11 KiB
ବ୍ୟତିକ୍ରମ ସମ୍ପର୍କ
ବିବରଣ
ବ୍ୟତିକ୍ରମ ସମ୍ପର୍କର ସଂଯୋଜକମାନେ ଏକ କିମ୍ବା ଏକାଧିକ ବିଷୟଗୁଡିକୁ କିମ୍ବା ଗୋଟିଏ ଗୋଷ୍ଠୀର ଲୋକଙ୍କୁ ବାହାର କରିଦେଇଥାନ୍ତି ।
କାରଣ ଏହା ଏକ ଅନୁବାଦର ସମସ୍ୟା ଅଟେ
ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ପ୍ରଥମେ ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ଅତୁଳନୀୟ ସମ୍ପର୍କକୁ ସୂଚିତ କରେ ( ପ୍ରଥମ ଭାଗ) ଏବଂ ତା’ପରେ “ବ୍ୟତୀତ”, “କିନ୍ତୁ ନୁହେଁ”, “ଏହା ବ୍ୟତୀତ/ଏହା ଛଡ଼ା”, “ଏହା ବ୍ୟତୀତ/ଏହା ଛଡ଼ା”, “ବ୍ୟତୀତ/ଏହା ଛଡ଼ା,” “ … ନୁହେଁ, ”ଏବଂ“ କେବଳ ” ଏହିସବୁ ଶବ୍ଦକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ସେହି ଗୋଷ୍ଠୀରେ କ’ଣ ନାହିଁ ତାହା ଦର୍ଶାଏ (ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାଗ) । କେତେକ ଭାଷାରେ ଏହି ଉପାୟରେ ଇଙ୍ଗିତ କରନ୍ତି ନାହିଁ ଯେ ଏକ କିମ୍ବା ଏକାଧିକ ବିଷୟଗୁଡିକୁ କିମ୍ବା ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଗୋଟିଏ ଗୋଷ୍ଠୀରୁ ବାହାର କରି ଦେଇଛନ୍ତି । ଏହା କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ, ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଅନ୍ୟ ଉପାୟଗୁଡ଼ିକ ଅଛି । କେତେକ ଭାଷାରେ ଏହି ପ୍ରକାରର ନିର୍ମାଣର କୌଣସି ଅର୍ଥକୁ ପ୍ରକାଶ କରେନାହିଁ କାରଣ (ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାଗ)ରେ ବ୍ୟତିକ୍ରମ ( ପ୍ରଥମ ଭାଗ)ରେ ଥିବା ବକ୍ତବ୍ୟକୁ ଅସ୍ୱୀକାର କରୁଥିବା ଭଳି ମନେହୁଏ ।
OBS ଏବଂ ବାଇବଲରୁ କେତେକ ଉଦାହରଣ
ସଦାପ୍ରଭୁ ପରମେଶ୍ୱର ଅଦମକୁ ଆଜ୍ଞା ଦେଇ କହିଲେ ଯେ, ତୁମ୍ଭେ ଉଦ୍ୟାନର ସମସ୍ତ ବୃକ୍ଷର ଫଳ ସ୍ୱଚ୍ଛନ୍ଦରେ ଭୋଜନ କରି ପାର ମାତ୍ର, ସଦସତ୍ ଜ୍ଞାନଦାୟକ ବୃକ୍ଷର ଫଳ ଭୋଜନ କରିବ ନାହିଁ । (OBS କାହାଣୀ 1ନିର୍ମାଣ କରିବା 11) ଯେବେ ତୁମ୍ଭେ ମୁକ୍ତ କରିବ, ତେବେ କର, ମାତ୍ର ଯେବେ ନ କରିବ, ତେବେ ମୋତେ ଜଣାଅ, ମୁଁ ଜାଣିବାକୁ ଚାହେଁ; ଯେହେତୁ ତୁମ୍ଭେ ମୁକ୍ତ କଲେ ଆଉ କେହି କରି ନ ପାରେ, ମାତ୍ର ତୁମ୍ଭ ଉତ୍ତାରୁ ମୁଁ ଅଛି। ତହିଁରେ ସେ କହିଲା, “ମୁଁ ତାହା ମୁକ୍ତ କରିବି। (ରୂତ 4:4b ULT) ଏହେତୁ ଦାଉଦ ଗୋଧୂଳି ସମୟାବଧି ପରଦିନ ସନ୍ଧ୍ୟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେମାନଙ୍କୁ ଆଘାତ କଲେ; ଆଉ ଯେଉଁ ଚାରି ଶହ ଯୁବା ଲୋକ ଓଟ ଚଢ଼ି ପଳାଇଲେ, ସେମାନଙ୍କ ଛଡ଼ା ସେହି ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ; ଜଣେ ଅବଶିଷ୍ଟ ରହିଲା ନାହିଁ । (ପ୍ରଥମ ଶାମୁୟେଲ 30:17 ULT) ଅନନ୍ତର ସେହି ପୁରୁଷ କହିଲେ, ଆମ୍ଭକୁ ଛାଡ଼, କାରଣ ପ୍ରଭାତ ହେଲା। ତହୁଁ ଯାକୁବ କହିଲା, ତୁମ୍ଭେ ମୋତେ ଆଶୀର୍ବାଦ ନ କଲେ, ମୁଁ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଛାଡ଼ିବି ନାହିଁ ।(ଆଦି ପୁସ୍ତକ 32:26 ULT) ବ୍ୟତିକ୍ରମ ସମ୍ପର୍କ ବାକ୍ୟାଂଶକୁ ଚିହ୍ନିତ କରାଯାଏ, ତାହା ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କ ଭାଷାରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଛି, ତେବେ ସେହିଭଳି ବ୍ୟତିକ୍ରମ ଧାରାକୁ ଅନୁବାଦ କରନ୍ତୁ
ଅନୁବାଦର କୌଶଳଗୁଡ଼ିକ
ଯଦି ଉତ୍ସ/ମୂଳ ଭାଷାରେ ବ୍ୟତିକ୍ରମ ସମ୍ପର୍କ ବାକ୍ୟାଂଶକୁ ଚିହ୍ନିତ କରାଯାଏ, ତାହା ଆପଣଙ୍କ ଭାଷାରେ ମଧ୍ୟ ସ୍ପଷ୍ଟ ଅଛି, ତେବେ ସେହିଭଳି ବ୍ୟତିକ୍ରମ ସମ୍ପର୍କ ବାକ୍ୟାଂଶକୁ ଅନୁବାଦ କରନ୍ତୁ ।
(1) ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ, ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାଗରେ ବ୍ୟତିକ୍ରମ ସମ୍ପର୍କ ଏପରି କିଛି ବିରୋଧ କରେ ଯାହା ପ୍ରଥମ ଭାଗ ରେ ଅସ୍ୱୀକାର କରେ । ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ, ନକରାତ୍ମକ ଶଦ୍ଧକୁ ବିଲୋପ କରି ଓ "କେବଳ/ମାତ୍ର" ପରି ଶବ୍ଦକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଅନୁବାଦକ ଜଣକ ସମାନ ଧାରଣାକୁ ବାକ୍ୟାଂଶ କରିପାରିବେ ।
(2) ଖଣ୍ଡବାକ୍ୟର କ୍ରମକୁ ବିପରୀତମୁଖୀ କରନ୍ତୁ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟତିକ୍ରମ ସମ୍ପର୍କ ପ୍ରଥମେରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି, ତା’ପରେ ବୃହତ ଗୋଷ୍ଠୀର ନାମ ଦ୍ୱିତୀୟ ବର୍ଣ୍ଣିତ ହୋଇଛି ।
ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଥିବା ଅନୁବାଦ କୌଶଳଗୁଡ଼ିକର ଉଦାହରଣ
(1) ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ, ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାଗରେ ବ୍ୟତିକ୍ରମ ସମ୍ପର୍କ ଏପରି କିଛି ବିରୋଧ କରେ ଯାହା ପ୍ରଥମ ଭାଗ ରେ ଅସ୍ୱୀକାର କରେ । ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ, ନକରାତ୍ମକ ଶଦ୍ଧକୁ ବିଲୋପ କରି ଓ "କେବଳ/ମାତ୍ର" ପରି ଶବ୍ଦକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଅନୁବାଦକ ଜଣକ ସମାନ ଧାରଣାକୁ ବାକ୍ୟାଂଶ କରିପାରିବେ ।
ଏହେତୁ ଦାଉଦ ଗୋଧୂଳି ସମୟାବଧି ପରଦିନ ସନ୍ଧ୍ୟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେମାନଙ୍କୁ ଆଘାତ କଲେ; ଆଉ ଯେଉଁ ଚାରି ଶହ ଯୁବା ଲୋକ ଓଟ ଚଢ଼ି ପଳାଇଲେ, ସେମାନଙ୍କ ଛଡ଼ା ସେହି ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ; ଜଣେ ଅବଶିଷ୍ଟ ରହିଲା ନାହିଁ( ପ୍ରଥମ ଶାମୁୟେଲ 30:17 ULT)
- ପ୍ରଥମ ଭାଗ: (ଜଣେ ଅବଶିଷ୍ଟ ରହିଲା ନାହିଁ)
- ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାଗ: (ଆଉ ଯେଉଁ ଚାରି ଶହ ଯୁବା ଲୋକ)
ଏହେତୁ ଦାଉଦ ଗୋଧୂଳି ସମୟାବଧି ପରଦିନ ସନ୍ଧ୍ୟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେମାନଙ୍କୁ ଆଘାତ କଲେ । କେବଳ ଚାରି ଶହ ଯୁବା ଲୋକ; ଓଟ ଚଢ଼ି ପଳାଇଲେ ।
ଯେବେ ତୁମ୍ଭେ ମୁକ୍ତ କରିବ, ତେବେ କର, ମାତ୍ର ଯେବେ ନ କରିବ, ତେବେ ମୋତେ ଜଣାଅ, ମୁଁ ଜାଣିବାକୁ ଚାହେଁ; ଯେହେତୁ ତୁମ୍ଭେ ମୁକ୍ତ କଲେ ଆଉ କେହି କରି ନ ପାରେ, ମାତ୍ର ତୁମ୍ଭ ଉତ୍ତାରୁ ମୁଁ ଅଛି । (ରୂତ 4:4 ULT)
ଯେବେ ତୁମ୍ଭେ ମୁକ୍ତ କରିବ, ତେବେ କର, ମାତ୍ର ଯେବେ ନ କରିବ, ତେବେ ମୋତେ ଜଣାଅ, ଯେହେତୁ ଆପଣ ଏହାକୁ ମୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଆମ୍ଭମନଙ୍କ ବଂଶ ଧରରେ ପ୍ରଥମରେ ଅଛନ୍ତି [କେବଳ ଆପଣ ଏହାକୁ ମୁକ୍ତ କରିପାରିବେ], ମାତ୍ର ତୁମ୍ଭ ଉତ୍ତାରୁ ମୁଁ ଅଛି ।
ଅନନ୍ତର ସେହି ପୁରୁଷ କହିଲେ, ଆମ୍ଭକୁ ଛାଡ଼, କାରଣ ପ୍ରଭାତ ହେଲା। ତହୁଁ ଯାକୁବ କହିଲା, ତୁମ୍ଭେ ମୋତେ ଆଶୀର୍ବାଦ ନ କଲେ, ମୁଁ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଛାଡ଼ିବି ନାହିଁ।(ଆଦି ପୁସ୍ତକ 32:26 ULT)
ଅନନ୍ତର ସେହି ପୁରୁଷ କହିଲେ, '"ଆମ୍ଭକୁ ଛାଡ଼,କାରଣ ପ୍ରଭାତ ହେଲା।" ତହୁଁ ଯାକୁବ କହିଲା, ଯଦି ତୁମ୍ଭେ ମୋତେ ଆଶୀର୍ବାଦ କର ତେବେ ମୁଁ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଛାଡ଼ିବି।”
(2) ଖଣ୍ଡବାକ୍ୟର କ୍ରମକୁ ବିପରୀତମୁଖୀ କରନ୍ତୁ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟତିକ୍ରମ ସମ୍ପର୍କ ପ୍ରଥମେରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି, ତା’ପରେ ବୃହତ ଗୋଷ୍ଠୀର ନାମ ଦ୍ୱିତୀୟ ବର୍ଣ୍ଣିତ ହୋଇଛି ।
ସଦାପ୍ରଭୁ ପରମେଶ୍ୱର ଅଦମକୁ ଆଜ୍ଞା ଦେଇ କହିଲେ ଯେ, ତୁମ୍ଭେ ଉଦ୍ୟାନର ସମସ୍ତ ବୃକ୍ଷର ଫଳ ସ୍ୱଚ୍ଛନ୍ଦରେ ଭୋଜନ କରି ପାର ମାତ୍ର, ସଦସତ୍ ଜ୍ଞାନଦାୟକ ବୃକ୍ଷର ଫଳ ଭୋଜନ କରିବ ନାହିଁ । (OBS କାହାଣୀ 1ନିର୍ମାଣ କରିବା 11)
ସଦାପ୍ରଭୁ ପରମେଶ୍ୱର ଅଦମକୁ ଆଜ୍ଞା ଦେଇ କହିଲେ ଯେ, ମାତ୍ର, ସଦସତ୍ ଜ୍ଞାନଦାୟକ ବୃକ୍ଷର ଫଳ ଭୋଜନ କରିବ ନାହିଁ । ତୁମ୍ଭେ ଉଦ୍ୟାନର ସମସ୍ତ ବୃକ୍ଷର ଫଳ ସ୍ୱଚ୍ଛନ୍ଦରେ ଭୋଜନ କରି ପାର