత్యం చెబుతున్నాను. ఈ పదబంధం యేసు చెప్పబోతున్న దాని ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెబుతున్నది.
314	MAT	5	26	eem5		ἐκεῖθεν	1	from there	చెరసాల నుండి.
315	MAT	5	27	c8dn	figs-you		0	General Information:
316	MAT	5	27	mj3g			0	Connecting Statement:	యేసు తాను పాత నిబంధన ధర్మశాస్త్రం నెరవేర్చడానికి వచ్చానని బోధించడం కొనసాగిస్తున్నాడు. ఇక్కడ అయన వ్యభిచారం, కామం గురించి మాట్లాడుతున్నాడు.
317	MAT	5	27	jxg5	figs-activepassive	ὅτι ἐρρέθη	1	that it was said
318	MAT	5	27	yn7m		μοιχεύσεις	1	commit	ఈ మాటకు అర్థం చేసి చూపించడం.
319	MAT	5	28	qfl6		ἐγὼ δὲ λέγω	1	But I say
320	MAT	5	28	glg9	figs-metaphor	πᾶς ὁ βλέπων γυναῖκα πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσαι αὐτὴν, ἤδη ἐμοίχευσεν αὐτὴν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ	1	everyone who looks on a woman to lust after her has already committed adultery with her in his heart	ఈ రూపకాలంకారం ఒక స్త్రీని కామించిన వాడు ఆమెతో వ్యభిచారం చేసిన వాడితో సమానం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
321	MAT	5	28	k7sc		πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσαι αὐτὴν	1	to lust after her
322	MAT	5	28	eqs8	figs-metonymy	ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ	1	in his heart
323	MAT	5	29	et3n	figs-you	εἰ…σου	1	If your
324	MAT	5	29	ikp5	figs-metonymy	εἰ…ὁ ὀφθαλμός σου ὁ δεξιὸς σκανδαλίζει σε	1	If your right eye causes you to stumble
325	MAT	5	29	mb58	figs-idiom	ὁ ὀφθαλμός…ὁ δεξιὸς	1	right eye
326	MAT	5	29	v6jr	figs-hyperbole	ἔξελε αὐτὸν	1	pluck it out
327	MAT	5	29	zg1v		βάλε ἀπὸ σοῦ	1	throw it away from you	వదిలించుకో
328	MAT	5	29	im6u		ἀπόληται ἓν τῶν μελῶν σου	1	one of your body parts should perish	నీ శరీరభాగం పోగొట్టుకో
329	MAT	5	29	v1cn	figs-activepassive	καὶ μὴ ὅλον τὸ σῶμά σου βληθῇ εἰς Γέενναν	1	than that your whole body should be thrown into hell
330	MAT	5	30	zx8x	figs-metonymy	εἰ ἡ δεξιά σου χεὶρ σκανδαλίζει σε	1	If your right hand causes	ఇది అన్యాపదేశం, చేతులు అంటే మొత్తం వ్యక్తి చేసే క్రియలు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metonymy]])
331	MAT	5	30	hk9z	figs-idiom	ἡ δεξιά σου χεὶρ	1	right hand
332	MAT	5	30	qs74	figs-hyperbole	ἔκκοψον αὐτὴν	1	cut it off	ఇది ఒక మనిషిని పాపం చెయ్యకుండా ఉంచడానికి ఒక అతిశయోక్తి గా చెప్పిన ఆజ్ఞ. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
333	MAT	5	31	fdr8			0	Connecting Statement:	యేసు తాను పాత నిబంధన ధర్మశాస్త్రం నెరవేర్చడానికి వచ్చానని చెప్పడం కొనసాగిస్తున్నాడు. ఇక్కడ అయన విడాకుల గురించి మాట్లాడుతున్నాడు.
334	MAT	5	31	dh23	figs-activepassive	ἐρρέθη δέ	1	It was also said
335	MAT	5	31	quq9	figs-euphemism	ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ	1	sends his wife away	ఇది విడాకులకు సభ్యోక్తి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-euphemism]])
336	MAT	5	31	tp9l		δότω	1	let him give	అతడు ఇవ్వాలి.
337	MAT	5	32	q6aq		ἐγὼ δὲ λέγω	1	But I say
338	MAT	5	32	j2aq		ποιεῖ αὐτὴν μοιχευθῆναι	1	makes her an adulteress
339	MAT	5	32	zai7	figs-activepassive	ἀπολελυμένην	1	her after she has been divorced
340	MAT	5	33	i5ak	figs-you		0	General Information:
341	MAT	5	33	dg2a			0	Connecting Statement:	యేసు తాను పాత నిబంధన ధర్మశాస్త్రం నెరవేర్చడానికి వచ్చానని చెప్పడం కొనసాగిస్తున్నాడు. ఇక్కడ ఒట్టు పెట్టుకోవడం గురించి మాట్లాడుతున్నాడు.
342	MAT	5	33	vv1e		πάλιν ἠκούσατε	1	Again, you
343	MAT	5	33	fk86	figs-activepassive	ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις	1	it was said to those in ancient times
344	MAT	5	33	tk9y		οὐκ ἐπιορκήσεις, ἀποδώσεις δὲ τῷ Κυρίῳ τοὺς ὅρκους σου	1	Do not swear a false oath, but carry out your oaths to the Lord.	ఏమీ చెయ్యనని ఒట్టు పెట్టుకుని దాన్ని చెయ్యకండి. ఫలానాది చేస్తానని ప్రభువు ఎదుట ప్రమాణం చేస్తే అది తప్పక చెయ్యండి.
345	MAT	5	34	mpk1		ἐγὼ δὲ λέγω	1	But I say
346	MAT	5	34	m2n6		μὴ ὀμόσαι ὅλως	1	swear not at all
347	MAT	5	34	u7su	figs-metaphor	θρόνος ἐστὶν τοῦ Θεοῦ	1	it is the throne of God
348	MAT	5	35	c8lx			0	Connecting Statement:	యేసు ఒట్టు పెట్టుకోకూడదని వ. 34లో చెబుతున్న తన మాటలు ముగిస్తున్నాడు.
349	MAT	5	35	v2hf		μήτε ἐν τῇ γῇ…πόλις ἐστὶν τοῦ μεγάλου Βασιλέως	1	nor by the earth ... city of the great King	ఇక్కడ యేసు భావం ఏమిటంటే మనుషులు ఒక ప్రమాణం చేసినప్పుడు లేక ఒక సంగతి నిజమని చెప్పినప్పుడు దేనిమీదా ప్రమాణం చెయ్య కూడదు. ఒకడు దేవుని పేరు మీద ఏదైనా చేస్తానని ఒట్టు పెట్టుకుంటే అతడు అది తప్పక చెయ్యాలి అని కొందరు అంటున్నారు. అయితే పరలోకం మీదా భూమి మీదా ఒట్టుపెట్టుకుంటే అది చెయ్యకపోయినా అంత ప్రమాదం ఏమీ లేదు అంటున్నారు. పరలోకం లేక భూమి లేక యెరూషలేము మీద పెట్టుకునే ఒట్టు దేవుని పేరున పెట్టుకునే ఒట్టు లాంటిదే. ఎందుకంటే అవన్నీ దేవునివే, అని యేసు అంటున్నాడు.
350	MAT	5	35	e7z8	figs-metaphor	ὑποπόδιόν ἐστιν τῶν ποδῶν αὐτοῦ	1	it is the footstool for his feet
351	MAT	5	35	e6zn		ὅτι πόλις ἐστὶν τοῦ μεγάλου Βασιλέως	1	for it is the city of the great King	ఎందుకంటే అది మహా రాజు దేవునికి చెందిన పట్టణం.
352	MAT	5	36	kr2d			0	General Information:	ఇంతకుముందు యేసు దేవుని సింహాసనం, పాదపీఠం, నివాసస్థలం అయిన భూమి మొదలైన వాటిపై ప్రమాణం చెయ్యకూడదని చెప్పాడు. అవి వారివి కాదు. వారు తమ సొంత శిరస్సుపై కూడా ప్రమాణం చెయ్యకూడదని చెబుతున్నాడు.
353	MAT	5	36	l9c8	figs-you	σου	1	your ... you	యేసు ఇక్కడ మనిషి ఏమి చెయ్య వచ్చో ఏమి చెయ్యకూడదో అనే సంగతులను ఒక సముహంతో మాట్లాడుతున్నాడు. ఇక్కడ ఉన్నవన్నీ ఏక వచనాలే. కానీ తర్జుమా చెయ్యడానికి బహు వచనం వాడాలేమో చూడండి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
354	MAT	5	36	z5vu		ὀμόσῃς	1	swear	అంటే ఒట్టు పెట్టుకోవడం. దీన్ని ఎలా అనువదించారో చూడండిమత్తయి 5:34.
355	MAT	5	37	tke6		ἔστω…ὁ λόγος ὑμῶν, ναὶ ναί, οὒ οὔ	1	let your speech be 'Yes, yes,' or 'No, no.'	'అవును,' అని నీ ఉద్దేశం అయితే 'అవును,' అను. 'కాదు,' అయితే 'కాదు' అను.
356	MAT	5	38	quy6	figs-you		0	General Information:
357	MAT	5	38	s39u			0	Connecting Statement:	యేసు తాను పాత నిబంధన ధర్మశాస్త్రం నెరవేర్చడానికి వచ్చానని చెప్పడం కొనసాగిస్తున్నాడు. ఇక్కడ అయన శత్రువుపై ప్రతీకారం గురించి మాట్లాడుతున్నాడు.
358	MAT	5	38	zar1	figs-activepassive	ὅτι ἐρρέθη	1	that it was said
359	MAT	5	38	w53l		ὀφθαλμὸν ἀντὶ ὀφθαλμοῦ καὶ ὀδόντα ἀντὶ ὀδόντος	1	eye for an eye, and a tooth for a tooth	మోషే ధర్మశాస్త్రం ఒక వ్యక్తి మరొక వ్యక్తికి తనకు అతడు చేసిన హాని వంటిదే చెయ్యవచ్చు అని చెబుతున్నది. అంతకన్నా ఎక్కువ హాని చెయ్యకూడదు.
360	MAT	5	39	x2y9		ἐγὼ δὲ λέγω	1	But I say
361	MAT	5	39	qrx1		τῷ πονηρῷ	1	one who is evil
362	MAT	5	39	ec5y		ῥαπίζει…τὴν δεξιὰν σιαγόνα	1	strikes ... your right cheek	యేసు జీవించిన సంస్కృతిలో చెంప పై కొట్టడం అవమానం. కన్ను, చెయ్యి కీ ఉన్న ప్రాధాన్యమే చెంపకు కూడా ఉంది. చెంపపై కొట్టడం చాలా అవమానం.
363	MAT	5	39	d5xg		ῥαπίζει	1	strikes	అరచెయ్యి వెనక భాగంతో కొట్టడం.
364	MAT	5	39	wz54		στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην	1	turn to him the other also	అతణ్ణి రెండవ చెంప మీద కూడా కొట్టనియ్యి.
365	MAT	5	40	gr2x	figs-you		0	General Information:
366	MAT	5	40	t9f4		τὸν χιτῶνά…ἱμάτιον	1	coat ... cloak	అంగీ అంటే శరీరం పై ధరించే చొక్కా చలి కోటు వంటిది. పైవస్త్రం అంతకన్నా విలువైనది. దీన్ని వెచ్చదనం కోసం అంగీ మీద ధరిస్తారు. రాత్రి వేళ కప్పుకుంటారు.
367	MAT	5	40	p5m2		ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱμάτιον	1	let that person also have	ఆ వ్యక్తికీ ఇవ్వండి.
368	MAT	5	41	i867	figs-explicit	ὅστις	1	Whoever	ఎవరైనా. ఈ సందర్భం బహుశా అయన రోమా సైనికుడి గురించి మాట్లాడుతున్నట్టుగా ఉంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
369	MAT	5	41	i86s		μίλιον ἕν	1	one mile
370	MAT	5	41	n8r4		μετ’ αὐτοῦ	1	with him	అంటే నిన్ను బలవంత పెట్టిన వాడు.
371	MAT	5	41	zv6i		ὕπαγε μετ’ αὐτοῦ δύο	1	go with him two
372	MAT	5	42	pe6x		μὴ ἀποστραφῇς	1	do not turn away from
373	MAT	5	43	cyz3	figs-you		0	General Information:
374	MAT	5	43	xf8l			0	Connecting Statement:	యేసు తాను పాత నిబంధన ధర్మశాస్త్రం నెరవేర్చడానికి వచ్చానని చెప్పడం కొనసాగిస్తున్నాడు. ఇక్కడ అయన శత్రువులను ప్రేమించడం గురించి మాట్లాడుతున్నాడు
375	MAT	5	43	fp6x	figs-activepassive	ὅτι ἐρρέθη	1	that it was said	దీన్ని క్రియాశీల రూపం లో చెప్పవచ్చు. చూడండి దీన్ని ఎలా అనువదించారో చూడండిమత్తయి 5:27. ప్రత్యామ్నాయ అనువాదం: “దేవుడు చెప్పాడు” లేక “మోషే చెప్పాడు” (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-activepassive]])
376	MAT	5	43	tqj3	figs-genericnoun	τὸν πλησίον σου	1	your neighbor
377	MAT	5	44	f9lp		ἐγὼ δὲ λέγω	1	But I say
378	MAT	5	45	my3d		γένησθε υἱοὶ τοῦ Πατρὸς ὑμῶν	1	you may be sons of your Father
379	MAT	5	45	jzu9	guidelines-sonofgodprinciples	Πατρὸς	1	Father	ఇది దేవునికి వాడే ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
380	MAT	5	46	g5t7	figs-you		0	General Information:
381	MAT	5	46	sf7k			0	Connecting Statement:	యేసు తాను పాత నిబంధన ధర్మశాస్త్రం నెరవేర్చడానికి వచ్చాననే బోధ ముగిస్తున్నాడు.ఈ భాగం [మత్తయి 5:17] దగ్గర మొదలు అయింది(./05/17.md).
382	MAT	5	46	se4k	figs-rquestion	τίνα μισθὸν ἔχετε?	1	what reward do you get?
383	MAT	5	46	cb77	figs-rquestion	οὐχὶ καὶ οἱ τελῶναι τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν?	1	Do not even the tax collectors do the same thing?
384	MAT	5	47	ba6e	figs-rquestion	τί περισσὸν ποιεῖτε?	1	what do you do more than others?
385	MAT	5	47	ben5		ἀσπάσησθε	1	greet	ఇది వినే వాళ్ళ క్షేమం కోరుతున్నట్టు తెలిపే ప్రకటన.
386	MAT	5	47	elw9	figs-rquestion	οὐχὶ καὶ οἱ ἐθνικοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν?	1	Do not even the Gentiles do the same thing?
387	MAT	5	48	l6pa	guidelines-sonofgodprinciples	Πατὴρ	1	Father	ఇది దేవునికి ఉన్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
388	MAT	6	intro	jrj2			0
389	MAT	6	1	zvn1	figs-you		0	General Information:
390	MAT	6	1	at4q			0	Connecting Statement:
391	MAT	6	1	bgc7	figs-explicit	ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, πρὸς τὸ θεαθῆναι αὐτοῖς	1	before people to be seen by them
392	MAT	6	1	juj5	guidelines-sonofgodprinciples	τῷ Πατρὶ	1	Father	ఇది దేవునికి ఉన్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
393	MAT	6	2	d8kw	figs-metaphor	μὴ σαλπίσῃς ἔμπροσθέν σου	1	do not sound a trumpet before yourself
394	MAT	6	2	dk6u		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను సత్యం చెబుతున్నాను. ఈ పదబంధం యేసు చెప్పబోతున్న దాని ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెబుతున్నది.
395	MAT	6	3	z4c1	figs-you		0	General Information:	యేసు ఇక్కడ మనిషి ఏమి చెయ్య వచ్చో ఏమి చెయ్యకూడదో అనే సంగతులను ఒక సముహంతో మాట్లాడుతున్నాడు. “మీరు” “మీ” అని ఉన్న చోటల్లా బహు వచనం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
396	MAT	6	3	te4n			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులతో దన ధర్మాల గురించి మాట్లాడుతున్నాడు.
397	MAT	6	3	vca2	figs-metaphor	μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου	1	do not let your left hand know what your right hand is doing	ఇది పూర్తి రహస్యం అనే అర్థమిచ్చే రూపకఅలంకారం. చేతులు ఏ విధంగా కలిసి పని చేస్తాయో, ఒకటి చేస్తున్నది రెండవ దానికి ఎలా తెలుస్తుందో నీకు బాగా సన్నిహితం అయిన వారికి కూడా నీవు పేదలకు ధర్మం చేస్తున్నట్టు తెలియనివ్వకూడదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
398	MAT	6	4	h4we	figs-activepassive	ᾖ σου ἡ ἐλεημοσύνη ἐν τῷ κρυπτῷ	1	your gift may be given in secret
399	MAT	6	5	m54u	figs-you		0	General Information:	యేసు ఇక్కడ మనిషి ఏమి చెయ్య వచ్చో ఏమి చెయ్యకూడదో అనే సంగతులను ఒక సముహంతో మాట్లాడుతున్నాడు. వ. 5, 7 లో “మీరు” “మీ” బహు వచనం; వ. 6 లో ఏక వచనం, కానీ కొన్ని భాషల్లోవాటిని బహు వచనంగా తర్జుమా చెయ్యవలసి రావచ్చు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
400	MAT	6	5	a7z4			0	Connecting Statement:	యేసు ప్రార్థన గురించి బోధిస్తున్నాడు.
401	MAT	6	5	e12v	figs-explicit	ὅπως φανῶσιν τοῖς ἀνθρώποις	1	so that they may be seen by people
402	MAT	6	5	z3h6		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను సత్యం చెబుతున్నాను. ఈ పదబంధం యేసు చెప్పబోతున్న దాని ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెబుతున్నది.
403	MAT	6	6	dqv4		εἴσελθε εἰς τὸ ταμεῖόν σου καὶ κλείσας τὴν θύραν σου	1	enter your inner chamber. Shut the door
404	MAT	6	6	vdr7		τῷ Πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ	1	Father who is in secret
405	MAT	6	6	kkn7	guidelines-sonofgodprinciples	τῷ Πατρί	1	Father	ఇది దేవునికి ఉన్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
406	MAT	6	6	eb6r		ὁ Πατήρ σου, ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ	1	your Father who sees in secret	నీ తండ్రి నీవు రహస్యంలో చేస్తున్నది చూస్తాడు.
407	MAT	6	7	d1t2		μὴ βατταλογήσητε	1	do not make useless repetitions
408	MAT	6	7	a8ai	figs-activepassive	εἰσακουσθήσονται	1	they will be heard
409	MAT	6	8	fr1d	figs-you		0	General Information:
410	MAT	6	8	nv9i	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Πατὴρ	1	Father	ఇది దేవునికి ఉన్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
411	MAT	6	9	ad6l		Πάτερ ἡμῶν, ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς	1	Our Father in heaven	దేవుణ్ణి ప్రార్థనలో ఎలా సంబోధించాలి అని యేసు అక్కడివారికి నేర్పిస్తున్నాడు.
412	MAT	6	9	mq4x	figs-metonymy	ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου	1	may your name be honored as holy
413	MAT	6	10	n67c	figs-metonymy	ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου	1	May your kingdom come
414	MAT	6	10	pdc5	figs-activepassive	γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς	1	May your will be done on earth as it is in heaven
415	MAT	6	11	njr9	figs-exclusive		0	General Information:
416	MAT	6	11	dft8	figs-synecdoche	τὸν ἄρτον…τὸν ἐπιούσιον	1	daily bread
417	MAT	6	12	yi9s	figs-metaphor	τὰ ὀφειλήματα	1	debts	రుణం అంటే ఒక వ్యక్తి మరొక వ్యక్తికి బాకీ ఉన్నది. ఇది పాపాలు అని అర్థం ఇచ్చే రూపకఅలంకారం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
418	MAT	6	12	i8fq	figs-metaphor	τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν	1	our debtors	రుణస్తుడు అంటే మరొక వ్యక్తికి బాకీ పడ్డవాడు. ఇది రూపకఅలంకారం. దీని అర్థం మనకు వ్యతిరేకంగా పాపం చేసినవాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
419	MAT	6	13	l8u6	figs-abstractnouns	μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν	1	Do not bring us into temptation
420	MAT	6	14	ns3m	figs-you		0	General Information:	“మీరు” “మీ” అనేవి బహు వచనం. ఎవరన్నా ఇతరులను క్షమించకపోతే ఆ వ్యక్తికి ఏమౌతుందో యేసు చెబుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
421	MAT	6	14	z79a	figs-abstractnouns	τὰ παραπτώματα αὐτῶν	1	their trespasses
422	MAT	6	14	v7ne	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Πατὴρ	1	Father	ఇది దేవునికి ఉన్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
423	MAT	6	15	pi3z	figs-abstractnouns	τοῖς ἀνθρώποις…τὰ παραπτώματα ὑμῶν	1	their trespasses ... your trespasses
424	MAT	6	16	j7xg	figs-you		0	General Information:
425	MAT	6	16	q19r			0	Connecting Statement:	యేసు ఉపవాసం గురించి బోధించడం మొదలు పెడుతున్నాడు.
426	MAT	6	16	xv6b		ἀφανίζουσιν…τὰ πρόσωπα αὐτῶν	1	they disfigure their faces	కపటులు తమ ముఖాలు కడుక్కోరు, తల దువ్వుకోరు. వేరు కావాలని అందరి దృష్టి తమ వైపు మళ్ళించుకునేందుకు అంటే తాము ఉపవాసం ఉన్నామని మనుషులు గుర్తించి తమను గొప్పగా భావిస్తారని ఇలా చేస్తారు.
427	MAT	6	16	ix6h		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను సత్యం చెబుతున్నాను. ఈ పదబంధం యేసు చెప్పబోతున్న దాని ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెబుతున్నది
428	MAT	6	17	k283		ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν	1	anoint your head
429	MAT	6	18	d27s		τῷ Πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυφαίῳ	1	Father who is in secret
430	MAT	6	18	m56a	guidelines-sonofgodprinciples	τῷ Πατρί	1	Father	ఇది దేవునికి ఉన్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
431	MAT	6	18	tby8		ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυφαίῳ	1	who sees in secret	నీవు ఏకాంతంలో ఉన్నప్పుడు ఏమి చేస్తున్నావో చూస్తాడు. దీన్ని ఇక్కడ ఎలా అనువదించారో చూడండిమత్తయి 6:6.
432	MAT	6	19	afg9	figs-you		0	General Information:	వ్యక్తులుగా ఏమి చెయ్యవచ్చో, ఏమి చెయ్యకూడదో ఇక్కడ యేసు ఒక సముహంతో మాట్లాడుతున్నాడు. “మీరు” “మీ” అని ఉన్నవన్నీ బహు వచనాలు, వ. 21లో తప్ప, అక్కడ వారు అనేది ఏక వచనం. కొన్ని భాషల్లో “మీరు” “మీ” అనే వాటిని బహు వచనంలో రాయవలసి ఉంటుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
433	MAT	6	19	z3jx			0	Connecting Statement:	యేసు డబ్బు, వస్తువాహనాల గురించి బోధించడం మొదలు పెడుతున్నాడు.
434	MAT	6	19	tqp1		θησαυροὺς	1	treasures	సంపదలు, అంటే ఒక వ్యక్తి ఎక్కువగా విలువనిచ్చేవి.
435	MAT	6	19	z9wd		ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει	1	where moth and rust destroy	ఎక్కడ చిమ్మెట, తుప్పు సంపదను పాడు చేస్తాయో.
436	MAT	6	19	tqc9		σὴς	1	moth	ఒక చిన్న, ఎగిరే పురుగు బట్టను పాడుచేస్తుంది.
437	MAT	6	19	enl6		βρῶσις	1	rust	లోహాలపై పెరిగే గోధుమ రంగు పదార్థం.
438	MAT	6	20	v5tn	figs-metaphor	θησαυρίζετε…ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ	1	store up for yourselves treasures in heaven	ఇది రూపకఅలంకారం. భూమిపై చేసిన వాటికి దేవుడు నీకు పరలోకంలో ప్రతిఫలం ఇస్తాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
439	MAT	6	21	b74q	figs-metonymy	ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία σου	1	there will your heart be also
440	MAT	6	22	g215	figs-you		0	General Information:	వ్యక్తులుగా ఏమి చెయ్యవచ్చో, ఏమి చెయ్యకూడదో ఇక్కడ యేసు ఒక సముహంతో మాట్లాడుతున్నాడు. ఇక్కడ “నీవు” “నీ” అని రాసినవన్నీ ఏక వచనం, కానీ కొన్ని భాషల్లోవాటిని బహు వచనంగా తర్జుమా చెయ్యవలసి రావచ్చు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
441	MAT	6	22	sbl1	figs-metaphor	ὁ λύχνος τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός…φωτεινὸν ἔσται	1	The eye is the lamp of the body ... with light
442	MAT	6	22	r4d1	figs-metaphor	ὁ λύχνος τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός	1	The eye is the lamp of the body
443	MAT	6	22	u47q		ὀφθαλμός	1	eye
444	MAT	6	23	dl86	figs-metaphor	ἐὰν δὲ ὁ ὀφθαλμός σου…ἐστίν τὸ σκότος πόσον	1	But if your eye ... how great is that darkness
445	MAT	6	23	p231	figs-metaphor	ἐὰν…ὁ ὀφθαλμός σου πονηρὸς ᾖ	1	if your eye is bad	ఇది మాయ మంత్రాల గురించి కాదు. యూదులు తరచుగా దీన్ని అత్యాశను సూచించడానికి రూపకఅలంకారంగా వాడతారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
446	MAT	6	23	n42m		εἰ…τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ σκότος, ἐστίν τὸ σκότος πόσον	1	if the light that is in you is actually darkness, how great is that darkness!	నీ శరీరానికి వెలుగునిచ్చేది చీకటి కలిగిస్తే నీ శరీరం మొత్తం చీకటి అయిపోతుంది.
447	MAT	6	24	ijn3	figs-parallelism	ἢ γὰρ τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει	1	for either he will hate the one and love the other, or else he will be devoted to one and despise the other	ఈ పదబంధాలు రెంటికీ అర్థం ఒకటే. ఒక వ్యక్తి దేవుణ్ణి, డబ్బును కూడా ఒకే సారి ప్రేమించలేడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parallelism]])
448	MAT	6	24	zt2u		οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ	1	You cannot serve God and wealth	నీవు ఒకే సమయంలో దేవుణ్ణి, డబ్బును ప్రేమించలేవు.
449	MAT	6	25	s5uy	figs-you		0	General Information:	ఇక్కడ “మీరు” “మీ” అనేవన్నీ బహు వచనం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
450	MAT	6	25	wcz4		λέγω ὑμῖν	1	I say to you	ఇది తరువాత యేసు చెబుతున్న దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
451	MAT	6	25	xdu1		ὑμῖν	1	to you	వ్యక్తులుగా ఏమి చెయ్యవచ్చో, ఏమి చెయ్యకూడదో ఇక్కడ యేసు ఒక సముహంతో మాట్లాడుతున్నాడు
452	MAT	6	25	nt96	figs-rquestion	οὐχὶ ἡ ψυχὴ πλεῖόν ἐστι τῆς τροφῆς, καὶ τὸ σῶμα τοῦ ἐνδύματος?	1	is not life more than food, and the body more than clothes?
453	MAT	6	26	p11z		ἀποθήκας	1	barns	ధాన్యం నిలవచేసే కొట్లు.
454	MAT	6	26	a9w6	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Πατὴρ	1	Father	ఇది దేవునికి ఉన్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
455	MAT	6	26	nbm5	figs-rquestion	οὐχ ὑμεῖς μᾶλλον διαφέρετε αὐτῶν?	1	Are you not more valuable than they are?
456	MAT	6	27	cm6a	figs-you		0	General Information:	వ్యక్తులుగా ఏమి చెయ్యవచ్చో, ఏమి చెయ్యకూడదో ఇక్కడ యేసు ఒక సముహంతో మాట్లాడుతున్నాడు “మీరు” “మీ” అనేవన్నీ బహు వచనం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
457	MAT	6	27	fr8g	figs-rquestion	τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν δύναται προσθεῖναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν ἕνα?	1	Which one of you by being anxious can add one cubit to his lifespan?
458	MAT	6	27	kub4	translate-bdistance	πῆχυν ἕνα	1	one cubit	మూర అంటే మీటరులో సగం కన్నా తక్కువ. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-bdistance]])
459	MAT	6	28	erj8	figs-rquestion	περὶ ἐνδύματος τί μεριμνᾶτε?	1	Why are you anxious about clothing?
460	MAT	6	28	cs99		καταμάθετε	1	Think about	చూడండి
461	MAT	6	28	him2	figs-personification	τὰ κρίνα…αὐξάνουσιν; οὐ κοπιῶσιν οὐδὲ νήθουσιν	1	lilies ... They do not work, and they do not spin cloth	యేసు గడ్డి పూలను బట్టలు ధరించిన మనుషులతో పోల్చి మాట్లాడుతున్నాడు. గడ్డి పూలు వస్త్రాలు ధరించడం అనేది రూపకఅలంకారం, ఎందుకంటే మొక్కలకు అందమైన రంగురంగుల పూలు ఉంటాయి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-personification]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
462	MAT	6	28	t16l	translate-unknown	κρίνα	1	lilies	గడ్డి పువ్వు ఒక జాతి అడివి పువ్వు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-unknown]])
463	MAT	6	29	n75l	figs-personification	οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων	1	even Solomon ... was not clothed like one of these	యేసు గడ్డి పూలను బట్టలు ధరించిన మనుషులతో పోల్చి మాట్లాడుతున్నాడు. ఎందుకంటే మొక్కలకు అందమైన రంగురంగుల పూలు ఉంటాయి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-personification]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
464	MAT	6	29	np9e		λέγω…ὑμῖν	1	I say to you	ఇది తరువాత యేసు చెబుతున్న దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
465	MAT	6	29	sqg8	figs-activepassive	περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων	1	was not clothed like one of these
466	MAT	6	30	z5lh	figs-personification	τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ…οὕτως	1	so clothes the grass in the fields	యేసు గడ్డి పూలను బట్టలు ధరించిన మనుషులతో పోల్చి మాట్లాడుతున్నాడు. గడ్డి పూలు వస్త్రాలు ధరించడం అనేది రూపకఅలంకారం. ఎందుకంటే మొక్కలకు అందమైన రంగురంగుల పూలు ఉంటాయి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-personification]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
467	MAT	6	30	uf36		χόρτον	1	grass
468	MAT	6	30	m23l	figs-activepassive	εἰς κλίβανον βαλλόμενον	1	is thrown into the oven
469	MAT	6	30	cd8w	figs-rquestion	ἀμφιέννυσιν, οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς, ὀλιγόπιστοι?	1	how much more will he clothe you ... faith?
470	MAT	6	30	ic18		ὑμᾶς, ὀλιγόπιστοι	1	you of little faith	అల్ప విశ్వాసం ఉన్నవాడా. బట్టల విషయం ఆందోళన చెందడం ద్వారా దేవుని పట్ల వారికి అల్ప విశ్వాసం ఉందని యేసు అంటున్నాడు.
471	MAT	6	31	jps3		οὖν	1	Therefore	దీనంతటి వల్ల
472	MAT	6	31	pd6x	figs-synecdoche	τί περιβαλώμεθα	1	What clothes will we wear
473	MAT	6	32	j77y		γὰρ ταῦτα τὰ ἔθνη ἐπιζητοῦσιν	1	For the Gentiles search for these things	యూదేతరులు కూడా తాము ఏమి తినాలో ఏమి తాగాలో ఏమి వేసుకోవాలో నని దిగులు పెట్టుకుంటారు.
474	MAT	6	32	ecb9		οἶδεν…ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτων	1	your heavenly Father knows that you need them	యేసు ఇక్కడ దేవుడు వారి మౌలిక అవసరాలు తీరుస్తాడని చెబుతున్నాడు.
475	MAT	6	32	unz1	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Πατὴρ	1	Father	ఇది దేవునికి ఉన్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
476	MAT	6	33	ep2c	figs-metonymy	ζητεῖτε…πρῶτον τὴν βασιλείαν καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ	1	seek first his kingdom and his righteousness
477	MAT	6	33	ak39	figs-activepassive	καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν	1	all these things will be given to you
478	MAT	6	34	qm2a		οὖν	1	Therefore	దీనంతటి వల్ల
479	MAT	6	34	xdg7	figs-personification	ἡ…αὔριον μεριμνήσει ἑαυτῆς	1	tomorrow will be anxious for itself
480	MAT	7	intro	bz7e			0
481	MAT	7	1	jav3	figs-you		0	General Information:
482	MAT	7	1	f4fe			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులకు కొండమీద ప్రసంగంలో బోధిస్తున్న దాన్ని కొనసాగిస్తున్నాడు. అది 5:3 లో మొదలైంది. మత్తయి 5:3.
483	MAT	7	1	xk6w	figs-explicit	μὴ κρίνετε	1	Do not judge
484	MAT	7	1	bk8y	figs-activepassive	μὴ κριθῆτε	1	you will not be judged
485	MAT	7	2	f9nb		γὰρ	1	For	7:2 లోని ప్రతిపాదన యేసు 7:1లో చెప్పిండనడానికి అనుగుణంగా ఉంది అని పాఠకుడు అర్థం చేసుకునేలా చూడండి.
486	MAT	7	2	kj24	figs-activepassive	ἐν ᾧ…κρίματι κρίνετε, κριθήσεσθε	1	with the judgment you judge, you will be judged
487	MAT	7	2	mt3d		ᾧ μέτρῳ	1	measure	దీనికి ఈ అర్థాలు ఉండవచ్చు1) ఇది వారికి ఇచ్చిన శిక్ష లేక 2) ఇది శిక్ష వేయడానికి ఉపయోగించిన ప్రమాణం.
488	MAT	7	2	wgh2	figs-activepassive	μετρηθήσεται ὑμῖν	1	it will be measured out to you
489	MAT	7	3	hzb4			0	General Information:	వ్యక్తులుగా ఏమి చెయ్యవచ్చో, ఏమి చెయ్యకూడదో ఇక్కడ యేసు ఒక సముహంతో మాట్లాడుతున్నాడు. ఇక్కడ “నీవు” “నీ” అని రాసినవన్నీ ఏక వచనం, కానీ కొన్ని భాషల్లోవాటిని బహు వచనంగా తర్జుమా చెయ్యవలసి రావచ్చు.
490	MAT	7	3	em5r	figs-rquestion	τί δὲ βλέπεις τὸ κάρφος…τὴν δὲ ἐν τῷ σῷ ὀφθαλμῷ δοκὸν οὐ κατανοεῖς?	1	Why do you look ... brother's eye, but you do not notice the log that is in your own eye?
491	MAT	7	3	ctb3	figs-metaphor	τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου	1	the tiny piece of straw that is in your brother's eye	ఇది రూపకఅలంకారం. అంటే సాటి విశ్వాసి ప్రాముఖ్యమైన తప్పులు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
492	MAT	7	3	r9jf		κάρφος	1	tiny piece of straw
493	MAT	7	3	d2qc		τοῦ ἀδελφοῦ	1	brother
494	MAT	7	3	q1z4	figs-metaphor	τὴν…ἐν τῷ σῷ ὀφθαλμῷ δοκὸν	1	the log that is in your own eye	ఇది రూపకఅలంకారం. ఒక వ్యక్తి చేసే ప్రాముఖ్యమైన తప్పులు. ఒక వ్యక్తి కంట్లో దూలం పట్టదు. యేసు ఇక్కడ ప్రతి మనిషి జాగ్రత్తగా ధ్యాస పెట్టాలని నొక్కి చెప్పడం కోసం అతిశయోక్తిగా మాట్లాడుతున్నాడు. మనిషి వేరొకడిలోని చిన్న తప్పులు పట్టించుకుంటూ తన పెద్ద తప్పులు పట్టించుకోడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
495	MAT	7	3	cgc6		δοκὸν	1	log	నరికిన చెట్టు లోని అతి పెద్ద భాగం.
496	MAT	7	4	k58h	figs-rquestion	ἢ πῶς ἐρεῖς…τῷ ὀφθαλμῷ σοῦ?	1	How can you say ... your own eye?
497	MAT	7	6	av85			0	General Information:	వ్యక్తులుగా ఏమి చెయ్యవచ్చో, ఏమి చెయ్యకూడదో ఇక్కడ యేసు ఒక సమూహంతో మాట్లాడుతున్నాడు. ఇక్కడ “మీరు” “మీ” అనేవన్నీ బహు వచనాలు.
498	MAT	7	6	arm9	figs-metaphor	τοῖς κυσίν…τῶν χοίρων	1	dogs ... hogs	యూదులు ఈ జంతువులను అశుద్ధంగా ఎంచారు. దేవుడు వాటిని తినకూడదని యూదులకు చెప్పాడు. పవిత్రమైన వాటిని లెక్కచెయ్యని దుష్టులను సూచించడానికి ఈ రూపకఅలంకారాలను ఉపయోగించారు. వీటిని అక్షరార్థంగా తర్జుమా చెయ్యడం మంచిది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
499	MAT	7	6	xy2e	figs-metaphor	τοὺς μαργαρίτας	1	pearls	ఇవి గుండ్రని విలువైన పూసల వంటివి. అవి దేవుని ప్రశస్తమైన సంగతులను ఎరిగి ఉండడం అనే దాన్ని సూచించే రూపకఅలంకారం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
500	MAT	7	6	vt72		καταπατήσουσιν	1	they may trample	పందులు తొక్కేస్తాయి.
501	MAT	7	6	y5mm		καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς	1	then turn and tear	అప్పుడు కుక్కలు తిరిగి చీల్చి వేస్తాయి.
502	MAT	7	7	j1qa	figs-you		0	General Information:	వ్యక్తులుగా ఏమి చెయ్యవచ్చో, ఏమి చెయ్యకూడదో ఇక్కడ యేసు ఒక సముహంతో మాట్లాడుతున్నాడు. ఇక్కడ “మీరు” “మీ” అనేవి బహు వచనాలు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
503	MAT	7	7	ut6i	figs-metaphor	αἰτεῖτε…ζητεῖτε…κρούετε	1	Ask ... Seek ... Knock	దేవునికి ప్రార్థన చెయ్యడాన్ని సూచించే రూపకఅలంకారాలు. మనం దేవుడు జవాబిచ్చేదాకా ప్రార్తిస్తూనే ఉండాలని ఈ క్రియాపదం సూచిస్తున్నది. మీ భాషలో ఒకే దాన్ని పదే పదే చేస్తూ ఉండే దాన్ని సూచించే పదం ఉంటే, ఇక్కడ వాడండి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
504	MAT	7	7	fh57		αἰτεῖτε	1	Ask	ఎవరినన్నా అభ్యర్థించడం, ఇక్కడ దేవుణ్ణి.
505	MAT	7	7	tv49	figs-activepassive	δοθήσεται ὑμῖν	1	it will be given to you
506	MAT	7	7	cs5b		ζητεῖτε	1	Seek	ఎవరికోసమన్నా చూడాలి, అంటే ఇక్కడ దేవుని కోసం.
507	MAT	7	7	rt8g		κρούετε	1	Knock
508	MAT	7	7	zxs3	figs-activepassive	ἀνοιγήσεται ὑμῖν	1	it will be opened to you
509	MAT	7	9	mq14	figs-rquestion	ἢ τίς ἐστιν ἐξ ὑμῶν ἄνθρωπος…μὴ λίθον ἐπιδώσει αὐτῷ?	1	Or which one of you ... a stone?
510	MAT	7	9	n5s1	figs-synecdoche	ἄρτον	1	a loaf of bread
511	MAT	7	9	cq8h		λίθον	1	stone	ఈ నామవాచకాన్ని అక్షరార్థంగా తర్జుమా చెయ్యాలి.
512	MAT	7	10	ht1m		ἰχθὺν…ὄφι	1	fish ... snake	ఈ నామవాచకాలను అక్షరార్థంగా తర్జుమా చెయ్యాలి.
513	MAT	7	10	y9q5	figs-rquestion	ἢ καὶ ἰχθὺν αἰτήσει, μὴ ὄφιν ἐπιδώσει αὐτῷ?	1	Or if he asks for a fish, will give him a snake?
514	MAT	7	11	h3k6	figs-you		0	General Information:	వ్యక్తులుగా ఏమి చెయ్యవచ్చో, ఏమి చెయ్యకూడదో ఇక్కడ యేసు ఒక సముహంతో మాట్లాడుతున్నాడు ఇక్కడ “మీరు” “మీ” అనేవి బహు వచనం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
515	MAT	7	11	pk31	figs-rquestion	πόσῳ μᾶλλον ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς δώσει…αὐτόν?	1	how much more will your Father in heaven give ... him?
516	MAT	7	11	z8zr	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Πατὴρ	1	Father	ఇది దేవునికి ఉన్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
517	MAT	7	12	wr93		ὅσα ἐὰν θέλητε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι	1	whatever things you want people to do to you	ఇతరులు నీ విషయంలో ఎలా చెయ్యాలని నీవు అనుకుంటావో.
518	MAT	7	12	b1x2	figs-metonymy	οὗτος γάρ ἐστιν ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται	1	for this is the law and the prophets
519	MAT	7	13	uhb3			0	General Information:
520	MAT	7	13	dgr2	figs-metaphor	εἰσέλθατε διὰ τῆς στενῆς πύλης…πολλοί εἰσιν οἱ εἰσερχόμενοι δι’ αὐτῆς	1	Enter through the narrow gate ... many people who go through it	ఇది ఒక రాజ్యం లోకి ప్రవేశించడానికి ప్రయాణం చేసే మనుషులను సూచిస్తున్నది. ఒక రాజ్యంలో ప్రవేశించడం తేలిక. వేరొక దానిలో ప్రవేశించడం కష్టం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
521	MAT	7	13	j8xn		εἰσέλθατε διὰ τῆς στενῆς πύλης	1	Enter through the narrow gate
522	MAT	7	13	y9ru		τῆς…πύλης…ἡ ὁδὸς	1	the gate ... the way
523	MAT	7	13	zv24	figs-abstractnouns	εἰς τὴν ἀπώλειαν	1	to destruction
524	MAT	7	14	x8u9			0	Connecting Statement:	ఏ విధంగా జీవించాలి అనే వారిని సూచిస్తూ అలాటి వారిని ఏ దారిలో వెళ్ళాలి అని ఆలోచించుకునే వారితో యేసు పోలుస్తున్నాడు.
525	MAT	7	14	wlr9	figs-abstractnouns	εἰς τὴν ζωήν	1	to life
526	MAT	7	15	s91c		προσέχετε ἀπὸ	1	Beware of	వ్యతిరేక౦గా కాపలా కాయ౦డి
527	MAT	7	15	lj5v	figs-metaphor	οἵτινες ἔρχονται πρὸς ὑμᾶς ἐν ἐνδύμασι προβάτων, ἔσωθεν δέ εἰσιν λύκοι ἅρπαγες	1	who come to you in sheep's clothing but are truly ravenous wolves	ఈ రూపకఅలంకారానికి అర్థం అబద్ద ప్రవక్తలు తాము మంచి వారమన్నట్టు, ఇతరులకు సహాయ పడతామన్నట్టు నటిస్తారు. వాళ్ళు నిజానికి దుష్టులు. మనుషులకు హాని చేస్తారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
528	MAT	7	16	pul5	figs-metaphor	ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς	1	By their fruits you will know them
529	MAT	7	16	nve4	figs-rquestion	μήτι συλλέγουσιν…ἢ ἀπὸ τριβόλων σῦκα?	1	Do people gather ... thistles?
530	MAT	7	17	a9tn	figs-metaphor	πᾶν δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖ	1	every good tree produces good fruit	యేసు మంచి ప్రవక్తల కోసం మంచి ఫలాల రూపకఅలంకారం వాడుతూ వారిలో మంచి పనులు లేక మంచి మాటలు ఉంటాయని చెబుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
531	MAT	7	17	f5l3	figs-metaphor	τὸ…σαπρὸν δένδρον καρποὺς πονηροὺς ποιεῖ	1	the bad tree produces bad fruit	యేసు అబద్ద ప్రవక్తల కోసం రూపకఅలంకారం వాడుతూ వారిలో చెడు పనులు లేక చెడు మాటలు ఉంటాయని చెబుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
532	MAT	7	19	aeg4	figs-metaphor	πᾶν δένδρον μὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται	1	Every tree that does not produce good fruit is cut down and thrown into the fire	యేసు అబద్ద ప్రవక్తలకోసం చెడు ఫలాలనిచ్చే చెట్టు రూపకఅలంకారం వాడుతున్నాడు. ఇక్కడ, చెడు చెట్టుకు ఏమి జరుగుతుందో చెబుతున్నాడు. అబద్ద ప్రవక్తలకు కూడా అదే జరుగుతుంది అనేది అర్థం అవుతున్నది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
533	MAT	7	19	g7fs	figs-activepassive	ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται	1	is cut down and thrown into the fire
534	MAT	7	20	x87m	figs-metaphor	ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς	1	you will recognize them by their fruits
535	MAT	7	21	rj2v	figs-metonymy	εἰσελεύσεται εἰς τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν	1	will enter into the kingdom of heaven
536	MAT	7	21	rq5h		ὁ ποιῶν τὸ θέλημα τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν τοῖς οὐρανοῖς	1	those who do the will of my Father who is in heaven	నా పరలోకంలో ఉన్న తండ్రి కోరిక మేరకు ఎవరైతే చేస్తారో.
537	MAT	7	21	c6yz	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός	1	Father	ఇది దేవునికి ఉన్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
538	MAT	7	22	mp6e	figs-explicit	ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ	1	in that day
539	MAT	7	22	m9py	figs-rquestion	ἐπροφητεύσαμεν…δαιμόνια ἐξεβάλομεν…δυνάμεις πολλὰς ἐποιήσαμεν?	1	did we not prophesy ... drive out demons ... do many mighty deeds?
540	MAT	7	22	t5j7	figs-exclusive	ἐπροφητεύσαμεν	1	we
541	MAT	7	22	hg17	figs-metonymy	τῷ σῷ ὀνόματι	1	in your name
542	MAT	7	22	p67f		δυνάμεις	1	mighty deeds	అద్భుతాలు
543	MAT	7	23	d4y5	figs-idiom	οὐδέποτε ἔγνων ὑμᾶς	1	I never knew you
544	MAT	7	24	fg9k		οὖν	1	Therefore	ఆ కారణం చేత
545	MAT	7	24	hbd7	figs-metonymy	μου τοὺς λόγους τούτους	1	my words
546	MAT	7	24	qjh9	figs-simile	ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ φρονίμῳ, ὅστις ᾠκοδόμησεν αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ἐπὶ τὴν πέτραν	1	like a wise man who built his house upon a rock	యేసు ఆయన మాటలు పాటించే వారిని తన ఇల్లు ఎలాటి ప్రమాదం జరగని తావులో కట్టుకునే వారు అని చెబుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]])
547	MAT	7	24	dy1f		πέτραν	1	rock	ఇది మన్ను కింద ఉండే రాతిమట్టం. నేల పైన ఉండే బండ రాళ్ళూ కాదు.
548	MAT	7	25	bv81	figs-activepassive	τεθεμελίωτο	1	it was built
549	MAT	7	26	asf4			0	Connecting Statement:	ఇది యేసు కొండమీద ప్రసంగం అంతం. మత్తయి 5:3.
550	MAT	7	26	nw97	figs-simile	ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ μωρῷ, ὅστις ᾠκοδόμησεν αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ἐπὶ τὴν ἄμμον	1	like a foolish man who built his house upon the sand	యేసు ముందు వచనాల్లో వాడిన ఉపమాలంకారం కొనసాగిస్తున్నాడు. మాటలు పాటించని వారిని బుద్ధిలేని నిర్మాణకులతో పోలుస్తున్నాడు. కేవలం బుద్ధి లేని వాడే వాన, గాలి ఇసుకను కొట్టుకుపోయేలా చేసే ఇసుక నేలపై కట్టుకుంటాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]])
551	MAT	7	27	a7mj		ἔπεσεν	1	fell	మీ భాషలో ఇల్లు కూలినప్పుడు ఉపయోగించే మామూలు పదం వాడండి.
552	MAT	7	27	k4hi		ἦν ἡ πτῶσις αὐτῆς μεγάλη	1	its destruction was complete	వర్షం, వరద, గాలి ఇంటిని పూర్తిగా నాశనం చేసాయి.
553	MAT	7	28	jrh7	writing-endofstory		0	General Information:	ఈ వచనాలు జనసమూహాలు కొండమీద ప్రసంగంలో యేసు ఉపదేశాలకు స్పందించిన తీరును అభివర్ణిస్తున్నాయి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-endofstory]])
554	MAT	7	28	hu6z		καὶ ἐγένετο, ὅτε	1	It came about that when
555	MAT	7	28	b321		ἐξεπλήσσοντο…ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ	1	were astonished by his teaching
556	MAT	8	intro	f33a			0		మత్తయి 08 సాధారణ నోట్సు నిర్మాణము, పరిమాణము ఈ అధ్యాయం ఒక కొత్త భాగం మొదలు పెడుతున్నది. ఈ అధ్యాయంలోని ప్రత్యేకాంశాలు అద్భుతాలు యేసు ఎవరూ అదుపుచేయలేని వాటిని తాను అదుపు చేయగలనని చూపడానికి అద్భుతాలు చేశాడు. తాను అద్భుతాలు చేస్తున్నాడు గనక తనను ఆరాధించడం సమంజసమేనని కూడా చూపిస్తున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/tw/dict/bible/kt/authority]])
557	MAT	8	1	qb1d	writing-newevent		0	General Information:	ఇది కథనంలో ఒక కొత్త భాగానికి నాంది. ఇందులో మనుషులను యేసు స్వస్థ పరిచిన సంగతులు ఉన్నాయి. ఈ అంశం కొనసాగుతుంది. మత్తయి 9:35. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-newevent]])
558	MAT	8	1	clf8		καταβάντος δὲ αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ ὄρους, ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄχλοι πολλοί	1	When Jesus had come down from the hill, large crowds followed him	తరువాత యేసు కొండ దిగి వచ్చాక పెద్ద జనసమూహం ఆయన్ని వెంబడించారు. ఈ జనసమూహంలో కొండపై ఆయనతో ఉన్న మనుషులు, అక్కడ లేని మనుషులు కూడా ఉన్నారు.
559	MAT	8	2	vas8		ἰδοὺ	1	Behold
560	MAT	8	2	q4x2		λεπρὸς	1	a leper	కుష్టువ్యాధి సోకిన మనిషి లేక “చర్మ రోగం ఉన్న మనిషి.
561	MAT	8	2	n77q	translate-symaction	προσεκύνει αὐτῷ	1	bowed before him	ఇది యేసు పట్ల విధేయతాపూర్వక గౌరవానికి సూచన. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-symaction]])
562	MAT	8	2	yc3f		ἐὰν θέλῃς	1	if you are willing
563	MAT	8	2	yjn2	figs-idiom	δύνασαί με καθαρίσαι	1	you can make me clean
564	MAT	8	3	kg7e	figs-imperative	καθαρίσθητι	1	Be clean	ఇలా చెప్పడం ద్వారా, యేసు ఆ మనిషిని స్వస్థ పరిచాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-imperative]])
565	MAT	8	3	eht7		εὐθέως ἐκαθαρίσθη	1	Immediately he was cleansed	ఆ క్షణంలో అతడు శుద్దుడయ్యాడు.
566	MAT	8	3	lj1x	figs-activepassive	ἐκαθαρίσθη αὐτοῦ ἡ λέπρα	1	he was cleansed of his leprosy
567	MAT	8	4	gzy6		αὐτῷ	1	to him	దీని అర్థం యేసు ఇప్పుడే బాగు చేసిన మనిషి.
568	MAT	8	4	gt5s		ὅρα μηδενὶ εἴπῃς	1	say nothing to any man	ఎవరికీ ఏమీ చెప్పకు. లేక “నిన్ను బాగు చేసిందెవరో చెప్పవద్దు.
569	MAT	8	4	zi3a	figs-explicit	σεαυτὸν, δεῖξον τῷ ἱερεῖ	1	show yourself to the priest	యూదు ధర్మశాస్త్రం వ్యాధి నయమైన వాడు తన చర్మాన్ని యాజకునికి చూపించాలి. అప్పుడు అతడు తిరిగి సమాజంలో చేరడానికి యాజకుడు అనుమతిస్తాడు.(చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
570	MAT	8	4	tq9l	figs-explicit	προσένεγκον τὸ δῶρον ὃ προσέταξεν Μωϋσῆς, εἰς μαρτύριον αὐτοῖς	1	offer the gift that Moses commanded, for a testimony to them	మోషే ధర్మశాస్త్రం కుష్టువ్యాధి బాగైన వాడు యాజకునికి కృతజ్ఞత అర్పణ ఇవ్వాలి. యాజకుడు ఆ కానుక అంగీకరిస్తే ఆ మనిషి బాగయ్యాడని అంతా గుర్తిస్తారు. కుష్టు రోగులు వెలి వేయబడి సమాజానికి దూరంగా ఉండువారు. వారు స్వస్థపడినట్టు రుజువు చూపగలిగితేనే మళ్ళీ నలుగురిలోకి రావచ్చు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
571	MAT	8	4	rj8u	figs-pronouns	αὐτοῖς	1	to them	ఇది బహుశా 1) యాజకులు లేక 2) మనుషులందరికీ లేక3) యేసును విమర్శించే వారికి వర్తిస్తుంది. సాధ్యమైతే, వీటిలో అన్నీ గుంపులకు వర్తించే సర్వనామం వాడండి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-pronouns]])
572	MAT	8	5	sxz8			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ సన్నివేశం వేరొక స్థలానికి, ప్రదేశానికి మారుతుంది. యేసు స్వస్థపరిచిన మరొక వ్యక్తిని గురించి చెబుతున్నాడు.
573	MAT	8	5	vzb9		προσῆλθεν αὐτῷ…παρακαλῶν αὐτὸν	1	came to him and asked him
574	MAT	8	6	cr8h		παραλυτικός	1	paralyzed	వ్యాధి లేక పక్షవాతం
575	MAT	8	7	b9br		λέγει αὐτῷ	1	Jesus said to him	యేసు శతాధిపతితో అన్నాడు.
576	MAT	8	7	r3sx		ἐγὼ ἐλθὼν, θεραπεύσω αὐτόν	1	I will come and heal him	నేను నీ ఇంటికి వచ్చి నీ సేవకుడిని బాగు చేస్తాను.
577	MAT	8	8	p7p4	figs-idiom	μου ὑπὸ τὴν στέγην	1	under my roof
578	MAT	8	8	hig7	figs-metonymy	εἰπὲ λόγῳ	1	say the word
579	MAT	8	8	rk1z	figs-activepassive	ἰαθήσεται	1	will be healed
580	MAT	8	9	ds2m	figs-activepassive	ὑπὸ ἐξουσίαν, τασσόμενος	1	who is placed under authority
581	MAT	8	9	da25	figs-idiom	ὑπὸ ἐξουσίαν…ὑπ’ ἐμαυτὸν	1	under authority ... under me
582	MAT	8	10	rc1h		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను సత్యం చెబుతున్నాను. ఈ పదబంధం యేసు చెప్పబోతున్న దాని ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెబుతున్నది.
583	MAT	8	10	c7y6	figs-explicit	παρ’ οὐδενὶ τοσαύτην πίστιν ἐν τῷ Ἰσραὴλ εὗρον	1	I have not found anyone with such faith in Israel	యేసు శ్రోతలకు ఒకటి అర్థం అయి ఉంటుంది. మేము దేవుని పిల్లలమని చెప్పుకునే ఇశ్రాయేల్ లోని యూదులు ఇతరుల కన్నా ఎక్కువ విశ్వాసం ఉందని చెప్పుకుంటారు. యేసు వారు చెప్పింది పొరపాటు అని శతాధిపతి విశ్వాసమే గొప్పదని చెబుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
584	MAT	8	11	xee4	figs-you	ὑμῖν	1	you
585	MAT	8	11	mt2i	figs-merism	ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσμῶν	1	from the east and the west
586	MAT	8	11	u4sj	figs-metonymy	ἀνακλιθήσονται	1	recline at the table
587	MAT	8	11	qmc7	figs-metonymy	ἐν τῇ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	in the kingdom of heaven
588	MAT	8	12	ks3b	figs-activepassive	οἱ…υἱοὶ τῆς βασιλείας ἐκβληθήσονται	1	the sons of the kingdom will be thrown
589	MAT	8	12	aug7	figs-metonymy	οἱ δὲ υἱοὶ τῆς βασιλείας	1	the sons of the kingdom
590	MAT	8	12	liu4	figs-metonymy	τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον	1	the outer darkness
591	MAT	8	12	gww4	translate-symaction	ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων	1	weeping and grinding of teeth
592	MAT	8	13	ki92	figs-activepassive	γενηθήτω σοι	1	so may it be done for you
593	MAT	8	13	sdn6	figs-activepassive	ἰάθη ὁ παῖς	1	the servant was healed
594	MAT	8	13	ln7p		ἐν τῇ ὥρᾳ ἐκείνῃ	1	at that very hour	సరిగ్గా ఏ సమయంలో సేవకుడు బాగవుతాడని చెప్పాడో అదే సమయంలో.
595	MAT	8	14	s6g4			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ సన్నివేశం వేరొక స్థలానికి, ప్రదేశానికి మారుతుంది. యేసు స్వస్థపరిచిన మరొక వ్యక్తిని గురించి చెబుతున్నాడు.
596	MAT	8	14	ja31		ἐλθὼν ὁ Ἰησοῦς	1	Jesus had come	శిష్యులు బహుశా యేసుతో ఉన్నారు. కానీ కథనం మాత్రం యేసు చేసిన, చెప్పిన దానిపై కేంద్రీకరించింది. కాబట్టి తప్పు అర్థం వస్తుందనుకుంటే తప్ప శిష్యులను ప్రస్తావించ వద్దు.
597	MAT	8	14	ynh8		τὴν πενθερὰν αὐτοῦ	1	Peter's mother-in-law	పేతురు అత్త.
598	MAT	8	15	w7nh	figs-personification	ἀφῆκεν αὐτὴν ὁ πυρετός	1	the fever left her
599	MAT	8	15	r9lt		ἠγέρθη	1	got up	మంచంపై నుండి లేచింది.
600	MAT	8	16	bpx7			0	General Information:	వ. 17లో, మత్తయి ప్రవక్త యెషయా రాసిన దాన్ని చెబుతున్నాడు. యేసు స్వస్థపరిచే పరిచర్య ప్రవచనాల నెరవేర్పు.
601	MAT	8	16	b7cx			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ సన్నివేశం వేరొక స్థలానికి, ప్రదేశానికి మారుతుంది. యేసు స్వస్థపరిచిన ఇతర వ్యక్తులను, వెల్లగోట్టిన దయ్యాలను గురించి రాస్తున్నాడు.
602	MAT	8	16	yv9y	figs-explicit	ὀψίας δὲ γενομένης	1	When evening had come
603	MAT	8	16	pwr4	figs-activepassive	δαιμονιζομένους πολλούς	1	many who were possessed by demons
604	MAT	8	16	f1cv	figs-metonymy	ἐξέβαλεν τὰ πνεύματα λόγῳ	1	He drove out the spirits with a word
605	MAT	8	17	r3dc	figs-activepassive	πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ Ἠσαΐου τοῦ προφήτου	1	was fulfilled that which had been spoken by Isaiah the prophet
606	MAT	8	17	eyu9	figs-parallelism	τὰς ἀσθενείας ἡμῶν ἔλαβεν καὶ τὰς νόσους ἐβάστασεν	1	took our sickness and bore our diseases
607	MAT	8	18	h8bx			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ సన్నివేశం మారుతున్నది. యేసు తనను వెంబడించగోరుతున్న కొందరు మనుషులకు ఇచ్చిన జవాబులు ఉన్నాయి.
608	MAT	8	18	dqh1		δὲ	1	Now	ఇక్కడ ముఖ్య కథనంలో విరామం వస్తున్నది. ఇక్కడ మత్తయి కథనంలో కొత్త భాగం మొదలు పెడుతున్నాడు.
609	MAT	8	18	a2pn		ἐκέλευσεν	1	he gave instructions	తన శిష్యులతో చెప్పాడు.
610	MAT	8	19	g4rh		καὶ	1	Then
611	MAT	8	19	e1b7		ὅπου ἐὰν	1	wherever	ఎక్కడికైనా
612	MAT	8	20	pqp6	writing-proverbs	αἱ ἀλώπεκες φωλεοὺς ἔχουσιν καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσεις	1	Foxes have holes, and the birds of the sky have nests	యేసు ఈ సామెతల ద్వారా జవాబు ఇస్తున్నాడు. దీని అర్థం అడవి జంతువులకు సైతం విశ్రాంతి స్థలం ఉంటుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-proverbs]])
613	MAT	8	20	tp9s	translate-unknown	αἱ ἀλώπεκες	1	Foxes	నక్కలు కుక్కలవంటి జంతువులు. అవి గూళ్ళలో ఉండే పక్షులను ఇతర చిన్న జంతువులను తింటాయి. నక్కలు మీ ప్రాంతంలో తెలియని జంతువులు అయితే, కుక్క లాంటి, లేక బొచ్చు గల జంతువుల వంటి సాధారణ పేరు వాడండి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-unknown]])
614	MAT	8	20	rrb5		φωλεοὺς	1	holes	నక్కలు తమ నివాసం కోసం నేలలో బొరియలు చేసుకుంటాయి. నక్కలు నివసించే తావులను చెప్పడానికి సరైన పదం ఉపయోగించండి.
615	MAT	8	20	qvm5	figs-123person	ὁ…Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	the Son of Man	యేసు తన గురించి మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
616	MAT	8	20	yl4s	figs-idiom	οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ	1	nowhere to lay his head
617	MAT	8	21	hlx9		ἐπίτρεψόν μοι πρῶτον ἀπελθεῖν καὶ θάψαι τὸν πατέρα μου	1	allow me first to go and bury my father	ఈ మనిషి తండ్రి ఇప్పుడు చనిపోతే వెంటనే పాతిపెట్టవలసి ఉందో లేక తన తండ్రి చనిపోయే దాకా ఉండి అతణ్ణి పాతిపెట్టి రావడానికి తనకు ఇంకా సమయం కావాలని అడుగుతున్నాడో స్పష్టంగా లేదు. ఇక్కడ విషయం ఏమిటంటే ఈ మనిషి యేసును అనుసరించకముందు వేరే విషయం చెయ్యాలని చూస్తున్నాడు.
618	MAT	8	22	h7fb	figs-metaphor	ἄφες τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν νεκρούς	1	leave the dead to bury their own dead
619	MAT	8	23	us1s			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ సన్నివేశం యేసు తన శిష్యులతో గలిలయ సరస్సు దాటుతున్నప్పుడు వచ్చిన తుఫానును అదుపు చెయ్యడం.
620	MAT	8	23	e8k1		καὶ ἐμβάντι αὐτῷ εἰς πλοῖον	1	entered a boat	నావ ఎక్కి
621	MAT	8	23	sl7v		ἠκολούθησαν αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ	1	his disciples followed him	([మత్తయి 8:21-22]లో శిష్యుడు, అనుసరించడం అనే అర్థం ఇచ్చే అదే మాటలే ఇక్కడా ఉపయోగించండి.(./21.md)).
622	MAT	8	24	j55j		ἰδοὺ	1	Behold
623	MAT	8	24	x7k1	figs-activepassive	σεισμὸς μέγας ἐγένετο ἐν τῇ θαλάσσῃ	1	there arose a great storm on the sea
624	MAT	8	24	m6w8	figs-activepassive	ὥστε τὸ πλοῖον καλύπτεσθαι ὑπὸ τῶν κυμάτων	1	so that the boat was covered with the waves
625	MAT	8	25	k2hd		ἤγειραν αὐτὸν λέγοντες, Κύριε, σῶσον	1
626	MAT	8	25	b2wh	figs-inclusive	σῶσον…ἀπολλύμεθα	1	us ... we	మీరు ఈ మాటలు సహిత లేక రహిత పదాలుగా తర్జుమా చెయ్యవలసి వస్తే సహిత ప్రయోగం మంచిది. శిష్యులు బహుశా యేసు తమను, తనను కూడా మునిగిపోకుండా కాపాడమని అడుగుతున్నారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-inclusive]])
627	MAT	8	25	xf5d		ἀπολλύμεθα	1	we are about to die	మేము చనిపోతున్నాము.
628	MAT	8	26	jmt8		αὐτοῖς	1	to them	శిష్యులతో
629	MAT	8	26	g8p7	figs-rquestion	τί δειλοί ἐστε, ὀλιγόπιστοι	1	Why are you afraid ... faith?
630	MAT	8	26	r5ve		ὀλιγόπιστοι	1	you of little faith	మీకు చాలా తక్కువ విశ్వాసం ఉంది. యేసు తన శిష్యులతో ఇలా మాట్లాడేది ఎందుకంటే తుఫాను గురించి వారి ఆందోళన, తాను దాన్ని అదుపు చేయగలనని వారికి స్వల్ప విశ్వాసం ఉందని. దీన్ని ఇక్కడ ఎలా అనువదించారో చూడండిమత్తయి 6:30.
631	MAT	8	27	u2qh	figs-rquestion	ποταπός ἐστιν οὗτος, ὅτι καὶ οἱ ἄνεμοι καὶ ἡ θάλασσα αὐτῷ ὑπακούουσιν	1	What sort of man is this, that even the winds and the sea obey him?
632	MAT	8	27	k5mk	figs-personification	καὶ οἱ ἄνεμοι καὶ ἡ θάλασσα αὐτῷ ὑπακούουσιν	1	even the winds and the sea obey him	మనుషులు లేక జంతువులు లోబడడం, లోబడకపోవడం ఆశ్చర్యం కాదు. కానీ గాలి, నీరు లోబడడం చాలా ఆశ్చర్యం. ఇది ప్రకృతి శక్తులు సైతం మనుషుల్లాగా వినడం స్పందించడం అనే విషయాన్ని వర్ణించే వ్యక్తిత్వారోపణ. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-personification]])
633	MAT	8	28	g6mr			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ రచయిత యేసు స్వస్థ పరిచే విషయానికి తిరిగి వస్తున్నాడు. ఇది యేసు ఇద్దరు దయ్యాలు పట్టిన మనుషులను బాగు చేసిన వృత్తాంతం ఆరంభం.
634	MAT	8	28	iy7a		εἰς τὸ πέραν	1	to the other side	గలిలయ సరస్సు అవతలి ఒడ్డు
635	MAT	8	28	yzi6	translate-names	τὴν χώραν τῶν Γαδαρηνῶν	1	country of the Gadarenes	గదర అనే ఊరును బట్టి గదరేనే అనే పేరు వచ్చింది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-names]])
636	MAT	8	28	hz5n	figs-activepassive	δύο δαιμονιζόμενοι	1	two men who were possessed by demons
637	MAT	8	28	ylu6		ἐξερχόμενοι, χαλεποὶ λείαν ὥστε μὴ ἰσχύειν τινὰ παρελθεῖν διὰ τῆς ὁδοῦ ἐκείνης	1	They ... were very violent, so that no traveler could pass that way	ఇద్దరు మనుషులను అదుపు చేస్తున్న దురాత్మలు చాలా ప్రమాదకరమైనవి అంటే ఎవరూ ఆ ప్రాంతంకేసి వెళ్ళరు.
638	MAT	8	29	v9mp		ἰδοὺ	1	Behold	స్థూల కథనంలో ఇది మరొక సంఘటన ఆరంభం. మీ భాషలో దీన్ని చెప్పే విధానం ఉండవచ్చు.
639	MAT	8	29	gr2p	figs-rquestion	τί ἡμῖν καὶ σοί, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ?	1	What do we have to do with you, Son of God?
640	MAT	8	29	jcq6	guidelines-sonofgodprinciples	Υἱὲ τοῦ Θεοῦ	1	Son of God	ఇది యేసుకు ఉన్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు దేవునితో ఆయన సంబందాన్ని వర్ణిస్తున్నది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
641	MAT	8	29	u4jr	figs-rquestion	ἦλθες ὧδε πρὸ καιροῦ βασανίσαι ἡμᾶς	1	Have you come here to torment us before the set time?
642	MAT	8	30	v91c	writing-background	δὲ	1	Now	ఇది ముఖ్య కథనంలో విరామాన్ని సూచిస్తున్నది. ఇక్కడ మత్తయి యేసు అక్కడికి రాకముందే ఆ పందుల మంద గురించిన నేపధ్య సమాచారం ఇస్తున్నాడు.(చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-background]])
643	MAT	8	31	tf32	figs-explicit	εἰ ἐκβάλλεις ἡμᾶς	1	If you cast us out
644	MAT	8	31	cgf7	figs-exclusive	ἡμᾶς	1	us	ఇది ప్రత్యేక ప్రయోగం. అంటే అర్థం దయ్యాలు మాత్రమే. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-exclusive]])
645	MAT	8	32	h86e		αὐτοῖς	1	to them	అంటే వారిలో ఉన్న దయ్యాలు.
646	MAT	8	32	gtx2		οἱ…ἐξελθόντες ἀπῆλθον εἰς τοὺς χοίρους	1	The demons came out and went into the pigs	దయ్యాలు ఆ మనిషిని వదిలి పందుల్లో ప్రవేశించాయి.
647	MAT	8	32	qa1i		ἰδοὺ	1	behold	తరువాత రాబోతున్న ఆశ్చర్యకరమైన సమాచారాన్ని గమనించమని ఇది హెచ్చరిస్తున్నది.
648	MAT	8	32	lhn7		ὥρμησεν…κατὰ τοῦ κρημνοῦ	1	rushed down the steep hill	కొండ వాలులో వడిగా పరిగెత్తి
649	MAT	8	32	zk2p		ἀπέθανον ἐν τοῖς ὕδασιν	1	they died in the water	నీటిలో పడి మునిగిపోయాయి.
650	MAT	8	33	qmc5			0	Connecting Statement:	యేసు స్వస్థ పరిచిన రెండు దయ్యాలు పట్టిన మనుషుల వృత్తాంతం ఇక్కడితో ముగుస్తున్నది.
651	MAT	8	33	v39w		οἱ…βόσκοντες	1	tending the pigs	పందులు కాస్తున్న వాళ్ళు
652	MAT	8	33	ev2w	figs-activepassive	τὰ τῶν δαιμονιζομένων	1	what had happened to the men who had been possessed by demons
653	MAT	8	34	b2hp		ἰδοὺ	1	Behold	స్థూల కథనంలో ఇది మరొక సంఘటన ఆరంభం. ఇంతకుముందు సంఘటనల్లో మనుషులు గాక వేరే వాళ్ళు. మీ భాషలో దీన్ని సూచించే మార్గం ఉండవచ్చు.
654	MAT	8	34	j6sp	figs-metonymy	πᾶσα ἡ πόλις	1	all the city
655	MAT	8	34	bsf4		τῶν ὁρίων αὐτῶν	1	their region	వారి ప్రాంతం
656	MAT	9	intro	tg41			0
657	MAT	9	1	nl8w			0	Connecting Statement:	[మత్తయి 8:1]లో మొదలైన అంశానికి మత్తయి తిరిగి వస్తున్నాడు.(./08/01.md), అదేమంటే యేసు మనుషులను స్వస్థ పరచడం. చచ్చుబడిన దేహం గలవాణ్ణి యేసు స్వస్థ పరచిన ఉదంతం ఆరంభం.
658	MAT	9	1	ly42	figs-activepassive	ἐμβὰς εἰς πλοῖον	1	Jesus entered a boat	శిష్యులు యేసుతో ఉన్నారని అర్థం చేసుకోవాలి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-activepassive]])
659	MAT	9	1	cs8l		πλοῖον	1	a boat	ఇది బహుశా [మత్తయి 8:23]లో ఉన్న పడవే అయిఉండ వచ్చు./08/23.md. అయోమయం లేకుండా ఉండేలా దీన్ని మీరు స్పష్టంగా చెప్పాలి.
660	MAT	9	1	lje9		εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν	1	into his own city	అయన నివసించిన ఊరు. అంటే కపెర్నహూము.
661	MAT	9	2	i6xp		ἰδοὺ	1	Behold	స్థూల కథనంలో ఇది మరొక సంఘటన ఆరంభం. ఇందులో ఇంతకుముందు సంఘటనల్లో ఉన్న వారు గాక వేరే మనుషులు ఉన్నారు. వీరు వేరొక పట్టణం మనుషులు అని చూపడానికి మీ భాషలో దీన్ని చూపించే మార్గం ఉంటుంది.
662	MAT	9	2	szd4		προσέφερον	1	they brought	ఆ పట్టణం నుండి కొందరు మనుషులు.
663	MAT	9	2	k5eh		τὴν πίστιν αὐτῶν	1	their faith	దీని అర్థం కొందరు మనుషుల విశ్వాసం కూడా చచ్చుబడిన దేహం గలవాని విశ్వాసంతో కలిసింది.
664	MAT	9	2	k9qq		τέκνον	1	Son
665	MAT	9	2	iys2	figs-activepassive	ἀφίενταί σου αἱ ἁμαρτίαι	1	Your sins have been forgiven
666	MAT	9	3	a35d		ἰδού	1	Behold	స్థూల కథనంలో ఇది మరొక సంఘటన ఆరంభం. ఇందులో ఇంతకుముందు సంఘటనల్లో ఉన్న వారు గాక వేరే మనుషులు ఉన్నారు. మీ భాషలో దీన్ని చూపించే మార్గం ఉంటుంది.
667	MAT	9	3	f88r		ἐν ἑαυτοῖς	1	among themselves	దీనికి ఈ అర్థాలు ఉండవచ్చు1) ప్రతి ఒక్కరూ తమలో ఆలోచించుకుంటున్నారు. లేక 2) వారు తమలో మాట్లాడుకుంటున్నారు.
668	MAT	9	3	mq8v		βλασφημεῖ	1	blaspheming	దేవుడొక్కడే చేయగలడని శాస్త్రులు అనుకున్నవి తాను చేస్తానని యేసు అంటున్నాడు.
669	MAT	9	4	u643		ἰδὼν…τὰς ἐνθυμήσεις αὐτῶν	1	knew their thoughts	యేసుకు వారు అతిసహజంగా ఆలోచిస్తున్నది తెలుసు లేదా వారు తమలో తాము మాట్లాడుకుంటూ ఉన్నారు గనక ఆయనకి అర్థం అయింది.
670	MAT	9	4	n4yl	figs-rquestion	ἵνα τί ἐνθυμεῖσθε πονηρὰ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν?	1	Why are you thinking evil in your hearts?	యేసు శాస్త్రులను గద్దించడానికి ఈ ప్రశ్న వాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-rquestion]])
671	MAT	9	4	qg52		πονηρὰ	1	evil	ఇది నైతిక పాపం లేదా దుష్టత్వం, కేవలం పొరపాటు కాదు.
672	MAT	9	4	d499	figs-metonymy	ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν	1	in your hearts
673	MAT	9	5	j716	figs-rquestion	τί γάρ ἐστιν εὐκοπώτερον εἰπεῖν, ἀφέωνται σου αἱ ἁμαρτίαι, ἢ εἰπεῖν, ἔγειρε καὶ περιπάτει?	1	For which is easier, to say, 'Your sins are forgiven,' or to say, 'Get up and walk'?
674	MAT	9	5	mk14	figs-quotations	τί…ἐστιν εὐκοπώτερον εἰπεῖν, ἀφέωνται σου αἱ ἁμαρτίαι, ἢ εἰπεῖν, ἔγειρε καὶ περιπάτει?	1	which is easier, to say, 'Your sins are forgiven,' or to say, 'Get up and walk'?
675	MAT	9	5	g88p	figs-you	ἀφέωνται σου αἱ ἁμαρτίαι	1	Your sins are forgiven
676	MAT	9	6	gk68	figs-you	ἵνα δὲ εἰδῆτε	1	that you may know
677	MAT	9	6	n5sf	figs-you	σου τὴν κλίνην…τὸν οἶκόν σου	1	your mat ... your house
678	MAT	9	6	td1z		ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου	1	go to your house	యేసు ఆ మనిషిని ఫలానా చోటికి వెళ్ళమని చెప్పడం లేదు. ఇంటికి పోవడానికి ఆ మనిషికి అవకాశం ఇస్తున్నాడు.
679	MAT	9	7	uwq4			0	Connecting Statement:	చచ్చుబడిన దేహం గలవాణ్ణి యేసు స్వస్థ పరిచిన వైనం ఇంతటితో ముగిసింది. యేసు ఒకపన్ను వసూలుదారుడిని తన శిష్యుడుగా పిలుస్తున్నాడు.
680	MAT	9	8	u8qu		τὸν δόντα	1	who had given	ఇచ్చాడు గనక.
681	MAT	9	8	x71s		ἐξουσίαν τοιαύτην	1	such authority	దీని అర్థం పాపాలు క్షమించబడినాయని ప్రకటించే అధికారం.
682	MAT	9	9	fkr2		καὶ παράγων ὁ Ἰησοῦς ἐκεῖθεν	1	As Jesus passed by from there	ఈ పదబంధం కథనంలో కొత్త భాగానికి నాంది. మీ భాషలో దీన్ని చూపించే మార్గం ఉంటుంది., దాన్ని ఇక్కడ ఉపయోగించ వచ్చు.
683	MAT	9	9	g4r4		παράγων	1	passed by	వెళ్ళిపోతున్నాడు.
684	MAT	9	9	jc18		Μαθθαῖον…αὐτῷ…αὐτῷ	1	Matthew ... him ... He
685	MAT	9	9	t5ip		λέγει αὐτῷ	1	He said to him	యేసు మత్తయితో చెప్పాడు.
686	MAT	9	9	q438		ἀναστὰς, ἠκολούθησεν αὐτῷ	1	He got up and followed him	మత్తయి లేచి యేసును వెంబడించాడు. దీని అర్థం మత్తయి యేసు శిష్యుడు అయ్యాడు.
687	MAT	9	10	h7u9			0	General Information:	ఈ సంఘటనలు పన్ను వసూలుదారుడు మత్తయి ఇంట్లో సంభవించినవి.
688	MAT	9	10	ksr5		τῇ οἰκίᾳ	1	the house	ఇది బహుశా మత్తయి ఇల్లు, కానీ అది యేసు ఇల్లు కూడా కావచ్చు. గందరగోళం వద్దనుకుంటే దీన్ని స్పష్టం చెయ్యండి.
689	MAT	9	10	c751		ἰδοὺ	1	behold	స్థూల కథనంలో ఇది మరొక సంఘటన ఆరంభం. ఇంతకుముందు సంఘటనల్లో ఉన్న వారు కాక వేరే మనుషులు. మీ భాషలో దీన్ని చూపించే మార్గం ఉంటుంది..
690	MAT	9	10	f9lh		ἁμαρτωλοὶ	1	sinners	మనుషులు మోషే ధర్మశాస్త్రం పాటించరు గానీ ఇతరులు తీవ్రమైనపాపం గా ఎంచే పనులు చేస్తారు.
691	MAT	9	11	ge2u		καὶ ἰδόντες, οἱ Φαρισαῖοι	1	When the Pharisees saw it	పరిసయ్యులు యేసు పన్ను వసూలుదారులతో పాపులైన మనుషులతో కలిసి భోజనం చేస్తున్నాడని చూశారు.
692	MAT	9	11	z4h5	figs-rquestion	διὰ τί μετὰ τῶν τελωνῶν καὶ ἁμαρτωλῶν ἐσθίει ὁ διδάσκαλος ὑμῶν?	1	Why does your teacher eat with tax collectors and sinners?	పరిసయ్యులు ఈ ప్రశ్న ఉపయోగించి యేసు చేస్తున్నదాన్ని విమర్శించారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-rquestion]])
693	MAT	9	12	xz13			0	General Information:	ఈ సంఘటనలు పన్ను వసూలుదారుడు మత్తయి ఇంట్లో జరిగాయి.
694	MAT	9	12	m7fm		ὁ δὲ ἀκούσας	1	When Jesus heard this
695	MAT	9	12	tl42	writing-proverbs	οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ, ἀλλὰ οἱ κακῶς ἔχοντες	1	People who are strong in body do not need a physician, only those who are sick	యేసు దీనికి ఒక సామెతతో జవాబిచ్చాడు. తాను ఇలాటి మనుషులతో భోజనం చేయడం ఎందుకంటే అయన పాపులకు సహాయం చేయడానికి వచ్చాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-proverbs]])
696	MAT	9	12	uhc5		οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ	1	People who are strong in body	ఆరోగ్యవంతులైన మనుషులు.
697	MAT	9	12	h5pg		ἰατροῦ	1	physician	వైద్యుడు
698	MAT	9	12	n33c	figs-ellipsis	οἱ κακῶς ἔχοντες	1	those who are sick
699	MAT	9	13	fu2r		πορευθέντες δὲ, μάθετε τί ἐστιν	1	You should go and learn what this means
700	MAT	9	13	is3t	figs-you	πορευθέντες	1	You should go
701	MAT	9	13	tqr3		ἔλεος θέλω καὶ οὐ θυσίαν	1	I desire mercy and not sacrifice
702	MAT	9	13	djt7		οὐ γὰρ ἦλθον	1	For I came
703	MAT	9	13	a886	figs-irony	δικαίους	1	the righteous
704	MAT	9	14	aa3c			0	Connecting Statement:	బాప్తిస్మమిచ్చే యోహాను శిష్యులు యేసు శిష్యులు ఉపవాసం చెయ్యరేమిటని ప్రశ్న వేస్తున్నారు.
705	MAT	9	14	k8vc		οὐ νηστεύουσιν	1	do not fast	క్రమం తప్పక భోంచేస్తారు.
706	MAT	9	15	r8if	figs-rquestion	μὴ δύνανται οἱ υἱοὶ τοῦ νυμφῶνος πενθεῖν, ἐφ’ ὅσον μετ’ αὐτῶν ἐστιν ὁ νυμφίος?	1	Can wedding attendants be sorrowful while the bridegroom is still with them?	యోహాను శిష్యులకు జవాబు చెప్పడానికి యేసు ఒక ప్రశ్న ఉపయోగిస్తున్నాడు. మనుషులు వివాహ ఉత్సవాల సమయంలో విలాపం ఉపవాసం చెయ్యరని అందరికీ తెలుసు. యేసు ఈ సామెత ఉపయోగించి తన శిష్యులు విలపించక పోవడం ఎందుకంటే తాను వారితో ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-rquestion]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/writing-proverbs]])
707	MAT	9	15	iz9s		ἐλεύσονται δὲ ἡμέραι ὅταν	1	the days will come when
708	MAT	9	15	p6hz	figs-activepassive	ἀπαρθῇ ἀπ’ αὐτῶν ὁ νυμφίος	1	the bridegroom will be taken away from them
709	MAT	9	15	u8er		ἀπαρθῇ	1	will be taken away	యేసు బహుశా ఆయన మరణం గురించి చెప్తూ ఉండవచ్చు. కానీ దీన్ని స్పష్టంగా చెప్పకూడదు. ఇక్కడ అనువాదంలో పెళ్లి పోలికను ఉంచడానికి పెళ్ళికొడుకు అక్కడ నుంచి వెళ్ళిపోవడం గురించి చెబితే సరిపోతుంది.
710	MAT	9	16	v4a1			0	Connecting Statement:	యేసు యోహాను శిష్యులు అడిగిన ప్రశ్న కు జవాబు కొనసాగిస్తున్నాడు. మనుషులు ఒక దానితో ఒకటి కలపని పాత విషయాలు, కొత్త విషయాలు అనే రెండు ఉదాహరణలు ఇస్తున్నాడు.
711	MAT	9	16	yf98		οὐδεὶς δὲ ἐπιβάλλει ἐπίβλημα ῥάκους ἀγνάφου ἐπὶ ἱματίῳ παλαιῷ	1	No man puts a piece of new cloth on an old garment	కొత్త గుడ్డ ముక్కను పాత బట్టకు అతుకు వేయరు. లేక “మనుషులు కొత్త గుడ్డ ముక్కను పాత బట్టకు మాసిక వేయరు
712	MAT	9	16	bk47		ἱματίῳ παλαιῷ…τοῦ ἱματίου	1	an old garment ... the garment	పాత బట్ట.. బట్టలు
713	MAT	9	16	x752		αἴρει…τὸ πλήρωμα αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ ἱματίου	1	the patch will tear away from the garment	మాసిక ఆ బట్టను చింపేస్తుంది. ఆ బట్టను ఎవరైన ఉతికితే, కొత్త గుడ్డ ముక్క కుదించుకు పోతుంది. కానీ మాసిక ఆ పాత బట్టను చినిగిపోయేలా చేస్తుంది. ఇది వస్త్రం యొక్క గుడ్డ ముక్కను చీల్చుకుని, పెద్ద రంధ్రం వదిలి మాసిక వేసేందుకు వాడిన కొత్త గుడ్డ పాత వస్త్రాన్ని చింపుతుంది. ఇది పాత వస్త్రంలో ఒక రంధ్రం కప్పి వేయడానికి ఉపయోగించిన గుడ్డ ముక్క
714	MAT	9	16	rem6		τὸ πλήρωμα αὐτοῦ	1	the patch	మాసిక ఆ బట్టను చింపేస్తుంది. ఆ బట్టను ఎవరైన ఉతికితే, కొత్త గుడ్డ ముక్క కుదించుకు పోతుంది. కానీ మాసిక ఆ పాత బట్టను చినిగిపోయేలా చేస్తుంది. ఇది వస్త్రం యొక్క గుడ్డ ముక్కను చీల్చుకుని, పెద్ద రంధ్రం వదిలి మాసిక వేసేందుకు వాడిన కొత్త గుడ్డ పాత వస్త్రాన్ని చింపుతుంది. ఇది పాత వస్త్రంలో ఒక రంధ్రం కప్పి వేయడానికి ఉపయోగించిన గుడ్డ ముక్క
715	MAT	9	16	t71t	figs-activepassive	χεῖρον σχίσμα γίνεται	1	a worse tear will be made
716	MAT	9	17	q9wh			0	Connecting Statement:	యేసు యోహాను శిష్యులు ప్రశ్నకు జవాబు కొనసాగిస్తున్నాడు.
717	MAT	9	17	s13y		οὐδὲ βάλλουσιν οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς	1	Neither do people put new wine into old wineskins	యేసు మరొక సామెత ఉపయోగించి యోహాను శిష్యులకు జవాబు ఇస్తున్నాడు. [మత్తయి 9:16]లో ఉన్న సామెత అర్థమే దీనికి కూడా వర్తిస్తుంది.(./09/16.md).
718	MAT	9	17	fbl3		οὐδὲ βάλλουσιν	1	Neither do people put	ఎవరూ నింపరు, లేక “మనుషులు పొయ్యరు.
719	MAT	9	17	h26e	translate-unknown	οἶνον νέον	1	new wine
720	MAT	9	17	dpv4		ἀσκοὺς παλαιούς	1	old wineskins	దీని అర్థం ద్రాక్షరసం తిత్తులు బాగా సాగి ఎండిపోయాయి. ఎందుకంటే వారు ఇప్పటికే ద్రాక్షరసం పులియబెట్టడానికి వాటిని ఉపయోగించారు.
721	MAT	9	17	v4x2		ἀσκοὺς	1	wineskins
722	MAT	9	17	hv8f	figs-activepassive	ὁ οἶνος ἐκχεῖται καὶ οἱ ἀσκοὶ ἀπόλλυνται	1	the wine will be spilled, and the wineskins will be destroyed
723	MAT	9	17	tg2k		ῥήγνυνται οἱ ἀσκοί	1	the skins will burst	కొత్త ద్రాక్షరసం పులిసినప్పుడు అది పొంగుతుంది. తిత్తులు చినిగిపోతాయి ఎందుకంటే అవి సాగవు.
724	MAT	9	17	cid7		ἀσκοὺς καινούς	1	fresh wineskins
725	MAT	9	17	i8v4	figs-activepassive	ἀμφότεροι συντηροῦνται	1	both will be preserved
726	MAT	9	18	a7ax			0	Connecting Statement:	ఇది యేసు ఒక యూదు అధికారి కూతురును బ్రతికించిన సంఘటన.
727	MAT	9	18	mj4x		ταῦτα	1	these things	దీని అర్థం యోహాను శిష్యులకు ఉపవాసం గురించి యేసు ఇచ్చిన జవాబు.
728	MAT	9	18	eqp1		ἰδοὺ	1	behold	“ఇదిగో” అనే పదం కథనంలో ఒక కొత్త వ్యక్తి వచ్చాడని మనలను హెచ్చరిస్తున్నది. మీ భాషలో దీన్ని చూపించే మార్గం ఉంటుంది..
729	MAT	9	18	n1i6	translate-symaction	προσεκύνει αὐτῷ	1	bowed down to him	యూదు సంస్కృతిలో ఒక మనిషి పట్ల గౌరవం చూపే పధ్ధతి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-symaction]])
730	MAT	9	18	in6t		ἐλθὼν ἐπίθες τὴν χεῖρά σου ἐπ’ αὐτήν καὶ ζήσεται	1	come and lay your hand on her, and she will live	యూదు అధికారికి తన కూతుర్ని బ్రతికించే శక్తి యేసుకు ఉన్నదని నమ్మకం ఉన్నట్టు చూపిస్తున్నది.
731	MAT	9	19	z99m		οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ	1	his disciples	యేసు శిష్యులు
732	MAT	9	20	ai7a			0	Connecting Statement:	ఇది యేసు బాగు చేసిన సంఘటన. యూదు అధికారి ఇంటికి యేసు వెళుతుండగా మరొక స్త్రీ తారసపడింది.
733	MAT	9	20	etd3		ἰδοὺ	1	Behold	“ఇదిగో” అనే పదం కథనంలో ఒక కొత్త వ్యక్తి వచ్చాడని మనలను హెచ్చరిస్తున్నది. మీ భాషలో దీన్ని చూపించే మార్గం ఉంటుంది..
734	MAT	9	20	gv15	figs-euphemism	αἱμορροοῦσα	1	who suffered from a discharge of blood
735	MAT	9	20	na37	translate-numbers	δώδεκα ἔτη	1	twelve years	12 సంవత్సరాలు (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-numbers]])
736	MAT	9	20	m9zq		τοῦ ἱματίου αὐτοῦ	1	his garment	ఆయన వస్త్రం. లేక “అయన ధరించినది.
737	MAT	9	21	eb6t	figs-events	ἔλεγεν γὰρ ἐν ἑαυτῇ, ἐὰν μόνον ἅψωμαι τοῦ ἱματίου αὐτοῦ, σωθήσομαι.	1
738	MAT	9	21	ukb8	figs-explicit	ἐὰν μόνον ἅψωμαι τοῦ ἱματίου αὐτοῦ	1	If only I touch his clothes	యూదు ధర్మశాస్త్రం ప్రకారం, ఎందుకంటే “ఆమెకు స్రావం ఉంది గనక “ ఆమె ఎవరినీ ముట్టుకోకూడదు. “ఆమె ఆయన బట్టలు ముట్టుకుంటే యేసులోని ప్రభావం తనను స్వస్థ పరుస్తుందని ఆమె అనుకుంది. అయతే తాను ఆయన్ను తాకినట్టు ఆయనకు తెలియదులే అనుకుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
739	MAT	9	22	vi84		ὁ δὲ Ἰησοῦς	1	But Jesus	ఆ స్త్రీ “తాను రహస్యంగా ఆయన్ను తాకాలనుకుంది, కానీ యేసు
740	MAT	9	22	x398		θύγατερ	1	Daughter
741	MAT	9	22	q6ca		ἡ πίστις σου σέσωκέν σε	1	your faith has made you well	ఎందుకంటే నేను నిన్ను స్వస్థ పరచగలనని నమ్మావు.
742	MAT	9	22	zv2n	figs-activepassive	ἐσώθη ἡ γυνὴ ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης	1	the woman was healed from that hour
743	MAT	9	23	tu2c			0	Connecting Statement:	యూదు అధికారి కూతురును తిరిగి బ్రతికించే సన్నివేశానికి మళ్ళీ వస్తున్నాము.
744	MAT	9	23	jae1		τοὺς αὐλητὰς καὶ τὸν ὄχλον θορυβούμενον	1	the flute players and the crowds making much noise	ఇది చనిపోయిన వారికోసం విలపించే సాధారణ పధ్ధతి.
745	MAT	9	23	gy7g		τοὺς αὐλητὰς	1	flute players	వేణువు వాయించే మనుషులు.
746	MAT	9	24	v1st		ἀναχωρεῖτε	1	Go away	యేసు అనేక మంది మనుషులతో మాట్లాడుతున్నాడు కాబట్టి మీ భాషలో బహు వచనం ఆజ్ఞ పదం వాడండి.
747	MAT	9	24	pc1m	figs-euphemism	οὐ…ἀπέθανεν τὸ κοράσιον, ἀλλὰ καθεύδει	1	the girl is not dead, but she is asleep	యేసు అలంకారిక భాష ఉపయోగిస్తున్నాడు. ఆ దినాల్లో చనిపోయిన వాణ్ణి “నిద్ర పోతున్నాడు” అనడం వాడుక. కానీ ఇక్కడ చనిపోయిన బాలిక మళ్ళీ”ఆమె నిద్రనుంచి మేల్కొన్నట్టు” లేస్తుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-euphemism]])
748	MAT	9	25	iy6x			0	General Information:	వ. 26 చనిపోయిన అమ్మాయిని బ్రతికించడాన్ని వర్ణించే సంక్షిప్త ప్రతిపాదన.
749	MAT	9	25	utu3			0	Connecting Statement:	ఇది యూదు అధికారి కూతురును తిరిగి బ్రతికించే సన్నివేశానికి ముగింపు.
750	MAT	9	25	nqs6	figs-activepassive	ὅτε δὲ ἐξεβλήθη ὁ ὄχλος	1	When the crowd had been put outside
751	MAT	9	25	mm3q		ἠγέρθη	1	got up	మంచం మీద నుండి లే. ఇది [మత్తయి 8:15]లో ఉన్న అర్థం ఇచ్చే మాటే.(./08/15.md).
752	MAT	9	26	rxs4		καὶ ἐξῆλθεν ἡ φήμη αὕτη εἰς ὅλην τὴν γῆν ἐκείνην	1	The news about this spread into all that region	ఆ ప్రాంతం అంతటినుంది మనుషులు ఇది విన్నారు. లేక “ఆ బాలికను సజీవంగా చూసిన మనుషులు మొత్తం ప్రాంతానికి ఈ మాట చెప్పారు.
753	MAT	9	27	b1h6			0	Connecting Statement:	యేసు స్వస్తపరిచిన ఇద్దరు గుడ్డి వాళ్ళ కథనం మొదలవుతున్నది.
754	MAT	9	27	a8nm		καὶ παράγοντι ἐκεῖθεν τῷ Ἰησοῦ	1	As Jesus passed by from there	యేసు ఆ ప్రాంతం విడిచి వెళ్ళి పోతున్నప్పుడు.
755	MAT	9	27	nwe9		παράγοντι	1	passed by	బయల్దేరాడు లేదా విడిచి వెళ్ళి పోతున్నప్పుడు .
756	MAT	9	27	suc1		ἠκολούθησαν αὐτῷ	1	followed him	దీని అర్థం వారు యేసు వెనక నడుస్తున్నారు. వారు ఆయన శిష్యులు కావచ్చు, కాక పోవచ్చు.
757	MAT	9	27	d8bu	figs-explicit	ἐλέησον ἡμᾶς	1	Have mercy on us	వారు యేసు తమను స్వస్థ పరచమని కోరారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
758	MAT	9	27	dh5d		Υἱὲ Δαυείδ	1	Son of David
759	MAT	9	28	yr4h		ἐλθόντι δὲ εἰς τὴν οἰκίαν	1	When Jesus had come into the house	ఇది యేసు సొంత ఇల్లు లేక [మత్తయి 9:10]లో చెప్పిన ఇల్లు (./09/10.md).
760	MAT	9	28	e81f	figs-ellipsis	ναί, Κύριε	1	Yes, Lord
761	MAT	9	29	b3rl		ἥψατο τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν λέγων	1	touched their eyes and said	ఆయన ఆ ఇద్దరు మనుషుల కళ్ళు ఒకే సారి తాకాడో లేక కేవలం తన కుడి చేతులు ఒకరి వెంట ఒకరిపై ఉంచాడో స్పష్టంగా లేదు. స్వస్థత కోసం సాధారణంగా ఎడమ చెయ్యి మామూలు విషయాలకు వాడతారు కాబట్టి బహుశా అయన తన కుడి చెయ్యి ఉపయోగించి ఉండాలి.వారిని తాకుతున్నప్పుడు మాట్లాడాడో, లేక మొదట తాకి తరువాత మాట్లాడాడో స్పష్టంగా లేదు.
762	MAT	9	29	w92e	figs-activepassive	κατὰ τὴν πίστιν ὑμῶν γενηθήτω ὑμῖν	1	Let it be done to you according to your faith
763	MAT	9	30	uk2a	figs-idiom	ἠνεῴχθησαν αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοί	1	their eyes were opened
764	MAT	9	30	t6p8	figs-idiom	ὁρᾶτε μηδεὶς γινωσκέτω	1	See that no one knows about this
765	MAT	9	31	y574		οἱ δὲ	1	But the two men	ఆ ఇద్దరు మనుషులు యేసు వారితో చెప్పినట్టు చెయ్యలేదు.
766	MAT	9	31	y4b2		διεφήμισαν	1	spread the news	వారు అనేక మందికీ తమకు జరిగినది చెప్పారు.
767	MAT	9	32	tya1			0	Connecting Statement:	ఇది యేసు ఒక దయ్యం పట్టిన మూగ వాణ్ణి స్వస్థ పరిచిన సన్నివేశం.
768	MAT	9	32	v9tr		ἰδοὺ	1	behold	“ఇదిగో” అనే పదం కథనంలో ఒక కొత్త వ్యక్తి వచ్చాడని మనలను హెచ్చరిస్తున్నది. మీ భాషలో దీన్ని చూపించే మార్గం ఉంటుంది..
769	MAT	9	32	kr24	figs-activepassive	προσήνεγκαν αὐτῷ ἄνθρωπον κωφὸν	1	a mute man ... was brought to Jesus
770	MAT	9	32	sh32		κωφὸν	1	mute	మాట్లాడలేని
771	MAT	9	32	n6fs	figs-activepassive	δαιμονιζόμενον	1	possessed by a demon
772	MAT	9	33	d6zs	figs-activepassive	καὶ ἐκβληθέντος τοῦ δαιμονίου	1	When the demon had been driven out
773	MAT	9	33	r8ce		ἐλάλησεν ὁ κωφός	1	the mute man spoke	ఈ మూగ మనిషి మాట్లాడసాగాడు. లేక “ఆ మనిషి మాట్లాడాడు” లేక “ఆ మనిషికి మూగతనం పోయి మాట్లాడాడు.
774	MAT	9	33	d1lf		καὶ ἐθαύμασαν οἱ ὄχλοι	1	The crowds were astonished	మనుషులు ఆశ్చర్యపోయారు
775	MAT	9	33	y4l5	figs-activepassive	οὐδέποτε ἐφάνη οὕτως	1	This has never been seen
776	MAT	9	34	z2r7		ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια	1	he drives out demons	అయన దురాత్మలను వెళ్ళగొట్టాడు.
777	MAT	9	34	q623		ἐκβάλλει	1	he drives	“అయన” అనే సర్వనామం యేసును సూచిస్తున్నది.
778	MAT	9	35	z6ya			0	General Information:	వ. 36 లో ఒక కొత్త భాగం మొదలవుతున్నది. యేసు తన శిష్యులను తాను చేసినట్టుగానే బోధించడానికి, స్వస్థ పరచడానికి పంపించాడు.
779	MAT	9	35	xpp4	writing-endofstory		0		వ. 35 లో [మత్తయి 8:1]దగ్గర మొదలైన కథనం అంతం అయింది.(./08/01.md) అంటే యేసు గలిలయలో జరిగించిన స్వస్థ పరిచే పరిచర్య. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-endofstory]])
780	MAT	9	35	x9ck	figs-hyperbole	τὰς πόλεις πάσας	1	all the cities
781	MAT	9	35	ehx5		πόλεις…κώμας	1	cities ... villages	పెద్ద గ్రామాలు చిన్న గ్రామాలు లేక “పెద్ద ఊళ్లు చిన్న ఊళ్లు
782	MAT	9	35	uz5e	figs-abstractnouns	τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας	1	the gospel of the kingdom
783	MAT	9	35	e7at		πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν	1	all kinds of disease and all kinds of sickness
784	MAT	9	36	t47i	figs-simile	ὡσεὶ πρόβατα μὴ ἔχοντα ποιμένα	1	They were like sheep without a shepherd
785	MAT	9	37	q95i			0	General Information:	యేసు ఒక పంటకోత గురించి సామెత ఉపయోగించి తన శిష్యులతో చెబుతున్నాడు. వారు ఇంతకుముందు భాగంలో చెప్పిన జనసమూహాల అవసరతలు పట్టించుకోవాలి.
786	MAT	9	37	mur4	writing-proverbs	ὁ μὲν θερισμὸς πολύς, οἱ δὲ ἐργάται ὀλίγοι	1	The harvest is plentiful, but the laborers are few	యేసు తనకు కనబడినదానికి స్పందించడానికి ఒక సామెత వాడుతున్నాడు. యేసు ఉద్దేశం అక్కడ దేవునిపై నమ్మకం ఉంచగోరుతున్న అనేక మంది మనుషులు ఉన్నారు గానీ దేవుని సత్యం వారికి బోధించడానికి కొద్ది మంది మాత్రమే ఉన్నారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-proverbs]])
787	MAT	9	37	m6ke		ὁ μὲν θερισμὸς πολύς	1	The harvest is plentiful	పండిన ఆహారం పుష్కలంగా ఉంది గానీ దాన్ని సేకరించేవారు కొద్ది మందే ఉన్నారు.
788	MAT	9	37	h3a2		ἐργάται	1	laborers	పనివారు
789	MAT	9	38	vz8y		δεήθητε…τοῦ Κυρίου τοῦ θερισμοῦ	1	pray to the Lord of the harvest	దేవుణ్ణి ప్రార్థించండి. ఎందుకంటే పంటకోత బాధ్యత ఆయనదే.
790	MAT	10	intro	m5iu			0
791	MAT	10	1	nhp2			0	Connecting Statement:	ఇది యేసు తన పన్నెండుమంది శిష్యులను తన పనికోసం పంపిన కథనం ఆరంభం.
792	MAT	10	1	gjs9	translate-numbers	καὶ προσκαλεσάμενος τοὺς δώδεκα μαθητὰς αὐτοῦ	1	called his twelve disciples together	తన 12 మంది శిష్యులకు చెప్పాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-numbers]])
793	MAT	10	1	x1er		ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν	1	gave them authority	మీ వాచకం 1) దురాత్మలను వెళ్ళగొట్టడానికి, 2) వ్యాధి రోగం స్వస్థ పరచడానికి అధికారం అని స్పష్టంగా ఉండేలా చూసుకోండి.
794	MAT	10	1	pq8k		ὥστε ἐκβάλλειν αὐτὰ	1	to drive them out	దురాత్మలను వెళ్ళగొట్టడానికి
795	MAT	10	1	x29j		πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν	1	all kinds of disease and all kinds of sickness
796	MAT	10	2	yt7a			0	General Information:	ఇక్కడ రచయిత పన్నెండుమంది అపోస్తలుల పేర్లు నేపథ్య సమాచారంగా ఇస్తున్నాడు.
797	MAT	10	2	t59v	writing-background	δὲ	1	Now	ఇది ముఖ్య కథనంలో విరామాన్ని సూచిస్తున్నది. ఇక్కడ మత్తయి పన్నెండుమంది అపోస్తలుల నేపధ్య సమాచారం ఇస్తున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-background]])
798	MAT	10	2	f1vu		τῶν…δώδεκα ἀποστόλων	1	twelve apostles
799	MAT	10	2	sc7b	translate-ordinal	πρῶτος	1	first	ఇది క్రమంలో మొదటిది, ప్రాముఖ్యతలో కాదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-ordinal]])
800	MAT	10	3	g6eg		Μαθθαῖος ὁ τελώνης	1	Matthew the tax collector	మత్తయి, పన్ను వసూలుదారుడు
801	MAT	10	4	n4st		ὁ Καναναῖος	1	the Zealot
802	MAT	10	4	kmp2		ὁ καὶ παραδοὺς αὐτόν	1	who would betray him	యేసుకు ద్రోహం చేసిన వాడు.
803	MAT	10	5	sn9v	figs-events		0	General Information:	వ. 5 అయన పన్నెండుమందినీ పంపించాడని చెబుతున్నప్పటికీ యేసు ఈ సూచనలు వారిని పంపకముందే ఇచ్చాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-events]])
804	MAT	10	5	aw5h			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ యేసు తన శిష్యులకు సూచనలు ఇవ్వడం మొదలు పెట్టాడు. వారు బోధించడానికి వెళ్ళినప్పుడు వారికి ఏమి ఎదురౌతాయో చెబుతున్నాడు.
805	MAT	10	5	c46d		τούτους τοὺς δώδεκα ἀπέστειλεν ὁ Ἰησοῦς	1	These twelve Jesus sent out	యేసు ఈ పన్నెండుమందిని పంపాడు. లేక “యేసు పంపిన పన్నెండు మంది వీరే.
806	MAT	10	5	yix4		ἀπέστειλεν	1	sent out	యేసు ఒక ప్రయోజనం ఆశించి వారిని పంపాడు.
807	MAT	10	5	ryl4		παραγγείλας αὐτοῖς	1	He instructed them	వారికి ఏవి అవసరం అవుతాయో చెప్పాడు. “అజ్ఞాపించాడు.
808	MAT	10	6	q1pb	figs-metaphor	τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ	1	lost sheep of the house of Israel	ఇది రూపకఅలంకారం. ఇశ్రాయేల్ జాతి మొత్తాన్ని “కాపరికీ దూరంగా దారి తప్పిన గొర్రెలతో పోలుస్తున్నాడు.” (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
809	MAT	10	6	b6i2	figs-metonymy	οἴκου Ἰσραήλ	1	house of Israel
810	MAT	10	7	uff2	figs-you	πορευόμενοι	1	as you go
811	MAT	10	7	w59i	figs-metonymy	ἤγγικεν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	The kingdom of heaven has come near
812	MAT	10	8	e13x			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులకు వారు బోధించడానికి వెళ్ళినప్పుడు ఏమి బోధించాలో చెబుతున్నాడు.
813	MAT	10	8	v5sp	figs-you	θεραπεύετε…ἐγείρετε…καθαρίζετε…ἐκβάλλετε…ἐλάβετε…δότε	1	Heal ... raise ... cleanse ... cast out ... you have received ... give	ఈ క్రియాపదాలన్నీ బహు వచనాలు, పన్నెండుమంది అపోస్తలుల గురించినవి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
814	MAT	10	8	bb4d	figs-idiom	νεκροὺς ἐγείρετε	1	raise the dead
815	MAT	10	8	ilj9	figs-ellipsis	δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε	1	Freely you have received, freely give
816	MAT	10	8	ls6j	figs-metaphor	δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε	1	Freely you have received, freely give
817	MAT	10	9	dw4i	figs-you	ὑμῶν	1	your	దీని అర్థం పన్నెండుమంది అపోస్తలులు. ఇది బహు వచనం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
818	MAT	10	9	a4xx	figs-metonymy	χρυσὸν, μηδὲ ἄργυρον, μηδὲ χαλκὸν	1	gold, silver, or copper	ఇవి నాణాలు తాయారు చేసే లోహాలు. ఇది అన్యాపదేశంగా డబ్బును సూచిస్తున్నది. కాబట్టి మీ ప్రాంతంలో ఇవి లభ్యంకాకపోతే “డబ్బు” అని తర్జుమా చెయ్యండి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metonymy]])
819	MAT	10	9	b4m7		τὰς ζώνας	1	purses
820	MAT	10	10	kia9		πήραν	1	traveling bag	ప్రయాణంలో సరుకులు తీసుకుపోయే సంచీ, లేక ఆహారం డబ్బు తీసుకు పోయే సంచీ.
821	MAT	10	10	i2ex		δύο χιτῶνας	1	an extra tunic
822	MAT	10	10	ei4d		ὁ ἐργάτης	1	laborer	పనివాడు
823	MAT	10	10	m97h	figs-synecdoche	τῆς τροφῆς αὐτοῦ	1	his food
824	MAT	10	11	dk1r			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులతో వారు వెళ్ళినప్పుడు బోధించడానికి వారు ఏమి చెయ్యాలో సూచనలు ఇస్తున్నాడు.
825	MAT	10	11	b7ig		εἰς ἣν δ’ ἂν πόλιν ἢ κώμην εἰσέλθητε	1	Whatever city or village you enter	మీరు ఒక పట్టణం లేక గ్రామంలో ప్రవేశించినప్పుడు లేక “మీరు ఏదైనా పట్టణం లేక గ్రామం వెళ్ళినప్పుడు.
826	MAT	10	11	p4ln		πόλιν…κώμην	1	city ... village
827	MAT	10	11	r7kj	figs-you	εἰσέλθητε	1	you	ఇది బహు వచనం మరియు పన్నెండుమంది అపోస్తలులను సూచిస్తుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
828	MAT	10	11	c3uf		ἄξιός	1	worthy
829	MAT	10	11	a41d	figs-explicit	κἀκεῖ μείνατε ἕως ἂν ἐξέλθητε	1	stay there until you leave
830	MAT	10	12	n6cm	figs-metonymy	εἰσερχόμενοι δὲ εἰς τὴν οἰκίαν, ἀσπάσασθε αὐτήν	1	As you enter into the house, greet it
831	MAT	10	12	k1xk	figs-you	εἰσερχόμενοι	1	you	ఇది బహు వచనం మరియు పన్నెండుమంది అపోస్తలులను సూచిస్తుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
832	MAT	10	13	qip2	figs-you	ὑμῶν…ὑμῶν	1	your ... your	ఈ బహు వచనం పన్నెండుమంది అపోస్తలులను సూచిస్తున్నది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
833	MAT	10	13	kc9m	figs-metonymy	μὲν ᾖ ἡ οἰκία ἀξία…μὴ ᾖ ἀξία	1	the house is worthy ... not worthy
834	MAT	10	13	q75a	figs-metonymy	ἐλθάτω ἡ εἰρήνη ὑμῶν ἐπ’ αὐτήν	1	let your peace come upon it
835	MAT	10	13	ha8f	figs-metonymy	ἐὰν…μὴ ᾖ ἀξία	1	if it is not worthy
836	MAT	10	13	my3y		ἡ εἰρήνη ὑμῶν πρὸς ὑμᾶς ἐπιστραφήτω	1	let your peace come back to you	దీనికి ఈ అర్థాలు ఉండవచ్చు. 1) ఒక కుటుంబం యోగ్యమైనది కాకపోతే, దేవుడు తన శాంతినీ ఆపుతాడు లేక ఆ కుటుంబం దీవెనలు పొందదు. 2) ఒక కుటుంబం యోగ్యమైనది కాకపోతే, అపోస్తలులు చెయ్యవలసినది ఒకటి ఉంది. వారు దేవుణ్ణి తాము ఆ కుటుంబంపై పలికినా శాంతిని ఇవ్వవద్దని చెప్పాలి. మీ భాషలో శుభాకాంక్షలను వెనక్కి తీసేసుకోడానికి ఉపయోగించే పదం ఉంటే దాన్ని ఇక్కడ వాడాలి.
837	MAT	10	14	yn9k			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులకు వారు బోధించడానికి వెళ్ళినప్పుడు ఏమి బోధించాలో చెబుతున్నాడు.
838	MAT	10	14	m8e9		καὶ ὃς ἂν μὴ δέξηται ὑμᾶς, μηδὲ ἀκούσῃ	1	As for those who do not receive you or listen	ఆ ఇంటి లేక పట్టణం మనుషులు నిన్ను చేర్చుకోకపొతే.
839	MAT	10	14	w5py	figs-you	ὑμᾶς…ὑμῶν	1	you ... your	ఇది బహు వచనం అంటే పన్నెండుమంది అపోస్తలులు . (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
840	MAT	10	14	z826	figs-metonymy	ἀκούσῃ τοὺς λόγους ὑμῶν	1	listen to your words
841	MAT	10	14	hi3i		πόλεως	1	city	[మత్తయి 10:11]లో లాగానే దీన్ని తర్జుమా చెయ్యండి.(./10/11.md).
842	MAT	10	14	i5mc	translate-symaction	ἐκτινάξατε τὸν κονιορτὸν τῶν ποδῶν ὑμῶν	1	shake off the dust from your feet	నీవు వెళ్ళేటప్పుడు నీ పాద ధూళి అక్కడ దులిపి వెయ్యాలి. దేవుడు ఆ ఇంటి, ఊరి మనుషులను తిరస్కరిస్తాడు అనడానికి సూచన.(చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-symaction]])
843	MAT	10	15	pk4f		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను సత్యం చెబుతున్నాను. ఈ పదబంధం యేసు చెప్పబోతున్న దాని ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెబుతున్నది.
844	MAT	10	15	d6ib		ἀνεκτότερον ἔσται	1	it shall be more tolerable	బాధ తక్కువ ఉంటుంది.
845	MAT	10	15	sg3c	figs-metonymy	γῇ Σοδόμων καὶ Γομόρρων	1	the land of Sodom and Gomorrah
846	MAT	10	15	zmm2	figs-metonymy	τῇ πόλει ἐκείνῃ	1	that city
847	MAT	10	16	lf4i			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులకు సూచనలు ఇస్తున్నాడు. వారు బోధించడానికి వెళ్ళినప్పుడు ఎదుర్కోబోయే హింస ను గురించి చెప్పడం మొదలు పెడుతున్నాడు.
848	MAT	10	16	ggp6		ἰδοὺ, ἐγὼ ἀποστέλλω	1	See, I send
849	MAT	10	16	c9bi		ἐγὼ ἀποστέλλω ὑμᾶς	1	I send you out	యేసు వారిని ఒక ఉద్దేశంతో పంపుతున్నాడు.
850	MAT	10	16	b262	figs-simile	ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων	1	as sheep in the midst of wolves
851	MAT	10	16	s21a	figs-simile	γίνεσθε…φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις καὶ ἀκέραιοι ὡς αἱ περιστεραί	1	be as wise as serpents and harmless as doves
852	MAT	10	17	a55q	writing-connectingwords	προσέχετε δὲ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων; παραδώσουσιν γὰρ ὑμᾶς	1	Watch out for people! They will
853	MAT	10	17	csc4		παραδώσουσιν…ὑμᾶς εἰς	1	will deliver you up to	మిమ్మల్ని బంధిస్తారు.
854	MAT	10	17	fct4		συνέδρια	1	councils	సమాజంలో శాంతి భద్రతలు కాపాడే స్థానిక మత నాయకులు లేక పెద్దలు.
855	MAT	10	17	gs2d		μαστιγώσουσιν ὑμᾶς	1	whip you	మిమ్మల్ని కొరడాలతో కొడతారు.
856	MAT	10	18	pe3d	figs-activepassive	ἀχθήσεσθε	1	you will be brought
857	MAT	10	18	p74k		ἕνεκεν ἐμοῦ	1	for my sake	ఎందుకంటే మీరు నాకు సంబంధించిన వారు. లేక “ఎందుకంటే మీరు నన్ను వెంబడిస్తున్నారు.
858	MAT	10	18	u5wc		αὐτοῖς καὶ τοῖς ἔθνεσιν	1	to them and to the Gentiles
859	MAT	10	19	ksi4			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులు బోధించడానికి వెళ్ళేటప్పుడు వారు పొందబోయే హింస ను గురించి హెచ్చరిస్తున్నాడు.
860	MAT	10	19	e5t6		ὅταν δὲ παραδῶσιν ὑμᾶς	1	When they deliver you up
861	MAT	10	19	qcs3	figs-you	ὑμᾶς…ὑμῖν	1	you ... you	ఇవి పన్నెండుమంది అపోస్తలులను సూచించే బహు వచనం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
862	MAT	10	19	qzd2		μὴ μεριμνήσητε	1	do not be anxious	ఆందోళన చెందకండి.
863	MAT	10	19	ien3	figs-hendiadys	πῶς ἢ τί λαλήσητε	1	how or what you will speak
864	MAT	10	19	l7rb	figs-activepassive	δοθήσεται γὰρ ὑμῖν…τί λαλήσητε	1	for what to say will be given to you
865	MAT	10	19	cm7h	figs-metonymy	ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ	1	in that hour
866	MAT	10	20	yuk1	figs-you	ὑμεῖς…ὑμῶν…ὑμῖν	1	you ... your	ఇవి బహు వచనం. పన్నెండుమంది అపోస్తలులను సూచిస్తున్నది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
867	MAT	10	20	v9tm		τὸ Πνεῦμα τοῦ Πατρὸς ὑμῶν	1	the Spirit of your Father
868	MAT	10	20	k3xr	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρὸς	1	Father	ఇది దేవునికి ఉన్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
869	MAT	10	20	zxd8		ἐν ὑμῖν	1	in you	నీ ద్వారా
870	MAT	10	21	i8q5			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులకు సూచనలు ఇస్తున్నాడు. వారు బోధించడానికి వెళ్ళినప్పుడు ఎదుర్కోబోయే హింస ను గురించి చెప్పడం కొనసాగిస్తున్నాడు.
871	MAT	10	21	p9ms		παραδώσει δὲ ἀδελφὸς ἀδελφὸν εἰς θάνατον	1	Brother will deliver up brother to death
872	MAT	10	21	lh6z	figs-abstractnouns	παραδώσει…ἀδελφὸν εἰς θάνατον	1	deliver up brother to death
873	MAT	10	21	p8w9	figs-ellipsis	πατὴρ τέκνον	1	a father his child
874	MAT	10	21	xja9		ἐπαναστήσονται…ἐπὶ	1	rise up against	వ్యతిరేకంగా తిరుగుబాటు లేక “వ్యతిరేకంగా లేస్తారు.
875	MAT	10	21	xf2d	figs-activepassive	θανατώσουσιν αὐτούς	1	cause them to be put to death
876	MAT	10	22	sp6p	figs-activepassive	καὶ ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων	1	You will be hated by everyone
877	MAT	10	22	va6i	figs-you	ἔσεσθε	1	You	ఇది బహు వచనం, పన్నెండుమంది శిష్యులు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
878	MAT	10	22	n3xn	figs-metonymy	διὰ τὸ ὄνομά μου	1	because of my name
879	MAT	10	22	k5w9		ὁ…ὑπομείνας	1	whoever endures	నమ్మకంగా ఉన్నవారు
880	MAT	10	22	j71i		εἰς τέλος	1	to the end
881	MAT	10	22	qn7j	figs-activepassive	οὗτος σωθήσεται	1	that person will be saved
882	MAT	10	23	m42z		ἐν τῇ πόλει ταύτῃ	1	in this city
883	MAT	10	23	jjd4		φεύγετε εἰς τὴν ἑτέραν	1	flee to the next	మరొక పట్టణానికి పారిపోండి.
884	MAT	10	23	gk1s		ἀμὴν…λέγω ὑμῖν	1	truly I say to you	“నేను సత్యం చెబుతున్నాను.” ఈ పదబంధం యేసు చెప్పబోతున్న దాని ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెబుతున్నది
885	MAT	10	23	dk4u	figs-123person	Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	Son of Man	యేసు తన గురించి మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
886	MAT	10	23	tm8z		ἔλθῃ	1	has come	వస్తున్నాడు
887	MAT	10	24	uv9r			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులకు సూచనలు ఇస్తున్నాడు. వారు బోధించడానికి వెళ్ళినప్పుడు ఎదుర్కోబోయే హింస ను గురించి చెప్పడం కొనసాగిస్తున్నాడు.
888	MAT	10	24	p8mr	writing-proverbs	οὐκ ἔστιν μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον, οὐδὲ δοῦλος ὑπὲρ τὸν κύριον αὐτοῦ	1	A disciple is not greater than his teacher, nor a servant above his master	తన శిష్యులకు ఒక సాధారణ సత్యం నేర్పించడానికి ఒక సామెత యేసు ఉపయోగిస్తున్నాడు. యేసుపట్ల మనుషులు ప్రవర్తించిన దానికన్నా మెరుగుగా తమ విషయంలో ప్రవర్తిస్తారని శిష్యులు భావించకూడదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-proverbs]])
889	MAT	10	24	syb2		οὐκ ἔστιν μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον	1	A disciple is not greater than his teacher	శిష్యుడు ఎప్పుడూ తన గురువు కంటే తక్కువ ప్రాముఖ్యత గలవాడే. “బోధకుడు ఎప్పుడూ తన శిష్యులకన్నా అధికుడే.
890	MAT	10	24	nc3e		οὐδὲ δοῦλος ὑπὲρ τὸν κύριον αὐτοῦ	1	nor a servant above his master	సేవకుడు ఎప్పుడూ తన యజమాని కంటే తక్కువ ప్రాముఖ్యత గలవాడే. లేక “యజమాని ఎప్పుడూ తన సేవకులకన్నా అధికుడే.
891	MAT	10	25	e2ae		ἀρκετὸν τῷ μαθητῇ ἵνα γένηται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ	1	It is enough for the disciple that he should be like his teacher	శిష్యుడు తన బోధకునిలాగా అయితే సంతృప్తి పడాలి.
892	MAT	10	25	t7jp	figs-explicit	γένηται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ	1	be like his teacher
893	MAT	10	25	e6z3	figs-explicit	ὁ δοῦλος ὡς ὁ κύριος αὐτοῦ	1	the servant like his master
894	MAT	10	25	u355		εἰ…ἐπεκάλεσαν, πόσῳ μᾶλλον τοὺς οἰκιακοὺς αὐτοῦ	1	If they have called the master ... how much worse ... they call ... the members of his household	మళ్ళీ యేసు నొక్కి చెబుతున్నాడు. మనుషులు తనను హింసించారు గనక తన శిష్యులతో కూడా అలానే ప్రవర్తిస్తారు. లేదా ఇంకా ఘోరంగా ప్రవర్తిస్తారు.
895	MAT	10	25	bg2l		πόσῳ μᾶλλον τοὺς οἰκιακοὺς αὐτοῦ	1	how much worse would be the names they call the members of his household	ఆయన కుటుంబం వారిని సూచించడానికి వారు వాడే పేర్లు మరింత ఘోరంగా ఉంటాయి. “వారు ఆయన కుటుంబ సభ్యులను మరింత చెడు పేర్లతో పిలుస్తారు.
896	MAT	10	25	cp96		εἰ…ἐπεκάλεσαν	1	If they have called	మనుషులు పిలిచాడు గనక.
897	MAT	10	25	pu5y	figs-metaphor	τὸν οἰκοδεσπότην	1	the master of the house	యేసు దీన్ని తనకే ఉద్దేశించి ఈ రూపకఅలంకారం ఉపయోగిస్తున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
898	MAT	10	25	y5md		Βεελζεβοὺλ	1	Beelzebul
899	MAT	10	25	r5ll	figs-metaphor	τοὺς οἰκιακοὺς αὐτοῦ	1	his household	ఇది యేసు శిష్యులను సూచించే రూపకఅలంకారం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
900	MAT	10	26	zb2j			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులకు సూచనలు ఇస్తున్నాడు. వారు బోధించడానికి వెళ్ళినప్పుడు ఎదుర్కోబోయే హింసను గురించి చెప్పడం కొనసాగిస్తున్నాడు.
901	MAT	10	26	twv2		μὴ…φοβηθῆτε αὐτούς	1	do not fear them
902	MAT	10	26	xqs4	figs-metaphor	οὐδὲν…ἐστιν κεκαλυμμένον ὃ οὐκ ἀποκαλυφθήσεται, καὶ κρυπτὸν ὃ οὐ γνωσθήσεται	1	there is nothing concealed that will not be revealed, and nothing hidden that will not be known
903	MAT	10	27	fa1s	figs-parallelism	ὃ λέγω ὑμῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ, εἴπατε ἐν τῷ φωτί; καὶ ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε, κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων	1	What I tell you in the darkness, say in the daylight, and what you hear softly in your ear, proclaim upon the housetops
904	MAT	10	27	kw75	figs-metonymy	ὃ λέγω ὑμῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ, εἴπατε ἐν τῷ φωτί	1	What I tell you in the darkness, say in the daylight
905	MAT	10	27	fc49	figs-idiom	ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε	1	what you hear softly in your ear
906	MAT	10	27	t9u9	figs-metonymy	κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων	1	proclaim upon the housetops
907	MAT	10	28	s6wq			0	General Information:	ఇక్కడ తన శిష్యులు ఎదుర్కోబోతున్న హింసకు వారు భయపడకూడదని కొన్ని కారణాలు యేసు ఇస్తున్నాడు.
908	MAT	10	28	p3fn			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులకు సూచనలు ఇస్తున్నాడు. వారు బోధించడానికి వెళ్ళినప్పుడు ఎదుర్కోబోయే హింసను గురించి చెప్పడం కొనసాగిస్తున్నాడు.
909	MAT	10	28	fb29	figs-distinguish	καὶ μὴ φοβεῖσθε ἀπὸ τῶν ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι	1	Do not be afraid of those who kill the body but are unable to kill the soul
910	MAT	10	28	lc56		τῶν ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα	1	kill the body
911	MAT	10	28	ei7y		τὸ σῶμα	1	body	ఒక వ్యక్తిలో ఇతరులు తాకగల భాగం. ప్రాణం, లేక ఆత్మకు భిన్నంగా.
912	MAT	10	28	e4de		τὴν…ψυχὴν…ἀποκτεῖναι	1	kill the soul	దీని అర్థం మనుషులు భౌతికంగా చనిపోయిన తరువాత.
913	MAT	10	28	e76n		τὴν…ψυχὴν	1	soul	మనుషులు భౌతికంగా చనిపోయిన తరువాత జీవించి ఉండేదాన్ని ఎవరూ తాకలేరు.
914	MAT	10	28	pk7k	writing-connectingwords	φοβεῖσθε…τὸν δυνάμενον	1	fear him who is able
915	MAT	10	29	tm3s	writing-proverbs	οὐχὶ δύο στρουθία ἀσσαρίου πωλεῖται?	1	Are not two sparrows sold for a small coin?
916	MAT	10	29	q22l	translate-unknown	στρουθία	1	sparrows
917	MAT	10	29	i399		ἀσσαρίου	1	a small coin
918	MAT	10	29	wxt4	figs-doublenegatives	ἓν ἐξ αὐτῶν οὐ πεσεῖται ἐπὶ τὴν γῆν, ἄνευ τοῦ Πατρὸς ὑμῶν	1	not one of them falls to the ground without your Father's knowledge
919	MAT	10	29	fe8z	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρὸς	1	Father	ఇది దేవునికి ఉన్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
920	MAT	10	30	cih3	figs-activepassive	ὑμῶν…καὶ αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς πᾶσαι ἠριθμημέναι εἰσίν	1	even the hairs of your head are all numbered
921	MAT	10	30	nb7b		ἠριθμημέναι	1	numbered	లెక్క
922	MAT	10	31	n2tz		πολλῶν στρουθίων διαφέρετε ὑμεῖς	1	You are more valuable than many sparrows	దేవుడు అనేకమైన పిచ్చుకల కంటే నిన్ను ఎక్కువ విలువగా ఎంచుతాడు.
923	MAT	10	32	jtw9			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులకు సూచనలు ఇస్తున్నాడు. వారు బోధించడానికి వెళ్ళినప్పుడు ఎదుర్కోబోయే హింసను గురించి చెప్పడం కొనసాగిస్తున్నాడు
924	MAT	10	32	ntt9		πᾶς…ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ…κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ Πατρός μου	1	everyone who confesses me ... I will also confess before my Father	నన్ను ఎవరు ఒప్పుకుంటారో నా తండ్రి ఎదుట వారిని ఒప్పుకుంటాను. లేక “ఎవరైనా నన్ను ఒప్పుకుంటే నా తండ్రి ఎదుట నేను కూడా ఒప్పుకుంటాను.
925	MAT	10	32	yj44		ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων	1	confesses me before men	తాను నా శిష్యుడు అని ఇతరులకు చెబితే, లేక “మనుషుల ఎదుట తాను నాకు కట్టుబడి ఉన్నానని ఒప్పుకుంటే.
926	MAT	10	32	j4dh	figs-ellipsis	ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς	1	I will also confess before my Father who is in heaven
927	MAT	10	32	kdd2		τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς	1	my Father who is in heaven	నా పరలోకపు తండ్రి
928	MAT	10	32	n1nb	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός μου	1	Father	ఇది దేవునికి ఉన్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
929	MAT	10	33	sx8g		ὅστις…ἂν ἀρνήσηταί με…ἀρνήσομαι κἀγὼ αὐτὸν ἔμπροσθεν τοῦ Πατρός μου	1	he who denies me ... I will also deny before my Father	నన్ను నిరాకరించేవారిని నా తండ్రి ఎదుట నేనూ నిరాకరిస్తాను. లేక “ఎవరన్నా నన్ను నిరాకరిస్తే నా తండ్రి ఎదుట నేను కూడా వారిని నిరాకరిస్తాను.
930	MAT	10	33	d15s		ἂν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων	1	denies me before men	మనుషుల ఎదుట నాకు కట్టుబడిన వాడు కాదని చెబితే లేక “తాను నా శిష్యుడు అని ఇతరుల ఎదుట ఒప్పుకోకపొతే.
931	MAT	10	33	cnu3	figs-ellipsis	ἀρνήσομαι κἀγὼ αὐτὸν ἔμπροσθεν τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς	1	I will also deny before my Father who is in heaven
932	MAT	10	34	bx73			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ తన శిష్యులు ఎదుర్కోబోతున్న హింసకు వారు భయపడకూడదని కొన్ని కారణాలు యేసు ఇవ్వడం కొనసాగిస్తున్నాడు.
933	MAT	10	34	rrp3		μὴ νομίσητε	1	Do not think	అనుకోవద్దు, లేక “అలా ఆలోచించవద్దు.
934	MAT	10	34	l5ad	figs-metonymy	ἐπὶ τὴν γῆν	1	upon the earth
935	MAT	10	34	jq6d	figs-metonymy	μάχαιραν	1	a sword	దీని అర్థం చీలిక, కొట్లాటలు, హత్యలు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metonymy]])
936	MAT	10	35	xx5m		διχάσαι ἄνθρωπον κατὰ	1	to set ... against	వ్యతిరేకంగా పోరాటాలు.
937	MAT	10	35	k18y		ἄνθρωπον κατὰ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ	1	a man against his father	కుమారుడు తన తండ్రికి వ్యతిరేకంగా.
938	MAT	10	36	lhc2		καὶ ἐχθροὶ τοῦ ἀνθρώπου	1	A man's enemies	ఒక వ్యక్తి శత్రువులు లేక “ఒక వ్యక్తికి ఉన్న భీకర శత్రువులు.
939	MAT	10	36	g166		οἱ οἰκιακοὶ αὐτοῦ	1	those of his own household	ఆయన స్వంత కుటుంబం సభ్యులు.
940	MAT	10	37	ju1k			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ యేసు తన శిష్యులు ఎదుర్కోబోతున్న హింసకు వారు భయపడకూడదని కొన్ని కారణాలు ఇవ్వడం కొనసాగిస్తున్నాడు.
941	MAT	10	37	x1xg	figs-gendernotations	ὁ φιλῶν…οὐκ ἔστιν μου ἄξιος	1	He who loves ... is not worthy
942	MAT	10	37	az6t		ὁ φιλῶν	1	loves
943	MAT	10	37	fb3p		μου ἄξιος	1	worthy of me	నాకు చెంది ఉండడానికి యోగ్యుడు కాదు. లేక “నా శిష్యుడుగా ఉండే అర్హత లేదు.
944	MAT	10	38	ye95	figs-metonymy	λαμβάνει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθεῖ ὀπίσω μου	1	pick up his cross and follow after me
945	MAT	10	38	ai2r		λαμβάνει	1	pick up	ఎత్తుకుని లేక “మోసుకుంటూ
946	MAT	10	39	u4jh	writing-proverbs	ὁ εὑρὼν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολέσει αὐτήν; καὶ ὁ ἀπολέσας…εὑρήσει αὐτήν	1	He who finds his life will lose it. But he who loses ... will find it
947	MAT	10	39	jwf2	figs-metaphor	ὁ εὑρὼν	1	finds
948	MAT	10	39	pbf3	figs-metaphor	ἀπολέσει αὐτήν	1	will lose it
949	MAT	10	39	i3x4	figs-metaphor	ὁ ἀπολέσας τὴν ψυχὴν αὐτοῦ	1	who loses his life
950	MAT	10	39	hz7r		ἕνεκεν ἐμοῦ	1	for my sake
951	MAT	10	39	g2c8	figs-metaphor	εὑρήσει αὐτήν	1	will find it
952	MAT	10	40	u2wq			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ తన శిష్యులు ఎదుర్కోబోతున్న హింసకు వారు భయపడకూడదని కొన్ని కారణాలు యేసు ఇస్తున్నాడు.
953	MAT	10	40	asg3	figs-gendernotations	ὁ δεχόμενος	1	He who
954	MAT	10	40	c77e		ὁ δεχόμενος	1	welcomes	దీని అర్థం ఎవరినన్నా అతిథిగా ఆహ్వానించడం.
955	MAT	10	40	ir49	figs-you	ὑμᾶς	1	you	ఇది బహు వచనం అంటే పన్నెండుమంది అపోస్తలులు.యేసు వారితో మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
956	MAT	10	40	pf1j		ὁ δεχόμενος ὑμᾶς ἐμὲ δέχεται	1	He who welcomes you welcomes me
957	MAT	10	40	y9ck		ὁ ἐμὲ δεχόμενος δέχεται τὸν ἀποστείλαντά με	1	he who welcomes me also welcomes him who sent me
958	MAT	10	41	g43d		εἰς ὄνομα προφήτου	1	because he is a prophet
959	MAT	10	41	yj1q		μισθὸν προφήτου	1	a prophet's reward	దీని అర్థం దేవుడు ప్రవక్తకు ఇచ్చే ప్రతిఫలం. ప్రవక్త వేరొక వ్యక్తికి ఇచ్చే ప్రతిఫలం కాదు.
960	MAT	10	41	gjf3		εἰς ὄνομα δικαίου	1	he is a righteous man
961	MAT	10	41	qfv7		μισθὸν δικαίου	1	a righteous man's reward	దీని అర్థం దేవుడు నీతిమంతులకు ఇచ్చే ప్రతిఫలం. నీతిమంతులు మరొక వ్యక్తికీ ఇచ్చే ప్రతిఫలం కాదు.
962	MAT	10	42	wx4a			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులు బోధించడానికి వెళ్ళినప్పుడు వారికి ఎదురయ్యే వాటిని గురించి చెప్పడం ముగించాడు.
963	MAT	10	42	v6jg		καὶ ὃς ἐὰν ποτίσῃ	1	Whoever gives	వెళ్ళేవారు ఎవరైనా
964	MAT	10	42	z8tk		ἕνα τῶν μικρῶν τούτων	1	one of these little ones
965	MAT	10	42	lza6		εἰς ὄνομα μαθητοῦ	1	because he is a disciple
966	MAT	10	42	wx29		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	truly I say to you	నేను సత్యం చెబుతున్నాను. ఈ పదబంధం యేసు చెప్పబోతున్న దాని ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెబుతున్నది
967	MAT	10	42	y1ie		οὐ μὴ ἀπολέσῃ τὸν μισθὸν αὐτοῦ	1	he will ... his reward
968	MAT	10	42	d61l		οὐ μὴ ἀπολέσῃ	1	he will in no way lose
969	MAT	11	intro	puf4			0
970	MAT	11	1	z2y7	writing-newevent		0	General Information:	ఇది కథనంలో కొత్త భాగం ఆరంభం. మత్తయి ఇక్కడ యేసు బాప్తిసమిచ్చే యోహాను శిష్యులకు ఎలా జవాబిచ్చాడో రాస్తున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-newevent]])
971	MAT	11	1	dr3u		καὶ ἐγένετο ὅτε	1	It came about that when
972	MAT	11	1	ki7f		ἐτέλεσεν…διατάσσων	1	had finished instructing	తన ఉపదేశాలు ముగించాక, లేక “చాలించిన తరువాత.”
973	MAT	11	1	m6h5	translate-numbers	τοῖς δώδεκα μαθηταῖς αὐτοῦ	1	his twelve disciples	దీని అర్థం యేసు ఎన్నుకున్న పన్నెండుమంది అపోస్తలులు.. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-numbers]])
974	MAT	11	1	ju1q		ἐν ταῖς πόλεσιν αὐτῶν	1	in their cities
975	MAT	11	2	n2dc		δὲ	1	Now	ఇది ముఖ్య కథనంలో విరామాన్ని సూచిస్తున్నది. ఇక్కడ మత్తయి కథనంలో కొత్త భాగం మొదలు పెడుతున్నాడు.
976	MAT	11	2	f3j7		ὁ…Ἰωάννης, ἀκούσας ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ	1	when John heard in the prison about
977	MAT	11	2	xre1		πέμψας διὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ	1	he sent a message by his disciples	బాప్తిస్మమిచ్చే యోహాను తన శిష్యులను ఒక సందేశంతో యేసు దగ్గరకు పంపించాడు.
978	MAT	11	3	w2im		εἶπεν αὐτῷ	1	said to him
979	MAT	11	3	q89t		σὺ εἶ ὁ ἐρχόμενος	1	Are you the one who is coming	మేము ఎదురు చూస్తున్నవాడివి నువ్వేనా? ఇది మెస్సియ లేక క్రీస్తును గురించి చెప్పే మరొక విధానం.
980	MAT	11	3	hrk5		ἕτερον προσδοκῶμεν?	1	should we look for another
981	MAT	11	4	a66r		ἀπαγγείλατε Ἰωάννῃ	1	report to John	యోహాను చెబుతున్నాడు.
982	MAT	11	5	sd6c	figs-activepassive	λεπροὶ καθαρίζονται	1	lepers are being cleansed
983	MAT	11	5	v274	figs-activepassive	νεκροὶ ἐγείρονται	1	the dead are being raised back to life
984	MAT	11	5	g3k4	figs-activepassive	πτωχοὶ εὐαγγελίζονται	1	the gospel is being preached to the poor
985	MAT	11	5	l443	figs-nominaladj	πτωχοὶ	1	the poor
986	MAT	11	7	g2q8			0	Connecting Statement:	యేసు బాప్తిస్మమిచ్చే యోహాను గురించి జనసమూహాలతో మాట్లాడుతున్నాడు.
987	MAT	11	7	ysq6	figs-rquestion	τί ἐξήλθατε εἰς τὴν ἔρημον θεάσασθαι? κάλαμον ὑπὸ ἀνέμου σαλευόμενον?	1	What did you go out in the desert to see—a reed ... wind?
988	MAT	11	7	pc6c	figs-metaphor	κάλαμον ὑπὸ ἀνέμου σαλευόμενον	1	a reed being shaken by the wind
989	MAT	11	7	w269	figs-activepassive	ὑπὸ ἀνέμου σαλευόμενον	1	being shaken by the wind
990	MAT	11	8	n5hx	figs-rquestion	ἀλλὰ τί ἐξήλθατε ἰδεῖν? ἄνθρωπον ἐν μαλακοῖς ἠμφιεσμένον?	1	But what did you go out to see—a man ... clothing?
991	MAT	11	8	y24r		ἐν μαλακοῖς ἠμφιεσμένον	1	dressed in soft clothing	అంటే ఖరీదైన బట్టలు. ధనికులు ఇలాటి బట్టలు వేసుకుంటారు.
992	MAT	11	8	tmb9		ἰδοὺ	1	Really
993	MAT	11	8	v9k2		τοῖς οἴκοις τῶν βασιλέων	1	kings' houses	రాజుల భవనాలు
994	MAT	11	9	cgm4			0	General Information:	వ. 10లో బాప్తిస్మమిచ్చే యోహాను పరిచర్య గురించి మలాకి ప్రవక్త మాటలు నెరవేరాయని యేసు చెబుతున్నాడు.
995	MAT	11	9	w9su			0	Connecting Statement:	యేసు జనసమూహాలకు బాప్తిస్మమిచ్చే యోహాను గురించి చెప్పడం కొనసాగిస్తున్నాడు.
996	MAT	11	9	gm97	figs-rquestion	ἀλλὰ τί ἐξήλθατε? προφήτην ἰδεῖν	1	But what did you go out to see—a prophet?
997	MAT	11	9	nkd4		ναί, λέγω ὑμῖν	1	Yes, I say to you,	మీకు చెబుతున్నాను అవును,
998	MAT	11	9	fb75	figs-ellipsis	περισσότερον προφήτου	1	much more than a prophet
999	MAT	11	10	de17	figs-activepassive	οὗτός ἐστιν περὶ οὗ γέγραπται	1	This is he of whom it was written
1000	MAT	11	10	ql5h		ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν μου	1	I am sending my messenger
1001	MAT	11	10	fi5e	figs-you	πρὸ προσώπου σου	1	before your face
1002	MAT	11	10	kva7	figs-metaphor	κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου	1	prepare your way before you	ఇది రూపకఅలంకారం. దీని అర్థం వార్తాహరుడు మనుషులు మెస్సియ సందేశం స్వికరించేలా వారిని సిద్ధపరుస్తాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1003	MAT	11	11	c7pp			0	Connecting Statement:	బాప్తిస్మమిచ్చే యోహాను గురించి యేసు జనసమూహాలతో మాట్లాడుతున్నాడు.
1004	MAT	11	11	j7gw		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	I say to you truly	నేను సత్యం చెబుతున్నాను. ఈ పదబంధం యేసు చెప్పబోతున్న దాని ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెబుతున్నది
1005	MAT	11	11	z5yq	figs-idiom	ἐν γεννητοῖς γυναικῶν	1	among those born of women
1006	MAT	11	11	q2kp		μείζων Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ	1	no one is greater than John the Baptist
1007	MAT	11	11	cag4	figs-metonymy	ὁ…μικρότερος ἐν τῇ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	the least important person in the kingdom of heaven
1008	MAT	11	11	p5ir		μείζων αὐτοῦ ἐστιν	1	is greater than he is	యోహానుకన్నా ఎక్కువ ప్రాముఖ్యం గలవాడు.
1009	MAT	11	12	mb4v		ἀπὸ δὲ τῶν ἡμερῶν Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ	1	From the days of John the Baptist
1010	MAT	11	12	inr2		ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν βιάζεται, καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν	1	the kingdom of heaven suffers violence, and men of violence take it by force	ఈ వచనానికి వేరు వేరు అర్థాలు చెప్పుకోవచ్చు. UST లో దీని అర్థం కొందరు మనుషులు దేవుని రాజ్యాన్ని తమ స్వార్థపూరిత ప్రయోజనాల కోసం వాడుకుంటారు, వారు దాన్ని నెరవేర్చుకోవడం కోసం వ్యతిరేకంగా ఇతర మనుషులను బలవంతపెడతారు. కొన్ని వాచకాల్లో సానుకూల అర్థం ఇచ్చారు, దేవుని రాజ్యంలో ప్రవేశించమన్న పిలుపు ఎంత అత్యవసరం గా వినిపిస్తూ ఉన్నదంటే ఆ పిలుపుకు స్పందనగా మనుషులు తీవ్రమైన రీతిలో ముందుకు వస్తున్నారు. పాపం చెయ్యాలనే శోధన ఎదిరిస్తున్నారు. మూడవ వివరణ ఏమిటంటే బలత్కారులైన మనుషులు దేవుని మనుషులకు హాని కలిగిస్తూ దేవుడు పరిపాలించకుండా అడ్డుకుంటున్నారు.
1011	MAT	11	13	v3el			0	Connecting Statement:	యేసు బాప్తిస్మమిచ్చే యోహాను గురించి జనసమూహాలతో మాట్లాడడం కొనసాగిస్తున్నాడు.
1012	MAT	11	13	g1i6	figs-metonymy	πάντες…οἱ προφῆται καὶ ὁ νόμος ἕως Ἰωάννου ἐπροφήτευσαν	1	all the prophets and the law have been prophesying until John
1013	MAT	11	14	yg2f	figs-you	εἰ θέλετε	1	if you
1014	MAT	11	14	e68u		αὐτός ἐστιν Ἠλείας, ὁ μέλλων ἔρχεσθαι	1	he is Elijah who was to come
1015	MAT	11	15	z97x	figs-metonymy	ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν, ἀκουέτω	1	He who has ears to hear, let him hear
1016	MAT	11	15	w4cc	figs-123person	ὁ ἔχων…ἀκουέτω	1	He who ... let him
1017	MAT	11	16	q1s5			0	Connecting Statement:	యేసు జనసమూహాలతో బాప్తిస్మమిచ్చే యోహాను గురించి మాట్లాడడం కొనసాగిస్తున్నాడు.
1018	MAT	11	16	mp8g	figs-rquestion	τίνι δὲ ὁμοιώσω τὴν γενεὰν ταύτην?	1	To what should I compare this generation?
1019	MAT	11	16	yat1		τὴν γενεὰν ταύτην	1	this generation	ప్రస్తుతం ఉన్న మనుషులు లేక “ఈ మనుషులు” లేక “ఈ తరం మనుషులు.
1020	MAT	11	16	l7km		ταῖς ἀγοραῖς	1	marketplace	మనుషులు క్రయవిక్రయాలు చేసే ఒక పెద్ద, బహిరంగ ప్రాంతం.
1021	MAT	11	17	wn37			0	Connecting Statement:
1022	MAT	11	17	ai4e	figs-parables	λέγουσιν…καὶ οὐκ ἐκόψασθε	1	and say ... and you did not weep	ఆ కాలంలో జీవిస్తున్న మనుషులను వర్ణిస్తూ యేసు ఒక ఉపమానం ఉపయోగిస్తున్నాడు. తమతో ఆటకు రమ్మని ఇతరపిల్లలను పిలిచే పిల్లల గుంపుతో వారిని పోలుస్తున్నాడు. అయితే, వారు ఏమి చేసినా ఆ ఇతర పిల్లలు వచ్చి కలవడం లేదు. అంటే దేవుడు ఎడారిలో ఉంటూ ఉపవాసాలు చేస్తూ ఉండే బాప్తిస్మమిచ్చే యోహాను వంటి వారిని పంపినా , లేక పాపులతో కలిసి విందులు చేసుకుంటూ ఉపవాసం జోలికి వెళ్ళని యేసు వంటివాడు వచ్చినా మనుషులు మాత్రం వినడం లేదు. మనుషులు, ప్రత్యేకించి పరిసయ్యులు, మత నాయకులు, ఇంకా మొండిగా దేవుని సత్యం అంగీకరించకుండానే ఉన్నారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]])
1023	MAT	11	17	d916	figs-you	ηὐλήσαμεν ὑμῖν	1	We played a flute for you
1024	MAT	11	17	j5jd		καὶ οὐκ ὠρχήσασθε	1	and you did not dance	కాని మీరు ఆనందకరమైన సంగీతానికి నాట్యం చెయ్యలేదు.
1025	MAT	11	17	t723	figs-explicit	ἐθρηνήσαμεν	1	We mourned	దీని అర్థం వారు మనిషి చచ్చిపోయినప్పుడు స్త్రీలు పాడే శోక గీతాలు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
1026	MAT	11	17	f87l		καὶ οὐκ ἐκόψασθε	1	and you did not weep	కానీ మీరు మాతో కలిసి శోకించలేదు.
1027	MAT	11	18	svc9			0	Connecting Statement:	యేసు జనసమూహాలతో బాప్తిస్మ మిచ్చే యోహాను గురించి మాట్లాడడం ముగిస్తున్నాడు.
1028	MAT	11	18	qe7y	figs-synecdoche	μήτε ἐσθίων μήτε πίνων	1	not eating bread or drinking wine
1029	MAT	11	18	p4ql	figs-quotations	λέγουσιν, δαιμόνιον ἔχει.	1	they say, 'He has a demon.'
1030	MAT	11	18	kd4q		λέγουσιν	1	they say
1031	MAT	11	19	iwk8	figs-123person	ἦλθεν ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	The Son of Man came
1032	MAT	11	19	gs6z		ἦλθεν…ἐσθίων καὶ πίνων	1	came eating and drinking	ఇది యోహాను ప్రవర్తనకు వ్యతిరేకం. దీని అర్థం కేవలం మామూలు ఆహారం పుచ్చుకోవడం, ద్రాక్ష రసం తాగడం మాత్రమే కాదు. యేసు అందరి లాగానే మంచి ఆహారం తినడం, ద్రాక్షరసం తాగడం ఇష్టంగా చేసే వాడు.
1033	MAT	11	19	x4ec	figs-quotations	λέγουσιν, ἰδοὺ, ἄνθρωπος, φάγος καὶ οἰνοπότης…ἁμαρτωλῶν!	1	they say, 'Look, he is a gluttonous man and a drunkard ... sinners!'
1034	MAT	11	19	d6gu		ἄνθρωπος, φάγος	1	he is a gluttonous man	అతడు తిండిబోతు లేక “అస్తమానం విపరీతంగా తింటూ ఉంటాడు.
1035	MAT	11	19	pv4n		οἰνοπότης	1	a drunkard	తాగుబోతు లేక “అస్తమానం మద్యం తాగుతూ ఉంటాడు.
1036	MAT	11	19	vwk4	writing-proverbs	καὶ ἐδικαιώθη ἡ σοφία ἀπὸ τῶν τέκνων αὐτῆς	1	But wisdom is justified by her deeds	ఈ పరిస్థితిని బట్టి యేసు ఈ సామెతను తనకు అన్వయించుకుంటున్నాడు. ఎందుకంటే మనుషులు తనను, యోహానును కూడా తిరస్కరించారు గనక అది జ్ఞానం అనిపించుకోదు. యేసు, బాప్తిస్మమిచ్చే యోహాను జ్ఞానులు. వారి చర్యల ఫలితాలు దీన్ని రుజువు చేస్తున్నాయి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-proverbs]])
1037	MAT	11	19	dz3c	figs-personification	ἐδικαιώθη ἡ σοφία ἀπὸ τῶν τέκνων αὐτῆς	1	wisdom is justified by her deeds
1038	MAT	11	20	bwq8			0	General Information:	యేసు తాను ఇంతకుముందు అద్భుతాలు చేసిన నగరాల్లో మనుషులను మందలించడం మొదలు పెడుతున్నాడు.
1039	MAT	11	20	w4g8	figs-metonymy	ὀνειδίζειν τὰς πόλεις	1	rebuke the cities
1040	MAT	11	20	fxs4		πόλεις	1	cities	ఊళ్లు
1041	MAT	11	20	t51a	figs-activepassive	ἐν αἷς ἐγένοντο αἱ πλεῖσται δυνάμεις αὐτοῦ	1	in which most of his mighty deeds were done
1042	MAT	11	20	wh1g		αἱ πλεῖσται δυνάμεις αὐτοῦ	1	mighty deeds	ఆశ్చర్య కార్యాలు లేక “ప్రభావ క్రియలు” లేక “అద్భుతాలు
1043	MAT	11	21	xxb3	figs-apostrophe	οὐαί σοι, Χοραζείν! οὐαί σοι, Βηθσαϊδάν!	1	Woe to you, Chorazin! Woe to you, Bethsaida!	యేసు కొరాజీనా బేత్సయిదా నగరాల ప్రజలు అక్కడ తన మాటలు వింటున్నట్టు మాట్లాడుతున్నాడు. కానీ వారు అక్కడ లేరు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-apostrophe]])
1044	MAT	11	21	tv81	figs-you	οὐαί σοι	1	Woe to you
1045	MAT	11	21	y9d3	figs-metonymy	Χοραζείν…Βηθσαϊδάν…Τύρῳ…Σιδῶνι	1	Chorazin ... Bethsaida ... Tyre ... Sidon	ఈ నగరాల పేర్లను అన్యాపదేశంగా వాటిలో ఉన్న మనుషులను ఉద్దేశించి వాడారు.(చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metonymy]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/translate-names]])
1046	MAT	11	21	lh46	figs-hypo	εἰ…αἱ δυνάμεις…ἂν ἐν σάκκῳ καὶ σποδῷ	1	If the mighty deeds ... in sackcloth and ashes	యేసు గతంలో జరిగి ఉండడానికి అవకాశం ఉన్న ఊహాత్మక పరిస్థితినీ వర్ణిస్తున్నాడు. కానీ అలా జరగలేదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-hypo]])
1047	MAT	11	21	tm59	figs-activepassive	εἰ ἐν Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἐγένοντο αἱ δυνάμεις αἱ γενόμεναι ἐν ὑμῖν	1	If the mighty deeds had been done in Tyre and Sidon which were done in you
1048	MAT	11	21	k3in	figs-you	αἱ γενόμεναι ἐν ὑμῖν	1	which were done in you
1049	MAT	11	21	bqi8		πάλαι…μετενόησαν	1	they would have repented long ago
1050	MAT	11	21	qx9m		μετενόησαν	1	would have repented	తాము తమ పాపాల నిమిత్తం బాధ పడుతున్నట్టు కనపరిచే వారు.
1051	MAT	11	22	mr18	figs-metonymy	Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἀνεκτότερον ἔσται ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως ἢ ὑμῖν	1	it will be more tolerable for Tyre and Sidon at the day of judgment than for you
1052	MAT	11	22	ab14	figs-you	ἢ ὑμῖν	1	than for you
1053	MAT	11	23	udw1			0	Connecting Statement:	యేసు తాను ఇంతకుముందు అద్భుతాలు చేసిన నగరాల్లో మనుషులను మందలించడం కొనసాగిస్తున్నాడు.
1054	MAT	11	23	vpz6	figs-apostrophe	σύ, Καφαρναούμ	1	You, Capernaum
1055	MAT	11	23	h8av	figs-you	σύ	1	You
1056	MAT	11	23	fj7d	figs-metonymy	Καφαρναούμ…Σοδόμοις	1	Capernaum ... Sodom	ఈ నగరాల పేర్లు కపెర్నహూము సొదొమల్లో నివసించే మనుషులను సూచిస్తున్నాయి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1057	MAT	11	23	aa7t	figs-rquestion	μὴ ἕως οὐρανοῦ ὑψωθήσῃ?	1	do you think you will be exalted to heaven?
1058	MAT	11	23	d54d	figs-activepassive	ἕως ᾍδου καταβήσῃ	1	you will be brought down to Hades
1059	MAT	11	23	vk57	figs-hypo	ὅτι εἰ ἐν Σοδόμοις…ἔμεινεν ἂν μέχρι τῆς σήμερον	1	For if in Sodom ... it would still have remained until today	యేసు ఇక్కడ ఒక ఊహాత్మక పరిస్థితినీ చెబుతున్నాడు:అది గతంలో జరిగి ఉండవచ్చు, కానీ అలా జరగలేదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-hypo]])
1060	MAT	11	23	z279	figs-activepassive	εἰ ἐν Σοδόμοις ἐγενήθησαν αἱ δυνάμεις αἱ γενόμεναι ἐν σοί	1	if in Sodom there had been done the mighty deeds that were done in you
1061	MAT	11	23	e2t7		δυνάμεις	1	mighty deeds	అద్భుతాలు లేక “ప్రభావయుతమైన కార్యాలు” లేక “అద్భుతాలు
1062	MAT	11	23	yih1		ἔμεινεν	1	it would still have remained
1063	MAT	11	24	y1e3		λέγω ὑμῖν	1	I say to you	ఈ పదబంధం యేసు చెప్పబోతున్న దాని ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెబుతున్నది
1064	MAT	11	24	e3pa	figs-metonymy	γῇ Σοδόμων ἀνεκτότερον ἔσται ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως ἢ σοί	1	it shall be easier for the land of Sodom in the day of judgment than for you
1065	MAT	11	24	yk3z	figs-explicit	ἢ σοί	1	than for you
1066	MAT	11	25	f57a			0	General Information:	వ.25 26లో, యేసు జనసమూహం మధ్యనే తన పరలోకపు తండ్రికి ప్రార్థిస్తున్నాడు. వ. 27లో మరలా మనుషులతో మాట్లాడుతున్నాడు.
1067	MAT	11	25	h5x4	guidelines-sonofgodprinciples	Πάτερ	1	Father	ఇది దేవునికి ఉన్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1068	MAT	11	25	u9cy	figs-merism	Κύριε τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς	1	Lord of heaven and earth
1069	MAT	11	25	p1gl		ἔκρυψας ταῦτα…καὶ ἀπεκάλυψας αὐτὰ	1	you concealed these things ... and revealed them
1070	MAT	11	25	lk8f		ἔκρυψας ταῦτα ἀπὸ	1	you concealed these things from
1071	MAT	11	25	qw5c	figs-nominaladj	ἀπὸ σοφῶν καὶ συνετῶν	1	from the wise and understanding
1072	MAT	11	25	las9	figs-irony	σοφῶν καὶ συνετῶν	1	the wise and understanding
1073	MAT	11	25	uwu5		ἀπεκάλυψας αὐτὰ	1	revealed them
1074	MAT	11	25	b6w5	figs-metaphor	νηπίοις	1	to little children	యేసు ఏమీ తెలియని మనుషులను చిన్న పిల్లలతో పోలుస్తున్నాడు. యేసు తనను నమ్మిన వారు అనేక మందిని బాగా చదువుకున్నవారు అనీ తమను జ్ఞానులుగా ఉహించుకునే వారు అని చెప్పడం లేదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1075	MAT	11	26	qp7t	figs-metonymy	ὅτι οὕτως εὐδοκία ἐγένετο ἔμπροσθέν σου	1	for so it was well-pleasing in your sight
1076	MAT	11	27	yk5w	figs-activepassive	πάντα μοι παρεδόθη ὑπὸ τοῦ Πατρός μου	1	All things have been entrusted to me from my Father
1077	MAT	11	27	gd67		πάντα	1	All things	దీనికి ఈ అర్థాలు ఉండవచ్చు1) తండ్రి అయిన దేవుడు తన గురించి తన రాజ్యం గురించి అంతా యేసుకు వెల్లడి చేశాడు. లేక 2) దేవుడు సమస్త అధికారం యేసుకు ఇచ్చాడు.
1078	MAT	11	27	j3vk	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός μου	1	my Father	ఇది దేవునికి ఉన్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. అది దేవునికి, యేసుకు మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని వర్ణిస్తున్నది.(చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1079	MAT	11	27	s1as		οὐδεὶς ἐπιγινώσκει τὸν Υἱὸν, εἰ μὴ ὁ Πατήρ	1	no one knows the Son except the Father	కేవలం తండ్రికీ మాత్రమే కుమారుడు తెలుసు.
1080	MAT	11	27	rt5b		οὐδεὶς ἐπιγινώσκει	1	no one knows
1081	MAT	11	27	esp4	figs-123person	τὸν Υἱὸν	1	the Son	యేసు తనను ఉత్తమ పురుషలో చెబుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
1082	MAT	11	27	l8xe	guidelines-sonofgodprinciples	τὸν Υἱὸν	1	Son	దేవుని కుమారుడు యేసుకు ఇది ఒక ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1083	MAT	11	27	w6yq		οὐδὲ τὸν Πατέρα τις ἐπιγινώσκει, εἰ μὴ ὁ Υἱὸς	1	no one knows the Father except the Son	కేవలం కుమారుడు మాత్రమే తండ్రిని ఎరుగును.
1084	MAT	11	28	q9x1			0	Connecting Statement:	యేసు జనసమూహంతో మాట్లాడడం ముగించాడు.
1085	MAT	11	28	x978	figs-you	πάντες	1	all you	మీరు” అని ఉన్నవన్నీ బహు వచనం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
1086	MAT	11	28	t2jj	figs-metaphor	οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι	1	who labor and are heavy burdened
1087	MAT	11	28	f1w4		κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς	1	I will give you rest	మీ భారాల నుండి మీకు విశ్రాంతి ఇస్తాను.
1088	MAT	11	29	q1ya	figs-metaphor	ἄρατε τὸν ζυγόν μου ἐφ’ ὑμᾶς	1	Take my yoke on you	యేసు రూపకఅలంకారం కొనసాగిస్తున్నాడు. యేసు తన శిష్యులు కమ్మని మనుషులను ఆహ్వానిస్తున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1089	MAT	11	29	t1rh	figs-doublet	πραΰς εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ	1	I am meek and lowly in heart
1090	MAT	11	29	i3qs	figs-metonymy	ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ	1	lowly in heart
1091	MAT	11	29	i3ls	figs-synecdoche	εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν	1	you will find rest for your souls
1092	MAT	11	30	ynf1	figs-parallelism	ὁ γὰρ ζυγός μου χρηστὸς καὶ τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν	1	For my yoke is easy and my burden is light
1093	MAT	11	30	tc2g		τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν	1	my burden is light
1094	MAT	12	intro	y7z6			0
1095	MAT	12	1	u1f2			0	General Information:	ఇది కథనంలో కొత్త భాగం ఆరంభం. ఇక్కడ మత్తయి యేసు పరిచర్యకు పెరుగుతున్న వ్యతిరేకత గురించి రాస్తున్నాడు. ఇక్కడ, పరిసయ్యులు యేసు శిష్యులు సబ్బాతు రోజున చేలో ధాన్యం నలుపుకుని తినడాన్ని విమర్శిస్తున్నారు.
1096	MAT	12	1	m2n1		ἐν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ	1	At that time
1097	MAT	12	1	tvt9	translate-unknown	τῶν σπορίμων	1	grainfields
1098	MAT	12	1	yrf8		τίλλειν στάχυας καὶ ἐσθίειν	1	pluck heads of grain and eat them	ఇతరుల పొలాల్లో ధాన్యం తెంపుకుని తినడం దొంగతనం కిందకు రాదు. ఇక్కడ ప్రశ్న ఎవరన్నా ధర్మశాస్త్రం ప్రకారం సబ్బాతు దినాన ఇది చెయ్యవచ్చా, అన్నదే.
1099	MAT	12	1	zz4r		τίλλειν στάχυας καὶ ἐσθίειν	1	to pluck heads of grain and eat them	గోదుమ గింజలు తెంపుకుని వాటిని తినడం లేక “కొన్ని గింజలు తెంపి తినడం.
1100	MAT	12	1	y5vr		στάχυας	1	heads of grain	ఇది గోధుమ మొక్క పై భాగం. అందులో తయారైన కంకులు లేక గింజలు ఉంటాయి.
1101	MAT	12	2	swl7		ποιοῦσιν ὃ οὐκ ἔξεστιν ποιεῖν ἐν Σαββάτῳ	1	do what is unlawful to do on the Sabbath	ఇతరుల పొలాల్లో ధాన్యం తెంపుకుని తినడం దొంగతనం కిందకు రాదు. ఇక్కడ ప్రశ్న ఎవరన్నా ధర్మశాస్త్రం ప్రకారం సబ్బాతు దినాన ఇది చెయ్యవచ్చా, అన్నదే.
1102	MAT	12	2	mch7		οἱ…Φαρισαῖοι	1	the Pharisees
1103	MAT	12	2	nh12		ἰδοὺ, οἱ μαθηταί σου	1	See, your disciples	చూడు, నీ శిష్యులు. పరిసయ్యులు ఈ పదాన్నిశిష్యులు చేస్తున్న దాని వైపు యేసు దృష్టి మళ్ళించడానికి వాడుతున్నారు.
1104	MAT	12	3	mzn1			0	Connecting Statement:	యేసు పరిసయ్యుల విమర్శకు జవాబు ఇస్తున్నాడు.
1105	MAT	12	3	et11		αὐτοῖς	1	to them	పరిసయ్యులతో.
1106	MAT	12	3	d712	figs-rquestion	οὐκ ἀνέγνωτε…μετ’ αὐτοῦ?	1	Have you never read ... with him?
1107	MAT	12	4	blm5		τὸν οἶκον τοῦ Θεοῦ	1	the house of God
1108	MAT	12	4	ue7l	figs-explicit	τοὺς ἄρτους τῆς Προθέσεως	1	bread of the presence
1109	MAT	12	4	c6a8		τοῖς μετ’ αὐτοῦ	1	those who were with him	దావీదుతో ఉన్నవారు.
1110	MAT	12	4	lkx9		εἰ μὴ τοῖς ἱερεῦσιν μόνοις	1	but lawful only for the priests	కానీ, ధర్మశాస్త్రం ప్రకారం, యాజకులు మాత్రమే దాన్ని తినాలి.
1111	MAT	12	5	tjh3			0	Connecting Statement:	యేసు పరిసయ్యులకు జవాబు కొనసాగిస్తున్నాడు.
1112	MAT	12	5	f79q	figs-rquestion	οὐκ ἀνέγνωτε ἐν τῷ νόμῳ, ὅτι…ἀναίτιοί εἰσιν?	1	Have you not read in the law that ... but are guiltless?
1113	MAT	12	5	dqe9		τὸ Σάββατον βεβηλοῦσιν	1	profane the Sabbath	సబ్బాతు దినాన ఏమి చెయ్యాలి? ఇతర దినాల్లో చేసినది చెయ్యాలి.
1114	MAT	12	5	i6y9		ἀναίτιοί εἰσιν	1	are guiltless	దేవుడు వారిని శిక్షించడు. లేక “దేవుడు వారిని దోషులుగా ఎంచడు.
1115	MAT	12	6	ji7a		λέγω…ὑμῖν	1	I say to you	ఇది యేసు తరువాత చెబుతున్న దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
1116	MAT	12	6	k4mn	figs-123person	τοῦ ἱεροῦ μεῖζόν ἐστιν	1	one greater than the temple	ఆలయం కన్నా ఎక్కువ ప్రాముఖ్యం గలవాడు. యేసు తనను గురించి గొప్పవాడు అని చెప్పుకుంటున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
1117	MAT	12	7	rh53			0	General Information:	వ. 7లో యేసు పరిసయ్యులను గద్దించడానికి ప్రవక్త హోషేయ మాటలు గుర్తు చేస్తున్నాడు.
1118	MAT	12	7	vye2			0	Connecting Statement:	యేసు పరిసయ్యులకు జవాబివ్వడం కొనసాగిస్తున్నాడు.
1119	MAT	12	7	ypj7	figs-explicit	εἰ δὲ ἐγνώκειτε τί ἐστιν, ἔλεος θέλω καὶ οὐ θυσίαν, οὐκ ἂν κατεδικάσατε τοὺς ἀναιτίους	1	If you had known what this meant, 'I desire mercy and not sacrifice,' you would not have condemned the guiltless
1120	MAT	12	7	e1ju		ἔλεος θέλω καὶ οὐ θυσίαν	1	I desire mercy and not sacrifice	మోషే ధర్మశాస్త్రంలో దేవుడు ఇశ్రాయేలీయులకు బలులు ఇమ్మని ఆజ్ఞ ఇచ్చాడు. దీని అర్థం దేవుడు బలుల కంటే కరుణకు ఎక్కువ ప్రాముఖ్యత ఇచ్చాడు.
1121	MAT	12	7	jw57		θέλω	1	I desire
1122	MAT	12	7	s23l	figs-nominaladj	τοὺς ἀναιτίους	1	the guiltless
1123	MAT	12	8	l7g3	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	Son of Man	యేసు తన గురించే చెబుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
1124	MAT	12	8	jx98		Κύριος…ἐστιν τοῦ Σαββάτου	1	is Lord of the Sabbath	సబ్బాతును పరిపాలించే వాడు. లేక “మనుషులు సబ్బాతు దినాన ఏమి చెయ్యవచ్చు అనే ఆజ్ఞలు రూపొందించే వాడు.
1125	MAT	12	9	i489			0	General Information:	ఇక్కడ యేసు ఒక మనిషిని సబ్బాతు దినాన స్వస్థ పరిచినప్పుడు పరిసయ్యులు విమర్శించిన సన్నివేశం మొదలౌతున్నది.
1126	MAT	12	9	hns8		καὶ μεταβὰς ἐκεῖθεν	1	Then Jesus left from there	యేసు ఆ పొలాల్లో నుండి వెళ్ళిపోయాడు. లేక “అప్పుడు యేసు వెళ్ళిపోయాడు.
1127	MAT	12	9	y4me		τὴν συναγωγὴν αὐτῶν	1	their synagogue
1128	MAT	12	10	kjf6		ἰδοὺ	1	Behold	“ఇదిగో” అనే పదం కథనంలో ఒక కొత్త వ్యక్తి వచ్చాడని మనలను హెచ్చరిస్తున్నది. మీ భాషలో దీన్ని చూపించే మార్గం ఉంటుంది..
1129	MAT	12	10	xb13		ἄνθρωπος χεῖρα ἔχων ξηράν	1	a man who had a withered hand	చచ్చుబడిన చేతులు గల మనిషి లేక “అవిటి చెయ్యి గల మనిషి.
1130	MAT	12	10	t948		καὶ ἐπηρώτησαν αὐτὸν λέγοντες, εἰ ἔξεστι τοῖς Σάββασιν θεραπεύειν? ἵνα κατηγορήσωσιν αὐτοῦ	1
1131	MAT	12	10	gdj6		εἰ ἔξεστι τοῖς Σάββασιν θεραπεύειν?	1	Is it lawful to heal on the Sabbath	మోషే ధర్మశాస్త్రం ప్రకారం ఒక వ్యక్తి సబ్బాతు దినాన స్వస్థ పరచకూడదు.
1132	MAT	12	10	c1cc	figs-explicit	ἵνα κατηγορήσωσιν αὐτοῦ	1	so that they might accuse him of sinning	వారు మనుషుల ఎదుట యేసుపై నేరం మోపకూడదు అనుకున్నారు. పరిసయ్యులు యేసును జవాబు కోరారు. మోషే ధర్మశాస్త్రానికి వ్యతిరేకంగా చెబితే ఆయన్ను వారు న్యాయ తీర్పరి ఎదుటికి తీసుకుపోయి ధర్మశాస్త్రం మీరినట్టు నేరం మోపవచ్చు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
1133	MAT	12	11	g98l			0	Connecting Statement:	యేసు పరిసయ్యుల విమర్శకు జవాబు ఇస్తున్నాడు..
1134	MAT	12	11	ng4j	figs-rquestion	τίς ἔσται ἐξ ὑμῶν ἄνθρωπος, ὃς ἕξει πρόβατον ἕν…οὐχὶ κρατήσει αὐτὸ καὶ ἐγερεῖ?	1	What man would there be among you, who, if he had just one sheep ... would not grasp hold of it and lift it out?
1135	MAT	12	12	s2tu		πόσῳ οὖν διαφέρει ἄνθρωπος προβάτου?	1	How much more valuable, then, is a man than a sheep!
1136	MAT	12	12	a9ld		ἔξεστιν τοῖς Σάββασιν καλῶς ποιεῖν	1	it is lawful to do good on the Sabbath	సబ్బాతు దినాన మంచి చేసే వారు ధర్మశాస్త్రం పాటిస్తున్నారు.
1137	MAT	12	13	be8u	figs-quotations	τότε λέγει τῷ ἀνθρώπῳ, ἔκτεινόν σου τὴν χεῖρα.	1
1138	MAT	12	13	ljl6		τῷ ἀνθρώπῳ	1	to the man	చచ్చుబడిన చేతులు గల ఆ మనిషితో
1139	MAT	12	13	fm9r		ἔκτεινόν σου τὴν χεῖρα	1	Stretch out your hand	నీ చేతులు చాపు లేక “నీ చేతులు నిటారుగా చెయ్యి.
1140	MAT	12	13	s5ep		ἐξέτεινεν	1	He stretched	ఆ మనిషి చేతులు చాపాడు.
1141	MAT	12	13	jry3	figs-activepassive	ἀπεκατεστάθη, ὑγιὴς	1	it was restored to health
1142	MAT	12	14	w4zl		συμβούλιον ἔλαβον κατ’ αὐτοῦ	1	plotted against him	యేసుకు హాని చేయాలని చూశారు.
1143	MAT	12	14	jdn2		ὅπως αὐτὸν ἀπολέσωσιν	1	were seeking how they might put him to death	యేసును ఎలా చంపాలా అని చర్చించుకున్నారు.
1144	MAT	12	15	d4lk			0	General Information:	యెషయా ప్రవచనాల్లో ఒకటి ఇక్కడ యేసు చేసిన క్రియల మూలంగా ఎలా నెరవేరింది అని రాసి ఉంది.
1145	MAT	12	15	d5l9		ὁ δὲ Ἰησοῦς γνοὺς, ἀνεχώρησεν	1	As Jesus perceived this, he	యేసుకు పరిసయ్యులు వేస్తున్న పథకం తెలుసు.
1146	MAT	12	15	hw22		ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν	1	withdrew from	వెళ్ళిపోయాడు.
1147	MAT	12	16	bk1n		μὴ φανερὸν αὐτὸν ποιήσωσιν	1	not to make him known to others	తనగురించి ఎవరితోనూ చెప్పవద్దని చెప్పాడు.
1148	MAT	12	17	dc7z		ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν	1	that it might come true, what
1149	MAT	12	17	mcd7		τὸ ῥηθὲν διὰ Ἠσαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος	1	what had been said through Isaiah the prophet, saying
1150	MAT	12	18	zkt7			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ మత్తయి ప్రవక్త యెషయా మాటలు చెప్పడం ద్వారా యేసు పరిచర్య మూలంగా లేఖనం నెరవేరింది అని చెబుతున్నాడు.
1151	MAT	12	18	f5kz		ἰδοὺ	1	See	చూడండి, లేదా “వినండి” లేక “నేను మీకు చెబుతున్న దానిపై దృష్టి పెట్టండి.
1152	MAT	12	18	fjw6		μου…ᾑρέτισα…θήσω	1	my ... I	ఈ మాటలు ఎక్కడ వచ్చినా అవి దేవునికే వర్తిస్తాయి. యెషయా దేవుడు తనకు చెప్పినది రాశాడు.
1153	MAT	12	18	yv4f		ὁ ἀγαπητός μου εἰς ὃν εὐδόκησεν ἡ ψυχή μου	1	my beloved one, in whom my soul is well pleased	అతడు నాకు ఇష్టమైన వాడు. ఆయనంటే నాకెంతో అనందం.
1154	MAT	12	18	s6a4	figs-synecdoche	εἰς ὃν εὐδόκησεν ἡ ψυχή μου	1	in whom my soul is well pleased
1155	MAT	12	18	jh8p	figs-explicit	κρίσιν τοῖς ἔθνεσιν ἀπαγγελεῖ	1	he will proclaim justice to the Gentiles
1156	MAT	12	19	me7p			0	Connecting Statement:	మత్తయి ప్రవక్త యెషయా మాటలు కొనసాగిస్తున్నాడు.
1157	MAT	12	19	hb2m	figs-metonymy	οὐδὲ ἀκούσει τις…τὴν φωνὴν αὐτοῦ	1	neither will anyone hear his voice
1158	MAT	12	19	gj1p		οὐκ ἐρίσει…αὐτοῦ	1	He ... his	ఈ మాటలు కనిపించిన ప్రతిసారీ దేవుడు ఎన్నుకున్న సేవకుడు అని అర్థం.
1159	MAT	12	19	jr87	figs-idiom	ἐν ταῖς πλατείαις	1	in the streets
1160	MAT	12	20	ii4c		οὐ κατεάξει	1	He
1161	MAT	12	20	cdk2	figs-parallelism	κάλαμον συντετριμμένον οὐ κατεάξει, καὶ λίνον τυφόμενον οὐ σβέσει	1	He will not break any bruised reed; he will not quench any smoking flax
1162	MAT	12	20	m4uz		κάλαμον συντετριμμένον	1	bruised reed	దెబ్బ తిన్న మొక్క
1163	MAT	12	20	y8mn		λίνον τυφόμενον οὐ σβέσει	1	he will not quench any smoking flax	మకమకలాడే జనపనారను ఆర్పడు లేక “మకమకలాడే జనపనార మండకుండా చెయ్యడు.
1164	MAT	12	20	bjg2		λίνον τυφόμενον	1	smoking flax	దీని అర్థం దీపం వత్తి మండిన తరువాత ఆరిపోయి పొగ వస్తుంది.
1165	MAT	12	20	rer7		λίνον…ἕως	1	flax, until
1166	MAT	12	20	b6tw	figs-abstractnouns	ἂν ἐκβάλῃ εἰς νῖκος τὴν κρίσιν	1	he leads justice to victory
1167	MAT	12	21	w3rq	figs-synecdoche	τῷ ὀνόματι αὐτοῦ	1	in his name
1168	MAT	12	22	nba2			0	General Information:	సబ్బాతు దినాన యేసు సాతాను ప్రభావం నుండి ఒక మనిషిని స్వస్థపరిచిన దాన్ని గురించి పరిసయ్యులు అన్న మాటలకు ఇక్కడ సన్నివేశం మారుతున్నది.
1169	MAT	12	22	e1g4	figs-activepassive	τότε προσηνέχθη αὐτῷ δαιμονιζόμενος, τυφλὸς καὶ κωφός	1	Then someone blind and mute, possessed by a demon, was brought to Jesus
1170	MAT	12	22	k2vt		προσηνέχθη…τυφλὸς καὶ κωφός	1	someone blind and mute	చూడలేని, వినలేని మనిషి.
1171	MAT	12	23	gy5z		καὶ ἐξίσταντο πάντες οἱ ὄχλοι	1	All the crowds were amazed	యేసు ఆ మనిషిని స్వస్థపరచడం చూసిన మనుషులంతా ఎంతగానో ఆశ్చర్యపోయారు.
1172	MAT	12	23	ink7		ὁ υἱὸς Δαυείδ	1	the Son of David	క్రీస్తు లేక మెస్సియకు ఉన్న బిరుదు.
1173	MAT	12	23	h8kf		υἱὸς	1	Son of
1174	MAT	12	24	m2jr			0	General Information:	వ. 25లో, యేసు ఆ మనిషిని దురాత్మ ప్రభావం నుండి బాగుచేసినందుకు పరిసయ్యుల అభియోగానికి జవాబు ఇస్తున్నాడు.
1175	MAT	12	24	wmi1		ἀκούσαντες	1	this miracle	అంటే దయ్యం పట్టిన గుడ్డి, మూగ మనిషిని స్వస్థపరిచిన అద్భుతం.
1176	MAT	12	24	p1mi	figs-doublenegatives	οὗτος οὐκ ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια, εἰ μὴ ἐν τῷ Βεελζεβοὺλ	1	This man does not cast out demons except by Beelzebul
1177	MAT	12	24	wj1y		οὗτος	1	This man	పరిసయ్యులు యేసును తాము తిరస్కరించామని చూపడానికి పేరుతొ పిలవడం లేదు.
1178	MAT	12	24	cii4		ἄρχοντι τῶν δαιμονίων	1	the prince of the demons	దురాత్మల నాయకుడు
1179	MAT	12	25	i1sd	writing-proverbs	πᾶσα βασιλεία μερισθεῖσα καθ’ ἑαυτῆς ἐρημοῦται, καὶ πᾶσα πόλις ἢ οἰκία μερισθεῖσα καθ’ ἑαυτῆς οὐ σταθήσεται	1	Every kingdom divided against itself is made desolate, and every city or house divided against itself will not stand	యేసు పరిసయ్యులకు జవాబు ఇవ్వడానికి ఒక సామెత ఉపయోగిస్తున్నాడు. ఈ రెండు ప్రతిపాదనలకు అర్థం ఒకటే. వారు బయేల్జెబూలు తన ప్రభావంతో ఇతర దురాత్మలను ఓడిస్తున్నాడు అనడం సమంజసంగా ఉంటుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-proverbs]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/figs-parallelism]])
1180	MAT	12	25	g9ec	figs-metonymy	πᾶσα βασιλεία μερισθεῖσα καθ’ ἑαυτῆς ἐρημοῦται	1	Every kingdom divided against itself is made desolate
1181	MAT	12	25	kn8c	figs-metonymy	πᾶσα πόλις ἢ οἰκία μερισθεῖσα καθ’ ἑαυτῆς οὐ σταθήσεται	1	every city or house divided against itself will not stand
1182	MAT	12	26	gm6j			0	Connecting Statement:	యేసు అభియోగానికి జవాబు ఇస్తున్నాడు. తాను ఆ మనిషిని సాతాను ప్రభావంతో బాగు చేసానని వారు అన్నారు.
1183	MAT	12	26	i42r	figs-metonymy	καὶ εἰ ὁ Σατανᾶς τὸν Σατανᾶν ἐκβάλλει	1	If Satan drives out Satan
1184	MAT	12	26	ah7t	figs-rquestion	πῶς οὖν σταθήσεται ἡ βασιλεία αὐτοῦ?	1	How then will his kingdom stand?
1185	MAT	12	27	nvv9		Βεελζεβοὺλ	1	Beelzebul
1186	MAT	12	27	gee9	figs-rquestion	οἱ υἱοὶ ὑμῶν ἐν τίνι ἐκβάλλουσιν?	1	by whom do your sons drive them out?
1187	MAT	12	27	x9je	figs-metaphor	οἱ υἱοὶ ὑμῶν	1	your sons
1188	MAT	12	27	jja2		διὰ τοῦτο, αὐτοὶ κριταὶ ἔσονται ὑμῶν	1	For this reason they will be your judges	ఎందుకంటే మీ అనుచరులు దేవుని ప్రభావంతో దురాత్మలను వెళ్ళగొడితే నా గురించి మీరు పొరపాటు పడ్డారని వారే రుజువు చేస్తున్నారు.
1189	MAT	12	28	f3n7			0	Connecting Statement:	యేసు పరిసయ్యులకు జవాబివ్వడం కొనసాగిస్తున్నాడు.
1190	MAT	12	28	zb4d		εἰ δὲ…ἐγὼ	1	But if I
1191	MAT	12	28	r5dg	figs-metonymy	ἄρα ἔφθασεν ἐφ’ ὑμᾶς ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ	1	then the kingdom of God has come upon you
1192	MAT	12	28	f1wj	figs-you	ἔφθασεν ἐφ’ ὑμᾶς	1	come upon you
1193	MAT	12	29	t4vu	figs-parables	πῶς δύναταί τις εἰσελθεῖν εἰς τὴν οἰκίαν…τὴν οἰκίαν αὐτοῦ διαρπάσει.	1	How can anyone enter the house ... belongings from his house	యేసు పరిసయ్యులకు జవాబు కొనసాగిస్తూ ఒక ఉపమానం ఉపయోగిస్తున్నాడు. యేసు తాను దురాత్మలను ఎందుకు వెళ్ళగొడుతున్నాడంటే తాను సాతాను కన్నా ఎక్కువ ప్రభావం గలవాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1194	MAT	12	29	w54c	figs-rquestion	πῶς δύναταί τις εἰσελθεῖν…ἐὰν μὴ πρῶτον δήσῃ τὸν ἰσχυρόν?	1	How can anyone enter ... without tying up the strong man first?
1195	MAT	12	29	jb6x		ἐὰν μὴ πρῶτον δήσῃ τὸν ἰσχυρόν?	1	without tying up the strong man first	మనిషి మొదట బలవంతుడిని బంధించ కుండా
1196	MAT	12	29	u6vu		τότε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ διαρπάσει	1	Then he will steal	అప్పుడు దోచుకోవచ్చు. లేక “అప్పుడు దోచుకోగలుగుతారు.
1197	MAT	12	30	ivp9		ὁ μὴ ὢν μετ’ ἐμοῦ	1	who is not with me	నన్ను సమర్థించని వాడు లేక “నాతో కలిసి పని చేయని వాడు.
1198	MAT	12	30	gyk8		κατ’ ἐμοῦ ἐστιν	1	is against me	నన్ను వ్యతిరేకించే లేక “నాకు వ్యతిరేకంగా పని చేసే.
1199	MAT	12	30	ek1h	figs-metaphor	ὁ μὴ συνάγων μετ’ ἐμοῦ σκορπίζει	1	the one who does not gather with me scatters	యేసు ఒక రూపకఅలంకారం ఉపయోగిస్తున్నాడు. అంటే ఒక వ్యక్తి గొర్రెల మందను పోగు చెయ్యడమో లేక వాటిని చెదరగొట్టడమో చేస్తాడు. అంటే ఆ వ్యక్తి మనుషులను యేసు శిష్యులుగా చెయ్యడానికో లేక మనుషులు యేసుని తిరస్కరించేలా చెయ్యడానికో పని చేస్తాడని యేసు అంటున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1200	MAT	12	31	qwg4			0	Connecting Statement:	యేసు పరిసయ్యులకు జవాబు కొనసాగిస్తున్నాడు.
1201	MAT	12	31	iy8l		λέγω ὑμῖν	1	I say to you	ఇది తరువాత యేసు చెబుతున్న దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
1202	MAT	12	31	q5hk	figs-you	λέγω ὑμῖν	1	say to you
1203	MAT	12	31	hy38	figs-activepassive	πᾶσα ἁμαρτία καὶ βλασφημία ἀφεθήσεται τοῖς ἀνθρώποις	1	every sin and blasphemy will be forgiven men
1204	MAT	12	31	ezx8	figs-activepassive	ἡ…τοῦ Πνεύματος, βλασφημία οὐκ ἀφεθήσεται	1	blasphemy against the Spirit will not be forgiven
1205	MAT	12	32	gwx2	figs-metonymy	καὶ ὃς ἐὰν εἴπῃ λόγον κατὰ τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου	1	Whoever speaks any word against the Son of Man
1206	MAT	12	32	h79z	figs-123person	τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου	1	the Son of Man	యేసు తన గురించి మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
1207	MAT	12	32	z3ma	figs-activepassive	ἀφεθήσεται αὐτῷ	1	that will be forgiven him
1208	MAT	12	32	hfs4		οὐκ ἀφεθήσεται αὐτῷ	1	that will not be forgiven him
1209	MAT	12	32	lw5j	figs-metonymy	οὔτε ἐν τούτῳ τῷ αἰῶνι οὔτε ἐν τῷ μέλλοντι	1	neither in this world, nor in that which is to come
1210	MAT	12	33	d73d			0	Connecting Statement:	యేసు పరిసయ్యులకు జవాబిస్తున్నాడు.
1211	MAT	12	33	bi8z		ἢ ποιήσατε τὸ δένδρον καλὸν καὶ τὸν καρπὸν αὐτοῦ καλόν, ἢ ποιήσατε τὸ δένδρον σαπρὸν καὶ τὸν καρπὸν αὐτοῦ σαπρόν	1	Make a tree good and its fruit good, or make the tree bad and its fruit bad
1212	MAT	12	33	kl16		καλὸν…σαπρὸν	1	good ... bad	ఆరోగ్యకరమైన... వ్యాధి గల.
1213	MAT	12	33	kz12	figs-activepassive	ἐκ γὰρ τοῦ καρποῦ, τὸ δένδρον γινώσκεται	1	a tree is recognized by its fruit
1214	MAT	12	34	r1uv	figs-metaphor	γεννήματα ἐχιδνῶν	1	You offspring of vipers
1215	MAT	12	34	pl4g	figs-you	γεννήματα…λαλεῖν…ὄντες	1	You ... you	ఈ బహు వచనం పరిసయ్యులను ఉద్దేశించినది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
1216	MAT	12	34	e7x3	figs-rquestion	πῶς δύνασθε ἀγαθὰ λαλεῖν	1	how can you say good things?
1217	MAT	12	34	e9bg	figs-metonymy	ἐκ…τοῦ περισσεύματος τῆς καρδίας, τὸ στόμα λαλεῖ	1	out of the abundance of the heart his mouth speaks
1218	MAT	12	35	r3uw	figs-metaphor	ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει ἀγαθά; καὶ ὁ πονηρὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ πονηροῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει πονηρά	1	The good man from the good treasure of his heart produces what is good, and the evil man from the evil treasure of his heart produces what is evil
1219	MAT	12	36	jvg6			0	Connecting Statement:	యేసు సాతాను ప్రభావంతో ఒక మనిషిని బాగు చేసాడన్న పరిసయ్యుల అభియోగానికి జవాబును ముగిస్తున్నాడు.
1220	MAT	12	36	era6		λέγω…ὑμῖν	1	I say to you	ఇది తరువాత యేసు చెబుతున్న దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
1221	MAT	12	36	t2pj		οἱ ἄνθρωποι, ἀποδώσουσιν περὶ	1	people will give an account for	దేవుడు మనుషులను సంజాయిషీ అడుగుతాడు. లేక “మనుషులు దేవునికి జవాబు చెప్పుకోవలసి ఉంటుంది.
1222	MAT	12	36	f1wh	figs-metonymy	πᾶν ῥῆμα ἀργὸν ὃ λαλήσουσιν	1	every idle word they will have said
1223	MAT	12	37	qw5e	figs-activepassive	δικαιωθήσῃ…καταδικασθήσῃ	1	you will be justified ... you will be condemned
1224	MAT	12	38	x4le			0	General Information:	వ. 39లో, యేసు శాస్త్రులను, పరిసయ్యులను గద్దిస్తున్నాడు.
1225	MAT	12	38	mec3			0	Connecting Statement:	ఈ వచనాల్లోని సంభాషణలు యేసు సాతాను ప్రభావంతో ఒక మనిషిని బాగు చేసాడన్న పరిసయ్యుల అభియోగానికి జవాబును చెప్పిన వెనువెంటనే జరిగాయి.
1226	MAT	12	38	aiu6		θέλομεν	1	we wish	మాకు చూపించు
1227	MAT	12	38	ikg2	figs-explicit	ἀπὸ σοῦ σημεῖον ἰδεῖν	1	to see a sign from you
1228	MAT	12	39	d8b9	figs-123person	γενεὰ πονηρὰ καὶ μοιχαλὶς σημεῖον ἐπιζητεῖ…δοθήσεται αὐτῇ	1	An evil and adulterous generation seeks for a sign ... given to it
1229	MAT	12	39	a5di	figs-metaphor	γενεὰ…μοιχαλὶς	1	adulterous generation
1230	MAT	12	39	c6hy	figs-activepassive	σημεῖον οὐ δοθήσεται αὐτῇ	1	no sign will be given to it
1231	MAT	12	39	j21p		εἰ μὴ τὸ σημεῖον Ἰωνᾶ τοῦ προφήτου	1	except the sign of Jonah the prophet	దేవుడు యోనా ప్రవక్తకు ఇచ్చిన సూచన తప్ప.
1232	MAT	12	40	vh9i	figs-merism	τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας	1	three days and three nights
1233	MAT	12	40	iuv8	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	the Son of Man	యేసు తన గురించి మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
1234	MAT	12	40	gg65	figs-idiom	ἐν τῇ καρδίᾳ τῆς γῆς	1	in the heart of the earth	దీని అర్థం సమాధి గొయ్యి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-idiom]])
1235	MAT	12	41	k3q6			0	Connecting Statement:	యేసు శాస్త్రులు పరిసయ్యులను గద్దించడం కొనసాగిస్తున్నాడు.
1236	MAT	12	41	gnh1		ἄνδρες Νινευεῖται	1	The men of Nineveh	నీనెవే పౌరులు.
1237	MAT	12	41	b94i		ἐν τῇ κρίσει	1	at the judgment	తీర్పు దినాన లేక “దేవుడు మనుషులకు తీర్పు చెప్పే రోజున
1238	MAT	12	41	x8gm		τῆς γενεᾶς ταύτης	1	this generation of people	దీని అర్థం యేసు బోధించిన రోజుల్లో ఉన్న మనుషులు.
1239	MAT	12	41	duz2	figs-metonymy	καὶ κατακρινοῦσιν αὐτήν	1	and will condemn it
1240	MAT	12	41	qg29		καὶ ἰδοὺ	1	and see	చూడండి. ఇది తరువాత యేసు చెప్పబోతున్న దాన్ని నొక్కి చెప్పే పధ్ధతి.
1241	MAT	12	41	dbs3		πλεῖον	1	someone greater	ఎక్కువ ప్రాముఖ్యం గల వారు.
1242	MAT	12	41	zb6a	figs-123person	πλεῖον	1	someone	యేసు తన గురించి మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
1243	MAT	12	41	a5p8	figs-explicit	Ἰωνᾶ ὧδε	1	than Jonah is here
1244	MAT	12	42	q8tb			0	Connecting Statement:	యేసు శాస్త్రులను, పరిసయ్యులను గద్దించడం కొనసాగిస్తున్నాడు..
1245	MAT	12	42	zwv7	translate-names	βασίλισσα νότου	1	Queen of the South	దీని అర్థం షేబా దేశపు రాణి. “షేబా దేశం ఇశ్రాయేల్ కు దక్షిణాన ఉంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-names]])
1246	MAT	12	42	kku7		ἐγερθήσεται ἐν τῇ κρίσει	1	will rise up at the judgment	తీర్పుదినాన నిలబడుతుంది
1247	MAT	12	42	z46e		ἐν τῇ κρίσει	1	at the judgment
1248	MAT	12	42	zc72		τῆς γενεᾶς ταύτης	1	this generation	దీని అర్థం యేసు బోధిస్తున్న కాలంలోని మనుషులు.
1249	MAT	12	42	k4ls	figs-metonymy	καὶ κατακρινεῖ αὐτήν	1	and condemn them
1250	MAT	12	42	q8q8	figs-idiom	ἦλθεν ἐκ τῶν περάτων τῆς γῆς	1	She came from the ends of the earth
1251	MAT	12	42	t521	writing-connectingwords	ἦλθεν ἐκ τῶν περάτων τῆς γῆς ἀκοῦσαι τὴν σοφίαν Σολομῶνος	1	She came from the ends of the earth to hear the wisdom of Solomon
1252	MAT	12	42	n99z		καὶ ἰδοὺ	1	and see	చూడండి. ఇది తరువాత యేసు చెబుతున్న దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
1253	MAT	12	42	aj1x		πλεῖον	1	someone greater	ఎక్కువ ప్రాముఖ్యం గల వాడు.
1254	MAT	12	42	uf5k	figs-123person	πλεῖον	1	someone	యేసు తన గురించి మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
1255	MAT	12	42	yra5	figs-explicit	Σολομῶνος ὧδε	1	than Solomon is here
1256	MAT	12	43	ve5x			0	Connecting Statement:	యేసు శాస్త్రులను, పరిసయ్యులను గద్దించడం కొనసాగిస్తున్నాడు.. ఒక ఉపమానం చెబుతున్నాడు.
1257	MAT	12	43	f5jr		ἀνύδρων τόπων	1	waterless places	పొడి స్థలాలు. లేక “మనుషులు ఎవరూ నివసించని స్థలాలు.
1258	MAT	12	43	x2ur		οὐχ εὑρίσκει	1	does not find it
1259	MAT	12	44	gey7		τότε λέγει, εἰς τὸν οἶκόν μου ἐπιστρέψω ὅθεν ἐξῆλθον.	1	Then it says, 'I will return to my house from which I came.'
1260	MAT	12	44	ty9b	figs-metaphor	εἰς τὸν οἶκόν μου…ὅθεν ἐξῆλθον	1	to my house from which I came
1261	MAT	12	44	cd4f	figs-activepassive	εὑρίσκει σχολάζοντα σεσαρωμένον καὶ κεκοσμημένον	1	it finds that house swept out and put in order
1262	MAT	12	44	s6jf	figs-metaphor	σχολάζοντα σεσαρωμένον καὶ κεκοσμημένον	1	that house swept out and put in order
1263	MAT	12	45	nh6q			0	Connecting Statement:	వ. 43లో “మాలిన పిశాచి” అని మొదలు పెట్టిన ఉపమానం యేసు ముగించాడు.
1264	MAT	12	45	bhb4	figs-parables	τότε πορεύεται…καὶ τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ πονηρᾷ	1	Then it goes ... with this evil generation	యేసు ఒక ఉపమానం ద్వారా మనుషులు తనను నమ్మకపోవడం వల్ల ఉన్న ప్రమాదం గురించి హెచ్చరిస్తున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1265	MAT	12	45	jw1h		οὕτως ἔσται καὶ τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ πονηρᾷ	1	It will be just like that with this evil generation	దీని అర్థం యేసు తరం మనుషులు ఆయనను నమ్మలేదు. ఆయన శిష్యులుగా కాలేదు. వారు ఇంతకు ముందున్న పరిస్థితి కన్నా హీనంగా తయారు అవుతుంది.
1266	MAT	12	46	qj8w			0	General Information:	యేసు తల్లి, సోదరులు రావడం వల్ల ఆయనకు తన ఆధ్యాత్మిక కుటుంబం గురించి చెప్పే అవకాశం కలిగింది.
1267	MAT	12	46	ahx7		ἰδοὺ	1	behold	“ఇదిగో” అనే పదం కథనంలో కొత్త మనుషులను గురించి మనకు ముందుగా హెచ్చరిస్తున్నది. మీ భాషలో దీన్ని చూపించే మార్గం ఉంటుంది..
1268	MAT	12	46	mh5f		ἡ μήτηρ	1	his mother	ఈమె మరియ, మానవపరంగా యేసు తల్లి.
1269	MAT	12	46	dq8m		οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ	1	his brothers
1270	MAT	12	46	z97j		ζητοῦντες…λαλῆσαι	1	seeking to speak	మాట్లాడడం కోసం వేచి ఉన్నారు.
1271	MAT	12	47	qd32	figs-quotations	εἶπεν δέ τις αὐτῷ, ἰδοὺ, ἡ μήτηρ σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἔξω ἑστήκασιν ζητοῦντές σοι λαλῆσαι.	1
1272	MAT	12	48	q1cd			0	Connecting Statement:	ఇది [మత్తయి 12:1]దగ్గర మొదలైన కథనం ముగింపు.(./12/01.md). మత్తయి యేసు పరిచర్యకు ఎదురౌతున్న వ్యతిరేకత గురించి చెబుతున్నాడు.
1273	MAT	12	48	jm1y	figs-ellipsis	τῷ λέγοντι αὐτῷ	1	who told him
1274	MAT	12	48	e535	figs-rquestion	τίς ἐστιν ἡ μήτηρ μου καὶ τίνες εἰσὶν οἱ ἀδελφοί μου?	1	Who is my mother and who are my brothers?
1275	MAT	12	49	gk62		ἰδοὺ	1	See	చూడండి, లేక “వినండి” లేక “నేను మీకు చెబుతున్న దానిపై దృష్టి పెట్టండి.
1276	MAT	12	49	rxe8	figs-metaphor	ἡ μήτηρ μου καὶ οἱ ἀδελφοί μου	1	here are my mother and my brothers	ఇది రూపకఅలంకారం. అంటే యేసు ఆధ్యాత్మిక కుటుంబానికి చెందిన యేసు శిష్యులు. ఇది ఆయన భౌతిక కుటుంబానికి చెంది ఉండడం కంటే ఎక్కువ ప్రాముఖ్యమైనది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1277	MAT	12	50	e25c		ὅστις…ἂν ποιήσῃ	1	whoever does	ఎవరైనా సరే.
1278	MAT	12	50	mq9r	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός	1	Father	ఇది దేవునికి ఉన్న ప్రాముఖ్యమైన బిరుదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1279	MAT	12	50	gn31	figs-metaphor	αὐτός μου ἀδελφὸς, καὶ ἀδελφὴ, καὶ μήτηρ ἐστίν	1	that person is my brother, and sister, and mother	ఇది రూపకఅలంకారం అంటే దేవునికి విధేయత చూపిన వారంతా యేసు ఆధ్యాత్మిక కుటుంబంలోని వారే. ఇది ఆయన భౌతిక కుటుంబానికి చెంది ఉండడం కంటే ఎక్కువ ప్రాముఖ్యమైనది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1280	MAT	13	intro	s3lu			0
1281	MAT	13	1	r4xv			0	General Information:	ఇది కథనంలో కొత్త భాగం. జనసమూహాలకు దేవుని రాజ్యం గురించి నేర్పించడానికి యేసు ఉపమానాలు ఉపయోగించడం మొదలు పెట్టాడు.
1282	MAT	13	1	vx5y		ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ	1	On that day	ఈ సంఘటనలు ఇంతకు ముందు అధ్యాయంలోని విషయాలు జరిగిన రోజే జరుగుతున్నాయి.
1283	MAT	13	1	cy1t		ἐξελθὼν…τῆς οἰκίας	1	out of the house	ఎవరి ఇంటి దగ్గర యేసు ఈ సంగతులు చెబుతున్నాడో స్పష్టంగా లేదు.
1284	MAT	13	1	zjb3	figs-explicit	ἐκάθητο παρὰ τὴν θάλασσαν	1	sat beside the sea	అంటే అయన మనుషులకు బోధించడానికి కూర్చున్నాడు అని అర్థం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
1285	MAT	13	2	d16z	figs-explicit	ὥστε αὐτὸν εἰς πλοῖον ἐμβάντα	1	so he got into a boat	అంటే యేసు ఒక పడవ ఎక్కాడు, ఎందుకంటే మనుషులకు బోధించడానికి తేలికగా ఉంటుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
1286	MAT	13	2	jge7	translate-unknown	πλοῖον	1	a boat	ఇది బహుశా పై కప్పు లేని కొయ్య పడవ. చేపలు పట్టడానికి వాడతారు. తెర చాప ఉంటుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-unknown]])
1287	MAT	13	3	e99p			0	Connecting Statement:	యేసు దేవుని రాజ్యం గురించి వర్ణించడానికి ఒక ఉపమానం చెబుతూ విత్తనాలు చల్లే ఒక వ్యక్తి గురించి చెబుతున్నాడు.
1288	MAT	13	3	f5mv		καὶ ἐλάλησεν αὐτοῖς πολλὰ ἐν παραβολαῖς	1	Jesus said many things to them in parables	యేసు వారికి అనేక ఉపమానాల ద్వారా బోధించాడు.
1289	MAT	13	3	w5p3		αὐτοῖς	1	to them	జనసమూహంలోని మనుషులకు.
1290	MAT	13	3	m97r		ἰδοὺ	1	Behold
1291	MAT	13	3	ur64		ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπείρειν	1	a farmer went out to sow seed	ఒక రైతు పొలంలో విత్తనాలు వెదజల్లుతున్నాడు.
1292	MAT	13	4	c6g6		καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν	1	As he sowed	రైతు విత్తనాలు చల్లుతుండగా.
1293	MAT	13	4	v7r8		παρὰ τὴν ὁδόν	1	beside the road
1294	MAT	13	4	qr2d		κατέφαγεν αὐτά	1	devoured them	విత్తనాలను తిని వేశాయి.
1295	MAT	13	5	l2g6		τὰ πετρώδη	1	rocky ground	ఈ నేల రాళ్ల మయం. రాళ్ళపై పల్చటి మన్ను పొర మాత్రం ఉంది.
1296	MAT	13	5	ql87		καὶ εὐθέως ἐξανέτειλεν	1	Immediately they sprang up	విత్తనాలు త్వరగా మొలకెత్తి పెరిగాయి
1297	MAT	13	6	qq5x	figs-activepassive	ἐκαυματίσθη	1	they were scorched
1298	MAT	13	6	az8l		ἐξηράνθη	1	they withered away	మొక్కలు ఎండిపోయి చనిపోయాయి
1299	MAT	13	7	dnm8			0	Connecting Statement:	విత్తనాలు విత్తే వ్యక్తి గురించి ఉపమానం చెప్పడం యేసు ముగించాడు.
1300	MAT	13	7	ugc9		ἔπεσεν ἐπὶ τὰς ἀκάνθας	1	fell among the thorn plants	ముళ్ళతో మొక్కలు పెరిగిన చోట పడ్డాయి.
1301	MAT	13	7	vt8z		ἀπέπνιξαν αὐτά	1	choked them	కొత్త మొలకలు నలిగిపోయాయి. కలుపు మొక్కలు ఇతర మొక్కలు బాగా పెరగకుండా నిరోధించడానికి మీ భాషలో వాడేపదాన్ని ఉపయోగించండి
1302	MAT	13	8	iwv2		ἐδίδου καρπόν	1	produced a crop
1303	MAT	13	8	e91e	figs-ellipsis	ὃ μὲν ἑκατὸν, ὃ δὲ ἑξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα	1	some one hundred times as much, some sixty, and some thirty
1304	MAT	13	8	ph2p	translate-numbers	ἑκατὸν…ἑξήκοντα…τριάκοντα	1	one hundred ... sixty ... thirty	100 .. 60 .. 30 (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-numbers]])
1305	MAT	13	9	q2e2	figs-metonymy	ὁ ἔχων ὦτα, ἀκουέτω	1	He who has ears, let him hear
1306	MAT	13	9	gkv1	figs-123person	ὁ ἔχων ὦτα, ἀκουέτω	1	He who ... let him
1307	MAT	13	10	p8yc			0	General Information:	యేసు తన శిష్యులకు ఉపమానాలతో ఎందుకు బోధిస్తున్నాడో వివరిస్తున్నాడు
1308	MAT	13	11	fc5n	figs-activepassive	ὑμῖν δέδοται γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, ἐκείνοις δὲ οὐ δέδοται	1	You have been given the privilege of understanding mysteries of the kingdom of heaven, but to them it is not given
1309	MAT	13	11	rcd3	figs-you	ὑμῖν δέδοται γνῶναι	1	You have been given the privilege
1310	MAT	13	11	ah6u	figs-metonymy	τὰ μυστήρια τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν	1	mysteries of the kingdom of heaven
1311	MAT	13	12	j3rl		ὅστις…ἔχει	1	whoever has
1312	MAT	13	12	v61y	figs-activepassive	δοθήσεται	1	will be given more
1313	MAT	13	12	xsr5		ὅστις…οὐκ ἔχει	1	whoever does not have	ఎవరికి అవగాహన ఉండదో లేక “నేను బోధించే దానిని ఎవరు అందుకోరో’’
1314	MAT	13	12	bl5s	figs-activepassive	καὶ ὃ ἔχει ἀρθήσεται ἀπ’ αὐτοῦ	1	even what he has will be taken away from him
1315	MAT	13	13	wc3u			0	General Information:	14 వ వచనంలో, యేసు బోధను ప్రజలు అర్థం చేసుకోవడంలో ప్రజలు విఫలమవడం ప్రవచన నెరవేర్పు అని చూపించడానికి యేసు యెషయా ప్రవక్త వాక్కులను ఉటంకిస్తాడు.
1316	MAT	13	13	hm4t			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులకు ఉపమానాలలో ఎందుకు బోధిస్తున్నాడో వివరిస్తూనే ఉన్నాడు.
1317	MAT	13	13	v6pb		αὐτοῖς…βλέπουσιν	1	to them ... they
1318	MAT	13	13	uk7j	figs-parallelism		1	Though they are seeing, they do not see; and though they are hearing, they do not hear, or understand.	జనసమూహం దేవుని సత్యాన్ని అర్థం చేసుకోవడానికి నిరాకరిస్తుందని శిష్యులకు నొక్కి చెప్పడానికి యేసు ఈ సమాంతరతను ఉపయోగిస్తాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parallelism]])
1319	MAT	13	13	ae8k		βλέποντες	1	Though they are seeing
1320	MAT	13	13	nbi3	figs-metaphor	οὐ βλέπουσιν	1	they do not see
1321	MAT	13	13	j4bg		ἀκούοντες	1	though they are hearing
1322	MAT	13	13	gq65	figs-metaphor	οὐκ ἀκούουσιν	1	they do not hear
1323	MAT	13	14	jz9n		καὶ ἀναπληροῦται αὐτοῖς ἡ προφητεία Ἠσαΐου ἡ λέγουσα	1	To them the prophecy of Isaiah is fulfilled, that which says
1324	MAT	13	14	z2es	figs-parallelism	ἀκοῇ ἀκούσετε καὶ οὐ μὴ συνῆτε; καὶ βλέποντες βλέψετε καὶ οὐ μὴ ἴδητε	1	While hearing you will hear, but you will in no way understand; while seeing you will see, but you will in no way perceive	ఇది యెషయా నాటి అవిశ్వాసుల గురించి యెషయా ప్రవక్త రాసిన మాట. తన మాట వింటున్న జన సమూహాన్ని సూచించడానికి యేసు ఈ మాటలు ఉపయోగిస్తాడు. ఈ ప్రకటనలు మళ్ళీ సమాంతరంగా ఉన్నాయి. ప్రజలు దేవుని సత్యాన్ని అర్థం చేసుకోవడానికి నిరాకరించారని నొక్కి చెబుతున్నాయి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parallelism]])
1325	MAT	13	14	a1im	figs-explicit	ἀκοῇ ἀκούσετε καὶ οὐ μὴ συνῆτε	1	While hearing you will hear, but you will in no way understand
1326	MAT	13	14	emu1	figs-explicit	βλέποντες βλέψετε καὶ οὐ μὴ ἴδητε	1	while seeing you will see, but you will in no way perceive
1327	MAT	13	15	e8r5			0	Connecting Statement:	యేసు యెషయా ప్రవక్త మాటలుముగించాడు.
1328	MAT	13	15	lu8u	figs-metaphor	ἐπαχύνθη γὰρ ἡ καρδία τοῦ λαοῦ τούτου…ἰάσομαι αὐτούς	1	For this people's heart ... I would heal them	13:15 లో దేవుడు ఇశ్రాయేలు ప్రజలను శారీరక వ్యాధులు కలిగి ఉన్నట్లు వివరిస్తాడు, అది వారికి నేర్చుకోలేని, వినలేని స్థితిని కలిగించింది. వారు తన దగ్గరకు రావాలని దేవుడు కోరుకుంటాడు కాబట్టి ఆయన వారిని స్వస్థపరుస్తాడు. ఇదంతా ప్రజల ఆధ్యాత్మిక స్థితిని వివరించే ఒక రూపకం. ప్రజలు మొండి పట్టుదల గలవారని, దేవుని సత్యాన్ని స్వీకరించడానికి, అర్థం చేసుకోవడానికి నిరాకరిస్తున్నారని దీని అర్థం. వారు కోరుకుంటే, వారు పశ్చాత్తాప పడతారు, దేవుడు వారిని క్షమించి తన ప్రజలను తిరిగి స్వాగతిస్తాడు. అర్థం స్పష్టంగా ఉంటే, మీ అనువాదంలో రూపకాన్ని ఉంచండి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1329	MAT	13	15	fy7m	figs-metonymy	ἐπαχύνθη γὰρ ἡ καρδία τοῦ λαοῦ τούτου	1	this people's heart has become dull
1330	MAT	13	15	q87m	figs-metonymy	τοῖς ὠσὶν βαρέως ἤκουσαν	1	they are hard of hearing
1331	MAT	13	15	y7t7	figs-metonymy	τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν ἐκάμμυσαν	1	they have closed their eyes
1332	MAT	13	15	fl93		μήποτε ἴδωσιν τοῖς ὀφθαλμοῖς, καὶ τοῖς ὠσὶν ἀκούσωσιν, καὶ τῇ καρδίᾳ συνῶσιν, καὶ ἐπιστρέψωσιν	1	so they should not see with their eyes, or hear with their ears, or understand with their hearts, so they would turn again	తద్వారా వారు తమ కళ్ళతో చూడలేరు, చెవులతో వినలేరు, లేదా వారి హృదయంతో అర్థం చేసుకోలేరు, ఫలితంగా మళ్లీ తిరగరు.
1333	MAT	13	15	sr25	figs-metonymy	τῇ καρδίᾳ συνῶσιν	1	understand with their hearts
1334	MAT	13	15	ps56		ἐπιστρέψωσιν	1	turn again
1335	MAT	13	15	q1h9	figs-metaphor	ἰάσομαι αὐτούς	1	I would heal them
1336	MAT	13	16	dc9t			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులకు చిన్నకథలతో ఎందుకు బోధిస్తున్నాడో వివరించడం ముగించాడు.
1337	MAT	13	16	yhe4	figs-parallelism	ὑμῶν δὲ μακάριοι οἱ ὀφθαλμοὶ ὅτι βλέπουσιν, καὶ τὰ ὦτα ὑμῶν ὅτι ἀκούουσιν	1	But blessed are your eyes, for they see; and your ears, for they hear	ఈ రెండు ప్రకటనలు ఒకే విషయం చెబుతున్నాయి. యేసు చెప్పిన, చేసిన వాటిని వారు విశ్వసించినందున వారు దేవుణ్ణి సంతోషపెట్టారని యేసు నొక్కి చెబుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parallelism]])
1338	MAT	13	16	glp8	figs-synecdoche	ὑμῶν δὲ μακάριοι οἱ ὀφθαλμοὶ ὅτι βλέπουσιν	1	But blessed are your eyes, for they see
1339	MAT	13	16	rlt3	figs-you	ὑμῶν…ὑμῶν	1	your ... you	ఈ పదాల కనిపించిన చోటల్లా బహువచనం మరియు శిష్యులను సూచిస్తాయి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
1340	MAT	13	16	jp32	figs-synecdoche	τὰ ὦτα ὑμῶν ὅτι ἀκούουσιν	1	your ears, for they hear
1341	MAT	13	17	mg58		ἀμὴν, γὰρ λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను. ఇది యేసు తరువాత చెప్పిన దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
1342	MAT	13	17	bsj7	figs-you	ὑμῖν	1	you	ఈ పదం యొక్క అన్ని సంఘటనలు బహువచనం. శిష్యులను సూచిస్తాయి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
1343	MAT	13	17	e6ci	figs-explicit	ἃ βλέπετε	1	the things that you see
1344	MAT	13	17	q14w	figs-explicit	ἃ ἀκούετε	1	the things that you hear
1345	MAT	13	18	w35t			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ యేసు తన శిష్యులకు విత్తనాలు చల్లే వ్యక్తి గురించి ఉపమానం వివరించడం ప్రారంభిస్తాడు, దీన్ని ఆయన [మత్తయి 13: 3] (./13/03.md) లో ప్రారంభించాడు.
1346	MAT	13	19	v2d7		τὸν λόγον τῆς βασιλείας	1	the word of the kingdom	రాజుగా దేవుని పాలన గురించి సందేశం
1347	MAT	13	19	a8nu	figs-metaphor	ἔρχεται ὁ πονηρὸς καὶ ἁρπάζει τὸ ἐσπαρμένον ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ	1	the evil one comes and snatches away what has been sown in his heart
1348	MAT	13	19	sb7u	figs-explicit	ὁ πονηρὸς	1	the evil one	ఇది సాతానును సూచిస్తుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
1349	MAT	13	19	pt4d		ἁρπάζει	1	snatches away	యజమాని అయిన వ్యక్తి నుండి ఏదో ఒకదానిని లాగడం అనే పదాన్ని ఉపయోగించడానికి ప్రయత్నించండి.
1350	MAT	13	19	r9u6	figs-activepassive	τὸ ἐσπαρμένον ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ	1	what has been sown in his heart
1351	MAT	13	19	xi8f	figs-metonymy	ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ	1	in his heart
1352	MAT	13	19	wfd3		οὗτός ἐστιν ὁ παρὰ τὴν ὁδὸν σπαρείς	1	This is the seed that was sown beside the road
1353	MAT	13	19	xgz5		παρὰ τὴν ὁδὸν	1	beside the road	[మత్తయి 13: 4] (./13/04.md) లో మీరు దీన్నిఎలా అనువదించారో చూడండి.
1354	MAT	13	20	q3fp			0	Connecting Statement:	విత్తనాలు విత్తే వ్యక్తి గురించి ఉపమానాన్ని యేసు తన శిష్యులకు వివరిస్తూనే ఉన్నాడు.
1355	MAT	13	20	l5iv	figs-explicit	ὁ δὲ ἐπὶ τὰ πετρώδη σπαρείς	1	What was sown on rocky ground
1356	MAT	13	20	w4f9		ὁ δὲ ἐπὶ τὰ πετρώδη σπαρείς, οὗτός ἐστιν	1	What was sown on rocky ground is
1357	MAT	13	20	e3hm		ὁ τὸν λόγον ἀκούων	1	the person who hears the word	ఉపమానంలో, విత్తనం ఈ పదాన్ని సూచిస్తుంది.
1358	MAT	13	20	cl6g	figs-metonymy	τὸν λόγον	1	the word
1359	MAT	13	20	z76f	figs-metaphor	μετὰ χαρᾶς λαμβάνων αὐτόν	1	receives it with joy
1360	MAT	13	21	zg9q	figs-metaphor	οὐκ ἔχει δὲ ῥίζαν ἐν ἑαυτῷ, ἀλλὰ πρόσκαιρός ἐστιν	1	yet he has no root in himself and he endures for a while
1361	MAT	13	21	lim9	figs-metaphor	εὐθὺς σκανδαλίζεται	1	he quickly falls away
1362	MAT	13	22	sis7			0	Connecting Statement:	విత్తనాలు విత్తే వ్యక్తి గురించి ఉపమానాన్ని యేసు తన శిష్యులకు వివరిస్తూనే ఉన్నాడు.
1363	MAT	13	22	d4h5	figs-explicit	ὁ…σπαρείς	1	What was sown
1364	MAT	13	22	rcj8		ὁ δὲ εἰς τὰς ἀκάνθας σπαρείς	1	What was sown among the thorn plants	విత్తనం నాటిన ముళ్ళ మొక్కలతో నేల
1365	MAT	13	22	anm5		οὗτός ἐστιν ὁ	1	this is the person	ఇది వ్యక్తిని సూచిస్తుంది
1366	MAT	13	22	a3u1		τὸν λόγον	1	the word
1367	MAT	13	22	q2nh	figs-metaphor	ἡ μέριμνα τοῦ αἰῶνος τούτου καὶ ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου συνπνίγει τὸν λόγον	1	the cares of the world and the deceitfulness of riches choke the word
1368	MAT	13	22	xa8r		μέριμνα τοῦ αἰῶνος τούτου	1	cares of the world	ఈ ప్రపంచంలో ప్రజలు ఆందోళన చెందుతున్న విషయాలు
1369	MAT	13	22	wwf5	figs-personification	ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου	1	the deceitfulness of riches
1370	MAT	13	22	gn6z	figs-metaphor	ἄκαρπος γίνεται	1	he becomes unfruitful
1371	MAT	13	23	xw4b		ὁ…ἐπὶ τὴν καλὴν γῆν σπαρείς	1	What was sown on the good soil	విత్తనాలు వేసిన మంచి నేల
1372	MAT	13	23	ptb8	figs-metaphor	δὴ καρποφορεῖ καὶ ποιεῖ	1	He bears fruit and makes a crop
1373	MAT	13	23	wm3p	figs-ellipsis	ὃ μὲν ἑκατὸν, ὃ δὲ ἑξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα	1	yielding one hundred times as much as was planted, some sixty, and some thirty times as much
1374	MAT	13	24	l5yx	figs-parables		0		ఇక్కడ యేసు స్వర్గరాజ్యాన్ని గోధుమలు కలుపు మొక్కలు రెండింటినీ కలిగి ఉన్న ఒక క్షేత్రం గురించి ఒక ఉపమానం చెప్పడం ద్వారా వివరించాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1375	MAT	13	24	k8pu	figs-simile	ὡμοιώθη ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, ἀνθρώπῳ	1	The kingdom of heaven is like a man	మీ అనువాదం స్వర్గరాజ్యాన్ని మనిషితో సమానం చేయకూడదు, కానీ పరలోకరాజ్యం ఈ ఉపమానంలో వివరించిన పరిస్థితి లాంటిది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]])
1376	MAT	13	24	f8j5	figs-metonymy	ὡμοιώθη ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	The kingdom of heaven is like
1377	MAT	13	24	u21k	figs-explicit	καλὸν σπέρμα	1	good seed
1378	MAT	13	25	zn8v		ἦλθεν αὐτοῦ ὁ ἐχθρὸς	1	his enemy came	అతని శత్రువు పొలానికి వచ్చాడు
1379	MAT	13	25	q4tv		ζιζάνια	1	weeds
1380	MAT	13	26	lea1		ὅτε δὲ ἐβλάστησεν ὁ χόρτος	1	When the blades sprouted
1381	MAT	13	26	jgv9		καρπὸν ἐποίησεν	1	produced their crop
1382	MAT	13	26	tu4q		τότε ἐφάνη καὶ τὰ ζιζάνια	1	then the weeds appeared also	పొలంలో కలుపు మొక్కలు కూడా ఉన్నాయని మనుషులు చూడగలిగారు
1383	MAT	13	27	hz3q			0	Connecting Statement:	గోధుమలు, కలుపు మొక్కలు రెండింటినీ కలిగి ఉన్న ఒక పొలం గురించి యేసు ఒక ఉపమానాన్ని చెబుతూ ఉన్నాడు.
1384	MAT	13	27	h51x		τοῦ οἰκοδεσπότου	1	the landowner	తన పొలంలో మంచి విత్తనాలు వేసిన వ్యక్తి ఇతడే.
1385	MAT	13	27	gr7d	figs-rquestion	οὐχὶ καλὸν σπέρμα ἔσπειρας ἐν τῷ σῷ ἀγρῷ?	1	did you not sow good seed in your field?
1386	MAT	13	27	fb86	figs-metonymy	οὐχὶ…ἔσπειρας	1	did you not sow
1387	MAT	13	28	r83z		ὁ δὲ ἔφη αὐτοῖς	1	He said to them	భూస్వామి సేవకులతో అన్నాడు.
1388	MAT	13	28	num8		θέλεις οὖν ἀπελθόντες	1	So do you want us
1389	MAT	13	29	shs3			0	Connecting Statement:	గోధుమలు, కలుపు మొక్కలు రెండింటినీ కలిగి ఉన్న ఒక పొలం గురించిన ఉపమానాన్ని యేసు ముగించాడు.
1390	MAT	13	29	c9jc		ὁ δέ φησιν	1	The landowner said	యజమాని తన సేవకులతో అన్నాడు
1391	MAT	13	30	z36a	figs-quotations	ἐρῶ τοῖς θερισταῖς, συλλέξατε πρῶτον τὰ ζιζάνια καὶ δήσατε αὐτὰ εἰς δέσμας πρὸς τὸ κατακαῦσαι αὐτά; τὸν δὲ σῖτον συναγάγετε εἰς τὴν ἀποθήκην μου.	1
1392	MAT	13	30	ll14		τὴν ἀποθήκην	1	barn	ధాన్యం నిల్వ చేయడానికి ఉపయోగించే వ్యవసాయ భవనం
1393	MAT	13	31	tdf4	figs-parables		0		చాలా పెద్ద మొక్కగా ఎదిగే చాలా చిన్న విత్తనం గురించి ఉపమానం చెప్పడం ద్వారా యేసు పరలోక రాజ్యాన్ని వివరించాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1394	MAT	13	31	jw7u	figs-metonymy	ὁμοία ἐστὶν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	The kingdom of heaven is like
1395	MAT	13	31	qby8	translate-unknown	κόκκῳ σινάπεως	1	mustard seed	ఒక పెద్ద మొక్కగా పెరిగే చాలా చిన్న విత్తనం (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-unknown]])
1396	MAT	13	32	gyi1	figs-explicit	ὃ μικρότερον μέν ἐστιν πάντων τῶν σπερμάτων	1	This seed is indeed the smallest of all seeds	ఆవాలు వినేవారికి తెలిసిన అతి చిన్న విత్తనాలు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
1397	MAT	13	32	x65d		ὅταν δὲ αὐξηθῇ	1	But when it has grown	కానీ మొక్క పెరిగినప్పుడు
1398	MAT	13	32	um9k		μεῖζον…ἐστὶν	1	it is greater than	ఇది పెద్దది
1399	MAT	13	32	g6v8		γίνεται δένδρον	1	becomes a tree	ఆవ మొక్క 2 నుండి 4 మీటర్ల పొడవు పెరుగుతుంది.
1400	MAT	13	32	c9te		τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ	1	birds of the air	పక్షులు
1401	MAT	13	33	a1th	figs-parables		0		పులిపిండి పిండిపై చూపే ప్రభావం గురించి ఉపమానం చెప్పడం ద్వారా యేసు పరలోకరాజ్యాన్ని వివరించాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1402	MAT	13	33	z94k	figs-simile	ὁμοία ἐστὶν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν ζύμῃ	1	The kingdom of heaven is like yeast	రాజ్యం పులిపిండి లాగా కాదు, రాజ్యం యొక్క వ్యాప్తి పులిపిండి వ్యాప్తి లాంటిది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]])
1403	MAT	13	33	w8sb	figs-metonymy	ὁμοία ἐστὶν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	The kingdom of heaven is like
1404	MAT	13	33	r88g	translate-bvolume	ἀλεύρου σάτα τρία	1	three measures of flour
1405	MAT	13	33	c35r	figs-explicit	ἕως οὗ ἐζυμώθη ὅλον	1	until all the dough had risen	ఒక కొలత పులిపిండి మూడు కొలతల పిండిని రొట్టెలు చేయడం కోసం పిండిగా తయారుచేసినట్లు సమాచారం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
1406	MAT	13	34	f9gl			0	General Information:	ఉపమానాల్లో యేసు బోధ ప్రవచనాన్ని నెరవేర్చినట్లు చూపించడానికి ఇక్కడ రచయిత కీర్తనల నుండి ఉటంకించారు.
1407	MAT	13	34	nt7u	figs-parallelism	ταῦτα πάντα ἐλάλησεν ὁ Ἰησοῦς ἐν παραβολαῖς τοῖς ὄχλοις, καὶ χωρὶς παραβολῆς οὐδὲν ἐλάλει αὐτοῖς	1	All these things Jesus said to the crowds in parables; and he said nothing to them without a parable	రెండు వాక్యాలూ ఒకే విషయం. యేసు జనసమూహాలకు చిన్నకథలతో మాత్రమే బోధించాడని నొక్కిచెప్పారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parallelism]])
1408	MAT	13	34	n54e		ταῦτα πάντα	1	All these things	[మత్తయి 13: 1] (./13/01.md) నుండి యేసు బోధించిన వాటిని ఇది సూచిస్తుంది.
1409	MAT	13	34	a5c7	figs-doublenegatives	χωρὶς παραβολῆς οὐδὲν ἐλάλει αὐτοῖς	1	he said nothing to them without a parable
1410	MAT	13	35	ybq5	figs-activepassive	πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος	1	what had been said through the prophet might come true, when he said
1411	MAT	13	35	p3tb		λέγοντος	1	when he said	ప్రవక్త చెప్పినప్పుడు
1412	MAT	13	35	n1pa	figs-idiom	ἀνοίξω…τὸ στόμα μου	1	I will open my mouth
1413	MAT	13	35	yx6y	figs-activepassive	κεκρυμμένα	1	things that were hidden
1414	MAT	13	35	th8t		ἀπὸ καταβολῆς κόσμου	1	from the foundation of the world
1415	MAT	13	36	pq2h			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ దృశ్యం యేసు ఆయన శిష్యులు బస చేసిన ఇంటికి మారుతుంది. గోధుమలు కలుపు మొక్కలు రెండింటినీ కలిగి ఉన్న పొలం గురించిన ఉపమానాన్ని యేసు వారికి వివరించడం ప్రారంభించాడు, [మత్తయి 13:24] (./13/24.md).
1416	MAT	13	36	x5w7		ἦλθεν εἰς τὴν οἰκίαν	1	went into the house
1417	MAT	13	37	aj8f		ὁ σπείρων τὸ καλὸν σπέρμα	1	He who sows the good seed
1418	MAT	13	37	xj4s	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	the Son of Man	యేసు తనను తాను సూచిస్తున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
1419	MAT	13	38	h9iz	figs-idiom	οἱ υἱοὶ τῆς βασιλείας	1	the sons of the kingdom
1420	MAT	13	38	eni3	figs-metonymy	τῆς βασιλείας	1	of the kingdom
1421	MAT	13	38	edu7	figs-idiom	οἱ υἱοὶ τοῦ πονηροῦ	1	the sons of the evil one
1422	MAT	13	39	sgx2		ὁ…ἐχθρὸς, ὁ σπείρας αὐτά	1	the enemy who sowed them	కలుపు మొక్కలను విత్తిన శత్రువు
1423	MAT	13	40	ei3v			0	Connecting Statement:	పొలం ఉపమానం గోధుమ, కలుపు మొక్కలతో యేసు తన శిష్యులకు వివరించాడు.
1424	MAT	13	40	rn64	figs-activepassive	ὥσπερ οὖν συλλέγεται τὰ ζιζάνια καὶ πυρὶ κατακαίεται	1	Therefore, as the weeds are gathered up and burned with fire
1425	MAT	13	41	fiy4	figs-123person	ἀποστελεῖ ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ	1	The Son of Man will send out his angels
1426	MAT	13	41	ptw9		τοὺς ποιοῦντας τὴν ἀνομίαν	1	those who commit iniquity
1427	MAT	13	42	d9md	figs-metaphor	τὴν κάμινον τοῦ πυρός	1	furnace of fire
1428	MAT	13	42	zu3j	translate-symaction	ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων	1	weeping and grinding of teeth
1429	MAT	13	43	u6sm	figs-simile	ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος	1	shine like the sun
1430	MAT	13	43	sea2	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρὸς	1	Father	ఇది దేవునికి ముఖ్యమైన శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1431	MAT	13	43	zxh2	figs-metonymy	ὁ ἔχων ὦτα, ἀκουέτω	1	He who has ears, let him hear
1432	MAT	13	43	sak5	figs-123person	ὁ…ἀκουέτω	1	He who ... let him
1433	MAT	13	44	n7nz	figs-simile		0	General Information:	ఈ రెండు ఉపమానాలలో, పరలోకరాజ్యం ఎలా ఉందో యేసు తన శిష్యులకు బోధించడానికి రెండు ఉపమానాలను ఉపయోగిస్తాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]])
1434	MAT	13	44	fjm1	figs-parables		0		గొప్ప విలువైన వస్తువులను కొనడానికి తమ ఆస్తులను అమ్మిన వ్యక్తుల గురించి రెండు ఉపమానాలు చెప్పడం ద్వారా యేసు పరలోక రాజ్యాన్ని వివరించాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1435	MAT	13	44	e9cv	figs-metonymy	ὁμοία ἐστὶν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	The kingdom of heaven is like
1436	MAT	13	44	u9jq	figs-activepassive	ὁμοία ἐστὶν…θησαυρῷ κεκρυμμένῳ ἐν τῷ ἀγρῷ	1	like a treasure hidden in a field
1437	MAT	13	44	k9rh		θησαυρῷ	1	treasure	చాలా విలువైన ప్రశస్తమైన విషయం లేదా వస్తువుల సేకరణ
1438	MAT	13	44	hu7f		ἔκρυψεν	1	hid it	దానిని కప్పి ఉంచారు
1439	MAT	13	44	jtv2	figs-explicit	πωλεῖ πάντα ὅσα ἔχει, καὶ ἀγοράζει τὸν ἀγρὸν ἐκεῖνον	1	sells everything he possesses, and buys that field	దాచిన నిధిని స్వాధీనం చేసుకోవడానికి వ్యక్తి పొలాన్ని కొనుగోలు చేస్తాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
1440	MAT	13	45	c633	figs-simile	ὁμοία…ἀνθρώπῳ ἐμπόρῳ ζητοῦντι καλοὺς μαργαρίτας	1	like a man who is a merchant looking for valuable pearls	ఆ వ్యక్తి తాను కొనగలిగే విలువైన ముత్యాల కోసం వెతుకుతున్నట్లు సమాచారం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
1441	MAT	13	45	khy6		ἀνθρώπῳ ἐμπόρῳ	1	a merchant	ఒక వ్యాపారి లేదా టోకు వర్తకుడు తరచూ దూర ప్రాంతాల నుండి సరుకులను కొంటాడు.
1442	MAT	13	45	b88q	translate-unknown	καλοὺς μαργαρίτας	1	valuable pearls
1443	MAT	13	47	vw24	figs-parables		0		చేపలను పట్టుకోవడానికి పెద్ద వలను ఉపయోగించే మత్స్యకారుల గురించి ఉపమానం చెప్పడం ద్వారా యేసు పరలోక రాజ్యాన్ని వివరించాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1444	MAT	13	47	g79n	figs-simile	ὁμοία ἐστὶν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν σαγήνῃ	1	the kingdom of heaven is like a net	రాజ్యం వల లాంటిది కాదు, కానీ అన్ని రకాల చేపలను పట్టుకునే వల వంటి రాజ్యం అన్ని రకాల ప్రజలను ఆకర్షిస్తుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]])
1445	MAT	13	47	rjm4	figs-metonymy	ὁμοία ἐστὶν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	the kingdom of heaven is like
1446	MAT	13	47	vrp4	figs-activepassive	ὁμοία…σαγήνῃ βληθείσῃ εἰς τὴν θάλασσαν	1	like a net that was cast into the sea
1447	MAT	13	47	kbz2		βληθείσῃ εἰς τὴν θάλασσαν	1	was cast into the sea	సముద్రంలోకి విసిరివేయబడింది
1448	MAT	13	47	t9v6		ἐκ παντὸς γένους συναγαγούσῃ	1	gathered creatures of every kind	అన్ని రకాల చేపలను పట్టుకుంది
1449	MAT	13	48	kf47		ἀναβιβάσαντες ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν	1	drew it up on the beach
1450	MAT	13	48	cnp7		τὰ καλὰ	1	the good things	మంచివి
1451	MAT	13	48	qi2z		τὰ…σαπρὰ	1	the worthless things
1452	MAT	13	48	aqu2		ἔβαλον	1	threw away	ఉంచలేదు
1453	MAT	13	49	nql6			0	Connecting Statement:	చేపలను పట్టుకోవడానికి పెద్ద వలను ఉపయోగించే మత్స్యకారుల గురించి యేసు ఉపమానం చెప్పాడు..
1454	MAT	13	49	q1ms		ἐξελεύσονται	1	will come
1455	MAT	13	49	ah2k	figs-nominaladj	τοὺς πονηροὺς ἐκ μέσου τῶν δικαίων	1	the wicked from among the righteous
1456	MAT	13	50	hwv1		βαλοῦσιν αὐτοὺς	1	They will throw them	దేవదూతలు దుర్మార్గులను విసిరివేస్తారు
1457	MAT	13	50	j8nf	figs-metaphor	τὴν κάμινον τοῦ πυρός	1	furnace of fire
1458	MAT	13	50	mc8t	translate-symaction	ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων	1	weeping and grinding of teeth
1459	MAT	13	51	d3wg			0	Connecting Statement:	యేసు ఇంటిని నిర్వహించే వ్యక్తి గురించి ఉపమానం చెప్పడం ద్వారా పరలోకరాజ్యాన్ని వివరిస్తాడు. కథలను ఉపయోగించడం ద్వారా యేసు జనసమూహానికి పరలోకరాజ్యం గురించి నేర్పించే కథలోని భాగం ఇది.
1460	MAT	13	51	p5ej	figs-quotations	συνήκατε ταῦτα πάντα? λέγουσιν αὐτῷ, ναί.	1
1461	MAT	13	52	g4dd	figs-metonymy	μαθητευθεὶς τῇ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	has become a disciple to the kingdom of heaven
1462	MAT	13	52	gr36	figs-parables	ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδεσπότῃ, ὅστις ἐκβάλλει ἐκ τοῦ θησαυροῦ αὐτοῦ καινὰ καὶ παλαιά	1	is like a man who is the owner of a house, who draws out old and new things from his treasure	యేసు మరొక ఉపమానం మాట్లాడాడు. అతను మోషే ప్రవక్తలు వ్రాసిన గ్రంథాలను బాగా తెలిసిన, ఇప్పుడు యేసు బోధలను కూడా అంగీకరించే లేఖకులను పాత క్రొత్త నిధులను ఉపయోగించే ఇంటి యజమానితో పోల్చాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1463	MAT	13	52	g59c		τοῦ θησαυροῦ αὐτοῦ	1	treasure
1464	MAT	13	53	jwv2		καὶ ἐγένετο ὅτε	1	Then it came about that when
1465	MAT	13	54	qnh9			0	General Information:	[మత్తయి 17:27] (./17/27.md) గుండా వెళ్ళే కథ క్రొత్త భాగానికి ఇది నాంది, ఇక్కడ యేసు పరిచర్యకు నిరంతర వ్యతిరేకత, పరలోకరాజ్యం గురించి బోధించడం గురించి మత్తయి చెబుతాడు. ఇక్కడ, యేసు స్వస్థలం ప్రజలు ఆయనను తిరస్కరించారు.
1466	MAT	13	54	q3ml	figs-explicit	τὴν πατρίδα αὐτοῦ	1	his own region	ఆయన స్వస్థలం. ఇది యేసు పెరిగిన నజరేతు పట్టణాన్ని సూచిస్తుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
1467	MAT	13	54	j6vb		ἐν τῇ συναγωγῇ αὐτῶν	1	in their synagogue
1468	MAT	13	54	it1f		ἐκπλήσσεσθαι αὐτοὺς	1	they were astonished	వారు ఆశ్చర్యపోయారు
1469	MAT	13	54	b3d2	figs-explicit	πόθεν τούτῳ ἡ σοφία αὕτη καὶ αἱ δυνάμεις?	1	Where does this man get his wisdom and these miracles from?
1470	MAT	13	55	rk5e	figs-rquestion	οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ τοῦ τέκτονος υἱός? οὐχ ἡ μήτηρ αὐτοῦ λέγεται Μαριὰμ, καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ, Ἰάκωβος, καὶ Ἰωσὴφ, καὶ Σίμων, καὶ Ἰούδας?	1	Is not this man the carpenter's son? Is not his mother called Mary? Are not his brothers James, Joseph, Simon, and Judas?
1471	MAT	13	55	rpj9		ὁ τοῦ τέκτονος υἱός	1	the carpenter's son
1472	MAT	13	56	m9pn	figs-rquestion	αἱ ἀδελφαὶ αὐτοῦ οὐχὶ πᾶσαι πρὸς ἡμᾶς εἰσιν?	1	Are not all his sisters with us?
1473	MAT	13	56	bnv1	figs-rquestion	πόθεν οὖν τούτῳ ταῦτα πάντα?	1	Where did he get all these things?
1474	MAT	13	56	pqf1		ταῦτα πάντα	1	all these things	ఇది యేసు జ్ఞానం, అద్భుతాలు చేయగల సామర్థ్యాన్ని సూచిస్తుంది.
1475	MAT	13	57	f5md	figs-activepassive	ἐσκανδαλίζοντο ἐν αὐτῷ	1	They were offended by him
1476	MAT	13	57	azn4	figs-doublenegatives	οὐκ ἔστιν προφήτης ἄτιμος	1	A prophet is not without honor
1477	MAT	13	57	sq8j		τῇ πατρίδι	1	his own country
1478	MAT	13	57	w4x8		ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ	1	in his own family	తన సొంత ఇంటిలో
1479	MAT	13	58	e2cp		οὐκ ἐποίησεν ἐκεῖ δυνάμεις πολλὰς	1	He did not do many miracles there	యేసు తన ఊరిలో చాలా అద్భుతాలు చేయలేదు
1480	MAT	14	intro	g5mc			0		మత్తయి 14 సాధారణ గమనికలు నిర్మాణం ఆకృతీకరణ 1, 2 వ వచనాలు 13 వ అధ్యాయం నుండి కథనాన్ని కొనసాగిస్తాయి. 3-12 వచనాలు కథనాన్ని ఆపి, అంతకుముందు జరిగిన విషయాల గురించి మాట్లాడతాయి, బహుశా సాతాను యేసును ప్రలోభపెట్టిన వెంటనే (చూడండి [మత్తయి 4 : 12] (././mat/04/12.md)). 13 వ వచనం 2 వ వచనం నుండి కథనాన్ని కొనసాగిస్తుంది. 3-12 వ వచనాలలో పదాలు ఉన్నాయని నిర్ధారించుకోండి, అది కొనసాగడానికి ముందే కొత్త సమాచారం ఇవ్వడానికి మత్తయి తన కథనాన్ని ఆపినట్లు పాఠకుడికి తెలియజేస్తుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-background]]) ఈ అధ్యాయంలో అనువాద ఇబ్బందులు కర్మణి ప్రయోగం ఈ అధ్యాయంలోని అనేక వాక్యాలు ఒక వ్యక్తి తనకు ఏదో జరిగిందని చెప్తాడు, ఎవరో ఏమి జరిగిందో చెప్పకుండానే. ఉదాహరణకు, హెరోదియ కుమార్తె వద్దకు యోహాను తల ఎవరు తీసుకువచ్చారో రచయిత చెప్పలేదు ([మత్తయి 14:11] (./mat/14/11.md)). పాఠకుడికి తెలిసేలా మీరు వాక్యాన్ని అనువదించవలసి ఉంటుంది,. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1481	MAT	14	1	zl7x	figs-events		0	General Information:	ఈ వచనాలు యేసును గురించి విన్నప్పుడు హేరోదు స్పందనను వివరిస్తుంది. కథనంలో వచ్చే సంఘటనల తర్వాత కొంతకాలం ఈ సంఘటన జరుగుతుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-events]])
1482	MAT	14	1	q8h5		ἐν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ	1	About that time
1483	MAT	14	1	l9ur		ἤκουσεν…τὴν ἀκοὴν Ἰησοῦ	1	heard the news about Jesus
1484	MAT	14	2	pd1b		εἶπεν	1	He said	హేరోదు అన్నాడు
1485	MAT	14	2	nx7x		ἠγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν	1	has risen from the dead
1486	MAT	14	2	vve7		διὰ τοῦτο αἱ δυνάμεις ἐνεργοῦσιν ἐν αὐτῷ	1	Therefore these powers are at work in him	ఆ సమయంలో కొంతమంది యూదులు ఒక వ్యక్తి మృతులలోనుండి తిరిగి వస్తే అతనికి గొప్ప పనులు చేసే అధికారం ఉంటుందని నమ్మారు.
1487	MAT	14	3	y57m			0	General Information:	యేసుని గురించి విన్నప్పుడు హేరోదు ఎలా ప్రవర్తించాడో చూపించడానికి బాప్తిస్మ ఇచ్చే యోహాను మరణించిన కథను మత్తయి వివరించాడు.
1488	MAT	14	3	zgp9	figs-events		0		హేరోదు బాప్తిస్మ ఇచ్చే యోహాను ఎలా చంపించాడో ఇక్కడ రచయిత చెప్పడం ప్రారంభిస్తాడు. ఈ సంఘటనలు మునుపటి వచనాల్లోని సంఘటనకు కొంత సమయం ముందు జరుగుతాయి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-events]])
1489	MAT	14	3	h466	figs-metonymy	ὁ γὰρ Ἡρῴδης κρατήσας τὸν Ἰωάννην, ἔδησεν αὐτὸν καὶ ἐν φυλακῇ ἀπέθετο	1	Herod had arrested John, bound him, and put him in prison
1490	MAT	14	3	lr92	translate-names	τὴν γυναῖκα Φιλίππου	1	Philip's wife	ఫిలిప్ హేరోదు సోదరుడు. హేరోదు ఫిలిప్ భార్యను తన సొంత భార్యగా తీసుకున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-names]])
1491	MAT	14	4	d3gp	figs-events	ἔλεγεν γὰρ…ὁ Ἰωάννης…ἔχειν αὐτήν	1	For John ... as your wife	అవసరమైతే, మీరు 14: 3-4 యొక్క సంఘటనలను UST లో మాదిరిగా అవి జరిగిన క్రమంలో ప్రదర్శించవచ్చు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-events]])
1492	MAT	14	4	n1t6	figs-quotations	ἔλεγεν γὰρ αὐτῷ ὁ Ἰωάννης, οὐκ ἔξεστίν σοι ἔχειν αὐτήν.	1
1493	MAT	14	4	r8lh		ἔλεγεν γὰρ αὐτῷ ὁ Ἰωάννης	1	For John had said to him	యోహాను హేరోదుతో చెబుతూనే వచ్చాడు
1494	MAT	14	4	nb2j	figs-explicit	οὐκ ἔξεστίν	1	It is not lawful	హేరోదు హేరోదియను వివాహం చేసుకున్నప్పుడు ఫిలిప్ జీవించి ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
1495	MAT	14	5	hg9f		ἐφοβήθη	1	he feared	హేరోదు భయపడ్డాడు
1496	MAT	14	5	w7uv		αὐτὸν εἶχον	1	they regarded him	వారు యోహానుగా భావించారు
1497	MAT	14	6	fvs5	figs-explicit	ἐν τῷ μέσῳ	1	in the midst
1498	MAT	14	8	rhk5	figs-activepassive	ἡ δὲ προβιβασθεῖσα ὑπὸ τῆς μητρὸς αὐτῆς	1	After being instructed by her mother
1499	MAT	14	8	wi8s		ἡ δὲ προβιβασθεῖσα	1	instructed
1500	MAT	14	8	ya5z		φησίν	1	she said	హేరోదియ కుమార్తె హేరోదుతో ఇలా అంది.
1501	MAT	14	8	ruy4		πίνακι	1	platter	చాలా పెద్ద పళ్ళెం
1502	MAT	14	9	s8zp	figs-activepassive	καὶ ἐλυπήθη ὁ βασιλεὺς	1	The king was very upset by her request
1503	MAT	14	9	a1er		ὁ βασιλεὺς	1	The king	హేరోదు రాజు
1504	MAT	14	9	j6nu	figs-activepassive	ἐκέλευσεν δοθῆναι	1	he ordered that it should be done
1505	MAT	14	10	nes5			0	Connecting Statement:	హేరోదు బాప్తిస్మం ఇచ్చు యోహానును ఎలా ఉరితీశాడో ఇది వివరిస్తుంది
1506	MAT	14	11	nd5r	figs-activepassive	ἠνέχθη ἡ κεφαλὴ αὐτοῦ ἐπὶ πίνακι, καὶ ἐδόθη τῷ κορασίῳ	1	his head was brought on a platter and given to the girl
1507	MAT	14	11	pba6		πίνακι	1	platter	చాలా పెద్ద పళ్ళెం
1508	MAT	14	11	lqb6		τῷ κορασίῳ	1	girl	యువతి, పెళ్లికాని అమ్మాయి కోసం ఈ పదాన్ని ఉపయోగించండి.
1509	MAT	14	12	fl47		οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ	1	his disciples	యోహాను శిష్యులు
1510	MAT	14	12	ni1q		τὸ πτῶμα	1	the corpse	మృతదేహం
1511	MAT	14	12	mq89	figs-explicit	ἐλθόντες, ἀπήγγειλαν τῷ Ἰησοῦ	1	they went and told Jesus
1512	MAT	14	13	id97	writing-background		0	General Information:	ఐదు వేల మందికి ఆహారం ఇవ్వడం ద్వారా యేసు చేయబోయే అద్భుతం గురించి ఈ వచనాలు నేపథ్య సమాచారాన్ని ఇస్తాయి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-background]])
1513	MAT	14	13	ql1f			0	Connecting Statement:	హేరోదు బాప్తిస్మం ఇచ్చు యోహానును చంపారని విన్నప్పుడు యేసు ఎలా స్పందించాడో ఈ వచనాలు వివరిస్తాయి.
1514	MAT	14	13	ds5w		δὲ	1	Now	ప్రధాన కథనంలో విరామం గుర్తించడానికి ఈ పదం ఇక్కడ ఉపయోగించబడింది. ఇక్కడ మత్తయి కథలో క్రొత్త భాగాన్ని చెప్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
1515	MAT	14	13	dvq4		ἀκούσας	1	heard this
1516	MAT	14	13	ia39	figs-explicit	ἀνεχώρησεν	1	he withdrew
1517	MAT	14	13	zlh8		ἐκεῖθεν	1	from there	ఆ స్థలం నుండి
1518	MAT	14	13	i7uu		καὶ ἀκούσαντες, οἱ ὄχλοι	1	When the crowds heard of it
1519	MAT	14	13	u6nr		οἱ ὄχλοι	1	the crowds
1520	MAT	14	13	ipm9	figs-idiom	πεζῇ	1	on foot	అంటే జనంలో ఉన్నవారు నడుస్తున్నారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-idiom]])
1521	MAT	14	14	d8n3		καὶ ἐξελθὼν, εἶδεν πολὺν ὄχλον	1	Then Jesus came before them and saw the large crowd	యేసు ఒడ్డుకు వచ్చినప్పుడు, పెద్ద సమూహాన్ని చూశాడు
1522	MAT	14	15	gcu9			0	Connecting Statement:	యేసు ఐదు వేల మందికి ఐదు చిన్న రొట్టెలు, రెండు చిన్న చేపలతో ఆహారం ఇచ్చిన కథనం ప్రారంభమవుతుంది.
1523	MAT	14	15	xa7n		προσῆλθον αὐτῷ οἱ μαθηταὶ	1	the disciples came to him	యేసు శిష్యులు ఆయన దగ్గరకు వచ్చారు
1524	MAT	14	16	qwk1		οὐ χρείαν ἔχουσιν	1	They have no need	జనంలో ఉన్న ప్రజలకు అవసరం లేదు
1525	MAT	14	16	r5gd	figs-you	δότε αὐτοῖς ὑμεῖς	1	You give them
1526	MAT	14	17	tm5t		οἱ δὲ λέγουσιν αὐτῷ	1	They said to him	శిష్యులు యేసుతో అన్నారు
1527	MAT	14	17	ih48		πέντε ἄρτους	1	five loaves of bread	రొట్టె ఆకారంలో కాల్చిన పిండి ముద్ద.
1528	MAT	14	18	szx6		φέρετέ μοι ὧδε αὐτούς	1	Bring them to me	రొట్టెలు, చేపలను నా దగ్గరకు తీసుకురండి
1529	MAT	14	19	yne5			0	Connecting Statement:	యేసు ఐదువేల మందికి ఆహారం ఇచ్చిన వృత్తాంతాన్ని ఇది ముగించింది.
1530	MAT	14	19	vp7r		ἀνακλιθῆναι	1	sit down	మీ సంస్కృతిలో ప్రజలు సాధారణంగా తినేటప్పుడు ఉండే స్థానం కోసం క్రియను ఉపయోగించండి.
1531	MAT	14	19	u613	figs-idiom	λαβὼν	1	He took	ఆయన తన చేతిలో పట్టుకున్నాడు. వాటిని దొంగిలించలేదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-idiom]])
1532	MAT	14	19	i34u		κλάσας…τοὺς ἄρτους	1	broke the loaves	రొట్టెలు విరిచాడు
1533	MAT	14	19	bf1a		τοὺς ἄρτους	1	loaves
1534	MAT	14	19	t7ei		ἀναβλέψας	1	Looking up
1535	MAT	14	20	l2h8	figs-activepassive	καὶ ἐχορτάσθησαν	1	and were filled
1536	MAT	14	20	p73g		ἦραν	1	they took up
1537	MAT	14	20	czj4	translate-numbers	δώδεκα κοφίνους πλήρεις	1	twelve baskets full	12 బుట్టలు నిండాయి (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-numbers]])
1538	MAT	14	21	wv59		οἱ δὲ ἐσθίοντες	1	Those who ate	రొట్టె చేపలు తిన్న వారు
1539	MAT	14	21	als7	translate-numbers	ἄνδρες…πεντακισχίλιοι	1	five thousand men	5,000 మంది పురుషులు (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-numbers]])
1540	MAT	14	22	yp8l			0	General Information:	ఈ వచనాలు యేసు నీటి మీద నడవడానికి చేయబోయే అద్భుతం గురించి నేపథ్య సమాచారాన్ని ఇస్తాయి.
1541	MAT	14	22	eaa8			0	Connecting Statement:	యేసు ఐదువేల మందికి ఆహారం ఇచ్చిన వెంటనే జరిగిన సంఘటనలను ఈ క్రింది వచనాలు వివరిస్తాయి.
1542	MAT	14	22	wt1t		καὶ εὐθέως ἠνάγκασεν	1	Immediately he	యేసు ప్రజలందరికీ ఆహారం ఇవ్వడం ముగించిన వెంటనే, ఆయన
1543	MAT	14	23	d27u		ὀψίας δὲ γενομένης	1	When evening came
1544	MAT	14	24	vzd1		βασανιζόμενον ὑπὸ τῶν κυμάτων	1	being tossed about by the waves	పెద్ద తరంగాల కారణంగా శిష్యులు పడవను నియంత్రించలేకపోయారు
1545	MAT	14	25	pmw8		τετάρτῃ δὲ φυλακῇ τῆς νυκτὸς	1	In the fourth watch of the night
1546	MAT	14	25	t1vp		περιπατῶν ἐπὶ τὴν θάλασσαν	1	walking on the sea	నీటి పైన నడుస్తూ
1547	MAT	14	26	q9qs		ἐταράχθησαν	1	they were terrified	వారు చాలా భయపడ్డారు
1548	MAT	14	26	h7df		φάντασμά	1	ghost	మరణించిన వ్యక్తి యొక్క శరీరాన్ని విడిచిపెట్టిన ఆత్మ
1549	MAT	14	28	w2pl		ἀποκριθεὶς δὲ αὐτῷ, ὁ Πέτρος	1	Peter answered him	పేతురు యేసుకు జవాబిచ్చాడు
1550	MAT	14	30	sk3j	figs-idiom	βλέπων…τὸν ἄνεμον ἰσχυρὸν	1	when Peter saw the wind
1551	MAT	14	31	bd2v		ὀλιγόπιστε, εἰς τί	1	You of little faith, why
1552	MAT	14	31	cr9i	figs-rquestion	εἰς τί ἐδίστασας	1	why did you doubt?
1553	MAT	14	33	u8pu	guidelines-sonofgodprinciples	Θεοῦ Υἱὸς	1	Son of God	యేసుకు దేవునితో తన సంబంధాన్ని వివరించే ముఖ్యమైన శీర్షిక ఇది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1554	MAT	14	34	r5lm			0	Connecting Statement:	యేసు నీటి మీద నడిచిన తరువాత ఏమి జరిగిందో ఈ వచనాలు వివరిస్తాయి. యేసు పరిచర్యకు ప్రజలు ఎలా స్పందిస్తున్నారో ఇవి సంక్షిప్తీకరిస్తున్నాయి.
1555	MAT	14	34	cv3f		καὶ διαπεράσαντες	1	When they had crossed over	యేసు, ఆయన శిష్యులు సరస్సు దాటినప్పుడు
1556	MAT	14	34	x9nu	translate-names	Γεννησαρέτ	1	Gennesaret	ఇది గలిలయ సముద్రం యొక్క వాయవ్య తీరంలో ఉన్న ఒక చిన్న పట్టణం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-names]])
1557	MAT	14	35	xd7c		ἀπέστειλαν	1	they sent messages	ఆ ప్రాంత మనుషులు సందేశాలు పంపారు
1558	MAT	14	36	ql3y		καὶ παρεκάλουν αὐτὸν	1	They begged him	రోగులు ఆయనను వేడుకున్నారు
1559	MAT	14	36	x8jv		τοῦ ἱματίου αὐτοῦ	1	his garment
1560	MAT	14	36	mw8n	figs-activepassive	διεσώθησαν	1	were healed
1561	MAT	15	intro	i9a5			0
1562	MAT	15	1	q6af	writing-newevent		0	General Information:	మునుపటి అధ్యాయంలోని సంఘటనల తరువాత కొంతకాలానికి జరిగిన సంఘటనలకు ఈ దృశ్యం మారుతుంది. ఇక్కడ యేసు పరిసయ్యుల విమర్శలకు ప్రతిస్పందిస్తాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-newevent]])
1563	MAT	15	2	j1b8	figs-rquestion	διὰ τί οἱ μαθηταί σου παραβαίνουσιν τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων?	1	Why do your disciples violate the traditions of the elders?
1564	MAT	15	2	yn6l		τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων	1	traditions of the elders	ఇది మోషే ధర్మశాస్త్రానికి సమానం కాదు. ఇది మోషే తరువాత మత పెద్దలు ఇచ్చిన చట్టం తాలూకు తరువాత బోధనలను, వ్యాఖ్యానాలను సూచిస్తుంది.
1565	MAT	15	2	gfn6	figs-explicit	οὐ…νίπτονται τὰς χεῖρας	1	they do not wash their hands
1566	MAT	15	3	ia1e	figs-rquestion	διὰ τί καὶ ὑμεῖς παραβαίνετε τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν?	1	Then why do you violate the commandment of God for the sake of your traditions?
1567	MAT	15	4	srz6			0	General Information:	4 వ వచనంలో, మనుషులు తమ తల్లిదండ్రులతో ఎలా వ్యవహరించాలని దేవుడు ఆశిస్తున్నాడో చూపించడానికి యేసు నిర్గమకాండం నుండి రెండుసార్లు ఉటంకించాడు.
1568	MAT	15	4	cz1q			0	Connecting Statement:	యేసు పరిసయ్యులకు ప్రతిస్పందిస్తూ ఉన్నాడు.
1569	MAT	15	4	qmm7		θανάτῳ τελευτάτω	1	will surely die	ప్రజలు అతన్ని తప్పక ఉరితీస్తారు
1570	MAT	15	5	ql75	figs-you	ὑμεῖς δὲ λέγετε	1	But you say
1571	MAT	15	6	b81c			0	Connecting Statement:	యేసు పరిసయ్యులను మందలించడం కొనసాగిస్తున్నాడు.
1572	MAT	15	6	vr6y	figs-quotesinquotes	οὐ μὴ τιμήσει τὸν πατέρα αὐτοῦ	1	that person does not need to honor his father
1573	MAT	15	6	q3kt	figs-explicit	οὐ μὴ τιμήσει τὸν πατέρα αὐτοῦ	1	does not need to honor his father
1574	MAT	15	6	znt9		ἠκυρώσατε τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ	1	you have made void the word of God
1575	MAT	15	6	yq5a		διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν	1	for the sake of your traditions	ఎందుకంటే మీరు మీ సంప్రదాయాలను అనుసరించాలనుకుంటున్నారు
1576	MAT	15	7	t4fq			0	General Information:	8, 9 వ వచనాలలో, పరిసయ్యులను లేఖకులను మందలించడం కోసం యేసు ప్రవక్త యెషయాను ఉటంకించాడు.
1577	MAT	15	7	tn3b			0	Connecting Statement:	యేసు పరిసయ్యులకు, లేఖకులకు తన ప్రతిస్పందనను ముగించాడు.
1578	MAT	15	7	wv77		καλῶς ἐπροφήτευσεν περὶ ὑμῶν Ἠσαΐας	1	Well did Isaiah prophesy about you	మీ గురించి ఈ ప్రవచనంలో యెషయా నిజం చెప్పాడు
1579	MAT	15	7	n4ti	figs-explicit	λέγων	1	when he said
1580	MAT	15	8	qw69	figs-metonymy	ὁ λαὸς οὗτος τοῖς χείλεσίν με τιμᾷ	1	This people honors me with their lips
1581	MAT	15	8	bz91		με	1	me	ఈ పదం యొక్క అన్ని సంఘటనలు దేవుణ్ణి సూచిస్తాయి.
1582	MAT	15	8	wuw3	figs-metonymy	ἡ δὲ καρδία αὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ’ ἐμοῦ	1	but their heart is far from me
1583	MAT	15	9	jf93		μάτην δὲ σέβονταί με	1	They worship me in vain
1584	MAT	15	9	vvb9		ἐντάλματα ἀνθρώπων	1	the commandments of people	ప్రజలు రూపొందించే నియమాలు
1585	MAT	15	10	ti4w			0	Connecting Statement:	యేసు ఒక వ్యక్తిని అపవిత్రం చేసే విషయాల గురించి పరిసయ్యులు లేఖరులు తనను విమర్శించడం ఎందుకు తప్పు అని గుంపుకు తన శిష్యులకు నేర్పించడం ప్రారంభిస్తాడు.
1586	MAT	15	11	s28y	figs-metonymy	εἰσερχόμενον εἰς τὸ στόμα…ἐκπορευόμενον ἐκ τοῦ στόματος	1	enters into the mouth ... comes out of the mouth	ఒక వ్యక్తి చెప్పేదానికి అతడు మాట్లాడేది భిన్నంగా ఉన్నది యేసు చెబుతున్నాడు. యేసు ఉద్దేశం ఒక వ్యక్తి ఏమి తింటున్నాడో దాని కంటే అతడు మాట్లాడే దాన్ని దేవుడు పట్టించుకుంటాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1587	MAT	15	12	l2uj	figs-activepassive	οἱ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες τὸν λόγον ἐσκανδαλίσθησαν	1	the Pharisees were offended when they heard this statement
1588	MAT	15	13	n5ij	figs-metaphor	πᾶσα φυτεία ἣν οὐκ ἐφύτευσεν ὁ Πατήρ μου ὁ οὐράνιος ἐκριζωθήσεται	1	Every plant that my heavenly Father has not planted will be rooted up	ఇది ఒక రూపకం. పరిసయ్యులు వాస్తవానికి దేవునికి చెందినవారు కాదు, కాబట్టి దేవుడు వారిని తొలగిస్తాడు అని యేసు భావం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1589	MAT	15	13	j49e	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Πατήρ μου ὁ οὐράνιος	1	my heavenly Father	దేవునికి యేసుకు మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని వివరించేది. దేవునికి ఇది ఒక ముఖ్యమైన శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1590	MAT	15	13	hs4t	figs-activepassive	ἐκριζωθήσεται	1	will be rooted up
1591	MAT	15	14	r167		ἄφετε αὐτούς	1	Let them alone
1592	MAT	15	14	ai9x	figs-metaphor	ὁδηγοί εἰσιν τυφλοί…ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται	1	blind guides ... both will fall into a pit	పరిసయ్యులను వివరించడానికి యేసు మరొక రూపకాన్ని ఉపయోగిస్తాడు. పరిసయ్యులు దేవుని ఆజ్ఞలను అర్థం చేసుకోలేరని లేదా ఆయనను ఎలా సంతోషపెట్టాలోవారికి అర్థం కాదు అని యేసు భావం. అందువల్ల, వారు దేవుణ్ణి ఎలా సంతోషపెట్టాలో ఇతరులకు నేర్పించలేరు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1593	MAT	15	15	cje4			0	Connecting Statement:	[మత్తయి 15: 13-14] (./13.md) లో యేసు చెప్పిన ఉపమానాన్ని వివరించమని పేతురు యేసును అడుగుతాడు.
1594	MAT	15	15	shg6		ἡμῖν	1	to us	మాకు శిష్యులు
1595	MAT	15	16	xr78			0	Connecting Statement:	యేసు తాను చెప్పిన ఉపమానాన్ని వివరించాడు [మత్తయి 15: 13-14] (./13.md).
1596	MAT	15	16	al9z	figs-rquestion	ἀκμὴν καὶ ὑμεῖς ἀσύνετοί ἐστε?	1	Are you also still without understanding?
1597	MAT	15	17	l5nt	figs-rquestion	οὔπω νοεῖτε…εἰς ἀφεδρῶνα	1	Do you not see ... into the latrine?
1598	MAT	15	17	s833		εἰς τὴν κοιλίαν χωρεῖ	1	passes into the stomach	కడుపులోకి వెళుతుంది
1599	MAT	15	17	s9z6		ἀφεδρῶνα	1	latrine	శరీర వ్యర్థాలను ప్రజలు పాతిపెట్టే ప్రదేశానికి ఇది మర్యాదపూర్వక పదం.
1600	MAT	15	18	e7mu			0	Connecting Statement:	యేసు [మత్తయి 15: 13-14] (./13.md) లో చెప్పిన ఉపమానాన్ని వివరిస్తూ ఉన్నాడు.
1601	MAT	15	18	ca1w	figs-metonymy	τὰ…ἐκπορευόμενα ἐκ τοῦ στόματος	1	things that come out of the mouth
1602	MAT	15	18	x14k	figs-metonymy	ἐκ τῆς καρδίας	1	from the heart
1603	MAT	15	19	rg59		φόνοι	1	murder	అమాయక ప్రజలను చంపే చర్య
1604	MAT	15	20	bme7		ἀνίπτοις χερσὶν φαγεῖν	1	to eat with unwashed hands
1605	MAT	15	21	e5gv			0	General Information:	ఇక్కడ ఒక కనానీయ స్త్రీ కుమార్తెను యేసు స్వస్థపరిచినట్లు ఒక వృత్తాంతం ప్రారంభమవుతుంది.
1606	MAT	15	21	t81u	figs-explicit	ἐξελθὼν…ὁ Ἰησοῦς	1	Jesus went away
1607	MAT	15	22	x1wm		ἰδοὺ, γυνὴ Χαναναία…ἐξελθοῦσα	1	Behold, a Canaanite woman came
1608	MAT	15	22	jt94		γυνὴ Χαναναία ἀπὸ τῶν ὁρίων ἐκείνων ἐξελθοῦσα	1	a Canaanite woman came out from that region	ఆ ప్రాంతానికి చెందిన కనానీయులు అనే ప్రజల సమూహానికి చెందిన ఒక మహిళ వచ్చింది. ఈ సమయానికి కనాను దేశం ఉనికిలో లేదు. ఆమె తూరు సీదోను నగరాల సమీపంలో నివసించే ప్రజల సమూహంలో భాగం.
1609	MAT	15	22	f4k2	figs-explicit	ἐλέησόν με	1	Have mercy on me
1610	MAT	15	22	xs64		Υἱὸς Δαυείδ	1	Son of David
1611	MAT	15	22	j6rt	figs-activepassive	ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται	1	My daughter is severely demon-possessed
1612	MAT	15	23	hd2i	figs-metonymy	οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῇ λόγον	1	answered her not a word
1613	MAT	15	24	t9ga	figs-activepassive	οὐκ ἀπεστάλην	1	I was not sent to anyone
1614	MAT	15	24	u9t4	figs-metaphor	εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ	1	to the lost sheep of the house of Israel	ఇశ్రాయేలు దేశం మొత్తాన్ని తమ గొర్రెల కాపరి నుండి దూరం వెళ్లిపోయిన గొర్రెలతో పోల్చిన రూపకం ఇది. [మత్తయి 10: 6] (./10/06.md) లో మీరు దీన్ని ఎలా అనువదించారో చూడండి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1615	MAT	15	25	ch7c		ἡ…ἐλθοῦσα	1	she came	కనానీయ స్త్రీ వచ్చింది
1616	MAT	15	25	u3jj	translate-symaction	προσεκύνει αὐτῷ	1	bowed down before him	ఆ స్త్రీ యేసు ముందు తనను తాను తగ్గించుకుందని ఇది చూపిస్తుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-symaction]])
1617	MAT	15	26	ihz4	writing-proverbs	οὐκ ἔστιν καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις	1	It is not right to take the children's bread and throw it to the little dogs	యేసు ఆ స్త్రీకి సామెతతో స్పందిస్తాడు. ప్రాథమిక అర్ధం ఏమిటంటే, యూదులకు చెందినది దాన్ని తీసుకొని యూదేతరులకు ఇవ్వడం సరైనది కాదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-proverbs]])
1618	MAT	15	26	a5bc	figs-synecdoche	τὸν ἄρτον τῶν τέκνων	1	the children's bread
1619	MAT	15	26	fe7n		τοῖς κυναρίοις	1	the little dogs	యూదులు కుక్కలను అపరిశుభ్రమైన జంతువులుగా భావించారు. ఇక్కడ వారు యూదులు కాని వారికి చిత్రంగా ఉపయోగిస్తారు.
1620	MAT	15	27	yvw1	figs-metaphor	καὶ…τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τῶν κυρίων αὐτῶν	1	even the little dogs eat some of the crumbs that fall from their masters' tables	యేసు తాను మాట్లాడిన సామెతలో యేసు ఉపయోగించిన చిత్రాలను ఉపయోగించి స్త్రీ స్పందిస్తుంది. ఆమె అర్థం యూదులు కానివారు యూదులు విసిరే మంచి వస్తువులలో కొద్ది మొత్తాన్ని పొందవచ్చు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1621	MAT	15	27	i5tt		τὰ κυνάρια	1	little dogs	ప్రజలు పెంపుడు జంతువులుగా పెంచుకునే కుక్కల కోసం ఇక్కడ పదాలను ఉపయోగించండి. [మత్తయి 15:26] (./15/26.md) లో మీరు దీన్ని ఎలా అనువదించారో చూడండి.
1622	MAT	15	28	tea2	figs-activepassive	γενηθήτω	1	let it be done
1623	MAT	15	28	n229	figs-activepassive	ἰάθη ἡ θυγάτηρ αὐτῆς	1	Her daughter was healed
1624	MAT	15	28	wwq3	figs-idiom	ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης	1	from that hour
1625	MAT	15	29	np6e	writing-background		0	General Information:	ఈ వచనాలు నాలుగు వేల మందికి ఆహారం ఇవ్వడం ద్వారా యేసు చేయబోయే అద్భుతం గురించి నేపథ్య సమాచారాన్ని ఇస్తాయి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-background]])
1626	MAT	15	30	c8td		χωλούς, τυφλούς, κυλλούς, κωφούς	1	lame, blind, mute, and crippled people	నడవలేని వారు, చూడలేని వారు, మాట్లాడలేని వారు చేతులు లేదా కాళ్ళు పనిచేయని వారు
1627	MAT	15	30	yf7i		ἔρριψαν αὐτοὺς παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ	1	They presented them at Jesus' feet
1628	MAT	15	31	pi52	figs-activepassive	κυλλοὺς ὑγιεῖς	1	the crippled made well
1629	MAT	15	31	be52	figs-nominaladj	κυλλοὺς…χωλοὺς…τυφλοὺς	1	the crippled ... the lame ... the blind
1630	MAT	15	32	z28i			0	Connecting Statement:	యేసు నాలుగు రొట్టెలు కొన్ని చిన్న చేపలతో నాలుగు వేల మందికి ఆహారం ఇచ్చిన కథనం ప్రారంభమవుతుంది.
1631	MAT	15	32	efc2		νήστεις…μήποτε ἐκλυθῶσιν ἐν τῇ ὁδῷ	1	without eating, or they may faint on the way	తినకపోతే వారు మార్గంలో మూర్ఛపోవచ్చు
1632	MAT	15	33	uhi3	figs-rquestion	πόθεν ἡμῖν ἐν ἐρημίᾳ, ἄρτοι τοσοῦτοι ὥστε χορτάσαι ὄχλον τοσοῦτον?	1	Where can we get enough loaves of bread in such a deserted place to satisfy so large a crowd?
1633	MAT	15	34	k86l	figs-ellipsis	ἑπτά, καὶ ὀλίγα ἰχθύδια	1	Seven, and a few small fish
1634	MAT	15	35	x13q		ἀναπεσεῖν ἐπὶ τὴν	1	sit down on the ground	కూర్చోవడం కోసం బల్ల వంటివి లేనప్పుడు ప్రజలు సాధారణంగా ఎలా తింటారు అనే దాని కోసం మీ భాష పదాన్ని ఉపయోగించండి.
1635	MAT	15	36	x7kc		ἔλαβεν τοὺς ἑπτὰ ἄρτους καὶ τοὺς ἰχθύας	1	He took the seven loaves and the fish	యేసు ఏడు రొట్టెలను, చేపలను తన చేతుల్లో పట్టుకున్నాడు
1636	MAT	15	36	dcr4		ἔκλασεν	1	he broke the loaves	రొట్టెలు విరిచాడు
1637	MAT	15	36	a9s4		ἐδίδου	1	gave them	రొట్టె చేపలు ఇచ్చారు
1638	MAT	15	37	fc8g		ἦραν	1	they gathered
1639	MAT	15	38	udk7		οἱ…ἐσθίοντες	1	Those who ate	తిన్న ప్రజలు
1640	MAT	15	38	z66m	translate-numbers	τετρακισχίλιοι ἄνδρες	1	four thousand men	4,000 మంది పురుషులు (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-numbers]])
1641	MAT	15	39	be43		τὰ ὅρια	1	the region	ప్రాంతం
1642	MAT	15	39	m8dp	translate-names	Μαγαδάν	1	Magadan
1643	MAT	16	intro	za2k			0
1644	MAT	16	1	t249			0	General Information:	ఇక్కడ యేసు మరియు పరిసయ్యులు సద్దుకయ్యుల మధ్య ఎదుర్కొను ప్రశ్నలు లేక ఎన్‌కౌంటర్ ప్రారంభమవుతుంది.
1645	MAT	16	1	t7p5		πειράζοντες	1	tested him
1646	MAT	16	2	jff6	figs-explicit		0	When it is evening
1647	MAT	16	2	af99			0	When it is evening	సూర్యుడు అస్తమించేటప్పుడు
1648	MAT	16	2	pvv6			0	fair weather	దీని అర్థం స్పష్టమైన, ప్రశాంతమైన, ఆహ్లాదకరమైన వాతావరణం.
1649	MAT	16	2	ezi8			0	for the sky is red	సూర్యుడు అస్తమించడంతో, ఆకాశం రంగు ఎరుపు రంగులోకి మారితే, మరుసటి రోజు స్పష్టంగా ప్రశాంతంగా ఉండడానికి ఇది ఒక సంకేతం అని యూదులకు తెలుసు.
1650	MAT	16	3	zcd5			0	Connecting Statement:	యేసు పరిసయ్యులకు, సద్దుకయ్యులకు తన ప్రతిస్పందనను కొనసాగిస్తున్నాడు.
1651	MAT	16	3	rfv3	figs-explicit		0	When it is morning
1652	MAT	16	3	j16y			0	foul weather	మేఘావృతం, తుఫాను వాతావరణం
1653	MAT	16	3	hek7			0	red and overcast	ఎరుపు మేఘావృతం
1654	MAT	16	3	r4em			0	You know how to interpret the appearance of the sky	ఆకాశాన్ని చూసి ఎలాంటి వాతావరణం ఉంటుందో అర్థం చేసుకోవడం మీకు తెలుసు.
1655	MAT	16	3	gx5t			0	but you cannot interpret the signs of the times	కానీ ప్రస్తుతం ఏమి జరుగుతుందో చూడటం దాన్ని అర్థం చేసుకోవడం మీకు తెలియదు
1656	MAT	16	4	jl3e	figs-123person	γενεὰ πονηρὰ καὶ μοιχαλὶς σημεῖον ἐπιζητεῖ…δοθήσεται αὐτῇ	1	An evil and adulterous generation seeks for a sign ... given to it
1657	MAT	16	4	fhx6	figs-metaphor	γενεὰ πονηρὰ καὶ μοιχαλὶς	1	An evil and adulterous generation
1658	MAT	16	4	d9eq	figs-activepassive	σημεῖον…οὐ δοθήσεται αὐτῇ	1	no sign will be given to it
1659	MAT	16	4	dep2		εἰ μὴ τὸ σημεῖον Ἰωνᾶ	1	except the sign of Jonah	దేవుడు యోనా ప్రవక్తకు ఇచ్చిన సంకేతం తప్ప. [మత్తయి 12:39] (./12/39.md) లో మీరు దీన్ని ఎలా అనువదించారో చూడండి.
1660	MAT	16	5	ii6j			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ సన్నివేశం తరువాతి కాలానికి మారుతుంది. యేసు తన శిష్యులను పరిసయ్యుల సద్దుకయ్యుల గురించి హెచ్చరించడానికి ఒక అవకాశాన్ని ఉపయోగిస్తాడు.
1661	MAT	16	5	si9k	figs-ellipsis	τὸ πέραν	1	the other side
1662	MAT	16	6	hfz2	figs-metaphor	τῆς ζύμης τῶν Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων	1	the yeast of the Pharisees and Sadducees
1663	MAT	16	7	huw7		διελογίζοντο ἐν ἑαυτοῖς	1	reasoned among themselves
1664	MAT	16	8	mg8s		ὀλιγόπιστοι	1	You of little faith	అంత తక్కువ విశ్వాసం ఉన్న మీరు. యేసు తన శిష్యులను ఈ విధంగా సంబోధిస్తాడు, ఎందుకంటే రొట్టెలు తీసుకురాక పోవడం పట్ల వారికున్న ఆందోళన వారికి యేసుపై పెద్దగా నమ్మకం లేదని చూపిస్తుంది. [మత్తయి 6:30] (./06/30.md) లో మీరు దీన్ని ఎలా అనువదించారో చూడండి.
1665	MAT	16	8	zz4i	figs-rquestion	τί διαλογίζεσθε…ἄρτους οὐκ ἔχετε?	1	why do you reason ... taken no bread?
1666	MAT	16	9	k8lk			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులను పరిసయ్యులు సద్దుకయ్యుల గురించి హెచ్చరిస్తూ ఉన్నాడు.
1667	MAT	16	9	h5bg	figs-rquestion	οὔπω νοεῖτε, οὐδὲ μνημονεύετε…ἐλάβετε?	1	Do you not yet perceive or remember ... you gathered up?
1668	MAT	16	9	ux51	translate-numbers	τῶν πεντακισχιλίων	1	five thousand	5,000 (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-numbers]])
1669	MAT	16	10	b11x	translate-numbers	τῶν τετρακισχιλίων	1	four thousand	4,000 (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-numbers]])
1670	MAT	16	10	ejm5	figs-rquestion	οὐδὲ τοὺς ἑπτὰ ἄρτους…ἐλάβετε?	1	Or the seven loaves ... you took up?
1671	MAT	16	11	f42k			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులను పరిసయ్యులు సద్దుకయ్యుల గురించి హెచ్చరిస్తూనే ఉన్నాడు.
1672	MAT	16	11	mb2z	figs-rquestion	πῶς οὐ νοεῖτε, ὅτι οὐ περὶ ἄρτων εἶπον ὑμῖν?	1	How is it that you do not understand that I was not speaking to you about bread?
1673	MAT	16	11	i7x6	figs-metaphor	τῆς ζύμης τῶν Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων	1	the yeast of the Pharisees and Sadducees
1674	MAT	16	12	f73l		συνῆκαν	1	they ... them	ఇది శిష్యులను సూచిస్తున్నది.
1675	MAT	16	13	e5cm			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ సన్నివేశం తరువాతి కాలానికి మారుతుంది. యేసు తన శిష్యులను తాను ఎవరో అర్థం చేసుకుంటున్నారా అని అడుగుతాడు.
1676	MAT	16	13	pye3		δὲ	1	Now	ఈ పదం ప్రధాన కథాంశంలో విరామం గుర్తించడానికి లేదా క్రొత్త వ్యక్తిని పరిచయం చేయడానికి ఇక్కడ ఉపయోగించబడింది. ఇక్కడ మత్తయి కథ యొక్క క్రొత్త భాగాన్ని చెప్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
1677	MAT	16	13	e1jh	figs-123person	τὸν Υἱὸν τοῦ Ἀνθρώπου	1	the Son of Man	యేసు తనను సూచిస్తున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
1678	MAT	16	16	n5wi	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος	1	the Son of the living God	యేసుకు ఇది దేవునితో తన సంబంధాన్ని చూపించే ముఖ్యమైన శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1679	MAT	16	16	r1h7		τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος	1	the living God
1680	MAT	16	17	le6a	translate-names	Σίμων Βαριωνᾶ	1	Simon Bar Jonah	యోనా కుమారుడు సీమోను (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-names]])
1681	MAT	16	17	dfw5	figs-synecdoche	σὰρξ καὶ αἷμα οὐκ ἀπεκάλυψέν	1	flesh and blood have not revealed
1682	MAT	16	17	wix3		σοι	1	this to you
1683	MAT	16	17	v5lw	figs-ellipsis	ἀλλ’ ὁ Πατήρ μου, ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς	1	but my Father who is in heaven
1684	MAT	16	17	gi3l	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Πατήρ μου	1	my Father	దేవునికి యేసుకు మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని వివరించేది. దేవునికి ఇది ఒక ముఖ్యమైన శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1685	MAT	16	18	z897		κἀγὼ…σοι λέγω	1	I also say to you	ఇది యేసు తరువాత చెప్పిన దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
1686	MAT	16	18	th3d	figs-explicit	σὺ εἶ Πέτρος	1	you are Peter
1687	MAT	16	18	x43d	figs-metaphor	ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν ἐκκλησίαν	1	upon this rock I will build my church
1688	MAT	16	18	vu9u	figs-metaphor	πύλαι ᾍδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς	1	The gates of Hades will not prevail against it
1689	MAT	16	19	ysk8	figs-you	δώσω σοι	1	I will give to you
1690	MAT	16	19	pp5d	figs-metaphor	τὰς κλεῖδας τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν	1	the keys of the kingdom of heaven	తాళం చెవి అంటే తలుపులకు తాళం వేయడానికి లేదా మూయడానికి ఉపయోగించేవి. ఇక్కడ వారి అధికారాన్ని సూచిస్తున్నది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1691	MAT	16	19	kc3k	figs-metonymy	τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν	1	the kingdom of heaven
1692	MAT	16	19	ef9c	figs-metaphor	ὃ ἐὰν δήσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται δεδεμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς; καὶ ὃ ἐὰν λύσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς	1	Whatever you shall bind on earth shall be bound in heaven, and whatever you shall loose on earth shall be loosed in heaven
1693	MAT	16	21	wl33			0	Connecting Statement:	తాను త్వరలో చనిపోతానని యేసు తన శిష్యులకు మొదటిసారి చెప్పాడు.
1694	MAT	16	21	xql7	figs-metonymy	πολλὰ παθεῖν ἀπὸ τῶν πρεσβυτέρων, καὶ ἀρχιερέων, καὶ γραμματέων	1	suffer many things at the hand of the elders and chief priests and scribes
1695	MAT	16	21	es1l	figs-activepassive	γραμματέων, καὶ ἀποκτανθῆναι καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἐγερθῆναι	1	scribes, be killed, and be raised back to life on the third day
1696	MAT	16	21	jjx5	translate-ordinal	τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ	1	third day
1697	MAT	16	22	jie2	writing-background	καὶ προσλαβόμενος αὐτὸν, ὁ Πέτρος	1	Then Peter took him aside	తాను త్వరలోనే చనిపోతానని యేసు మొదటిసారి వారికి చెబుతాడు (21 వ వచనం). ఈ మొదటిసారి తర్వాత ఆయన చాలాసార్లు ఇదే చెబుతాడు. ఈ మొదటిసారి తర్వాత పేతురు యేసును పక్కకు తీసుకువెళతాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-background]])
1698	MAT	16	22	q31h		προσλαβόμενος αὐτὸν, ὁ Πέτρος	1	Peter took him aside	ఎవ్వరూ వినకుండా పేతురు యేసుతో మాట్లాడాడు
1699	MAT	16	22	guz8	figs-idiom	ἵλεώς σοι	1	May this be far from you
1700	MAT	16	23	f28i	figs-metaphor	ὕπαγε ὀπίσω μου, Σατανᾶ! σκάνδαλον εἶ ἐμοῦ	1	Get behind me, Satan! You are a stumbling block to me
1701	MAT	16	23	ax7x		ὕπαγε ὀπίσω μου	1	Get behind me	నా నుండి దూరంగా వెళ్ళు
1702	MAT	16	24	ck1a	figs-metaphor	ὀπίσω μου ἐλθεῖν	1	follow me
1703	MAT	16	24	pg9h		ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν	1	must deny himself
1704	MAT	16	24	h7ug	figs-metonymy	ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι	1	take up his cross, and follow me
1705	MAT	16	24	x13v	figs-metaphor	καὶ ἀκολουθείτω μοι	1	and follow me
1706	MAT	16	25	pk8h		ὃς γὰρ ἐὰν θέλῃ	1	For whoever wants	కోరుకునే ఎవరికైనా
1707	MAT	16	25	y9kc	figs-metaphor	ἀπολέσει αὐτήν	1	will lose it	ఆ వ్యక్తి తప్పనిసరిగా చనిపోవాలని దీని అర్థం కాదు. ఇది ఒక రూపకం. అంటే వ్యక్తి తన జీవితానికన్నా యేసును అనుసరించడం చాలా ముఖ్యమైనదిగా భావిస్తాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1708	MAT	16	25	ie7t		ἕνεκεν ἐμοῦ	1	for my sake
1709	MAT	16	25	xz98	figs-metaphor	εὑρήσει αὐτήν	1	will find it
1710	MAT	16	26	eqe8	figs-rquestion	τί γὰρ ὠφεληθήσεται ἄνθρωπος…τῆς ψυχῆς αὐτοῦ?	1	For what does it profit a person ... his life?
1711	MAT	16	26	q7x1	figs-hyperbole	ἐὰν τὸν κόσμον ὅλον κερδήσῃ	1	if he gains the whole world
1712	MAT	16	26	b34q		τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ζημιωθῇ	1	but forfeits his life	కానీ అతను తన జీవితాన్ని కోల్పోతాడు
1713	MAT	16	26	eck5	figs-rquestion	ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ?	1	What can a person give in exchange for his life?
1714	MAT	16	27	iyu1	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου…τοῦ Πατρὸς αὐτοῦ…τότε ἀποδώσει	1	the Son of Man ... his Father ... Then he
1715	MAT	16	27	ie16		μέλλει…ἔρχεσθαι ἐν τῇ δόξῃ τοῦ Πατρὸς αὐτοῦ	1	will come in the glory of his Father	తన తండ్రిలాగే కీర్తి కలిగి ఉంటాడు
1716	MAT	16	27	k4q4	figs-123person	μετὰ τῶν ἀγγέλων αὐτοῦ	1	with his angels
1717	MAT	16	27	vk5y	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρὸς αὐτοῦ	1	his Father	దేవునికి మనుష్యకుమారుడైన యేసుకు మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని వివరించే దేవునికి ఇది ఒక ముఖ్యమైన శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1718	MAT	16	27	i7rs		κατὰ τὴν πρᾶξιν αὐτοῦ	1	according to what he has done	ప్రతి వ్యక్తి చేసిన దాని ప్రకారం
1719	MAT	16	28	ytr3		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను. ఈ పదం యేసు తరువాత చెప్పినదానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
1720	MAT	16	28	k2d1	figs-you	ὑμῖν	1	you	ఈ పదం అంతా బహువచనం. శిష్యులను సూచిస్తాయి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
1721	MAT	16	28	wq13	figs-idiom	οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου	1	will not taste death
1722	MAT	16	28	b2pb	figs-metonymy	ἕως ἂν ἴδωσιν τὸν Υἱὸν τοῦ Ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐν τῇ βασιλείᾳ αὐτοῦ	1	until they see the Son of Man coming in his kingdom
1723	MAT	17	intro	yb4k			0
1724	MAT	17	1	u6dw			0	General Information:	ఇది యేసు రూపాంతరము వృత్తాంతాన్ని ప్రారంభిస్తుంది.
1725	MAT	17	1	nva7		τὸν Πέτρον, καὶ Ἰάκωβον, καὶ Ἰωάννην, τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ	1	Peter, James, and John his brother	పేతురు, యాకోబు, అతని సోదరుడు యోహాను.
1726	MAT	17	2	xx8e		μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν	1	He was transfigured before them	వారు ఆయన వైపు చూసినప్పుడు ఆయన స్వరూపం భిన్నంగా ఉంది.
1727	MAT	17	2	kq4l	figs-activepassive	μετεμορφώθη	1	He was transfigured
1728	MAT	17	2	uxg3		ἔμπροσθεν αὐτῶν	1	before them
1729	MAT	17	2	i1mp	figs-simile	ἔλαμψεν τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς	1	His face shone like the sun, and his garments became as brilliant as the light	యేసు స్వరూపం ఎంత ప్రకాశవంతంగా ఉందో నొక్కి చెప్పే ఉపమానాలు ఇవి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]])
1730	MAT	17	2	te1s		τὰ…ἱμάτια αὐτοῦ	1	his garments	ఆయన ధరించినది
1731	MAT	17	3	axr5		ἰδοὺ	1	Behold	ఈ పదం తరువాత వచ్చే ఆశ్చర్యకరమైన సమాచారం వైపు మన దృష్టి మరల్చుతున్నది.
1732	MAT	17	3	n63y		αὐτοῖς	1	to them	పేతురు, యాకోబు, యోహానులు
1733	MAT	17	3	sde3		μετ’ αὐτοῦ	1	with him	యేసుతో
1734	MAT	17	4	r41c		ἀποκριθεὶς…εἶπεν	1	answered and said	అన్నారు. పేతురు ఒక ప్రశ్నకు స్పందించడం లేదు.
1735	MAT	17	4	d231	figs-exclusive	καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι	1	it is good for us to be here
1736	MAT	17	5	cek4		ἰδοὺ	1	behold	ఇది తరువాత వచ్చే ఆశ్చర్యకరమైన సమాచారంపై దృష్టి పెట్టమని పాఠకుడిని హెచ్చరిస్తుంది.
1737	MAT	17	5	an8j		ἐπεσκίασεν αὐτούς	1	overshadowed them	వారిపైకి వచ్చింది
1738	MAT	17	5	kc8t	figs-metonymy	φωνὴ ἐκ τῆς νεφέλης	1	there was a voice out of the cloud
1739	MAT	17	6	wd76		καὶ ἀκούσαντες, οἱ μαθηταὶ	1	the disciples heard it	శిష్యులు దేవుడు మాట్లాడటం విన్నారు
1740	MAT	17	6	a87e	figs-idiom	ἔπεσαν ἐπὶ πρόσωπον αὐτῶν	1	they fell on their face
1741	MAT	17	9	w4w9			0	Connecting Statement:	ముగ్గురు శిష్యులు యేసు రూపాంతరమును చూసిన వెంటనే ఈ క్రింది సంఘటనలు జరుగుతాయి.
1742	MAT	17	9	jz51		καὶ καταβαινόντων αὐτῶν	1	As they	యేసు శిష్యులు
1743	MAT	17	9	y9rq	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	the Son of Man	యేసు తన గురించి మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
1744	MAT	17	10	nwt5	figs-explicit	τί οὖν οἱ γραμματεῖς λέγουσιν ὅτι Ἠλείαν δεῖ ἐλθεῖν πρῶτον?	1	Why then do the scribes say that Elijah must come first?	మెస్సీయ రాకముందే ఏలియా తిరిగి బ్రతికి, ఇశ్రాయేలు ప్రజల వద్దకు తిరిగి వస్తాడనే నమ్మకాన్ని శిష్యులు సూచిస్తున్నారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
1745	MAT	17	11	xbs2		ἀποκαταστήσει πάντα	1	restore all things
1746	MAT	17	12	whp9		λέγω δὲ ὑμῖν	1	But I tell you	ఇది యేసు తరువాత చెప్పినదానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
1747	MAT	17	12	a4h7		ἐποίησαν…αὐτῶν	1	they ... their	ఈ పదాల యొక్క అన్ని సంఘటనలు 1) యూదు నాయకులు లేదా 2) యూదు ప్రజలందరూ కావచ్చు.
1748	MAT	17	12	tyw4	figs-metonymy	καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου μέλλει πάσχειν ὑπ’ αὐτῶν	1	the Son of Man will also suffer at their hands
1749	MAT	17	12	i74i	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	Son of Man	యేసు తనను తాను సూచిస్తున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
1750	MAT	17	14	t687			0	Connecting Statement:	దురాత్మ పట్టిన బాలుడిని యేసు స్వస్థపరిచినట్లు ఇది ప్రారంభమవుతుంది. యేసు అతని శిష్యులు పర్వతం నుండి దిగిన వెంటనే ఈ సంఘటనలు జరుగుతాయి.
1751	MAT	17	15	ufb4	figs-explicit	ἐλέησόν μου τὸν υἱόν	1	have mercy on my son
1752	MAT	17	15	hs55		σεληνιάζεται	1	is epileptic
1753	MAT	17	17	lyu5		γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη, ἕως πότε	1	Unbelieving and corrupt generation, how	ఈ తరం దేవుణ్ణి నమ్మదు ఏది సరైనదో ఏది తప్పో తెలిసికోదు. ఎలా
1754	MAT	17	17	su3r	figs-rquestion	ἕως πότε μεθ’ ὑμῶν ἔσομαι? ἕως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν?	1	how long will I have to stay with you? How long must I bear with you?
1755	MAT	17	18	i8kd	figs-activepassive	ἐθεραπεύθη ὁ παῖς	1	the boy was healed
1756	MAT	17	18	h2gc	figs-idiom	ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης	1	from that hour
1757	MAT	17	19	pz9f	figs-exclusive	ἡμεῖς	1	we
1758	MAT	17	19	r9j7		διὰ τί ἡμεῖς οὐκ ἠδυνήθημεν ἐκβαλεῖν αὐτό?	1	Why could we not cast it out?	బాలుడి నుండి దెయ్యం ఎందుకు బయటకు రాలేదు?
1759	MAT	17	20	u5ll		ἀμὴν, γὰρ λέγω ὑμῖν	1	For I truly say to you	“నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను.” ఇది యేసు తరువాత చెప్పినదానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
1760	MAT	17	20	uy78	figs-simile	ἐὰν ἔχητε πίστιν ὡς κόκκον σινάπεως	1	if you have faith even as small as a grain of mustard seed	యేసు ఆవగింజ పరిమాణాన్ని ఒక అద్భుతం చేయడానికి అవసరమైన విశ్వాసంతో పోల్చాడు. ఆవగింజ చాలా చిన్నది, కానీ అది పెద్ద మొక్కగా పెరుగుతుంది. యేసు ఉద్ధేశం గొప్ప అద్భుతం చేయడానికి కొద్దిపాటి విశ్వాసం మాత్రమే పడుతుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]])
1761	MAT	17	20	x48i	figs-litotes	οὐδὲν ἀδυνατήσει ὑμῖν	1	nothing will be impossible for you
1762	MAT	17	22	r2cu			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ దృశ్యం క్షణంలో మారుతుంది, యేసు తన మరణం, పునరుత్థానం గురించి రెండవసారి ముందే చెప్పాడు.
1763	MAT	17	22	n2xs		συστρεφομένων…αὐτῶν	1	they stayed	యేసు, అతని శిష్యులు ఉన్నారు
1764	MAT	17	22	ff8x	figs-activepassive	μέλλει ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου παραδίδοσθαι	1	The Son of Man will be delivered
1765	MAT	17	22	mmk2	figs-metonymy	παραδίδοσθαι εἰς χεῖρας ἀνθρώπων	1	delivered into the hands of people
1766	MAT	17	22	i5rb	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	The Son of Man	యేసు ఉత్తమ పురుషలో తనను తాను సూచిస్తున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
1767	MAT	17	22	jne3	figs-metonymy	εἰς χεῖρας ἀνθρώπων	1	into the hands of people
1768	MAT	17	23	hl6j	figs-123person	αὐτόν…ἐγερθήσεται	1	him ... he	యేసు ఉత్తమ పురుషలో తనను తాను సూచిస్తున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
1769	MAT	17	23	b6g3	translate-ordinal	τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ	1	third day
1770	MAT	17	23	fni4	figs-activepassive	ἐγερθήσεται	1	he will be raised up
1771	MAT	17	24	jli6			0	Connecting Statement:	ఆలయ పన్ను చెల్లించడం గురించి యేసు పేతురుకు బోధించే సన్నివేశం తరువాత కాలానికి మారుతుంది.
1772	MAT	17	24	t8qt		ἐλθόντων…αὐτῶν	1	When they	యేసు ఆయన శిష్యులు ఉన్నప్పుడు
1773	MAT	17	24	b953	translate-bmoney	τὰ δίδραχμα	1	the two-drachma tax
1774	MAT	17	25	y26n		τὴν οἰκίαν	1	the house	యేసు బస చేసిన స్థలం
1775	MAT	17	25	yp5h	figs-rquestion	τί σοι δοκεῖ, Σίμων? οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς, ἀπὸ τίνων λαμβάνουσιν τέλη ἢ κῆνσον? ἀπὸ τῶν υἱῶν αὐτῶν ἢ ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων?	1	What do you think, Simon? From whom do the kings of the earth collect tolls or taxes? From their sons or from others?
1776	MAT	17	26	fb1c			0	General Information:	మత్తయి 13:54 లో ప్రారంభమైన కథ యొక్క భాగం ఇది, ఇక్కడ యేసు పరిచర్యకు నిరంతర వ్యతిరేకత పరలోకరాజ్యం గురించి బోధించడం గురించి మత్తయి చెబుతాడు.
1777	MAT	17	26	j3g4			0	Connecting Statement:	ఆలయ పన్ను చెల్లించడం గురించి యేసు పేతురుకు నేర్పిస్తూ ఉన్నాడు.
1778	MAT	17	26	w75w	figs-quotations	εἰπόντος δέ, ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων, ἔφη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς	1
1779	MAT	17	26	uh6y		ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων	1	From others	ఆధునిక కాలంలో, నాయకులు సాధారణంగా తమ సొంత పౌరులపై పన్ను వేస్తారు. కానీ, పురాతన కాలంలో, నాయకులు తమ సొంత పౌరుల కంటే వారు జయించిన ప్రజలకు తరచుగా పన్ను విధించారు.
1780	MAT	17	26	u6xx		οἱ υἱοί	1	sons	ఒక పాలకుడు లేదా రాజు పాలించే ప్రజలు
1781	MAT	17	27	mwa6		ἵνα δὲ μὴ σκανδαλίσωμεν αὐτούς, πορευθεὶς	1	But so that we do not cause the tax collectors to sin, go	కానీ మేము పన్ను వసూలు చేసేవారిని కోపం కలిగించడానికి ఇష్టపడము. కాబట్టి, వెళ్ళు.
1782	MAT	17	27	uhk5	figs-explicit	βάλε ἄγκιστρον	1	throw in a hook	మత్స్యకారులు ఒక గడకర్ర చివర కొంకి కట్టి, ఆపై చేపలు పట్టుకోవడానికి నీటిలో విసిరారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
1783	MAT	17	27	ebj4		τὸ στόμα αὐτοῦ	1	its mouth	చేప నోరు
1784	MAT	17	27	t9t8	translate-bmoney	στατῆρα	1	a shekel	నాలుగు రోజుల వేతనం అంత విలువైన వెండి నాణెం (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-bmoney]])
1785	MAT	17	27	ej3l		ἐκεῖνον λαβὼν	1	Take it	షెకెల్ తీసుకోండి
1786	MAT	17	27	km3v	figs-you	ἀντὶ ἐμοῦ καὶ σοῦ	1	for me and you
1787	MAT	18	intro	m4y6			0		మత్తయి 18 సాధారణ గమనికలు ఈ అధ్యాయంలోని ప్రత్యేక అంశాలు ఇతర అనుచరులు తమకు వ్యతిరేకంగా పాపం చేసినప్పుడు యేసు అనుచరులు ఏమి చేయాలి? యేసు తన అనుచరులు ఒకరినొకరు బాగా చూసుకోవాలని ఒకరిపై ఒకరు కోపంగా ఉండకూడదని బోధించారు. ఇంతకుముందు అదే పాపం చేసినా, తాను చేసిన పాపానికి పశ్చాత్తాపపడే వారిని వారు క్షమించాలి. తన పాపానికి పశ్చాత్తాపపడకపోతే, యేసు అనుచరులు అతనితో ఒంటరిగా లేదా ఒక చిన్న సమూహంలో మాట్లాడాలి. ఆ తరువాత అతను ఇంకా పశ్చాత్తాపపడక పోతే, యేసు అనుచరులు అతన్ని దోషిగా భావించవచ్చు. (చూడండి: [[rc://te/tw/dict/bible/kt/repent]] మరియు [[rc://te/tw/dict/bible/kt/sin]])
1788	MAT	18	1	f7zv			0	General Information:	మత్తయి 18:35 గుండా వెళుతున్న కథలోని క్రొత్త భాగానికి ఇది ప్రారంభం, ఇక్కడ యేసు పరలోక రాజ్యంలో జీవితం గురించి బోధిస్తాడు. ఇక్కడ, శిష్యులకు బోధించడానికి యేసు ఒక చిన్న పిల్లవాడిని ఉపయోగిస్తాడు.
1789	MAT	18	1	iri5		τίς ἄρα μείζων ἐστὶν	1	Who is greatest
1790	MAT	18	1	pp31	figs-metonymy	ἐν τῇ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	in the kingdom of heaven
1791	MAT	18	3	qb44		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను. ఇది యేసు తరువాత చెప్పినదానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
1792	MAT	18	3	fs1e	figs-doublenegatives	ἐὰν μὴ στραφῆτε…τὰ παιδία, οὐ μὴ εἰσέλθητε	1	unless you turn ... children, you will in no way enter
1793	MAT	18	3	ewj5	figs-simile	γένησθε ὡς τὰ παιδία	1	become like little children	శిష్యులకు ఎవరు చాలా ముఖ్యమైన వారనే దానితో వారు ఆందోళన చెందకూడదని బోధించడానికి యేసు ఒక ఉపమానాన్ని ఉపయోగిస్తాడు. వారు చిన్నపిల్లల్లా వినయంగా మారడానికి ఆందోళన చెందాలి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]])
1794	MAT	18	3	ch9p	figs-metonymy	εἰσέλθητε εἰς τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν	1	enter the kingdom of heaven
1795	MAT	18	4	ta7z	figs-simile		0		శిష్యులు దేవుని రాజ్యంలో ప్రాముఖ్యత పొందాలంటే వారు పిల్లల్లాగే వినయంగా ఉండాలని యేసు బోధించడం కొనసాగిస్తున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]])
1796	MAT	18	4	f9t5		ἐστιν ὁ μείζων	1	is the greatest
1797	MAT	18	4	gf8l	figs-metonymy	ἐν τῇ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	in the kingdom of heaven
1798	MAT	18	5	dz1i	figs-metonymy	ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου	1	in my name
1799	MAT	18	5	ik3r		καὶ ὃς ἐὰν…ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου, ἐμὲ δέχεται	1	Whoever ... in my name receives me
1800	MAT	18	6	ghp3	figs-activepassive	κρεμασθῇ μύλος ὀνικὸς περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ, καὶ καταποντισθῇ ἐν τῷ πελάγει τῆς θαλάσσης	1	a great millstone should be hung about his neck, and that he should be sunk into the depths of the sea
1801	MAT	18	6	w3uz		μύλος	1	millstone
1802	MAT	18	7	cl5i			0	Connecting Statement:	యేసు శిష్యులకు బోధించడానికి ఒక చిన్న పిల్లవాడిని ఉపయోగించడం కొనసాగిస్తున్నాడు. పిల్లలను పాపానికి గురిచేసే భయంకరమైన పరిణామాలకు వ్యతిరేకంగా హెచ్చరించాడు.
1803	MAT	18	7	ees6	figs-metonymy	τῷ κόσμῳ	1	to the world
1804	MAT	18	7	y7vh	figs-metaphor	τῶν σκανδάλων…ἐλθεῖν τὰ σκάνδαλα…τῷ ἀνθρώπῳ δι’ οὗ τὸ σκάνδαλον ἔρχεται	1	stumbling blocks ... those stumbling blocks come ... the person through whom those stumbling blocks come
1805	MAT	18	8	vad7	figs-hyperbole	εἰ δὲ ἡ χείρ σου ἢ ὁ πούς σου σκανδαλίζει σε, ἔκκοψον αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ	1	If your hand or your foot causes you to stumble, cut it off and throw it away from you	ప్రజలు పాపానికి కారణమయ్యే వాటిని వారి జీవితాల నుండి తొలగించడానికి అవసరమైన ఏదైనా చేయాలి అని నొక్కిచెప్పడానికి యేసు ఇక్కడ అతిశయోక్తి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
1806	MAT	18	8	gqi3	figs-you	σου…σε	1	your ... you
1807	MAT	18	8	pc4d		εἰς τὴν ζωὴν	1	into life	శాశ్వతమైన జీవితంలోకి
1808	MAT	18	8	lhk9	figs-activepassive	ἢ δύο χεῖρας ἢ δύο πόδας ἔχοντα, βληθῆναι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον	1	than to be thrown into the eternal fire having two hands or two feet
1809	MAT	18	9	xad4	figs-hyperbole	καὶ εἰ ὁ ὀφθαλμός σου σκανδαλίζει σε, ἔξελε αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ	1	If your eye causes you to stumble, pluck it out and throw it away from you	కంటిని నాశనం చేయాలన్న ఆదేశం, బహుశా శరీరం యొక్క అతి ముఖ్యమైన భాగం, బహుశా ఆయన శ్రోతలు తమ జీవితాల నుండి పాపానికి కారణమయ్యే ఏదైనా తొలగించడానికి అవసరమైన ఏదైనా చేయటం అతిశయోక్తి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
1810	MAT	18	9	q7tw	figs-metaphor	σκανδαλίζει σε	1	causes you to stumble
1811	MAT	18	9	eii2	figs-you	σου…σοῦ	1	your ... you
1812	MAT	18	9	m8as		εἰς τὴν ζωὴν	1	into life	శాశ్వతమైన జీవితంలోకి
1813	MAT	18	9	r1ie	figs-activepassive	ἢ δύο ὀφθαλμοὺς ἔχοντα βληθῆναι εἰς τὴν Γέενναν τοῦ πυρός	1	than to be thrown into the eternal fire having both eyes
1814	MAT	18	10	qnc6		ὁρᾶτε	1	See that
1815	MAT	18	10	e9uf		μὴ καταφρονήσητε ἑνὸς τῶν μικρῶν τούτων	1	you do not despise any of these little ones
1816	MAT	18	10	j4l5		λέγω γὰρ ὑμῖν	1	For I say to you	ఇది యేసు తరువాత చెప్పిన దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
1817	MAT	18	10	xdl9	figs-explicit	ὅτι οἱ ἄγγελοι αὐτῶν ἐν οὐρανοῖς, διὰ παντὸς βλέπουσι τὸ πρόσωπον τοῦ Πατρός μου, τοῦ ἐν οὐρανοῖς	1	that in heaven their angels always look on the face of my Father who is in heaven	అతి ముఖ్యమైన దేవదూతలు మాత్రమే దేవుని సన్నిధిలో ఉండవచ్చని యూదు బోధకులు బోధించారు. యేసు అంటే చాలా ముఖ్యమైన దేవదూతలు ఈ చిన్నపిల్లల గురించి దేవునితో మాట్లాడతారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
1818	MAT	18	10	y6n9	figs-idiom	διὰ παντὸς βλέπουσι τὸ πρόσωπον τοῦ Πατρός μου	1	always look on the face of my Father
1819	MAT	18	10	iq8j	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός μου	1	my Father	దేవునికి యేసుకు మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని వివరించే దేవునికి ఇది ఒక ముఖ్యమైన శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1820	MAT	18	12	xhq2			0	Connecting Statement:	శిష్యులకు బోధించడానికి యేసు ఒక చిన్న పిల్లవాడిని ఉపయోగించడం కొనసాగిస్తున్నాడు. ప్రజల పట్ల దేవుని శ్రద్ధను వివరించడానికి ఒక ఉపమానం చెప్పాడు.
1821	MAT	18	12	idl5	figs-rquestion	τί ὑμῖν δοκεῖ?	1	What do you think?
1822	MAT	18	12	dm8u	figs-you	ὑμῖν	1	you	ఈ పదం బహువచనం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
1823	MAT	18	12	cv92	translate-numbers	ἑκατὸν…ἐνενήκοντα ἐννέα	1	a hundred ... ninety-nine	100 .. 99 (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-numbers]])
1824	MAT	18	12	t5h4	figs-rquestion	οὐχὶ ἀφείς…τὸ πλανώμενον?	1	does he not leave ... astray?
1825	MAT	18	13	j5d8	figs-parables	καὶ ἐὰν γένηται εὑρεῖν αὐτό…τοῖς μὴ πεπλανημένοις	1	If he finds it ... that did not go astray
1826	MAT	18	13	at4s	figs-you	αὐτό, ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	truly I say to you
1827	MAT	18	14	kcy2		οὐκ ἔστιν θέλημα ἔμπροσθεν τοῦ Πατρὸς ὑμῶν, τοῦ ἐν οὐρανοῖς, ἵνα ἀπόληται ἓν τῶν μικρῶν τούτων	1	it is not the will of your Father in heaven that one of these little ones should perish
1828	MAT	18	14	usa4	figs-you	ὑμῶν	1	your	ఈ పదం బహువచనం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
1829	MAT	18	14	fmm2	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρὸς	1	Father	ఇది దేవునికి ముఖ్యమైన శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1830	MAT	18	15	k6t7			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులకు క్షమ సయోధ్య గురించి నేర్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
1831	MAT	18	15	kpe2		ὁ ἀδελφός σου	1	your brother
1832	MAT	18	15	yh3t		ἐκέρδησας τὸν ἀδελφόν σου	1	you will have gained your brother	మీరు మీ సోదరుడితో మీ సంబంధాన్ని మళ్లీ మంచిగా చేసుకుంటారు
1833	MAT	18	16	i25x	figs-metonymy	ἵνα ἐπὶ στόματος δύο μαρτύρων ἢ τριῶν, σταθῇ πᾶν ῥῆμα	1	so that by the mouth of two or three witnesses every word might be verified
1834	MAT	18	17	g3aj		ἐὰν…παρακούσῃ αὐτῶν	1	if he refuses to listen to them	మీ తోటి విశ్వాసి మీతో వచ్చిన సాక్షులను వినడానికి నిరాకరిస్తే
1835	MAT	18	17	kx28		τῆς ἐκκλησίας	1	to the church	విశ్వాసుల మొత్తం సమాజానికి
1836	MAT	18	17	xf1a	figs-explicit	ἔστω σοι ὥσπερ ὁ ἐθνικὸς καὶ ὁ τελώνης	1	let him be to you as a Gentile and a tax collector	మీరు అన్యజనులకు లేదా పన్ను వసూలు చేసేవారికి చికిత్స చేసినట్లు అతనికి చికిత్స చేయండి. వారు అతనిని విశ్వాసుల సంఘం నుండి తొలగించాలని ఇది సూచిస్తుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
1837	MAT	18	18	u2kl		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను. ఇది యేసు తరువాత చెప్పినదానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
1838	MAT	18	18	qzq7	figs-you	ὑμῖν	1	you	ఈ పదం యొక్క అన్ని సంఘటనలు బహువచనం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
1839	MAT	18	18	bu6i	figs-metaphor	ὅσα ἐὰν δήσητε ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται δεδεμένα ἐν οὐρανῷ, καὶ ὅσα ἐὰν λύσητε ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυμένα ἐν οὐρανῷ	1	whatever things you bind on earth will be bound in heaven; and whatever you release on earth will be released in heaven
1840	MAT	18	18	l7na		λέγω ὑμῖν	1	I say to you	ఇది యేసు తరువాత చెప్పినదానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
1841	MAT	18	19	cal4	figs-explicit	ἐὰν δύο…ἐξ ὑμῶν	1	if two of you
1842	MAT	18	19	c3lf		ἐὰν αἰτήσωνται…αὐτοῖς	1	they ... them
1843	MAT	18	19	gs8w	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός μου	1	my Father	దేవునికి యేసుకు మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని వివరించే దేవునికి ఇది ఒక ముఖ్యమైన శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1844	MAT	18	20	kv9z	figs-explicit	δύο ἢ τρεῖς	1	two or three
1845	MAT	18	20	s5rx		συνηγμένοι	1	are gathered	కలుసుకోవడం
1846	MAT	18	20	l7vu	figs-metonymy	εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα	1	in my name
1847	MAT	18	21	cys4	translate-numbers	ἑπτάκις	1	seven times	7 సార్లు (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-numbers]])
1848	MAT	18	22	b19x	translate-numbers	ἑβδομηκοντάκις ἑπτά	1	seventy times seven
1849	MAT	18	23	n44s			0	Connecting Statement:	క్షమ, సయోధ్య గురించి బోధించడానికి యేసు ఒక ఉపమానాన్ని ఉపయోగిస్తాడు.
1850	MAT	18	23	rqp1	figs-parables	ὡμοιώθη ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	the kingdom of heaven is similar	ఇది ఒక ఉపమానాన్ని పరిచయం చేస్తుంది. [మత్తయి 13:24] (./13/24.md) లో ఇలాంటి ఉపమాన పరిచయాన్ని మీరు ఎలా అనువదించారో చూడండి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1851	MAT	18	23	bp72		συνᾶραι λόγον μετὰ τῶν δούλων αὐτοῦ	1	to settle accounts with his servants	అతని సేవకులు వారు చెల్లించాల్సిన మొత్తాన్ని అతనికి చెల్లించాలి
1852	MAT	18	24	d6ne	figs-activepassive	προσηνέχθη εἷς αὐτῷ	1	one servant was brought
1853	MAT	18	24	w3nr	translate-bmoney	μυρίων ταλάντων	1	ten thousand talents
1854	MAT	18	25	nmz8	figs-activepassive	ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ κύριος πραθῆναι…καὶ ἀποδοθῆναι	1	his master commanded him to be sold ... and payment to be made
1855	MAT	18	26	thl3	translate-symaction	πεσὼν οὖν…προσεκύνει	1	fell down, bowed down	సేవకుడు రాజును అత్యంత వినయపూర్వకంగా వేడుకున్నట్లు ఇది చూపిస్తుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-symaction]])
1856	MAT	18	26	cx5z		προσεκύνει αὐτῷ	1	before him	రాజు ముందు
1857	MAT	18	27	j5vp		σπλαγχνισθεὶς	1	he was moved with compassion	అతను సేవకుడి పట్ల కనికరం చూపించాడు
1858	MAT	18	27	vn7l		ἀπέλυσεν αὐτόν	1	released him	అతన్ని వెళ్ళనివ్వండి
1859	MAT	18	28	d2tb	figs-parables		0		యేసు తన శిష్యులకు ఒక ఉపమానం చెబుతూనే ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1860	MAT	18	28	a7jb	translate-bmoney	ἑκατὸν δηνάρια	1	one hundred denarii
1861	MAT	18	28	uy32		κρατήσας αὐτὸν	1	He grasped him	మొదటి సేవకుడు తన తోటి సేవకుడిని పట్టుకున్నాడు
1862	MAT	18	28	b7u9		κρατήσας	1	grasped
1863	MAT	18	29	i21c	translate-symaction	πεσὼν	1	fell down	తోటి సేవకుడు మొదటి సేవకుడిని అత్యంత వినయపూర్వకంగా వేడుకున్నట్టు ఇది చూపిస్తుంది. [మత్తయి 18:26] (./18/26.md) లో మీరు దీన్ని ఎలా అనువదించారో చూడండి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-symaction]])
1864	MAT	18	29	iv8y		παρεκάλει αὐτὸν	1	and implored him	అతనిని వేడుకున్నాడు
1865	MAT	18	30	fn3t	figs-parables		0		యేసు తన శిష్యులకు ఒక ఉపమానం చెబుతూ ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1866	MAT	18	30	t8wb		ἀπελθὼν, ἔβαλεν αὐτὸν εἰς φυλακὴν	1	he went and threw him into prison	మొదటి సేవకుడు వెళ్లి తన తోటి సేవకుడిని జైలులో పడేశాడు
1867	MAT	18	31	w9n2		οἱ σύνδουλοι αὐτοῦ	1	his fellow servants	ఇతర సేవకులు
1868	MAT	18	31	nx9k		διεσάφησαν τῷ κυρίῳ ἑαυτῶν	1	told their master	రాజుకు చెప్పారు
1869	MAT	18	32	pfc2	figs-parables		0		యేసు తన శిష్యునికి ఒక ఉపమానం చెబుతూనే ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1870	MAT	18	32	txr7		τότε προσκαλεσάμενος αὐτὸν ὁ κύριος αὐτοῦ	1	Then that servant's master called him	అప్పుడు రాజు మొదటి సేవకుడిని పిలిచాడు
1871	MAT	18	32	wgs1		παρεκάλεσάς με	1	you implored me	నీవు నన్ను వేడుకున్నావు
1872	MAT	18	33	jw37	figs-rquestion	οὐκ ἔδει καὶ σὲ ἐλεῆσαι…σὲ ἠλέησα?	1	Should you not have ... you?
1873	MAT	18	34	l7ks			0	General Information:	మత్తయి 18: 1 లో ప్రారంభమైన కథ యొక్క భాగం ఇది, ఇక్కడ యేసు పరలోక రాజ్యంలో జీవితం గురించి బోధిస్తాడు.
1874	MAT	18	34	mkm7			0	Connecting Statement:	క్షమాపణ సయోధ్య గురించి యేసు తన ఉపమానాన్ని ముగించాడు.
1875	MAT	18	34	big9		ὁ κύριος αὐτοῦ	1	His master	రాజు
1876	MAT	18	34	e95u	figs-explicit	παρέδωκεν αὐτὸν	1	handed him over
1877	MAT	18	34	j7s3		τοῖς βασανισταῖς	1	to the torturers	తనను హింసించే వారికి
1878	MAT	18	34	e14m	figs-activepassive	τὸ ὀφειλόμενον	1	that was owed
1879	MAT	18	35	pm1d	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Πατήρ μου ὁ οὐράνιος	1	my heavenly Father	దేవునికి యేసుకు మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని వివరించే ఒక ముఖ్యమైన దేవుని శీర్షిక ఇది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1880	MAT	18	35	q8p9	figs-you	ὑμῖν…ὑμῶν	1	to you ... your	ఈ పదాల యొక్క అన్ని సంఘటనలు బహువచనం. యేసు తన శిష్యులతో మాట్లాడుతున్నాడు, కాని ఈ ఉపమానం విశ్వాసులందరికీ వర్తించే ఒక సాధారణ సత్యాన్ని బోధిస్తుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-you]])
1881	MAT	18	35	c4fw	figs-metonymy	ἀπὸ τῶν καρδιῶν ὑμῶν	1	from your heart
1882	MAT	19	intro	ewl5			0
1883	MAT	19	1	nj6t	writing-background		0	General Information:	మత్తయి 22:46 గుండా వెళుతున్న కథలోని క్రొత్త భాగానికి ఇది ప్రారంభం, ఇది యూదాలో యేసు పరిచర్య చేసినట్లు చెబుతుంది. ఈ వచనాలు యేసు యూదాలో ఎలా వచ్చాడనే దాని నేపథ్య సమాచారాన్ని అందిస్తాయి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-background]])
1884	MAT	19	1	ap4g		ἐγένετο, ὅτε	1	It came about that when
1885	MAT	19	1	c5j9	figs-metonymy	ἐτέλεσεν…τοὺς λόγους τούτους	1	had finished these words
1886	MAT	19	1	d83m		ἀπὸ	1	departed from
1887	MAT	19	3	kg12			0	Connecting Statement:	యేసు వివాహం విడాకుల గురించి నేర్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
1888	MAT	19	3	gl85		προσῆλθον αὐτῷ	1	came to him	యేసు దగ్గరకు వచ్చింది
1889	MAT	19	3	s8jq		πειράζοντες αὐτὸν καὶ λέγοντες	1	testing him, saying to him
1890	MAT	19	4	ncb6	figs-rquestion	οὐκ ἀνέγνωτε, ὅτι ὁ ποιήσας ἀπ’ ἀρχῆς, ἄρσεν καὶ θῆλυ, ἐποίησεν αὐτοὺς?	1	Have you not read that he who made them from the beginning made them male and female?
1891	MAT	19	5	n8zn			0	General Information:	5 వ వచనంలో, భార్యాభర్తలు విడాకులు తీసుకోకూడదని చూపించడానికి యేసు ఆదికాండము నుండి ఉటంకించాడు.
1892	MAT	19	5	q71w	figs-explicit	καὶ εἶπεν, ἕνεκα τούτου…εἰς σάρκα μίαν?	1	He who made them also said, 'For this reason ... flesh.'
1893	MAT	19	5	phz3		ἕνεκα τούτου	1	For this reason	ఆదాము హవ్వల గురించి ఆదికాండం కథలోని ఉల్లేఖనంలో ఇది ఒక భాగం. ఆ సందర్భంలో, ఒక మనిషి తన తండ్రిని తల్లిని విడిచిపెట్టడానికి కారణం, దేవుడు స్త్రీని పురుషుని తోడుగా సృష్టించాడు.
1894	MAT	19	5	af1r		κολληθήσεται τῇ γυναικὶ αὐτοῦ	1	join to his wife
1895	MAT	19	5	m83j	figs-metaphor	ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν	1	the two will become one flesh
1896	MAT	19	6	m4b7	figs-metaphor	ὥστε οὐκέτι εἰσὶν δύο, ἀλλὰ σὰρξ μία	1	So they are no longer two, but one flesh
1897	MAT	19	7	jxs2		λέγουσιν αὐτῷ	1	They said to him	పరిసయ్యులు యేసుతో అన్నారు
1898	MAT	19	7	ugf4		ἐνετείλατο	1	command us	మా యూదులకు ఆజ్ఞాపించాడు.
1899	MAT	19	7	xml9		βιβλίον ἀποστασίου	1	certificate of divorce	వివాహాన్ని చట్టబద్ధంగా ముగించే పత్రం ఇది.
1900	MAT	19	8	zu87	figs-metaphor	πρὸς τὴν σκληροκαρδίαν ὑμῶν	1	For your hardness of heart
1901	MAT	19	8	ve9e	figs-you	τὴν σκληροκαρδίαν ὑμῶν…ἐπέτρεψεν ὑμῖν…τὰς γυναῖκας ὑμῶν	1	your hardness ... allowed you ... your wives
1902	MAT	19	8	mgx9	figs-metonymy	ἀπ’ ἀρχῆς δὲ	1	from the beginning
1903	MAT	19	9	eq8z		λέγω…ὑμῖν	1	I say to you	ఇది యేసు తరువాత చెప్పిన దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
1904	MAT	19	9	yl3x	figs-ellipsis	γαμήσῃ ἄλλην	1	marries another
1905	MAT	19	9	ps45	translate-textvariants	καὶ ὁ ἀπολελυμένην γαμήσας μοιχᾶται	1	and the man who marries a woman who is divorced commits adultery	చాలా ప్రారంభ వాచకాల్లో ఈ పదాలు లేవు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-textvariants]])
1906	MAT	19	11	h3a3	figs-activepassive	δέδοται	1	who are allowed
1907	MAT	19	12	yvb8	figs-explicit	εἰσὶν γὰρ εὐνοῦχοι, οἵτινες ἐκ κοιλίας μητρὸς ἐγεννήθησαν οὕτως	1	For there are eunuchs who were that way from their mother's womb
1908	MAT	19	12	m1r9	figs-activepassive	εἰσὶν εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνουχίσθησαν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων	1	there are eunuchs who were made eunuchs by men
1909	MAT	19	12	g4bw	figs-metaphor	εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνούχισαν ἑαυτοὺς	1	eunuchs who made themselves eunuchs
1910	MAT	19	12	r78n	figs-metonymy	διὰ τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν	1	for the sake of the kingdom of heaven
1911	MAT	19	12	hqu1		χωρεῖν, χωρείτω	1	receive this teaching ... receive it	ఈ బోధను అంగీకరించండి .. అంగీకరించండి
1912	MAT	19	13	wjb5			0	Connecting Statement:	యేసు చిన్న పిల్లలను స్వీకరిస్తాడు ఆశీర్వదిస్తాడు.
1913	MAT	19	13	wu52	figs-activepassive	προσηνέχθησαν αὐτῷ παιδία	1	some little children were brought to him
1914	MAT	19	14	t6cm		ἄφετε	1	Permit	అనుమతిస్తాయి
1915	MAT	19	14	m219		μὴ κωλύετε αὐτὰ ἐλθεῖν πρός με	1	do not forbid them to come to me	వారు నా దగ్గరకు రాకుండా ఆపకండి
1916	MAT	19	14	l1bq	figs-metonymy	τῶν γὰρ τοιούτων ἐστὶν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	for the kingdom of heaven belongs to such ones
1917	MAT	19	14	za2g	figs-simile	τῶν…τοιούτων ἐστὶν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	belongs to such ones	పిల్లల్లాంటి వారికి చెందినది. ఇది ఒక ఉపమానం అంటే పిల్లల్లాగా వినయంగా ఉన్నవారు దేవుని రాజ్యంలో ప్రవేశిస్తారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]])
1918	MAT	19	16	g9us			0	Connecting Statement:	యేసు ధనవంతుడికి తనను అనుసరించడానికి ఎంత ఖర్చవుతుందో వివరించేటప్పుడు ఈ దృశ్యం వేరే సమయానికి మారుతుంది.
1919	MAT	19	16	vj7t		ἰδοὺ	1	Behold
1920	MAT	19	16	bw9n		ἀγαθὸν	1	good thing	దీని అర్థం దేవుణ్ణి ప్రసన్నం చేసే విషయం.
1921	MAT	19	17	sce3	figs-rquestion	τί με ἐρωτᾷς περὶ τοῦ ἀγαθοῦ?	1	Why do you ask me about what is good?
1922	MAT	19	17	d4sh		εἷς ἐστιν ὁ ἀγαθός	1	Only one is good	దేవుడు మాత్రమే పూర్తిగా మంచివాడు
1923	MAT	19	17	d7fd		εἰς τὴν ζωὴν εἰσελθεῖν	1	to enter into life	నిత్యజీవము పొందటానికి
1924	MAT	19	19	zv5n		ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου	1	love your neighbor	యూదు ప్రజలు తమ పొరుగువారు ఇతర యూదులు మాత్రమే అని నమ్మారు. మనుషులందరినీ చేర్చడానికి యేసు ఆ నిర్వచనాన్ని విస్తరిస్తున్నాడు.
1925	MAT	19	21	m57c		εἰ θέλεις	1	If you wish	మీకు కావాలంటే
1926	MAT	19	21	zic9	figs-nominaladj	πτωχοῖς	1	to the poor
1927	MAT	19	21	e4vs	figs-metaphor	ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανοῖς	1	you will have treasure in heaven
1928	MAT	19	23	ass2			0	Connecting Statement:	తనను అనుసరించడానికి భౌతిక సంపద సంబంధాలను వదులుకున్న దానికి ప్రతిఫలాలను యేసు తన శిష్యులకు వివరించాడు.
1929	MAT	19	23	r93j		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను. ఈ పదం యేసు తరువాత చెప్పినదానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
1930	MAT	19	23	ean2	figs-metonymy	εἰσελεύσεται εἰς τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν	1	to enter the kingdom of heaven
1931	MAT	19	24	c8l5	figs-hyperbole	ὐκοπώτερόν ἐστιν…τὴν Βασιλείαν Θεοῦ	1	it is easier ... kingdom of God	ధనవంతులు దేవుని రాజ్యంలోకి ప్రవేశించడం ఎంత కష్టమో వివరించడానికి యేసు అతిశయోక్తిని ఉపయోగిస్తాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
1932	MAT	19	24	dip3		τρήματος ῥαφίδος	1	the eye of a needle	సూది చివరన ఉన్న రంధ్రం, దీని ద్వారా దారం వెళుతుంది
1933	MAT	19	25	sl38	figs-explicit	ἐξεπλήσσοντο	1	they were very astonished	శిష్యులు ఆశ్చర్యపోయారు. దేవుడు ఒకరిని ఆమోదించాడని రుజువు అతనికి ఉన్న సిరిసంపదలే అని వారు నమ్ముతున్నందున వారు ఆశ్చర్యపోయారని సూచించబడింది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
1934	MAT	19	25	d389	figs-rquestion	τίς ἄρα δύναται σωθῆναι?	1	Who then can be saved?
1935	MAT	19	27	yp3h		ἡμεῖς ἀφήκαμεν πάντα	1	we have left everything
1936	MAT	19	27	sp61		τί ἄρα ἔσται ἡμῖν?	1	What then will we have?	దేవుడు మనకు ఏ మంచి విషయం ఇస్తాడు?
1937	MAT	19	28	pm6v		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను. ఈ పదం యేసు తరువాత చెప్పినదానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
1938	MAT	19	28	j89c	figs-metonymy	ἐν τῇ παλιγγενεσίᾳ	1	in the new age
1939	MAT	19	28	gey2	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	the Son of Man	యేసు తనను గురించి మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
1940	MAT	19	28	sx2j	figs-metonymy	καθίσῃ…ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ	1	sits on his glorious throne
1941	MAT	19	28	rx2u	figs-metonymy	καθήσεσθε…ἐπὶ δώδεκα θρόνους	1	sit upon twelve thrones
1942	MAT	19	28	ci3t	figs-metonymy	τὰς δώδεκα φυλὰς τοῦ Ἰσραήλ	1	the twelve tribes of Israel
1943	MAT	19	29	gq8p	figs-metonymy	ἕνεκεν τοῦ ἐμοῦ ὀνόματός	1	for my name's sake
1944	MAT	19	29	bzt3	translate-numbers	ἑκατονταπλασίονα λήμψεται	1	receive one hundred times	వారు విడిచిపెట్టిన దానికంటే 100 రెట్లు మంచి వస్తువులను దేవుని నుండి స్వీకరించండి (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-numbers]])
1945	MAT	19	29	z8wb	figs-idiom	ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσει	1	inherit eternal life
1946	MAT	19	30	u8p3		πολλοὶ δὲ ἔσονται πρῶτοι ἔσχατοι, καὶ ἔσχατοι πρῶτοι	1	But many who are first will be last, and the last will be first
1947	MAT	20	intro	z39h			0		మత్తయి 20 సాధారణ గమనికలు ఈ అధ్యాయంలోని ప్రత్యేక అంశాలు భూస్వామి అతని ద్రాక్షతోట యేసు ఈ ఉపమానాన్ని చెబుతాడు ([మత్తయి 20: 1-16] (./01.md)) దేవుడు చెప్పేది సరైనది అని ప్రజలు చెప్పేదానికి భిన్నంగా ఉందని తన శిష్యులకు బోధించడం కోసం.
1948	MAT	20	1	k7sw			0	Connecting Statement:	పరలోక రాజ్యానికి చెందినవారికి దేవుడు ఎలా ప్రతిఫలమిస్తాడో వివరించడానికి, పనివాళ్ళను నియమించుకునే భూస్వామి గురించి యేసు ఒక ఉపమానం చెబుతాడు.
1949	MAT	20	1	q9qc	figs-parables	ὁμοία γάρ ἐστιν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	For the kingdom of heaven is like	ఇది ఉపమానానికి నాంది. [మత్తయి 13:24] (./13/24.md) లోని ఉపమానానికి పరిచయాన్ని మీరు ఎలా అనువదించారో చూడండి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1950	MAT	20	2	wd43		συμφωνήσας	1	After he had agreed	యజమాని అంగీకరించిన తరువాత
1951	MAT	20	2	iwk5	translate-bmoney	δηναρίου	1	one denarius
1952	MAT	20	2	w9hq		ἀπέστειλεν αὐτοὺς εἰς τὸν ἀμπελῶνα αὐτοῦ	1	he sent them into his vineyard	అతను తన ద్రాక్షతోటలో పని చేయడానికి వారిని పంపించాడు
1953	MAT	20	3	w9m2	figs-parables		0		యేసు ఒక ఉపమానం చెబుతూ ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1954	MAT	20	3	s8ha		καὶ ἐξελθὼν	1	He went out again	భూ యజమాని మళ్ళీ బయటకు వెళ్ళాడు
1955	MAT	20	3	bki1	translate-ordinal	τρίτην ὥραν	1	the third hour	మూడవ గంట ఉదయం తొమ్మిది గంటలకు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-ordinal]])
1956	MAT	20	3	xk4i		ἑστῶτας ἐν τῇ ἀγορᾷ ἀργούς	1	standing idle in the marketplace
1957	MAT	20	3	q3b7		τῇ ἀγορᾷ	1	marketplace	మనుషులు ఆహారం ఇతర వస్తువులను కొనుగోలు చేసి విక్రయించే పెద్ద, బహిరంగ ప్రదేశం
1958	MAT	20	5	g1s7	figs-parables		0		యేసు ఒక ఉపమానం చెబుతూనే ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1959	MAT	20	5	j3zh		πάλιν ἐξελθὼν	1	Again he went out	మళ్ళీ యజమాని బయటకు వెళ్ళాడు
1960	MAT	20	5	pip4	translate-ordinal	περὶ ἕκτην καὶ ἐνάτην ὥραν	1	the sixth hour and again the ninth hour	ఆరవ గంట మధ్యాహ్నం. తొమ్మిదవ గంట మధ్యాహ్నం మూడు గంటలకు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-ordinal]])
1961	MAT	20	5	y513		ἐποίησεν ὡσαύτως	1	did the same	అంటే భూస్వామి మార్కెట్‌కి వెళ్లి కార్మికులను నియమించుకున్నాడు.
1962	MAT	20	6	t8uu	translate-ordinal	τὴν ἑνδεκάτην	1	the eleventh hour	ఇది మధ్యాహ్నం ఐదు గంటలు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-ordinal]])
1963	MAT	20	6	up1w		ἑστῶτας	1	standing idle
1964	MAT	20	8	hg2p	figs-parables		0		యేసు ఒక ఉపమానం చెబుతూనే ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1965	MAT	20	8	x6iv		ἀρξάμενος ἀπὸ τῶν ἐσχάτων ἕως τῶν πρώτων	1	beginning from the last to the first
1966	MAT	20	9	p7q1	figs-activepassive	οἱ	1	who had been hired
1967	MAT	20	10	d2bn	translate-bmoney	δηνάριον	1	one denarius
1968	MAT	20	11	z2h5	figs-parables		0		యేసు ఒక ఉపమానం చెబుతూ ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1969	MAT	20	11	z9sz		λαβόντες	1	When they received	ఎక్కువ సమయం పనిచేసిన కార్మికులు అందుకున్నప్పుడు
1970	MAT	20	11	d6sy		τοῦ οἰκοδεσπότου	1	the landowner	ద్రాక్షతోట యజమాని
1971	MAT	20	12	qpz4		ἴσους ἡμῖν αὐτοὺς ἐποίησας	1	you have made them equal to us	మీరు మాకు చెల్లించినంత మొత్తాన్ని మీరు వారికి చెల్లించారు
1972	MAT	20	12	vy87	figs-idiom	τοῖς βαστάσασι τὸ βάρος τῆς ἡμέρας καὶ τὸν καύσωνα	1	we who have borne the burden of the day and the scorching heat
1973	MAT	20	13	w17c	figs-parables		0		యేసు ఒక ఉపమానం చెబుతూనే ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1974	MAT	20	13	r9f3		ἑνὶ αὐτῶν	1	one of them	ఎక్కువ కాలం పనిచేసిన కూలివారిలో ఒకరు
1975	MAT	20	13	f5mb		ἑταῖρε	1	Friend	ఒక వ్యక్తిని మర్యాదపూర్వకంగా మందలించే సమయంలో మాట్లాడే పదాన్ని ఉపయోగించండి.
1976	MAT	20	13	qbu1	figs-rquestion	οὐχὶ δηναρίου συνεφώνησάς μοι	1	Did you not agree with me for one denarius?
1977	MAT	20	13	qxn3	translate-bmoney	δηναρίου	1	one denarius
1978	MAT	20	15	g5ii	figs-parables		0		పనివారిని నియమించుకునే భూస్వామి గురించి యేసు తన ఉపమానాన్ని ముగించాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
1979	MAT	20	15	h3uh	figs-rquestion	ἢ οὐκ ἔξεστίν μοι, ὃ θέλω ποιῆσαι ἐν τοῖς ἐμοῖς?	1	Do I not have the right to do as I want with what belongs to me?
1980	MAT	20	15	dus3	figs-rquestion	ἢ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρός ἐστιν, ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰμι?	1	Or are you envious because I am generous?
1981	MAT	20	16	k5fe		οὕτως ἔσονται οἱ ἔσχατοι πρῶτοι, καὶ οἱ πρῶτοι ἔσχατοι	1	So the last will be first, and the first last
1982	MAT	20	16	bhr5		οὕτως ἔσονται οἱ ἔσχατοι πρῶτοι	1	So the last will be first
1983	MAT	20	17	iu9d			0	Connecting Statement:	ఆయన, ఆయన శిష్యులు యెరూషలేముకు వెళ్ళేటప్పుడు యేసు తన మరణం పునరుత్థానం మూడవసారి ముందే చెప్పాడు.
1984	MAT	20	17	b6ia		ἀναβαίνων ὁ Ἰησοῦς εἰς Ἱεροσόλυμα	1	going up to Jerusalem	యెరూషలేము ఒక కొండ పైన ఉంది, కాబట్టి ప్రజలు అక్కడికి వెళ్లడానికి పైకి ప్రయాణించాల్సి వచ్చింది.
1985	MAT	20	18	d3ig		ἰδοὺ, ἀναβαίνομεν	1	See, we are going
1986	MAT	20	18	nf34	figs-inclusive	ἀναβαίνομεν	1	we are going
1987	MAT	20	18	b2f2	figs-activepassive	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου παραδοθήσεται	1	the Son of Man will be delivered
1988	MAT	20	18	rbl4	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου…αὐτὸν	1	Son of Man ... him	యేసు ఉత్తమ పురుషలో తనను తాను సూచిస్తున్నాడు. అవసరమైతే, మీరు వీటిని ప్రథమ పురుషలో అనువదించవచ్చు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
1989	MAT	20	18	s8uh		κατακρινοῦσιν	1	They will condemn	ప్రధాన యాజకులు, శాస్త్రులు యేసును ఖండిస్తారు.
1990	MAT	20	19	rjq7		καὶ παραδώσουσιν αὐτὸν τοῖς ἔθνεσιν, εἰς τὸ ἐμπαῖξαι	1	and will deliver him to the Gentiles for them to mock	ప్రధాన యాజకులు, లేఖరులు యేసును అన్యజనులకు అప్పగిస్తారు, అన్యజనులు ఆయనను ఎగతాళి చేస్తారు.
1991	MAT	20	19	a9k5		μαστιγῶσαι	1	to flog
1992	MAT	20	19	pn84	translate-ordinal	τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ	1	third day
1993	MAT	20	19	c6q1	figs-123person	αὐτὸν…σταυρῶσαι…ἀναστήσεται	1	him ... him ... he	యేసు ఉత్తమ పురుషలో తనను తాను సూచిస్తున్నాడు. అవసరమైతే, మీరు దీన్ని ప్రథమ పురుషలో అనువదించవచ్చు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
1994	MAT	20	19	kr7a	figs-activepassive	ἀναστήσεται	1	he will be raised up
1995	MAT	20	20	u67i			0	Connecting Statement:	ఇద్దరు శిష్యుల తల్లి అడిగే ప్రశ్నకు సమాధానంగా, యేసు తన శిష్యులకు అధికారం గురించి పరలోక రాజ్యంలో ఇతరులకు సేవ చేయడం గురించి బోధిస్తాడు.
1996	MAT	20	20	sx75		τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου	1	the sons of Zebedee	యాకోబు, యోహానులు
1997	MAT	20	21	b8xs	figs-metonymy	ἐκ δεξιῶν…ἐξ εὐωνύμων σου	1	at your right hand ... at your left hand	ఇవి అధికారం, గౌరవం ఉన్న స్థానాలు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1998	MAT	20	21	i9n6	figs-metonymy	ἐν τῇ βασιλείᾳ σου	1	in your kingdom
1999	MAT	20	22	gx17	figs-you	οὐκ οἴδατε	1	You do not know
2000	MAT	20	22	i8nx	figs-you	δύνασθε	1	Are you able
2001	MAT	20	22	f9cy	figs-idiom	πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ μέλλω πίνειν	1	drink the cup that I am about to drink
2002	MAT	20	22	d4rf		λέγουσιν	1	They said
2003	MAT	20	23	m4d2	figs-idiom	τὸ μὲν ποτήριόν μου πίεσθε	1	My cup you will indeed drink
2004	MAT	20	23	aq1v	figs-metonymy	δεξιῶν…εὐωνύμων	1	right hand ... left hand	ఇవి అధికారం, ప్రభావం గౌరవం ఉన్న స్థానాలు. [మత్తయి 20:21] (./20/21.md) లో మీరు దీన్ని ఎలా అనువదించారో చూడండి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2005	MAT	20	23	sj51	figs-activepassive	οἷς ἡτοίμασται ὑπὸ τοῦ Πατρός μου	1	it is for those for whom it has been prepared by my Father
2006	MAT	20	23	x5f4	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός μου	1	my Father	దేవునికి యేసుకు మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని వివరించే దేవునికి ఇది ఒక ముఖ్యమైన శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2007	MAT	20	24	qxl4		ἀκούσαντες	1	heard this	యాకోబు, యోహాను యేసును అడిగినది విన్నారు
2008	MAT	20	24	la38	figs-explicit	ἠγανάκτησαν περὶ τῶν δύο ἀδελφῶν	1	they were very angry with the two brothers
2009	MAT	20	25	uu67			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులకు అధికారం గురించి ఇతరులకు సేవ చేయడం గురించిన బోధ ముగించాడు.
2010	MAT	20	25	v2xq		προσκαλεσάμενος αὐτοὺς	1	called them	పన్నెండు మంది శిష్యులను పిలిచాడు.
2011	MAT	20	25	x2ul		οἱ ἄρχοντες τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν	1	the rulers of the Gentiles subjugate them	అన్యజనుల రాజులు తమ ప్రజలను బలవంతంగా పరిపాలించారు
2012	MAT	20	25	gu83		οἱ μεγάλοι	1	their important men	అన్యజనులలో ముఖ్యమైన పురుషులు
2013	MAT	20	25	nb3r		κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν	1	exercise authority over them	ప్రజలపై నియంత్రణ కలిగి ఉంటారు
2014	MAT	20	26	y4qw		ὃς ἐὰν θέλῃ	1	whoever wishes
2015	MAT	20	27	j3ms		εἶναι πρῶτος	1	to be first	ముఖ్యమైనది
2016	MAT	20	28	m27d	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου…τὴν ψυχὴν αὐτοῦ	1	the Son of Man ... his life	యేసు తన గురించి ఉత్తమ పురుషలో మాట్లాడుతున్నాడు. అవసరమైతే, మీరు దీన్ని ప్రథమ పురుషలో అనువదించవచ్చు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
2017	MAT	20	28	iz71	figs-activepassive	οὐκ ἦλθεν διακονηθῆναι	1	did not come to be served
2018	MAT	20	28	c7r9	figs-ellipsis	ἀλλὰ διακονῆσαι	1	but to serve
2019	MAT	20	28	zh3k	figs-metaphor	καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν	1	to give his life as a ransom for many
2020	MAT	20	28	zv1p	figs-idiom	καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ	1	to give his life
2021	MAT	20	28	hgv7	figs-ellipsis	ἀντὶ πολλῶν	1	for many
2022	MAT	20	29	u6ad			0	Connecting Statement:	యేసు ఇద్దరు అంధులను స్వస్థపరిచినట్లు ఇది ప్రారంభమవుతుంది.
2023	MAT	20	29	ev2t		ἐκπορευομένων αὐτῶν	1	As they went	ఇది శిష్యులను యేసును సూచిస్తుంది.
2024	MAT	20	29	b4tr		ἠκολούθησεν αὐτῷ	1	followed him	యేసును అనుసరించాడు
2025	MAT	20	30	k7mk			0	There were two blind men sitting
2026	MAT	20	30	zz5f		ἀκούσαντες	1	When they heard	ఇద్దరు అంధులు విన్నప్పుడు
2027	MAT	20	30	stz8		παράγει	1	was passing by	యేసు అటుగా పోవడం
2028	MAT	20	30	t577		Υἱὸς Δαυείδ	1	Son of David
2029	MAT	20	32	f5mw		ἐφώνησεν αὐτοὺς	1	called to them	అంధులను పిలిచారు
2030	MAT	20	32	fd9x		τί θέλετε	1	do you wish	మీకు కావాలా
2031	MAT	20	33	yb39	figs-metaphor	ἵνα ἀνοιγῶσιν οἱ ὀφθαλμοὶ ἡμῶν	1	that our eyes may be opened
2032	MAT	20	34	q9iq		σπλαγχνισθεὶς	1	being moved with compassion
2033	MAT	21	intro	ni1x			0
2034	MAT	21	1	f8fs			0	Connecting Statement:	యేసు యెరూషలేములోకి ప్రవేశించిన వైనం ఇక్కడ ప్రారంభమవుతుంది. ఇక్కడ అతను తన శిష్యులకు ఏమి చేయాలో సూచనలు ఇస్తాడు.
2035	MAT	21	1	p3g6	translate-names	Βηθφαγὴ	1	Bethphage	ఇది యెరూషలేముకు సమీపంలో ఉన్న గ్రామం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-names]])
2036	MAT	21	2	wen2	figs-activepassive	ὄνον δεδεμένην	1	a donkey tied up
2037	MAT	21	2	pq2e	figs-explicit	δεδεμένην	1	tied up there
2038	MAT	21	2	ure7		πῶλον	1	colt	యువ మగ గాడిద
2039	MAT	21	4	lk67			0	General Information:	యెరూషలేములోకి గాడిదపై రావడం ద్వారా యేసు ప్రవచనాన్ని నెరవేర్చాడని చూపించడానికి ఇక్కడ రచయిత జెకర్యా ప్రవక్తను ఉటంకిస్తాడు.
2040	MAT	21	4	irw1		δὲ	1	Now	ప్రధాన కథనంలో విరామం గుర్తించడానికి ఈ పదం ఇక్కడ ఉపయోగించబడింది. యేసు చర్యలు లేఖనాలను ఎలా నెరవేరుస్తాయో ఇక్కడ మత్తయి వివరించాడు.
2041	MAT	21	4	n979	figs-activepassive	τοῦτο…γέγονεν, ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τοῦ προφήτου	1	this came about that what was spoken through the prophet might be fulfilled
2042	MAT	21	4	x3up	figs-explicit	διὰ τοῦ προφήτου	1	through the prophet
2043	MAT	21	5	whn7		τῇ θυγατρὶ Σιών	1	the daughter of Zion
2044	MAT	21	5	jzz6		Σιών	1	Zion	యెరూషలేముకు ఇది మరొక పేరు.
2045	MAT	21	5	fx3v		ἐπὶ ὄνον καὶ ἐπὶ πῶλον, υἱὸν ὑποζυγίου	1	on a donkey—on a colt, the foal of a donkey
2046	MAT	21	7	y6en		τὰ ἱμάτια	1	cloaks	ఇవి బయటి దుస్తులు లేదా పొడవాటి అంగీలు.
2047	MAT	21	8	t29s	figs-explicit	ὄχλος ἔστρωσαν ἑαυτῶν τὰ ἱμάτια ἐν τῇ ὁδῷ; ἄλλοι δὲ ἔκοπτον κλάδους ἀπὸ τῶν δένδρων, καὶ ἐστρώννυον ἐν τῇ ὁδῷ	1	crowd spread their cloaks on the road, and others cut branches from the trees and spread them in the road	యేసు యెరూషలేములోకి ప్రవేశిస్తున్నప్పుడు ఆయనకు గౌరవం చూపించే మార్గాలు ఇవి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/translate-symaction]])
2048	MAT	21	9	ky4c		ὡσαννὰ	1	Hosanna
2049	MAT	21	9	ysb9		τῷ Υἱῷ Δαυείδ	1	the son of David
2050	MAT	21	9	q52t	figs-metonymy	ἐν ὀνόματι Κυρίου	1	in the name of the Lord
2051	MAT	21	9	g73z	figs-metonymy	ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις	1	Hosanna in the highest
2052	MAT	21	10	cb4h	figs-metonymy	ἐσείσθη πᾶσα ἡ πόλις	1	all the city was stirred
2053	MAT	21	10	nqb2		ἐσείσθη	1	stirred	సంతోషిస్తున్నారు.
2054	MAT	21	12	q41c			0	General Information:	13 వ వచనంలో, అమ్మకం దారులను, డబ్బు మార్పిడి చేసేవారిని మందలిస్తూ యేసు యెషయా ప్రవక్త ను ఉటంకించాడు.
2055	MAT	21	12	mc5v			0	Connecting Statement:	యేసు ఆలయంలోకి ప్రవేశించిన తరువాత ఇది ప్రారంభమవుతుంది.
2056	MAT	21	12	y9j4	figs-explicit	εἰσῆλθεν Ἰησοῦς εἰς τὸ ἱερόν	1	Jesus entered the temple	యేసు అసలు ఆలయంలోకి ప్రవేశించలేదు. ఆలయం చుట్టూ ఉన్న ప్రాంగణంలోకి ప్రవేశించాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
2057	MAT	21	12	w7ac		τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράζοντας	1	who bought and sold	వ్యాపారులు ఆలయంలో సరైన బలులు అర్పించడానికి ప్రయాణికులు కొన్న జంతువులు ఇతర వస్తువులను విక్రయిస్తున్నారు.
2058	MAT	21	13	guy7		λέγει αὐτοῖς	1	He said to them	యేసు డబ్బు మార్చుకుంటూ, వస్తువులను కొంటూ అమ్ముతూ ఉన్న వారితో అన్నాడు
2059	MAT	21	13	m1jl	figs-activepassive	γέγραπται	1	It is written
2060	MAT	21	13	z8gr	figs-activepassive	ὁ οἶκός μου…κληθήσεται	1	My house will be called
2061	MAT	21	13	n9v8		ὁ οἶκός μου	1	My house
2062	MAT	21	13	bd8x	figs-idiom	οἶκος προσευχῆς	1	a house of prayer
2063	MAT	21	13	c7l3	figs-metaphor	σπήλαιον λῃστῶν	1	a den of robbers
2064	MAT	21	14	rpp3	figs-nominaladj	τυφλοὶ καὶ χωλοὶ	1	the blind and the lame
2065	MAT	21	14	aku3		χωλοὶ	1	lame	గాయపడిన పాదం లేదా కాలు ఉన్నవారు నడకను కష్టతరం చేస్తారు
2066	MAT	21	15	p7x2			0	General Information:	16 వ వచనంలో, ప్రజలు తనపై ఎలా స్పందించారో సమర్థించడానికి యేసు కీర్తనల నుండి ఉటంకించాడు.
2067	MAT	21	15	hft8		τὰ θαυμάσια	1	the marvelous things
2068	MAT	21	15	fqr9		ὡσαννὰ	1	Hosanna
2069	MAT	21	15	c6k8		τῷ Υἱῷ Δαυείδ	1	the Son of David
2070	MAT	21	15	r3bs	figs-explicit	ἠγανάκτησαν	1	they became very angry
2071	MAT	21	16	zx4a	figs-rquestion	ἀκούεις τί οὗτοι λέγουσιν?	1	Do you hear what they are saying?
2072	MAT	21	16	luy1	figs-rquestion	οὐδέποτε ἀνέγνωτε…αἶνον?	1	But have you never read ... praise'?
2073	MAT	21	16	qa9u	figs-metonymy	ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων, κατηρτίσω αἶνον	1	Out of the mouths of little children and nursing infants you have prepared praise
2074	MAT	21	17	kag5		καταλιπὼν αὐτοὺς	1	Jesus left them	యేసు ప్రధాన యాజకులను, శాస్త్రులను విడిచిపెట్టాడు
2075	MAT	21	18	l3bi			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులకు విశ్వాసం ప్రార్థన గురించి బోధించడానికి ఒక అత్తి చెట్టును ఉపయోగిస్తాడు.
2076	MAT	21	18	q488		δὲ	1	Now	ప్రధాన కథనంలో విరామం గుర్తించడానికి ఈ పదం ఇక్కడ ఉపయోగించబడింది. ఇక్కడ యేసు ఆకలితో ఉన్నాడని, అందుకే అత్తి చెట్టు వద్ద ఆగిపోతున్నాడని మత్తయి వివరించాడు.
2077	MAT	21	19	h2la		ἐξηράνθη	1	withered	చనిపోయి ఎండిపోయింది
2078	MAT	21	20	q81g	figs-rquestion	πῶς παραχρῆμα ἐξηράνθη ἡ συκῆ?	1	How did the fig tree immediately wither away?
2079	MAT	21	20	sk1g		ἐξηράνθη	1	wither away	ఎండిపోయి చనిపోయిండి
2080	MAT	21	21	nd3y		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను. ఈ పదం యేసు తరువాత చెప్పినదానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
2081	MAT	21	21	mwl5	figs-doublet	ἐὰν ἔχητε πίστιν καὶ μὴ διακριθῆτε	1	if you have faith and do not doubt
2082	MAT	21	21	jf9h	figs-quotations	κἂν τῷ ὄρει τούτῳ εἴπητε, ἄρθητι καὶ βλήθητι εἰς τὴν θάλασσαν	1	you will even say to this mountain, 'Be taken up and thrown into the sea,'
2083	MAT	21	21	nxi3	figs-activepassive	γενήσεται	1	it will be done
2084	MAT	21	23	yi7j			0	Connecting Statement:	మత నాయకులు యేసు అధికారాన్ని ప్రశ్నించిన వృత్తాంతం ఇక్కడ ప్రారంభమవుతుంది.
2085	MAT	21	23	uge9	figs-explicit	ἐλθόντος αὐτοῦ εἰς τὸ ἱερὸν	1	had come into the temple	యేసు అసలు ఆలయంలోకి ప్రవేశించలేదని సూచిస్తుంది. ఆలయం చుట్టూ ఉన్నప్రాంగణంలోకి ప్రవేశించాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
2086	MAT	21	23	s1w6		ταῦτα	1	these things	ఇది యేసు ఆలయంలో బోధించడం స్వస్థపరచడాన్ని సూచిస్తుంది. మునుపటి రోజు యేసు కొనుగోలుదారులను అమ్మకం దారులను తరిమికొట్టడాన్ని కూడా ఇది సూచిస్తుంది.
2087	MAT	21	25	dau4			0	Connecting Statement:	యేసు మత పెద్దలకు ప్రతిస్పందిస్తూ ఉన్నాడు.
2088	MAT	21	25	k1a7		πόθεν ἦν?	1	from where did it come?	అలా చేసే అధికారం అతనికి ఎక్కడ వచ్చింది?
2089	MAT	21	25	vvt5	figs-quotesinquotes	ἐὰν εἴπωμεν, ἐξ οὐρανοῦ, ἐρεῖ ἡμῖν, διὰ τί οὖν οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ?	1	If we say, 'From heaven,' he will say to us, 'Why then did you not believe him?
2090	MAT	21	25	xx3b	figs-metonymy	ἐξ οὐρανοῦ	1	From heaven
2091	MAT	21	25	jmg7	figs-rquestion	διὰ τί οὖν οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ?	1	Why then did you not believe him?
2092	MAT	21	26	zxn4	figs-quotesinquotes	ἐὰν δὲ εἴπωμεν, ἐξ ἀνθρώπων,	1	But if we say, 'From men,'
2093	MAT	21	26	vn6j		φοβούμεθα τὸν ὄχλον	1	we fear the crowd	జనం ఏమి ఆలోచిస్తారో లేదా మాకు ఏమి చేస్తారో అని మేము భయపడుతున్నాము
2094	MAT	21	26	q1r1		πάντες…ὡς προφήτην ἔχουσιν τὸν Ἰωάννην	1	they all view John as a prophet	యోహాను ప్రవక్త అని వారు నమ్ముతారు
2095	MAT	21	28	u56n	figs-parables		0		మత పెద్దలను మందలించడానికి వారి అవిశ్వాసాన్ని వివరించడానికి యేసు ఇద్దరు కుమారులు గురించి ఒక ఉపమానం చెబుతాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
2096	MAT	21	28	iem2	figs-rquestion	τί δὲ ὑμῖν δοκεῖ	1	But what do you think?
2097	MAT	21	29	b96z	figs-metaphor	μεταμεληθεὶς	1	he changed his mind	కొడుకు తన ఆలోచనలను మరొకసారి పరిశీలించి, తాను ఎలా వ్యవహరిస్తానని చెప్పినా దానికి భిన్నంగా వ్యవహరించాలని నిర్ణయించుకోవడాన్ని ఇది సూచిస్తుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2098	MAT	21	31	hl72		λέγουσιν	1	They said	ప్రధాన యాజకులు, పెద్దలు చెప్పారు
2099	MAT	21	31	au13		λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς	1	Jesus said to them	యేసు ప్రధాన యాజకులు, పెద్దలతో అన్నాడు
2100	MAT	21	31	er5s		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను. ఈ పదం యేసు తరువాత చెప్పినదానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
2101	MAT	21	31	ec9f	figs-metonymy	οἱ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι προάγουσιν ὑμᾶς εἰς τὴν Βασιλείαν Θεοῦ	1	the tax collectors and the prostitutes will enter the kingdom of God before you do
2102	MAT	21	31	pd34		προάγουσιν ὑμᾶς	1	before you do	సాధ్యమయ్యే అర్ధాలు 1) యూదు మత నాయకులను అంగీకరించే దానికంటే త్వరగా పన్ను వసూలు చేసేవారిని వేశ్యలను దేవుడు అంగీకరిస్తాడు, లేదా 2) యూదు మత నాయకులకు బదులుగా పన్ను వసూలు చేసేవారిని వేశ్యలను దేవుడు అంగీకరిస్తాడు.
2103	MAT	21	32	a8z8	figs-you	ἦλθεν…Ἰωάννης πρὸς ὑμᾶς	1	John came to you
2104	MAT	21	32	n2ve	figs-idiom	ἐν ὁδῷ δικαιοσύνης	1	in the way of righteousness
2105	MAT	21	32	c5t4	figs-you	οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ	1	you did not believe him
2106	MAT	21	33	nn9y	figs-parables		0		మత పెద్దలను మందలించడానికి వారి అవిశ్వాసాన్ని వివరించడానికి, తిరుగుబాటు సేవకుల గురించి యేసు ఒక ఉపమానం చెబుతాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
2107	MAT	21	33	sx2y		οἰκοδεσπότης	1	a landowner	ఆస్తి భాగాన్ని కలిగి ఉన్న వ్యక్తి
2108	MAT	21	33	v39u		φραγμὸν	1	a hedge
2109	MAT	21	33	lg79		ὤρυξεν ἐν αὐτῷ ληνὸν	1	dug a winepress in it	ద్రాక్షతోటలో ఒక రంధ్రం తవ్వారు, దీనిలో ద్రాక్షలను తొక్కుతారు.
2110	MAT	21	33	eu7x		ἐξέδετο αὐτὸν γεωργοῖς	1	rented it out to vine growers	యజమాని ఇప్పటికీ ద్రాక్షతోటను కలిగి ఉన్నాడు, కాని అతను ద్రాక్ష పెంపకం దారులను జాగ్రత్తగా చూసుకోవడానికి అనుమతించాడు. ద్రాక్ష పండినప్పుడు, వాటిలో కొంత పంట యజమానికి ఇచ్చి మిగిలిన వాటిని తాము తీసుకోవాలి.
2111	MAT	21	33	vp8k		γεωργοῖς	1	vine growers	తీగలు, ద్రాక్షలను ఎలా చూసుకోవాలో తెలిసిన వారు.
2112	MAT	21	35	hn3c	figs-parables		0		యేసు ఒక ఉపమానం చెబుతూ ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
2113	MAT	21	35	n1cq		τοὺς δούλους αὐτοῦ	1	his servants	యజమాని సేవకులు
2114	MAT	21	38	a55y	figs-parables		0		యేసు ఒక ఉపమానం చెబుతూనే ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
2115	MAT	21	40	x1ll		οὖν	1	Now
2116	MAT	21	41	ss2m		λέγουσιν αὐτῷ	1	They said to him
2117	MAT	21	42	z9tm			0	General Information:	మత పెద్దలు తిరస్కరించే వ్యక్తిని దేవుడు గౌరవిస్తాడని చూపించడానికి యేసు ప్రవక్త యెషయాను ఉటంకించాడు.
2118	MAT	21	42	x8zh			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ తిరుగుబాటు సేవకుల ఉపమానాన్ని యేసు వివరించడం ప్రారంభించాడు.
2119	MAT	21	42	kk7e		λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς	1	Jesus said to them
2120	MAT	21	42	me7g	figs-rquestion	οὐδέποτε ἀνέγνωτε…ὀφθαλμοῖς ἡμῶν?	1	Did you never read ... eyes'?
2121	MAT	21	42	mcm8	figs-metaphor	λίθον ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας	1	The stone which the builders rejected has been made the cornerstone	యేసు కీర్తనల నుండి ఉటంకిస్తున్నాడు. ఇది ఒక రూపకం, అంటే మత పెద్దలు, ఇల్లు కట్టేవారి వలె, యేసును తిరస్కరిస్తారు, కాని దేవుడు తన రాజ్యంలో ఒక భవనంలోని మూలస్తంభం వలె అతన్ని చాలా ముఖ్యమైనదిగా చేస్తాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2122	MAT	21	42	uid2	figs-activepassive	ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας	1	has been made the cornerstone
2123	MAT	21	42	b1sr		παρὰ Κυρίου ἐγένετο αὕτη	1	This was from the Lord	ప్రభువు ఈ గొప్ప మార్పుకు కారణమయ్యాడు
2124	MAT	21	42	el83	figs-metonymy	ἔστιν θαυμαστὴ ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν	1	it is marvelous in our eyes
2125	MAT	21	43	s93a		λέγω ὑμῖν	1	I say to you	ఇది యేసు తరువాత చెప్పిన దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
2126	MAT	21	43	c7pb	figs-you	ὑμῖν	1	to you
2127	MAT	21	43	v89z	figs-metonymy	ἀρθήσεται ἀφ’ ὑμῶν ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, καὶ δοθήσεται ἔθνει	1	the kingdom of God will be taken away from you and will be given to a nation
2128	MAT	21	43	cm2i	figs-metaphor	ποιοῦντι τοὺς καρποὺς αὐτῆς	1	that produces its fruits
2129	MAT	21	44	r7up	figs-metaphor	ὁ πεσὼν ἐπὶ τὸν λίθον τοῦτον, συνθλασθήσεται	1	Whoever falls on this stone will be broken to pieces
2130	MAT	21	44	ghz2	figs-parallelism	ὃν δ’ ἂν πέσῃ, λικμήσει αὐτόν	1	But anyone on whom it falls will be crushed	దీని అర్థం ప్రాథమికంగా మునుపటి వాక్యం వలె ఉంటుంది. ఇది ఒక రూపకం. అంటే క్రీస్తు తుది తీర్పుతీర్చే హక్కు ఉంటుంది. ఆయనకి వ్యతిరేకంగా తిరుగుబాటు చేసే ప్రతి ఒక్కరినీ నాశనం చేస్తుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parallelism]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2131	MAT	21	45	gh8w			0	Connecting Statement:	యేసు చెప్పిన ఉపమానంపై మత పెద్దలు స్పందిస్తారు.
2132	MAT	21	45	qpy9		τὰς παραβολὰς αὐτοῦ	1	his parables	యేసు చెప్పిన ఉపమానాలు
2133	MAT	22	intro	k5ze			0
2134	MAT	22	1	z8vz	figs-parables		0		మత పెద్దలను మందలించడానికి వారి అవిశ్వాసాన్ని వివరించడానికి, యేసు వివాహ విందు గురించి ఒక ఉపమానం చెప్పాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
2135	MAT	22	1	bc6y		αὐτοῖς	1	to them	ప్రజలకు
2136	MAT	22	2	xps3		ὡμοιώθη ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	The kingdom of heaven is like	ఇది ఉపమానంకు నాంది. [మత్తయి 13:24] (./13/24.md) లో మీరు దీన్ని ఎలా అనువదించారో చూడండి.
2137	MAT	22	3	wur1	figs-activepassive	τοὺς κεκλημένους	1	those who had been invited
2138	MAT	22	4	l896	figs-parables		0		యేసు ఒక ఉపమానం చెబుతూ ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
2139	MAT	22	4	c7x4	figs-quotations	δούλους λέγων, εἴπατε τοῖς κεκλημένοις	1	servants, saying, 'Tell them who are invited
2140	MAT	22	4	iq6y		ἰδοὺ	1	See
2141	MAT	22	4	xu4t	figs-explicit	οἱ ταῦροί μου καὶ τὰ σιτιστὰ τεθυμένα	1	My oxen and fattened calves have been killed
2142	MAT	22	4	c48a		οἱ ταῦροί μου καὶ τὰ σιτιστὰ	1	My oxen and fattened calves	తినడానికి నా శ్రేష్టమైన ఎద్దులు దూడలు
2143	MAT	22	5	e4fl	figs-parables		0		యేసు ఒక ఉపమానం చెబుతూ ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
2144	MAT	22	5	zu4c		οἱ δὲ ἀμελήσαντες	1	But they paid no attention	కానీ రాజు ఆహ్వానించిన అతిథులు ఆహ్వానాన్ని పట్టించుకోలేదు
2145	MAT	22	7	la7s	figs-explicit	ἀπώλεσεν τοὺς φονεῖς ἐκείνους	1	killed those murderers	రాజు సైనికులు హంతకులను చంపారని సూచించబడింది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
2146	MAT	22	8	u2ax	figs-parables		0		యేసు ఒక ఉపమానం చెబుతూ ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
2147	MAT	22	8	k98u	figs-activepassive	οἱ…κεκλημένοι	1	those who were invited
2148	MAT	22	9	p48s		τὰς διεξόδους τῶν ὁδῶν	1	the highway crossings	నగరం యొక్క ప్రధాన రహదారులు దాటిపోయి ప్రజలను ఎక్కువగా కనుగొనే ప్రదేశానికి సేవకులను పంపుతున్నాడు
2149	MAT	22	10	uva7		πονηρούς τε καὶ ἀγαθούς	1	both bad and good	మంచి వ్యక్తులు చెడ్డ వ్యక్తులు
2150	MAT	22	10	c6ph	figs-activepassive	καὶ ἐπλήσθη ὁ γάμος ἀνακειμένων	1	So the wedding hall was filled with guests
2151	MAT	22	10	fy3a		ὁ γάμος	1	hall	ఒక పెద్ద గది
2152	MAT	22	11	s8ga	figs-parables		0		యేసు ఒక ఉపమానం చెబుతూ ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
2153	MAT	22	12	c7iy	figs-rquestion	πῶς εἰσῆλθες ὧδε μὴ ἔχων ἔνδυμα γάμου?	1	how did you come in here without wedding clothes?
2154	MAT	22	12	w7vb		ὁ…ἐφιμώθη	1	the man was speechless	ఆ మనిషి మౌనంగా ఉన్నాడు
2155	MAT	22	13	wt88			0	Connecting Statement:	వివాహ విందు గురించి యేసు తన ఉపమానాన్ని ముగించాడు.
2156	MAT	22	13	jmp4		διακόνοις, δήσαντες αὐτοῦ πόδας καὶ χεῖρας	1	Bind this man hand and foot	అతను తన చేతులు లేదా కాళ్ళను కదలకుండా ఉండటానికి అతన్ని కట్టండి
2157	MAT	22	13	rpy8	figs-metonymy	τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον	1	the outer darkness
2158	MAT	22	13	s9ge	translate-symaction	ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων	1	weeping and the grinding of teeth
2159	MAT	22	14	hy3a	figs-activepassive	πολλοὶ γάρ εἰσιν κλητοὶ, ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί	1	For many people are called, but few are chosen
2160	MAT	22	14	yz5f		γάρ	1	For	ఇది పరివర్తనను సూచిస్తుంది. యేసు ఉపమానాన్ని ముగించాడు. ఇప్పుడు ఉపమానంలోని విషయాన్ని వివరిస్తాడు.
2161	MAT	22	15	y826			0	Connecting Statement:	మత నాయకులు యేసును అనేక కష్టమైన ప్రశ్నలతో చిక్కించుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తున్నట్లు ఇది ప్రారంభమవుతుంది. ఇక్కడ పరిసయ్యులు సీజర్ కి పన్ను చెల్లించడం గురించి ఆయనను అడుగుతారు.
2162	MAT	22	15	u2mj		ὅπως αὐτὸν παγιδεύσωσιν ἐν λόγῳ	1	how they might entrap Jesus in his own talk	వారు యేసును ఏదో తప్పుగా చెప్పేలా చేస్తే వారు అతనిని అరెస్టు చేయవచ్చు.
2163	MAT	22	16	eae4	figs-explicit	τοὺς μαθητὰς αὐτῶν…τῶν Ἡρῳδιανῶν	1	their disciples ... Herodians	పరిసయ్యుల శిష్యులు యూదు అధికారులకు మాత్రమే పన్ను చెల్లించటానికి మద్దతు ఇచ్చారు. రోమన్ అధికారులకు పన్ను చెల్లించడానికి హెరోదియన్లు మద్దతు ఇచ్చారు. యేసు ఏమి చెప్పినా, అతను ఈ సమూహంలో ఎవరో ఒకరిని కించపరుస్తాడని పరిసయ్యులు విశ్వసించారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
2164	MAT	22	16	rf66	translate-names	Ἡρῳδιανῶν	1	Herodians	వీరు యూదు రాజు హేరోదు అధికారులు, అనుచరులు. అధికారులతో స్నేహం చేశాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-names]])
2165	MAT	22	16	t2qa		οὐ γὰρ βλέπεις εἰς πρόσωπον ἀνθρώπων	1	you do not show partiality between people
2166	MAT	22	17	a9by	figs-explicit	δοῦναι κῆνσον Καίσαρι	1	to pay taxes to Caesar
2167	MAT	22	18	a2ti	figs-rquestion	τί με πειράζετε, ὑποκριταί?	1	Why are you testing me, you hypocrites?
2168	MAT	22	19	cie7	translate-bmoney	δηνάριον	1	denarius	ఇది ఒక రోజు వేతనానికి సమానమైన రోమన్ నాణెం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-bmoney]])
2169	MAT	22	20	ue7j		αὐτοῖς	1	to them
2170	MAT	22	20	dr3d	figs-rquestion	τίνος ἡ εἰκὼν αὕτη καὶ ἡ ἐπιγραφή?	1	Whose image and name are these?
2171	MAT	22	21	yd84	figs-ellipsis	Καίσαρος	1	Caesar's
2172	MAT	22	21	i6g5		τὰ Καίσαρος	1	things that are Caesar's	సీజర్ కి చెందిన విషయాలు
2173	MAT	22	21	l3dh		τὰ τοῦ Θεοῦ	1	things that are God's	దేవునికి చెందిన విషయాలు
2174	MAT	22	23	wqg2			0	Connecting Statement:	వివాహం చనిపోయినవారి పునరుత్థానం గురించి యేసును కష్టమైన ప్రశ్న అడగడం ద్వారా సద్దుకయ్యులు ఆయన్ను వలలో వేయడానికి ప్రయత్నిస్తారు.
2175	MAT	22	24	xl5f	figs-quotesinquotes	Διδάσκαλε, Μωϋσῆς εἶπεν, ἐάν τις ἀποθάνῃ	1	Teacher, Moses said, 'If a man dies
2176	MAT	22	24	u7dm		τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ…τὴν γυναῖκα αὐτοῦ…τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ	1	his brother ... his wife ... his brother
2177	MAT	22	25	kjf5			0	Connecting Statement:	సద్దుకయ్యులు యేసును ఒక ప్రశ్న అడుగుతూ ఉన్నారు.
2178	MAT	22	25	ag5z	translate-ordinal	ὁ πρῶτος	1	The first	పురాతనమైనది (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-ordinal]])
2179	MAT	22	26	r6bq	translate-ordinal	ὁ δεύτερος…ὁ τρίτος…τῶν ἑπτά	1	the second ... the third ... the seventh
2180	MAT	22	27	t7md		ὕστερον…πάντων	1	After them all	ప్రతి సోదరుడు మరణించిన తరువాత
2181	MAT	22	28	wbd1		οὖν	1	Now	ఇక్కడ సద్దుకయ్యులు ఏడుగురు సోదరుల కథ నుండి వారి అసలు ప్రశ్నకు మారారు.
2182	MAT	22	28	s743		ἐν τῇ ἀναστάσει	1	in the resurrection	చనిపోయిన వ్యక్తులు తిరిగి జీవం లోకి వచ్చినప్పుడు
2183	MAT	22	29	p1ae	figs-explicit	πλανᾶσθε	1	You are mistaken
2184	MAT	22	29	dax6		τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ	1	the power of God	దేవుడు ఏమి చేయగలడు
2185	MAT	22	30	ygr1		ἐν…τῇ ἀναστάσει	1	in the resurrection	చనిపోయిన వ్యక్తులు తిరిగి జీవించినప్పుడు
2186	MAT	22	30	uaj9		οὔτε γαμοῦσιν	1	they neither marry	మనుషులు వివాహం చేసుకోరు
2187	MAT	22	30	qkv1	figs-activepassive	οὔτε γαμίζονται	1	nor are given in marriage
2188	MAT	22	31	nx66			0	Connecting Statement:	మరణించిన మనుషులు తిరిగి జీవిస్తారని చూపించడానికి యేసు ఒక ప్రశ్న అడగడం ప్రారంభించాడు.
2189	MAT	22	31	b9sy	figs-rquestion	οὐκ ἀνέγνωτε…τοῦ Θεοῦ λέγοντος	1	have you not read ... God, saying,
2190	MAT	22	31	ljj7	figs-activepassive	τὸ ῥηθὲν ὑμῖν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ	1	what was spoken to you by God
2191	MAT	22	32	zb7a			0	Connecting Statement:	యేసు 31 వ వచనంలో ప్రారంభించిన ప్రశ్న అడగడం ముగించాడు.
2192	MAT	22	32	qcq3	figs-quotations	ἐγώ εἰμι ὁ Θεὸς…Ἰακώβ?	1	'I am the God ... Jacob'?
2193	MAT	22	32	t7lv	figs-nominaladj	νεκρῶν, ἀλλὰ ζώντων	1	of the dead, but of the living
2194	MAT	22	34	jnd7			0	Connecting Statement:	ధర్మశాస్త్రంలో నిష్ణాతుడైన ఒక పరిసయ్యుడు యేసును గొప్ప ఆజ్ఞ గురించి కష్టమైన ప్రశ్న అడగడం ద్వారా ఆయన్ను వలలో వేయడానికి ప్రయత్నిస్తాడు.
2195	MAT	22	35	ud5r		νομικὸς	1	a lawyer	చట్టంలో నిపుణుడు. మోషే ధర్మశాస్త్రాన్ని అర్థం చేసుకోవడంలో ప్రత్యేక నైపుణ్యం కలిగిన పరిసయ్యుడు.
2196	MAT	22	37	vng8			0	General Information:	యేసు ద్వితీయోపదేశకాండంలోని ఒక వచనాన్ని గొప్ప ఆజ్ఞగా పేర్కొన్నాడు.
2197	MAT	22	37	xl3e	figs-metonymy	ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου, καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ σου, καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου	1	with all your heart, with all your soul, and with all your mind
2198	MAT	22	38	q8j3	figs-doublet	ἡ μεγάλη καὶ πρώτη ἐντολή	1	the great and first commandment
2199	MAT	22	39	xk1k			0	General Information:	యేసు లేవీయకాండంలోని ఒక వచనాన్ని రెండవ గొప్ప ఆజ్ఞగా పేర్కొన్నాడు.
2200	MAT	22	39	yx7v		τὸν πλησίον σου	1	your neighbor
2201	MAT	22	40	wpr8	figs-metonymy	ἐν ταύταις ταῖς δυσὶν ἐντολαῖς, ὅλος ὁ νόμος κρέμαται καὶ οἱ προφῆται	1	On these two commandments depend the whole law and the prophets
2202	MAT	22	41	r9ca			0	Connecting Statement:	తనను చిక్కించుకోడానికి వారు చేసిన ప్రయత్నాలను ఆపడానికి యేసు పరిసయ్యులను కష్టమైన ప్రశ్న అడుగుతాడు.
2203	MAT	22	41	pj4a		δὲ	1	Now	ప్రధాన కథనంలో విరామం గుర్తించడానికి ఈ పదం ఇక్కడ ఉపయోగించబడింది. యేసు మత నాయకులను ఒక ప్రశ్న అడిగినప్పుడు ఇక్కడ మత్తయి కథలోని కొత్త భాగాన్ని చెప్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
2204	MAT	22	42	xlf8		υἱός…τοῦ Δαυείδ	1	son ... son of David
2205	MAT	22	43	dpp5			0	General Information:
2206	MAT	22	43	cu3h	figs-rquestion	πῶς οὖν Δαυεὶδ ἐν Πνεύματι καλεῖ Κύριον αὐτὸν	1	How then does David in the Spirit call him Lord
2207	MAT	22	43	yu5m		Δαυεὶδ ἐν Πνεύματι	1	David in the Spirit	పరిశుద్ధాత్మ ప్రేరణ పొందిన దావీదు. దీనర్థం పరిశుద్ధాత్మ దావీదు చెప్పినదానిపై ప్రభావం చూపుతున్నాడు.
2208	MAT	22	43	dn9y		καλεῖ…αὐτὸν	1	call him
2209	MAT	22	44	wy85		εἶπεν Κύριος	1	The Lord said
2210	MAT	22	44	k3f7		τῷ Κυρίῳ μου	1	to my Lord
2211	MAT	22	44	dz2a	translate-symaction	κάθου ἐκ δεξιῶν μου	1	Sit at my right hand
2212	MAT	22	44	e59n	figs-idiom	ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποκάτω τῶν ποδῶν σου	1	until I make your enemies your footstool
2213	MAT	22	45	l962			0	General Information:	[మత్తయి 19: 1] (./19/01.md) లో ప్రారంభమైన కథ యొక్క భాగం ఇది, ఇది యూదాలో యేసు పరిచర్య చేసినట్లు చెబుతుంది.
2214	MAT	22	45	e2wd			0	Connecting Statement:	అనేక కష్టమైన ప్రశ్నలతో యేసును వలలో వేయడానికి మత పెద్దలు ప్రయత్నిస్తున్న వృత్తాంతం ఇది.
2215	MAT	22	45	d8gl	figs-rquestion	εἰ οὖν Δαυεὶδ καλεῖ αὐτὸν, Κύριον, πῶς υἱὸς αὐτοῦ ἐστιν?	1	If David then calls the Christ 'Lord,' how is he David's son?
2216	MAT	22	45	x9uh		εἰ οὖν Δαυεὶδ καλεῖ αὐτὸν, Κύριον, πῶς υἱὸς αὐτοῦ ἐστιν?	1	If David then calls the Christ
2217	MAT	22	46	n3hw	figs-metonymy	ἀποκριθῆναι αὐτῷ λόγον	1	to answer him a word
2218	MAT	22	46	c1f2	figs-explicit	ἐπερωτῆσαι αὐτὸν οὐκέτι	1	any more questions	మత నాయకులు ఆయన్ని అరెస్టు చేయటానికి వంకగా ఏదో తప్పుగా చెప్పే ఉద్దేశ్యంతో ఇక ఎవరూ ఆయన్ని అడగలేడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
2219	MAT	23	intro	m99i			0
2220	MAT	23	1	skq4			0	General Information:	[మత్తయి 25:46] (./25/46.md) ద్వారా నడిచే కథ యొక్క క్రొత్త భాగానికి ఇది ప్రారంభం, ఇక్కడ యేసు మోక్షం తుది తీర్పు గురించి బోధిస్తాడు. ఇక్కడ ఆయన శాస్త్రవేత్తలు, పరిసయ్యుల గురించి ప్రజలను హెచ్చరించడం ప్రారంభిస్తాడు.
2221	MAT	23	2	dnu3	figs-metonymy	ἐπὶ τῆς Μωϋσέως καθέδρας ἐκάθισαν	1	sit in Moses' seat
2222	MAT	23	3	q336		πάντα οὖν ὅσα ἐὰν…ποιήσατε, καὶ τηρεῖτε	1	whatever ... do these things and observe them
2223	MAT	23	4	xce6	figs-metaphor	δεσμεύουσιν δὲ φορτία βαρέα καὶ δυσβάστακτα, καὶ ἐπιτιθέασιν ἐπὶ τοὺς ὤμους τῶν ἀνθρώπων; αὐτοὶ δὲ τῷ δακτύλῳ αὐτῶν οὐ θέλουσιν κινῆσαι αὐτά	1	they bind heavy burdens that are difficult to carry, and then they put them on people's shoulders. But they themselves will not move a finger to carry them
2224	MAT	23	5	nw4y	figs-activepassive	πάντα δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν, ποιοῦσιν πρὸς τὸ θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις	1	They do all their deeds to be seen by people
2225	MAT	23	5	ln6j	figs-explicit	πλατύνουσι γὰρ τὰ φυλακτήρια αὐτῶν καὶ μεγαλύνουσι τὰ κράσπεδα	1	For they make their phylacteries wide, and they enlarge the edges of their garments	ఈ రెండూ పరిసయ్యులు ఇతరులకన్నా దేవుణ్ణి గౌరవిస్తున్నట్లుగా కనిపించడానికి చేసే పనులు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
2226	MAT	23	5	gcv7		φυλακτήρια	1	phylacteries	వ్రాత ఉన్న కాగితం ముక్క పెట్టిన చిన్న తోలు పెట్టెలు.
2227	MAT	23	5	h2qj		μεγαλύνουσι τὰ κράσπεδα	1	they enlarge the edges of their garments	పరిసయ్యులు తమ వస్త్రాల కుచ్చులను దేవునిపై తమ భక్తిని చూపించడానికి చాలా పొడవుగా చేశారు.
2228	MAT	23	6	i6ec			0	Connecting Statement:	యేసు జనసమూహాలతో, శిష్యులతో పరిసయ్యుల గురించి మాట్లాడటం కొనసాగిస్తున్నాడు.
2229	MAT	23	6	arf1		τὴν πρωτοκλισίαν…τὰς πρωτοκαθεδρίας	1	chief places ... chief seats	ఈ రెండూ చాలా ముఖ్యమైన వ్యక్తులు కూర్చునే ప్రదేశాలు.
2230	MAT	23	7	cp2m		ταῖς ἀγοραῖς	1	marketplaces	ప్రజలు వస్తువులను కొనుగోలు విక్రయాలు చేసే పెద్ద, బహిరంగ ప్రదేశాలు
2231	MAT	23	7	cbe8	figs-activepassive	καλεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, Ῥαββεί	1	to be called 'Rabbi' by people.
2232	MAT	23	8	uk5v	figs-activepassive	ὑμεῖς δὲ μὴ κληθῆτε	1	But you must not be called
2233	MAT	23	8	ru2b	figs-you	ὑμεῖς	1	you
2234	MAT	23	8	s5du		ὑμεῖς ἀδελφοί ἐστε	1	you are brothers
2235	MAT	23	9	l33f	figs-hyperbole	Πατέρα μὴ καλέσητε ὑμῶν ἐπὶ τῆς γῆς	1	call no man on earth your father
2236	MAT	23	9	any8	guidelines-sonofgodprinciples	εἷς γάρ ἐστιν ὑμῶν ὁ Πατὴρ	1	you have only one Father	ఇక్కడ తండ్రి అనేది దేవునికి ఒక ముఖ్యమైన శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2237	MAT	23	10	b8ua	figs-activepassive	μηδὲ κληθῆτε	1	Neither must you be called
2238	MAT	23	10	lp5f	figs-123person	ὅτι καθηγητὴς ὑμῶν ἐστιν εἷς, ὁ Χριστός	1	you have only one teacher, the Christ
2239	MAT	23	11	d62b		ὁ…μείζων ὑμῶν	1	he who is greatest among you	మీలో చాలా ముఖ్యమైన వ్యక్తి
2240	MAT	23	11	d9xw	figs-you	ὑμῶν	1	among you
2241	MAT	23	12	x187		ὑψώσει ἑαυτὸν	1	exalts himself	తనను తాను ముఖ్యమైనదిగా చేస్తుంది
2242	MAT	23	12	e81r	figs-activepassive	ταπεινωθήσεται	1	will be humbled
2243	MAT	23	12	uz88	figs-activepassive	ὑψωθήσεται	1	will be exalted
2244	MAT	23	13	ts6z	figs-metaphor		0	General Information:
2245	MAT	23	13	aw49			0	Connecting Statement:	మత నాయకులను వారి వంచన కారణంగా యేసు మందలించడం ప్రారంభించాడు.
2246	MAT	23	13	i9dq		οὐαὶ δὲ ὑμῖν	1	But woe to you	ఇది మీకు ఎంత భయంకరంగా ఉంటుంది! [మత్తయి 11:21] (./11/21.md) లో మీరు దీన్ని ఎలా అనువదించారో చూడండి.
2247	MAT	23	13	j4sd	figs-metaphor	κλείετε τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων; ὑμεῖς γὰρ οὐκ εἰσέρχεσθε, οὐδὲ τοὺς εἰσερχομένους ἀφίετε εἰσελθεῖν	1	You shut the kingdom of heaven against people ... you do not enter it ... neither do you allow those about to enter to do so
2248	MAT	23	15	e4a8	figs-idiom	περιάγετε τὴν θάλασσαν καὶ τὴν ξηρὰν	1	you go over sea and land
2249	MAT	23	15	iyl7		ποιῆσαι ἕνα προσήλυτον	1	to make one convert	ఒక వ్యక్తి మీ మతాన్ని అంగీకరించేలా చేయడం కోసం.
2250	MAT	23	15	bq91	figs-idiom	υἱὸν Γεέννης	1	son of hell
2251	MAT	23	16	r5k3	figs-metaphor	ὁδηγοὶ τυφλοὶ	1	blind guides
2252	MAT	23	16	qgh8		ἐν τῷ ναῷ, οὐδέν ἐστιν	1	by the temple, it is nothing	ఆలయం పేరున ఒట్టు పెట్టుకుంటే దాన్ని నిలుపుకోవలసిన అవసరం లేదు
2253	MAT	23	16	lni3	figs-metaphor	ὀφείλει	1	is bound to his oath
2254	MAT	23	17	s7a8	figs-metaphor	μωροὶ καὶ τυφλοί!	1	blind fools	యూదు నాయకులు ఆధ్యాత్మికంగా అంధులు. వారు తమను తాము బోధకులులుగా భావించినప్పటికీ, వారు దేవుని సత్యాన్ని అర్థం చేసుకోలేకపోయారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2255	MAT	23	17	f9zd	figs-rquestion	τίς γὰρ μείζων ἐστίν, ὁ χρυσὸς ἢ ὁ ναὸς ὁ ἁγιάσας τὸν χρυσόν?	1	Which is greater, the gold or the temple that makes the gold holy?
2256	MAT	23	17	j6d5		ὁ ναὸς ὁ ἁγιάσας τὸν χρυσόν	1	the temple that makes the gold holy	బంగారాన్ని దేవునికి చెందేలా చేసే ఆలయం.
2257	MAT	23	18	lr61	figs-ellipsis	καί	1	And
2258	MAT	23	18	d331		οὐδέν ἐστιν	1	it is nothing
2259	MAT	23	18	ngd2		τῷ δώρῳ	1	the gift	ఇది ఒక జంతువు లేదా ధాన్యం, అది దేవుని బలిపీఠం మీద ఉంచడం ద్వారా ఒక వ్యక్తి దేవుని వద్దకు తీసుకువస్తాడు.
2260	MAT	23	18	zg72	figs-metaphor	ὀφείλει	1	is bound to his oath
2261	MAT	23	19	y6hk	figs-metaphor	τυφλοί	1	blind people	యూదు నాయకులు ఆధ్యాత్మికంగా అంధులు. వారు తమను తాము బోధకులుగా భావించినప్పటికీ, వారు దేవుని సత్యాన్ని అర్థం చేసుకోలేకపోయారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2262	MAT	23	19	g7qr	figs-rquestion	τί γὰρ μεῖζον, τὸ δῶρον, ἢ τὸ θυσιαστήριον τὸ ἁγιάζον τὸ δῶρον?	1	Which is greater, the gift or the altar that makes the gift holy?
2263	MAT	23	19	gt4d		τὸ θυσιαστήριον τὸ ἁγιάζον τὸ δῶρον	1	the altar that makes the gift holy	అర్పణను దేవునికి ప్రత్యేకమైనదిగా చేసే బలిపీఠం
2264	MAT	23	20	x4q4		ἐν πᾶσι τοῖς ἐπάνω αὐτοῦ	1	by everything on it	ప్రజలు దానిపై ఉంచిన అన్ని అర్పణల ద్వారా
2265	MAT	23	21	m21b		τῷ κατοικοῦντι αὐτόν	1	the one who lives in it	తండ్రి అయిన దేవుడు
2266	MAT	23	22	ejw9		τῷ καθημένῳ ἐπάνω αὐτοῦ	1	him who sits on it	తండ్రి అయిన దేవుడు
2267	MAT	23	23	lg3r		οὐαὶ ὑμῖν…ὑποκριταί!	1	Woe to you ... hypocrites!	ఇది మీకు ఎంత భయంకరంగా ఉంటుంది .. కపటులారా! [మత్తయి 11:21] (./11/21.md) లో మీరు దీన్ని ఎలా అనువదించారో చూడండి.
2268	MAT	23	23	n94y	translate-unknown	τὸ ἡδύοσμον, καὶ τὸ ἄνηθον, καὶ τὸ κύμινον	1	mint and dill and cumin	ఇవి వివిధ ఆకులు విత్తనాలు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-unknown]]) మనుషులు ఆహారాన్ని రుచికరంగా చెయ్యడానికి వాడతారు.
2269	MAT	23	23	hga6		ἀφήκατε	1	you have left undone	మీరు పాటించలేదు
2270	MAT	23	23	c8bb		τὰ βαρύτερα	1	the weightier matters	మరింత ముఖ్యమైన విషయాలు
2271	MAT	23	23	m32j		ταῦτα δὲ ἔδει ποιῆσαι	1	But these you ought to have done	మీరు ఈ ముఖ్యమైన చట్టాలను పాటించాలి
2272	MAT	23	23	nn6q	figs-doublenegatives	κἀκεῖνα μὴ ἀφιέναι	1	and not to have left the other undone
2273	MAT	23	24	y84y	figs-metaphor	ὁδηγοὶ τυφλοί!	1	You blind guides	పరిసయ్యులను వివరించడానికి యేసు ఈ రూపకాన్ని ఉపయోగిస్తాడు. పరిసయ్యులు దేవుని ఆజ్ఞలను అర్థం చేసుకోలేరని యేసు భావం.లేక ఆయనను ఎలా సంతోషపెట్టాలో వారికి అర్థం కాదు. అందువల్ల, వారు దేవుణ్ణి ఎలా సంతోషపెట్టాలో ఇతరులకు నేర్పించలేరు. [మత్తయి 15:14] (./15/14.md) లో మీరు ఈ రూపకాన్ని ఎలా అనువదించారో చూడండి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2274	MAT	23	24	l7fh	figs-metaphor	οἱ διϋλίζοντες τὸν κώνωπα τὴν δὲ κάμηλον καταπίνοντες!	1	you who strain out a gnat but swallow a camel
2275	MAT	23	24	sn3z		οἱ διϋλίζοντες τὸν κώνωπα	1	strain out a gnat	పానీయం నుండి ఒక ఈగను తొలగించడానికి ఒక వస్త్రం ద్వారా వడకట్టడం అని దీని అర్థం.
2276	MAT	23	24	whk2		κώνωπα	1	gnat	ఒక చిన్న ఎగిరే పురుగు
2277	MAT	23	25	ns27		οὐαὶ ὑμῖν…ὑποκριταί!	1	Woe to you ... hypocrites!	ఇది మీకు ఎంత భయంకరంగా ఉంటుంది .. కపటులారా! [మత్తయి 11:21] (./11/21.md) లో మీరు దీన్ని ఎలా అనువదించారో చూడండి.
2278	MAT	23	25	ru45	figs-metaphor	ὅτι καθαρίζετε τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος, ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ἐξ ἁρπαγῆς καὶ ἀκρασίας	1	For you clean the outside of the cup and of the plate, but inside they are full of greed and self-indulgence	ఇది ఒక రూపకం, అంటే శాస్త్రవేత్తలు పరిసయ్యులు బయట ఇతరులకు స్వచ్ఛంగా కనిపిస్తారు, కాని లోపల వారు దుర్మార్గులు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2279	MAT	23	25	tz8h		γέμουσιν ἐξ ἁρπαγῆς καὶ ἀκρασίας	1	they are full of greed and self-indulgence	వారు ఇతరులకు ఉన్నదాన్ని కోరుకుంటారు, వారు స్వప్రయోజనాల కోసం పనిచేస్తారు
2280	MAT	23	26	lb5j	figs-metaphor	Φαρισαῖε τυφλέ!	1	You blind Pharisee	పరిసయ్యులు ఆధ్యాత్మికంగా అంధులు. వారు తమను తాము బోధకులుగా భావించినప్పటికీ, వారు దేవుని సత్యాన్ని అర్థం చేసుకోలేకపోయారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2281	MAT	23	26	f9p8	figs-metaphor	καθάρισον πρῶτον τὸ ἐντὸς τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος, ἵνα γένηται καὶ τὸ ἐκτὸς…καθαρόν	1	Clean first the inside of the cup and of the plate, so that the outside may become clean also	ఇది ఒక రూపకం. అంటే వారు వారి అంతరంగంలో స్వచ్ఛంగా మారితే, ఫలితంగా వారు బయటి వైపు కూడా స్వచ్ఛంగా ఉంటారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2282	MAT	23	27	kry1	figs-simile	παρομοιάζετε τάφοις κεκονιαμένοις…ἀκαθαρσίας	1	you are like whitewashed tombs ... unclean	ఇది ఒక ఉపమానం, అంటే శాస్త్రవేత్తలు పరిసయ్యులు బయట స్వచ్ఛంగా కనబడవచ్చు, కాని వారు లోపలికి చెడ్డవారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]])
2283	MAT	23	27	ta1f	figs-explicit	τάφοις κεκονιαμένοις	1	whitewashed tombs	తెల్లగా సున్నం కొట్టిన సమాధులు. యూదులు సమాధులను తెల్లగా పెయింట్ చేస్తారు, తద్వారా ప్రజలు వాటిని సులభంగా చూస్తారు, వాటిని తాకకుండా ఉంటారు. ఒక సమాధిని తాకడం ఒక వ్యక్తిని ఆచారబద్ధంగా అపవిత్రంగా చేస్తుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
2284	MAT	23	29	tse6	figs-nominaladj	τῶν δικαίων	1	of the righteous
2285	MAT	23	30	kkf2		ἐν ταῖς ἡμέραις τῶν πατέρων ἡμῶν	1	in the days of our fathers	మా పూర్వీకుల కాలంలో
2286	MAT	23	30	nq82		οὐκ ἂν ἤμεθα κοινωνοὶ αὐτῶν	1	we would not have been participants with them	మేము వారితో కలిసి ఉండలేము
2287	MAT	23	30	x99m	figs-metonymy	ἐν τῷ αἵματι τῶν	1	shedding the blood of
2288	MAT	23	31	l7rl		υἱοί ἐστε	1	you are sons
2289	MAT	23	32	bpz8	figs-metaphor	καὶ ὑμεῖς πληρώσατε τὸ μέτρον τῶν πατέρων ὑμῶν	1	You also fill up the measure of your fathers
2290	MAT	23	33	va5c	figs-doublet	ὄφεις, γεννήματα ἐχιδνῶν	1	You serpents, you offspring of vipers
2291	MAT	23	33	blv6		γεννήματα ἐχιδνῶν	1	offspring of vipers
2292	MAT	23	33	vi6c	figs-rquestion	πῶς φύγητε ἀπὸ τῆς κρίσεως τῆς Γεέννης?	1	how will you escape the judgment of hell?
2293	MAT	23	34	an97			0	Connecting Statement:	మత నాయకులను వారి వంచన కారణంగా యేసు మందలించడం కొనసాగిస్తున్నాడు.
2294	MAT	23	34	rq8c		ἐγὼ ἀποστέλλω πρὸς ὑμᾶς προφήτας, καὶ σοφοὺς, καὶ γραμματεῖς	1	I am sending you prophets and wise men and scribes
2295	MAT	23	35	l7ya	figs-idiom	ἔλθῃ ἐφ’ ὑμᾶς πᾶν αἷμα δίκαιον ἐκχυννόμενον ἐπὶ τῆς γῆς	1	upon you will come all the righteous blood that has been shed on the earth
2296	MAT	23	35	b3a7	figs-metonymy	ἀπὸ τοῦ αἵματος…ἕως τοῦ αἵματος	1	from the blood ... to the blood
2297	MAT	23	35	z95g	figs-merism	Ἂβελ…Ζαχαρίου	1	Abel ... Zechariah	హత్యకు గురి అయిన మొదటి నీతిమంతుడు హేబెలు, ఆలయంలో యూదులచే హత్య చేయబడిన జెకర్యా చివరివాడు అని భావించవచ్చు. ఈ ఇద్దరు మనుష్యులు హత్య చేయబడిన నీతిమంతులందరికీ ప్రాతినిధ్యం వహిస్తారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-merism]])
2298	MAT	23	35	cbq9		Ζαχαρίου	1	Zechariah	ఈ జెకర్యా బాప్తిస్మ ఇచ్చే యోహాను తండ్రి కాదు.
2299	MAT	23	35	s11l		ὃν ἐφονεύσατε	1	whom you killed	యేసు తాను మాట్లాడుతున్న మనుషులు వాస్తవానికి జెకర్యాను చంపారని కాదు. వారి పూర్వీకులు చేసారు.
2300	MAT	23	36	ut4l		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను. ఇది యేసు తరువాత చెప్పిన దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
2301	MAT	23	37	w23t			0	Connecting Statement:	యేసు యెరూషలేము ప్రజలను గూర్చి విచారించాడు, ఎందుకంటే దేవుడు తమవద్దకు పంపే ప్రతి దూతను వారు తిరస్కరించారు.
2302	MAT	23	37	vne9	figs-apostrophe	Ἰερουσαλὴμ, Ἰερουσαλήμ	1	Jerusalem, Jerusalem	యేసు యెరూషలేములోని ప్రజలను వారు ఆ నగరం అన్నట్టు మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-apostrophe]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2303	MAT	23	37	tz4r	figs-activepassive	τοὺς ἀπεσταλμένους πρὸς αὐτήν	1	those who are sent to you
2304	MAT	23	37	t9y7	figs-metaphor	τὰ τέκνα σου	1	your children
2305	MAT	23	37	xv4t	figs-simile	ὃν τρόπον ὄρνις ἐπισυνάγει τὰ νοσσία αὐτῆς ὑπὸ τὰς πτέρυγας	1	just as a hen gathers her chicks under her wings	ఇది యేసు ప్రజలపై ప్రేమను వ్యక్తపరుస్తూ వారిని ఎలా చూసుకోవాలనుకుంటున్నాడో నొక్కి చెప్పే ఒక ఉదాహరణ. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]])
2306	MAT	23	37	as8p	translate-unknown	ὄρνις	1	hen	ఒక కోడి. తన పిల్లలను తన రెక్కల కింద రక్షించే ఏ పక్షినైనా మీరు చెప్పవచ్చు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-unknown]])
2307	MAT	23	38	r6ss		ἀφίεται ὑμῖν ὁ οἶκος ὑμῶν ἔρημος	1	your house is left to you desolate	దేవుడు మీ ఇంటిని విడిచిపెడతాడు, అది ఖాళీగా ఉంటుంది
2308	MAT	23	38	ck2z	figs-metonymy	ὁ οἶκος ὑμῶν	1	your house
2309	MAT	23	39	i14n		λέγω γὰρ ὑμῖν	1	I say to you	ఇది యేసు తరువాత చెప్పిన దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
2310	MAT	23	39	ig61	figs-metonymy	εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου!	1	Blessed is he who comes in the name of the Lord
2311	MAT	24	intro	h2a2			0
2312	MAT	24	1	dh7u			0	Connecting Statement:	యేసు చివరి సమయాల్లో మళ్ళీ రాకముందు జరిగే సంఘటనలను వివరించడం ప్రారంభిస్తాడు.
2313	MAT	24	1	ke79	figs-explicit	ἀπὸ τοῦ ἱεροῦ	1	from the temple	యేసు ఆలయంలోనే లేడు. ఆలయం చుట్టూ ఉన్న ప్రాంగణంలో ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
2314	MAT	24	2	mh5y	figs-rquestion	οὐ βλέπετε ταῦτα πάντα?	1	Do you not see all these things?
2315	MAT	24	2	fnv8		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను. ఇది యేసు తరువాత చెప్పినదానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
2316	MAT	24	2	l45q	figs-explicit	οὐ μὴ ἀφεθῇ ὧδε λίθος ἐπὶ λίθον, ὃς οὐ καταλυθήσεται	1	not one stone will be left on another that will not be torn down
2317	MAT	24	3	e1is	figs-explicit	τί τὸ σημεῖον τῆς σῆς παρουσίας, καὶ συντελείας τοῦ αἰῶνος?	1	What will be the sign of your coming and of the end of the age
2318	MAT	24	4	s64s	figs-metaphor	βλέπετε μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ	1	Be careful that no one leads you astray
2319	MAT	24	5	lq71	figs-metonymy	πολλοὶ…ἐλεύσονται ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου	1	many will come in my name
2320	MAT	24	5	twh8	figs-metaphor	πολλοὺς πλανήσουσιν	1	will lead many astray
2321	MAT	24	6	hdz3	figs-activepassive	ὁρᾶτε, μὴ θροεῖσθε	1	See that you are not troubled
2322	MAT	24	7	ygf2	figs-parallelism	ἐγερθήσεται γὰρ ἔθνος ἐπὶ ἔθνος, καὶ βασιλεία ἐπὶ βασιλείαν	1	For nation will rise against nation, and kingdom against kingdom	ఈ రెండూ ఒకే విషయం. ప్రతిచోటా ప్రజలు ఒకరితో ఒకరు పోరాడుతారని యేసు నొక్కి చెబుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parallelism]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2323	MAT	24	8	q4gl	figs-metaphor	ἀρχὴ ὠδίνων	1	the beginning of birth pains	ఇది ఒక బిడ్డకు జన్మనిచ్చే ముందు స్త్రీ అనుభవించే బాధలను సూచిస్తుంది. ఈ రూపకం అంటే ఈ యుద్ధాలు, కరువులు, భూకంపాలు యుగపు ముగింపుకు దారితీసే సంఘటనల ప్రారంభం మాత్రమే. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2324	MAT	24	9	u5e6		παραδώσουσιν ὑμᾶς εἰς θλῖψιν, καὶ ἀποκτενοῦσιν ὑμᾶς	1	they will deliver you up to tribulation and kill you	ప్రజలు మిమ్మల్ని అధికారులకు అప్పగిస్తారు, వారు మిమ్మల్ని బాధపెడతారు, చంపుతారు.
2325	MAT	24	9	uw1i	figs-activepassive	ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων τῶν ἐθνῶν	1	You will be hated by all the nations
2326	MAT	24	9	u2bd	figs-metonymy	διὰ τὸ ὄνομά μου	1	for my name's sake
2327	MAT	24	11	mi2e	figs-idiom	ἐγερθήσονται	1	will rise up
2328	MAT	24	11	tjb3	figs-metaphor	καὶ πλανήσουσιν πολλούς	1	and lead many astray
2329	MAT	24	12	w4af	figs-abstractnouns	τὸ πληθυνθῆναι τὴν ἀνομίαν	1	lawlessness will increase
2330	MAT	24	12	bu9b	figs-idiom	ψυγήσεται ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν	1	the love of many will grow cold
2331	MAT	24	13	v3ex	figs-activepassive	ὁ…ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται	1	the one who endures to the end will be saved
2332	MAT	24	13	l1pp		ὁ δὲ ὑπομείνας	1	the one who endures	విశ్వాసపాత్రంగా ఉండే వ్యక్తి
2333	MAT	24	13	ht34		εἰς τέλος	1	to the end
2334	MAT	24	13	lra5		τέλος	1	the end
2335	MAT	24	14	x3e6	figs-metonymy	κηρυχθήσεται τοῦτο τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας	1	This good news of the kingdom will be preached
2336	MAT	24	14	y65s	figs-metonymy	πᾶσιν τοῖς ἔθνεσιν	1	all the nations
2337	MAT	24	15	mf1b	figs-activepassive	τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως, τὸ ῥηθὲν διὰ Δανιὴλ τοῦ προφήτου	1	the abomination of desolation, which was spoken of by Daniel the prophet
2338	MAT	24	15	lz9p		ὁ ἀναγινώσκων νοείτω	1	let the reader understand	ఇది యేసు మాట్లాడటం కాదు. యేసు వారు ఆలోచించి అర్థం చేసుకోవలసిన పదాలను ఉపయోగిస్తున్నాడని పాఠకుడిని అప్రమత్తం చేయడానికి మత్తయి దీనిని జోడించారు.
2339	MAT	24	17	iv2j		ὁ ἐπὶ τοῦ δώματος	1	let him who is on the housetop	యేసు నివసించిన గృహాల పైకప్పు బల్లపరుపుగా ఉంటుంది, మనుషులు వాటిపై నిలబడగలరు.
2340	MAT	24	19	kq12	figs-euphemism	ταῖς ἐν γαστρὶ ἐχούσαις	1	those who are with child
2341	MAT	24	19	f533		ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις	1	in those days	ఆ సమయంలో
2342	MAT	24	20	u4jb		ἵνα μὴ γένηται ἡ φυγὴ ὑμῶν	1	that your flight will not occur
2343	MAT	24	20	m6mx		χειμῶνος	1	the winter	చలి కాలం
2344	MAT	24	22	vd3z	figs-doublenegatives	εἰ μὴ ἐκολοβώθησαν αἱ ἡμέραι ἐκεῖναι, οὐκ ἂν ἐσώθη πᾶσα σάρξ	1	Unless those days are shortened, no flesh would be saved
2345	MAT	24	22	r9qw	figs-synecdoche	σάρξ	1	flesh
2346	MAT	24	22	p6m8	figs-activepassive	κολοβωθήσονται αἱ ἡμέραι ἐκεῖναι	1	those days will be shortened
2347	MAT	24	23	avv5			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులతో మాట్లాడటం కొనసాగిస్తున్నాడు.
2348	MAT	24	23	avm2		μὴ πιστεύσητε	1	do not believe it	వారు మీకు చెప్పిన అబద్ధాలను నమ్మకండి
2349	MAT	24	24	n744		ὥστε πλανῆσαι εἰ δυνατὸν καὶ τοὺς ἐκλεκτούς	1	so as to lead astray, if possible, even the elect
2350	MAT	24	26	fmx1	figs-quotations	ἐὰν…εἴπωσιν ὑμῖν, ἰδοὺ, ἐν τῇ ἐρήμῳ ἐστίν, μὴ	1	if they say to you, 'Look, he is in the wilderness,' do
2351	MAT	24	26	zxg2	figs-quotations	ἰδοὺ, ἐν τοῖς ταμείοις	1	Or, 'See, he is in the inner rooms,'
2352	MAT	24	26	n2pt		ἐν τοῖς ταμείοις	1	in the inner rooms
2353	MAT	24	27	j1w1	figs-simile	ὥσπερ…ἡ ἀστραπὴ ἐξέρχεται…οὕτως ἔσται ἡ παρουσία	1	as the lightning shines ... so will be the coming	మనుష్యకుమారుడు చాలా త్వరగా వస్తాడు, చూడటం సులభం అవుతుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]])
2354	MAT	24	27	za8b	figs-123person	τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου	1	the Son of Man	యేసు తన గురించి ఉత్తమ పురుషలో మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
2355	MAT	24	28	mu35	writing-proverbs	ὅπου ἐὰν ᾖ τὸ πτῶμα, ἐκεῖ συναχθήσονται οἱ ἀετοί	1	Wherever a dead animal is, there the vultures will gather	ఇది బహుశా యేసు కాలపు ప్రజలు అర్థం చేసుకున్న సామెత. సాధ్యమయ్యే అర్ధాలు 1) మనుష్యకుమారుడు వచ్చినప్పుడు, ప్రతి ఒక్కరూ ఆయన్ని చూస్తారు ఆయన వచ్చాడని తెలుసుకుంటారు, లేదా 2) ఆధ్యాత్మికంగా చనిపోయిన వ్యక్తులు ఎక్కడ ఉన్నా, వారికి అబద్ధాలు చెప్పడానికి తప్పుడు ప్రవక్తలు ఉంటారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-proverbs]])
2356	MAT	24	28	ivl8		οἱ ἀετοί	1	vultures	చనిపోయిన లేదా చనిపోతున్న జీవుల శరీరాలను తినే పక్షులు
2357	MAT	24	29	zmm6		εὐθέως…μετὰ τὴν θλῖψιν τῶν ἡμερῶν ἐκείνων, ὁ ἥλιος	1	immediately after the tribulation of those days the sun	ఆ రోజుల కష్టాలు ముగిసిన వెంటనే, సూర్యుడు
2358	MAT	24	29	l15m		τὴν θλῖψιν τῶν ἡμερῶν ἐκείνων	1	the tribulation of those days	బాధ సమయం
2359	MAT	24	29	zuk4	figs-activepassive	ὁ ἥλιος σκοτισθήσεται	1	the sun will be darkened
2360	MAT	24	29	w1bi	figs-activepassive	αἱ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν σαλευθήσονται	1	the powers of the heavens will be shaken
2361	MAT	24	30	yc2x	figs-123person	τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου	1	the Son of Man	యేసు తన గురించి ఉత్తమ పురుషలో మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
2362	MAT	24	30	tld8	figs-metonymy	πᾶσαι αἱ φυλαὶ	1	all the tribes
2363	MAT	24	31	fl54		ἀποστελεῖ τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ μετὰ σάλπιγγος μεγάλης	1	He will send his angels with a great sound of a trumpet
2364	MAT	24	31	rlb4	figs-123person	ἀποστελεῖ…αὐτοῦ	1	He ... his	యేసు తన గురించి ఉత్తమ పురుష లోమాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
2365	MAT	24	31	wi28		ἐπισυνάξουσιν	1	they will gather	ఆయన దేవదూతలు సేకరిస్తారు
2366	MAT	24	31	iq8c		τοὺς ἐκλεκτοὺς αὐτοῦ	1	his elect	మనుష్యకుమారుడు ఎన్నుకున్న వ్యక్తులు వీరు.
2367	MAT	24	31	ibw7	figs-parallelism	ἐκ τῶν τεσσάρων ἀνέμων, ἀπ’ ἄκρων οὐρανῶν ἕως ἄκρων αὐτῶν	1	from the four winds, from one end of the sky to the other
2368	MAT	24	33	cu5a	figs-123person	ἐγγύς ἐστιν	1	he is near
2369	MAT	24	33	cfz8	figs-metaphor	ἐπὶ θύραις	1	at the very gates	ద్వారాలకు దగ్గరగా. ఒక రాజు లేదా ముఖ్యమైన అధికారి నగరం ప్రాకారాలు. ద్వారాలకు దగ్గరగా ఉండటం అనే పదచిత్రం యేసుఉపయోగిస్తాడు. ఇది ఒక రూపకం అంటే యేసు రాబోయే సమయం త్వరలో. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2370	MAT	24	34	j8np		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను. ఇది యేసు తరువాత చెప్పిన దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
2371	MAT	24	34	gld5	figs-euphemism	οὐ μὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ αὕτη	1	this generation will not pass away
2372	MAT	24	34	y73t		ἡ γενεὰ αὕτη	1	this generation
2373	MAT	24	34	fb4k		ἕως ἂν πάντα ταῦτα γένηται	1	until all of these things will have happened	దేవుడు ఈ విషయాలన్నీ జరిగించే వరకు
2374	MAT	24	34	r6sk		παρέλθῃ	1	pass away
2375	MAT	24	35	i8vv	figs-synecdoche	ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσεται	1	Heaven and the earth will pass away
2376	MAT	24	35	e6bf	figs-metonymy	οἱ…λόγοι μου οὐ μὴ παρέλθωσιν	1	my words will never pass away
2377	MAT	24	36	q4pj	figs-metonymy	τῆς ἡμέρας ἐκείνης καὶ ὥρας	1	that day and hour
2378	MAT	24	36	wq5r		οὐδὲ ὁ Υἱός	1	nor the Son	కుమారుడు కూడా ఎరగడు
2379	MAT	24	36	p5vu	guidelines-sonofgodprinciples	Υἱός	1	Son	దేవుని కుమారుడైన యేసుకు ఇది ఒక ముఖ్యమైన శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2380	MAT	24	36	f4s2	guidelines-sonofgodprinciples	Πατὴρ	1	Father	ఇది దేవునికి ముఖ్యమైన శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2381	MAT	24	37	hf51		ὥσπερ γὰρ αἱ ἡμέραι τοῦ Νῶε, οὕτως ἔσται ἡ παρουσία τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου	1	As the days of Noah were, so will be the coming of the Son of Man	మనుష్యకుమారుడు వచ్చినప్పుడు, అది నోవహు కాలం లాగా ఉంటుంది.
2382	MAT	24	37	cpn8	figs-123person	τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου	1	Son of Man	యేసు తన గురించి ఉత్తమ పురుషలో మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
2383	MAT	24	39	ffa6		καὶ οὐκ ἔγνωσαν	1	and they knew nothing
2384	MAT	24	39	ah5v		ἦρεν ἅπαντας; οὕτως ἔσται καὶ ἡ παρουσία τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου	1	away—so will be the coming of the Son of Man
2385	MAT	24	40	ksk6			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులకు తిరిగి రావడానికి సిద్ధంగా ఉండమని చెప్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
2386	MAT	24	40	hth3		τότε	1	Then	ఇది మనుష్యకుమారుడు వచ్చినప్పుడు.
2387	MAT	24	40	gt4l	figs-activepassive	εἷς παραλαμβάνεται, καὶ εἷς ἀφίεται	1	one will be taken, and one will be left	సాధ్యమయ్యే అర్ధాలు 1) మనుష్యకుమారుడు ఒకరిని స్వర్గానికి తీసుకెళ్తాడు మరియు మరొకరిని శిక్ష కోసం భూమిపై వదిలివేస్తాడు లేదా 2) దేవదూతలు ఒకరిని శిక్ష కోసం తీసుకువెళతారు మరొకరిని ఆశీర్వాదం కోసం వదిలివేస్తారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2388	MAT	24	42	j83i		οὖν	1	Therefore	ఎందుకంటే నేను ఇప్పుడే చెప్పినది నిజం
2389	MAT	24	42	s6ir		γρηγορεῖτε	1	be on your guard	శ్రద్ధ వహించండి
2390	MAT	24	43	ak6a	figs-parables	ὅτι εἰ ᾔδει ὁ οἰκοδεσπότης,…διορυχθῆναι τὴν οἰκίαν αὐτοῦ	1	that if the master of the house ... broken into	తన శిష్యులు తిరిగి రావడానికి సిద్ధంగా ఉండాలని వివరించడానికి యేసు యజమాని సేవకుల ఉపమానాన్ని ఉపయోగిస్తాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
2391	MAT	24	43	ki5s	figs-metaphor	ὁ κλέπτης	1	the thief	ప్రజలు తనను ఆశించనప్పుడు తాను వస్తానని యేసు చెప్తున్నాడు, అలా గాక అతను దొంగలాగ వస్తాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2392	MAT	24	43	zs23		ἐγρηγόρησεν ἂν	1	he would have been on guard	అతను తన ఇంటికి కాపలా ఉండేవాడు
2393	MAT	24	43	lg7i	figs-activepassive	οὐκ ἂν εἴασεν διορυχθῆναι τὴν οἰκίαν αὐτοῦ	1	would not have allowed his house to be broken into
2394	MAT	24	44	gd17	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	the Son of Man	యేసు తన గురించి ఉత్తమ పురుషలోమాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
2395	MAT	24	45	jua3			0	Connecting Statement:	తన శిష్యులు తన రాకకు సిద్ధంగా ఉండాలని యేసు యజమాని సేవకుల ఉపమానాన్ని కొనసాగిస్తున్నాడు.
2396	MAT	24	45	f92d	figs-rquestion	τίς ἄρα ἐστὶν ὁ πιστὸς δοῦλος καὶ φρόνιμος, ὃν…ἐν καιρῷ?	1	So who is the faithful and wise servant whom his master ... time?
2397	MAT	24	45	lf8d		τοῦ δοῦναι αὐτοῖς τὴν τροφὴν	1	give them their food	యజమాని ఇంటిలోని మనుషులకు ఆహారాన్ని ఇచ్చేవారు.
2398	MAT	24	47	lin7		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను. ఇది యేసు తరువాత చెప్పినదానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
2399	MAT	24	48	ek9x	writing-proverbs		0		తన శిష్యులు తన రాకకు సిద్ధంగా ఉండాలని వివరించడానికిచెబుతున్న యేసు యజమాని సేవకుల సామెతను ముగించాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-proverbs]])
2400	MAT	24	48	f9ft	figs-metonymy	εἴπῃ…ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ	1	says in his heart
2401	MAT	24	48	per6	figs-activepassive	χρονίζει μου ὁ κύριος	1	My master has been delayed
2402	MAT	24	50	bz5k	figs-parallelism	ἐν ἡμέρᾳ ᾗ οὐ προσδοκᾷ, καὶ ἐν ὥρᾳ ᾗ οὐ γινώσκει	1	on a day that the servant does not expect and at an hour that he does not know	ఈ రెండు ప్రకటనలు ఒకే విషయం. సేవకుడు తన కోసం ఎదురు చూడనప్పుడు యజమాని వస్తాడు అని వారు నొక్కి చెప్పారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parallelism]])
2403	MAT	24	51	jj2z	figs-idiom	διχοτομήσει αὐτὸν	1	cut him in pieces	ఇది ఒక జాతీయం అంటే వ్యక్తి భయంకరంగా బాధపడేలా చేస్తుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-idiom]])
2404	MAT	24	51	pm18		τὸ μέρος αὐτοῦ μετὰ τῶν ὑποκριτῶν θήσει	1	assign him a place with the hypocrites
2405	MAT	24	51	rwd5	translate-symaction	ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων	1	there will be weeping and grinding of teeth
2406	MAT	25	intro	qe8a			0		మత్తయి 25 సాధారణ గమనికలు నిర్మాణం మరియు ఆకృతీకరణ ఈ అధ్యాయం మునుపటి అధ్యాయం యొక్క బోధను కొనసాగిస్తుంది. ఈ అధ్యాయంలో ప్రత్యేక అంశాలు పది మంది కన్యల ఉపమానం యేసు పది మంది కన్యల ఉపమానంను చెప్పాడు ([మత్తయి 25: 1-13] (./01.md)) తన అనుచరులకు తిరిగి రావడానికి సిద్ధంగా ఉండమని చెప్పడం కోసం. యూదుల వివాహ ఆచారాలు తెలిసినందున అతని శ్రోతలు ఉపమానాన్ని అర్థం చేసుకోగలిగారు. యూదులు వివాహాలు ఏర్పాటు చేసినప్పుడు, వారాలు లేదా నెలల తరువాత వివాహం జరగాలని వారు ప్రణాలిక చేస్తారు. సరైన సమయంలో, యువకుడు తన వధువు ఇంటికి వెళ్తాడు, అక్కడ ఆమె అతని కోసం వేచి ఉంటుంది. వివాహ వేడుక జరుగుతుంది, ఆపై ఆ మనిషి అతని వధువుతో తన ఇంటికి వెళతాడు, అక్కడ విందు ఉంటుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-apocalypticwriting]])
2407	MAT	25	1	em28	figs-parables		0		యేసు తిరిగి రావడానికి తన శిష్యులు సిద్ధంగా ఉండాలని వివరించడానికి తెలివైన తెలివిలేని కన్యల గురించి ఉపమానం చెబుతాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
2408	MAT	25	1	pg5i	figs-metonymy	ὁμοιωθήσεται ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	the kingdom of heaven will be like
2409	MAT	25	1	uhj1		λαμπάδας	1	lamps	ఇవి 1) దీపాలు లేదా 2) కాగడాలు ఒక కర్ర చివర గుడ్డ చుట్టి వస్త్రాన్ని నూనెతో తడి చేయడం ద్వారా తయారు చేస్తారు.
2410	MAT	25	2	c8nf		πέντε…ἐξ αὐτῶν	1	Five of them	కన్యలలో ఐదుగురు
2411	MAT	25	3	b37a		οὐκ ἔλαβον μεθ’ ἑαυτῶν ἔλαιον	1	did not take any oil with them	వారి దీపాలలో నూనె మాత్రమే ఉంది
2412	MAT	25	5	r458		δὲ	1	Now	ప్రధాన కథనంలో విరామం గుర్తించడానికి ఈ పదం ఇక్కడ ఉపయోగించబడింది. ఇక్కడ యేసు కథ యొక్క క్రొత్త భాగాన్ని చెప్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
2413	MAT	25	5	pvh4	figs-activepassive	χρονίζοντος…τοῦ νυμφίου	1	while the bridegroom was delayed
2414	MAT	25	5	qf4b		ἐνύσταξαν πᾶσαι	1	they all got sleepy	మొత్తం పది మంది కన్యలకు నిద్ర వచ్చింది
2415	MAT	25	6	ufp2		κραυγὴ γέγονεν	1	there was a cry	ఎవరో అరిచారు
2416	MAT	25	7	a3mz	figs-parables		0		యేసు ఒక ఉపమానం చెబుతూ ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
2417	MAT	25	7	ni6u		ἐκόσμησαν τὰς λαμπάδας ἑαυτῶν	1	trimmed their lamps	వారి దీపాలను సర్దుబాటు చేశారు, తద్వారా అవి ప్రకాశవంతంగా వెలిగాయి
2418	MAT	25	8	tsh4	figs-nominaladj	αἱ…μωραὶ ταῖς φρονίμοις εἶπον	1	The foolish said to the wise
2419	MAT	25	8	i1r7	figs-idiom	αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται	1	our lamps are going out
2420	MAT	25	10	q6q9	figs-parables		0		యేసు పది మంది కన్యల గురించి ఉపమానం ముగించాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
2421	MAT	25	10	rfh6		ἀπερχομένων δὲ αὐτῶν	1	they went away	ఐదుగురు తెలివిలేని కన్యలు వెళ్లిపోయారు
2422	MAT	25	10	jej8	figs-ellipsis	ἀγοράσαι	1	to buy
2423	MAT	25	10	t229		αἱ ἕτοιμοι	1	those who were ready	అదనపు నూనె ఉన్న కన్యలు వీరు.
2424	MAT	25	10	g29i	figs-activepassive	ἐκλείσθη ἡ θύρα	1	the door was shut
2425	MAT	25	11	e5pz	figs-explicit	ἄνοιξον ἡμῖν	1	open for us
2426	MAT	25	12	z5u1		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను. ఇది బోధకుడు తరువాత చెప్పేదానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
2427	MAT	25	12	h4a8		οὐκ οἶδα ὑμᾶς	1	I do not know you	మీరు ఎవరో నాకు తెలియదు. ఇది నీతికథ ముగింపు.
2428	MAT	25	13	hn7w	figs-metonymy	οὐκ οἴδατε τὴν ἡμέραν, οὐδὲ τὴν ὥραν	1	you do not know the day or the hour
2429	MAT	25	14	cn21	figs-parables		0		నమ్మకద్రోహ సేవకుల గురించి యేసు ఒక ఉపమానం చెప్తాడు, ఆయన లేనప్పుడు తన శిష్యులు విశ్వాసపాత్రంగా ఉండాలని తన రాకకు సిద్ధంగా ఉండాలని వివరించాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
2430	MAT	25	14	zqi2		ὥσπερ	1	it is like
2431	MAT	25	14	wv71		ἀποδημῶν	1	was about to go
2432	MAT	25	14	vhw1		παρέδωκεν αὐτοῖς τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ	1	gave over to them his wealth	తన సంపదకు వారిని బాధ్యులుగా ఉంచి
2433	MAT	25	14	fmb3		τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ	1	his wealth	అతని ఆస్తి
2434	MAT	25	15	i81u	translate-bmoney	πέντε τάλαντα	1	five talents
2435	MAT	25	15	vyj2	figs-ellipsis	ᾧ δὲ δύο…ἕν	1	to another he gave two ... gave one talent
2436	MAT	25	15	d87u	figs-explicit	κατὰ τὴν ἰδίαν δύναμιν	1	according to his own ability
2437	MAT	25	16	qkr2		ἐκέρδησεν ἄλλα πέντε τάλαντα	1	made another five talents	తన పెట్టుబడులలో, అతను మరో ఐదు తలంతుల ను సంపాదించాడు
2438	MAT	25	17	m2l8	figs-parables		0		యేసు సేవకులు బంగారం గురించి ఒక నీతికథ చెబుతూ ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/translate-bmoney]])
2439	MAT	25	17	u4vs		ἐκέρδησεν ἄλλα δύο	1	made another two	మరో రెండు తలాంతులు సంపాదించాడు.
2440	MAT	25	19	ik5q	figs-parables		0		యేసు సేవకులు బంగారం గురించి నీతికథను చెబుతూ ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/translate-bmoney]])
2441	MAT	25	19	vc9p		δὲ	1	Now	ప్రధాన కథనంలో విరామం గుర్తించడానికి ఈ పదం ఇక్కడ ఉపయోగించబడింది. ఇక్కడ యేసు కథ లో క్రొత్త భాగాన్ని చెప్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
2442	MAT	25	20	adz4		πέντε τάλαντα ἐκέρδησα	1	I have made five talents more	నేను మరో ఐదు తలాంతుల ను సంపాదించాను
2443	MAT	25	20	ttf7	translate-bmoney	τάλαντα	1	talents
2444	MAT	25	21	l5mg		εὖ	1	Well done
2445	MAT	25	21	d2s9	figs-idiom	εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου	1	Enter into the joy of your master
2446	MAT	25	22	yhi1	figs-parables		0		యేసు సేవకులు తలాంతులను గురించి నీతికథను చెబుతూ ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/translate-bmoney]])
2447	MAT	25	22	n2xc		δύο τάλαντα ἐκέρδησα	1	I have made two more talents	నేను మరో రెండు తలాంతులను సంపాదించాను
2448	MAT	25	23	hsb6		εὖ	1	Well done
2449	MAT	25	23	plv7	figs-idiom	εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου	1	Enter into the joy of your master
2450	MAT	25	24	ial6	figs-parables		0		యేసు సేవకులు తలాంతులను గురించి నీతికథను చెబుతూ ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/translate-bmoney]])
2451	MAT	25	24	m8an	figs-parallelism	θερίζων ὅπου οὐκ ἔσπειρας, καὶ συνάγων ὅθεν οὐ διεσκόρπισας	1	You reap where you did not sow, and you harvest where you did not scatter
2452	MAT	25	24	au9f		διεσκόρπισας	1	scatter	విత్తనం చల్లారు. ఇది విత్తనాలను నేలపైకి నెమ్మదిగా విసిరివేయడాన్ని సూచిస్తుంది.
2453	MAT	25	25	wl5c		ἴδε, ἔχεις τὸ σόν	1	See, you have here what belongs to you	చూడండి, ఇక్కడ మీదే ఉంది
2454	MAT	25	26	hj83	figs-parables		0		యేసు సేవకులు తలాంతు గురించి ఉపమానం చెబుతూనే ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]])
2455	MAT	25	26	l3jz		πονηρὲ δοῦλε καὶ ὀκνηρέ! ᾔδεις	1	You wicked and lazy servant, you knew	నీవు పని చేయడానికి ఇష్టపడని దుష్ట సేవకుడివి. నీకు తెలుసు
2456	MAT	25	26	he3h	figs-parallelism	θερίζω ὅπου οὐκ ἔσπειρα, καὶ συνάγω ὅθεν οὐ διεσκόρπισα	1	I reap where I have not sowed and harvest where I have not scattered
2457	MAT	25	27	rhg9	figs-ellipsis	ἐκομισάμην ἂν τὸ ἐμὸν	1	received back my own
2458	MAT	25	27	n7jd		τόκῳ	1	interest	యజమాని డబ్బును తాత్కాలిక ఉపయోగం కోసం బ్యాంకు నుండి చెల్లింపు కోసం బ్యాంకులో వేయడం.
2459	MAT	25	28	qm6x	figs-parables		0		యేసు సేవకులు తలాంతుల గురించి ఉపమానం ముగించాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-parables]] మరియు [[rc://te/ta/man/translate/translate-bmoney]])
2460	MAT	25	28	paw8		ἄρατε οὖν…τὸ τάλαντον	1	take away the talent	యజమాని ఇతర సేవకులతో మాట్లాడుతున్నాడు.
2461	MAT	25	28	b1ge	translate-bmoney	τὸ τάλαντον	1	talent
2462	MAT	25	29	e5py	figs-explicit	τῷ…ἔχοντι	1	who possesses
2463	MAT	25	29	r7lv		καὶ περισσευθήσεται	1	even more abundantly	ఇంకా చాలా ఎక్కువ
2464	MAT	25	29	pcr5	figs-explicit	τοῦ δὲ μὴ ἔχοντος	1	from anyone who does not possess anything
2465	MAT	25	29	mdc1	figs-activepassive	ἀρθήσεται	1	will be taken away
2466	MAT	25	30	c2vb	figs-metonymy	τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον	1	the outer darkness
2467	MAT	25	30	zy3k	translate-symaction	ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων	1	weeping and grinding of teeth
2468	MAT	25	31	qtg6			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులకు చివరి సమయంలో తిరిగి వచ్చినప్పుడు ప్రజలకు ఎలా తీర్పు చేస్తాడో చెప్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
2469	MAT	25	31	e7um	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	the Son of Man	యేసు తన గురించి ఉత్తమ పురుషలో మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
2470	MAT	25	32	f2w9	figs-activepassive	καὶ συναχθήσονται ἔμπροσθεν αὐτοῦ πάντα τὰ ἔθνη	1	Before him will be gathered all the nations
2471	MAT	25	32	kd14		ἔμπροσθεν αὐτοῦ	1	Before him	అయన ఎదుట
2472	MAT	25	32	ndf5	figs-metonymy	πάντα τὰ ἔθνη	1	all the nations
2473	MAT	25	32	nk18	figs-simile	ὥσπερ ὁ ποιμὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων	1	as a shepherd separates the sheep from the goats	ప్రజలను ఎలా వేరు చేస్తాడో వివరించడానికి యేసు ఒక ఉపమానాన్ని ఉపయోగిస్తాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-simile]])
2474	MAT	25	33	pbq9	figs-metaphor	καὶ στήσει τὰ μὲν πρόβατα ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ, τὰ δὲ ἐρίφια ἐξ εὐωνύμων	1	He will place the sheep on his right hand, but the goats on his left	ఇది ఒక రూపకం. మనుష్యకుమారుడు ప్రజలందరినీ వేరు చేస్తాడు. నీతిమంతులను తన కుడి వైపున ఉంచుతాడు, పాపులను తన ఎడమ వైపున ఉంచుతాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2475	MAT	25	34	t8pp	figs-123person	ὁ Βασιλεὺς…δεξιῶν αὐτοῦ	1	the King ... his right hand
2476	MAT	25	34	ze81	figs-activepassive	δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός μου	1	Come, you who have been blessed by my Father
2477	MAT	25	34	h2k9	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός μου	1	my Father	ఇది దేవునికి యేసుకు మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని వివరించే ఒక ముఖ్యమైన దేవుని శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2478	MAT	25	34	b57r	figs-activepassive	κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν	1	inherit the kingdom prepared for you
2479	MAT	25	34	yj1p	figs-metonymy	κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν	1	inherit the kingdom prepared for you
2480	MAT	25	34	cdi8		ἀπὸ καταβολῆς κόσμου	1	from the foundation of the world	ఆయన మొదట ప్రపంచాన్ని సృష్టించినప్పటి నుండి
2481	MAT	25	37	yh3p	figs-nominaladj	οἱ δίκαιοι	1	the righteous
2482	MAT	25	37	cs5d	figs-ellipsis	ἢ διψῶντα	1	Or thirsty
2483	MAT	25	38	h52x	figs-ellipsis	ἢ γυμνὸν	1	Or naked
2484	MAT	25	40	m6mi	figs-123person	ὁ Βασιλεὺς	1	the King	మనుష్యకుమారునికి ఇది మరొక శీర్షిక. యేసు తన గురించి ఉత్తమ పురుషలో మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
2485	MAT	25	40	i2aq		ἐρεῖ αὐτοῖς	1	say to them	తన కుడి చేతివైపు ఉన్నవారికి చెప్పండి
2486	MAT	25	40	mhe2		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను. రాజు తరువాత చెప్పేది ఇది నొక్కి చెబుతుంది.
2487	MAT	25	40	acs3		ἑνὶ…τῶν ἐλαχίστων	1	one of the least	ఏమీ ప్రాధాన్యత లేనిది.
2488	MAT	25	40	nh4y	figs-gendernotations	τούτων τῶν ἀδελφῶν μου	1	these brothers of mine
2489	MAT	25	40	k4hb		ἐμοὶ ἐποιήσατε	1	you did it for me	మీరు నా కోసం చేశారని నేను భావిస్తున్నాను
2490	MAT	25	41	z1nh	figs-123person	τότε ἐρεῖ	1	Then he will	అప్పుడు రాజు చేస్తాడు. యేసు తన గురించి ఉత్తమ పురుషలో మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
2491	MAT	25	41	pr8n		κατηραμένοι	1	you cursed	మీరు దేవుడు శపించిన ప్రజలు
2492	MAT	25	41	hqf5	figs-activepassive	τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον, τὸ ἡτοιμασμένον	1	the eternal fire that has been prepared
2493	MAT	25	41	g51u		τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ	1	his angels	అతని సహాయకులు
2494	MAT	25	43	g6ec	figs-ellipsis	γυμνὸς καὶ οὐ περιεβάλετέ με	1	naked, but you did not clothe me
2495	MAT	25	43	tq4x	figs-ellipsis	ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ	1	sick and in prison
2496	MAT	25	44	f3dc			0	General Information:	[మత్తయి 23: 1] (./23/01.md) లో ప్రారంభమైన కథ యొక్క భాగం ఇది, ఇక్కడ యేసు మోక్షం తుది తీర్పు గురించి బోధిస్తాడు.
2497	MAT	25	44	zyc5			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులకు చివరి సమయంలో తిరిగి వచ్చినప్పుడు ప్రజలను ఎలా తీర్పు చేస్తాడో చెప్పడం ముగించాడు.
2498	MAT	25	44	hiy6		ἀποκριθήσονται καὶ αὐτοὶ	1	they will also answer	అతని ఎడమ వైపున ఉన్నవారు కూడా సమాధానం ఇస్తారు
2499	MAT	25	45	nm2e		ἑνὶ τούτων τῶν ἐλαχίστων	1	for one of the least of these	నా ప్రజలలో అతి ముఖ్యమైన వాటిలో దేనికోసం
2500	MAT	25	45	whu5		οὐδὲ ἐμοὶ ἐποιήσατε.	1	you did not do for me
2501	MAT	25	46	m6me		καὶ ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον	1	These will go away into eternal punishment	రాజు వీరిని ఎప్పటికీ అంతం కాని శిక్షను అందుకునే ప్రదేశానికి పంపుతాడు
2502	MAT	25	46	nj72	figs-ellipsis	οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν	1	but the righteous into eternal life
2503	MAT	25	46	kq5b	figs-nominaladj	οἱ…δίκαιοι	1	the righteous
2504	MAT	26	intro	mtq8			0
2505	MAT	26	1	t5mz			0	General Information:	యేసు సిలువ మరణం, పునరుత్థానం గురించి చెప్పే కథలోని కొత్త భాగానికి ఇది ప్రారంభం. ఇక్కడ అతను తన శిష్యులకు తాను ఎలా బాధపడతాడో, చనిపోతాడో చెబుతాడు.
2506	MAT	26	1	i35c		καὶ ἐγένετο ὅτε	1	It came about that when
2507	MAT	26	1	xiv4		πάντας τοὺς λόγους τούτους	1	all these words	[మత్తయి 24: 3] (./24/03.md) లో ప్రారంభించి యేసు బోధించినదంతా ఇది సూచిస్తుంది.
2508	MAT	26	2	g4lh	figs-activepassive	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς τὸ σταυρωθῆναι	1	the Son of Man will be delivered up to be crucified
2509	MAT	26	2	r9px	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	the Son of Man	యేసు తన గురించి ఉత్తమ పురుషలో మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
2510	MAT	26	3	wew3	writing-background		0		ఈ వచనాలు యేసును అరెస్టు చేసి చంపడానికి యూదా నాయకులు చేసిన కుట్ర గురించి నేపథ్య సమాచారం ఇస్తాయి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-background]])
2511	MAT	26	3	eps8	figs-activepassive	συνήχθησαν	1	were gathered together
2512	MAT	26	4	hi4x		τὸν Ἰησοῦν δόλῳ	1	Jesus stealthily	యేసు రహస్యంగా
2513	MAT	26	5	u4fh	figs-ellipsis	μὴ ἐν τῇ ἑορτῇ	1	Not during the feast
2514	MAT	26	5	s9p7		ἐν τῇ ἑορτῇ	1	the feast	ఇది వార్షిక పస్కా విందు.
2515	MAT	26	6	v2up			0	Connecting Statement:	ఒక స్త్రీ మరణానికి ముందు యేసుపై ఖరీదైన నూనె పోయడం గురించిన కథనం ఇక్కడ ప్రారంభమవుతుంది.
2516	MAT	26	6	zq3j		δὲ	1	Now	ప్రధాన కథనంలో విరామం గుర్తించడానికి ఈ పదం ఇక్కడ ఉపయోగించబడింది. ఇక్కడ మత్తయి కథ యొక్క క్రొత్త భాగాన్ని చెప్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
2517	MAT	26	6	hg3s	figs-explicit	Σίμωνος τοῦ λεπροῦ	1	Simon the leper	ఇది కుష్టు వ్యాధి నుండి యేసు స్వస్థపరిచిన వ్యక్తి అని సూచిస్తుంది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
2518	MAT	26	7	ukb9		ἀνακειμένου	1	he was reclining	యేసు వాలి కూర్చున్నాడు. మనుషులు సాధారణంగా తినేటప్పుడు ఎలా కూర్చుంటారో మీ భాష యొక్క పదాన్ని ఉపయోగించవచ్చు.
2519	MAT	26	7	yxf8		προσῆλθεν αὐτῷ γυνὴ	1	a woman came to him	ఒక స్త్రీ యేసు దగ్గరకు వచ్చింది
2520	MAT	26	7	bhs8	translate-unknown	ἀλάβαστρον	1	alabaster jar	మృదువైన రాయితో చేసిన ఖరీదైన సీసా ఇది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-unknown]])
2521	MAT	26	7	yu67		μύρου	1	ointment	ఆహ్లాదకరమైన వాసన కలిగిన నూనె
2522	MAT	26	7	ea5e		κατέχεεν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ	1	she poured it upon his head	యేసును గౌరవించటానికి స్త్రీ ఇలా చేస్తుంది.
2523	MAT	26	8	vit4	figs-rquestion	εἰς τί ἡ ἀπώλεια αὕτη?	1	What is the reason for this waste?
2524	MAT	26	9	y83e	figs-activepassive	ἐδύνατο γὰρ τοῦτο πραθῆναι πολλοῦ καὶ δοθῆναι	1	This could have been sold for a large amount and given
2525	MAT	26	9	f76h	figs-nominaladj	πτωχοῖς	1	to the poor
2526	MAT	26	10	pfv1	figs-rquestion	τί κόπους παρέχετε τῇ γυναικί?	1	Why are you troubling this woman?
2527	MAT	26	10	fg3v	figs-you	παρέχετε	1	Why are you
2528	MAT	26	11	wsp9	figs-nominaladj	τοὺς πτωχοὺς	1	the poor
2529	MAT	26	12	vk5w		τὸ μύρον	1	ointment	ఇది ఆహ్లాదకరమైన వాసన కలిగిన నూనె. [మత్తయి 26: 7] (./26/07.md) లో మీరు దీన్ని ఎలా అనువదించారో చూడండి.
2530	MAT	26	13	xs1w		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను. ఇది యేసు తరువాత చెప్పిన దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
2531	MAT	26	13	g45l	figs-activepassive	ὅπου ἐὰν κηρυχθῇ τὸ εὐαγγέλιον τοῦτο	1	wherever this good news is preached
2532	MAT	26	13	s12m	figs-activepassive	λαληθήσεται καὶ ὃ ἐποίησεν αὕτη εἰς μνημόσυνον αὐτῆς	1	what this woman has done will also be spoken of in memory of her
2533	MAT	26	14	i3dy			0	Connecting Statement:	యూదా నాయకులు యేసును అరెస్టు చేసి చంపడానికి సహాయం చేయడానికి యూదా ఇస్కరియోతు అంగీకరిస్తాడు.
2534	MAT	26	15	es4b		κἀγὼ ὑμῖν παραδώσω αὐτόν	1	to deliver him to you	యేసును మీ దగ్గరకు తీసుకురావడానికి
2535	MAT	26	15	x7zx		τριάκοντα ἀργύρια	1	thirty pieces of silver	ఈ పదాలు పాత నిబంధన ప్రవచనంలోని పదాల మాదిరిగానే ఉన్నందున, ఈ రూపాన్ని ఆధునిక డబ్బుగా మార్చడానికి చూడవద్దు.
2536	MAT	26	15	lyl7	translate-numbers	τριάκοντα ἀργύρια	1	thirty pieces	30 నాణాలు (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-numbers]])
2537	MAT	26	16	w1e4		ἵνα αὐτὸν παραδῷ	1	to deliver him to them	అతన్ని వారికి పట్టి ఇవ్వడానికి
2538	MAT	26	17	e7wc			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులతో కలిసి పస్కా పండుగను జరుపుకున్న వైనం ఇది ప్రారంభమవుతుంది.
2539	MAT	26	17	f3s2		δὲ	1	Now	ప్రధాన కథనంలో విరామం గుర్తించడానికి ఈ పదం ఇక్కడ ఉపయోగించబడింది. ఇక్కడ మత్తయి కథ యొక్క క్రొత్త భాగాన్ని చెప్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
2540	MAT	26	18	hc78	figs-quotesinquotes	ὁ δὲ εἶπεν, ὑπάγετε εἰς τὴν πόλιν πρὸς τὸν δεῖνα καὶ εἴπατε αὐτῷ, ὁ διδάσκαλος λέγει, ὁ καιρός μου ἐγγύς ἐστιν; πρὸς σὲ ποιῶ τὸ Πάσχα μετὰ τῶν μαθητῶν μου.	1
2541	MAT	26	18	r4tg		ὁ καιρός μου	1	My time
2542	MAT	26	18	a4i5	figs-idiom	ἐγγύς ἐστιν	1	is at hand
2543	MAT	26	18	j9pz		ποιῶ τὸ Πάσχα	1	keep the Passover
2544	MAT	26	20	bga4		ἀνέκειτο	1	he sat down to eat	మీ సంస్కృతిలో ప్రజలు సాధారణంగా తినేటప్పుడు వాడే పదానికి ఈ పదాన్ని ఉపయోగించండి.
2545	MAT	26	21	ehx6		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	Truly I say to you	నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను. ఇది యేసు తరువాత చెప్పిన దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
2546	MAT	26	22	n12r	figs-rquestion	μήτι ἐγώ εἰμι, Κύριε?	1	Surely not I, Lord?
2547	MAT	26	24	n7dw	figs-123person	ὁ μὲν Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	The Son of Man	యేసు తన గురించి మూడవ వ్యక్తితో మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
2548	MAT	26	24	x2n9	figs-euphemism	ὑπάγει	1	will go
2549	MAT	26	24	vix3	figs-activepassive	καθὼς γέγραπται περὶ αὐτοῦ	1	just as it is written about him
2550	MAT	26	24	hai5	figs-activepassive	τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι’ οὗ ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου παραδίδοται	1	that man by whom the Son of Man is betrayed
2551	MAT	26	25	vpq1	figs-rquestion	μήτι ἐγώ εἰμι, Ῥαββεί?	1	Is it I, Rabbi?
2552	MAT	26	25	y9lk	figs-idiom	σὺ εἶπας	1	You have said it yourself
2553	MAT	26	26	qh16			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులతో కలిసి పస్కా పండుగ జరుపుకుంటున్నప్పుడు ప్రభువు భోజనాన్ని ఏర్పాటు చేస్తాడు.
2554	MAT	26	26	mr5u		λαβὼν…εὐλογήσας ἔκλασεν	1	took ... blessed ... broke	[మత్తయి 14:19] (./14/19.md) లో మీరు ఈ పదాలను ఎలా అనువదించారో చూడండి.
2555	MAT	26	27	jd53		καὶ λαβὼν	1	He took
2556	MAT	26	27	tn39	figs-metonymy	ποτήριον	1	a cup
2557	MAT	26	27	zb1i		ἔδωκεν αὐτοῖς	1	gave it to them	శిష్యులకు ఇచ్చాడు
2558	MAT	26	27	a9me		πίετε ἐξ αὐτοῦ	1	Drink it	ఈ గిన్నె నుండి ద్రాక్షరసాన్ని త్రాగాలి
2559	MAT	26	28	l55a		τοῦτο γάρ ἐστιν τὸ αἷμά μου	1	For this is my blood	ఈ ద్రాక్షారసం నా రక్తం
2560	MAT	26	28	ct81		τὸ αἷμά…τῆς διαθήκης	1	blood of the covenant
2561	MAT	26	28	bms3	figs-activepassive	ἐκχυννόμενον	1	is poured out
2562	MAT	26	29	l556		λέγω…ὑμῖν	1	I say to you	ఇది యేసు తరువాత చెప్పిన దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది.
2563	MAT	26	29	h85b	figs-idiom	τοῦ γενήματος τῆς ἀμπέλου	1	fruit of the vine
2564	MAT	26	29	q8zs	figs-metonymy	ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Πατρός μου	1	in my Father's kingdom
2565	MAT	26	29	m9vq	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός μου	1	my Father's	ఇది దేవునికి యేసుకు మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని వివరించే ఒక ముఖ్యమైన దేవుని శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2566	MAT	26	30	nzy2			0	General Information:	31 వ వచనంలో, ప్రవచనాన్ని నెరవేర్చడానికి, తన శిష్యులందరూ తనను విడిచి పెడతారని చూపించడానికి యేసు ప్రవక్త జెకర్యాను ఉటంకించాడు.
2567	MAT	26	30	nkw2			0	Connecting Statement:	యేసు తన శిష్యులు ఒలీవ పర్వతానికి నడుస్తున్నప్పుడు నేర్పిస్తూ ఉన్నారు.
2568	MAT	26	30	ed5k		καὶ ὑμνήσαντες	1	hymn	దేవుణ్ణి స్తుతించే పాట
2569	MAT	26	31	v8yl		σκανδαλισθήσεσθε	1	fall away	నన్ను వదిలేయి
2570	MAT	26	31	iap6	figs-activepassive	γέγραπται γάρ	1	for it is written
2571	MAT	26	31	u1t5	figs-explicit	πατάξω	1	I will strike
2572	MAT	26	31	mc1e	figs-metaphor	τὸν ποιμένα…τὰ πρόβατα τῆς ποίμνης	1	the shepherd ... sheep of the flock	ఇవి యేసును, శిష్యులను సూచించే రూపకాలు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2573	MAT	26	31	rvk1	figs-activepassive	διασκορπισθήσονται τὰ πρόβατα τῆς ποίμνης	1	the sheep of the flock will be scattered
2574	MAT	26	32	pj2u	figs-activepassive	μετὰ…τὸ ἐγερθῆναί με	1	after I am raised up
2575	MAT	26	33	m2un		σκανδαλισθήσονται	1	fall away	[మత్తయి 26:31] (./26/31.md) లో మీరు దీన్ని ఎలా అనువదించారో చూడండి.
2576	MAT	26	34	sf9x		ἀμὴν, λέγω σοι	1	Truly I say to you	నేను మీకు నిజం చెప్తున్నాను. ఇది యేసు చెప్పిన దానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది
2577	MAT	26	34	ui4y	figs-metonymy	πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι	1	before the rooster crows
2578	MAT	26	34	lx5i		ἀλέκτορα	1	rooster	మగ కోడి, సూర్యుడు వచ్చే సమయానికి బిగ్గరగా కూసే పక్షి
2579	MAT	26	34	h66w		φωνῆσαι	1	crows	కోడి పుంజు బిగ్గరగా కూయడానికి ఏమి చేస్తుందో ఇది సాధారణ ఆంగ్ల పదం.
2580	MAT	26	34	b2rh		τρὶς ἀπαρνήσῃ με	1	you will deny me three times	నీవు నా అనుచరుడు కాదని నీవు మూడుసార్లు చెబుతావు
2581	MAT	26	36	lm3n			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ గెత్సెమనే లో యేసు ప్రార్థించిన వృత్తాంతం ప్రారంభమవుతుంది.
2582	MAT	26	37	ny4m		ἤρξατο λυπεῖσθαι	1	began to become sorrowful	ఆయన చాలా విచారంగా ఉన్నాడు
2583	MAT	26	38	gf7k	figs-synecdoche	περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου	1	My soul is deeply sorrowful
2584	MAT	26	38	c43t	figs-idiom	ἕως θανάτου	1	even to death
2585	MAT	26	39	kcz4	figs-idiom	ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ	1	fell on his face	ఆయన ఉద్దేశపూర్వకంగా ప్రార్థన చేయడానికి నేలపై బోర్ల పడుకున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-idiom]])
2586	MAT	26	39	nuv7	guidelines-sonofgodprinciples	Πάτερ μου	1	My Father	ఇది దేవునికి యేసుకు మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని చూపించే ఒక ముఖ్యమైన దేవుని శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2587	MAT	26	39	f254	figs-metaphor	παρελθέτω ἀπ’ ἐμοῦ τὸ ποτήριον τοῦτο	1	let this cup pass from me
2588	MAT	26	39	i7rr	figs-metonymy	τὸ ποτήριον τοῦτο	1	this cup
2589	MAT	26	39	k5in	figs-ellipsis	πλὴν οὐχ ὡς ἐγὼ θέλω, ἀλλ’ ὡς σύ	1	Yet, not as I will, but as you will
2590	MAT	26	40	ev7s	figs-you	λέγει τῷ Πέτρῳ, οὕτως οὐκ ἰσχύσατε…γρηγορῆσαι	1
2591	MAT	26	40	c11a	figs-rquestion	οὕτως οὐκ ἰσχύσατε μίαν ὥραν γρηγορῆσαι μετ’ ἐμοῦ?	1	What, could you not watch with me for one hour?
2592	MAT	26	41	buv4	figs-abstractnouns	μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν	1	you do not enter into temptation
2593	MAT	26	41	ny5w	figs-metonymy	τὸ μὲν πνεῦμα πρόθυμον, ἡ δὲ σὰρξ ἀσθενής	1	The spirit indeed is willing, but the flesh is weak
2594	MAT	26	42	pz9l		ἀπελθὼν	1	He went away	యేసు వెళ్ళిపోయాడు
2595	MAT	26	42	tqp8	translate-ordinal	ἐκ δευτέρου	1	a second time	మొదటిసారి [మత్తయి 26:39] (./39.md) లో వివరించబడింది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-ordinal]])
2596	MAT	26	42	ch7t	guidelines-sonofgodprinciples	Πάτερ μου	1	My Father	ఇది దేవునికి యేసుకు మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని వివరించే ఒక ముఖ్యమైన దేవుని శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2597	MAT	26	42	b6cn	figs-metaphor	εἰ οὐ δύναται τοῦτο παρελθεῖν, ἐὰν μὴ αὐτὸ πίω	1	if this cannot pass away unless I drink it	నేను త్రాగితే ఇది దాటిపోయే ఏకైక మార్గం. యేసు త్రాగడానికి దేవుడు ఆజ్ఞాపించిన చేదు ద్రవంగా తాను చేయవలసిన పని గురించి మాట్లాడుతాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2598	MAT	26	42	td6g	figs-metaphor	εἰ…τοῦτο	1	if this
2599	MAT	26	42	i135	figs-metaphor	ἐὰν μὴ αὐτὸ πίω	1	unless I drink it
2600	MAT	26	42	xsk1	figs-activepassive	γενηθήτω τὸ θέλημά σου	1	your will be done
2601	MAT	26	43	lts9	figs-idiom	ἦσαν…αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι	1	their eyes were heavy
2602	MAT	26	44	v3i9	translate-ordinal	ἐκ τρίτου	1	third time	మొదటిసారి [మత్తయి 26:39] (./39.md) లో వివరించబడింది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-ordinal]])
2603	MAT	26	45	vvp9	figs-rquestion	καθεύδετε τὸ λοιπὸν καὶ ἀναπαύεσθε?	1	Are you still sleeping and taking your rest?
2604	MAT	26	45	rw3r	figs-idiom	ἤγγικεν ἡ ὥρα	1	the hour is at hand
2605	MAT	26	45	g9hi	figs-activepassive	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου παραδίδοται	1	the Son of Man is being betrayed
2606	MAT	26	45	ell4	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	the Son of Man	యేసు తన గురించి ఉత్తమ పురుష లో మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
2607	MAT	26	45	g9eb	figs-metonymy	παραδίδοται εἰς χεῖρας ἁμαρτωλῶν	1	betrayed into the hands of sinners
2608	MAT	26	45	yx8v		ἰδοὺ	1	Look	నేను మీకు చెప్పబోయే దానిపై శ్రద్ధ వహించండి
2609	MAT	26	47	hsv7			0	Connecting Statement:	యూదా యేసుకు ద్రోహం చేసినప్పుడు మత పెద్దలు అతన్ని అరెస్టు చేసినప్పుడు ఇది ప్రారంభమవుతుంది.
2610	MAT	26	47	rlp9		καὶ ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος	1	While he was still speaking	యేసు మాట్లాడుతున్నప్పుడు
2611	MAT	26	47	e26h		ξύλων	1	clubs	మనిషిని కొట్టడానికి కర్రలు
2612	MAT	26	48	qb4y	writing-background	δὲ…κρατήσατε αὐτόν	1	Now ... Seize him
2613	MAT	26	48	gw8m	figs-quotations	λέγων, ὃν ἂν φιλήσω, αὐτός ἐστιν; κρατήσατε αὐτόν.	1
2614	MAT	26	48	m23z		ὃν ἂν φιλήσω	1	Whomever I kiss
2615	MAT	26	48	nr34		φιλήσω	1	kiss	గురువును పలకరించడానికి ఇది గౌరవప్రదమైన మార్గం.
2616	MAT	26	49	uig8		προσελθὼν τῷ Ἰησοῦ	1	he came up to Jesus	యూదా యేసు దగ్గరకు వచ్చాడు
2617	MAT	26	49	cyb7		κατεφίλησεν αὐτόν	1	kissed him	ఒక ముద్దుతో అతన్ని కలిశాడు. మంచి స్నేహితులు ఒకరినొకరు చెంప మీద ముద్దు పెట్టుకుంటారు, కాని శిష్యుడు గౌరవాన్ని చూపించడానికి తన యజమానిని చేతిలో ముద్దు పెట్టుకుంటాడు. యూదా యేసును ఎలా ముద్దుపెట్టుకున్నాడో తెలియదు.
2618	MAT	26	50	w3d6		τότε προσελθόντες	1	Then they came
2619	MAT	26	50	vmd1		ἐπέβαλον τὰς χεῖρας ἐπὶ τὸν Ἰησοῦν, καὶ ἐκράτησαν αὐτόν	1	laid hands on Jesus, and seized him	యేసును పట్టుకుని అరెస్టు చేశారు
2620	MAT	26	51	vm6s		καὶ ἰδοὺ	1	Behold
2621	MAT	26	52	tj6n	figs-metonymy	οἱ λαβόντες μάχαιραν	1	who take up the sword
2622	MAT	26	52	w357		μάχαιραν, ἐν μαχαίρῃ ἀπολοῦνται	1	sword will perish by the sword
2623	MAT	26	53	kgx8	figs-rquestion	ἢ δοκεῖς ὅτι οὐ δύναμαι παρακαλέσαι…ἀγγέλων	1	Do you think that I could not call ... angels?
2624	MAT	26	53	eb7i	figs-you	δοκεῖς	1	Do you think
2625	MAT	26	53	g3zq	guidelines-sonofgodprinciples	τὸν Πατέρα μου	1	my Father	ఇది దేవునికి యేసుకు మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని వివరించే ఒక ముఖ్యమైన దేవుని శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2626	MAT	26	53	tfw8	translate-numbers	πλείω δώδεκα λεγιῶνας ἀγγέλων	1	more than twelve legions of angels
2627	MAT	26	54	teq5	figs-rquestion	πῶς οὖν πληρωθῶσιν αἱ Γραφαὶ, ὅτι οὕτως δεῖ γενέσθαι?	1	But how then would the scriptures be fulfilled, that this must happen?
2628	MAT	26	55	yf4p	figs-rquestion	ὡς ἐπὶ λῃστὴν ἐξήλθατε μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων συνλαβεῖν με?	1	Have you come out with swords and clubs to seize me like a robber?
2629	MAT	26	55	q9vq		ξύλων	1	clubs	మనుషులను కొట్టే కర్రలు
2630	MAT	26	55	e8dq	figs-explicit	ἐν τῷ ἱερῷ	1	in the temple	యేసు అసలు ఆలయంలో లేడని సూచిస్తుంది. అతను ఆలయం చుట్టూ ఉన్న ప్రాంగణంలో ఉన్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
2631	MAT	26	56	ygn7	figs-activepassive	πληρωθῶσιν αἱ Γραφαὶ τῶν προφητῶν	1	the writings of the prophets might be fulfilled
2632	MAT	26	56	i2jp		ἀφέντες αὐτὸν	1	left him	వారు ఆయనతో ఉండాల్సినప్పుడు ఆయన్ను విడిచిపెట్టారు అనే అర్థం ఇచ్చే పదం మీ భాషలో ఉంటే ఇక్కడ ఉపయోగించండి.
2633	MAT	26	57	f6nj			0	Connecting Statement:	ఇది యూదా మత నాయకుల మండలి ఎదుట యేసు విచారణ గురించి వివరిస్తుంది.
2634	MAT	26	58	jui3		ὁ δὲ Πέτρος ἠκολούθει αὐτῷ	1	Peter followed him	పేతురు యేసును అనుసరించాడు
2635	MAT	26	58	isd4		τῆς αὐλῆς τοῦ ἀρχιερέως	1	courtyard of the high priest	ప్రధాన యజకుని ఇంటి దగ్గర బహిరంగ ప్రదేశం
2636	MAT	26	58	v8th		καὶ εἰσελθὼν ἔσω	1	He went inside	పేతురు లోపలికి వెళ్ళాడు
2637	MAT	26	59	i8jw		δὲ	1	Now	ప్రధాన కథనంలో విరామం గుర్తించడానికి ఈ పదం ఇక్కడ ఉపయోగించబడింది. ఇక్కడ మత్తయి కథ యొక్క క్రొత్త భాగాన్ని చెప్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
2638	MAT	26	59	jwz5		αὐτὸν θανατώσωσιν	1	so that they
2639	MAT	26	59	u6v9		αὐτὸν θανατώσωσιν	1	might put him to death	అతన్ని అమలు చేయడానికి ఒక కారణం ఉండవచ్చు
2640	MAT	26	60	m6n5		προσελθόντες δύο	1	two came forward
2641	MAT	26	61	a8lf	writing-quotations	εἶπον, οὗτος ἔφη, δύναμαι καταλῦσαι…διὰ τριῶν ἡμερῶν οἰκοδομῆσαι.	1	This man said, 'I am able to destroy ... days.'
2642	MAT	26	61	i5n4		οὗτος ἔφη	1	This man said	ఈ యేసు అన్నాడు
2643	MAT	26	61	mbq1		διὰ τριῶν ἡμερῶν	1	in three days
2644	MAT	26	62	v6j9		τί οὗτοί σου καταμαρτυροῦσιν?	1	What is it that they are testifying against you?
2645	MAT	26	63	mm28	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ	1	Son of God	క్రీస్తుకి దేవునికి మధ్య సంబంధాన్ని వివరించే ముఖ్యమైన శీర్షిక ఇది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2646	MAT	26	63	lry9		τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος	1	the living God
2647	MAT	26	64	gi6v	figs-idiom	σὺ εἶπας	1	You have said it yourself
2648	MAT	26	64	zu47	figs-you	πλὴν λέγω ὑμῖν, ἀπ’ ἄρτι ὄψεσθε	1	But I tell you, from now on you
2649	MAT	26	64	ll8r		ἀπ’ ἄρτι ὄψεσθε τὸν Υἱὸν τοῦ Ἀνθρώπου	1	from now on you will see the Son of Man
2650	MAT	26	64	b6cb	figs-123person	τὸν Υἱὸν τοῦ Ἀνθρώπου	1	the Son of Man	యేసు తన గురించి ఉత్తమ పురుషలో మాట్లాడుతున్నాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-123person]])
2651	MAT	26	64	p5px	figs-metonymy	καθήμενον ἐκ δεξιῶν τῆς δυνάμεως	1	sitting at the right hand of Power
2652	MAT	26	64	urp9		ἐρχόμενον ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ	1	coming on the clouds of heaven	పరలోక మేఘాలపై భూమికి స్వారీ
2653	MAT	26	65	srg6	translate-symaction	ὁ ἀρχιερεὺς διέρρηξεν τὰ ἱμάτια αὐτοῦ	1	the high priest tore his clothes	దుస్తులు చింపుకోవడం కోపానికి, బాధకు సంకేతం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-symaction]])
2654	MAT	26	65	qq51	figs-explicit	ἐβλασφήμησεν	1	He has spoken blasphemy	ప్రధాన యాజకుడు యేసు ప్రకటనను దైవదూషణ అని పిలవడానికి కారణం, [మత్తయి 26:64] (./26/64.md) లోని యేసు మాటలు తాను దేవునితో సమానమని వాదించడం. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
2655	MAT	26	65	t68t	figs-rquestion	τί ἔτι χρείαν ἔχομεν μαρτύρων?	1	Why do we still need witnesses?
2656	MAT	26	65	wh4h	figs-you	νῦν ἠκούσατε	1	now you have heard
2657	MAT	26	67	adc2		τότε ἐνέπτυσαν	1	Then they
2658	MAT	26	67	g1c2		ἐνέπτυσαν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ	1	spit in his face	ఇది అవమానించడం కోసం జరిగింది.
2659	MAT	26	68	f2bj		προφήτευσον ἡμῖν	1	Prophesy to us
2660	MAT	26	68	b5xe	figs-irony	Χριστέ	1	you Christ	యేసును కొట్టిన వారు ఆయన నిజంగా క్రీస్తు అని అనుకోరు. ఆయన్ని ఎగతాళి చేయడానికి వారు ఇలా అన్నారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-irony]])
2661	MAT	26	69	bsb3			0	General Information:	ఈ సంఘటనలు మతపరమైన నాయకుల ఎదుట యేసును విచారణ చేసిన సమయంలోనే జరిగాయి
2662	MAT	26	69	h5ts			0	Connecting Statement:	యేసు చెప్పినట్లు పేతురు తనకు యేసును తెలియదని మూడుసార్లు ఎలా ఖండించాడో చెప్పే వైనం ప్రారంభమవుతుంది.
2663	MAT	26	69	y21l		δὲ	1	Now	ప్రధాన కథాంశంలో విరామం గుర్తించడానికి ఈ పదం ఇక్కడ ఉపయోగించబడింది. ఇక్కడ మత్తయి కథ యొక్క క్రొత్త భాగాన్ని చెప్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
2664	MAT	26	70	sp1t		οὐκ οἶδα τί λέγεις	1	I do not know what you are talking about	సేవకురాలు ఏమి చెప్తుందో పేతురు అర్థం చేసుకోగలిగాడు. అతను యేసుతో ఉన్నాడని తిరస్కరించడానికి ఈ పదాలను ఉపయోగించాడు.
2665	MAT	26	71	ief5		ἐξελθόντα δὲ	1	When he went out	పేతురు బయటకు వెళ్ళినప్పుడు
2666	MAT	26	71	gyw8		τὸν πυλῶνα	1	gateway	ప్రాంగణం చుట్టూ ఉన్నగోడలోని తలుపు.
2667	MAT	26	71	s7c4		λέγει τοῖς ἐκεῖ	1	said to those there	అక్కడ కూర్చున్న వారికి చెప్పాడు.
2668	MAT	26	72	e5xl		καὶ πάλιν ἠρνήσατο μετὰ ὅρκου, ὅτι οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον.	1
2669	MAT	26	73	hde3		ἐξ αὐτῶν	1	one of them	యేసుతో ఉన్న వారిలో ఒకరు
2670	MAT	26	73	w8ww		γὰρ ἡ λαλιά σου δῆλόν σε ποιεῖ	1	for the way you speak gives you away
2671	MAT	26	74	edd8		καταθεματίζειν	1	to curse	తనను తాను శపించుకోవడం.
2672	MAT	26	74	w87b		ἀλέκτωρ ἐφώνησεν	1	rooster crowed
2673	MAT	26	75	nx3j	figs-quotations	καὶ ἐμνήσθη ὁ Πέτρος τοῦ ῥήματος Ἰησοῦ εἰρηκότος, ὅτι πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι, τρὶς ἀπαρνήσῃ με	1
2674	MAT	27	intro	deu4			0
2675	MAT	27	1	hvr4			0	Connecting Statement:	పిలాతు ఎదుట యేసు విచారణ గురించిన వైనం ఇక్కడ ప్రారంభమవుతుంది.
2676	MAT	27	1	qe1s		δὲ	1	Now	ప్రధాన కథనంలో విరామం గుర్తించడానికి ఈ పదం ఇక్కడ ఉపయోగించబడింది. ఇక్కడ మత్తయి కథ యొక్క క్రొత్త భాగాన్ని చెప్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
2677	MAT	27	1	cm46	figs-explicit	συμβούλιον ἔλαβον…κατὰ τοῦ Ἰησοῦ, ὥστε θανατῶσαι αὐτόν	1	plotted against Jesus to put him to death	యేసును చంపడానికి రోమన్ అధికారులను ఎలా ఒప్పించవచ్చో యూదా నాయకులు యోచిస్తున్నారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
2678	MAT	27	3	vzf9	figs-events		0	General Information:	ఈ సంఘటన యూదా మత నాయకుల మండలి ఎదుట యేసు విచారణ తరువాత జరిగింది, కాని అది పిలాతు ఎదుట యేసు విచారణకు ముందు జరిగిందా అనేది తెలియదు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-events]])
2679	MAT	27	3	bk8i			0	Connecting Statement:	రచయిత యేసు విచారణ కథ చెప్పడం మానేశాడు, తద్వారా యూదా ఆత్మహత్య కథ చెప్పసాగాడు.
2680	MAT	27	3	qm12		τότε ἰδὼν Ἰούδας	1	Then when Judas	క్రొత్త భాష ప్రారంభమవుతోందని మీ భాషలో చూపించే మార్గం ఉంటే, మీరు దానిని ఇక్కడ ఉపయోగించాలనుకోవచ్చు.
2681	MAT	27	3	v9vj	figs-activepassive	ὅτι κατεκρίθη	1	that Jesus had been condemned
2682	MAT	27	3	pe4n		τὰ τριάκοντα ἀργύρια	1	the thirty pieces of silver	యేసుకు ద్రోహం చేయడానికి ప్రధాన యాజకులు యూదాకు ఇచ్చిన డబ్బు ఇది. [మత్తయి 26:15] (./26/15.md) లో మీరు దీన్ని ఎలా అనువదించారో చూడండి.
2683	MAT	27	4	f6u8	figs-idiom	αἷμα ἀθῷον	1	innocent blood
2684	MAT	27	4	mf6b	figs-rquestion	τί πρὸς ἡμᾶς?	1	What is that to us?
2685	MAT	27	5	tuh4		ῥίψας τὰ ἀργύρια εἰς τὸν ναὸν	1	threw down the pieces of silver in the temple	సాధ్యమయ్యే అర్ధాలు 1) అతను ఆలయ ప్రాంగణంలో వెండి నాణాలను విసిరాడు, లేదా 2) అతను ఆలయ ప్రాంగణంలో నిలబడి ఉన్నాడు, అతను వెండి నాణాలను ఆలయంలోకి విసిరాడు.
2686	MAT	27	6	r5r9		οὐκ ἔξεστιν βαλεῖν αὐτὰ	1	It is not lawful to put this	దీన్ని ఉంచడానికి మన చట్టాలు అనుమతించవు
2687	MAT	27	6	ce2x		βαλεῖν αὐτὰ	1	put this	ఈ వెండి ఉంచండి
2688	MAT	27	6	gtp3	figs-explicit	τὸν κορβανᾶν	1	the treasury	ఆలయానికి, యాజకులకు అవసరమైన వస్తువులను సమకూర్చడానికి వారు ఉపయోగించిన డబ్బును ఉంచిన స్థలం ఇది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
2689	MAT	27	6	j2l8	figs-idiom	τιμὴ αἵματός	1	price of blood
2690	MAT	27	7	mtg6		τὸν Ἀγρὸν τοῦ Κεραμέως	1	potter's field	యెరూషలేములో మరణించిన అపరిచితులను పాతిపెట్టడానికి కొనుగోలు చేసిన పొలం.
2691	MAT	27	8	nts8	figs-activepassive	ἐκλήθη ὁ ἀγρὸς ἐκεῖνος	1	that field has been called
2692	MAT	27	8	ag2n		ἕως τῆς σήμερον	1	to this day	దీని అర్థం మత్తయి ఈ పుస్తకం రాస్తున్న సమయానికి.
2693	MAT	27	9	g1gc			0	General Information:	యూదా ఆత్మహత్య ప్రవచనం నెరవేర్పు అని చూపించడానికి రచయిత పాత నిబంధన గ్రంథాన్ని ఉటంకించారు.
2694	MAT	27	9	rj3u	figs-activepassive	τότε ἐπληρώθη τὸ ῥηθὲν διὰ Ἰερεμίου τοῦ προφήτου	1	Then that which had been spoken by Jeremiah the prophet was fulfilled
2695	MAT	27	9	t1dj	figs-activepassive	τὴν τιμὴν τοῦ τετιμημένου, ὃν ἐτιμήσαντο ἀπὸ υἱῶν Ἰσραήλ	1	the price set on him by the people of Israel
2696	MAT	27	9	d7l7	figs-metonymy	υἱῶν Ἰσραήλ	1	the people of Israel
2697	MAT	27	10	c2ch		συνέταξέν μοι	1	directed me
2698	MAT	27	11	pjc5			0	Connecting Statement:	[మత్తయి 27: 2] (./27/02.md) లో ప్రారంభమైన పిలాతు ముందు యేసు విచారణ కథను ఇది కొనసాగిస్తుంది.
2699	MAT	27	11	we3a		δὲ	1	Now	మీ కథకు ప్రధాన కథాంశం నుండి విరామం తర్వాత కథను కొనసాగించే మార్గం ఉంటే, మీరు దానిని ఇక్కడ ఉపయోగించాలనుకోవచ్చు.
2700	MAT	27	11	a2e7		τοῦ ἡγεμόνος	1	the governor	పిలాతు
2701	MAT	27	11	a6cm	figs-explicit	αὐτῷ σὺ λέγεις	1	You say so
2702	MAT	27	12	vl3a	figs-activepassive	καὶ ἐν τῷ κατηγορεῖσθαι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀρχιερέων καὶ τῶν πρεσβυτέρων	1	But when he was accused by the chief priests and elders
2703	MAT	27	13	wn2r	figs-rquestion	οὐκ ἀκούεις πόσα σου καταμαρτυροῦσιν?	1	Do you not hear all the charges against you?
2704	MAT	27	14	hbm8		οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῷ πρὸς οὐδὲ ἓν ῥῆμα, ὥστε θαυμάζειν τὸν ἡγεμόνα λίαν	1	did not answer even one word, so that the governor was greatly amazed	ఒక్క మాట కూడా చెప్పలేదు; ఇది గవర్నర్‌ను బాగా ఆశ్చర్యపరిచింది. యేసు పూర్తిగా నిశ్శబ్దంగా ఉన్నాడని చెప్పడానికి ఇది ఒక గట్టి మార్గం.
2705	MAT	27	15	jjp8	writing-background	δὲ	1	Now	ముఖ్య కథనంలో విరామం కోసం ఈ పదం వాడారు. తద్వారా మత్తయి పాఠకునికి మొదటి నుంచి జరుగుతున్నా దానిని అర్థం చేసుకోగలిగే సమాచారం ఇవ్వగలుగుతున్నాడు.[మత్తయి 27:17] (./27/17.md) . (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/writing-background]])
2706	MAT	27	15	p1ha		ἑορτὴν	1	the feast	పస్కా పండుగ విందు.
2707	MAT	27	15	pfk6	figs-activepassive	ἕνα τῷ ὄχλῳ δέσμιον, ὃν ἤθελον	1	prisoner chosen by the crowd
2708	MAT	27	16	q2iu		εἶχον…δέσμιον ἐπίσημον	1	they had a notorious prisoner	ఒక అపఖ్యాతి పాలైన ఖైదీ ఉన్నాడు
2709	MAT	27	16	svr2		ἐπίσημον	1	notorious	చెడు ఏదైనా చేసినందుకు ప్రసిద్ధి
2710	MAT	27	17	d8hv	figs-activepassive	συνηγμένων…αὐτῶν	1	they were gathered
2711	MAT	27	17	wrl3	figs-activepassive	Ἰησοῦν, τὸν λεγόμενον Χριστόν	1	Jesus who is called Christ
2712	MAT	27	18	jq3c		παρέδωκαν αὐτόν	1	they had handed Jesus over to him	యూదా నాయకులు యేసును అతని వద్దకు తీసుకువచ్చారు. పిలాతు యేసుకు తీర్పు తీర్చడానికి వారు ఇలా చేసారు.
2713	MAT	27	19	t3mx		καθημένου δὲ αὐτοῦ	1	While he was sitting	పిలాతు కూర్చున్నప్పుడు
2714	MAT	27	19	s5pc		καθημένου…ἐπὶ τοῦ βήματος	1	sitting on the judgment seat	న్యాయపీఠంపై కూర్చున్నారు. ఒక నిర్ణయం తీసుకునేటప్పుడు న్యాయమూర్తి కూర్చునేది ఇక్కడే.
2715	MAT	27	19	w4i8		ἀπέστειλεν	1	sent word	సందేశం పంపింది.
2716	MAT	27	19	an95		πολλὰ…ἔπαθον σήμερον	1	I have suffered much today	నేను ఈ రోజు చాలా కలత చెందాను
2717	MAT	27	20	ax1i	writing-background	δὲ…τὸν δὲ Ἰησοῦν ἀπολέσωσιν	1	Now ... Jesus killed
2718	MAT	27	20	et2m	figs-activepassive	τὸν δὲ Ἰησοῦν ἀπολέσωσιν	1	have Jesus killed
2719	MAT	27	21	x6vf		εἶπεν αὐτοῖς	1	asked them	అని జనాన్ని అడిగారు
2720	MAT	27	22	zl85	figs-activepassive	τὸν λεγόμενον Χριστόν	1	who is called Christ
2721	MAT	27	23	m5jm		ἐποίησεν	1	has he done	యేసు చేసాడు
2722	MAT	27	23	nb7p		οἱ…ἔκραζον	1	they cried out	జనం అరిచారు
2723	MAT	27	24	yj8t	translate-symaction	ἀπενίψατο τὰς χεῖρας ἀπέναντι τοῦ ὄχλου	1	washed his hands in front of the crowd	యేసు మరణానికి తాను బాధ్యత వహించలేదనే దానికి సంకేతంగా పిలాతు ఇలా చేస్తాడు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-symaction]])
2724	MAT	27	24	u1fe	figs-metonymy	τοῦ αἵματος	1	the blood
2725	MAT	27	24	de8w		ὑμεῖς ὄψεσθε	1	See to it yourselves	ఇది మీ బాధ్యత
2726	MAT	27	25	n5k1	figs-metonymy	τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐφ’ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν	1	May his blood be on us and our children
2727	MAT	27	26	yb5y		τότε ἀπέλυσεν αὐτοῖς τὸν Βαραββᾶν	1	Then he released Barabbas to them	అప్పుడు పిలాతు బరబ్బాను ప్రజల కొరకు విడుదల చేశాడు
2728	MAT	27	26	m63d	figs-explicit	τὸν δὲ Ἰησοῦν φραγελλώσας, παρέδωκεν ἵνα σταυρωθῇ	1	he scourged Jesus and handed him over to be crucified
2729	MAT	27	26	y3kf		τὸν…Ἰησοῦν φραγελλώσας	1	scourged Jesus
2730	MAT	27	27	zz45			0	Connecting Statement:	ఇది యేసుని సిలువ వేయడం, మరణం గురించి వివరిస్తుంది.
2731	MAT	27	27	bn22		τὴν σπεῖραν	1	company of soldiers	సైనికుల సమూహం
2732	MAT	27	28	nx81		καὶ ἐκδύσαντες αὐτὸν	1	stripped him	ఆయన బట్టలు తీసివేసాడు
2733	MAT	27	28	qsz5		κοκκίνην	1	scarlet	ప్రకాశవంతమైన ఎరుపు
2734	MAT	27	29	yw94		στέφανον ἐξ ἀκανθῶν	1	a crown of thorns
2735	MAT	27	29	dlz7		κάλαμον ἐν τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ	1	a staff in his right hand	ఒక రాజుకు ఉండే రాజదండాన్ని సూచించడానికి వారు యేసుకు ఒక కర్ర ఇచ్చారు. వారు యేసును అపహాస్యం చేయడానికి ఇలా చేశారు.
2736	MAT	27	29	qf8j	figs-irony	χαῖρε, ὁ Βασιλεῦ τῶν Ἰουδαίων	1	Hail, King of the Jews
2737	MAT	27	29	gf6a		χαῖρε	1	Hail
2738	MAT	27	30	ib5q		καὶ ἐμπτύσαντες εἰς αὐτὸν	1	They spat on him	సైనికులు యేసుపై ఉమ్మివేశారు
2739	MAT	27	32	j5wq	figs-explicit	ἐξερχόμενοι	1	As they came out
2740	MAT	27	32	ies4		εὗρον ἄνθρωπον	1	they found a man	సైనికులు ఒక వ్యక్తిని చూశారు
2741	MAT	27	32	sfj2		τοῦτον ἠγγάρευσαν ἵνα ἄρῃ τὸν σταυρὸν αὐτοῦ	1	whom they forced to go with them so that he might carry his cross	యేసు సిలువను మోసేలా సైనికులు తమతో రమ్మని బలవంతం చేశారు
2742	MAT	27	33	j6hb	figs-activepassive	τόπον λεγόμενον Γολγοθᾶ	1	place called Golgotha
2743	MAT	27	34	f11j	figs-activepassive	αὐτῷ πιεῖν οἶνον μετὰ χολῆς μεμιγμένον	1	him wine to drink mixed with gall
2744	MAT	27	34	e2uk		χολῆς	1	gall	జీర్ణక్రియలో శరీరాలు ఉపయోగించే చేదు, పసుపు ద్రవం
2745	MAT	27	35	a1y1	figs-explicit	τὰ ἱμάτια αὐτοῦ	1	his garments	ఇవి యేసు ధరించిన బట్టలు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
2746	MAT	27	37	j4s4		τὴν αἰτίαν αὐτοῦ	1	the charge against him	అతను ఎందుకు సిలువ వేయబడ్డాడు అనే దానికి వ్రాతపూర్వక వివరణ
2747	MAT	27	38	zq4b	figs-activepassive	τότε σταυροῦνται σὺν αὐτῷ δύο λῃσταί	1	Two robbers were crucified with him
2748	MAT	27	39	d4fm	translate-symaction	κινοῦντες τὰς κεφαλὰς αὐτῶν	1	shaking their heads	వారు యేసును ఎగతాళి చేయడానికి ఇలా చేశారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-symaction]])
2749	MAT	27	40	t23i	figs-explicit	εἰ υἱὸς εἶ τοῦ Θεοῦ, καὶ κατάβηθι ἀπὸ τοῦ σταυροῦ	1	If you are the Son of God, come down from the cross
2750	MAT	27	40	b5lw	guidelines-sonofgodprinciples	υἱὸς…τοῦ Θεοῦ	1	the Son of God	దేవునితో తన సంబంధాన్ని వివరించే క్రీస్తుకు ఇది ఒక ముఖ్యమైన శీర్షిక. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2751	MAT	27	42	ff4d	figs-irony	ἄλλους ἔσωσεν, ἑαυτὸν οὐ δύναται σῶσαι	1	He saved others, but he cannot save himself	సాధ్యమయ్యే అర్ధాలు 1) యేసు ఇతరులను రక్షించాడని లేదా తనను తాను రక్షించుకోగలడని యూదా నాయకులు నమ్మరు, లేదా 2) అతను ఇతరులను రక్షించాడని వారు నమ్ముతారు కాని ఇప్పుడు ఆయన తనను తాను రక్షించుకోలేనందున అతనిని చూసి నవ్వుతున్నారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-irony]])
2752	MAT	27	42	j6l7	figs-irony	Βασιλεὺς Ἰσραήλ ἐστιν,	1	He is the King of Israel
2753	MAT	27	43	w46n			0	Connecting Statement:	యూదా నాయకులు యేసును ఎగతాళి చేస్తూ ఉన్నారు.
2754	MAT	27	43	cl97	figs-quotesinquotes	εἶπεν γὰρ, ὅτι Θεοῦ εἰμι Υἱός.	1	For he even said, 'I am the Son of God.'
2755	MAT	27	43	uw85	guidelines-sonofgodprinciples	Θεοῦ…Υἱός	1	Son of God	యేసుకు దేవునితో తన సంబంధాన్ని వివరించే ముఖ్యమైన శీర్షిక ఇది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2756	MAT	27	44	e26y	figs-activepassive	οἱ λῃσταὶ, οἱ συνσταυρωθέντες σὺν αὐτῷ	1	the robbers who were crucified with him
2757	MAT	27	45	e7z4		δὲ	1	Now	ప్రధాన కథనంలో విరామం గుర్తించడానికి ఈ పదం ఇక్కడ ఉపయోగించబడింది. ఇక్కడ మత్తయి కథ యొక్క క్రొత్త భాగాన్ని చెప్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
2758	MAT	27	45	s2l7		ἀπὸ…ἕκτης ὥρας…ἕως ὥρας ἐνάτης	1	from the sixth hour ... until the ninth hour
2759	MAT	27	45	pi8e	figs-abstractnouns	σκότος ἐγένετο ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν	1	darkness came over the whole land
2760	MAT	27	46	qyp7		ἀνεβόησεν ὁ Ἰησοῦς	1	Jesus cried
2761	MAT	27	46	xub2	translate-transliterate	Ἐλωῒ, Ἐλωῒ, λεμὰ σαβαχθάνει	1	Eli, Eli, lama sabachthani	ఈ మాటలు యేసు తన భాషలోనే అరిచాడు. అనువాదకులు సాధారణంగా ఈ పదాలను అలాగే ఉంచుతారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-transliterate]])
2762	MAT	27	48	jm37		εἷς ἐξ αὐτῶν	1	one of them	సాధ్యమయ్యే అర్ధాలు 1) సైనికులలో ఒకరు లేదా 2) నిలబడి చూసిన వారిలో ఒకరు.
2763	MAT	27	48	bsy1		σπόγγον	1	sponge	ఇది సముద్ర జంతువు, ద్రవాలను నింపడానికి ఉపయోగిస్తారు. ఈ ద్రవాలను తరువాత బయటకు పిండవచ్చు.
2764	MAT	27	48	ny3e		ἐπότιζεν αὐτόν	1	gave it to him	దానిని యేసుకు ఇచ్చాడు
2765	MAT	27	50	fj1v	figs-euphemism	ἀφῆκεν τὸ πνεῦμα	1	gave up his spirit
2766	MAT	27	51	w1wq			0	Connecting Statement:	యేసు మరణించినప్పుడు జరిగిన సంఘటనల వృత్తాంతం ఇక్కడ ప్రారంభమవుతుంది.
2767	MAT	27	51	a92g		ἰδοὺ	1	Behold
2768	MAT	27	51	m1ic	figs-activepassive	τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ ἐσχίσθη εἰς δύο	1	the curtain of the temple was split in two
2769	MAT	27	52	a1cu	figs-activepassive	καὶ τὰ μνημεῖα ἀνεῴχθησαν, καὶ πολλὰ σώματα τῶν κεκοιμημένων ἁγίων ἠγέρθη	1	The tombs were opened, and the bodies of the saints who had fallen asleep were raised
2770	MAT	27	52	kj3r	figs-idiom	σώματα τῶν κεκοιμημένων ἁγίων ἠγέρθη	1	the bodies of the saints who had fallen asleep were raised
2771	MAT	27	52	hgn1	figs-euphemism	κεκοιμημένων	1	fallen asleep
2772	MAT	27	53	q2x5		καὶ ἐξελθόντες ἐκ…ἐνεφανίσθησαν πολλοῖς	1	They came out ... appeared to many
2773	MAT	27	54	f6rz		δὲ	1	Now	ప్రధాన కథనంలో విరామం గుర్తించడానికి ఈ పదం ఇక్కడ ఉపయోగించబడింది. ఇక్కడ మత్తయి కథ యొక్క క్రొత్త భాగాన్ని చెప్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
2774	MAT	27	54	vv2g	figs-explicit	οἱ…τηροῦντες τὸν Ἰησοῦν	1	those who were watching Jesus
2775	MAT	27	54	gw6n	guidelines-sonofgodprinciples	Θεοῦ Υἱὸς	1	Son of God	యేసుకు దేవునితో తన సంబంధాన్ని వివరించే ముఖ్యమైన శీర్షిక ఇది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2776	MAT	27	56	ud33		ἡ μήτηρ τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου	1	the mother of the sons of Zebedee
2777	MAT	27	57	wm5z			0	Connecting Statement:	ఇక్కడ యేసు ఖననం యొక్క వృత్తాంతం ప్రారంభమవుతుంది.
2778	MAT	27	57	sy9y	translate-names	Ἁριμαθαίας	1	Arimathea	ఇది ఇశ్రాయేల్‌లోని ఒక నగరం పేరు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-names]])
2779	MAT	27	58	c69n	figs-activepassive	τότε ὁ Πειλᾶτος ἐκέλευσεν ἀποδοθῆναι	1	Then Pilate ordered it to be given to him
2780	MAT	27	59	kj7u		σινδόνι	1	linen	చక్కటి, ఖరీదైన వస్త్రం
2781	MAT	27	60	hvs8	figs-explicit	ὃ ἐλατόμησεν ἐν τῇ πέτρᾳ	1	that he had cut into the rock	సమాధిని శిలలోకి తొలిచే కార్మికులు యోసేపుకు ఉన్నారని సూచించబడింది. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
2782	MAT	27	60	lt4k	figs-explicit	καὶ προσκυλίσας λίθον μέγαν	1	Then he rolled a large stone	రాయిని దొరిలించడానికి యోసేపు దగ్గర ఇతర వ్యక్తులు ఉన్నారు. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/figs-explicit]])
2783	MAT	27	61	ihr8		ἀπέναντι τοῦ τάφου	1	opposite the tomb	సమాధి నుండి
2784	MAT	27	62	qj59		τὴν παρασκευήν	1	the Preparation	ఈ రోజు ప్రజలు విశ్రాంతి దినం కోసం ప్రతిదీ సిద్ధం చేశారు.
2785	MAT	27	62	j57n		συνήχθησαν…πρὸς Πειλᾶτον	1	were gathered together with Pilate	పిలాతును కలిశారు
2786	MAT	27	63	sc6y		ἐκεῖνος ὁ πλάνος…ἔτι ζῶν	1	when that deceiver was alive	మోసగాడైన యేసు జీవించి ఉన్నప్పుడు
2787	MAT	27	63	ri5s	figs-quotesinquotes	εἶπεν…μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἐγείρομαι.	1	he said, 'After three days will I rise again.'
2788	MAT	27	64	b8n2	figs-activepassive	κέλευσον…ἀσφαλισθῆναι τὸν τάφον	1	command that the tomb be made secure
2789	MAT	27	64	hbh8	translate-ordinal	τῆς τρίτης ἡμέρας	1	the third day	(చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/translate-ordinal]])
2790	MAT	27	64	pwc8		ἐλθόντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ, κλέψωσιν αὐτὸν	1	his disciples may come and steal him	అతని శిష్యులు వచ్చి అతని శరీరాన్ని దొంగిలించవచ్చు
2791	MAT	27	64	t78s	figs-quotesinquotes	ἐλθόντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ…εἴπωσιν τῷ λαῷ, ἠγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν; καὶ	1	his disciples may ... say to the people, 'He has risen from the dead,' and
2792	MAT	27	64	c7bf		ἀπὸ τῶν νεκρῶν	1	from the dead	మరణించిన వారిలో నుండి. ఈ వ్యక్తీకరణ పాతాళంలో చనిపోయిన ప్రజలందరినీ వివరిస్తుంది. వారి నుండి పైకి లేవడం మళ్ళీ సజీవంగా మారడం గురించి మాట్లాడుతుంది.
2793	MAT	27	64	u5tg	figs-ellipsis	καὶ ἔσται ἡ ἐσχάτη πλάνη χείρων τῆς πρώτης	1	and the last deception will be worse than the first
2794	MAT	27	65	dkq9		κουστωδίαν	1	a guard	ఇందులో నాలుగు నుంచి పదహారు రోమన్ సైనికులు ఉన్నారు.
2795	MAT	27	66	pk1q		σφραγίσαντες τὸν λίθον	1	sealing the stone	సాధ్యమయ్యే అర్ధాలు 1) వారు రాయి చుట్టూ ఒక త్రాడు కట్టి ఉంచి, సమాధి ప్రవేశ ద్వారం ఇరువైపులా రాతి గోడకు జత చేశారు లేదా 2) వారు రాయికి, గోడకు మధ్య ముద్రలు వేస్తారు.
2796	MAT	27	66	e8uf		μετὰ τῆς κουστωδίας	1	placing the guard	సైనికులను ప్రజలు సమాధిని ముట్టుకోకుండా ఉంచగలిగే చోట నిలబడమని చెప్పడం
2797	MAT	28	intro	psw9			0
2798	MAT	28	1	anr1			0	Connecting Statement:	ఇది యేసు మృతులలోనుండి పునరుత్థానం చెందిన వృత్తాంతాన్ని ప్రారంభిస్తుంది.
2799	MAT	28	1	qkn8		ὀψὲ δὲ Σαββάτων, τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς μίαν σαββάτων	1	Now late on the Sabbath, as it began to dawn toward the first day of the week	ఆదివారం ఉదయం సూర్యుడు ఉదయించడంతో సబ్బాతు ముగిసిన తరువాత
2800	MAT	28	1	gs43		δὲ	1	Now	ప్రధాన కథనంలో విరామం గుర్తించడానికి ఈ పదం ఇక్కడ ఉపయోగించబడింది. ఇక్కడ మత్తయి కథ యొక్క క్రొత్త భాగాన్ని చెప్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
2801	MAT	28	1	zu2b		ἡ ἄλλη Μαρία	1	the other Mary	మరియ అనే మరో మహిళ. ఈమె యాకోబు, యోసేపు అనే వారి తల్లి మరియ [మత్తయి 27:56] (./27/56.md).
2802	MAT	28	2	j25i		ἰδοὺ	1	Behold
2803	MAT	28	2	l4s2		σεισμὸς ἐγένετο μέγας; ἄγγελος γὰρ Κυρίου καταβὰς…ἀπεκύλισε τὸν λίθον	1	there was a great earthquake, for an angel of the Lord descended ... and rolled away the stone	సాధ్యమయ్యే అర్ధాలు 1) భూకంపం సంభవించింది ఎందుకంటే దేవదూత దిగివచ్చి రాతిని తీసివేసాడు, లేదా 2) ఈ సంఘటనలన్నీ ఒకే సమయంలో జరిగాయి.
2804	MAT	28	2	s43v		σεισμὸς	1	earthquake	అకస్మాత్తుగా తీవ్రంగా భూమి వణుకుతోంది
2805	MAT	28	3	vfh4		ἡ εἰδέα αὐτοῦ	1	His appearance	దేవదూత యొక్క రూపం
2806	MAT	28	3	p12y	figs-simile	ἦν…ὡς ἀστραπὴ	1	was like lightning
2807	MAT	28	3	i4hp	figs-simile	τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ λευκὸν ὡς χιών	1	his clothing as white as snow
2808	MAT	28	4	b1ic	figs-simile	ἐγενήθησαν ὡς νεκροί	1	became like dead men
2809	MAT	28	5	q8dd		ταῖς γυναιξίν	1	the women	మగ్దలీనా మరియ మరియు మరియ అనే వేరొక మహిళ
2810	MAT	28	5	tbd8	figs-activepassive	τὸν ἐσταυρωμένον	1	who has been crucified
2811	MAT	28	7	sp2a	figs-quotesinquotes	εἴπατε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ, ὅτι ἠγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν; καὶ ἰδοὺ, προάγει ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν; ἐκεῖ αὐτὸν ὄψεσθε	1	tell his disciples, 'He has risen from the dead. See, he is going ahead of you to Galilee. There you will see him.'
2812	MAT	28	7	r5cw		ἠγέρθη	1	He has risen	ఆయన తిరిగి జీవంలోకి వచ్చాడు
2813	MAT	28	7	a1ir		ἀπὸ τῶν νεκρῶν	1	from the dead	మరణించిన వారందరి నుండి. ఈ వ్యక్తీకరణ పాతాళంలో చనిపోయిన ప్రజలందరినీ వివరిస్తుంది. వారి నుండి పైకి లేవడం మళ్ళీ సజీవంగా మారడం గురించి మాట్లాడుతుంది.
2814	MAT	28	7	ljb2	figs-you	προάγει ὑμᾶς…αὐτὸν ὄψεσθε	1	going ahead of you ... you will see him
2815	MAT	28	7	hf9i	figs-you	εἶπον ὑμῖν	1	I have told you
2816	MAT	28	8	j2sv		καὶ ἀπελθοῦσαι	1	The women	మరియ మగ్దలీనా, మరియ అనే ఇతర మహిళ
2817	MAT	28	9	s393		ἰδοὺ	1	Behold
2818	MAT	28	9	n5sz		χαίρετε	1	Greetings
2819	MAT	28	9	nmg1		ἐκράτησαν αὐτοῦ τοὺς πόδας	1	took hold of his feet	వారి మోకాళ్లపై ఉంది ఆయన పాదాలు పట్టుకుంది.
2820	MAT	28	10	etk6		τοῖς ἀδελφοῖς μου	1	my brothers	ఇది యేసు శిష్యులను సూచిస్తుంది.
2821	MAT	28	11	u1ae			0	Connecting Statement:	యేసు పునరుత్థానం గురించి విన్న యూదా మత నాయకుల ప్రతిస్పందన గురించి ఇది ప్రారంభమవుతుంది.
2822	MAT	28	11	ktu5		δὲ	1	Now	ప్రధాన కథనంలో విరామం గుర్తించడానికి ఈ పదం ఇక్కడ ఉపయోగించబడింది. ఇక్కడ మత్తయి కథ యొక్క క్రొత్త భాగాన్ని చెప్పడం ప్రారంభిస్తాడు.
2823	MAT	28	11	mu4l		αὐτῶν	1	the women	ఇక్కడ ఇది మగ్దలినా మరియ, ఇతర మరియల ను సూచిస్తుంది.
2824	MAT	28	11	rnr3		ἰδού	1	behold	ఇది పెద్ద కథలోని మరొక సంఘటనకు నాంది పలికింది. ఇందులో మునుపటి సంఘటనల కంటే భిన్నమైన వ్యక్తులు ఉండవచ్చు. మీ భాషలో దీన్ని చేసే మార్గం ఉండవచ్చు.
2825	MAT	28	12	ht82		συμβούλιόν τε λαβόντες	1	discussed the matter with them	తమలో తాము ఒక ప్రణాళికను నిర్ణయించారు. యాజకులు, పెద్దలు ఆ డబ్బును సైనికులకు ఇవ్వాలని నిర్ణయించుకున్నారు.
2826	MAT	28	13	kn8i	writing-quotations	εἴπατε ὅτι, οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ…ἐλθόντες…ἡμῶν κοιμωμένων.	1	Say to others, 'Jesus' disciples came ... while we were sleeping.'
2827	MAT	28	14	n8xy		καὶ ἐὰν ἀκουσθῇ τοῦτο ἐπὶ τοῦ ἡγεμόνος	1	If this report reaches the governor	యేసు శిష్యులు అతని మృతదేహాన్ని తీసుకున్నప్పుడు మీరు నిద్రపోయారని గవర్నర్ విన్నట్లయితే
2828	MAT	28	14	u13q		τοῦ ἡγεμόνος	1	the governor	పిలాతు ([మత్తయి 27: 2] (./27/02.md))
2829	MAT	28	14	x57k		ἡμεῖς πείσομεν καὶ ὑμᾶς ἀμερίμνους ποιήσομεν	1	we will persuade him and take any worries away from you	చింతించకండి. అతను మిమ్మల్ని శిక్షించకుండా మేము అతనితో మాట్లాడతాము.
2830	MAT	28	15	yu3c	figs-activepassive	ἐποίησαν ὡς ἐδιδάχθησαν	1	did as they had been instructed
2831	MAT	28	15	cp7r		ὁ λόγος οὗτος παρὰ Ἰουδαίοις μέχρι τῆς σήμερον ἡμέρας	1	This report spread widely among the Jews and continues even today	చాలా మంది యూదులు ఈ నివేదికను విన్నారు, దాని గురించి ఇతరులకు నేటికీ చెబుతూనే ఉన్నారు
2832	MAT	28	15	vp3a		μέχρι τῆς σήμερον ἡμέρας	1	even today	ఇది మత్తయి పుస్తకం రాసిన సమయాన్ని సూచిస్తుంది.
2833	MAT	28	16	h1ln			0	Connecting Statement:	ఇది యేసు తన పునరుత్థానం తరువాత తన శిష్యులతో సమావేశమైన వృత్తాంతం ప్రారంభమవుతుంది.
2834	MAT	28	17	pze9		προσεκύνησαν, οἱ δὲ ἐδίστασαν	1	they worshiped him, but some doubted	సాధ్యమయ్యే అర్ధాలు 1) వారందరిలో కొంతమంది అనుమానం ఉన్నప్పటికీ యేసును ఆరాధించారు, లేదా 2) వారిలో కొందరు యేసును ఆరాధించారు, కాని మరికొందరు ఆయనను అనుమానించినందున ఆయనను ఆరాధించలేదు.
2835	MAT	28	17	xgr5	figs-explicit	οἱ δὲ ἐδίστασαν	1	but some doubted
2836	MAT	28	18	v37p	figs-activepassive	ἐδόθη μοι πᾶσα ἐξουσία	1	All authority has been given to me
2837	MAT	28	18	sm35	figs-merism	ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς	1	in heaven and on earth
2838	MAT	28	19	yz6q	figs-metonymy	πάντα τὰ ἔθνη	1	of all the nations
2839	MAT	28	19	l5b5	figs-metonymy	εἰς τὸ ὄνομα	1	into the name
2840	MAT	28	19	kwa3	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρὸς…τοῦ Υἱοῦ	1	Father ... Son	దేవుడు యేసు మధ్య సంబంధాన్ని వివరించే ముఖ్యమైన శీర్షికలు ఇవి. (చూడండి: [[rc://te/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2841	MAT	28	20	mz6f		ἰδοὺ	1	See
2842	MAT	28	20	si8z		ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος	1	even to the end of the age