अधिकार

परिभाषा:

“अधिकार” शब्दले कसैमाथि कसैको नियन्‍त्रण वा प्रभाव पार्ने शक्‍तिलाई जनाउँछ ।

राजाहरू र अन्य शासकहरूसित तिनीहरूले शासन गरिरहेका मानिसहरूमाथि अधिकार हुन्छ ।
शब्द “अधिकारीहरू” ले अरू मानिसहरूमाथि हक भएका मानिस, सरकार वा संस्थालाई जनाउँछ ।
शब्‍द "अधिकारहरु" ले आत्‍मिक प्रणीहरूलाई पनि बुझाउन सक्‍छ जसले आफूलाई परमेश्‍वको अख्‍तियारमा समर्पण नगरेका मानिसहरुमाथि शक्‍ति राख्‍छन्।
मालिकहरूले आफ्‍ना सेवकहरू वा दासहरुमाथि अधिकार राख्‍छन्। छोराछोरीमाथि आमाबाबुको अधिकार हुन्‍छ।
सरकारहरूसगँ आफ्‍ना नागरिकहरूलाई शासन गर्ने कानुन बनाउने अधिकार वा हक हुन्‍छ।

“अधिकार” लाई “नियन्‍त्रण” वा “हक” वा “योग्यता” भनी अनुवाद गर्न सकिन्छ ।
कहिले काहीँ “अधिकार” शब्दलाई “शक्‍ति” वा “क्षमता” को अर्थमा प्रयोग गरिन्छ ।
मानिसहरूमाथि शासन गर्ने मानिसहरू र संस्थाहरूलाई जनाउन शब्द “अधिकारीहरू” को प्रयोग गर्दा यसलाई “अगुवाहरू” वा “शासकहरू” वा “शक्‍तिहरू” भनी अनुवाद गर्न सकिन्छ ।
पदावली “उसको आफ्नै अधिकारमा” लाई “अगुवाइ गर्ने उसको आफ्नै हकसहित” वा “उसको आफ्नै योग्यताहरूमा आधारित रहेर” भनी अनुवाद गर्न सकिन्छ ।

(हेर्नुहोस्ः अधिराज्‍य, राजा, शासक, शक्ति)