fa_tn/tn_TIT.tsv

200 lines
71 KiB
Plaintext
Raw Permalink Blame History

This file contains invisible Unicode characters

This file contains invisible Unicode characters that are indistinguishable to humans but may be processed differently by a computer. If you think that this is intentional, you can safely ignore this warning. Use the Escape button to reveal them.

This file contains Unicode characters that might be confused with other characters. If you think that this is intentional, you can safely ignore this warning. Use the Escape button to reveal them.

Reference ID Tags SupportReference Quote Occurrence Note
front:intro m2jl 0 #پیشگفتار کتاب تیتوس\n\n##بخش اول: معرفی کلی\n\n###خلاصه کلی کتاب تیتوس\n\n1. دستورالعمل پولس به تیتوس برای برگزیدن رهبران خداترس. (فصل ۱ آیه های ۱ تا ۱۶)\n2. دستورالعمل پولس به تیتوس برای تعلیم و تربیت مردم برای داشتن زندگی خداپسندانه. (فصل ۲ آیه ۱ و فصل ۳ آیه ۱۱)\n3. پولس نامه خود را با به اشتراک گذاری برخی از برنامه‌ها به پایان می‌رساند و نیز به ایمان‌داران سلام می‌رساند. (فصل ۳ آیه های ۱۲ تا ۱۵)\n\n###نویسنده کتاب تیتوس\n\nپولس نویسنده کتاب تیتوس است. او اهل شهر ترسوس بود. پیش‌تر سولس خوانده می‌شد. و قبل از ایمانش به مسیح، او یک فریسی بود. پس از ایمان آوردن به مسیح، او بارها به سراسر امپراتوری روم سفر کرد و با مردم از مسیح سخن گفت. \n\n###موضوع کتاب تیتوس چیست؟ \n\nپولس این نامه را به تیتوس، همکار خود، که رهبری کلیساهای جزیره کریت را بر عهده داشت، نوشت. پولس به او دستورالعمل‌هایی در مورد انتخاب رهبران کلیسا داد. و نیز چگونگی رفتار ایمانداران با یکدیگر را شرح داد. او همچنین همه آنها را تشويق کرد که شیوه زندگی خداپسندانه داشته باشند.\n\n### عنوان این کتاب چگونه باید ترجمه شود؟ \n\nمترجمها می‌توانند این کتاب را با عنوان مرسوم «تیتوس» بخوانند یا عنوانی روشن‌تر انتخاب کنند. مانند: «نامه پولس به تیتوس» یا «نامه ای به تیتوس». (به «چگونه نام‌ها را ترجمه کنیم» نگاه کنید: ([[rc://*/ta/man/translate/translate-names]])\n##بخش دوم: مفاهیم مهم مذهبی و فرهنگی\n\n###در چه نقش‌هایی مردم می‌توانند در کلیسا خدمت کنند؟\n\nدر کتاب‌های تیتوس تعلیم‌هایی درباره اینکه آیا یک زن یا مرد مطلقه می‌تواند در پست‌های رهبری در کلیسا خدمت کند، وجود دارد. دانشمندان در باره مفهوم این تعلیم‌ با هم اختلاف نظر دارند. شاید بهتر باشد که پیش از ترجمه این کتاب، بیشتر در مورد این موضوعات بررسی کرد.\n\n##بخش سوم: نکته‌های مهم ترجمه \n\n###مفرد و جمع **شما**\n\n\nدر این کتاب، کلمه **من** به پولس اشاره دارد. همچنین کلمه **تو** تقریباً همیشه مفرد است و به تیتوس اشاره دارد. استثنا در این مورد باب ۳ آیه ۱۵ است. ((نگاه کنید به: ما انحصاری و فراگیر و انواع ضمیر دوم شخص "شما") [[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]] and [[rc://*/ta/man/translate/figs-you]])\n\n### منظور از **«خدا نجات دهنده ما»** چیست؟\n\n\nاین عبارتی رایج در این نامه است. هدف پولس این بود که خوانندگان به این فکر کنند که چگونه خداوند در مسیح آنها را به‌خاطر گناه علیه او بخشید، و با بخشش خود آنها را از مجازات، در روز داوری همه مردم، نجات داد عبارتی مشابه در این نامه عبارت است از: **خدای بزرگ و نجات دهنده ما عیسی مسیح.**
1:intro c7me rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns 0 #تیتوس ۱ یادداشت‌های ترجمه\n\n##ساختار و قالب‌بندی\n\nپولس به طور رسمی این نامه را در آیات ۱ تا ۴ معرفی می‌کند. نویسنده‌ها اغلب نامه‌ها را در خاور نزدیک باستان به این شکل شروع می‌کردند.\n\nدر آیات ۶ تا ۹، پولس چندین ویژگی لازم برای اینکه یک مرد پیر کلیسا شود را فهرست‌بندی کرد (نگاه کنید به: اسامی انتزاعی) (نگاه کنید به: اسامی انتزاعی rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns) پولس فهرست مشابهی را در اول تیموتائوس باب ۳ ارائه می‌دهد.\n\n## مفاهیم ویژه در این فصل\n\n### پیرها\n\nکلیسا ازعناوین مختلفی برای رهبران کلیسا استفاده کرده است. برخی از عناوین شامل ناظر، پیر، شبان و اسقف است.\n\n## سایر دشواری‌های احتمالی ترجمه در این فصل\n\n### بایستی، شاید، باید\n\nULT از کلمات مختلفی استفاده می‌کند که الزامات یا اجبارات را نشان می‌دهد. این فعل‌ها دارای سطوح مختلفی از میزان اجبار مرتبط با آنها هستند. ترجمه تفاوت‌های ظریف، ممکن است دشوار باشد. UST این فعل‌ها را به روشی کلی‌تر ترجمه می‌کند.
1:1 rtc9 rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns κατὰ πίστιν 1 **ایمان** یک اسم معنی است (در برابر اسم ذات). در این‌ جا به معنی ایمان داشتن، یا اعتماد داشتن به مسیح می‌باشد. . در زبان شما، واژه‌ای را بر گزینید که این معنی‌ها را به‌روشنی بیان کند (مانند UST). می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "برای تقویت ایمان"، یا "برگزیدگان خداوند را کمک کنم تا به او اعتماد بیشتر داشته باشند" (به اسم معنی نگاه کنید). ([[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
1:1 xyz8 rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns ἐπίγνωσιν 1 در اینجا **معرفت** یک اسم معنی است. اگر در زبان شما واضح‌تر است، می‌توانید از یک فعل مانند "دانستن" به مانند UST استفاده کنید. پولس می‌خواهد مردم پیام راستین درباره خدا و مسیح را بدانند تا بتوانند به گونه‌ای خداپسندانه زندگی کنند. (به اسم معنی نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
1:1 abc8 rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns ἀληθείας 1 **راستی** یا **حقیقت** یک اسم معنی است. اگر در زبان شما روشن باشد، می توانید از یک عبارت وصفی بهره بگیرید، مانند «حقیقت چیست»، یا «پیام راستین». پولس می‌خواهد مردم بدانند که پیام راستین در باره خدا و مسیح چیست، تا بتوانند به گونه‌ای خداپسندانه زندگی کنند. (به توضیح در باره اسم معنی نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
1:1 fyf8 rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns τῆς κατ’ εὐσέβειαν 1 در اینجا **دینداری** یک اسم معنی است (در برابر اسم ذات)، که اشاره به زندگی خداپسندانه دارد. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: «به‌ گونه‌ای که خداوند را جلال دهد». (به اسم معنی نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
1:2 xyz9 ἐπ’ ἐλπίδι ζωῆς αἰωνίου 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "این به ما امید زندگی جاودان می¬دهد"، یا "بر پایه امید ما به زندگی جاويد"
1:2 r2gj πρὸ χρόνων αἰωνίων 1 این‌گونه نیز میتوان ترجمه کرد: "از آغاز زمانه".
1:3 b22h καιροῖς ἰδίοις 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "در زمان مناسب"
1:3 swi9 rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor ἐφανέρωσεν & τὸν λόγον αὐτοῦ 1 پولس به گونه‌ای از کلام خدا می‌گوید که گویا چیزی است که می‌توان آن را دید و به دیگران نشان داد. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "او پیام خود را به من فهماند". (به استعاره رجوع کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1:3 abc9 ἐν κηρύγματι 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "با اعلام کردن" یا "با موعظه کردن پیام".
1:3 m41u rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive ὃ ἐπιστεύθην ἐγὼ 1 می‌توانید به جای فعل مجهول، فعل معلوم را به ‌کار بگیرید: "او با اعتماد به من سپرد" یا "به من مسئولیت داد که موعظه کنم" (به معلوم و مجهول نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1:3 dpn4 τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, Θεοῦ 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "خدایی که ما را نجات می‌دهد"
1:3 xy18 rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive ἡμῶν 1 "در بر گیرنده پولس و تیتوس و همه مسیحیان است". (به ما انحصاری و فراگیر نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
1:4 gu55 rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor γνησίῳ τέκνῳ 1 اگرچه تیتوس **پسر** بیولوژیکی پولس نبود، اما ایمان مشترکی به مسیح دارند. پولس ارتباط با مسیح از طریق ایمان را مهمتر از رابطه بیولوژیکی می‌داند. بنابراین، پولس به دلیل نسبت سن، و ایمان مشترکشان به مسیح، تیتوس را چون پسر خود می‌داند. و نیز چنین می‌تواند باشد که چون پولس تیتوس را به ایمان به مسیح هدایت کرده است، او را پسر روحانی خود می‌داند. ترجمه جایگزین: "تو برای من مانند پسر هستی" (به استعاره نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1:4 wx6c κοινὴν πίστιν 1 پولس و تیتوس هر دو به مسیح ایمان دارند. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "ایمان مشترکمان به مسیح"
1:4 h93t rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis χάρις καὶ εἰρήνη 1 این‌گونه سلام را پولس بارها در جاهای دیگر به‌کار گرفته. می‌توان همه اطلاعات درک شده را به روشنی بیان و یا این‌گونه ترجمه کرد: "باشد که لطف و آرامش درونی را تجربه کنی" به "حذف به قرینه" نگاه کنید. ([[rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
1:4 s3yr Χριστοῦ Ἰησοῦ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "مسیحِ عیسی، که نجات‌دهنده ما است"
1:4 xy17 rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive ἡμῶν 1 در برگیرنده پولس و تیتوس و **همه** مسیحیان است. (به ما فراگیر و انحصاری نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
1:5 ew8h rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-goal τούτου χάριν 1 عبارت پیوند دهنده **بدین جهت** هدفی را معرفی می‌کند که پولس هنگام ترک تیتوس در کریت (برای تعیین پیران کلیسا) می‌خواست به آن دست یابد. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "از این رو". (See: [[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-goal]])
1:5 lh9b ἀπέλιπόν σε ἐν Κρήτῃ 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "به تو گفتم که در کریت بمانی"
1:5 ga62 ἵνα τὰ λείποντα ἐπιδιορθώσῃ 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "تا تو ترتیب کارهای ناتمام و آنچه را که باید انجام می‌شد را بدهی".
1:5 b52u καταστήσῃς & πρεσβυτέρους 1 این‌گونه نیز میتوان ترجمه کرد: "گماردن پیران" یا "تعیین پیران"
1:5 p56w πρεσβυτέρους 1 در کلیساهای اولیه، **پیران مسیحی**، رهبری روحانی را به جمع ایمان‌داران می‌دادند. این کلمه به افرادی اشاره می‌کند که از نظر ایمان بالغ هستند.
1:6 wja4 Connecting Statement: 0 # بیانیه اتصال:\n\nپولس پس از این‌که به تیتوس گفت که پیران را در هر شهر در جزیره کرت منصوب کند، سپس شرایط لازم را برای بزرگان بیان می‌کند.
1:6 jen8 εἴ τίς ἐστιν ἀνέγκλητος 1 این شروع توصیف شخصیت یک پیر است. تیتوس باید مردانی را بر طبق ویژگی‌های زیر انتخاب کند. **بی ملامت بودن** یک شخص، به این معناست که او کارهای بد و ناشایست انجام نمی‌دهد. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "رهبر باید بی‌عیب باشد" یا "رهبر نباید بدنام باشد".
1:6 ab70 rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives ἀνέγκλητος 1 منظور از **بی‌ملامت بودن**، فردی است که اعمال گناه‌آلود انجام نمی‌دهد. و یا این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «بدون عیب» می‌توان مثبت این را گفت: "فردی که خوشنام است/ کسی که شهرت خوبی دارد" (نگاه کنید به: نفی مضاعف)([[rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
1:6 q6uy rc://*/ta/man/translate/figs-explicit μιᾶς γυναικὸς ἀνήρ 1 منظور این است که او فقط **یک همسر دارد**. یعنی همسر و معشوقه دیگری ندارد. این نیز بدان معناست که او مرتکب زنا نمی‌شود و یا اینکه از همسر سابقش طلاق نگرفته است. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "مردی که فقط یک همسر دارد" یا "مردی که به همسرش وفادار است" (نگاه کنید به: دانش فرضی واطلاعات ضمنی) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]])
1:6 wd6q τέκνα & πιστά 1 این می‌تواند اشاره به موارد زیر داشته باشد: (1) فرزندانی که به عیسی ایمان دارند. (2) فرزندانی که امین و درستکار هستند.\r\n\r\n
1:7 lz7x τὸν ἐπίσκοπον 1 کلمه **اُسْقُفْ**، نام دیگری برای همان مقام رهبر روحانی است که پولس در ۵:۱ از آن به عنوان **پیر** یاد کرده. این واژه تاکید بر وظیفه/ عملکرد پیر دارد: او بر فعالیت ها وافراد کلیسا نظارت می کند.
1:7 g2zf rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor Θεοῦ οἰκονόμον 1 به گو¬نه¬ای پولس از کلیسا سخن می‌گوید که انگار وکیل است و نیز از نظارت کردن، گویی او خدمتکار است. (به استعاره نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1:7 d6l1 μὴ πάροινον 1 میتوان این¬گونه نیز ترجمه کرد: "میگسار نیست" یا "فردی شراب‌خوار نیست"
1:7 j1qq μὴ πλήκτην 1 میتوان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "فردی خشن نیست" یا "فردی اهل جنگ و جدل نیست"
1:8 i549 rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast ἀλλὰ 1 کلمه ربط **بلکه**، تضادی را بین خصوصیاتی که یک پیر/ رهبر نباید داشته باشد (پولس قبلاً بیان کرده) و آنچه که یک پیر/ رهبر باید داشته باشد (پولس بیان می‌کند) را عنوان می‌کند. (به گرامر اتصال منطق تضاد نگاه کنید:) [[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast]])
1:8 vkq1 φιλάγαθον 1 این¬گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "فردی که دوستدار انجام عمل نیک است"
1:8 xy11 rc://*/ta/man/translate/figs-doublet σώφρονα & ἐγκρατῆ 1 خرداندیشی و پرهیزکاری هم‌معنا هستند و ممکن است اگر زبان مقصد دو واژه‌ی هم‌معنا نداشته باشد، با یک واژه ترجمه شوند. (به قرینه نگاه کنید)([[rc://*/ta/man/translate/figs-doublet]])
1:8 xy12 rc://*/ta/man/translate/figs-doublet δίκαιον, ὅσιον 1 **عادل** و **مقدّس** هم‌معنا هستند و ممکن است اگر زبان مقصد دو واژه‌ی هم‌معنا نداشته باشد، با یک واژه ترجمه شوند. (به قرینه نگاه کنید)([[rc://*/ta/man/translate/figs-doublet]])
1:9 xwy6 rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor ἀντεχόμενον 1 پولس به گونه ای از وفاداری به ایمان سخن می‌گوید که گویی ایمان را باید دودستی، محکم گرفت. می-توان اینگونه نیز ترجمه کرد: "او باید وقف شده باشد/ او باید جانسپار باشد" یا "او باید خوب بداند" (به استعاره نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1:9 xy10 κατὰ τὴν διδαχὴν 1 می‌توان اینگونه نیز ترجمه کرد: "مطابق با تعلیماتی است که به او دادیم"
1:9 abcj rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-goal ἵνα 1 حرف ربط **تا** بیانگر ارتباطی میان هدف یا انگیزه‌ی هدف است. هدف از متوسل شدن پیر کلیسا به حقایقی که به او تعلیم داده‌ایم، این است که بتواند دیگران را تشویق و مخالفانش را اصلاح کند. حرف ربطی را در زبان خود به کار ببرید که نشانگر هدف باشد. (به دستور زبان اتصال منطق هدف نگاه کنید:)([[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-goal]])
1:9 pzi1 τῇ διδασκαλίᾳ τῇ ὑγιαινούσῃ 1 واژه یونانی ترجمه شده در **سلامت**، معمولاً به سلامت جسمانی اشاره دارد. پولس از این تعلیم طوری سخن می گوید که انگار به جای بیماری روحانی، مسبب سلامت روحانی کسانی شده که به آن ایمان دارند.
1:10 xsq9 Connecting Statement: 0 # بیانیه اتصال:\n\n\nپولس به دلیل کسانی که با کلام خدا مخالفت می‌کنند، به تیتوس دلایلی می‌دهد تا کلام خدا را موعظه کند و او را در مورد معلمان دروغین هشدار می‌دهد.
1:10 w9kk rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor ἀνυπότακτοι, ματαιολόγοι 1 اینان افراد **سرکشی** هستند که از پیام انجیل پیروی نمی‌کنند. در اینجا، **تهی** استعاره‌ای از بیهوده است، و **یاوه‌گویان** کسانی هستند که سخن‌های بیهوده یا احمقانه می‌گویند. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "کسانی که سرپیچی می‌کنند و کسانی که یاوه می گویند" (به استعاره نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1:10 ga6n φρεναπάται 1 کلمه **فریبکارانه** نشانگر افرادی است که فعّالانه/به‌طور مؤثر ایمانداران را ترغیب می‌کنند به باور تعالیمی غیر از حقیقت انجیل که پولس موعظه می کند. این‌گونه نیز می¬توان ترجمه کرد: «افرادی که دیگران را ترغیب به باور تعالیم اشتباه می کنند»
1:10 abcd rc://*/ta/man/translate/figs-hendiadys ματαιολόγοι, καὶ φρεναπάται 1 هم **یاوه‌گویان** وهم **فریبکاران** به افراد همسانی اشاره دارند. آن‌ها با تعالیمی اشتباه و بی‌ارزش، می‌خواستند ایمانداران آنها را باور کنند. نگاه کنید به: ([[rc://*/ta/man/translate/figs-hendiadys]])
1:10 pu74 rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy οἱ ἐκ τῆς περιτομῆς 1 این اشاره به مسیحیان یهودی دارد که برای پیروی از مسیح تعلیم می دادند، مردان باید ختنه شوند. و این تعلیمی نادرست است. (به مجاز نگاه کنید:)([[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1:11 f4iy οὓς δεῖ ἐπιστομίζειν 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد "تو باید مانع آن‌ها از انتشار تعاليمشان شوی" یا "فردی باید مانع تأثیر سخنانشان بر دیگران شود"
1:11 aqi5 ὅλους οἴκους ἀνατρέπουσιν 1 موضوع این بود که آن‌ها ایمان‌داران را به دور از راستی هدایت کرده و ایمان آنها را از بین می‌بردند. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "همه‌ی ایمان‌داران را فاسد می‌کنند/ همه‌ی ایمانداران را منحرف می‌کنند"
1:11 tw4e διδάσκοντες ἃ μὴ δεῖ 1 این‌ها مواردی هستند که شایسته‌ی تعلیم مسیحیت و شریعت نمی‌باشند چراکه صحیح نیستند.
1:11 at7c αἰσχροῦ κέρδους χάριν 1 این به سودی که مردم با انجام کارهایی ناجوانمردانه به دست می‌آورند، اشاره دارد.
1:12 tr1j τις ἐξ αὐτῶν, ἴδιος αὐτῶν προφήτης 1 می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "کریتی که خودشان او را پیامبر می‌دانند"
1:12 y3zb rc://*/ta/man/translate/figs-hyperbole Κρῆτες ἀεὶ ψεῦσται 1 این یک مبالغه به این معناست که "**کریتی‌ها** به **دروغگو بودن** شهرت داشتند". ترجمه‌ای دیگر به جای آن: "کریتی‌ها همیشه دروغ می‌گویند." (به مبالغه نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
1:12 h3jb rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor κακὰ θηρία 1 این استعاره، کریتی ها را با حیوان های وحشی خطرناک مقایسه می کند. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "به خطرناکی حیوان‌های وحشی". (به استعاره نگاه کنید:)([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1:12 xyz1 rc://*/ta/man/translate/figs-synecdoche γαστέρες ἀργαί 1 عضوی از بدن که محل ذخیره غذا است بیان گر کسی است که همیشه پر‌خوری می کند. می‌توان اینگونه نیز ترجمه کرد: "پرخور تنبل" (به مجاز نگاه کنید:)[[rc://*/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
1:13 fif8 δι’ ἣν αἰτίαν ἔλεγχε αὐτοὺς ἀποτόμως 1 می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد "پس، تو باید از لحنی تند و شدید استفاده کنی تا کریتی‌ها بفهند که آن‌ها را اصلاح می‌کنی"
1:13 abck rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-result δι’ ἣν αἰτίαν 1 حرف ربط **"از این جهت"**، یک رابطه علت و معلولی را بیان می کند. پس آنچه پیامبر کریتی درباره مردمش گفته بود (آنها دروغگو، شریر وتنبل هستند) درست است، و نتیجه‌اش این است که تیتوس باید آنها را به شدت اصلاح کند. (به دستور زبان‌ اتصال‌ منطق‌ نتیجه نگاه کنید:)[[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-result]])
1:13 je3r ἵνα ὑγιαίνωσιν ἐν τῇ πίστει 1 به توضیح **سلامت** در [تیتوس ۹:۱] (../01/09/pzi1) نگاه کنید، می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "تا ایمانی سالم داشته باشند" یا "تا ایمانشان راستین باشد" یا "تا آنها فقط به آنچه در مورد خدا حقیقت است ایمان بیاورند".
1:13 abcl rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-goal ἵνα 1 کلمات ربط **تا** یک ارتباط عمل و انگیزه را بیان می کند. علت این است که پیر کلیسا کریتی‌ها را به شدت سرزنش می‌کند، و انگیزه هدفش سلامت کریتی ها در ایمان است. (به دستور زبان اتصال منطق هدف نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-goal]])
1:13 xyz2 rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns ἐν τῇ πίστει 1 در اینجا اسم معنی **ایمان**، بیانگر ایمان مردم به تعالیم الهی است. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "در باور الهی آن‌ها" (به "اسم‌های انتزاعی (اسم معنی)" نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
1:14 abcm rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast μὴ 1 کلمه ربط **منفی ساز** در آیه قبل تضادی را با "سلامت بودن در ایمان" بیان می کند. انسان‌ها برای سلامتی در ایمان، نباید هیچ توجهی به داستان‌های ساختگی یهودی یا دستور‌های غیر الهی انسان‌هایی که از راستی پیروی نمی‌کنند، داشته باشند. (به دستور زبان اتصال منطق تضاد نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast]])
1:14 p28i Ἰουδαϊκοῖς μύθοις 1 اشاره به تعلیم‌های ساختگی یهودیان دارد.
1:14 m4a5 rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor ἀποστρεφομένων τὴν ἀλήθειαν 1 پولس از راستی به گونه‌ای صحبت می‌کند که انگار موضوعی است که می‌توان از آن چشم پوشی کرد. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "کسانی که راستی را رد می کنند" (به استعاره نگاه کنید:)([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1:15 qtb9 πάντα καθαρὰ τοῖς καθαροῖς 1 می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "اگر افراد از درون پاک باشند، آنچه که انجام دهند پاک خواهد بود" یا "اگر افراد فقط تفکّر/ نیّت نیک داشته باشند، هیچ‌یک از اعمالشان اهانت به خداوند نخواهد بود."
1:15 nx42 τοῖς καθαροῖς 1 می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "آنهایی که خداپسند هستند"
1:15 abcn rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast δὲ 1 **"لیکن"** یا **"اما"** حرف ربطی است که تضاد بین افراد پاک و افرادی که فاسد و بی‌ایمان هستند را بیان می کند. (به دستور زبان اتصال منطق تضاد نگاه کنید:)([[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast]])
1:15 n3wk rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor τοῖς & μεμιαμμένοις καὶ ἀπίστοις, οὐδὲν καθαρόν 2 پولس به گونه ای از گناهکاران سخن می‌گوید که گویی از نظر/ لحاظ جسمانی آلوده و کثیف هستند. این‌گونه نیز می توان ترجمه کرد: «اگر افراد، از نظر اخلاقی، فاسد باشند و ایمان‌دار نباشند، هرگز نمی‌توانند کاری پاک انجام دهند» یا «زمانی که افراد پر از گناه و بی‌ایمان هستند، اعمالشان خداپسندانه نیست.»\r\n(به استعاره نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1:16 abco rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast δὲ 1 حرف ربط **"اما"** تضاد میان آن‌چه این افراد فاسد می گویند (خدا شناس هستند) و آن‌چه اعمالشان نشان می‌دهد (بی‌خدا هستند) را بیان می‌کند. (به دستور زبان اتصال منطق تضاد نگاه کنید:) [[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast]])
1:16 i3l2 τοῖς & ἔργοις ἀρνοῦνται 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "روش زندگی آنها نشانگر عدم شناختشان از اوست."
1:16 ja47 βδελυκτοὶ ὄντες 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "آنها نفرت‌انگیزند"
2:intro h3il 0 # تیتوس ۲ یادداشت‌های ترجمه\n\n## مفاهیم ویژه در این بخش\n\n### نقش مرد و زن\n\nدانشمندان در مورد چگونگی فهم این عبارت در متن تاریخی و فرهنگی آن اختلاف نظر دارند. برخی از محققان معتقدند زنان و مردان در همه چیز کاملاً برابر هستند. برخی دیگر از محققان بر این باورند که خداوند مردان و زنان را آفرید تا در ازدواج و کلیسا نقش‌های متفاوتی داشته باشند. مترجمان باید مراقب باشند که درک آنها از این موضوع بر نحوه ترجمه آنها تأثیری نگذارد.\n\n### برده داری\n\nدر این نامه پولس از درستی یا نادرستی برده داری ننوشته است. پولس برده ها را تعلیم داده که وفادارانه ارباب خود را خدمت کنند. تعلیم او به همه ایمان‌داران این است که در هر شرایطی خداشناس بوده و به نیکویی زندگی کنند.
2:1 lfu1 Connecting Statement: 0 # عبارت ربط:\n\nپولس به ارائه دلایل موعظه کلام خدا برای تیتوس ادامه می‌دهد، و نیز شرح می دهد که مردها و زنان سالخورده، مردهای جوان و برده ها یا اربابان به عنوان ایمان‌دار‌ان چگونه باید زندگی کنند.
2:1 tpi2 rc://*/ta/man/translate/figs-explicit σὺ δὲ 1 در اینجا **تو**، مفرد است و به تیتوس اشاره دارد. اگر خوب است می توانید مانند ترجمه UST نام (تیتوس) را در اینجا اضافه کنید. (به دانش نظری واطلاعات ضمنی نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]])
2:1 ph2j τῇ ὑγιαινούσῃ διδασκαλίᾳ 1 به یادداشت مربوط در [تیتوس ۹:۱] (../01/09/pzi1) نگاه کنید. این‌گونه نیزمی‌توان ترجمه کرد: "با رهنمود سالم" یا "با تعالیم صحیح"
2:2 xyz3 rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis πρεσβύτας & εἶναι 1 یونانی **هستند** ندارد، بلکه "مردان سالخورده باشند" را دارد. ما نیاز به آوردن فعلی مانند تعلیم دادن یا تشویق کردن در اینجا داریم که نشانگر مفهوم **صحبت کردن**/**سخن گفتن** در آیه قبل باشد. مانند **تعلیم** یا **ترغیب**. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "به مردان سالخورده تعلیم بده که باشند" (به حذف قرینه نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2:2 xy13 rc://*/ta/man/translate/figs-doublet νηφαλίους & σεμνούς, σώφρονας 1 این سه کلمه از نظر معنایی بسیار نزدیک به هم هستند و اگر زبان مقصد سه واژه‌ی جداگانه نداشته باشد ممکن است در یک یا دو واژه ترکیب شده باشند. (به قرینه نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-doublet]])
2:2 xc6t νηφαλίους 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "معقول" یا "خویشتن دار"
2:2 y3j2 εἶναι & σώφρονας 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "برای...کنترل هوی و هوس‌های خود»
2:2 abc1 ὑγιαίνοντας τῇ πίστει 1 در اینجا اسم انتزاعی (اسم معنی) **صحیح** (سلامت) به معنای راسخ و استوار است. به یادداشت تعلیم **صحیح** در [تیتوس ۹:۱](../01/09/pzi1) و یادداشتِ سلامت در ایمان در [تیتوس ۱۳:۱](../01/13/je3r) نگاه کنید.
2:2 m14y rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns ὑγιαίνοντας τῇ πίστει 1 اگر در زبان شما واضح تر و قابل فهم است، می‌توانید اسم انتزاعی (اسم معنی) **ایمان** را در نقش فعل عنوان کنید. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "ایمانی استوار به تعالیم الهی داشته باشند" (نگاه کنید به: اسم‌های انتزاعی (اسم معنی) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
2:2 z14y rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns τῇ ἀγάπῃ 1 می توانید اسم انتزاعی (اسم معنی) **عشق** و **محبت** را در نقش فعل به کار ببرید. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "دیگران را به راستی دوست داشته باش." (نگاه کنید به: اسم‌های انتزاعی (اسم معنی) ) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
2:2 a14y rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns τῇ ὑπομονῇ 1 می توانید اسم انتزاعی (اسم معنی) **صبر** و **پشتکار** را در نقش فعل به کار ببرید. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "و پیوسته خدا را پرستش کنید، حتی زمانی که دشوار است." (نگاه کنید به: اسم‌های انتزاعی (اسم معنی) )[[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
2:3 gl8e rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis πρεσβύτιδας ὡσαύτως 1 یونانی **هستند** ندارد، بلکه "زنان سالخورده نیز" را دارد. لازم است نکته‌ی فعلی دو آیه قبل را ادامه دهیم ودر اینجا نیز به کار ببریم، مانند **تعلیم** یا **ترغیب**. این‌گونه نیز میتوان ترجمه کرد: "به همین ترتیب، به زنان سالخورده تعلیم دهید که باشند" یا "به زنان سالخورده نیز تعلیم دهید که باشند" (به حذف به قرینه نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2:3 v9cp διαβόλους 1 این کلمه به افرادی اشاره می‌کند که در مورد دیگران بدگویی می کنند، خواه درست باشد یا اشتباه.
2:3 g9re rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor οἴνῳ πολλῷ δεδουλωμένας 1 افرادی که نمی‌توانند خود را کنترل کنند و بیش از حد شراب می‌نوشند، طوری سخن می‌گویند که انگار برده شراب هستند. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "اشتیاق خود به شراب را کنترل کردند" یا "معتاد به شراب" (به استعاره نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2:3 xyz4 rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive οἴνῳ πολλῷ δεδουλωμένας 1 اگر زبان شما از این فرم غیرفعال استفاده نمی‌کند، می‌توانید این را به صورت فعال بیان کنید. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "بیش از حد شراب می‌نوشند" یا "معتاد به شراب اند" (به معلوم و مجهول نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2:3 abc4 καλοδιδασκάλους 1 کلمه یونانی به کار رفته در اینجا به معنای "معلم‌های تعلیم نیکو" می‌باشد. عبارت **بلکه باشند** در ترجمه اضافه شده است تا این خصوصیت خوب را با دو خصوصیت بد قبلی مقایسه کند. اگر لازم است از یک کلمه مشابه برای ایجاد تضاد بین ویژگی های خوب و بد استفاده کنید.
2:4 abc5 φιλάνδρους 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "همسر دوست"
2:4 abca φιλοτέκνους 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "دوستداران فرزندانشان"
2:5 abcb ὑποτασσομένας τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "و از شوهران خود اطاعت کنند"
2:5 t5v6 rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy ἵνα μὴ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ βλασφημῆται 1 در اینجا، **کلمه** مجاز از "پیام" است، که به خودی خود مجاز از خودِ خداوند است. (به مجاز نگاه کنید:)([[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2:5 abcq rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive ἵνα μὴ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ βλασφημῆται 1 اگر در زبان شما از این شکل مجهول به کار نمی‌رود، می توانید این را به شکل معلوم عنوان کنید. این-گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "تا هیچ کس به کلام خدا توهین نکند" یا "تا هیچ فردی با گفتن کلامی ناپسند درباره پیام خداوند، به او توهین نکند" (به فعل معلوم و مجهول نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2:6 i3hv ὡσαύτως 1 تیتوس همانند تربیت افراد سالخورده، مردان جوان تر را نیز تربیت می کرد.
2:7 x73u σεαυτὸν παρεχόμενος 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "خودت را نشان بده" یا "خود تو باید عمل کنی/خدمت کنی"
2:7 ym6x τύπον καλῶν ἔργων 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "به عنوان یک نمونه از فردی که اعمال درست و شایسته انجام می‌دهد"
2:8 xy14 ὑγιῆ 1 کلمه **صحیح** همان معنای اصلی "فاسد نشده" در ۷:۲ را دارد. در ۷:۲، پولس معنا را منفی بیان می کند: "فاسد نشده" به معنای "بدون خطا" و در ۸:۲ معنا را مثبت عنوان می کند: **صحیح** به معنای "درست". هر دو اصطلاح به تعلیم تیتوس اشاره دارد. واژه‌های مثبت یا منفی در زبان مقصد به‌کار ببرید، یا اگر کاربرد دو واژه مشکل است، از یک واژه با همین معنا در هر دو جا استفاده کنید.
2:8 xt6v rc://*/ta/man/translate/figs-hypo ἵνα ὁ ἐξ ἐναντίας ἐντραπῇ 1 این بیانگر موقعیتی فرضی است که در آن شخصی با تیتوس مخالفت می کند و سپس از انجام این عمل شرمسار می‌شود. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "تا اگر کسی با تو مخالفت کند، شرمسار شود" یا "تا وقتی دیگران با تو مخالفت می‌کنند، شرمسار شوند" (به موقعیت های فرضی نگاه کنید:)([[rc://*/ta/man/translate/figs-hypo]])
2:8 xy15 rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive ἡμῶν 1 این شامل پولس، تیتوس وهمه مسیحیان می شود. (نگاه کنید به: "ما" انحصاری و فراگیر)[[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
2:9 xyz5 rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis δούλους ἰδίοις δεσπόταις ὑποτάσσεσθαι 1 یونانی هستند ندارد، بلکه "بردگانی هستند که تسلیم اربابان خود باشند" را دارد. ما باید نکته فعلی "تشویق" یا "ترغیب" آیه 6 را، در اینجا هم به کار ببریم. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "بردگان را ترغیب کنید که تسلیم اربابان خود باشند" (نگاه کنید به: حذف به قرینه)([[rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2:9 abcc ὑποτάσσεσθαι 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "باید اطاعت کرد"
2:9 if6v ἐν πᾶσιν 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "در هر شرایطی" یا "همیشه"
2:9 id15 εὐαρέστους εἶναι 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "برای خشنودی اربابان خود" یا "برای رضایت اربابان خود"
2:10 abc6 μὴ νοσφιζομένους 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "از اربابانشان دزدی نکنند"
2:10 t87j πᾶσαν πίστιν ἐνδεικνυμένους ἀγαθήν 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "تا نشان دهند که شایسته اعتماد اربابان خود هستند"
2:10 h2n6 ἐν πᾶσιν 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "در هر کاری که انجام می‌دهند"
2:10 f8jy τὴν διδασκαλίαν τὴν τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, Θεοῦ, κοσμῶσιν 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "تا آنها تعالیمی که در مورد خداوند نجات دهنده ما است را، جذاب کنند" یا "بلکه سبب شوند مردم به نیکویی تعالیمی که در مورد خداوند نجات دهنده ما است، پی ببرند"
2:10 pn93 Σωτῆρος ἡμῶν, Θεοῦ 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "خدای ما که ما را نجات می بخشد"
2:10 xy16 rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive ἡμῶν 1 در اینجا، **ما** شامل پولس، تیتوس و همه مسیحیان است. (نگاه کنید به: "ما" انحصاری و فراگیر) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
2:11 y44u Connecting Statement: 0 # عبارت ربط:\n\nپولس، تیتوس را تشویق میکند که به دنبال آمدن مسیح باشد و اقتدار خود را به واسطه عیسی به یاد آورد.
2:11 gp2z rc://*/ta/man/translate/figs-personification ἐπεφάνη & ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ 1 پولس از **فیض خدا** به گونه ای سخن می‌گوید که انگار فردی است که از راه رسیده است. برای سایر روش‌های بیان این موضوع به UST نگاه کنید. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "خدا اکنون فیض خود را تقدیم می کند» (نگاه کنید به: تشخیص یا جان‌بخشی) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-personification]])
2:12 qy8k rc://*/ta/man/translate/figs-personification παιδεύουσα ἡμᾶς 1 پولس از فیض خداوند به گونه‌ای صحبت می کند (در ۱۱:۲) که انگار فردی است که به دیگران نحوه زندگی الهی را می‌آموزد. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "توسط آن خداوند به ما می آموزد" (نگاه کنید به تشخیص یا جان بخشی) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-personification]])
2:12 abce rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive ἡμᾶς 1 این شامل پولس، تیتوس، و همه مسیحیان است. (نگاه کنید به: ما انحصاری و فراگیر)([[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
2:12 lxb3 τὴν ἀσέβειαν 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "آنچه که به خدا بی حرمتی می کند"
2:12 n3k5 τὰς κοσμικὰς ἐπιθυμίας 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "امیال دنیوی" یا "میل شدید به لذت‌های گناه آلود"
2:12 xy19 ἀσέβειαν & εὐσεβῶς 1 این واژه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به تضاد اشاره دارند، به ترتیب به معنای "بی حرمتی به خداوند" و "احترام به خداوند" هستند.
2:12 fk8j ἐν τῷ νῦν αἰῶνι 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "در حالی که ما در این دنیا زندگی می کنیم" یا "در این زمانه"
2:13 rz93 προσδεχόμενοι 1 **در حالی که منتظر استقبال هستیم.**
2:13 xyz6 rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy τὴν μακαρίαν ἐλπίδα 1 در اینجا آنچه **مبارک** است همانی است که ما به آن امیدواریم، وآن بازگشت عیسی مسیح است. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "آنچه که فوق العاده است وما به آن امیدواریم" (نگاه کنید به: مجاز) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2:13 pss7 rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy καὶ ἐπιφάνειαν τῆς δόξης τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν, Ἰησοῦ Χριστοῦ 1 در اینجا، **جلال** نشانگر خود عیسی است، که شکوهمند باز خواهد گشت. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "وآن ظهور با شکوه خدای بزرگ و منجی ما عیسی مسیح، است" (نگاه کنید به: مجاز) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2:13 abcf rc://*/ta/man/translate/figs-hendiadys τὴν μακαρίαν ἐλπίδα, καὶ ἐπιφάνειαν τῆς δόξης 1 هم **امید مبارک** و **تجلی جلال** هر دو به یک واقعه یکسان اشاره دارند. این را می توان به وضوح نشان داد. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "آنچه ما آرزویش را داریم، بازگشت مبارک و باشکوه است." نگاه کنید به: ([[rc://*/ta/man/translate/figs-hendiadys]])
2:13 xyz7 rc://*/ta/man/translate/figs-hendiadys τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν, Ἰησοῦ Χριστοῦ 1 هم **خدای قادر ما** وهم **نجات دهنده ما** به یک نفر یعنی **عیسی مسیح** اشاره دارند. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "از عیسی مسیح، خداوند بزرگ ومنجی ما" نگاه کنید به: ([[rc://*/ta/man/translate/figs-hendiadys]])
2:14 niu4 rc://*/ta/man/translate/figs-explicit ἔδωκεν ἑαυτὸν ὑπὲρ ἡμῶν 1 این به مرگِ خود خواسته‌ی عیسی اشاره دارد. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "خودش را تقدیم کرد تا برای ما بمیرد" (نگاه کنید به: دانش فرضی و اطلاعات ضمنی)([[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]])
2:14 xy20 rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive ἡμῶν 1 اینجا **ما** شامل پولوس، تیتوس، و همه مسیحیان است. (نگاه کنید به: ماانحصاری و فراگیر)\n([[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
2:14 gxe7 rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor λυτρώσηται ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἀνομίας 1 پولس طوری از عیسی سخن می‌گوید که انگار او برده ها را از دست ارباب شریرشان آزاد می کند. ( نگاه کنید به:استعاره) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2:14 xy21 rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive ἡμᾶς 1 در اینجا، **ما** شامل پولوس، تیتوس، و همه مسیحیان است. (نگاه کنید به: "ما" انحصاری و فراگیر)([[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
2:14 fjy1 λαὸν περιούσιον 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "گروهی از مردم که او برایشان ارزش قایل است"
2:14 ii18 ζηλωτὴν καλῶν ἔργων 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "کسانی که مشتاق به انجام کار نیک هستند"
2:15 abc7 παρακάλει 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "آنها را به انجام این کارها تشویق کنید"
2:15 b94z rc://*/ta/man/translate/figs-explicit ἔλεγχε, μετὰ πάσης ἐπιταγῆς 1 اگر کمکی می‌کند، می‌توان افرادی که تیتوس باید **اصلاح کند** را مشخص کرد. این گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "با تمام اقتدار آنانی که اینها را انجام نمی‌دهند را اصلاح کن" (نگاه کنید به: دانش فرضی و اطلاعات ضمنی) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]])
2:15 h15y μηδείς σου περιφρονείτω 1 این گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "به کسی اجازه نده که تو را نادیده بگیرد."
2:15 xy22 rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives μηδείς σου περιφρονείτω 1 می توانید این را به شکل مثبت بیان کنید: "اطمینان پیدا کن که همه به تو گوش می دهند" (نگاه کنید به: نفی مضاعف) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
2:15 jbu1 rc://*/ta/man/translate/figs-explicit σου περιφρονείτω 1 روشی که مردم تیتوس را حقیر می‌شمارند را می توان به صراحت بیان کرد. این گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "نگذار... از گوش دادن به سخنان تو سر باز زنند" یا "اجازه نده... که به تو بی احترامی کنند" (نگاه کنید به: دانش فرضی و اطلاعات ضمنی) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]])
3:intro zh6x 0 # تیتوس ۳ یادداشت های ترجمه\n\n## ساختار و قالب بندی\n\nدر این فصل، پولس دستورالعمل¬های شخصی خود را به تیتوس می دهد.\n\n\nآیه ۱۵ این کتاب را به طور رسمی به پایان می رساند. در آن زمان، در خاور نزدیک، این یک روش مرسوم برای پایان دادن به نامه ها بوده.\n## نکته‌های ویژه در این فصل\n\n### شجره‌نامه‌ها\n\n\nشجرهنامهها (آیه ۹) فهرستی از اجداد و نسل یک فرد است، و نشان می دهد که یک نفر ریشه در چه قوم و قبیله ای دارد. برای مثال، کاهنان از قبیله لاوی و از قوم هارون بودند. برخی از این فهرست‌ها شامل داستان‌هایی از اجداد و یا افراد روحانی بود. این فهرست‌ها و داستان‌ها برای بحث درباره این که منشأ اینها از کجا بوده و یا میزان اهمیت افراد، به کار می‌رفت.
3:1 y9tr Connecting Statement: 0 # عبارت ربط\n\nپولس همچنان به تیتوس دستورالعمل می دهد که چگونه به سالخورده¬ها و افراد تحت حمایت او در کریت تعلیم دهد.
3:1 j2sa ὑπομίμνῃσκε αὐτοὺς & ὑποτάσσεσθαι 1 این گونه نیز می¬توان ترجمه کرد: «به مردم ما دوباره آنچه را که درحال حاضر می‌دانند را یادآوری کن که تسلیم شوند» یا «پیوسته به آنها یادآوری کن که تسلیم شوند»
3:1 w3fy ἀρχαῖς, ἐξουσίαις, ὑποτάσσεσθαι, πειθαρχεῖν 1 این گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «با اطاعت از آنها، همانطور که حکّام سیاسی و مقامات دولتی می‌گویند عمل کنند.»
3:1 wa9x rc://*/ta/man/translate/figs-doublet ἀρχαῖς, ἐξουσίαις 1 این کلمات معانی مشابهی دارند وهر دو به هر کسی که در **حکومت** **صاحب اختیار** است اشاره دارند. اگر زبان مقصد فقط یک واژه برای این دارد، فقط از آن واژه استفاده کنید (نگاه کنید به: قرینه) \n(See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-doublet]])
3:1 xy25 rc://*/ta/man/translate/figs-doublet ὑποτάσσεσθαι, πειθαρχεῖν 1 **فرمانبرداری** و **اطاعت**، این کلمات معانی مشابهی دارند و هر دو به انجام کاری که کسی به شما می گوید انجام دهید، اشاره دارند. اگر زبان مقصد فقط یک واژه برای این دارد، فقط از آن واژه استفاده کنید. (نگاه کنید به: قرینه)\n (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-doublet]])
3:1 in7u πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἑτοίμους εἶναι 1 این گونه نیز می¬توان ترجمه کرد: «در هر فرصتی برای انجام کارهای نیک آماده باش»
3:2 lug7 βλασφημεῖν 1 این گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «بد گفتن»
3:2 abcx rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives ἀμάχους εἶναι 1 می توانید این را مثبت بیان کنید: "صلح‌جو باشند" (نگاه کنید به: نفی مضاعف)\n\r\n\r\n(See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
3:3 m9zd ἦμεν γάρ ποτε καὶ ἡμεῖς 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «این به این دلیل است که درگذشته/ سابقاً ، خود ما بودیم.»
3:3 me7b ποτε 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «قبلاً» یا «در یک زمانی» یا «سابقاً»
3:3 bl8e rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive ἡμεῖς 1 در اینجا، **ما** شامل پولس، تیتوس و همه مسیحیان است که اشاره به زمانی قبل از ایماندار شدن آنها می‌کند. این گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «حتی ما» یا «خود ما» (نگاه کنید به: «ما» انحصاری و فراگیر) (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
3:3 rrx9 ἦμεν & ἀνόητοι 1 این گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «بی فکر بودند» یا «نادان/احمق بودند»
3:3 qt8f rc://*/ta/man/translate/figs-personification πλανώμενοι, δουλεύοντες ἐπιθυμίαις καὶ ἡδοναῖς ποικίλαις 1 از **اشتیاق** و **میل به لذت**، چنان سخن گفته شده است که انگار اربابان مردم بوده و با دروغ گو‌یی آن‌ها را برده خود کرده‌اند. این گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «ما به خودمان اختیار باور این دروغ را که شهوات و لذت‌های گوناگون می تواند ما را خوشحال کند، را دادیم و سپس نتوانستیم احساسات خود را کنترل کنیم یا «از انجام اعمالی که فکر می‌کردیم باعث لذتمان می‌شوند دست برداریم» (نگاه کنید به: تشخیص یا جان‌بخشی)\n(See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-personification]])
3:3 xy27 rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive πλανώμενοι, δουλεύοντες ἐπιθυμίαις καὶ ἡδοναῖς ποικίλαις 1 می توانید به صورت معلوم ترجمه کنید. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «شهوات و لذت‌های گوناگون به ما دروغ گفته‌اند تا ما را گمراه کنند» (نگاه کنید به: فعل معلوم ومجهول)\n (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]])
3:3 tl5n ἐπιθυμίαις 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «شهوات» یا «امیال/اشتیاق»
3:3 dec4 ἐν κακίᾳ καὶ φθόνῳ διάγοντες 1 در اینجا، **شر** و **حسد** گناه را شرح می‌دهد. واژه **شر** عام است و **حسد** شکل خاصی از گناه است. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «ما همیشه کارهای ناپسند انجام می‌دادیم و خواستار آنچه دیگران دارند »
3:3 y5lp στυγητοί 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: « مسبب نفرت دیگران از ما»
3:4 xy28 rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast δὲ 1 **اما**، ا مهم است که تفاوت بین راه ناپسند / شرورانه مردم (آیات 1- 3) و نیکی خداوند (آیات 4- 7) را مشخص کنیم.\n (See: [[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast]])
3:4 ba5a rc://*/ta/man/translate/figs-personification ὅτε & ἡ χρηστότης καὶ ἡ φιλανθρωπία ἐπεφάνη τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, Θεοῦ 1 پولس از **مهربانی** و **محبت** خداوند به گونه ای صحبت می کند که گویی آنها افرادی هستند که به چشم ما آمده اند. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: «زمانی که خداوند نجات‌دهنده ما، مهربانی و محبت خود نسبت به انسان‌ها را به ما نشان داد» (نگاه کنید به: تشخیص یا جان‌بخشی)\n(See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-personification]])
3:4 abcg rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns ὅτε & ἡ χρηστότης καὶ ἡ φιλανθρωπία ἐπεφάνη τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, Θεοῦ 1 می توانید اسامی انتزاعی (اسامی معنی) **مهربانی** و **لطف** را در شکل صفت بیان کنید. ترجمه‌ی دیگر برای آن: «زمانی که خداوند، ما را نجات بخشید، نشان داد که چقدر نسبت به بشر با محّبت و علاقه خواهد بود» (نگاه کنید به: اسم های انتزاعی)\n (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
3:4 abch rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive ἡμῶν 1 در اینجا، **ما** در برگیرنده‌ی پولس، تیتوس و همه مسیحی‌ها است. (نگاه کنید به: ما انحصاری و فراگیر)\n (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
3:5 n4ug κατὰ τὸ αὐτοῦ ἔλεος 1 می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: «چون به ما رحم کرد»
3:5 k1a6 rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor λουτροῦ παλινγενεσίας 1 پولس در اینجا دو استعاره را با هم ترکیب می کند. او از بخشش گناهکاران از سوی خدا به گونه‌ای سخن می‌گوید که انگار آنها را در عمل **شسته** و از گناهانشان پاک کرده. او همچنین در مورد گناهکارانی صحبت می کند که به گونه ای به خدا پاسخ می دهند که گویی دوباره متولد شده اند. (نگاه کنید به: استعاره)\n(See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
3:6 fby9 rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor οὗ ἐξέχεεν ἐφ’ ἡμᾶς πλουσίως 1 اینکه نویسندگان عهد جدید از روح القدس به شکل مایعی صحبت می کنند که خدا می تواند در مقادیر زیاد آن را بریزاند، رایج است. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: «آنکه خداوند سخاوتمندانه به ما داد» (نگاه کنید به: استعاره) (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
3:6 xy24 rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive ἡμᾶς 1 در اینجا، **ما** شامل پولس، تیتوس و همه‌ی ایمانداران می‌شود. (به ما فراگیر و انحصاری نگاه کنید)\n(See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
3:6 q9ze διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν 1 می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: «وقتی عیسی مسیح ما را نجات داد.»
3:6 xy23 rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive ἡμῶν 1 در اینجا، **مال ما** شامل پولس، تیتوس و همه ایمانداران است. (به ما فراگیر و انحصاری نگاه کنید)\n(See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
3:7 di3g rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive δικαιωθέντες 1 اگر در زبان شما این شکل مجهول کاربردی ندارد، می توانید شکل معلوم آن را به کار ببرید. این‌گونه نیز میتوان ترجمه کرد: «از آنجایی که خدا ما را بی گناه اعلام کرده است» (نگاه کنید به: فعل معلوم و مجهول)\n(See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]])
3:7 q1cm rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor κληρονόμοι γενηθῶμεν, κατ’ ἐλπίδα ζωῆς αἰωνίου 1 به گونه ای از افرادی که خداوند به آنها وعده داده است یاد می شود که گویی قرار است وارث وعده های داده شده باشند، همانگونه که شخصی دارایی‌ها یا أموال یکی از اعضای خانواده را به ارث می برد. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «شاید انتظار دریافت زندگی جاودانی که خدا به ما وعده داده است را داریم» (نگاه کنید به: استعاره) \n(See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
3:8 j8md ὁ λόγος 1 این **پیام** همانی است که در آیات ۴ تا ۷ عنوان شده است، که خداوند توسط عیسی، روح القدس و حیات جاودانی را به ایمانداران می بخشد.
3:8 xy29 τούτων 1 در اینجا، **در این امور** اشاره به تعالیمی که پولس در آیات ۱ تا ۷ از آن یاد کرده است، دارد. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «این تعالیمی است که من درباره آن‌ها سخن گفتم.»
3:8 kqm6 φροντίζωσιν καλῶν ἔργων, προΐστασθαι 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «ممکن است به دنبال انجام کا‌رهای نیک باشد»
3:9 tzh9 Connecting Statement: 0 # عبارت مرتبط:\nپولس شرح می‌دهد که تیتوس باید از چه پرهیز کند و چطور با کسانی که باعث تفرقه بین ایمانداران می شوند رفتار کند.
3:9 j1hf δὲ & περιΐστασο 1 این‌گونه نیز می‎‌توان ترجمه کرد: «پس، پرهیز کن» یا «از این رو، پرهیز کن»
3:9 xnf9 μωρὰς & ζητήσεις 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «مجادله /بحث و جدل درباره مسائل بی‌اهمیت»
3:9 qk66 γενεαλογίας 1 این بررسی روابط **خانوادگی** است/ نسبت **خویشاوندی** خانواده است. به مقدمه کتاب تیتوس نگاه کنید.
3:9 xu7f ἔρεις 1 جر و بحث یا نزاع
3:9 ky3n νομικὰς 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «درباره قانون شریعت موسی»
3:10 x3fh αἱρετικὸν ἄνθρωπον & παραιτοῦ 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «از کسی که باعث تفرقه می‌شود دوری کن»
3:10 xzx1 μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «پس از یک یا دو بار هشدار به آن شخص»
3:11 r7pc ὁ τοιοῦτος 1 می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: «کسی مثل او»
3:11 inh5 rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor ἐξέστραπται 1 پولس در مورد شخصی که تصمیم می گیرد کارهای اشتباه انجام دهد، طوری سخن می‌گوید که گویی راستی را ترک کرده تا در مسیر گناه قدم بگذارد. (نگاه کنید به: استعاره)\n(See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
3:11 p81k ὢν αὐτοκατάκριτος 1 می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: «بر خود داوری می‌کند»
3:12 z7i4 Connecting Statement: 0 # عبارت ربط:\n\nپولس نامه را با ذکر اینکه تیتوس پس از انتصاب پیران در کریت چه باید بکند و نیز سلام رساندن به همراهان او، به إتمام می‌رساند.
3:12 mba6 ὅταν πέμψω 1 می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: «پس از فرستادن/ارسال»
3:12 c32w rc://*/ta/man/translate/translate-names Ἀρτεμᾶν & Τυχικόν 1 این‌ها اسامی مردانه است (نگاه کنید به: چگونه نام ها را ترجمه کنیم)\n(See: [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]])
3:12 knt1 σπούδασον ἐλθεῖν 1 می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: «سریعتر به نزد من بیا»
3:12 xy30 σπούδασον 1 **سعی کن** این فعل مفرد است وتنها به تیتوس اشاره دارد. آرتماس یا تیخیکوس احتمالاً به جای تیتوس در کریت می ماند.
3:12 gdw9 παραχειμάσαι 1 می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: «برای زمستان بمانم»
3:13 a46f rc://*/ta/man/translate/translate-names Ζηνᾶν & Ἀπολλῶν 1 **زیناس** و **اَپَلُّس**، این‌ها اسامی مردانه است (نگاه کنید به: چگونه نام ها را ترجمه کنیم)\n (See: [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]])
3:13 s757 καὶ Ἀπολλῶν 1 می‌توان این‌گونه نیز ترجمه شود: «و همچنین آپولس»
3:13 j496 σπουδαίως πρόπεμψον 1 می‌توان این‌گونه نیز ترجمه شود: «در فرستادن درنگ نکنید»
3:13 xy31 rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives ἵνα μηδὲν αὐτοῖς λείπῃ 1 می توانید به شکل مثبت بیان کنید: " تا آنها همه چیز مورد نیاز/ احتیاجات خود را داشته باشند" (نگاه کنید به: نفی مضاعف)\n(See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
3:14 v7wg Connecting Statement: 0 # عبارت ربط:\n\nپولس شرح می دهد که برای همه ایمانداران فراهم کردن آن‌چه که افراد نیاز دارند، مهم است.
3:14 fw98 οἱ ἡμέτεροι 1 اشاره پولس به ایمانداران کریت است. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «مردم خودمان»
3:14 xy33 rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive οἱ ἡμέτεροι 1 در اینجا، **ما** شامل پولس و تیتوس می شود. شکل باید دوگانه یا فراگیر/مشمول باشد. (نگاه کنید به: «ما» انحصاری و فراگیر/مشمول)\n(See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
3:14 tn24 εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας 1 این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «که آن‌ها را قادر به کمک افرادی که کمبود دارند، کنند.»
3:14 mji4 rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι 1 پولس از مردمی که کار نیک انجام می دهند به گونه ای سخن می‌گوید که انگار درختانی هستند که میوه خوبی می دهند/درختانی هستند که پربارند. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «تا آنها زندگی بیهوده‌ای نخواهند داشت.» (نگاه کنید به: استعاره)\n(See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
3:14 xy32 rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι 1 می توانید به طور مثبت عنوان کنید: «به این ترتیب آنها مثمر ثمر خواهند بود» یا «به این ترتیب آنها نتیجه بخش خواهند بود» (نگاه کنید به: نفی مضاعف)\n (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
3:15 j3y2 General Information: 0 # اطلاعات عمومی:\n\nپولس نامه خود به تیتوس را به إتمام می‌رساند.
3:15 abci ἀσπάζονταί σε 1 در اینجا، **تو** مفرد است. این یک درود/ سلام رسانی شخصی با تیتوس است.
3:15 k1sa οἱ μετ’ ἐμοῦ πάντες 1 ترجمه‌ای دیگر: «همه افرادی که همراه من هستند» یا «همه ایماندارانی که با/همراه من هستند»\r\n\r
3:15 f4vc τοὺς φιλοῦντας ἡμᾶς ἐν πίστει 1 می تواند به موارد زیر اشاره داشته باشد: (۱) ایماندارانی که دوست‌دارما هستند. (۲) ایماندارانی که بنا به اشتراک ایمان واعتقادمان، دوست‌دارما هستند.
3:15 xy35 rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive ἡμᾶς 1 در اینجا، **ما** احتمالاً ما انحصاری است و به پولس و ایمانداران همراهش اشاره دارد. پولس از همراه ان خود به ایماندارانی که با تیتوس در کریت هستند سلام می‌رساند. (نگاه کنید به: «ما» انحصاری و فراگیر)\n (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
3:15 kx83 ἡ χάρις μετὰ πάντων ὑμῶν 1 این یک درود رایج بین ایمانداران بود. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «فیض خدا بر شما باد» یا «از خداوند خواستارم که فیضش با همگی شما باشد»
3:15 xy34 ὑμῶν 1 در اینجا، **شما** جمع است. این برکت برای تیتوس و همه ایمانداران کریت است.