ne_tn/ne_tn_57-TIT.tsv

1	Book	Chapter	Verse	ID	SupportReference	OrigQuote	Occurrence	GLQuote	OccurrenceNote
2	TIT	front	intro	m2jl			0		तीतसको परिचय भाग १: सामान्य परिचय तीतसको पुस्तकको रूपरेखा १. पावलले तीतसलाई धर्मी अगुवाहरू चुन्‍नलाई निेर्देशन दिन्छन् (१:१-१६)  २. पावलले मानिसहरूलाई धर्मी जीवन जिउनलाई तालिम दिनको लागि निर्देशन दिन्छन् (२:१-३:११)  ३. पावलले उनका केही योजनाहरू बाँडेर र विभिन्‍न विश्‍वासीहरूलाई अभिवादन पठाएर अन्त गर्छन् (३:१२-१५) तीतसको पुस्तक कसले लेखे? पावलले तीतसको पुस्तक लेखे। पावल टार्सस शहरबाट थिए। अघिल्लो जीवनमा उनी शाउल भनि चिनिन्थे। ख्रीष्टीयन हुनुभन्दा पहिले पावल एक फरिसी थिए। उनले ख्रीष्टीयनहरुलाई सताए। ख्रीष्टीयन भइसकेपछि, उनले रोमी साम्राज्यभरि मानिसहरूलाई येशूको बारेमा सुनाउँदै थुप्रै यात्रहरु यात्रा गरेका थिए।  तीतसको पुस्तक केको बारेमा हो? पावलले यो पत्र उनको सङ्गी सेवक, तीतसलाई लेखे, जसले क्रेटको टापूमा भएका मण्‍डलीहरूलाई अगुवाइ गरिरहेका थिए। पावलले उनलाई मण्‍डलीका अगुवाहरू छान्‍ने विषयमा निर्देशन दिए। विश्‍वासीहरूले एक अर्कासँग कसरी व्यवहार गर्नुपर्छ भन्‍ने विषयमा पनि पावलले वर्णन गरे। उनले तिनीहरू सबैलाई परमेश्‍वरलाई प्रसन्‍न तुल्याउने किसिमले जीवन जिउनलाई पनि प्रोत्साहन गरे। यस पुस्‍तकको शीर्षकको कसरी अनुवाद हुनुपर्छ? अनुवादकहरूले यस पुस्तकलाई यसको परम्परागत नाम, “तीतस” भनेर बोलाउन सक्छन्। अथवा तिनीहरूले अझ स्‍पष्‍ट शीर्षक पनि छान्न सक्छन् जस्तै, “तीतसलाई पावलको पत्र” वा “तीतसको लागि एक पत्र”। (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]]) भाग २: महत्त्वपूर्ण धार्मिक र सांस्कृतिक अवधारणाहरू मानिसहरूले के-के भूमिकाहरूमा मण्‍डलीभित्र सेवा गर्न सक्छन्? कुनै महिला वा सम्बन्धविच्छेद भएको मानिसले मण्डली भित्र नेतृत्वपनको पदमा रहेर सेवा गर्न मिल्छ कि मिल्दैन भन्ने विषयमा तीतसको पुस्तकमा केही शिक्षाहरू छन्। यस्ता प्रकारका शिक्षाहरूसित बाइबलका विद्दानहरू असहमत छन्। यो पुस्तक अनुवाद गर्नुभन्दा पहिले यस्ता प्रकारका विषयहरूमा थप अध्ययन गर्नु आवश्यक छ।  भाग ३: अनुवादका महत्त्वपूर्ण विषयहरू “तिमी” शब्दको एकवचन र बहुवचन यस पुस्तकमा, “म” शब्दले पावललाई जनाउँछ। साथै, “तिमी” शब्द ‍प्राय सधैं एकवचन देखिन्छ र त्यसले तीतसलाई जनाउँछ। यसको अपवाद ३:१५ हो। (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-exclusive]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])  परमेश्‍वर हाम्रा मुक्तिदाताको अर्थ के हो? यस पत्रमा यो एउटा सामान्य वाक्यांश हो। परमेश्‍वरले कसरी उहाँको विरुद्धमा पाप गरेको कुराको लागि तिनीहरूलाई ख्रीष्‍टमा क्षमा गर्नुभयो, र उहाँले सबै मानिसहरूको न्याय गर्दा तिनीहरूलाई क्षमा दिएर उहाँले कसरी बचाउनुभयो भन्‍ने कुरा पाठकहरूलाई विचार गर्न लगाउन पावलले खोजेका हुन्। यस पत्रमा भएको त्यस्तै समान वाक्यांश चाहिँ “हाम्रा महान् परमेश्‍वर र उद्धारकर्ता येशू ख्रीष्‍ट” भन्‍ने हो।
3	TIT	1	intro	c7me			0		तीतस १ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा पावल औपचारिक रूपमा यो पत्रलाई १-२ पदहरूमा परिचय गराउँछन्। प्राचिन समयमा लेखकहरूले प्राय यहि पत्र लेखन शैलीलाई पछ्याउथे।  ६-९ पदहरूमा, कुनै मानिस मण्‍डलीमा एक एल्‍डर हुने हो भने उसमा हुनुपर्ने विभिन्‍न गुणहरूको पावलले सूची बनाउँछन्। (हेर्नुहोस्ः rc://ne/ta/man/translate/figs-abstractnouns) पावलले १ तिमोथी ३ मा त्यस्तै खालको सूची तयार पारेका छन्। यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू एल्‍डरहरू मण्‍डलीले मण्‍डलीका अगुवाहरूका लागि विभिन्‍न शीर्षकहरूको प्रयोग गरेको छ। ती केही शीर्षकहरूमा निरीक्षक, एल्‍डर, पास्‍टर, र बिशप पर्छन् । यस अध्यायमा भएका अनुवादका अन्य सम्भावित कठिनाइहरू गर्नुपर्छ, हुनसक्छ, गर्नैपर्छ यूएलटीले आवश्यकताहरू वा दायित्वहरू सङ्केत गर्ने विभिन्‍न शब्दहरू प्रयोग गर्दछ। यी क्रियापदहरूमा फरक-फरक मात्राको जोड दिइएको हुन्छ। सूक्ष्म भिन्‍नताहरूलाई अनुवाद गर्न कठिन हुन सक्छ। यूएसटीले यी क्रियापदहरूलाई बढी सामान्य किसिमले अनुवाद गर्छ।
4	TIT	1	1	rtc9	figs-abstractnouns	κατὰ πίστιν	1	... को विश्‍वासको लागि
5	TIT	1	1	xyz8	figs-abstractnouns	ἐπίγνωσιν	1	सत्यताको ज्ञान
6	TIT	1	1	fyf8	figs-abstractnouns	τῆς κατ’ εὐσέβειαν	1	जुन धार्मिकतासँग सहमत हुन्छ
7	TIT	1	2	xyz9		ἐπ’ ἐλπίδι ζωῆς αἰωνίου	1	अनन्त जीवनको लागि निश्‍चित आशासहित	“जसले हामीलाई अनन्त जीवनको निश्‍चित आशा दिन्छ” वा “अनन्त जीवनको लागि हाम्रो निश्‍चित आशाको आधारमा”
8	TIT	1	2	r2gj		πρὸ χρόνων αἰωνίων	1	समयको सबै युग अगि	“समय सुरू हुनभन्दा अगाडि”
9	TIT	1	3	b22h		καιροῖς ἰδίοις	1	ठीक समयमा	“उचित समयमा”
10	TIT	1	3	swi9	figs-metaphor	ἐφανέρωσεν…τὸν λόγον αὐτοῦ	1	उहाँले आफ्‍नो वचन प्रकट गराउनुभयो	पावलले परमेश्‍वरको सन्देशको विषयमा यसरी कुरा गर्छन् मानौँ त्यो कुनै वस्तु हो जुन मानिसहरूले देख्‍ने किसिमले प्रदर्शित गराउन मिल्छ। वैकल्‍पिक अनुवादः “उहाँले मलाई उहाँको सन्देश बुझ्‍ने तुल्याउनुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
11	TIT	1	3	abc9		ἐν κηρύγματι	1	घोषणाद्वारा	“सन्देशको घोषणाद्वारा”
12	TIT	1	3	m41u	figs-activepassive	ὃ ἐπιστεύθην ἐγὼ	1	जुन कुरा मलाई जिम्‍मा लगाइएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उहाँले मलाई सुम्पनुभयो” वा “उहाँले मलाई प्रचार गर्ने जिम्‍मेवारी दिनुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
13	TIT	1	3	dpn4		τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, Θεοῦ	1	परमेश्‍वर हाम्रा मुक्तिदाताको	“परमेश्‍वरको, जसले हामीलाई बचाउनुहुन्छ”
14	TIT	1	3	xy18	figs-exclusive	ἡμῶν	1	हाम्रो	यसले पावल, तीतस,र सारा ख्रीष्टीयनहरुलाई समावेश गर्छ। (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-inclusive]])
15	TIT	1	4	gu55	figs-metaphor	γνησίῳ τέκνῳ	1	एक साँचो छोरो	यद्यपि तीतस पावलका शारीरिक छोरा थिएनन्, तिनिहरूको ख्रीष्टमा साझाँ विश्‍वास थियो। पावल विश्‍वासद्दारा कायम भएको ख्रीष्टसँगको सम्बन्धलाई शारीरिक सम्बन्ध भन्दा बढी महत्वपुर्ण ठान्दछन्। यसकारण, तिनिहरूको उमेरको हिसाबले र ख्रीष्टमा भएको साझाँ विश्‍वासको कारण पावल तीतसलाई आफ्नो छोरा ठान्छन्। यो पनि हुन सक्छ कि पावलले तीतसलाई ख्रीष्टमा विश्‍वासमा डोहोर्‍याएका थिए, र त्यसैले आत्मिक रूपले तीतस एक छोरा हुन। वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमी मेरा निम्ति छोराजस्तै हौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
16	TIT	1	4	wx6c		κοινὴν πίστιν	1	हाम्रो साझा विश्‍वास	पावल र तीतस दुवैसँग ख्रीष्‍टमा एउटै विश्‍वास छ। वैकल्‍पिक अनुवादः “किनभने हामी दुवै ख्रीष्‍टमा विश्‍वास गर्छौँ”
17	TIT	1	4	h93t	figs-ellipsis	χάρις καὶ εἰρήνη	1	अनुग्रह र शान्ति	यो पावलले प्रयोग गर्ने प्रचलित अभिवादन थियो। बुझिएको जानकारीलाई तपाईंले स्‍पष्‍टसँग उल्‍लेख गर्न सक्‍नुहुन्छ। वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूले दया र भित्री शान्ति अनुभव गरेका होओ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
18	TIT	1	4	s3yr		Χριστοῦ Ἰησοῦ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν	1	ख्रीष्‍ट येशू हाम्रा मुक्तिदाता	“ख्रीष्‍ट येशू जो हाम्रा मुक्तिदाता हुनुहुन्छ”
19	TIT	1	4	xy17	figs-exclusive	ἡμῶν	1	हाम्रो	यसले पावल, तीतस, र सारा ख्रीष्‍टियनहरूलाई समावेश गर्छ। (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-inclusive]])
20	TIT	1	5	ew8h	grammar-connect-logic-goal	τούτου χάριν	1	यस उद्देश्यको लागि	संयोजक वाक्यांश “यस उद्देश्यको लागि” भन्‍ने कुराले पावलले तीतसलाई क्रेटमा छोड्दा उनले पूरा गर्न चाहेको लक्ष्यलाई (मण्‍डलीमा एल्डरहरूको अभिषेक गर्न) परिचय गराउँछ। वैकल्‍पिक अनुवादः “यही कारण हो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/grammar-connect-logic-goal]])
21	TIT	1	5	lh9b		ἀπέλιπόν σε ἐν Κρήτῃ	1	मैले तिमीलाई क्रेटमा छाडेँ	“मैले तिमीलाई क्रेटमा बस्‍नलाई भनेँ”
22	TIT	1	5	ga62		ἵνα τὰ λείποντα ἐπιδιορθώσῃ	1	कि तिमीले अझ पुरा नगरिएका कुराहरूलाई मिलाउन सक	“ताकि गर्न आवश्‍यक रहेका कुराहरू तिमीले प्रबन्ध गरेर सिद्ध्याऊ”
23	TIT	1	5	b52u		καταστήσῃς…πρεσβυτέρους	1	एल्डरहरूलाई अभिषेक गर	“एल्डरहरूलाई नियुक्त गर” वा “एल्डरहरू छान”
24	TIT	1	5	p56w		πρεσβυτέρους	1	एल्डरहरू	सुरुका मण्‍डलीहरूमा, ख्रीष्‍टियन एल्‍डरहरूले विश्‍वासीहरूको सभालाई आत्‍मिक अगुवाइ प्रदान गर्थे। यो शब्दले विश्‍वासमा परिपक्क मानिसहरूलाई बुझाउँछ।
25	TIT	1	6	wja4			0	जोड्ने कथनः	तीतसलाई क्रेटको टापूमा भएका प्रत्येक सहरमा एल्डरहरू अभिषेक गर्नलाई बताए पश्‍चात, पावलले एल्डरहरूमा हुनुपर्ने आवश्‍यकताहरू बताउँछन्।
26	TIT	1	6	jen8		εἴ τίς ἐστιν ἀνέγκλητος	1	एक एल्डर दोषरहित हुनुपर्छ	यो एल्डरको चरित्रको वर्णनको शुरूवात हो। तीतसले यी निम्‍न विवरणहरू भएका मानिसहरू छान्‍नुपर्नेछ।“दोषरहित” हुनु भनेको खराब काम नगर्ने व्यक्तिको रूपमा चिनिनु हो। वैकल्‍पिक अनुवादः “एक एल्डर दोष नभएको व्यक्ति हुनुपर्छ” वा “एक एल्डर खराब पहिचान भएको व्यक्ति हुनुहुँदैन”
27	TIT	1	6	q6uy	figs-explicit	μιᾶς γυναικὸς ἀνήρ	1	एक पत्‍नीको पति	यसको अर्थ हो कि उसको एउटै मात्र पत्‍नी छ, अर्थात, उसका अन्य पत्‍नीहरू वा उपपत्‍नीहरू छैनन् । यसको अर्थ यो पनि हुन्छ कि उसले व्यभिचार गर्दैन र यसो पनि अर्थ दिन सक्छ कि उसले पहिलेको पत्‍नीसँग विवाहविच्‍छेद गरेको छैन । वैकल्‍पिक अनुवादः “एक मानिस जसको एउटै मात्र स्‍त्री छ” वा “एक मानिस जो आफ्‍नी पत्‍नीप्रति विश्‍वासयोग्य छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
28	TIT	1	6	wd6q		τέκνα…πιστά	1	विश्‍वासयोग्य छोराछोरीहरू	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) येशूमा विश्‍वास गर्ने छोराछोरीहरू वा २) भर पर्न मिल्‍ने छोराछोरीहरू ।
29	TIT	1	7	lz7x		τὸν ἐπίσκοπον	1	निरीक्षक	यो आत्मिक अगुवाइको त्यही ओहदाको लागि भएको अर्को नाम हो जुन पावलले १:६ मा उल्‍लेख गरे । यो नामले एल्डरको कार्यमा ध्यानकेन्द्रित गर्छः उनले मण्‍डलीका क्रियाकलापहरू र मानिसहरूको निरीक्षण गर्छन् ।
30	TIT	1	7	g2zf	figs-metaphor	Θεοῦ οἰκονόμον	1	परमेश्‍वरको घरको प्रबन्धक	पावल मण्‍डलीको बारेमा यसरी कुरा गर्छन् मानौँ त्यो परमेश्‍वरको घराना हो र निरीक्षकको विषयमा यसरी बताउँछन् मानौँ त्यो व्यक्ति चाहिँ त्यस घरानाको प्रबन्ध मिलाउने जिम्‍मा पाएका सेवक हुन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
31	TIT	1	7	d6l1		μὴ πάροινον	1	मद्यपानको लत नभएको	“जँडुवा होइन” वा “धेरै मद्य पिउने व्यक्ति हुनुहुँदैन”
32	TIT	1	7	j1qq		μὴ πλήκτην	1	झगडालु होइन	“हिंस्रक व्यक्ति हुनुहुँदैन” वा “झगडा गर्न रुचाउने व्यक्ति हुनुहुँदैन”
33	TIT	1	8	i549	grammar-connect-logic-contrast	ἀλλὰ	1	बरु	संयोजक शब्द “बरु”ले एक एल्‍डर नहुन पर्ने कुराहरू (जुन पावलले अघि नै उल्‍लेख गरिसकेका छन्) र एक एल्‍डर हुन पर्ने कुराहरूको (जुन पावलले अब भन्‍न लागेका छन्) बीचमा भएको अन्तरलाई परिचय गराउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast]])
34	TIT	1	8	vkq1		φιλάγαθον	1	असल कुराको मित्र	“असल कुरा गर्न मन पराउने व्यक्ति”
35	TIT	1	8	xy11	figs-doublet	σώφρονα…ἐγκρατῆ	1	समझदार ... आत्म-संयमित	यी दुई शब्दहरूको एकदमै समान अर्थ हुन्छ र यदि लक्षित भाषामा दुई समान शब्दहरू छैन भने एउटै शब्दले पनि अनुवाद गर्न सकिन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublet]])
36	TIT	1	8	xy12	figs-doublet	δίκαιον, ὅσιον	1	धर्मी, पवित्र	यी दुई शब्दहरूको एकदमै समान अर्थ हुन्छ र यदि लक्षित भाषामा दुई समान शब्दहरू छैन भने एउटै शब्दले पनि अनुवाद गर्न सकिन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublet]])
37	TIT	1	9	xwy6	figs-metaphor	ἀντεχόμενον	1	उसले दह्रिलो गरी पक्रनुपर्छ	ख्रीष्‍टिएन विश्‍वासप्रतिको भक्तिको विषयमा पावलले यसरी बताउँछन् मानौँ त्यो भनेको कोही व्यक्तिले विश्‍वासलाई आफ्‍ना हातहरूले पक्रने कुरा जस्तै हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “ऊ ... प्रति समर्पित हुनुपर्छ” वा “उसले राम्ररी जान्‍नुपर्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
38	TIT	1	9	xy10		κατὰ τὴν διδαχὴν	1	जुन शिक्षा अनुसार छ	“जुन हामीले उसलाई सिकाएको कुरासँग सहमत हुन्छ”
39	TIT	1	9	abcj	grammar-connect-logic-goal	ἵνα	1	ताकि	संयोजक शब्द “बरु”ले कारण-परिणामको सम्बन्धलाई परिचय गराउँछ । कारण चाहिँ एल्डरले विश्‍वासयोग्य सन्देशलाई बलियो गरी पक्रनु हो, र परिणाम चाहिँ एल्डर अरूहरूलाई उत्साहित गर्न र उनको विरोध गर्नेहरूलाई हप्‍काउन सक्षम हुँदैनन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/grammar-connect-logic-result]])
40	TIT	1	9	pzi1		τῇ διδασκαλίᾳ τῇ ὑγιαινούσῃ	1	असल शिक्षा	“असल”ला लागि ग्रीकमा भएको शब्दले सामान्यतया शारीरिक स्वास्थ्यलाई जनाउँछ । पावलले यो शिक्षाको विषयमा यसरी बताउँछन् मानौँ यसलाई विश्‍वास गर्नेहरूलाई यसले आत्मिक रूपमा बिरामी बनाउनुको साटोमा आत्मिक रूपमा स्वस्थ बनाउँछ ।
41	TIT	1	10	xsq9			0	जोड्ने कथनः	परमेश्‍वरको वचनको विरोध गर्नेहरूका कारण, पावलले तीतसलाई परमेश्‍वरको वचन प्रचार गर्नको लागि कारणहरू दिन्छन् र उनलाई झूटा शिक्षकहरूको बारेमा चेतावनी दिन्छन् ।
42	TIT	1	10	w9kk	figs-metaphor	ἀνυπότακτοι, ματαιολόγοι	1	विद्रोही, खोक्रा कुरा गर्नेहरू	यिनीहरू विद्रोही मानिसहरू हुन् जसले सुसमाचारको सन्देशको पालना गर्दैनन् । यहाँ “खोक्रो” भनेको बेकारको कुराको लागि एउटा अलङ्कार हो, र “खोक्रा कुरा गर्नेहरू” भनेको ती मानिसहरूको लागि अलङ्कार हो जसले व्यर्थको र मूर्ख कुराहरू गर्छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “ती मानिसहरू जसले आज्ञापालन गर्न मान्दैनन् र जसले व्यर्थका कुराहरू भन्छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
43	TIT	1	10	ga6n		φρεναπάται	1	छल गर्नेहरू	यसले ती मानिसहरूको वर्णन गर्छ जसले पावलले प्रचार गर्ने साँचो सुसमाचारभन्दा बाहेकको केही फरक कुरामा मानिसहरूलाई विश्‍वास गर्नलाई मनाउन सक्रिय रूपमा कोसिस गरिरहेका छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “ती मानिसहरू जसले अरूहरूलाई असत्य कुराहरूमा विश्‍वास गर्नलाई मनाउँछन्”
44	TIT	1	10	abcd	figs-hendiadys	ματαιολόγοι, καὶ φρεναπάται	1	खोक्रा कुरा गर्नेहरू र छलीहरू	“खोक्रा कुरा गर्नेहरू” र “छलीहरू” दुवैले एउटै मानिसहरूलाई जनाउँछ । तिनीहरूले झूटा, व्यर्थका कुराहरू सिकाए र मानिसहरूले ती विश्‍वास गरेको चाहे । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hendiadys]])
45	TIT	1	10	pu74	figs-metonymy	οἱ ἐκ τῆς περιτομῆς	1	खतना भएकाहरू	यसले यहूदी ख्रीष्‍टियनहरूलाई जनाउँछ जसले ख्रीष्‍टलाई पछ्याउनलाई मानिसहरूले खतना गर्नु पर्छ भनेर सिकाउँथे । यो शिक्षा झूटो हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
46	TIT	1	11	f4iy		οὓς δεῖ ἐπιστομίζειν	1	तिनीहरूलाई रोक्‍न आवश्यक छ	“तिमीले तिनीहरूलाई तिनीहरूका शिक्षा फैलाउनबाट रोक्‍न नै पर्छ” वा “कसैले तिनीहरूका वचनहरूद्वारा अरूहरूलाई प्रभाव पार्नबाट तिनीहरूलाई रोक्‍न नै पर्छ”
47	TIT	1	11	aqi5		ὅλους οἴκους ἀνατρέπουσιν	1	तिनीहरूले सारा घरानाहरूलाई भड्काइरहेका छन्	“तिनीहरूले सम्पूर्ण परिवारहरूलाई बर्बाद गरिरहेका छन् ।” विषय यो थियो कि तिनीहरूले परिवारहरूलाई सत्यताबाट अन्यत्र भड्काइरहेका थिए र तिनीहरूको विश्‍वासलाई नष्‍ट पारिरहेका थिए ।
48	TIT	1	11	tw4e		διδάσκοντες ἃ μὴ δεῖ	1	तिनीहरूले सिकाउन नहुने कुराहरू सिकाउँदै	यी ती कुराहरू हुन् ख्रीष्‍ट र व्यवस्थाको विषयलाई लिएर सिकाउन हुँदैन किनभने ती सत्य होइनन् ।
49	TIT	1	11	at7c		αἰσχροῦ κέρδους χάριν	1	लाजमर्दो लाभको लागि	यसले मानिसहरूले आदरणीय नहुने थोकहरू गरेर बनाएको लाभलाई जनाउँछ ।
50	TIT	1	12	tr1j		τις ἐξ αὐτῶν, ἴδιος αὐτῶν προφήτης	1	तिनीहरूका आफ्‍नै अगमवक्ताहरूमध्ये एक जना	“एक क्रेटवासीले आफैँलाई एक अगमवक्ताको रूपमा मानेको हुन सक्छ”
51	TIT	1	12	y3zb	figs-hyperbole	Κρῆτες ἀεὶ ψεῦσται	1	क्रेटवासीहरू अनवरत रूपमा झूटो बोल्नेहरू हुन्	“क्रेटवासीहरू हर समय झूट बोलिरहन्छन् ।” यो एउटा अतिशयोक्ति हो जसको अर्थ क्रेटवासीहरू झूटाहरू हुन् भनी सुपरिचित थिए भन्‍ने हुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
52	TIT	1	12	h3jb	figs-metaphor	κακὰ θηρία	1	दुष्‍ट पशु	यो अलङ्कारले क्रेटवासीहरूलाई खतरनाक जङ्गली पशुहरूसँग तुलना गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
53	TIT	1	12	xyz1	figs-synecdoche	γαστέρες ἀργαί	1	अल्छे पेटहरू	जतिबेला पनि खाइरहने मानिसको प्रतिनिधित्व गर्नलाई खानेकुराको सञ्‍चय गर्ने शरीरको भागलाई प्रयोग गरिएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अल्छे घिचुवाहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
54	TIT	1	13	fif8		δι’ ἣν αἰτίαν ἔλεγχε αὐτοὺς ἀποτόμως	1	यही कुराको कारण, तिनीहरूलाई कडा रूपमा हप्‍काऊ	“त्यसैकारण, तिनीले कडा भाषाको प्रयोग गर्नुपर्छ ताकि तिमीले तिनीहरूलाई सच्याउँदा क्रेटवासीहरूले बुझून्”
55	TIT	1	13	abck	grammar-connect-logic-result	δι’ ἣν αἰτίαν	1	त्यसैकारण	संयोजक शब्दहरू “त्यसैकारण”ले कारण-परिणामको सम्बन्धलाई परिचय गराउँछ । कारण चाहिँ यो हो कि क्रेटका अगमवक्ताले उनका मानिसहरूको बारेमा भनेको कुरा सत्य हो (तिनीहरू झूटाहरू, दुष्‍ट, र अल्छे हुन्), र परिणाम चाहिँ यो हो कि तीतसले तिनीहरूलाई कडा तवरले हप्‍काउनुपर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/grammar-connect-logic-result]])
56	TIT	1	13	je3r		ἵνα ὑγιαίνωσιν ἐν τῇ πίστει	1	ताकि तिनीहरूसँग असल विश्‍वासमा होस्	“असल”को बारेमा तीतस १:९ मा भएको टिप्‍पणीलाई हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “ताकि तिनीहरूसँग स्वस्थ विश्‍वास हुन सकोस्” वा “ताकि तिनीहरूको विश्‍वास साँचो हुन सकोस्” वा “ताकि तिनीहरूले परमेश्‍वरको बारेमा सत्य रहेको कुरालाई मात्र विश्‍वास गरून्”
57	TIT	1	13	abcl	grammar-connect-logic-goal	ἵνα	1	ताकि	संयोजक शब्द “ताकि”ले कारण-परिणामको सम्बन्धलाई परिचय गराउँछ । कारण चाहिँ यो हो कि एल्डरले क्रेटवासीहरूलाई कडा तवरमा गाली गर्छन्, र परिणाम चाहिँ यो हो कि क्रेटवासीहरूसँग असल विश्‍वास हुनेछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/grammar-connect-logic-result]])
58	TIT	1	13	xyz2	figs-abstractnouns	ἐν τῇ πίστει	1	विश्‍वासमा	यहाँ भाववाचक नामपद शब्द “विश्‍वास”ले मानिसहरूले परमेश्‍वरको बारेमा विश्‍वास गर्ने कुराहरूलाई प्रतिनिधित्व गर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले परमेश्‍वरको बारेमा विश्‍वास गर्ने कुरामा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
59	TIT	1	14	abcm	grammar-connect-logic-contrast	μὴ	1	हुँदैन	संयोजक शब्द “हुँदैन”ले अपवादको वाक्यांशलाई परिचय गराउँछ । तीतसले यहूदी दन्त्य कथाहरू वा सत्यतालाई नपछ्याउने मानिसहरूको आज्ञाहरूलाई ध्यान दिन हुँदैन । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/grammar-connect-exceptions]])
60	TIT	1	14	p28i		Ἰουδαϊκοῖς μύθοις	1	यहूदी दन्त्य कथाहरू	यसले यहूदीहरूका झूटा शिक्षाहरूलाई जनाउँछ ।
61	TIT	1	14	m4a5	figs-metaphor	ἀποστρεφομένων τὴν ἀλήθειαν	1	सत्यताबाट फर्कनु	पावलले सत्यताको विषयमा यसरी कुरा गर्छन् मानौँ त्यो कुनै वस्तु हो जसबाट कोही व्यक्ति तर्किन सक्छ वा त्यसलाई छल्न सक्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सत्यतालाई इन्कार गर्नु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
62	TIT	1	15	qtb9		πάντα καθαρὰ τοῖς καθαροῖς	1	शुद्ध हुनेहरूलाई सबैकुराहरू शुद्ध छन्	“यदि मानिसहरू भित्रबाट शुद्ध छन् भने, तिनीहरूले गर्ने सबै थोक शुद्ध नै हुन्छन्” वा “जब मानिसहरूसँग असल विचारहरू मात्रै हुन्छ, तिनीहरूले गर्ने कुनै पनि कुराले परमेश्‍वरलाई नराम्रो लाग्‍ने बनाउँदैन”
63	TIT	1	15	nx42		τοῖς καθαροῖς	1	तिनीहरूलाई जो शुद्ध छन्	“तिनीहरूलाई जो परमेश्‍वरको निम्ति स्वीकारयोग्‍य छन्”
64	TIT	1	15	abcn	grammar-connect-logic-contrast	δὲ	1	तर	संयोजक शब्द “तर”ले शुद्ध मानिसहरू अनि भ्रष्‍ट र अविश्‍वासी मानिसहरूको बीचमा भएको अन्तरलाई परिचय गराउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast]])
65	TIT	1	15	n3wk	figs-metaphor	τοῖς…μεμιαμμένοις καὶ ἀπίστοις, οὐδὲν καθαρόν	2	तिनीहरूलाई जो भ्रष्‍ट र अविश्‍वासी छन्, केही पनि कुरा शुद्ध हुँदैन	पावलले पापीहरूको विषयमा यसरी बताउँछन् मानौँ तिनीहरू शारीरिक रूपमा नै फोहोरी थिए । वैकल्‍पिक अनुवादः “यदि मानिसहरू नैतिक रूपमा दूषित भएका छन् र विश्‍वास गर्दैनन् भने, तिनीहरूले कुनै पनि शुद्ध कुरा गर्न सक्दैनन्” वा “जब मानिसहरू पाप र अविश्‍वासले भरिएका हुन्छन्, तिनीहरूले गर्ने कुनै पनि कुरा परमेश्‍वरलाई स्वीकारयोग्‍य हुँदैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
66	TIT	1	16	abco	grammar-connect-logic-contrast	δὲ	1	तर	संयोजक शब्द “तर”ले ती भ्रष्‍ट मानिसहरूले भन्‍ने कुरा (तिनीहरूले परमेश्‍वरलाई जान्दछन्) र तिनीहरूका कार्यहरूले देखाएका कुराको (तिनीहरूले परमेश्‍वरलाई जान्दैनन्) बीचमा भएको अन्तरलाई परिचय गराउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast]])
67	TIT	1	16	i3l2		τοῖς…ἔργοις ἀρνοῦνται	1	तिनीहरूले आफ्‍ना कार्यहरूद्वारा उहाँलाई इन्कार गर्छन्	“तिनीहरूले जिउने तरिकाले प्रमाणित गर्छ कि तिनीहरूले परमेश्‍वरलाई चिन्दैनन्”
68	TIT	1	16	ja47		βδελυκτοὶ ὄντες	1	तिनीहरू घृणास्पद छन्	“तिनीहरू घिनलाग्दा छन्”
69	TIT	2	intro	h3il			0		तीतस ०२ सामान्य टिपोटहरू यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू लैङ्गिक भूमिकाहरू यस खण्‍डलाई त्यसको ऐतिहासिक र सांस्कृतिक सन्दर्भको प्रकाशमा कसरी बुझ्‍ने भन्‍ने कुरामा विद्वानहरू विभाजित छन् । केही विद्वानहरूले विश्‍वास गर्छन् कि पुरुष र स्‍त्री हरेक कुरामा पूर्णतया बराबर हुन्छन् । अरू विद्वानहरूले मान्छन् परमेश्‍वरले पुरुष र स्‍त्रीलाई विवाह र मण्‍डलीमा भिन्‍न-भिन्‍न भूमिकामा सेवा गर्नको लागि बनाउनुभयो । अनुवादकहरू होशियार हुनुपर्छ कि तिनीहरूले यो विषयलाई बुझ्‍ने तरिकाले तिनीहरूले यो खण्‍डको अनुवाद गर्ने तरिकालाई असर नगरोस् । दासत्व दासत्व असल हो वा खराब हो भनेर पावलले यस अध्यायमा लेख्‍दैनन् । पावलले सिकाउँछन् कि दासहरूले विश्‍वासयोग्‍यताका साथ तिनीहरूको मालिकको सेवा गर्नुपर्छ । उनले सबै विश्‍वासीहरूलाई हरेक अवस्थामा धर्मी हुन र ठीक तवरमा जिउनलाई सिकाउँछन् ।
70	TIT	2	1	lfu1			0	जोड्ने कथनः	पावलले तीतसलाई परमेश्‍वरको वचन प्रचार गर्ने कारणहरू दिइरहन्छन् र एल्डरहरू, वृद्ध तथा वृद्धा मानिसहरू, जवान मानिसहरू, दासहरू वा सेवकहरू विश्‍वासीहरूको रूपमा कसरी जिउनुपर्छ भनेर व्याख्या गर्छन् ।
71	TIT	2	1	tpi2	figs-explicit	σὺ δὲ	1	तर तिमी, जे मिल्दो छ सो भन	क्यू
72	TIT	2	1	ph2j		τῇ ὑγιαινούσῃ διδασκαλίᾳ	1	असल शिक्षासँग	तीतस १:९ मा भएको टिप्‍पणीलाई हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “उचित सिद्धान्तसँग” वा “ठीक शिक्षाहरूसँग”
73	TIT	2	2	xyz3	figs-ellipsis	πρεσβύτας…εἶναι	1	वृद्ध मानिसहरू ... हुनुपर्छ	ग्रीकमा “हुनुपर्छ” भन्‍ने शब्द छैन केवल “वृद्ध मानिसहरू ... ” मात्र छ । अघिल्‍लो पदमा भएको “भन्‍नु”को अवधारणाबाट लिएर हामीले यहाँ एउटा क्रियापद प्रदान गर्नुपर्ने हुन्छ, जस्तै “सिकाउनु” वा “अर्ती दिनु” । वैकल्‍पिक अनुवादः “वृद्ध मानिसहरूलाई ... हुन सिकाऊ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
74	TIT	2	2	xy13	figs-doublet	νηφαλίους…σεμνούς, σώφρονας	1	संयमी, सम्‍मानित, समझदार	यी तीन शब्दहरूको अर्थ धेरै मिल्दोजुल्दो छ र यदि लक्षित भाषामा तीन अलग शब्दहरू छैनन् भने एक वा दुई शब्दहरूमा जोडेर राख्‍न सकिन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublet]])
75	TIT	2	2	xc6t		νηφαλίους	1	संयमी	“शान्त विचार भएका” वा “आत्मसंयमी”
76	TIT	2	2	y3j2		εἶναι…σώφρονας	1	समझदार हुन	“तिनीहरूका चाहनाहरूलाई नियन्‍त्रण गर्न”
77	TIT	2	2	m14y	figs-abstractnouns	ὑγιαίνοντας τῇ πίστει	1	विश्‍वासमा, प्रेममा र सहनशीलतामा असल	यहाँ “असल” शब्दको अर्थ दृढ वा नडगमगाउने हुनु हो । भाववाचक नामपद शब्दहरू “विश्‍वास”, “प्रेम”, र “सहनशीलता”लाई क्रियापदहरूको रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “र तिनीहरूले परमेश्‍वरको बारेमा भएका सत्य शिक्षाहरूलाई बलियो गरी विश्‍वास गर्नुपर्छ, साँचो रूपमा अरूहरूलाई प्रेम गर्नुपर्छ, र कठिन अवस्थाहरूमा पनि निरन्तर परमेश्‍वरको सेवा गर्नुपर्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
78	TIT	2	2	abc1		ὑγιαίνοντας τῇ πίστει	1	विश्‍वासमा असल	“विश्‍वासमा असल” को बारेमा तीतस १:१३ मा भएको टिप्‍पणीलाई हेर्नुहोस् ।
79	TIT	2	2	abc2			1	असल	तीतस १:९ मा भएको टिप्‍पणीलाई हेर्नुहोस् ।
80	TIT	2	3	gl8e	figs-ellipsis	πρεσβύτιδας ὡσαύτως	1	त्यसैगरी वृद्ध स्‍त्रीहरू पनि ... हुनुपर्छ	ग्रीकमा “हुनुपर्छ” भन्‍ने शब्द छैन केवल “त्यसैगरी वृद्ध स्‍त्रीहरू ... ” मात्र छ । अघिल्‍ला दुई पदहरूमा भएका क्रियापदको ढाँचालाई हामीले निरन्तरता दिनुपर्ने हुन्छ र त्यसलाई यहाँ पनि प्रयोग गर्नुपर्ने हुन्छ, जस्तै, “सिकाउनु” वा “अर्ती दिनु” । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यसैगरी, वृद्ध स्‍त्रीहरूलाई ... सिकाऊ” वा “साथै, वृद्ध स्‍त्रीहरूलाई सिकाऊ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
81	TIT	2	3	v9cp		διαβόλους	1	निन्दा गर्नेहरू	यो शब्दले ती मानिसहरूलाई जनाउँछ जसले अरू मानिसहरूको बारेमा खराब कुराहरू गर्छन् चाहे ती सत्य वा झूटा होऊन् ।
82	TIT	2	3	g9re	figs-metaphor	οἴνῳ πολλῷ δεδουλωμένας	1	अथवा धेरै मद्यको दासहरू बनेको	आफैँलाई नियन्‍त्रण गर्न नसक्‍ने र अति धेरै मद्य पिउने मानिसहरूको विषयमा यसरी बताइएको छ मानौँ तिनीहरू मद्यका दास हुन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “र तिनीहरूका मद्य पिउने चाहनाहरूद्वारा नियन्‍त्रित होइन” वा “र मद्यको कुलतमा परेको होइन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
83	TIT	2	3	xyz4	figs-activepassive	οἴνῳ πολλῷ δεδουλωμένας	1	अथवा धेरै मद्यको दासहरू बनेको	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले धेरै मद्य पिउनु हुँदैन” वा “तिनीहरूलाई मद्यको कुलतमा परेको हुनुहुँदैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
84	TIT	2	3	abc4		καλοδιδασκάλους	1	तर जे असल छ त्यसको शिक्षकहरू हुने	यहाँ प्रयोग गरिएको ग्रीक शब्दको अर्थ “असल कुराको शिक्षक” भन्‍ने हुन्छ । अघिका दुई खराब स्वभावहरू र यस असल स्वभावको बीचमा भएको अन्तरलाई देखाउनका निमित्त “तर ... हुनुपर्छ” भन्‍ने वाक्यांश अङ्ग्रेजीमा पछि थपिएको हो । असल र खराब स्वभावहरूको बीचमा भएको अन्तरलाई देखाउनको लागि यस्तै समान शब्द तपाईंले पनि प्रयोग गर्नुपर्छ कि भनेर विचार गर्नुहोस् ।
85	TIT	2	4	abc5		φιλάνδρους	1	तिनीहरूका पतिहरूका प्रेमीहरू	“तिनीहरूका आफ्‍नै पतिहरूका प्रेमीहरू”
86	TIT	2	4	abca		φιλοτέκνους	1	र तिनीहरूका छोराछोरीहरूका प्रेमीहरू	“तिनीहरूका आफ्‍नै छोराछोरीहरूका प्रेमीहरू”
87	TIT	2	5	abcb		ὑποτασσομένας τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν	1	र तिनीहरूका आफ्‍नै पतिहरूका अधीनमा रहने	“र तिनीहरूका आफ्‍नै पतिहरूले भनेका कुराहरू मान्‍ने”
88	TIT	2	5	t5v6	figs-metonymy	ἵνα μὴ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ βλασφημῆται	1	ताकि परमेश्‍वरको वचनको अपमान नहोस्	यहाँ “वचन” शब्द “सन्देश”को लागि प्रतिस्थापन शब्द हो, जुन फेरि परमेश्‍वर आफैँको लागि प्रतिस्थापन शब्द हो । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ताकि कसैले पनि परमेश्‍वरको वचनलाई अपमान नगरोस्” वा “ताकि परमेश्‍वरको सन्देशको बारेमा खराब कुराहरू गरेर कसैले पनि परमेश्‍वरलाई अपमान नगरोस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
89	TIT	2	6	i3hv		ὡσαύτως	1	त्यसैगरी	तीतसले पाका उमेरका मानिसहरूलाई तालिम दिए जसरी नै जवान मानिसहरूलाई पनि तालिम दिनुपर्थ्यो ।
90	TIT	2	7	x73u		σεαυτὸν παρεχόμενος	1	आफैँलाई ... प्रस्तुत गर	“आफैँलाई ... भएको देखाऊ” वा “तिमी आफैँ ... हुनैपर्छ”
91	TIT	2	7	ym6x		τύπον καλῶν ἔργων	1	असल कामहरूको एउटा उदाहरणको रूपमा	“ठीक र उचित थोकहरू गर्ने व्यक्तिको एउटा उदाहरणको रूपमा”
92	TIT	2	8	xy14		ὑγιῆ	1	भ्रष्‍ट नभएको ... असल	यो शब्दको अर्थ २:७ मा भएको “भ्रष्‍ट नभएको” भने झैँ मूलभूत रूपमा उही अर्थ हुन्छ । २:७ मा, पावलले अर्थलाई नकारात्मक ढङ्गमा व्यक्त गर्छन्ः “भ्रष्‍ट नभएको”, जसको अर्थ “त्रुटि नभएको” हुन्छ, र २:८ मा, उनले त्यसको अर्थलाई सकारात्मक रूपमा व्यक्त गर्छन्ः “असल, पूर्ण”, जसको अर्थ “ठीक” हुन्छ । दुवै शब्दहरूले तीतसको शिक्षालाई जनाउँछन् । लक्षित भाषामा कि त सकारात्मक कि नकारात्मक शब्दहरूलाई प्रयोग गर्नुहोस्, वा यदि दुइटै शब्दहरूको प्रयोग गर्न कठिन छ भने एउटा मात्रै शब्द त्यसको अर्थसहित प्रयोग गर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublet]])
93	TIT	2	8	xt6v	figs-hypo	ἵνα ὁ ἐξ ἐναντίας ἐντραπῇ	1	ताकि विरोध गर्ने व्यक्ति लज्‍जित होस्	यसले एउटा काल्पनिक परिस्थितिलाई प्रस्तुत गर्छ जहाँ कसैले तीतसको विरोध गर्छ र त्यसपछि त्यसो गरेकामा लज्‍जित बन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ताकि यदि कसैले तिम्रो विरोध गर्छ भने, ऊ लज्‍जित होस्” वा “ताकि यदि मानिसहरूले तिम्रो विरोध गर्छन् भने, तिनीहरू लज्‍जित होऊन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hypo]])
94	TIT	2	8	xy15	figs-exclusive	ἡμῶν	1	हामीलाई	यसले पावल, तीतस, र सारा ख्रीष्‍टिएनहरूलाई समावेश गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-inclusive]])
95	TIT	2	9	xyz5	figs-ellipsis	δούλους ἰδίοις δεσπόταις ὑποτάσσεσθαι	1	दासहरू तिनीहरूका मालिकहरूका अधीनमा हुनुपर्छ	ग्रीकमा “हुनुपर्छ” शब्द छैन, केवल “दासहरू तिनीहरूका मालिकहरूका अधीनमा” मात्रै छ । हामीले पद ६ बाटको क्रियापदको रूपलाई प्रयोग गर्नुपर्ने हुन्छ, जुन “आग्रह गर्नु” वा “अर्ती दिनु” हो । वैकल्‍पिक अुवादः “दासहरूलाई तिनीहरूका मालिकहरूका अधीनमा हुनलाई अर्ती देऊ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
96	TIT	2	9	ntp7			1	तिनीहरूका मालिकहरू	“तिनीहरूका आफ्नै मालिकहरू”
97	TIT	2	9	abcc		ὑποτάσσεσθαι	1	... का अधीनमा हुनु	“पालन गर्नुपर्छ”
98	TIT	2	9	if6v		ἐν πᾶσιν	1	सबै कुराहरूमा	“हरेक अवस्थामा” वा “सधैँ”
99	TIT	2	9	id15		εὐαρέστους εἶναι	1	खुशी पार्ने हुनु	“तिनीहरूका मालिकहरूलाई खुशी बनाउनु” वा “तिनीहरूका मालिकहरूलाई सन्तुष्‍ट बनाउनु”
100	TIT	2	10	abc6		μὴ νοσφιζομένους	1	नचोर्न	“तिनीहरूका मालिकहरूबाट नचोर्न”
101	TIT	2	10	t87j		πᾶσαν πίστιν ἐνδεικνυμένους ἀγαθήν	1	सारा असल विश्‍वास प्रदर्शन गर्न	“तिनीहरू आफ्‍ना मालिकहरूको भरोसाको योग्‍य छन् भनी देखाउन”
102	TIT	2	10	h2n6		ἐν πᾶσιν	1	हर तरहले	“तिनीहरूले गर्ने हरेक कुरामा”
103	TIT	2	10	f8jy		τὴν διδασκαλίαν τὴν τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, Θεοῦ, κοσμῶσιν	1	तिनीहरूले परमेश्‍वर हाम्रा मुक्तिदाताको बारेमा भएको शिक्षामा श्रेय ल्याउन सकून्	“तिनीहरूले परमेश्‍वर हाम्रा मुक्तिदाताको बारेमा भएको शिक्षालाई आकर्षक बनाऊन्” वा “तिनीहरूले मानिसहरूलाई परमेश्‍वर हाम्रा मुक्तिदाताको बारेमा भएको शिक्षा असल छ भनी बुझ्ने तुल्याऊन्”
104	TIT	2	10	pn93		Σωτῆρος ἡμῶν, Θεοῦ	1	परमेश्‍वर हाम्रा मुक्तिदाता	“परमेश्‍वर जसले हामीलाई बचाउनुहुन्छ”
105	TIT	2	10	xy16	figs-exclusive	ἡμῶν	1	हाम्रो	यहाँ “हाम्रो” शब्द पावल, तीतस, र सारा ख्रीष्‍टिएनहरूको लागि समावेशी छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-inclusive]])
106	TIT	2	11	y44u			0	जोड्ने कथनः	पावलले तीतसलाई येशूको आगमनको प्रतीक्षा गर्न र येशूद्वारा भएको उनको अधिकारलाई सम्झन प्रोत्साहन गर्छन् ।
107	TIT	2	11	gp2z	figs-personification	ἐπεφάνη…ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ	1	परमेश्‍वरको अनुग्रह देखा परेको छ	पावलले परमेश्‍वरको अनुग्रहलाई कुनै एक व्यक्ति भए झैँ गरी बताउँछन् जो आइपुगेको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले अब आफ्‍नो अनुग्रह दिँदै हुनुहुन्छ” (हेर्नुहोस्ः यूएसटी, [[rc://ne/ta/man/translate/figs-personification]])
108	TIT	2	12	qy8k	figs-personification	παιδεύουσα ἡμᾶς	1	हामीलाई तालिम दिँदै	पावलले परमेश्‍वरको अनुग्रहलाई (२:११) कुनै एक व्यक्ति भए झैँ गरी बताउँछन् जसले अरू मानिसहरूलाई पवित्र जीवन कसरी जिउनुपर्छ भनेर तालिम दिन्छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसद्वारा परमेश्‍वरले हामीलाई तालिम दिनुहुन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-personification]])
109	TIT	2	12	abce	figs-exclusive	ἡμᾶς	1	हामीलाई	यसले पावल, तीतस, र सारा ख्रीष्‍टिएनहरूलाई समावेश गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-inclusive]])
110	TIT	2	12	lxb3		τὴν ἀσέβειαν	1	ईश्‍वरहीनता	“परमेश्‍वरलाई सम्‍मान नगर्ने कुराहरू”
111	TIT	2	12	n3k5		τὰς κοσμικὰς ἐπιθυμίας	1	सांसारिक तृष्‍णाहरू	“यस संसारका थोकहरूका निम्ति उत्कट इच्छाहरू” वा “पापपूर्ण आनन्दहरूका निम्ति उत्कट इच्छाहरू”
112	TIT	2	12	xy19		ἀσέβειαν…εὐσεβῶς	1	ईश्‍वरहीनता ... धर्मी तरिका	यी शब्दहरू प्रत्यक्ष विपरीत शब्दहरू हुन्, जसको अर्थ क्रमानुसार “परमेश्‍वरलाई अपमान गर्ने” र “परमेश्‍वरलाई मान गर्ने” भन्‍ने हुन्छ ।
113	TIT	2	12	fk8j		ἐν τῷ νῦν αἰῶνι	1	यस वर्तमान युगमा	“जब हामी यस संसारमा हुन्छौँ” वा “यस समय अवधिमा”
114	TIT	2	13	rz93		προσδεχόμενοι	1	प्राप्‍त गर्ने प्रतीक्षा गर्दै	“स्वागत गर्नलाई पर्खिँदै”
115	TIT	2	13	xyz6	figs-metonymy	τὴν μακαρίαν ἐλπίδα	1	धन्यको आशा	यहाँ, “धन्यको” चाहिँ त्यो हो जसको लागि हामी आशा गर्छौँ, जुन येशू ख्रीष्‍टको पुनरागमन हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “अद्‌भूत कुरा जसको लागि हामी आशा गर्छौँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
116	TIT	2	13	pss7	figs-metonymy	καὶ ἐπιφάνειαν τῆς δόξης τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν, Ἰησοῦ Χριστοῦ	1	र हाम्रो महान् परमेश्‍वर र मुक्तिदाता येशू ख्रीष्‍टको महिमा देखा परेको	यहाँ “महिमा”ले येशू आफैँलाई प्रतिनिधित्व गर्छ जो महिमामय तवरमा देखा पर्नुहुनेछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अर्थात, हाम्रा महान् परमेश्‍वर र मुक्तिदाता येशू ख्रीष्‍टको महिमामय आगमन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
117	TIT	2	13	abcf	figs-hendiadys	τὴν μακαρίαν ἐλπίδα, καὶ ἐπιφάνειαν τῆς δόξης	1	धन्यको आशा र महिमाको आगमन	“धन्येको आशा” र “महिमाको आगमन” दुवैले एउटै घटनालाई जनाउँछ । यसलाई प्रस्‍टसँग देखाउन गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसको प्रतीक्षामा हामी छौँ, धन्येको र महिमामय आगमन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hendiadys]])
118	TIT	2	13	xyz7	figs-hendiadys	τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν, Ἰησοῦ Χριστοῦ	1	हाम्रो महान् परमेश्‍वर र मुक्तिदाता येशू ख्रीष्‍ट	“हाम्रो महान् परमेश्‍वर” “मुक्तिदाता”ले एउटै व्यक्ति, येशू ख्रीष्‍टलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “येशू ख्रीष्‍ट, हाम्रा महान् परमेश्‍वर र मुक्तिदाता” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hendiadys]])
119	TIT	2	14	niu4	figs-explicit	ἔδωκεν ἑαυτὸν ὑπὲρ ἡμῶν	1	हाम्रा निम्ति आफैँलाई दिनुभयो	यसले येशू राजीखुशीले मर्नुभएको कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “हाम्रा निम्ति मर्न आफैँलाई दिनुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
120	TIT	2	14	xy20	figs-exclusive	ἡμῶν	1	हामीलाई	यसले पावल, तीतस, र सारा ख्रीष्‍टिएनहरूलाई समावेश गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-inclusive]])
121	TIT	2	14	gxe7	figs-metaphor	λυτρώσηται ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἀνομίας	1	हामीलाई सारा ईश्‍वरहीनताबाट स्वतन्‍त्र पार्न	पावलले येशूको विषयमा यसरी बताउँछन् मानौँ उहाँले दासहरूलाई तिनीहरूका दुष्‍ट मालिकहरूबाट छुटकारा दिइरहनुभएको थियो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
122	TIT	2	14	xy21	figs-exclusive	ἡμᾶς	1	हामीलाई	यसले पावल, तीतस, र सारा ख्रीष्‍टिएनहरूलाई समावेश गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-inclusive]])
123	TIT	2	14	fjy1		λαὸν περιούσιον	1	विशेष मानिसहरू	“मानिसहरूको एउटा समूह जसलाई उहाँले मूल्‍यवान् ठान्‍नुहुन्छ”
124	TIT	2	14	ii18		ζηλωτὴν καλῶν ἔργων	1	... का लागि जोशिलो	“जो ... गर्न उत्सुक छन्”
125	TIT	2	15	abc7		παρακάλει	1	अर्ती दिनु	“यी कुराहरू गर्न तिनीहरूलाई उत्साह देऊ”
126	TIT	2	15	b94z	figs-explicit	ἔλεγχε, μετὰ πάσης ἐπιταγῆς	1	सारा अधिकारसहित हप्‍काऊ	यो कथनलाई स्पष्‍ट बनाउन सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यी कुराहरू नगर्ने मानिसहरूलाई सारा अधिकारसहित सच्याऊ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
127	TIT	2	15	h15y		μηδείς σου περιφρονείτω	1	कसैले पनि तिमीलाई अवहेलना नगरोस्	“कसैलाई पनि तिम्रो बेवास्ता गर्न नदेऊ”
128	TIT	2	15	xy22	figs-doublenegatives	μηδείς σου περιφρονείτω	1	कसैले पनि तिमीलाई अवहेलना नगरोस्	यसलाई सकारात्मक रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्छः “यो पक्‍का गर कि सबैले तिमीलाई ध्यान दिन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
129	TIT	2	15	jbu1	figs-explicit	σου περιφρονείτω	1	तिमीलाई अवहेलना गर्नु	यो कथनलाई स्पष्‍ट बनाउन सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिम्रा वचनहरू सुन्‍न इन्कार गर्न” वा “तिमीलाई आदर गर्न इन्कार गर्न” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
130	TIT	3	intro	zh6x			0		तीतस ०३ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा पावलले तीतसलाई यस अध्यायमा व्यक्तिगत निर्देशनहरू दिन्छन् । पद १५ ले यस पत्रलाई औपचारिक रूपमा अन्त गर्छ । प्राचीन मध्यपूर्व क्षेत्रमा पत्रलाई अन्त गर्ने यो सामान्य तरिका हो । यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू वंशावलीहरू वंशावलीहरू (पद ९) भनेको सूचीहरू हुन् जसले कुनै व्यक्तिको पूर्खाहरू वा सन्तानहरूको अभिलेख राख्छ, र सो व्यक्ति कुन कुल वा परिवारबाट आएको हो भनेर देखाउँछ । उदाहरणको लागि, पूजाहारीहरू लेवीको कुलबाट र हारूनको परिवारबाट आउँथे । यी सूचीहरूमध्ये केहीले पूर्खाहरू र आत्मिक प्राणीहरूको कथाहरू पनि समावेश गरे । चीजहरू कहाँबाट आए र विभिन्‍न मानिसहरू कति महत्त्वपूर्ण थिए भनेर तर्क गर्नलाई यी सूचीहरू र कथाहरूलाई प्रयोग गरिन्थ्यो ।
131	TIT	3	1	y9tr			0	जोड्ने कथनः	पावलले क्रेटमा भएका एल्डरहरू र उनको हेरविचारमा रहेका मानिसहरूलाई कसरी सिकाउने भनेर तीतसलाई निर्देशनहरू दिन निरन्तरता दिन्छन् ।
132	TIT	3	1	j2sa		ὑπομίμνῃσκε αὐτοὺς…ὑποτάσσεσθαι	1	तिनीहरूलाई ... वशमा रहन याद दिलाऊ	“हाम्रा मानिसहरूलाई तिनीहरूले पहिले नै जानेका कुराहरू, ... वशमा रहन फेरि बताऊ” वा “तिनीहरूलाई ... वशमा रहनलाई याद दिलाइराख”
133	TIT	3	1	w3fy		ἀρχαῖς, ἐξουσίαις, ὑποτάσσεσθαι, πειθαρχεῖν	1	शासकहरू र अधिकारीहरूको वशमा रहन, तिनीहरूको आज्ञा पालन गर्न	“तिनीहरूको आज्ञापालन गरेर राजनीतिक शासकहरू र सरकारी अधिकारीहरूले भनेअनुसार गर”
134	TIT	3	1	wa9x	figs-doublet	ἀρχαῖς, ἐξουσίαις	1	शासकहरू र अधिकारीहरू	यी शब्दहरूको समान अर्थ हुन्छ र दुवैले सरकारमा अधिकार सम्हाल्‍ने व्यक्तिलाई जनाउँछ । यदि लक्षित भाषामा यसको लागि एउटै मात्र शब्द छ भने, त्यस्तो समयमा त्यही शब्दको प्रयोग गर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublet]])
135	TIT	3	1	xy25	figs-doublet	ὑποτάσσεσθαι, πειθαρχεῖν	1	... वशमा रहन ... आज्ञापालन गर्न	यी शब्दहरूको समान अर्थ हुन्छ र दुवैले त्यो कुरा गर्नुलाई जनाउँछ जुन गर्न कसैले तपाईंलाई भन्छ । यदि लक्षित भाषामा यसको लागि एउटै मात्र शब्द छ भने, त्यस्तो समयमा त्यही शब्दको प्रयोग गर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublet]])
136	TIT	3	1	in7u		πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἑτοίμους εἶναι	1	हरेक असल कामको लागि तयार होओ	“अवसर पाएको हरेक समयमा असल गर्न तत्पर होओ”
137	TIT	3	2	lug7		βλασφημεῖν	1	निन्दा गर्नु	“ ... को बारेमा खराब बोल्नु”
138	TIT	3	2	abc8	figs-doublenegatives		1	झगडा गर्ने कुरालाई पन्साउन	यसलाई सकारात्मक तरिकाले व्यक्त गर्न सकिन्छः “शान्तिपूर्ण हुन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
139	TIT	3	3	m9zd		ἦμεν γάρ ποτε καὶ ἡμεῖς	1	किनकि हामी पनि एकपटक	“यो किनभने हामी आफैँ पनि एकपटक”
140	TIT	3	3	me7b		ποτε	1	एकपटक	“पहिले” वा “कुनै समयमा” वा “अगाडि”
141	TIT	3	3	bl8e	figs-exclusive	ἡμεῖς	1	हामी	“हामी पनि” वा “हामी आफैँ ।” यसले पावल, तीतस, र सारा ख्रीष्‍टिएनहरूलाई समावेश गर्छ र तिनीहरूले ख्रीष्‍टलाई विश्‍वास गर्नभन्दा अगाडिको समयलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-inclusive]])
142	TIT	3	3	rrx9		ἦμεν…ἀνόητοι	1	मूर्ख थियौँ	“विचारहीन थियौँ” वा “बुद्धिहीन थियौँ”
143	TIT	3	3	qt8f	figs-personification	πλανώμενοι, δουλεύοντες ἐπιθυμίαις καὶ ἡδοναῖς ποικίλαις	1	हामी बहकाइएका थियौँ र विभिन्‍न अभिलाषाहरू र विलासिताहरूको दास बनाइएका थियौँ	अभिलाषा र विलासिताको विषयमा यसरी बताइएको छ मानौँ तिनीहरू मानिसहरूमाथिको हाकिमहरू थिए र तिनीहरूलाई झूट बोलेर ती मानिसहरूलाई दासहरू बनाएका थिए । वैकल्‍पिक अनुवादः “विभिन्‍न अभिलाषा र विलासिताले हामीलाई खुशी बनाउन सक्‍छ भन्‍ने झूट विश्‍वास गर्नलाई हामीले आफैँलाई अनुमति दिएका थियौँ, र हामी हाम्रा भावनाहरूलाई नियन्‍त्रणमा राख्‍नलाई वा हामीलाई आनन्द दिन्छ भनी हामीले ठानेका कुराहरू गर्नलाई बन्द गर्न हामी असक्षम थियौँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-personification]])
144	TIT	3	3	xy27	figs-activepassive	πλανώμενοι, δουλεύοντες ἐπιθυμίαις καὶ ἡδοναῖς ποικίλαις	1	हामी बहकाइएका थियौँ र विभिन्‍न अभिलाषाहरू र विलासिताहरूको दास बनाइएका थियौँ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “विभिन्‍न अभिलाषाहरू र विलासिताहरूले हामीलाई ढाँटेका थिए र त्यसैले हामीलाई बहकाएका थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
145	TIT	3	3	tl5n		ἐπιθυμίαις	1	अभिलाषाहरू	“अभिलाषाहरू” वा “लालसाहरू”
146	TIT	3	3	dec4		ἐν κακίᾳ καὶ φθόνῳ διάγοντες	1	हामी दुष्‍टता र ईर्ष्यामा जिउँथ्यौँ	यहाँ “दुष्‍टता” र “ईर्ष्या”ले पापलाई वर्णन गर्छ । “दुष्‍टता” भनेको सबैलाई समेट्ने शब्द हो भने “ईर्ष्या” भनेको कुनै खास पाप हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “हामी सधैँ दुष्‍ट कामहरू गरिरहन्थ्यौँ र अरूहरूसँग भएका कुराहरूको चाहना गरिरहन्थ्यौँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hendiadys]])
147	TIT	3	3	y5lp		στυγητοί	1	घिनलाग्‍दा	“अरूहरूलाई हामीलाई घृणा गर्ने तुल्याउँदै”
148	TIT	3	4	xy28	grammar-connect-logic-contrast	δὲ	1	तर	मानिसहरू जुन किसिमले दुष्‍ट छन् (पदहरू १-३) र परमेश्‍वरको भलाइ (पदहरू ४-७) को बीचमा भएको अन्तरलाई अङ्कित गर्न यहाँ महत्त्वपूर्ण छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast]])
149	TIT	3	4	ba5a	figs-personification	ὅτε…ἡ χρηστότης καὶ ἡ φιλανθρωπία ἐπεφάνη τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, Θεοῦ	1	जब परमेश्‍वर हाम्रा मुक्तिदाताको कृपा र मानव-जातिप्रति उहाँको प्रेम देखा पर्‍यो	पावलले परमेश्‍वरको दया र प्रेमको बारेमा यसरी बताउँछन् मानौँ तिनीहरू मानिसहरू हुन् जो हाम्रो नजरमा देखिन आइपुगे । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब परमेश्‍वर हाम्रा मुक्तिदाताले हामीलाई उहाँको दया र मानिसहरूको लागि भएको उहाँको प्रेम देखाउनुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-personification]])
150	TIT	3	4	abcg	figs-abstractnouns	ὅτε…ἡ χρηστότης καὶ ἡ φιλανθρωπία ἐπεφάνη τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, Θεοῦ	1	जब परमेश्‍वर हाम्रा मुक्तिदाताको कृपा र मानव-जातिप्रति उहाँको प्रेम देखा पर्‍यो	भाववाचक नमापद शब्दहरू “दया” र “प्रेम”लाई विशेषणहरूको रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब हामीलाई बचाउनुहुने परमेश्‍वरले उहाँ मानिसहरूप्रति कति दयालु र प्रेमी हुनुहुन्छ भनी देखाउनुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
151	TIT	3	4	abch	figs-exclusive	ἡμῶν	1	हाम्रो	यसले पावल, तीतस, र सारा ख्रीष्‍टिएनहरूलाई समावेश गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-inclusive]])
152	TIT	3	5	n4ug		κατὰ τὸ αὐτοῦ ἔλεος	1	उहाँको दयाद्वारा	“किनभने उहाँले हामीमाथि दया गर्नुभएको थियो”
153	TIT	3	5	k1a6	figs-metaphor	λουτροῦ παλινγενεσίας	1	नयाँ जन्मको स्‍नान	पावलले यहाँ दुई अलङ्कारहरूलाई जोड्छन् । उनले पापीहरूको निमित्त भएको परमेश्‍वरको क्षमाको विषयमा यसरी बताइरहेका छन् मानौँ त्यो भनेको उहाँले तिनीहरूलाई शारीरिक रूपमा धुनुभएको हो । उनले परमेश्‍वरले बोलाउनुहुँदा जवाफ दिने पापीहरूको विषयमा पनि यसरी बताइरहेका छन् मानौँ तिनीहरूले नयाँ जन्म लिएका थिए । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
154	TIT	3	6	fby9	figs-metaphor	οὗ ἐξέχεεν ἐφ’ ἡμᾶς πλουσίως	1	जसलाई परमेश्‍वरले प्रचुर मात्रामा हामीमाथि खन्याउनुभयो	नयाँ करारको लेखकहरूले पवित्र आत्मालाई परमेश्‍वरले प्रशस्‍त परिमाणमा खन्याउन सक्‍नुहुने तरल पदार्थको रूपमा बताउनु सामान्य कुरा हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसलाई परमेश्‍वरले हामीलाई उदारतापूर्वक दिनुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
155	TIT	3	6	xy24	figs-exclusive	ἡμᾶς	1	हामीलाई	यसले पावल, तीतस, र सारा ख्रीष्‍टिएनहरूलाई समावेश गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-inclusive]])
156	TIT	3	6	q9ze		διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν	1	हाम्रा मुक्तिदाता येशू ख्रीष्‍टद्वारा	“जब येशू ख्रीष्‍टले हामीलाई बचाउनुभयो”
157	TIT	3	6	xy23	figs-exclusive	ἡμῶν	1	हाम्रो	यसले पावल, तीतस, र सारा ख्रीष्‍टिएनहरूलाई समावेश गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-inclusive]])
158	TIT	3	7	di3g	figs-activepassive	δικαιωθέντες	1	धर्मी ठहराइएर	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनकि परमेश्‍वरले हामीलाई पापरहितका भनेर घोषणा गर्नुभएको थियो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
159	TIT	3	7	q1cm	figs-metaphor	κληρονόμοι γενηθῶμεν, κατ’ ἐλπίδα ζωῆς αἰωνίου	1	हामी अनन्त जीवनको निश्‍चित आशाअनुसार उत्तराधिकारहरू बन्‍न सकौँ	परमेश्‍वरले जुन मानिसहरूसँग प्रतिज्ञाहरू गर्नुभएको छ, तिनीहरूको विषयमा यसरी बताइएको छ मानौँ तिनीहरूले प्रतिज्ञा गरिएका कुराहरू त्यसरी प्राप्‍त गर्नुपर्छ जसरी कुनै व्यक्तिले परिवारको सदस्यबाट जायजेथा वा सम्पत्तिहरूको अंश पाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले हामीलाई प्रतिज्ञा गर्नुभएको अनन्त जीवन प्राप्‍त गर्न हामीले अपेक्षा गर्न सकौँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
160	TIT	3	8	j8md		ὁ λόγος	1	यो सन्देश	यो सन्देश चाहिँ पदहरू ४-७ मा भर्खरै व्यक्त गरिएको सन्देश हो, कि परमेश्‍वरले येशूद्वारा विश्‍वासीहरू भएकाहरूलाई पवित्र आत्मा र अनन्त जीवन सित्तैमा दिनुहुन्छ ।
161	TIT	3	8	xy29		τούτων	1	यी कुराहरू	यसले ती शिक्षाहरूलाई जनाउँछ जसको बारेमा पावलले पदहरू १-७ मा कुरा गरेका थिए । वैकल्‍पिक अनुवादः “यी शिक्षाहरू जसको बारेमा मैले भर्खरै कुरा गरेको छु”
162	TIT	3	8	kqm6		φροντίζωσιν καλῶν ἔργων, προΐστασθαι	1	असल कामहरूमा आफैँलाई सहभागी गराउन ध्यान पुर्‍याऊन्	“असल कामहरू गर्न खोजून्”
163	TIT	3	9	tzh9			0	जोड्ने कथनः	तीतसले के कुरालाई हटाउनुपर्छ र विश्‍वासीहरूको माझमा वादविवाद पैदा गर्नेहरूसँग कसरी व्यवहार गर्नुपर्छ भन्‍ने विषयमा पावलले व्याख्या गर्छन् ।
164	TIT	3	9	j1hf		δὲ…περιΐστασο	1	तर ... पन्साऊ	“त्यसैले ... पन्साऊ” वा “त्यसैकारण, ... पन्साऊ”
165	TIT	3	9	xnf9		μωρὰς…ζητήσεις	1	मूर्ख विवादहरू	“महत्त्वहीन कुराहरूसम्बन्धी भएका तर्कहरू”
166	TIT	3	9	qk66		γενεαλογίας	1	वंशावलीहरू	यो रगतले नाता जोडिएका पारिवारिक सम्बन्धको अध्ययन हो । तीतसको परिचयलाई हेर्नुहोस् ।
167	TIT	3	9	xu7f		ἔρεις	1	झगडा	विवादहरू वा लडाइँहरू
168	TIT	3	9	ky3n		νομικὰς	1	व्यवस्थाको बारेमा	“मोशाको व्यवस्थाको बारेमा”
169	TIT	3	10	x3fh		αἱρετικὸν ἄνθρωπον…παραιτοῦ	1	फूट हाल्‍ने व्यक्तिलाई इन्कार गर	“विभाजन ल्याउने व्यक्तिबाट अलग बस”
170	TIT	3	10	xzx1		μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν	1	एक वा दुई चेतावनीपछि	“तिमीले त्यस व्यक्तिलाई एक वा दुई पटक चेतावनी दिएपछि”
171	TIT	3	11	r7pc		ὁ τοιοῦτος	1	त्यस्तो व्यक्ति	“त्यस किसिमको व्यक्ति”
172	TIT	3	11	inh5	figs-metaphor	ἐξέστραπται	1	सही मार्गबाट तर्केको छ	पावलले गलत कुराहरू गर्न छान्‍ने व्यक्तिको विषयमा यसरी बताउँछन् मानौँ उसले गलत दिशामा हिँड्नलाई ठीक मार्ग छोडिरहेको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
173	TIT	3	11	p81k		ὢν αὐτοκατάκριτος	1	आफैँबाट दोषी ठहरिएर	“आफैँमाथि इन्साफ ल्याउँदै”
174	TIT	3	12	z7i4			0	जोड्ने कथनः	तीतसले क्रेटमा एल्डरहरू नियुक्त गरेपछि उनले के गर्ने भनेर बताएर अनि आफूसित भएकाहरूबाट अभिवादन पठाएर पावलले पत्रलाई अन्त गर्छन् ।
175	TIT	3	12	mba6		ὅταν πέμψω	1	जब म पठाउँछु	“मैले पठाएपछि”
176	TIT	3	12	c32w	translate-names	Ἀρτεμᾶν…Τυχικόν	1	अर्तिमास ... तुखिकस	यी पुरुषहरूका नामहरू हुन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]])
177	TIT	3	12	knt1		σπούδασον ἐλθεῖν	1	आउन चाँडो गर	“छिटो आऊ”
178	TIT	3	12	xy30		σπούδασον	1	हतार गर्नु	यो क्रियापद एकवचनमा छ, जुन तीतसमा मात्रै लक्षित छ । अर्तिमास र तुखिकस सम्भवतः तीतसको स्थान लिन क्रेटमा नै बस्‍ने थिए ।
179	TIT	3	12	gdw9		παραχειμάσαι	1	हिउँद बिताउन	“हिउँदमा बस्‍न”
180	TIT	3	13	a46f	translate-names	Ζηνᾶν…Ἀπολλῶν	1	जेनास ... अपोल्‍लोस	यी पुरुषहरूका नामहरू हुन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]])
181	TIT	3	13	s757		καὶ Ἀπολλῶν	1	र अपोल्‍लोस	“र अपोल्लोसलाई पनि”
182	TIT	3	13	j496		σπουδαίως πρόπεμψον	1	तिनीहरूको यात्रामा भरमग्दूर रूपमा पठाऊ	“पठाउन ढिलाइ नगर”
183	TIT	3	13	xy31	figs-doublenegatives	ἵνα μηδὲν αὐτοῖς λείπῃ	1	ताकि तिनीहरूलाई केही कुराको अभाव नहोस्	यसलाई सकारात्मक रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्छः “ताकि तिनीहरूलाई आवश्‍यक पर्ने सबै थोक तिनीहरूसँग होस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
184	TIT	3	14	v7wg			0	जोड्ने कथनः	पावलले खाँचोमा परेकाहरूलाई जुटाउन सारा विश्‍वासीहरूको लागि किन महत्त्वपूर्ण छ भनी व्याख्या गर्छन् ।
185	TIT	3	14	fw98		οἱ ἡμέτεροι	1	हाम्रो आफ्‍नै	पावलले क्रेटमा भएका विश्‍वासीहरूलाई जनाइरहेका छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “हाम्रा आफ्‍नै मानिसहरू”
186	TIT	3	14	xy33	figs-exclusive	οἱ ἡμέτεροι	1	हाम्रा आफ्‍नै	“हाम्रो” शब्दले पावल र तीतसलाई समावेश गर्छ । यसको रूप कि त युगल वा समावेशी हुनुपर्छ ।
187	TIT	3	14	tn24		εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας	1	खाँचो परेका आवश्‍यकताहरूको निम्ति	“जसले आवश्‍यक परेका थोकहरूको अभाव भएका मानिसहरूलाई सहायता गर्न तिनीहरूलाई सक्षम बनाउँछ”
188	TIT	3	14	mji4	figs-metaphor	ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι	1	निष्‍फल नहुनका लागि	मानिसहरूले असल काम गर्ने कुरालाई पावलले यसरी बताउँछन् मानौँ त्यो भनेको रूखले असल फलाएको जस्तो हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “ताकि तिनीहरूले व्यर्थका जीवन नजिऊन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
189	TIT	3	14	xy32	figs-doublenegatives	ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι	1	निष्‍फल नहुनका लागि	यसलाई सकारात्मक रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्छः “यसरी तिनीहरू फलदायी हुन सक्‍ने छन्” वा “यसरी तिनीहरू उत्पादनशील हुनेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
190	TIT	3	15	j3y2			0	सामान्य जानकारीः	पावलले तीतसलाई लेखेको आफ्‍नो पत्रलाई अन्त गर्छन् ।
191	TIT	3	15	abci		ἀσπάζονταί σε	1	तिमीलाई अभिवादन पठाउँछन्	यहाँ “तिमी” एकवचनमा छ-यो तीतसलाई गरिएको व्यक्तिगत अभिवादन हो ।
192	TIT	3	15	k1sa		οἱ μετ’ ἐμοῦ πάντες	1	तिनीहरू सबै जो मसँग छन्	“सबै मानिसहरू जो मसँग छन्” वा “सबै विश्‍वासीहरू जो यहाँ मसँग छन्”
193	TIT	3	15	f4vc		τοὺς φιλοῦντας ἡμᾶς ἐν πίστει	1	जसले हामीलाई विश्‍वासमा प्रेम गर्छन्	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) “हामीलाई प्रेम गर्ने विश्‍वासीहरू” वा २) “ती विश्‍वासीहरू जसले हामीलाई प्रेम गर्छन् किनभने हाम्रो विश्‍वास एउटै हो ।”
194	TIT	3	15	xy35	figs-exclusive	ἡμᾶς	1	हामीालाई	यहाँ “हामीलाई” सम्भवतः समावेशी छ र पावल र उनीसँग भएका विश्‍वासीहरूको समूहलाई जनाउँछ । पावलले यस समूहबाट क्रेटमा तीतससँग भएका ख्रीष्‍टिएनहरूको समूहलाई अभिवादन पठाइरहेका छन् ।
195	TIT	3	15	kx83		ἡ χάρις μετὰ πάντων ὑμῶν	1	तिमीहरू सबैसँग अनुग्रह रहोस्	यो एउटा सामान्य ख्रीष्‍टिएन अभिवादन थियो । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरको अनुग्रह तिमीहरूसँग होस्” वा “म बिन्ती गर्छु कि परमेश्‍वर तिमीहरू सबैप्रति अनुग्रही हुनुभएको होस्”
196	TIT	3	15	xy34		ὑμῶν	1	तिमीहरू	यहाँ “तिमीहरू” बहुवचनमा छ । यो तीतस र त्यहाँ क्रेटमा भएका सारा विश्‍वासीहरूको लागि आशिष् हो ।