ne_tn/ne_tn_41-MAT.tsv

1	Book	Chapter	Verse	ID	SupportReference	OrigQuote	Occurrence	GLQuote	OccurrenceNote
2	MAT	front	intro	sa9c			0		मत्तीको सुसमाचारको परिचय भाग १: सामान्‍य परिचय मत्तीको पुस्‍तकको रूपरेखा १. येशू ख्रीष्‍टको जन्‍म र उहाँको सेवाकार्यको सुरुवात (१:१-४:२५) १. येशूको डाँडाको उपदेश (५:१-७:२८) १ निको पार्ने कार्यहरूद्वारा येशूले परमेश्‍वरको राज्‍यको उदाहरण दिनुहुन्‍छ (८:१-९:३४) १. कार्यलक्ष्य र राज्‍यको बारेमा येशूको शिक्षा (९:३५-१०:४२) १. परमेश्‍वरको राज्‍यको सुसमाचारको बारेमा येशूको शिक्षा । येशूको विरोधको सुरुवात (११:१-१२:५०) १. परमेश्‍वरको राज्‍यको बारेमा येशूका दृष्‍टान्‍तहरू (१३:१-५२) १. येशूको अझै विरोध गरेको र परमेश्‍वरको राज्‍यको बारेमा भएको गलत बुझाइ (१३:५३-१७:५७) १. परमेश्‍वरको राज्‍यमा भएको जीवनका बारेमा येशूको शिक्षा (१८:१-३५) १. येशूले यहूदियामा सेवकाइ गर्नुहुन्छ (१९:१-२२:४६) १. अन्‍तिम न्‍याय र उद्धारको सम्‍बन्‍धमा येशूको शिक्षा (२३:१-२५:४६) १. येशूको क्रुसीकरण, उहाँको मृत्‍यु र पुनरुत्‍थान (२६:१-२८:१९) मत्तीको सुसमाचार केको बारेमा हो ? मत्तीको सुसमाचार नयाँ करारमा भएका चार पुस्तकहरूमध्ये एउटा हो जसले येशू ख्रीष्‍टको जीवनका केही अंशलाई वर्णन गर्छन् । येशू को हुनुहुन्‍थ्‍यो र उहाँले के गर्नुभयो भन्‍ने बारेमा सुसमाचारका लेखकहरूले भिन्‍नभिन्‍न पक्ष समेटेर लेखे । येशू नै मसिह हुनुहुन्‍थ्‍यो, र परमेश्‍वरले उहाँद्वारा इस्राएललाई बचाउनुहुने थियो भनेर मत्तीले देखाए । पुरानो करारका ख्रीष्‍टसम्‍बन्‍धी भएका भविष्‍यवाणीहरूलाई येशूले पूरा गर्नुभयो भनी मत्तीले धैरैपटक व्याख्या गरे । उनका पाठकहरू धेरैजसो यहूदीहरू हुन्छन् भन्‍ने उनको अपेक्षालाई यसले सङ्केत गर्न सक्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/christ]]) यस पुस्‍तकको शीर्षकको कसरी अनुवाद गर्न सकिन्‍छ ? अनुवादकहरूले यस पुस्तकलाई यसको पारम्परिक नाम, “मत्तीको सुसमाचार,” वा “मत्तीको अनुसार रहेको सुसमाचार” भनेर अनुवाद गर्न छान्‍न सक्‍छन् । अथवा तिनीहरूले अझ बढी प्रस्‍ट हुने शीर्षक छान्‍न सक्छन्, जस्तै कि, “येशूको बारेमा भएको सुसमाचार जुन मत्तीले लेखे ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]]) मत्तीको पुस्तक कसले लेखे ? यस पुस्‍तकले लेखकको नाम दिएको छैन । तापनि, ख्रीष्‍टिएनहरूको सुरुको समयदेखि नै धेरैजसो ख्रीष्‍टिएनहरूले प्रेरित मत्ती नै यसका लेखक थए भनेर विचार गरेका छन् । भाग २: महत्‍वपूर्ण धार्मिक तथा सांस्‍कृतिक धारणाहरू “स्‍वर्गको राज्‍य” भनेको के हो ? अन्‍य सुसमाचारका पुस्‍तकका लेखकहरूले परमेश्‍वरको राज्‍यको बारेमा जसरी लेखेका छन्, मत्तीले स्‍वर्गको राज्‍यको बारेमा ठीक त्‍यसरी नै बताएका छन् । स्‍वर्गको राज्‍यले परमेश्‍वरले सारा मानिसहरू र सारा सृष्‍टिलाई सबै ठाउँमा शासन गर्नुहुने कुराको प्रतिनिधित्‍व गर्दछ । परमेश्‍वरले आफ्‍नो राज्‍यमा स्‍वीकार गर्नुहुने मानिसहरू आशिषित् हुनेछन् । तिनीहरू सदासर्वदा परमेश्‍वरसँग वास गर्ने छन् । येशूका शिक्षा दिने शैलीहरू के थिए ? मानिसहरूले येशूलाई एक रब्‍बीको रूपमा मान्थे । रब्‍बी भनेको परमेश्‍वरको व्‍यवस्‍थाको शिक्षक हो । इस्राएलका अरू धर्मगुरुहरूले सिकाउने तरिकाले नै येशूले पनि सिकाउनुहुन्‍थ्‍यो । उहाँसँग विद्यार्थीहरू थिए जसले उहाँलाई उहाँ जता जानुभयो त्यता पछ्‍याउँथे । ती विद्यार्थीहरूलाई चेलाहरू भनियो । उहाँले धेरैपटक दृष्‍टान्‍तहरू भन्‍नुभयो । दृष्‍टान्‍तहरू नैतिक पाठहरू सिकाउने कथाहरू हुन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/lawofmoses]] अनि [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/disciple]] अनि [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/parable]]) भाग ३: अनुवादका महत्त्वपूर्ण विषयहरू सिनोप्‍टिक अर्थात् समरूप सुसमाचार कुन-कुन हुन् ? मत्ती, मर्कूस र लूकाको सुसमाचारलाई सिनोप्‍टिक अर्थात् समरूप सुसमाचारहरू भनिन्‍छ, किनभने तिनमा धेरैवटा मिल्‍दाजुल्‍दा खण्‍डहरू छन् । “सिनप्‍टिक” शब्दको अर्थ “एकसाथ हेर्नु” हो । जब दुई वा तीन सुसमाचारहरूमा भएका पाठ्य खण्‍डहरू दुरुस्तै एउटै वा लगभग उस्तै हुन्छ, तिनीहरूलाई “समानान्‍तर” प्रतिलिपि भएको मानिन्‍छ । समानान्‍तर खण्‍डहरूको अनुवाद गर्दा अनुवादकहरूले उही शब्‍दहरूका प्रयोग गर्नुपर्छ र तिनलाई सकेसम्‍म मिल्‍दोजुल्‍दो बनाउनुपर्छ । येशूले किन आफैँलाई “मानिसको पुत्र” भनेर जनाउनुहुन्छ ? सुसमाचारहरूमा, येशूले आफैँलाई “मानिसको पुत्र” भन्‍नुहुन्‍छ । यो दानिएल ७:१३-१४ लाई गरिएको उल्‍लेख हो । यस खण्‍डमा “मानिसको पुत्र” भनेर वर्णन गरिएका त्यहाँ एकजना व्‍यक्ति हुनुहुन्छ । त्‍यसको अर्थ ती व्यक्ति कुनै मानिस झैँ देखिनुहुने कोही हुनुहुन्‍थ्‍यो । जातिजातिमाथि सदासर्वदा शासन गर्ने अधिकार परमेश्‍वरले ती मानिसको पुत्रलाई दिनुभयो । अनि सबै मानिसहरूले सदासर्वदा उहाँकै आराधना गर्नेछन् । येशूको समयका यहूदीहरूले कसैको नामको रूपमा “मानिसको पुत्र” भन्‍ने प्रयोग गर्दैनथे । यसकारण, येशू साँचो रूपमा को हुनुहुन्‍थ्‍यो भनी तिनीहरूले बुझ्‍न सकून् भनेर उहाँले यो नाम आफ्‍नो लागि प्रयोग गर्नुभयो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/sonofman]]) “मानिसको पुत्र” भन्‍ने नामको अनुवाद गर्ने काम धेरैवटा भाषामा कठिन हुन सक्‍छ । शाब्‍दिक रूपमा गरिएको अनुवादलाई पाठकहरूले गलत बुझ्‍न सक्‍छन् । अनुवादकहरूले “मानव व्‍यक्ति” जस्‍ता विकल्‍पहरूलाई विचार गर्न सक्‍छन् । यस नामलाई व्याख्या गर्न एउटा पादटिप्‍पणी समावेश गर्दा पनि सहयोगी हुन सक्‍छ । मत्तीको पुस्तकको पाठ्यखण्‍डमा भएका प्रमुख विषयहरू के-के हुन् ? बाइबलका पुराना संस्करणहरूमा निम्‍न दिइएका पदहरू पाइन्‍छन् तर अधिकांश नयाँ संस्करणहरूमा समावेश गरिएका छैनन्ः “तिमीहरूलाई सराप्‍नेहरूलाई आशिष् देओ, र तिमीहरूलाई घृणा गर्नेहरूका निम्‍ति असल काम गर ।” (५:४४) “किनकि राज्‍य र पराक्रम र महिमा सदासर्वदा तपाईंकै हुन् । आमेन ।” (६:१३) “तर यस्‍तो किसिमको भूतात्‍माचाहिँ प्रार्थना र उपवास बिना बाहिर निस्‍कँदैन ।” (१७:२१) “किनकि मानिसको पुत्र हराएकाहरूलाई बचाउन आएको हो ।” (१८:११) “किनकि धैरैलाई बोलाइएको छ, तर थोरैलाई चुनिएको छ” (२०:१६) “धिक्‍कार तिमी शास्‍त्रीहरू र फरिसीहरू, ए पाखण्‍डीहरू! किनकि तिमीहरू विधवाहरूका घरहरू नष्‍ट गर्दछौ, जबकि लामोलामो प्रार्थना गरी देखाउँछौ । यसकारण, तिमीहरूले अझ बढी दण्‍ड पाउने छौ ।” (२३:१४) यी खण्‍डहरूलाई समावेश नगर्न अनुवादकहरूलाई सुझाव दिइन्‍छ । तापनि, यदि अनुवादकहरूको क्षेत्रमा, यी खण्‍डहरूमध्‍ये कुनै एउटा वा बढीलाई समावेश गर्ने बाइबलका पुराना संस्करणहरू पाइन्‍छन् भने, अनुवादकहरूले तिनलाई समावेश गर्न सक्‍छन् । यदि तिनीहरूलाई समावेश गरियो भने, तिनीहरू सम्भवतः मत्तीको सुसमाचारबाट लिइएका मौलिक कुरा होइनन् भनेर सङ्केत दिनको लागि तिनीहरूलाई ठूला कोष्‍ठकहरूभित्र([]) राखिनुपर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-textvariants]])
3	MAT	1	intro	y7kk			0		मत्ती ०१ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा केही अनुवादहरूले पुरानो करारबाटको कुनै उद्धरणलाई पृष्‍ठमा बाँकीको खण्‍डभन्दा दायाँतिर पर सार्छन् । यूएलटीले १:२३ मा उद्‌धृत गरेर ल्याइएका सामग्रीको लागि यसै गर्छ । यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू वंशावली कुनै व्‍यक्तिको पूर्खा वा सन्‍तानका अभिलेख राख्‍ने सूची नै वंशावली हो । ठीक व्‍यक्तिलाई राजा बनाउन छनोट गर्नका लागि यहूदीहरूले वंशावलीहरूको प्रयोग गर्थे । राजाको छोरा मात्र राजा बन्‍न सक्‍ने नियम भएको हुनाले तिनीहरूले त्‍यसो गर्थे । अधिकांश महत्त्वपूर्ण मानिसहरूसँग तिनीहरूका वंशावलीको अभिलेख हुन्थ्यो । यस अध्यायमा भएका महत्त्वपूर्ण भाषाका अलङ्कारहरू कर्म वाच्‍यको प्रयोग मरियमको अरू पुरुषसँग यौन सम्‍पर्क भएको थिएन भनेर जनाउनका लागि मत्तीले यस अध्‍यायमा निकै उद्देश्‍यका साथै कर्म वाच्‍यको प्रयोग गर्दछन् । पवित्र आत्‍माले आश्‍चर्यपूर्ण कार्य गर्नुभएको हुनाले तिनले येशूलाई गर्भधारण गरिन् । धेरैवटा भाषामा कर्म वाच्‍य हुँदैन, त्यसैले ती भाषामा अनुवाद गर्नेहरूले सोही सत्‍यतालाई प्रस्‍तुत गर्नका लागि अन्‍य उपायहरू खोज्‍नुपर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
4	MAT	1	1	ava1			0	सामान्य जानकारीः	येशू राजा दाऊद र अब्राहामका सन्‍तान हुनुहुन्‍छ भनेर दर्शाउनका लागि लेखकले उहाँको वंशावलीसँग सुरु गर्दछन् । वंशावली मत्ती १:१७ भर अगाडि बढिरहन्छ ।
5	MAT	1	1	y31w		βίβλος γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ	1	येशू ख्रीष्‍टको वंशावलीको पुस्तक	यसलाई तपाईंले एउटा पूर्ण वाक्‍यमा अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यो येशू ख्रीष्‍टको पूर्खाहरूका सूची हो”
6	MAT	1	1	vpg1		Ἰησοῦ Χριστοῦ, υἱοῦ Δαυεὶδ, υἱοῦ Ἀβραάμ	1	येशू ख्रीष्‍ट, दाऊदका पुत्र, अब्राहामका पुत्र	येशू, दाऊद, र अब्राहामका बीचमा त्यहाँ थुप्रै पुस्ताहरू थिए । यहाँ “पुत्र”को अर्थ “सन्‍तान” हुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “येशू ख्रीष्‍ट, दाऊदका सन्तान, जो अब्राहामका सन्तान थिए”
7	MAT	1	1	tka3		υἱοῦ Δαυεὶδ	1	दाऊदका पुत्र	कहिलेकाहीँ “दाउदका पुत्र” भन्‍ने वाक्यांशलाई नामको रूपमा प्रयोग गरिएको छ, तर यहाँ भने येशूको पुर्ख्‍यौली चिनाउनका लागि मात्र प्रयोग भएको जस्‍तो छ ।
8	MAT	1	2	ejp6		Ἀβραὰμ ἐγέννησεν τὸν Ἰσαάκ	1	अब्राहाम इसहाकका पिता भए	“अब्राहाम इसहाकका पिता भए” वा “अब्राहामसँग इसहाक छोरा थियो” वा “अब्राहामसँग इसहाक नाम गरेका एक छोरा थिए ।” तपाईंले यसलाई अनुवाद गर्नलाई विभिन्‍न तरिकाहरू छन् । तपाईंले यहाँ जुन तरिकाले अनुवाद गर्नुभए पनि, येशूका पूर्खाहरूका सुचीभर त्यही तरिकाले नै अनुवाद गरेको खण्‍डमा सर्वोत्तम हुनेछ ।
9	MAT	1	2	mxm2	figs-ellipsis		1	इसहाक ... का पिता भए, याकूब ... का पिता भए	यहाँ “थिए” भन्‍ने बुझिएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “इसहाक ... का पिता थिए, याकूब ... का पिता थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
10	MAT	1	3	g8y6	translate-names	Φαρὲς…Ζάρα…Ἑσρώμ…Ἀράμ	1	फारेस ... जाहेर ... हेस्रोन ... आराम	यिनीहरू पुरुषहरूका नाउँहरू हुन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]])
11	MAT	1	3	t7jg	figs-ellipsis		1	फारेस ... का पिता भए, हेस्रोन ... का पिता भए	यहाँ “थिए” भन्‍ने बुझिएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “फारेस ... का पिता थिए, हेस्रोन ... का पिता थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
12	MAT	1	4	fe3u	figs-ellipsis		1	अम्‍मीनादाब ... का पिता भए, नहशोन ... का पिता भए	यहाँ “थिए” भन्‍ने बुझिएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अम्‍मीनादाब ... का पिता थिए, नहशोन ... का पिता थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
13	MAT	1	5	yr52			1	सल्मोन राहाबद्वारा बोअजका पिता भए	“सल्मोन बोअजका पिता थिए, र बोअजकी आमा राहाब थिइन्” वा “सल्‍मोन र राहाब बोअजका बाबुआमा थिए”
14	MAT	1	5	lj86	figs-ellipsis		1	बोअज ... का पिता भए, ओबेद ... का पिता भए	यहाँ “थिए” भन्‍ने बुझिएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “बोअज ... का पिता थिए, ओबेद ... का पिता थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
15	MAT	1	5	q5bd		Βόες…ἐγέννησεν τὸν Ἰωβὴδ ἐκ τῆς Ῥούθ	2	बोअज रूथद्वारा ओबेदका पिता भए	“बोअज ओबेदका पिता थिए, र ओबेदकी आमा रूथ थिइन्” वा “बोअज र रूथ ओबेदका बाबुआमा थिए”
16	MAT	1	6	r84m	figs-ellipsis		1	दाऊद उरियाहको पत्‍नीद्वारा सोलोमनका पिता भए	यहाँ “थिए” भन्‍ने बुझिएको छ । “दाऊद सोलोमनका पिता थिए, र सोलोमनकी आमा उरियाहकी पत्‍नी थिइन्” वा “दाऊद र उरियाहकी पत्‍नी सोलोमनका बाबुआमा थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
17	MAT	1	6	bp35		τῆς τοῦ Οὐρίου	1	उरियाहकी पत्‍नी	“उरियाहकी विधवा ।” सोलोमन उरियाहको मृत्यु भएपछि जन्मेका थिए ।
18	MAT	1	7	r881	figs-ellipsis		1	रहबाम अबियाका पिता भए, अबिया आसाका पिता भए	यी दुवै वाक्यांशहरूमा “थिए” शब्दलाई बुझिएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “रहबाम अबियाका पिता थिए, र अबिया आसाका पिता थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
19	MAT	1	10	bh7r		τὸν Ἀμώς	1	अमोन	कहिलेकाहीँ यसलाई “आमोस” भनेर अनुवाद गरिन्छ ।
20	MAT	1	11	dk1j		Ἰωσίας…ἐγέννησεν τὸν Ἰεχονίαν	1	योशियाह यकोनियासका पिता भए	“पूर्खा”को लागि अझ बढी खास शब्दलाई प्रयोग गर्न सकिन्छ, खासगरी तब जब “पूर्खा” शब्द कोही व्यक्तिको हजुरबुबा वा हजुरआमाभन्दा अगाडिका कोही व्यक्तिको लागि मात्र प्रयोग गरिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “योशियाह यकोनियासका हजुरबुबा थिए”
21	MAT	1	11	rj7p		ἐπὶ τῆς μετοικεσίας Βαβυλῶνος	1	बेबिलोनमा निर्वासन गरेर लैजाने समयमा	“जब तिनीहरूलाई बेबिलोनमा सर्नलाई कर लगाइएको थियो” वा “जब बेबिलोनीहरूले तिनीहरूलाई पराजित गरे र तिनीहरूलाई बेबिलोनमा गएर बस्न लगाए ।” यदि तपाईंको भाषामा को बेबिलोनमा गयो भनेर खुलाउनुपर्छ भने, तपाईंले “इस्राएलीहरू” वा “इस्राएलीहरू जो यहूदामा बस्थे” भनेर भन्‍न सक्‍नुहुन्छ ।
22	MAT	1	11	v2im		Βαβυλῶνος	1	बेबिलोन	यहाँ यसको अर्थ बेबिलोनको मुलुक भन्‍ने हुन्छ, बेबिलोनको सहर मात्रै होइन ।
23	MAT	1	12	y7cx		μετὰ…τὴν μετοικεσίαν Βαβυλῶνος	1	बेबिलोनमा निर्वासन गरेर लगेपछि	तपाईंले मत्ती १:११ मा प्रयोग गर्नुभएका शब्दहरूलाई नै प्रयोग गर्नुहोस् ।
24	MAT	1	12	tx6g		Σαλαθιὴλ…ἐγέννησεν τὸν Ζοροβαβέλ	1	शालतिएल यरुबाबेलका पिता भए	शालतिएल यरुबाबेलका हजुरबुबा थिए ।
25	MAT	1	15	lqk9			0	जोड्ने कथनः	लेखकले येशूको वंशावलीलाई टुङ्ग्याउँछन्, जुन मत्ती १:१ मा सुरु भयो ।
26	MAT	1	16	b3bm	figs-activepassive	Μαρίας, ἐξ ἧς ἐγεννήθη Ἰησοῦς	1	मरियम, जसद्वारा येशूको जन्म भयो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मरियम, जसले येशूलाई जन्म दिइन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
27	MAT	1	16	z2rg	figs-activepassive	ὁ λεγόμενος Χριστός	1	जसलाई ख्रीष्‍ट भनिन्छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसलाई मानिसहरूले ख्रीष्‍ट भन्छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
28	MAT	1	17	jzq4	translate-numbers	δεκατέσσαρες	1	चौध	“१४” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
29	MAT	1	17	z5xw		τῆς μετοικεσίας Βαβυλῶνος	1	बेबिलोनमा निर्वासन	तपाईंले मत्ती १:११ मा प्रयोग गर्नुभएका शब्दहरूलाई नै प्रयोग गर्नुहोस् ।
30	MAT	1	18	gnl6			0	सामान्य जानकारीः	यहाँबाट कथाको नयाँ भागको सुरु हुन्‍छ, जसमा लेखकले येशूको जन्‍मसम्‍मका घटनाहरूका बारेमा वर्णन गर्दछन् ।
31	MAT	1	18	cqt1	figs-explicit	μνηστευθείσης τῆς μητρὸς αὐτοῦ Μαρίας τῷ Ἰωσήφ	1	उहाँकी आमा, मरियमको योसेफसँग विवाह गर्नलाई मगनी भएको थियो	“उहाँकी आमा मरियमले योसेफसँग विवाह गर्न लागेकी थिइन् ।” सामान्यतया बाबुआमाले छोराछोरीका विवाहको प्रबन्ध मिलाइदिन्थे । वैकल्‍पिक अनुवादः “येशूकी आमा मरियमका बाबुआमाले तिनलाई विवाहमा योसेफलाई दिने प्रतिज्ञा गरेका थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
32	MAT	1	18	e4ur	figs-explicit	μνηστευθείσης τῆς μητρὸς αὐτοῦ Μαρίας	1	उहाँकी आमा मरियमको मगनी भएको थियो	योसेफसँग मरियमको मगनी भएको समयमा येशूको अघि नै जन्म भइसकेको थिएन भन्‍ने कुरा प्रस्‍ट बनाउने गरेर अनुवाद गर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “मरियम, जो येशूकी आमा हुने थिइन्, तिनको मगनी भएको थियो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
33	MAT	1	18	xvk1	figs-euphemism	πρὶν…συνελθεῖν αὐτοὺς	1	तिनीहरू एकसाथ आउनभन्दा अगाडि	“तिनीहरू विवाहित हुनभन्दा अगाडि ।” यसले मरियम र योसेफको सहवासलाई जनाएको हुन सक्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू सहवास गर्नभन्दा अगाडि” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-euphemism]])
34	MAT	1	18	in4a	figs-activepassive	εὑρέθη ἐν γαστρὶ ἔχουσα	1	तिनी गर्भवती भएकी थाहा भयो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले चाल पाए कि तिनले एउटा बालकलाई जन्म दिन लागेकी थिइन्” वा “तिनी गर्भवती भइन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
35	MAT	1	18	a71d		ἐκ Πνεύματος Ἁγίου	1	पवित्र आत्माद्वारा	पवित्र आत्माको शक्तिले मरियमलाई कुनै पुरुषसँग सुत्‍नु अगावै गर्भवती हुन सक्षम बनाएको थियो ।
36	MAT	1	19	j8eb	figs-explicit	Ἰωσὴφ…ὁ ἀνὴρ αὐτῆς	1	योसेफ, तिनका पति	योसेफले अझैसम्‍म मरियमलाई विवाह गरेका थिएनन्, तर जब एक जना पुरुष र स्‍त्रीले एकआपसमा विवाह गर्ने प्रतिज्ञा गर्दथे, तब तिनीहरू सँगसँगै नबसे तापनि यहूदीहरूले तिनीहरूलाई पति र पत्‍नी ठान्‍दथे । वैकल्‍पिक अनुवादः “योसेफ, जसले मरियमलाई विवाह गर्नुपर्दथ्‍यो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
37	MAT	1	19	pu3p		ἀπολῦσαι αὐτήν	1	तिनीसँग सम्‍बन्‍धविच्‍छेद गर्न	“तिनीहरूको विवाह गर्ने योजनालाई रद्द गर्न”
38	MAT	1	20	iip4		αὐτοῦ ἐνθυμηθέντος	1	जसै उनले विचार गरे	“जसै योसेफले विचार गरे”
39	MAT	1	20	fb7e		κατ’ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ	1	उनीकहाँ सपनामा देखा परे	“योसेफले सपना देखिरहँदा उनीकहाँ आए”
40	MAT	1	20	lc8r		υἱὸς Δαυείδ	1	दाऊदको पुत्र	यहाँ “पुत्र”को अर्थ “सन्तान” हुन्छ ।
41	MAT	1	20	va5e	figs-activepassive	τὸ…ἐν αὐτῇ γεννηθὲν ἐκ Πνεύματός ἐστιν Ἁγίου	1	जो तिनको गर्भमा हुनुहुन्‍छ उहाँ चाहिँ पवित्र आत्माद्वारा गर्भधारण गरिएको हुनुहुन्छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “पवित्र आत्माले मरियमलाई यस बालकसँग गर्भवती हुने तुल्याउनुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
42	MAT	1	21	j38f		τέξεται…υἱὸν	1	तिनले एउटा छोरालाई जन्म दिनेछिन्	किनभने परमेश्‍वरले नै स्वर्गदूतलाई पठाउनुभएको थियो, शिशु चाहिँ एउटा छोरा हुने थियो भनेर स्वर्गदूतलाई थाहा थियो ।
43	MAT	1	21	glq8		καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ	1	तिमीले उहाँको नाउँ ... राख्‍नेछौ	“तिमीले उहाँको नाउँ ... राख्‍नुपर्छ” वा “तिमीले उहाँलाई ... नाउँ दिनुपर्छ ।” यो एउटा आज्ञा हो ।
44	MAT	1	21	bf5z		αὐτὸς γὰρ σώσει	1	किनकि उहाँले ... बचाउनुहुनेछ	अनुवादकले एउटा पादटिप्‍पणी थप्‍न सक्‍छन् जसले भन्‍दछ, “‘येशू’ नाउँको अर्थ ‘परमप्रभुले बचाउनुहुन्‍छ’ भन्‍ने हुन्छ ।”
45	MAT	1	21	em9q		τὸν λαὸν αὐτοῦ	1	उहाँका मानिसहरू	यसले यहूदीहरूलाई जनाउँछ ।
46	MAT	1	22	p47i	writing-background		0	सामान्य जानकारीः	येशूको जन्‍म धर्मशास्‍त्रअनुसार थियो भनी दर्शाउनका लागि लेखकले यशैया अगमवक्ताको खण्‍डलाई उद्‌धृत गर्दछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-background]])
47	MAT	1	22	p9la		τοῦτο…ὅλον γέγονεν	1	यी सबै भए	अब स्‍वर्गदूत बोलिरहेका छैनन् । ती स्‍वर्गदूतले भनेका कुराको महत्त्‍वको बारेमा अब मत्तीले व्याख्या गर्दै छन् ।
48	MAT	1	22	c1vw	figs-activepassive	τὸ ῥηθὲν ὑπὸ Κυρίου διὰ τοῦ προφήτου	1	जे कुरा अगमवक्तामार्फत परमप्रभुद्वारा भनिएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जे परमप्रभुले अगमवक्तालाई लामो समयअघि लेख्‍न भन्‍नुभएको थियो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
49	MAT	1	22	p39k	figs-explicit	τοῦ προφήτου	1	अगमवक्ता	त्‍यहाँ थुप्रै अगमवक्ताहरू थिए । मत्तीले यशैयाको विषयमा कुरा गरिरहेका थिए । वैकल्‍पिक अनुवादः “यशैया अगमवक्ता” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
50	MAT	1	23	q19h		ἰδοὺ, ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν, καὶ καλέσουσιν τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ	1	हेर ... इम्‍मानुएल	यहाँ मत्तीले यशैया अगमवक्तालाई उद्‌धृत गर्छन् ।
51	MAT	1	23	dw7z		ἰδοὺ, ἡ παρθένος	1	हेर, एक कन्या	“ध्यान देऊ, किनभने मैले तिमीहरूलाई भन्‍न लागेको कुरा सत्य र महत्त्‍वपूर्ण दुवै छः कन्या”
52	MAT	1	23	sln1	translate-names	Ἐμμανουήλ	1	इम्‍मानुएल	यो एक पुरुषको नाम हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]])
53	MAT	1	23	lm6t		ὅ ἐστιν μεθερμηνευόμενον, μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός	1	जसको अर्थ हुन्छ, “परमेश्‍वर हामीहरूसँग ।”	यो यशैयाको पुस्तकमा छैन । मत्तीले “इम्‍मानुएल” नामको अर्थलाई व्याख्या गर्दै छन् । तपाईंले यसलाई एउटा अलग वाक्‍यको रूपमा अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यो नाउँको अर्थ ‘परमेश्‍वर हामीहरूसँग’ भन्‍ने हुन्छ ।”
54	MAT	1	24	iue3			0	जोड्ने कथनः	लेखकले येशूको जन्‍मसम्‍मका घटनाहरूका उनको विवरणलाई टुङ्ग्याउँछन् ।
55	MAT	1	24	iz4r		ὡς προσέταξεν…ὁ ἄγγελος Κυρίου	1	परमप्रभुका दूतले आज्ञा गरेअनुसार	मरियमलाई उनकी पत्‍नीको रूपमा ल्याउन र बालकको नाम येशू राख्‍नलाई स्वर्गदूतले योसेफलाई भनेका थिए ।
56	MAT	1	24	nr5e		παρέλαβεν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ	1	उनले तिनलाई उनकी पत्‍नीको रूपमा स्‍वीकारे	“उनले मरियमलाई विवाह गरे”
57	MAT	1	25	i7p5	figs-euphemism	οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν	1	उनले तिनीसँग सहवास गरेनन्	यो मृदुभाषा हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “उनले तिनीसँग यौन सम्‍बन्‍ध राखेनन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-euphemism]])
58	MAT	1	25	dlm9		υἱόν	1	एउटा छोरालाई	“एउटा पुरुष बालकलाई” वा “तिनको छोरालाई ।” यो पक्‍का गर्नुहोस् कि योसेफलाई वास्तविक बाबुको रूपमा चित्रण गरिएको छैन भनेर प्रस्‍ट छ ।
59	MAT	1	25	jtz8		καὶ ἐκάλεσεν τὸ ὄνομα αὐτοῦ, Ἰησοῦν	1	त्यसपछि उनले उहाँको नाउँ येशू राखे	“योसेफले बालकलाई येशू नाउँ दिए”
60	MAT	2	intro	dz1c			0		मत्ती ०२ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा केही अनुवादहरूले पढ्नलाई सजिलो बनाउनलाई कविताको हरेक पङ्क्तिलाई बाँकीको खण्‍डभन्दा दायाँतिर केही पर सार्छन् । ६ र १८ पदहरूमा भएका कवितासँग यूएलटीले यसै गर्छ, जुन पुरानो करारबाट ल्याइएका शब्दहरू हुन् । यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू “उहाँको तारा” यी शब्‍दहरूले शायद त्‍यो तारालाई जनाउँछ जुन इस्राएलका नयाँ राजाको चिन्‍ह हो भनेर ज्ञानी मानिसहरूले विश्‍वास गरे । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/sign]]) यस अध्‍यायमा भएका अनुवादका अन्य सम्भाव्य कठिनाइहरू “ज्ञानी मानिसहरू” यस वाक्यांशलाई अनुवाद गर्न अङ्‍ग्रेजी अनुवादहरूले थुप्रै विभिन्‍न शब्‍दहरूको प्रयोग गर्दछन् । तिनमा “मागी” र “बुद्धिमान् मानिसहरू” पर्छन् । यी मानिसहरू वैज्ञानिकहरू वा ज्‍योतिषीहरू भएका हुन सक्‍छन् । यदि तपाईंले सक्‍नुहुन्छ भने, यसलाई “विद्वान मानिसहरू” भनेर साधारण शब्‍दहरूसँग अनुवाद गर्नुपर्छ ।
61	MAT	2	1	j9yn			0	सामान्य जानकारीः	यहाँ कथाको नयाँ भाग सुरु हुन्‍छ र त्‍यो यस अध्‍यायको अन्‍त्‍यसम्‍म निरन्‍तर अगि बढ्‍छ । यहूदीहरूका नयाँ राजालाई मार्ने हेरोदको प्रयासका बारेमा मत्तीले बताउँछन् ।
62	MAT	2	1	k518		Βηθλέεμ τῆς Ἰουδαίας	1	यहूदियाको बेथलेहेममा	“यहूदियाको प्रान्तमा रहेको बेथलेहेमको सहर”
63	MAT	2	1	id55		ἐν…ἡμέραις Ἡρῴδου τοῦ βασιλέως	2	हेरोद राजाको समयमा	“जब हेरोद त्‍यहाँ राजा थिए”
64	MAT	2	1	kf5g		Ἡρῴδου	1	हेरोद	यसले महान् हेरोदलाई जनाउँछ ।
65	MAT	2	1	p6gc		μάγοι ἀπὸ ἀνατολῶν	1	पूर्वबाटका ज्ञानी मानिसहरू	“पूर्वबाटका मानिसहरू जसले ताराहरूको अध्ययन गर्थे”
66	MAT	2	1	ft22		ἀπὸ ἀνατολῶν	1	पूर्वबाटका	“यहूदियाको सुदूरपूर्वको मुलुकबाट”
67	MAT	2	2	v5t4		ποῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς Βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων?	1	उहाँ कहाँ हुनुहुन्छ जो यहूदीहरूका राजा भइ जन्मनुभयो ?	ती मानिसहरूलाई ताराहरूको अध्ययन गरेर थाहा भएको थियो कि राजा बन्‍नुहुने व्यक्ति चाहिँ जन्मिसक्‍नुभएको थियो । तिनीहरू उहाँ कहाँ हुनुहुन्छ भनेर जान्‍न कोसिस गरिरहेका थिए । वैकल्‍पिक अनुवादः “पछि यहूदीहरूको राजा बन्‍नुहुने एक बालकको जन्म भएको छ । उहाँ कहाँ हुनुहुन्छ ?”
68	MAT	2	2	zj7c		αὐτοῦ τὸν ἀστέρα	1	उहाँको तारा	तिनीहरूले बालक चाहिँ त्यस ताराको न्यायोचित हकदार थिए भनेर भनिरहेका थिएनन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यस तारा जसले उहाँको बारेमा बताउँछ” वा “त्यो तारा जुन उहाँको जन्मसँग सम्बन्धित छ”
69	MAT	2	2	a7y9		ἐν τῇ ἀνατολῇ	1	पूर्वमा	“जसरी त्‍यो पूर्वमा देखा पर्‍यो” वा “जब हामी आफ्‍नो मुलुकमा थियौँ”
70	MAT	2	2	v248		προσκυνῆσαι	1	आराधना गर्न	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) तिनीहरूले बालकलाई ईश्‍वरीय हुनुभएको रूपमा आराधना गर्न अभिप्राय राखे वा २) तिनीहरूले उहाँलाई एक मानवीय राजाको रूपमा सम्‍मान गर्न चाहन्थे । यदि तपाईंको भाषामा कुनै त्यस्तो शब्द छ जसले यी दुवै कुराहरूलाई समावेश गर्छ भने, त्यसलाई यहाँ प्रयोग गर्ने बारेमा तपाईंले विचार गर्नुपर्छ ।
71	MAT	2	3	p5rw		ἐταράχθη	1	तिनी बिचलित भए	“तिनी चिन्तित थिए ।” त्यस बालकले उनलाई राजाको रूपमा भएको उनको ओहदाबाट हटाउनेछन् भनेर हेरोद डराएका थिए ।
72	MAT	2	3	qu3d	figs-metonymy	πᾶσα Ἱεροσόλυμα	1	सारा यरूशलेम	यहाँ “यरूशलेम”ले मानिसहरूलाई जनाउँछ । साथै, साथै “सारा” को अर्थ “धेरैजना” भन्‍ने हुन्‍छ । कति धेरै मानिसहरू बेचैन भएका थिए भन्‍ने कुरालाई जोड दिनका लागि मत्तीले यहाँ अतिरञ्‍जन गरिरहेका छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “यरूशलेममा भएका धेरैजसो मानिसहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
73	MAT	2	4	ne4v			0	सामान्य जानकारीः	पद ६ मा, ख्रीष्‍टको बेथलेहेममा जन्मनुहुनेछ भनी दर्शाउनका लागि मुख्‍य पूजाहारीहरू र मानिसहरूका शास्‍त्रीहरूले मीका अगमवक्ताको खण्‍डलाई उद्‌धृत गर्छन् ।
74	MAT	2	5	w68n		ἐν Βηθλέεμ τῆς Ἰουδαίας	1	यहूदियाको बेथलेहेममा	“यहूदियाको प्रान्तमा रहेको बेथलेहेमको सहरमा”
75	MAT	2	5	z2i4	figs-activepassive	οὕτως…γέγραπται διὰ τοῦ προφήτου	1	अगमवक्ताद्वारा लेखिएको कुरा यही हो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अगमवक्ताले धेरै समय पहिले लेखेका कुरा यही हो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
76	MAT	2	6	kmw7	figs-apostrophe	σύ Βηθλέεμ	1	तँ, बेथलेहेम, ... यहूदाका अगुवाहरूको माझमा तुच्छ छैनस्	मीकाले बेथलेहेमका मानिसहरूसँग तिनीहरू उनीसँगै भएका जसरी कुरा गरिरहेका थिए, तर तिनीहरू उनीसँग थिएनन् । साथै, “तुच्‍छ छैनस्” भन्‍ने कुरालाई सकारात्मक वाक्यांशसहित अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरू, बेथलेहेमका मानिसहरू, तिमीहरूको सहर ... यहूदामा भएका सबैभन्दा बढी महत्त्वपूर्ण सहरहरूमध्ये एउटा हो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-apostrophe]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-litotes]])
77	MAT	2	6	tg5d	figs-metaphor	ὅστις ποιμανεῖ τὸν λαόν μου τὸν Ἰσραήλ	1	जसले मेरा मानिसहरू इस्राएलको हेरचाह गर्नेछन्	मीकाले यी शासकको विषयमा एक गोठालोको रूपमा कुरा गर्नुहुन्छ । यसको अर्थ हो कि उहाँले मानिसहरूलाई डोहोर्‍याउनुहुनेछ र तिनीहरूको वास्ता गर्नुहुनेछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसले मेरा मानिसहरू इस्राएललाई एक गोठालोले आफ्‍ना भेडाहरूलाई डोहोर्‍याए झैँ गरेर डोहोर्‍याउनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
78	MAT	2	7	b487		Ἡρῴδης λάθρᾳ καλέσας τοὺς μάγους	1	हेरोदले ज्ञानी मानिसहरूलाई गोप्य तवरमा बोलाए	यसको अर्थ हो कि हेरोदले अरू मानिसहरूलाई थाहा नगराइकन ज्ञानी मानिसहरूसँग कुरा गरे ।
79	MAT	2	7	tax3	figs-quotations	ἠκρίβωσεν παρ’ αὐτῶν τὸν χρόνον τοῦ φαινομένου ἀστέρος	1	त्यो तारा ठ्याक्‍कै कुन समयमा देखा परेको थियो भनेर सोध्‍नलाई	यसलाई प्रत्यक्ष उद्धरणको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरू ... , र उनले तिनीहरूलाई सोधे, ‘यो तारा ठ्याक्‍कै कहिले देखा पर्‍यो ?’” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
80	MAT	2	7	vng3	figs-explicit	τὸν χρόνον τοῦ φαινομένου ἀστέρος	1	त्यो तारा ठ्याक्‍कै देखा परेको खास समय	त्‍यो तारा कति बेला देखा पर्‍यो भनी ती ज्ञानी मानिसहरूले उनलाई बताए भनेर बुझिएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ ... तारा कुन समयमा देखा परेको थियो ... । त्‍यो तारा पहिले कति बेला देखा पर्‍यो भनी ती ज्ञानी मानिसहरूले हेरोदलाई बताए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
81	MAT	2	8	v7y2		τοῦ παιδίου	1	साना बालक	यसले येशूलाई जनाउँछ ।
82	MAT	2	8	t4u1		ἀπαγγείλατέ μοι	1	मलाई भन	“मलाई जानकारी देओ” वा “मलाई भन” वा “आएर मलाई खबर देओ”
83	MAT	2	8	jtw7		προσκυνήσω αὐτῷ	1	उहाँलाई आराधना गर्न	तपाईंले यसलाई मत्ती २:२ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
84	MAT	2	9	h1zx		οἱ δὲ ἀκούσαντες	1	तिनीहरूले सुनिसकेपछि	“ज्ञानी मानिसहरूले ... ”
85	MAT	2	9	wl4r		εἶδον ἐν τῇ ἀνατολῇ	1	तिनीहरूले पूर्वमा देखेका थिए	“तिनीहरूले पूर्वमा माथि आउँदै गरेको देखेका थिए” वा “तिनीहरूले आफ्‍नो मुलुकमा देखेका थिए”
86	MAT	2	9	hy1i		προῆγεν αὐτούς	1	तिनीहरूको अगि गयो	“तिनीहरूलाई मार्गनिर्देशन गर्‍यो” वा “तिनीहरूलाई डोहोर्‍यायो”
87	MAT	2	9	jp2j		ἐστάθη ἐπάνω	1	... माथि अडियो	“ ... माथि रोकियो”
88	MAT	2	9	w3v1		οὗ ἦν τὸ παιδίον	1	जहाँ साना बालक थिए	“साना बालक बसिरहेको ठाउँमा”
89	MAT	2	11	pv3r			0	जोड्ने कथनः	यहाँ मरियम, योसेफ, र साना बालक येशू बसिरहनुभएका घरतर्फ परिवेश बदलन्छ ।
90	MAT	2	11	tu5s		ἐλθόντες	1	तिनीहरू गए	“ज्ञानी मानिसहरू गए”
91	MAT	2	11	d41d	translate-symaction	πεσόντες προσεκύνησαν αὐτῷ	1	तिनीहरूले घोप्‍टो परेर उहाँको आराधना गरे	“तिनीहरूले घुँडा टेके र तिनीहरूका अनुहारहरूलाई भुइंसम्‍म झुकाए ।” तिनीहरूले येशूलाई सम्‍मान गर्न यसो गरे । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
92	MAT	2	11	r452	figs-metonymy	τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν	1	तिनीहरूका कन्‍तुरहरू	यहाँ “कन्तुरहरू”ले तिनीहरूले आफ्‍ना धनसम्‍पत्तिहरूलाई बोक्‍नलाई प्रयोग गर्ने बाकसहरू वा झोलाहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ती भाँडाहरू जसमा तिनीहरू धनसम्‍पत्तिहरू राखिन्थे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
93	MAT	2	12	zyq6		χρηματισθέντες	1	परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई चेतावनी दिनुभयो	“त्यसपछि, परमेश्‍वरले ज्ञानी मानिसहरूलाई चेतावनी दिनुभयो ।” परमेश्‍वर जान्‍नुहुन्थ्यो कि हेरोदले बालकलाई हानी गर्न चाहन्थे ।
94	MAT	2	12	dr1p	figs-quotations	κατ’ ὄναρ μὴ ἀνακάμψαι πρὸς Ἡρῴδην	1	हेरोदकहाँ फर्की नजानलाई भनी सपनामा ... , त्यसैले	यसलाई एउटा प्रत्यक्ष उद्धरणको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “भन्दै सपनामा ... , ‘राजा हेरोदकहाँ फर्केर नजानू’, त्यसैले” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
95	MAT	2	13	brp5			0	सामान्य जानकारीः	पद १५ मा, ख्रीष्‍टले मिश्रमा समय बिताउनुहुनेछ भनी दर्शाउनका लागि मत्तीले होशे अगमवक्ताबाट उद्धरण गर्छन् ।
96	MAT	2	13	iw8p		ἀναχωρησάντων…αὐτῶν	1	तिनीहरू गइसकेपछि	“ज्ञानी मानिसहरू गइसकेका थिए”
97	MAT	2	13	zwj5		φαίνεται κατ’ ὄναρ τῷ Ἰωσὴφ	1	योसेफकहाँ सपनामा देखा परे	“योसेफले सपना देखिरहेका बेलामा उनीकहाँ आए”
98	MAT	2	13	u4a4	figs-you	ἐγερθεὶς, παράλαβε…φεῦγε…ἴσθι…σοι	1	उठ, ... लिऊ ... भाग ... तिमी ... रहिरह	परमेश्‍वर योसेफसँग कुरा गरिरहनुभएको छ, त्यसैले यिनीहरू सबै एकवचनको रूपमा भएको हुनुपर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
99	MAT	2	13	v88f	figs-explicit	ἕως ἂν εἴπω σοι	1	मैले तिमीलाई नभनेसम्‍म	यो भनाइको पूर्ण अर्थलाई स्पष्‍ट पार्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “फर्केर आउनलाई सुरक्षित छ भनेर मैले तिमीलाई नभनेसम्‍म” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
100	MAT	2	13	g3t7		εἴπω σοι	1	म तिमी भन्छु	यहाँ “म” शब्दले परमेश्‍वरलाई जनाउँछ । स्वर्गदूतले परमेश्‍वरको तर्फबाट बोलिरहेका छन् ।
101	MAT	2	15	ft3a	figs-explicit	ἦν	1	उनी रहे	यो बुझिएको छ कि योसेफ, मरियम, र येशू मिश्रमा नै रहनुभयो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू रहे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
102	MAT	2	15	d11g		ἕως τῆς τελευτῆς Ἡρῴδου	1	हेरोदको मृत्यु नभएसम्‍म	हेरोद मत्ती २:१९ नआएसम्‍म मर्दैनन् । यो कथनले तिनीहरूको मिश्रवासको अवधिलाई वर्णन गर्छ, र हेरोद त्यो समयमा मरे भनेर यसले भन्दैन ।
103	MAT	2	15	d5wl		ἐξ Αἰγύπτου ἐκάλεσα τὸν Υἱόν μου	1	मिश्रबाट मैले मेरो पुत्रलाई बोलाएको छु	“मैले मेरो पुत्रलाई मिश्रबाट बोलाएको छु”
104	MAT	2	15	dr9b		τὸν Υἱόν μου	1	मेरो पुत्र	यसले होशेमा इस्राएलका मानिसहरूलाई जनाउँछ । यो कुरा परमेश्‍वरको पुत्र, येशूको बारेमा सत्य हो भनी भन्‍नलाई मत्तीले उद्धरण गरे । एकमात्र छोरा वा पहिलो छोरालाई जनाउने शब्दको प्रयोग गरेर यसलाई अनुवाद गर्नुहोस् ।
105	MAT	2	16	s2la	figs-events		0	सामान्य जानकारीः	यी घटनाहरू हेरोदको मृत्‍यु हुनुभन्‍दा पहिला घट्छन्, जुन मत्तीले मत्ती २:१५ मा उल्‍लेख गरे । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-events]])
106	MAT	2	16	yq7p			0	जोड्ने कथनः	यहाँ परिवेश पुनः हेरोदतर्फ फर्किन्छ र ज्ञानी मानिसहरूले उनलाई छक्याएको कुरा चाल पाएपछि उनले के गरे भनेर बताउँछ ।
107	MAT	2	16	g513	figs-activepassive	ἐνεπαίχθη ὑπὸ τῶν μάγων	1	उनलाई ज्ञानी मानिसहरूद्वारा गिल्‍ला गरिएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ज्ञानी मानिसहरूले उनलाई छक्याएर शर्ममा पारेका थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
108	MAT	2	16	d8d5	figs-explicit	ἀποστείλας, ἀνεῖλεν πάντας τοὺς παῖδας	1	उनले पठाए र सारा पुरुष बालकहरूलाई मारे	हेरोद आफैँले ती बालकहरूलाई मारेनन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “उनले सबै केटाहरूलाई मार्नलाई आफ्‍ना सिपाहीहरूलाई आदेश दिए” वा “त्यहाँ भएका सबै नर शिशुहरूलाई मार्नलाई उनले सिपाहीहरू पठाए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
109	MAT	2	16	nkr1	translate-numbers	διετοῦς καὶ κατωτέρω	1	दुई वर्ष वा सोभन्दा मुनि	“२ वर्षका अनि तीभन्दा साना” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
110	MAT	2	16	dr3r		κατὰ τὸν χρόνον	1	समयअनुसार	“त्यो समयको आधारमा”
111	MAT	2	17	q1y9			0	सामान्य जानकारीः	बेथलेहेम क्षेत्रका सबै पुरुष बालकहरूको मृत्‍यु धर्मशास्‍त्रमा लेखिएअनुसार हुन आएको थियो भनी दर्शाउनका लागि मत्तीले यर्मिया अगमवक्ताबाट उद्धरण गर्छन् ।
112	MAT	2	17	l8g5	figs-activepassive	τότε ἐπληρώθη	1	तब पूरा भएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यसले पूरा गर्‍यो” वा “हेरोदका कार्यहरूले पूरा गरे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
113	MAT	2	17	v6a1	figs-activepassive	τὸ ῥηθὲν διὰ Ἰερεμίου τοῦ προφήτου	1	जे यर्मिया अगमवक्ताद्वारा भनिएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जे परमप्रभुले यर्मिया अगमवक्ताद्वारा धेरै अघि भन्‍नुभएको थियो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
114	MAT	2	18	p9gk		φωνὴ…ἠκούσθη…οὐκ εἰσίν	1	एउटा स्वर सुनियो ... तिनीहरू अब रहेनन्	मत्तीले यर्मिया अगमवक्तालाई उद्धरण गरिरहेका छन् ।
115	MAT	2	18	k91t	figs-activepassive	φωνὴ…ἠκούσθη	1	एउटा स्वर सुनियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूले एउटा आवाज सुने” वा “त्‍यहाँ एउटा ठूलो आवाज भयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
116	MAT	2	18	zm17		Ῥαχὴλ κλαίουσα τὰ τέκνα αὐτῆς	1	राहेल आफ्‍ना बालकहरूका निम्‍ति रोइरहेकी	राहेल यो समयभन्‍दा धेरै वर्ष पहिले जिउँथिन् । यो अगमवाणीले राहेल, जो मरिसकेकी छिन्, आफ्‍ना सन्‍तानहरूका लागि रुँदै गरेकी देखाउँछ ।
117	MAT	2	18	rgg1	figs-activepassive	οὐκ ἤθελεν παρακληθῆναι	1	तिनले सान्‍त्‍वना लिनलाई इन्‍कार गरिन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कसैले पनि तिनलाई सन्‍त्‍वना दिन सकेन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
118	MAT	2	18	p9ri	figs-euphemism	ὅτι οὐκ εἰσίν	1	किनभने तिनीहरू अब रहेनन्	“किनभने बालकहरू गएका थिए र फेरि कहिलै फर्कने थिएनन् ।” यहाँ “अब रहेनन्” भन्‍नु भनेको तिनीहरू मरेका थिए भन्‍नलाई नरम किसिमको भनाइ हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनभने तिनीहरू मरेका थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-euphemism]])
119	MAT	2	19	kt2i			0	जोड्ने कथनः	यहाँ योसेफ, मरियम, र साना बालक येशू रहिरहनुभएको मिश्रतर्फ परिवेश बदलन्छ ।
120	MAT	2	19	r4yu		ἰδοὺ	1	हेर	यसले अझ ठूलो कथामा भएको अर्को घटनाको सुरुवातलाई अङ्कित गर्छ । यसले अघिका घटनाहरूमा भएकोभन्दा भिन्‍नै मानिसहरूलाई समावेश गर्न सक्‍छ । तपाईंको भाषामा यसो गर्ने तरिका हुन सक्‍छ ।
121	MAT	2	20	hz2m	figs-euphemism	οἱ ζητοῦντες τὴν ψυχὴν τοῦ παιδίου	1	तिनीहरू जसले बालकको जीवन लिन खोज्‍थे	यहाँ “बालकको जीवन लिन खोज्‍थे” भनेको तिनीहरूले बालकलाई मार्न चाहन्थे भन्‍ने एउटा तरिका हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू जसले बालकलाई मार्न उहाँलाई खोजिरहेका थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-euphemism]])
122	MAT	2	20	y6r6		οἱ ζητοῦντες	1	तिनीहरू जसले खोजे	यसले राजा हेरोद र उनका सल्‍लाहकारहरूलाई जनाउँछ ।
123	MAT	2	22	kg7u			0	जोड्ने कथनः	यहूदीहरूका नयाँ राजालाई मार्ने हेरोदको प्रयासको बारेमा मत्ती २:१ मा सुरु भएको कथाको भाग यो अन्त हो ।
124	MAT	2	22	uq8p		ἀκούσας δὲ	1	तर जब उनले सुने	“तर जब योसेफले सुने”
125	MAT	2	22	h4cq	translate-names	Ἀρχέλαος	1	अर्खिलाउस	यो हेरोदको छोराको नाम हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]])
126	MAT	2	22	zk37		ἐφοβήθη	1	उनी डराए	“योसेफ डराए”
127	MAT	2	23	dx5i	figs-activepassive	τὸ ῥηθὲν διὰ τῶν προφητῶν	1	जे अगमवक्ताहरूद्वारा भनिएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जे परमप्रभुले अगमवक्ताहरूद्वारा धेरै समय पहिले भन्‍नुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
128	MAT	2	23	hc8g	translate-names	Ναζωραῖος κληθήσεται	1	उहाँलाई नासरी भनिनेछ	यहाँ “उहाँ”ले येशूलाई जनाउँछ । येशूको समयभन्‍दा पहिलेका अगमवक्ताहरूले उहाँलाई मसिह अथवा ख्रीष्‍ट भनेर जनाएका हुन सक्‍छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूले ख्रीष्‍ट एक नासरी हुनुहुन्‍छ भनेर भन्‍ने थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]])
129	MAT	3	intro	a6h3			0		मत्ती ०३ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा केही अनुवादहरूले पुरानो करारबाटका उद्धरणहरूलाई पृष्‍ठमा बाँकीको खण्‍डभन्दा दायाँतिर पर सार्छन् । यूएलटीले पद ३ मा उद्धरण गरेर ल्याइएको सामग्रीसँग यसै गर्छ । यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू “पश्‍चाताप सुहाउँदो फल फलाओ” फल चाहिँ धर्मशास्‍त्रमा चित्रण गर्नलाई धेरै प्रयोग भएको शब्द हो । असल वा खराब व्‍यवहारका परिणामहरूलाई वर्णन गर्नका लागि लेखकहरूले यसको प्रयोग गर्छन् । यस अध्यायमा, असल फल भनेको परमेश्‍वरले अह्राउनुभएको अनुसार जिउनुको परिणाम हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/other/fruit]]) यस अध्यायमा भएका अनुवादका अन्य सम्भाव्य कठिनाइहरू “स्‍वर्गको राज्‍य नजिकै छ” यूहन्‍नाले यी वचनहरू बोल्दा “स्‍वर्गको राज्‍य” आइसकेको थियो वा आउँदै थियो भनेर कसैलाई पनि पक्‍का गरी थाहा छैन । अङ्ग्रेजी अनुवादहरूले धेरैपटक “नजिकै” भन्‍ने वाक्यांशको प्रयोग गर्छन्, तर यी शब्दहरू अनुवाद गर्नलाई कठिन हुन सक्‍छन् । अन्य संस्करणहरूले “नजिक आउँदै छ” र “नजिक आएको छ” जस्‍ता वाक्यांशहरूलाई प्रयोग गर्छन् ।
130	MAT	3	1	xp3z			0	सामान्य जानकारीः	यो कथाको नयाँ भागको सुरुवात हो जहाँ मत्तीले बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाको सेवकाइको विषयमा बताउँछन् । पद ३ मा, येशूको सेवकाइको लागि तयारी गर्नका लागि बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍ना परमेश्‍वरले नियुक्त गर्नुभएको सन्देशवाहक थिए भनी देखाउन मत्तीले यशैया अगमवक्ताबाट उद्धरण गर्छन् ।
131	MAT	3	1	d74m		ἐν…ταῖς ἡμέραις ἐκείναις	1	ती दिनहरूमा	यो योसेफ र उनको परिवारले मिश्र छोडेर नासरतमा गएको धेरै वर्षपछिको समय हो । यो सम्भवतः येशूले उहाँको सेवकाइ सुरु गर्न लाग्‍नुभएको समयको छेउछाउमा हो । वैकल्पिक अनुवादः “केही समयपछि” वा “केही वर्षपश्‍चात”
132	MAT	3	2	w7e9	figs-you	μετανοεῖτε	1	पश्‍चात्ताप गर	यो बहुवचनमा छ । यूहन्‍ना भीडहरूसँग कुरा गर्दैछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
133	MAT	3	2	hvx8	figs-metonymy	ἤγγικεν…ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्‍वर्गको राज्‍य नजिकै छ	“स्‍वर्गको राज्‍य” भन्‍ने वाक्‍यांशले परमेश्‍वरले राजाको रूपमा शासन गर्नुहुने कुरालाई जनाउँछ । यो वाक्‍यांश मत्तीको पुस्‍तकमा मात्र पाइन्‍छ । सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्‍वर्ग” शब्‍दलाई प्रयोग गर्नुहोस् । वैकल्पिक अनुवादः “स्वर्गमा हुनुभएको परमेश्‍वरले आफैँलाई राजाको रूपमा चाँडै देखाउनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
134	MAT	3	3	fl4v	figs-activepassive	οὗτος γάρ ἐστιν ὁ ῥηθεὶς διὰ Ἠσαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος	1	किनभने यिनी तिनै हुन् जसको बारेमा यशैया अगमवक्ताद्वारा यसो भन्दै बताइएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनकि यशैया अगमवक्ताले बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाको बारेमा बोलिरहेका थिए जब तिनले भने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
135	MAT	3	3	hxb6		φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ	1	उजाडस्‍थानमा कराइरहने एकजनाको आवाज	यसलाई एउटा वाक्यको रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उजाडस्‍थानमा कराइरहने एकजनाको आवाज सुनिएको छ” वा “तिनीहरूले उजाडस्‍थानमा कराइरहने एकजनाको आवाज सुन्छन्”
136	MAT	3	3	yhe7	figs-parallelism	ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου; εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ	1	परमप्रभुको मार्ग तयार पार ... उहाँका मार्गहरू सोझा बनाओ	यी दुई वाक्‍यांशहरूको अर्थ एउटै हुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]])
137	MAT	3	3	y8b5	figs-metaphor	ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου	1	परमप्रभुको मार्ग तयार पार	“परमप्रभुको लागि बाटो तयार गर ।” यसो गर्ने कुराले प्रभु आउनुहुँदा उहाँको सन्‍देश सुन्‍नलाई तयार हुने कुरालाई प्रतिनिधित्व गर्छ । मानिसहरूले तिनीहरूका पापहरूको लागि पश्‍चात्ताप गरेर यसो गर्दछन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “प्रभु आउनुहुँदा उहाँको सन्देश सुन्‍नलाई तयारी गर” वा “पश्‍चात्ताप गर र प्रभुको आगमनको लागि तयार होओ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
138	MAT	3	4	j647	writing-background	αὐτὸς δὲ ὁ Ἰωάννης εἶχεν τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ ἀπὸ τριχῶν καμήλου καὶ ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ, ἡ δὲ τροφὴ ἦν αὐτοῦ ἀκρίδες καὶ μέλι ἄγριον	1	अब ... वन-मह	यहाँ “अब” शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नलाई प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले बप्‍तिस्मा दिने यूहन्‍नाको पृष्‍ठभूमिको बारेमा बताउँछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-background]])
139	MAT	3	4	x7f3	translate-symaction	εἶχεν τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ ἀπὸ τριχῶν καμήλου καὶ ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ	1	ऊँटको रौँको वस्‍त्र र कम्‍मरमा छालाको पेटी लगाउँथे	यस्‍तो वस्‍त्रले यूहन्‍ना धेरै समय पहिलेका अगमवक्ताहरू, विशेष गरी एलिया अगमवक्ता जस्‍तै अगमवक्ता नै हुन् भन्‍ने कुराको सङ्केत दिन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
140	MAT	3	5	j8ke	figs-metonymy	Ἱεροσόλυμα, καὶ πᾶσα ἡ Ἰουδαία, καὶ πᾶσα ἡ περίχωρος	1	त्‍यसपछि यरूशलेम, सारा यहूदिया, र सबै क्षेत्र	“यरूशलेम”, “यहूदिया” र “क्षेत्र” भन्‍ने शब्दहरू त्यस भेगबाटका मानिसहरूका लागि प्रतिस्थापन शब्दहरू हुन् । “सबै” शब्द चाहिँ थुप्रै धेरै मानिसहरू बाहिर गए भनेर जोड दिनका लागि अतिरञ्‍जन हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यसपछि यरूशलेम, यहूदिया, र त्यस क्षेत्रबाटका थुप्रै धेरै मानिसहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
141	MAT	3	6	v5xn	figs-activepassive	ἐβαπτίζοντο…ὑπ’ αὐτοῦ	1	तिनीहरूले उनीद्वारा बप्‍तिस्‍मा लिए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यूहन्‍नाले तिनीहरूलाई बप्‍तिस्‍मा दिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
142	MAT	3	6	gi4r		ἐβαπτίζοντο	1	तिनीहरूले बप्‍तिस्‍मा लिए	यसले यरूशलेम, यहूदिया र यर्दन नदी वरपरका क्षेत्रबाट आएका मानिसहरूलाई जनाउँछ ।
143	MAT	3	7	b2br			0	सामान्य जानकारीः	बम्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाले फरिसी र सदुकीहरूलाई हप्‍काउन सुरु गर्छन् ।
144	MAT	3	7	fjl3	figs-metaphor	γεννήματα ἐχιδνῶν, τίς	1	तिमीहरू सर्पका सन्तान हो, जसले	यो एउटा अलङ्कार हो । यहाँ “सन्तान”को अर्थ “त्यसको गुण भएको” भन्‍ने हुन्छ । यी सर्पहरू खतरनाक किसिमका सर्पहरू हुन् र दुष्‍टतालाई प्रतिनिधित्व गर्छ । यसलाई अलग वाक्‍यको रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्‍छ । वैकल्पिक अनुवादः “तिमीहरू दुष्‍ट विषालु सर्पहरू ! जसले” वा “तिमीहरू विषालु सर्पहरू जस्तै दुष्‍ट छौ ! जसले” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
145	MAT	3	7	c4cl	figs-rquestion	τίς ὑπέδειξεν ὑμῖν φυγεῖν ἀπὸ τῆς μελλούσης ὀργῆς?	1	आउन लागेको क्रोधबाट भाग्‍न तिमीहरूलाई कसले चेतावनी दियो ?	यस आलङ्कारिक प्रश्‍नद्वारा बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाले फरिसीहरू र सदूकीहरूलाई हप्‍काइरहेका थिए किनभने परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई दण्ड नदिऊन् भनेर तिनीहरूलाई बप्‍तिस्मा दिन तिनीहरूले उनलाई बिन्ती गरिरहेका थिए, तर तिनीहरूले पाप गर्न छोड्‍न चाहेनन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “यसरी तिमीहरू परमेश्‍वरको क्रोधबाट भाग्‍न सक्दैनौ ।” वा “मैले तिमीहरूलाई बप्‍तिस्‍मा दिएकोले मात्रै तिमीहरू परमेश्‍वरको क्रोधबाट भाग्‍न सक्छौ भनेर नसोच ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
146	MAT	3	7	h7ac	figs-metonymy	φυγεῖν ἀπὸ τῆς μελλούσης ὀργῆς	1	आउन लागेको क्रोधबाट भाग्न	“क्रोध” शब्दलाई परमेश्‍वरको दण्डलाई जनाउनको निम्ति प्रयोग गरिएको छ किनभने दण्डभन्दा अगाडि उहाँको क्रोध आउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “आउन लागेको दण्डबाट भाग्न” वा “उम्कनलाई किनभने परमेश्‍वरले तिमीहरूलाई दण्ड दिनै लाग्‍नुभएको छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
147	MAT	3	8	s8ac	figs-metaphor	ποιήσατε οὖν καρπὸν ἄξιον τῆς μετανοίας	1	त्यसैले पश्‍चाताप सुहाउँदो फल फलाओ	“फल फलाओ” भन्‍ने वाक्‍यांश व्यक्तिका कार्यहरूलाई जनाउने एउटा अलङ्कार हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूले साँच्‍चै नै पश्‍चात्ताप गरेका छौ भनेर तिमीहरूका कामहरूले देखाऊन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
148	MAT	3	9	q7b1	figs-explicit	πατέρα ἔχομεν τὸν Ἀβραάμ	1	अब्राहाम नै हाम्रा पिता हुन्	“अब्राहाम हाम्रा पूर्खा हुन्” वा “हामीहरू अब्राहामका सन्तान हौँ ।” यहूदी अगुवाहरूले विचार गरे कि तिनीहरू अब्राहामका सन्‍तान भएका हुनाले परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई दण्‍ड दिनुहुने थिएन । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
149	MAT	3	9	r29p		λέγω γὰρ ὑμῖν	1	किनकि म तिमीहरूलाई भन्‍छु	यसले यूहन्‍नाले बताउन लागेको कुरामा जोड थप्‍छ ।
150	MAT	3	9	k843		ὁ Θεὸς ἐκ τῶν λίθων τούτων ἐγεῖραι τέκνα τῷ Ἀβραάμ	1	परमेश्‍वरले अब्राहामको लागि यी ढुङ्गाहरूबाट पनि सन्तान उत्पन्‍न गराउन सक्‍नुहुन्छ	“परमेश्‍वरले यी ढुङ्गाहरूबाट पनि शारीरिक सन्तानहरू बनाएर तिनीहरूलाई अब्राहामको निम्ति दिन सक्‍नुहुन्छ”
151	MAT	3	10	ls7m			0	जोड्ने कथनः	फरिसी र सदूकीहरूलाई हप्‍काउने कुरालाई बप्‍तिस्‍मा दिने युहन्‍नाले निरन्‍तरता दिन्‍छन् ।
152	MAT	3	10	ke4s	figs-metaphor	ἤδη δὲ ἡ ἀξίνη πρὸς τὴν ῥίζαν τῶν δένδρων κεῖται; πᾶν οὖν δένδρον μὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται	1	तर रूखहरूको फेदमा बन्चरो अगि नै परिसकेको छ । यसकारण, असल फल नफलाउने हरेक रूख काटी ढालिन्छ, र आगोमा फ्याँकिन्छ	यो अलङ्कारको अर्थ परमेश्‍वर पापीहरूलाई दण्‍ड दिन तयार हुनुहुन्‍छ भन्‍ने हुन्‍छ । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरसँग उहाँको बन्‍चरो छ, र खराब फल फलाउने कुनै पनि रूखलाई काटेर ढाल्‍न र जलाउन उहाँ तयार हुनुहुन्‍छ” वा “जसरी कुनै मानिसले खराब फल फलाउने रूखलाई काट्न अनि जलाउनलाई आफ्नो बन्चरोलाई तयारी अवस्थामा राख्छ, त्यसरी नै तिमीहरूका पापहरूको कारण तिमीहरूलाई दण्ड दिनलाई परमेश्‍वर तयार हुनुहुन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
153	MAT	3	11	lx69		εἰς μετάνοιαν	1	पश्‍चात्तापको निम्‍ति	“तिमिहरूले पश्‍चात्ताप गरेका छौ भनी देखाउनका लागि”
154	MAT	3	11	mc2r		ὁ δὲ ὀπίσω μου ἐρχόμενος	1	तर उहाँ जो मपछि आउनुहुन्छ	यूहन्‍नापछि आउनुहुने व्यक्ति चाहिँ येशू हुनुहुन्छ ।
155	MAT	3	11	c1xf		ἰσχυρότερός μού ἐστιν	1	मभन्‍दा शक्तिशाली हुनुहुन्‍छ	“मभन्‍दा बढी महत्त्वपूर्ण हुनुहुन्‍छ”
156	MAT	3	11	gtm7	figs-metaphor	αὐτὸς ὑμᾶς βαπτίσει ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ καὶ πυρί	1	उहाँले तिमीहरूलाई पवित्र आत्मा र आगोले बप्‍तिस्‍मा दिनुहुनेछ	यस अलङ्कारले यूहन्‍नाको पानीले दिने बप्‍तिस्‍मालाई भविष्‍यको आगोले दिने बप्‍तिस्मासँग तुलना गर्छ । यसको अर्थ हो कि यूहन्‍नाको बप्‍तिस्‍माले मानिसहरूलाई तिनीहरूका पापबाट केवल प्रतीकात्मक रूपमा मात्र शुद्ध पार्दछ । पवित्र आत्‍मा र आगोको बप्‍तिस्‍माले मानिसहरूलाई तिनीहरूका पापबाट साँचो रूपमा शुद्ध पार्दछ । सम्‍भव भएमा, यूहन्‍नाको बप्‍तिस्‍मासँगको तुलनालाई कायम राख्‍नलाई तपाईंको अनुवादमा “बप्‍तिस्मा दिनु” शब्दलाई प्रयोग गर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
157	MAT	3	12	gcq8	figs-metaphor	οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ; καὶ διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ	1	उहाँको खलालाई राम्ररी सफा गर्न उहाँको निफन्‍ने नाङ्लो उहाँको हातमा छ	ख्रीष्‍टले धर्मी मानिसहरूलाई अधर्मी मानिसहरूबाट अलग गर्नुहुने तरिकालाई यस अलङ्कारले कुनै मानिसले गहुँको दानालाई भुसबाट अलग गर्ने तरिकासँग तुलना गर्दछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ख्रीष्‍ट त्यो मानिसजस्तै हुनुहुन्छ जसको हातमा निफन्‍ने नाङ्लो छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
158	MAT	3	12	sq4p	figs-idiom	οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ	1	उहाँको निफन्‍ने नाङ्लो उहाँको हातमा छ	यहाँ “उहाँको हातमा” भन्‍नुको अर्थ त्यो व्यक्ति काम गर्न तयार छ भन्‍ने हुन्छ । वैकल्पिक अनुवादः “ख्रीष्‍टले आफ्नो हातमा निफन्‍ने नाङ्लो लिनुभएको छ किनभने उहाँ तयार हुनुहुन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
159	MAT	3	12	b5m4	translate-unknown	τὸ πτύον	1	निफन्‍ने नाङ्लो	गहुँलाई हावामा उफारी गहुँको दानालाई भुसबाट अलग गर्नको निम्ति प्रयोग गरिने यो एउटा सामग्री हो । गह्रौँ गहुँका दानाहरू चाहिँ फेरि तल नै खस्छन् भने नचाहिएको भुसलाई चाहिँ हावाले उडाएर लैजान्छ । यसको आकार पराल उठाउन प्रयोग हुने काँटा भएको एउटा सामग्रीको जस्तै हुन्छ, तर यसका काँटाहरू फराकिला र काठले बनेका हुन्छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-unknown]])
160	MAT	3	12	yw29		διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ	1	उहाँको खलालाई राम्ररी सफा गर्न	ख्रीष्‍ट चाहिँ निफन्‍ने नाङ्लो हातमा लिएको मानिस जस्‍तै हुनुहुन्‍छ जो आफ्‍नो खलालाई सफा गर्न तयार हुनुहुन्छ ।
161	MAT	3	12	r2ua		τὴν ἅλωνα αὐτοῦ	1	उहाँको खला	“उहाँको स्थल” वा “त्यो स्थल जहाँ उहाँले गहुँका दानाहरूलाई भुसबाट अलग राख्‍नुहुन्छ”
162	MAT	3	12	av8l	figs-metaphor	συνάξει τὸν σῖτον αὐτοῦ εἰς τὴν ἀποθήκην…τὸ…ἄχυρον κατακαύσει πυρὶ ἀσβέστῳ	1	धनसारमा उहाँको गहुँ थुपार्न ... उहाँले भुसलाई चाहिँ कहिल्यै निभाउन नसकिने आगोले डढाइदिनुहुनेछ	यो एउटा अलङ्कार हो जसले दुष्‍ट मानिसहरूबाट धर्मी मानिसहरूलाई परमेश्‍वरले कसरी अलग गर्नुहुन्छ भन्‍ने कुरालाई देखाउँछ । किसानको धनसारमा गहुँलाई राखेको झैँ गरी धर्मीहरू स्वर्गमा जानेछन्, र परमेश्‍वरले भुसजस्ता मानिसहरूलाई कहिल्यै ननिभ्ने आगोले जलाउनुहुनेछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
163	MAT	3	12	bdb7	figs-activepassive	πυρὶ ἀσβέστῳ	1	कहिल्यै निभाउन सकिँदैन	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कहिल्यै निभ्‍ने छैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
164	MAT	3	13	vl93			0	जोड्ने कथनः	यहाँ परिवेश केही पछिल्‍लो समयतर्फ जान्छ, जब बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाले येशूलाई बप्‍तिस्‍मा दिन्‍छन् ।
165	MAT	3	13	zbj9	figs-activepassive	βαπτισθῆναι ὑπ’ αὐτοῦ	1	उनीद्वारा बप्‍तिस्मा लिन	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ताकि यूहन्‍नाले उहाँलाई बप्‍तिस्मा दिन सकून्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
166	MAT	3	14	cl7t	figs-rquestion	ἐγὼ χρείαν ἔχω ὑπὸ σοῦ βαπτισθῆναι, καὶ σὺ ἔρχῃ πρός με?	1	मैले पो तपार्इंबाट बप्‍तिस्‍मा लिनुपर्नेमा, के तपार्इंचाहिँ म कहाँ आउनुहुन्छ ?	यूहन्‍नाले येशूको अनुरोधप्रति उनको आश्‍चर्यलाई देखाउन एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तपाईं मभन्‍दा बढी महत्त्वपूर्ण हुनुहुन्‍छ । मैले तपाईंलाई बप्‍तिस्मा दिन हुँदैन । तपाईंले मलाई बप्‍तिस्‍मा दिनुपर्छ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
167	MAT	3	15	h6ca	figs-exclusive	ἡμῖν	1	हाम्रो लागि	यहाँ “हाम्रो”ले येशू र यूहन्‍नालाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-inclusive]])
168	MAT	3	16	n8bk			0	जोड्ने कथनः	यो बप्‍तिस्मा दिने यूहन्‍नाको बारेमा भएको कथाको भागको अन्त हो । यसले येशूलाई उनले बप्‍तिस्‍मा दिएपछि के भयो भन्‍ने कुरालाई वर्णन गर्छ ।
169	MAT	3	16	inf6	figs-activepassive	βαπτισθεὶς δὲ	1	उहाँको बप्‍तिस्‍मा भइसकेपछि	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्पिक अनुवादः “यूहन्‍नाले येशूलाई बप्‍तिस्‍मा दिएपछि” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
170	MAT	3	16	sf5w		ἰδοὺ	1	हेर	“हेर” शब्‍दले यसपछि आउने आश्‍चर्यपूर्ण जानकारीमा ध्‍यान दिन हामीलाई सजग तुल्‍याउँछ ।
171	MAT	3	16	jh1v	figs-activepassive	ἀνεῴχθησαν αὐτῷ οἱ οὐρανοί	1	उहाँको निम्ति स्वर्ग उघारियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्पिक अनुवादः “येशूले आकाश उघ्रेको देख्‍नुभयो” वा “परमेश्‍वरले येशूको लागि स्‍वर्ग उघारिदिनुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
172	MAT	3	16	e3na	figs-simile	καταβαῖνον ὡσεὶ περιστερὰν	1	ढुकुरजस्तै गरी तल झर्दै	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) पवित्र आत्मा एउटा ढुकुरको रूपमा हुनुहुन्थ्यो भनेर बताउने यो एउटा सामान्य कथन हो वा २) यो एउटा उपमा हो जसले येशूमाथि पवित्र आत्मा बिस्तारै आउँदै गर्नुभएको कुरालाई एउटा ढुकुर तल आउने तरिकासँग तुलना गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
173	MAT	3	17	m2wk	figs-metonymy	φωνὴ ἐκ τῶν οὐρανῶν λέγουσα	1	स्वर्गबाट यसो भन्‍दै एउटा आवाज आयो	“येशूले स्वर्गबाट एउटा आवाज सुन्‍नुभयो ।” यहाँ “आवाज”ले परमेश्‍वरले बोलिरहनुभएको कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वर स्वर्गबाट बोल्‍नुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
174	MAT	3	17	myz8	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Υἱός μου	1	मेरा पुत्र	यो येशूको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण उपाधि हो जसले परमेश्‍वरसँगको उहाँको सम्बन्धलाई वर्णन गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
175	MAT	4	intro	hgw2			0		मत्ती ०४ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा केही अनुवादहरूले पढ्नलाई सजिलो बनाउनलाई कविताको हरेक पङ्क्तिलाई बाँकीको खण्‍डभन्दा दायाँतिर केही पर सार्छन् । यस अध्यायका पद ४ र १०-१८ का पदहरूसँग यूएलटीले यसै गर्छ, जुन पुरानो करारबाट लिइएका शब्दहरू हुन् । ६, १५ र १६ पदहरूमा भएका कवितासँग यूएलटीले यसै गर्छ, जुन पुरानो करारबाटका शब्दहरू हुन् । केही अनुवादहरूले पुरानो करारबाटका उद्धरणहरूलाई पृष्‍ठमा बाँकीको खण्‍डभन्दा दायाँतिर पर सार्छन् । यूएलटीले पद १० मा भएको उद्धरणसँग यसै गर्छ । यस अध्यायमा भएका अनुवादका अन्य सम्भाव्य कठिनाइहरू “स्वर्गको राज्य नजिक आएको छ” येशूले यी वचनहरू बोल्‍नुहुँदा “स्‍वर्गको राज्‍य” आइसकेको थियो वा आउँदै थियो भनेर कसैलाई पनि पक्‍का गरी थाहा छैन । अङ्ग्रेजी अनुवादहरूले धेरैपटक “नजिकै” भन्‍ने वाक्यांशको प्रयोग गर्छन्, तर यी शब्दहरू अनुवाद गर्नलाई कठिन हुन सक्‍छन् । अन्य संस्करणहरूले “नजिक आउँदै छ” र “नजिक आएको छ” जस्‍ता वाक्यांशहरूलाई प्रयोग गर्छन् । “यदि तपाईं परमेश्‍वरका पुत्र हुनुहुन्छ भने” पदहरू ३ र ६ मा भएका शब्‍दहरूलाई येशू परमेश्‍वरका पुत्र हुनुहुन्‍थ्‍यो वा हुनुहुन्थेन भनेर शैतानलाई थाहा थिएन भन्‍ने अर्थ दिएको जसरी पाठकले बुझ्‍नुहुँदैन । येशू परमेश्‍वरको पुत्र हुनुहुन्‍छ भनी परमेश्‍वरले पहिले नै भनिसक्‍नुभएको थियो (मत्ती ३:१७), त्यसैले येशू को हुनुहुन्थ्यो भनेर शैतानलाई थाहा थियो । त्यसलाई यो पनि थाहा थियो कि येशूले ढुङ्गाहरूलाई रोटी बनाउन सक्‍नुहुन्थ्यो र अग्‍ला स्थानहरूबाट हाम फालेर पनि कुनै चोटपटक बिनाको हुन सक्‍नुहुन्थ्यो । त्यसले यी कुराहरू गर्न लगाउँदै थियो ताकि उहाँले परमेश्‍वरको अनाज्ञापालन गर्नुभएको होस् र शैतानको आज्ञापालन गर्नुभएको होस् । यी शब्‍दहरूलाई “किनभने तपाईं परमेश्‍वरका पुत्र हुनुहुन्छ” वा “तपाईं परमेश्‍वरका पुत्र हुनुहुन्छ । तपाईंले के गर्न सक्‍नुहुन्‍छ सो मलाई देखाउनुहोस्” भनेर अनुवाद गर्न सकिन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/satan]] अनि [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/sonofgod]])
176	MAT	4	1	k51m			0	सामान्य जानकारीः	यहाँ मत्तीले कथाको नयाँ भागलाई सुरु गर्छन् जसमा येशूले ४० दिन उजाडस्‍थानमा बिताउनुहुन्‍छ, जहाँ शैतानले उहाँलाई परीक्षा गर्छ । पद ४ मा, येशूले व्‍यवस्‍थाको पुस्‍तकबाटको एउटा उद्धरणद्वारा शैतानलाई हप्‍काउनुहुन्छ ।
177	MAT	4	1	aq3s	figs-activepassive	ὁ Ἰησοῦς ἀνήχθη…ὑπὸ τοῦ Πνεύματος	1	येशू आत्माद्वारा डोहोर्‍याइनुभयो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “आत्माले येशूलाई डोहोर्‍याउनुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
178	MAT	4	1	wy4b	figs-activepassive	πειρασθῆναι ὑπὸ τοῦ διαβόλου	1	दुष्‍टबाट परीक्षित हुन	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ताकि दुष्‍टले येशूलाई परीक्षा गर्न सकोस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
179	MAT	4	2	iw2i		νηστεύσας…ἐπείνασεν	1	उहाँले उपवास बस्‍नुभएको थियो ... उहाँ भोको हुनुहुन्थ्यो	यिनीहरूले येशूलाई जनाउँछन् ।
180	MAT	4	2	cft7	translate-numbers	ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα	1	चालिस दिन र चालिस रात	“४० दिन र ४० रात ।” यसले २४ घन्‍टे अवधिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “४० दिनहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
181	MAT	4	3	vl86		ὁ πειράζων	1	परीक्षा गर्ने	यी शब्दहरूले “दुष्‍ट” भनेको जस्तै एउटै व्यक्तिलाई जनाउँछन् (पद १) । तपार्इंले यी दुवैलाई अनुवाद गर्न एउटै शब्दको प्रयोग गर्नुपर्ने हुन सक्छ ।
182	MAT	4	3	l1lk		εἰ Υἱὸς εἶ τοῦ Θεοῦ, εἰπὲ	1	यदि तपार्इं परमेश्‍वरका पुत्र हुनुहुन्छ भने, आज्ञा गर्नुहोस्	येशू परमेश्‍वरका पुत्र हुनुहुन्छ भन्‍ने कुरा शैतानलाई थाहा थियो भनेर मानिलिनु सम्भवतः उत्तम हुन्छ । सम्भावित अर्थहरू हुन् १) यो येशूको आफ्नै फाइदाको निम्ति आश्‍चर्यकर्महरू गर्नलाई एउटा परीक्षा हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तपार्इं परमेश्‍वरका पुत्र हुनुभएको कारण, तपार्इंले आज्ञा दिन सक्‍नुहुन्छ” वा २) यो एउटा चुनैती वा अभियोग हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “आज्ञा दिनुभएर तपार्इं परमेश्‍वरका पुत्र हुनुहुन्छ भनी प्रमाणित गर्नुहोस्”
183	MAT	4	3	c1ac	guidelines-sonofgodprinciples	Υἱὸς…τοῦ Θεοῦ	1	परमेश्‍वरको पुत्र	यो येशूको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण उपाधि हो जसले परमेश्‍वरसँगको उहाँको सम्बन्धलाई वर्णन गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
184	MAT	4	3	m1va	figs-quotations	εἰπὲ ἵνα οἱ λίθοι οὗτοι ἄρτοι γένωνται	1	यी ढुङ्गाहरूलाई रोटी हुन आज्ञा गर्नुहोस्	तपाईंले यसलाई एउटा प्रत्यक्ष उद्धरणसहित अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “‘रोटी बन्’ भनेर यी ढुङ्गाहरूलाई भन्‍नुहोस् ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
185	MAT	4	3	t3xm	figs-synecdoche	ἄρτοι	1	रोटी	यहाँ “रोटी”ले सामान्य रूपमा खानेकुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “खानेकुरा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
186	MAT	4	4	fd67	figs-activepassive	γέγραπται	1	यसो लेखिएको छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “धेरै समय पहिले मोशाले यसलाई धर्मशास्‍त्रमा लेखे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
187	MAT	4	4	rld7		οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος	1	मानिस केवल रोटीले मात्र बाँच्दैन	यसले जीवनमा खानेकुराभन्‍दा बढी महत्त्वपूर्ण कुरा केही छ भन्‍ने अर्थ दिन्छ ।
188	MAT	4	4	jl6f	figs-metonymy	ἀλλ’ ἐπὶ παντὶ ῥήματι ἐκπορευομένῳ διὰ στόματος Θεοῦ	1	तर हरेक वचनद्वारा जुन परमेश्‍वरको मुखबाट निस्कन्छ	यहाँ “वचन” र “मुख”ले परमेश्‍वरले भन्‍नुहुने कुरालाई जनाउँछन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तर परमेश्‍वरले भन्‍नुहुने हरेक कुरा सुनेर” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
189	MAT	4	5	r4a5			0	सामान्य जानकारीः	पद ६ मा, येशूको परीक्षा गर्नका लागि शैतानले भजनसंग्रहबाट उद्धरण गर्छ ।
190	MAT	4	6	fa8l		εἰ Υἱὸς εἶ τοῦ Θεοῦ, βάλε σεαυτὸν κάτω	1	यदि तपार्इं परमेश्‍वरका पुत्र हुनुहुन्छ भने, तल हाम फाल्नुहोस्	येशू परमेश्‍वरका पुत्र हुनुहुन्छ भन्‍ने कुरा शैतानलाई थाहा थियो भनेर मानिलिनु सम्भवतः उत्तम हुन्छ । सम्भावित अर्थहरू हुन् १) यो येशूको आफ्नै फाइदाको निम्ति आश्‍चर्यकर्म गर्नलाई एउटा परीक्षा हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तपार्इं परमेश्‍वरका पुत्र हुनुभएको कारण, तपार्इंले तल हामफाल्‍न सक्‍नुहुन्छ” वा २) यो एउटा चुनैती वा अभियोग हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तल हामफालेर तपार्इं साँच्‍चै परमेश्‍वरका पुत्र हुनुहुन्छ भनी प्रमाणित गर्नुहोस्”
191	MAT	4	6	x2vg	guidelines-sonofgodprinciples	Υἱὸς…τοῦ Θεοῦ	1	परमेश्‍वरको पुत्र	यो येशूको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण उपाधि हो जसले परमेश्‍वरसँगको उहाँको सम्बन्धलाई वर्णन गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
192	MAT	4	6	c5kr		βάλε σεαυτὸν κάτω	1	तल हामफाल्नुहोस्	“आफैँलाई तल जमिनमा खसाल्‍नुहोस्” वा “हामफाल्‍नुहोस्”
193	MAT	4	6	a5h2	figs-activepassive	γέγραπται γὰρ	1	किनकि लेखिएको छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनकि लेखकले धर्मशास्‍त्रमा लेखेका छन्” वा “किनकि धर्मशास्‍त्रमा यसो भनिएको छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
194	MAT	4	6	ebc9	figs-quotations	τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ, καὶ	1	‘उहाँले तपार्इंको ख्याल गर्न आफ्ना स्वर्गदूतहरूलाई आज्ञा गर्नुहुनेछ’, र	“तपार्इंको ख्याल गर्न परमेश्‍वरले आफ्ना स्वर्गदूतहरूलाई आज्ञा गर्नुहुनेछ, र” यसलाई प्रत्‍यक्ष उद्धरणसहित अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले आफ्ना स्वर्गदूतहरूलाई यस्तो भन्‍नुहुनेछ, ‘यिनको ख्याल गर्नू’, र ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
195	MAT	4	6	f1mm		ἀροῦσίν σε	1	तिनीहरूले तपाईंलाई माथि उचाल्‍ने छन्	“स्‍वर्गदूतहरूले तपाईंलाई पक्रनेछन्”
196	MAT	4	7	j6cb			0	सामान्य जानकारीः	पद ७ मा, व्‍यवस्‍थाको पुस्‍तकबाटको अर्को उद्धरण लिएर येशूले शैतानलाई हप्‍काउनुहुन्‍छ ।
197	MAT	4	7	u5jp	figs-ellipsis	πάλιν γέγραπται	1	फेरि यस्तो लेखिएको छ	येशूले फेरि पनि धर्मशास्‍त्रलाई उद्धरण गरिरहनुभएको छ भनेर बुझिएको छ । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मोशाले धर्मशास्‍त्रमा के लेखे भनेर म फेरि पनि तँलाई भन्‍नेछु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
198	MAT	4	7	c7t5		οὐκ ἐκπειράσεις	1	तैँले परीक्षा गर्नुहुँदैन	यहाँ “तैँले” भन्‍ने शब्दले कुनै पनि व्यक्तिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कोही व्यक्तिले परीक्षा गर्नुहुँदैन” वा “कुनै पनि व्यक्तिले परीक्षा गर्नुहुँदैन”
199	MAT	4	8	d12q		πάλιν…ὁ διάβολος	1	फेरि, दुष्‍ट	“त्यसपछि, दुष्‍ट”
200	MAT	4	9	bq1u		εἶπεν αὐτῷ	1	त्यसले उहाँलाई भन्यो	“दुष्‍टले येशूलाई भन्यो”
201	MAT	4	9	al72		ταῦτά σοι πάντα δώσω	1	यी सबै कुराहरू म तपाईंलाई दिनेछु	“म तपार्इंलाई यी सबै कुराहरू दिनेछु ।” परीक्षा गर्नेले यहाँ तीमध्ये केही कुराहरू मात्रै होइन तर “यी सबै कुराहरू” दिनेछु भनेर जोड दिइरहेको छ ।
202	MAT	4	9	eas8	translate-symaction	πεσὼν	1	तल झुक्‍नु	“तपाईंको मुहार भुइँसम्‍म झुकाउनुहोस् ।” त्यस व्यक्तिले आराधना गरिरहेको थियो भनेर देखाउनलाई यो सामान्य चलन थियो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
203	MAT	4	10	s91r			0	सामान्य जानकारीः	पद १० मा, व्‍यवस्‍थाको पुस्‍तकबाटको अर्को उद्धरण लिएर येशूले शैतानलाई हप्‍काउनुहुन्‍छ ।
204	MAT	4	10	h8fd			0	जोड्ने कथनः	शैतानले कसरी येशूको परीक्षा गर्‍यो भन्‍ने बारेमा भएको कथाको खण्‍डको यो अन्त हो ।
205	MAT	4	10	k49q	figs-activepassive	γέγραπται γάρ	1	किनभने यस्तो लेखिएको छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनकि मोशाले पनि धर्मशास्‍त्रमा लेखे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
206	MAT	4	10	rig8	figs-you	προσκυνήσεις…λατρεύσεις	1	तैंले ... आराधना गर्नेछस् ... तैँले सेवा गर्नेछस्	प्रयोग गरिएका “तैँले”का दुवै शब्दहरू एकवचनमा छन्, जुन सुन्‍ने कुनै पनि व्यक्तिको लागि आज्ञा हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
207	MAT	4	11	s49z		ἰδοὺ	1	हेर	यहाँ प्रयोग गरिएको “हेर” शब्दले यसपछि आउने महत्त्वपूर्ण नयाँ जानकारीको बारेमा ध्यान केन्द्रित गर्न हामीलाई सतर्क गराउँदछ ।
208	MAT	4	12	v7p4	writing-background		0	सामान्य जानकारीः	यो कथाको नयाँ भागको सुरुवात हो जसमा येशूले गालीलको सेवकाइको सुरुवातलाई मत्तीले वर्णन गर्छन् । यी पदहरूले येशू कसरी गालीलमा आइपुग्‍नुभयो भन्‍ने कुरालाई व्याख्‍या गर्छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-background]])
209	MAT	4	12	wib2		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई प्रमुख कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नलाई प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले कथाको नयाँ भाग बताउन सुरु गर्छन् ।
210	MAT	4	12	d1vi	figs-activepassive	Ἰωάννης παρεδόθη	1	यूहन्‍ना पक्राउमा परेका थिए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “राजाले यूहन्‍नालाई गिरफ्तार गरेका थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
211	MAT	4	13	hpm4	figs-explicit	ἐν ὁρίοις Ζαβουλὼν καὶ Νεφθαλείμ	1	जबूलून र नप्‍तालीको क्षेत्रहरूमा	“जबूलून” र “नप्‍ताली” भनेका ती कुलहरूका नाउँहरू हुन् जुन विदेशीहरूले इस्राएलको भूमि कब्‍जा गर्नुभन्दा धेरै वर्ष पहिला यी क्षेत्रहरूमा बस्थे । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
212	MAT	4	14	n85z			0	सामान्य जानकारीः	पदहरू १५ र १६ मा, गालीलमा भएको येशूको सेवकाइ अगमवाणी पूरा भएको कुरा थियो भनेर देखाउनलाई मत्तीले यशैया अगमवक्ताको खण्‍डलाई उद्धरण गर्छन् ।
213	MAT	4	14	jb4p			1	यसो भयो	यसले येशूले कफर्नहुममा बस्‍न जानुभएको कुरालाई जनाउँछ ।
214	MAT	4	14	tj7c	figs-activepassive	τὸ ῥηθὲν	1	जे भनिएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जे परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
215	MAT	4	15	egx6		γῆ Ζαβουλὼν καὶ γῆ Νεφθαλείμ…Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν	1	जबूलून र नप्‍तालीको मुलुक ... अन्यजातिहरूको गालील !	यी क्षेत्रहरूले त्यही इलाकालाई वर्णन गर्छन् ।
216	MAT	4	15	bmz6		ὁδὸν θαλάσσης	1	समुद्रतर्फ	यो गालीलको समुद्र हो ।
217	MAT	4	16	e278		ὁ λαὸς ὁ καθήμενος	1	ती मानिसहरू जो ... बस्थे	यी शब्दहरूलाई “जबूलूनको मुलुक” (पद १५) भनेर सुरु हुने वाक्यसँग जोड्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जबूलून र नप्‍तालीको क्षेत्रमा ... जहाँ धेरै अन्यजातिहरू बस्छन्, ती मानिसहरू जो ... बस्थे”
218	MAT	4	16	h2xr	figs-metaphor	ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκοτίᾳ φῶς εἶδεν μέγα	1	अन्धकारमा बस्‍ने मानिसहरूले एउटा ठूलो ज्योति देखेका छन्	यहाँ “अन्धकार” भनेको परमेश्‍वरको बारेमा थाहा नहुनुलाई जनाउने अलङ्कार हो । अनि “ज्योति” भनेको परमेश्‍वरको सत्य सन्देशको लागि अलङ्कार हो जुन सन्देशले मानिसहरूलाई तिनीहरूको पापबाट बचाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
219	MAT	4	16	nn1r	figs-parallelism	τοῖς καθημένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου, φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς	1	मृत्युको क्षेत्र र छायाँमा बस्‍नेहरूमाथि, तिनीहरूमाथि ज्योति उदाएको छ	वाक्यको पहिलो भाग जस्तै यसको मूलभूत रूपमा उही अर्थ हुन्छ । यहाँ “मृत्युको क्षेत्र र छायाँमा बस्‍नेहरू” भनेको एउटा अलङ्कार हो । यसले तिनीहरूलाई प्रतिनिधित्व गर्छ जसले परमेश्‍वरलाई चिनेका थिएनन् । यी मानिसहरू मरेर परमेश्‍वरबाट सदाको लागि अलग हुने खतरामा थिए । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
220	MAT	4	17	dku3	figs-metonymy	ἤγγικεν…ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्य नजिक आएको छ	“स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांशले परमेश्‍वरले राजाको रूपमा शासन गर्नुभएको कुरालाई जनाउँछ । यो वाक्यांश मत्तीको पुस्‍तकमा मात्रै छ । सम्भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग”को अर्थ दिने शब्दलाई समावेश गर्नुहोस् । तपार्इंले यसलाई मत्ती ३:२ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो, सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “स्‍वर्गमा हुनुहुने हाम्रा परमेश्‍वरले चाँडै नै आफैँलाई राजाको रूपमा प्रकट गर्नुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
221	MAT	4	18	yrx7			0	सामान्य जानकारीः	यसले येशूको गालीलको सेवकाइको बारेमा भएको कथाभित्रै एउटा नयाँ परिवेशलाई सुरु गर्छ । यहाँ उहाँले मानिसहरूलाई उहाँको चेलाहरू हुनलाई भेला गर्न सुरु गर्नुहुन्छ ।
222	MAT	4	18	yfh5	figs-explicit	βάλλοντας ἀμφίβληστρον εἰς τὴν θάλασσαν	1	समुद्रमा जाल हानिरहेका	यसको पूर्ण अर्थलाई स्‍पष्‍ट पार्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “माछा पक्रनको निम्ति पानीमा जाल फ्याँकिरहेका” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
223	MAT	4	19	y3zg		δεῦτε ὀπίσω μου	1	आऊ, मलाई पछ्याऊ	येशूले सिमोन र अन्द्रियासलाई उहाँलाई पछ्याउन, उहाँसँग बस्‍न, र उहाँको चेला हुनको निम्ति बोलाउनुहुन्छ । वैकल्पिक अनुवादः “मेरा चेलाहरू बन”
224	MAT	4	19	n9h3	figs-metaphor	ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων	1	म तिमीहरूलाई मानिसहरूका मछुवाहरू बनाउनेछु	यो अलङ्कारको अर्थ हो कि सिमोन र अन्द्रियासले मानिसहरूलाई परमेश्‍वरको सत्य सन्देश सिकाउनेछन्, ताकि अरूहरूले पनि येशूलाई पछ्याऊन् । वैकल्पिक अनुवादः “म तिमीहरूलाई मकहाँ मानिसहरू बटुलेर ल्याउनलाई सिकाउनेछु जसरी तिमीहरूले माछा जम्‍मा गर्ने गर्थ्यौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
225	MAT	4	21	pcg6			0	जोड्ने कथनः	येशूले अझ अरू मानिसहरूलाई उहाँका चेलाहरू हुनलाई बोलाउनुहुन्छ ।
226	MAT	4	21	utn4		ἐκάλεσεν αὐτούς	1	उहाँले तिनीहरूलाई बोलाउनुभयो	“येशूले यूहन्‍ना र याकूबलाई बोलाउनुभयो ।” यो वाक्यांशले यो पनि अर्थ दिन्छ कि येशूले तिनीहरूलाई उहाँलाई पछ्याउन, उहाँसँग बस्‍न, र उहाँका चेलाहरू हुनको निम्ति बोलाउनुभयो ।
227	MAT	4	22	dlk3		οἱ…εὐθέως ἀφέντες	1	तिनीहरूले तुरुन्तै छोडे	“तिनीहरूले त्यही क्षणमा नै छोडे”
228	MAT	4	22	gr2i		ἀφέντες τὸ πλοῖον…ἠκολούθησαν αὐτῷ	1	डुङ्गालाई छोडे ... र उहाँको पछि लागे	यो एउटा जीवन परिवर्तन हो भनेर स्‍पष्‍ट हुनुपर्छ । यी मानिसहरू अब उप्रान्त मछुवाहरू हुन गइरहेका थिएनन् र तिनीहरूका बाँकी जीवनभरी येशूलाई पछ्याउन पारिवारिक व्यवसाय त्यागिरहेका छन् ।
229	MAT	4	23	y3qe	writing-endofstory		0	जोड्ने कथनः	गालीलमा येशूको सेवकाइको सुरुवातको बारेमा भएको कथाको भागको यो अन्त हो । यी पदहरूले उहाँले के गर्नुभयो र मानिसहरूले कसरी प्रतिउत्तर जनाए भन्‍ने कुराको सारांश दिन्छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-endofstory]])
230	MAT	4	23	ztr8		διδάσκων ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν	1	तिनीहरूका सभाघरहरूमा सिकाउँदै	“गालीलीहरूको सभाघरहरूमा सिकाउँदै” वा “ती मानिसहरूका सभाघरहरूमा सिकाउँदै”
231	MAT	4	23	jt3m	figs-metonymy	κηρύσσων τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας	1	राज्यको सुसमाचार प्रचार गर्दै	यहाँ “राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको राजलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले आफैँलाई राजाको रूपमा प्रकट गर्नुहुनेछ भन्‍ने सुसमाचार प्रचार गर्दै” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
232	MAT	4	23	nr8m		πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν	1	हर प्रकारका रोग र हरेक बिमारी	“रोग” र “बिमारी” शब्दहरू एक आपसमा निकै सम्बन्धित छन्, तर सम्भव भएसम्म यी शब्दहरूलाई दुई भिन्‍न शब्दहरूको रूपमा अनुवाद गर्नुपर्छ । “रोग” त्यो हो जसले व्यक्तिलाई बिरामी बनाउँछ ।
233	MAT	4	23	uc55		μαλακίαν	1	बिमारी	त्यो भनेको रोग भएको कारणले आएको शारीरिक दुर्बलता वा कष्‍ट हो ।
234	MAT	4	24	i296	figs-activepassive	δαιμονιζομένους	1	भूतहरूद्वारा वशमा पारिएकाहरू	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू जसलाई भूतहरूले अधीनमा राखेका थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
235	MAT	4	24	p3nf	figs-genericnoun	σεληνιαζομένους	1	छारे रोग लागेकाहरू	यसले छारे रोग लागेको कुनै पनि व्यक्तिलाई जनाउँछ जो त्यहाँ थियो, छारे रोग लागेको कोही खास व्यक्तिलाई होइन । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू जसलाई कहिलेकाहीँ अनियन्‍त्रित रूपमा काम्‍ने हुन्थ्यो” वा “तिनीहरू जो कहिलेकाहीँ बेहोश हुन्थे र अनियन्‍त्रित रूपमा काम्‍थे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-genericnoun]])
236	MAT	4	24	qk4c	figs-genericnoun	καὶ παραλυτικούς	1	र पक्षाघातीहरू	यसले पक्षघात भएको कुनै पनि व्यक्तिलाई जनाउँछ जो त्यहाँ थियो, पक्षघात भएको कोही खास व्यक्तिलाई होइन । वैकल्‍पिक अनुवादः “र कोही पनि जसलाई पक्षघात भएको थियो” वा “र तिनीहरू जो हिँड्न सक्‍दैनथे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-genericnoun]])
237	MAT	4	25	i9m7	translate-names	Δεκαπόλεως	1	डेकापोलिस	यो नामको अर्थ “दशवटा सहरहरू” भन्‍ने हुन्छ । यो गालील समुद्रको दक्षिणपूर्वमा रहेको एउटा क्षेत्रको नाम हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]])
238	MAT	5	intro	awz8			0		मत्ती ०५ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा मत्ती ५-७ मा भएको शब्दहरूलाई धेरै मानिसहरूले डाँडाको उपदेश भन्‍छन् । यो येशूले सिकाउनुभएको एउटा लामो पाठ हो । बाइबलले यो पाठलाई ती भागमा विभाजन गर्छ, तर ‍यसले कहिलेकाहीँ पाठकलाई अलमल्याउन सक्‍छ । यदि तपाईंको अनुवादले खण्‍डलाई विभिन्‍न भागहरूमा विभाजन गर्छ भने, यो पक्‍का गर्नुहोस् कि यो सम्पूर्ण उपदेश चाहिँ एउटा ठूलो खण्‍ड हो भनेर पाठकले बुझेको होस् । धन्‍यका वचनहरू वा आशिष्‌हरू भनी जानिएको मत्ती ५:३-१० लाई बाँकीको खण्‍डभन्दा दायाँतिर केही पर सारेर सलग राखिएको छ, जसमा हरेक पङ्क्ति “धन्यका” शब्दबाट सुरु भएको छ । पृष्‍ठमा यस किसिमले शब्दहरूलाई राख्‍ने कुराले यस शिक्षाको साहित्यिक स्वरूपलाई महत्त्व दिन्छ । यस उपदेशमा येशूले थुप्रै विभिन्‍न विषयहरूको बारेमा कुरा गर्नुभयो, त्यसैले येशूले विषय बदल्‍नुभएको समयमा खण्‍डमा एउटा खाली पङ्क्तिलाई राखेर तपाईंले पाठकलाई सहयोग गर्ने इच्‍छा गर्न सक्‍नुहुन्छ । यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू “उहाँका चेलाहरू” येशूलाई पछ्याउने जो कोही पनि व्यक्तिलाई एक अनुयायी वा चेला भनी जनाउन सम्भव छ । येशूले उहाँका बाह्र अनुयायीहरूलाई उहाँका सबैभन्दा नजिकैका चेलाहरू, “बाह्र चेलाहरू” हुनलाई छान्‍नुभयो । तिनीहरू पछि गएर प्ररितहरू भनी जानिने थिए ।
239	MAT	5	1	hz26			0	सामान्य जानकारीः	पद ३ मा, येशूले धन्यका भएका मानिसहरूका गुणहरूलाई वर्णन गर्न सुरु गर्नुहुन्छ ।
240	MAT	5	1	c5rq			0	जोड्ने कथनः	यहाँ कथाको नयाँ भागको सुरुवात हो जसमा येशूले उहाँका चेलाहरूलाई सिकाउन सुरु गर्नुहुन्छ । यो भाग अध्‍याय ७ सम्‍म लगातार अगि बढ्‍छ र बारम्बार डाँडाको उपदेश भनी बोलाइएको छ ।
241	MAT	5	2	q9mm	figs-idiom	ἀνοίξας τὸ στόμα αὐτοῦ	1	उहाँले आफ्‍नो मुख खोल्‍नुभयो	यो एउटा वाक्‍पद्धति हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “येशूले बोल्‍न थाल्‍नुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
242	MAT	5	2	ji1p		ἐδίδασκεν αὐτοὺς	1	तिनीहरूलाई सिकाउनुभयो	“तिनीहरू” शब्दले उहाँका चेलाहरूलाई जनाउँछ ।
243	MAT	5	3	j7ct	figs-idiom	οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι	1	आत्मामा गरिब भएकाहरू	यसले नम्र भएको कोही व्यक्तिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू जसले जान्दछन् कि तिनीहरूलाई परमेश्‍वरको खाँचो छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
244	MAT	5	3	wpi6	figs-metonymy	ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	किनभने स्वर्गको राज्य तिनीहरूकै हो	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको राजलाई जनाउँछ । यो वाक्यांश मत्तीको पुस्तकमा मात्रै छ । यदि सम्भव भएमा, “स्वर्ग”लाई तपाईंको अनुवादमा राख्‍नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनकि स्वर्गमा हुनुभएको परमेश्‍वर तिनीहरूको राजा हुनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
245	MAT	5	4	pgy8		οἱ πενθοῦντες	1	तिनीहरू जसले शोक गर्दछन्	तिनीहरू निरास हुनुमा सम्भावित कारणहरू हुन् १) संसारको पापपूर्णता वा २) तिनीहरूका आफ्‍नै पापहरू वा ३) कसैको मृत्यु । तपाईंको भाषामा खाँचो नपरेसम्‍म तिनीहरूको शोक गर्नुको कारणलाई प्रस्‍ट नगर्नुहोस् ।
246	MAT	5	4	lie5	figs-activepassive	αὐτοὶ παρακληθήσονται	1	तिनीहरूले सान्तवना पाउनेछन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई सान्तवना दिनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
247	MAT	5	5	mvb1		οἱ πραεῖς	1	नम्रहरू	“विनम्र भएकाहरू” वा “तिनीहरू जो आफ्‍नै शक्तिमा भर पर्दैनन्”
248	MAT	5	5	iy1y		αὐτοὶ κληρονομήσουσι τὴν γῆν	1	तिनीहरूले पृथ्‍वीको उत्तराधिकार पाउनेछन्	“परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई समस्त पृथ्‍वी दिनुहुनेछ”
249	MAT	5	6	bi1j	figs-metaphor	οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην	1	तिनीहरू जो धार्मिकताको निम्ति भोकाउँछन् र तिर्खाउँछन्	यो अलङ्कारले ती मानिसहरूलाई वर्णन गर्छ जसले ठीक कुरा गर्नलाई उत्कट इच्‍छा गर्छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू जसले खान र पिउन चाहे जत्तिकै ठीक तरिकाले जिउन चाहना गर्छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
250	MAT	5	6	hlq2	figs-activepassive	αὐτοὶ χορτασθήσονται	1	तिनीहरू पूर्ण हुनेछन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई भर्नुहुनेछ” वा “परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई सन्तुष्‍ट पार्नुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
251	MAT	5	8	s9gd	figs-metonymy	οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ	1	हृदयमा शुद्ध भएकाहरू	“ती मानिसहरू जसका हृदयहरू शुद्ध छन् ।” यहाँ “हृदय” भनेको व्यक्तिको भित्री व्यक्तित्व वा अभिप्रायहरूको लागि प्रतिस्थापन शब्द हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू जसले परमेश्‍वरको मात्र सेवा गर्न चाहन्छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
252	MAT	5	8	t6ni		αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται	1	तिनीहरूले परमेश्‍वरलाई देख्‍नेछन्	यहाँ “देख्‍नु”को अर्थ तिनीहरू परमेश्‍वरको उपस्थितिमा जिउनेछन् भन्‍ने हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई उहाँसँगै जिउन दिनुहुनेछ”
253	MAT	5	9	p1ez		οἱ εἰρηνοποιοί	1	शान्ति बनाउनेहरू	यी ती मानिसहरू हुन् जसले अरूहरूलाई एक अर्कासँग शान्तिमा रहनलाई सहयोग गर्छन् ।
254	MAT	5	9	tv19	figs-activepassive	ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ Θεοῦ κληθήσονται	1	किनकि तिनीहरू परमेश्‍वरका छोराहरू कहलाइनेछन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनकि परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई उहाँका छोराछोरीहरू भन्‍नुहुनेछ” वा “तिनीहरू परमेश्‍वरका छोराछोरीहरू हुनेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
255	MAT	5	9	vcr2		υἱοὶ Θεοῦ	1	परमेश्‍वरका छोराहरू	यहाँ “छोराहरू” भन्‍ने शब्दलाई तपाईंको भाषामा कुनै मानिसको छोरा वा बालकको लागि स्वभाविक रूपमा प्रयोग गरिने शब्दसँग नै अनुवाद गर्दा बेस हुन्छ ।
256	MAT	5	10	bqu7	figs-activepassive	οἱ δεδιωγμένοι	1	तिनीहरू जो सताइएका छन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ती मानिसहरू जसलाई अरूहरूले अन्यायपूर्ण रीतिले व्यवहार गर्छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
257	MAT	5	10	xnb6		ἕνεκεν δικαιοσύνης	1	धार्मिकताको खातिर	“किनभने तिनीहरू परमेश्‍वरले तिनीहरूले गरेको चाहनुभएको कुरा गर्छन्”
258	MAT	5	10	f3li	figs-metonymy	αὐτῶν ἐστιν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्य तिनीहरूकै हो	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको राजलाई जनाउँछ । यो वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्रै पाइन्छ । यदि सम्भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग”लाई राख्‍नुहोस् । तपाईंले यसलाई मत्ती ५:३ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनकि स्वर्गमा हुनुभएको परमेश्‍वर तिनीहरूको राजा हुनेुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
259	MAT	5	11	jvm4			0	जोड्ने कथनः	येशूले धन्यका भएका मानिसहरूको विशेषताहरूलाई वर्णन गर्नलाई सकाउनुहुन्छ ।
260	MAT	5	11	t5kb	figs-you	μακάριοί ἐστε	1	धन्यका हौ तिमीहरू	“तिमीहरू” शब्द बहुवचनमा छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
261	MAT	5	11	rk69		εἴπωσιν πᾶν πονηρὸν καθ’ ὑμῶν ψευδόμενοι	1	तिमीहरूका विरुद्धमा सबै किसिमका दुष्‍ट कुराहरू झूटा तरिकाले भन्‍नु	“तिमीहरूको विरुद्धमा सबै किसिमका खराब झूटहरू भन्‍नु” वा “तिमीहरूका विरुद्धमा खराब कुराहरू भन्‍नु जुन सत्य होइनन्”
262	MAT	5	11	eez3		ἕνεκεν ἐμοῦ	1	मेरो खातिर	“किनभने तिमीहरू मलाई पछ्याउँछौ” वा “किनभने तिमीहरूले मलाई विश्‍वास गर्छौ”
263	MAT	5	12	ssk9	figs-doublet	χαίρετε καὶ ἀγαλλιᾶσθε	1	आनन्द मनाओ र धेरै खुशी होओ	“आनन्द मनाउनु” र “धेरै खुशी हुनु” लगभग एउटै अर्थ हुन्छ । येशूले उहाँलाई सुन्‍नेहरू केवल आनन्द मनाएको मात्र चाहनुहुँदैनथ्यो तर सम्भव भएमा आनन्द मनाउनेभन्दा पनि बढी गरेको चाहनुहुन्थ्यो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublet]])
264	MAT	5	13	qp6l			0	जोड्ने कथनः	येशूले उहाँका चेलाहरू कसरी नून र ज्‍योति जस्‍ता छन् भनेर सिकाउन सुरु गर्नुहुन्छ ।
265	MAT	5	13	i3zp	figs-metaphor	ὑμεῖς ἐστε τὸ ἅλας τῆς γῆς	1	तिमीहरू पृथ्‍वीका नून हौ	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) जसरी नूनले खानालाई स्वादिलो बनाउँछ, येशूका चेलाहरूले संसारका मानिसहरूलाई प्रभावित पार्छन् ताकि तिनीहरू असल बनून् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरू संसारको मानिसहरूका लागि नून झैँ हौ” वा 2) जसरी नूनले खानेकुरालाई कुहिन नदिई राख्‍छ, येशूका चेलाहरूले मानिसहरूलाई पूर्ण रूपमा भ्रष्‍ट हुनबाट रोक्‍छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसरी नून खानेकुराको लागि हो, तिमीहरू संसारको लागि हौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
266	MAT	5	13	jv56	figs-metaphor	ἐὰν…τὸ ἅλας μωρανθῇ	1	यदि नूनले त्यसको स्वाद गुमाएको छ भने	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) “यदि नूनले आफूले गर्ने कुराहरू गर्ने त्यसको शक्ति गुमाएको छ भने” वा २) “यदि नूनले त्यसको स्वाद गुमाएको छ भने ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
267	MAT	5	13	wp9g	figs-rquestion	ἐν τίνι ἁλισθήσεται?	1	त्यसलाई फेरि के कुराले नुनिलो बनाउन सकिन्छ ?	“त्यसलाई फेरि कसरी उपयोगी बनाउन सकिन्छ ?” येशूले चेलाहरूलाई सिकाउनका लागि एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यो पुनः उपयोगी बन्‍ने त्यहाँ अरू कुनै उपाय हुँदैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
268	MAT	5	13	e7cz	figs-activepassive	εἰ μὴ βληθὲν ἔξω, καταπατεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων	1	बाहिर फ्याँकिन र मानिसहरूका पाउमुनि कुल्चिन बाहेक	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूले त्यसलाई बाहिर सडकमा फ्याँकेर त्यसमाथि हिँड्न बाहेक” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
269	MAT	5	14	wgh5	figs-metaphor	ὑμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου	1	तिमीहरू संसारको ज्योति हौ	यसको अर्थ हो कि येशूका अनुयायीहरूले परमेश्‍वरलाई नचिनेका सारा मानिसहरूलाई परमेश्‍वरको सत्यताको सन्देश ल्याउँछन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरू संसारका मानिसहरूका लागि ज्योति जस्तै हौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
270	MAT	5	14	bn28	figs-explicit	οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη	1	डाँडामाथि बसालिएको सहर लुकाउन सकिँदैन	रातको समयमा जब अँध्यारो हुन्छ, मानिसहरूले सहरका बत्तीहरू बलिरहेको देख्‍न सक्‍छन् । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “रातको अवधिमा, डाँडामा भएको सहरबाट चम्‍किने ज्योतिलाई कसैले पनि लुकाउन सक्‍दैन” वा “सबैले डाँडामा भएको सहरको बत्तीहरूलाई देख्‍छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
271	MAT	5	15	s5sb		οὐδὲ καίουσιν λύχνον	1	नता मानिसहरूले बत्ती बाल्‍दछन्	“मानिसहरूले बत्ती बाल्दैनन्”
272	MAT	5	15	c8el		τιθέασιν αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον	1	डालामुनि राख्‍नु	“बत्तीलाई डालोमुनि राख्‍नु ।” मानिसहरूले बत्तीको ज्योति नदेखून् भनेर केवल लुकाउनलाई बत्ती बाल्‍नु भनेको मूर्खता हो भनेर यसले भनिरहेको छ ।
273	MAT	5	16	qhp8	figs-metaphor	λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων	1	तिमीहरूको बत्ती मानिसहरूको सामु चम्कियोस्	यसको अर्थ हो कि अरूहरूले परमेश्‍वरको सत्यताको बारेमा थाहा गर्न सकून् भन्‍ने तवरमा येशूको एक चेलाले जीवन जिउनुपर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूका जीवन मानिसहरूका सामु चम्‍कने ज्‍योति जस्‍तो होस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
274	MAT	5	16	iiu8		τὸν Πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς	1	तिमीहरूका पिता जो स्वर्गमा हुनुहुन्छ	“पिता” शब्दलाई तपाईंको भाषामा कुनै मानिसको बाबुको लागि स्वभाविक रूपमा प्रयोग गरिने शब्दसँग अनुवाद गर्दा बेस हुन्छ ।
275	MAT	5	17	p63n			0	जोड्ने कथनः	येशूले उहाँ कसरी पुरानो करारको व्यवस्थालाई पूरा गर्न आउनुभएको छ भन्‍ने बारेमा सिकाउन थाल्‍नुहुन्छ ।
276	MAT	5	17	gg3k	figs-metonymy	τοὺς προφήτας	1	अगमवक्ताहरू	यसले अगमवक्ताहरूले धर्मशास्‍त्रमा लेखेका कुराहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
277	MAT	5	18	lky5		ἀμὴν,…λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई सत्यता भन्दछु ।” यस वाक्यांशले येशूले त्यसपछि भन्‍नुभएको कुरामा जोड थप्‍छ ।
278	MAT	5	18	cv3m	figs-merism	ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ	1	स्वर्ग र पृथ्‍वी नबितेसम्‍म	यहाँ “स्वर्ग” र “पृथ्‍वी”ले समस्त ब्रह्‌माण्‍डलाई जनाउँछन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “जबसम्‍म ब्रह्‌माण्‍ड रहिरहन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-merism]])
279	MAT	5	18	ylz6	figs-explicit	ἰῶτα ἓν ἢ μία κερέα	1	निश्‍चय नै एउटा मात्रा वा एउटा विन्दु ... छैन	मात्रा भनेको सबैभन्दा सानो हिब्रू अक्षर थियो, र विन्दु भनेको सानो चिन्ह थियो जुन चाहिँ दुई हिब्रू अक्षरहरूको बीचमा भएको भिन्‍नता थियो । वैकल्‍पिक अनुवादः “सबैभन्दा सानो लिखित अक्षर वा अक्षरको सबैभन्दा सानो अंश पनि होइन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
280	MAT	5	18	m5pf	figs-activepassive	πάντα γένηται	1	सबै कुराहरू पूरा गरिएका छन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सबै कुराहरू भएका छन्” वा “परमेश्‍वरले सबै कुराहरू हुन लगाउनुहुन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
281	MAT	5	18	n77j	figs-explicit	πάντα	1	सबै कुराहरू	“सबै कुराहरू” भन्‍ने वाक्यांशले व्यवस्थामा भएको सबैकुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “व्यवस्थामा भएको सबैकुरा” वा “ती सबै कुराहरू जुन व्यवस्थामा लेखिएका छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
282	MAT	5	19	uxz2		ὃς ἐὰν…λύσῃ	1	जसले तोड्छ	“जसले अनाज्ञापालन गर्छ” वा “जसले बेवास्ता गर्छ”
283	MAT	5	19	k9th		μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων	1	यी आज्ञाहरूमध्ये सबैभन्दा सानो	“यी आज्ञाहरूमध्ये कुनै एउटा, सबैभन्दा कम महत्त्वपूर्ण पनि”
284	MAT	5	19	dv5c	figs-activepassive	διδάξῃ οὕτως τοὺς ἀνθρώπους…κληθήσεται	1	त्यसो गर्नलाई अरूहरूलाई सिकाउनेलाई ... भनिनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यदि कसैले ... त्यसो गर्न सिकाउँछ भने, परमेश्‍वरले त्यस व्यक्तिलाई ... भन्‍नुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
285	MAT	5	19	bg2v	figs-metonymy	ἐλάχιστος…ἐν τῇ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्यमा सबैभन्दा सानो	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको राजलाई जनाउँछ । यो वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्रै पाइन्छ । यदि सम्भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग”लाई राख्‍नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “उहाँको स्वर्गीय राज्यमा सबैभन्दा कम महत्त्वपूर्ण” वा “स्वर्गमा हुनुभएको हाम्रा परमेश्‍वरको शासनमुनि भएको सबैभन्दा कम महत्त्वपूर्ण” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
286	MAT	5	19	u5kp		ποιήσῃ καὶ διδάξῃ	1	तिनीहरूको पालना गर्छ र ती सिकाउँछ	“यी आज्ञाहरूको पालना गर्छ र त्यसै गर्न अरूहरूलाई सिकाउँछ”
287	MAT	5	19	nk9n		μέγας	1	महान्	सबैभन्दा बढी महत्त्वपूर्ण
288	MAT	5	20	jwm9		λέγω γὰρ ὑμῖν	1	किनकि म तिमीहरूलाई भन्दछु	यसले येशूले यसपछि भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
289	MAT	5	20	vsc5	figs-you	ὑμῖν…ὑμῶν	1	तिमीहरू ... तिमीहरूको ... तिमीहरू प्रवेश गर्नेछौ	यी बहुवचनमा छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
290	MAT	5	20	l3lv	figs-doublenegatives	ὅτι ἐὰν μὴ περισσεύσῃ ὑμῶν ἡ δικαιοσύνη…οὐ μὴ εἰσέλθητε	1	कि तिमीहरूको धार्मिकता पोखिएर नगएसम्‍म ... तिमीहरू निश्‍चय नै प्रवेश गर्नेछैनौ	यसलाई सकारात्मक रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरू ... प्रवेश गर्नलाई तिमीहरूको धार्मिकता फरिसीहरू ... भन्दा बढी हुनैपर्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
291	MAT	5	21	x5vy	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “तिमीहरूले सुनेका छौ” र “म तिमीहरूलाई भन्दछु”मा “तिमीहरू” बहुवचनमा छ । “नमार्नू” भन्‍ने कुरामा “तिमी” भनेर बुझिएको शब्द एकवचनमा छ, तर केही भाषाहरूमा त्यो बहुवचनमा हुन आवश्‍यक भएको हुन सक्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
292	MAT	5	21	us5a			0	जोड्ने कथनः	येशू कसरी पुरानो करारको व्‍यवस्‍थालाई पूरा गर्न आउनुभएको हो भन्‍ने बारेमा सिकाउनलाई उहाँले निरन्‍तरता दिनुहुन्छ । यहाँ उहाँले हत्‍या र रीसको बारेमा कुरा गर्न सुरु गर्नुहुन्‍छ ।
293	MAT	5	21	t6k5	figs-activepassive	ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις	1	प्राचीन समयमा तिनीहरूलाई यसो भनिएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा भएको क्रियापदसँग व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई भन्‍नुभयो जो लामो समय अगाडि बस्थे” वा “मोशाले तिमीहरूका पूर्खाहरूलाई लामो समय अगाडि भने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
294	MAT	5	21	mij2	figs-explicit	ὃς…ἂν φονεύσῃ, ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει	1	जसले मार्छ त्यो इन्साफको खतरामा हुनेछ	यहाँ “इन्साफ”को अर्थ न्‍यायाधीशले त्‍यस व्‍यक्तिलाई मृत्‍युदण्‍डको आदेश दिनेछन् भन्‍ने हुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अर्को व्‍यक्तिको हत्‍या गर्ने कुनै पनि व्‍यक्तिलाई न्‍यायाधीशले मृत्‍युदण्‍डको आदेश दिनेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
295	MAT	5	21	y44x		οὐ φονεύσεις…φονεύσῃ	1	मार्नु ... मार्छ	यो शब्दले हत्यालाई जनाउँछ, मार्ने कामको सबै किसिमहरूलाई होइन ।
296	MAT	5	21	r2k4	figs-explicit	ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει	1	इन्साफको खतरामा हुनेछ	यस्‍तो देखिन्छ कि येशूले यहाँ कुनै मानव न्यायधीशलाई जनाइरहनुभएको छैन तर परमेश्‍वरले आफ्‍नो भाइसँग रिसाएको व्यक्तिलाई दण्‍डको भागीदार ठहराइरहनुभएको कुरालाई जनाइरहनुभएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
297	MAT	5	22	e9gg		ἐγὼ δὲ λέγω	1	तर म भन्छु	येशू परमेश्‍वर र उहाँको वचनसँग सहमत बन्‍नुहुन्छ, तर धार्मिक अगुवाहरूले परमेश्‍वरको वचनलाई लागु गरेको तरिकासँग उहाँ सहमत हुनुहुन्‍न । “म” जोडदार छ । यसले सङ्केत गर्छ कि येशूले भन्‍नुहुने कुरा परमेश्‍वरबाटका सुरुका आज्ञाहरूसँग बराबर रूपमा महत्त्वपूर्ण छ । त्यस किसिमको जोडलाई देखाउने तरिकाले यस वाक्यांशलाई अनुवाद गर्ने कोसिस गर्नुहोस् ।
298	MAT	5	22	d5nl		τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ	1	भाइ	यसले सङ्गी विश्‍वासीलाई जनाउँछ, साक्खै भाइ वा छिमेकीलाई होइन ।
299	MAT	5	22	w721		ῥακά…μωρέ	1	तँ व्यर्थको मानिस ... तँ मूर्ख	यो भनेको राम्ररी सोच्‍न नसक्‍ने मानिसहरूलाई गरिने अपमानहरू हुन् । “व्यर्थको व्यक्ति” भनेको लगभग “दिमाग नभएको” भन्‍नु जत्तिकै हो जहाँ “मूर्ख” शब्दले परमेश्‍वरप्रतिको अनाज्ञापालनको विचारलाई थप्‍छ ।
300	MAT	5	22	s89d		Συνεδρίῳ	1	परिषद	यो सम्भवतः एक स्थानीय परिषद थियो, यरूशलेममा भएको प्रमुख महासभा (स्यानहेड्रिन) होइन ।
301	MAT	5	23	msz4	figs-you	προσφέρῃς τὸ δῶρόν σου ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον, κἀκεῖ μνησθῇς ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἔχει τι κατὰ σοῦ	1	तिमीले चढाइरहेका छौ	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “तिमी” र “तिम्रो”का सबै प्रयोगहरू एकवचनमा छन्, तर केही भाषाहरूमा ती बहुवचनमा हुन आवश्‍यक भएको हुन सक्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
302	MAT	5	23	r49y		προσφέρῃς τὸ δῶρόν σου	1	तिमीले तिम्रो उपहार चढाइरहेका छौ	“तिम्रो उपहार दिँदै” वा “तिम्रो उपहार ल्याउँदै”
303	MAT	5	23	chv4	figs-explicit	ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον	1	वेदीमा	यो यरूशलेमको मन्दिरमा भएको परमेश्‍वरको वेदी हो भनेर बुझिएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मन्दिरको वेदीमा परमेश्‍वरलाई” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
304	MAT	5	23	dz75		κἀκεῖ μνησθῇς	1	त्यहाँ याद गर्‍यौ	“तिमी वेदीमा खडा भइरहेकै बेलामा तिमीले याद गर्‍यौ”
305	MAT	5	23	xvf5		ὁ ἀδελφός σου ἔχει τι κατὰ σοῦ	1	तिम्रो विरुद्धमा तिम्रो भाइसँग केही छ	“तिमीले गरेको केही कुराको कारण अर्को व्यक्ति तिमीसँग रिसाएको छ”
306	MAT	5	24	z9m5	figs-activepassive	πρῶτον διαλλάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου	1	पहिला तिम्रो भाइसँग मिलाप गर	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “पहिला त्यस व्यक्तिसँग शान्ति बनाऊ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
307	MAT	5	25	x4ta	figs-you	ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχὺ, ἕως ὅτου εἶ μετ’ αὐτοῦ ἐν τῇ ὁδῷ; μήποτέ σε παραδῷ ὁ ἀντίδικος τῷ κριτῇ, καὶ ὁ κριτὴς τῷ ὑπηρέτῃ, καὶ εἰς φυλακὴν βληθήσῃ	1	तिमीलाई आरोप लाउनेसँग सहमत होओ	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “तिमी” र “तिम्रो”का सबै प्रयोगहरू एकवचनमा छन्, तर केही भाषाहरूमा ती बहुवचनमा हुन आवश्‍यक भएको हुन सक्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
308	MAT	5	25	sr9d		τῷ ἀντιδίκῳ σου	1	तिमीलाई आरोप लगाउने	यो त्यो व्‍यक्ति हो जसले कसैलाई केही खराब काम गरेकोमा दोष लगाउँछ । गल्ती गर्नेलाई न्‍यायाधीशको सामु दोष लगाउनका लागि उसले त्यसलाई अदालतमा लैजान्‍छ ।
309	MAT	5	25	x1tk	figs-idiom	σε παραδῷ…τῷ κριτῇ	1	तिमीलाई न्यायधीशकहाँ सुम्पिदेला	यहाँ “तिमीलाई सुम्पनु” भन्‍नुको अर्थ कसैलाई कोही व्यक्तिको नियन्‍त्रणमा दिनु हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “न्यायधीशलाई तिमीसँग व्यवहार गर्न दिनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
310	MAT	5	25	pq6d	figs-ellipsis	ὁ κριτὴς τῷ ὑπηρέτῃ	1	न्यायधीशले अधिकारीकहाँ	यहाँ “तिमीलाई सुम्पनु” भन्‍नुको अर्थ कसैलाई कोही व्यक्तिको नियन्‍त्रणमा दिनु हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “न्यायधीशले तिमीलाई अधीकारीको हातमा सुम्पनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
311	MAT	5	25	gcm5		τῷ ὑπηρέτῃ	1	अधिकारीकहाँ	एक व्यक्ति जससँग न्यायधीशको निर्णयहरूलाई कार्यान्वयन गर्ने अधिकार हुन्छ
312	MAT	5	25	pzh4	figs-activepassive	εἰς φυλακὴν βληθήσῃ	1	तिमीलाई झ्‍यालखानामा फ्याँकिदेलान्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अधिकारीले तिमीलाई झ्‍यालखानामा हालिदेलान्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
313	MAT	5	26	gec9		ἀμὴν, λέγω σοι	1	साँच्‍चै म तिमीलाई भन्दछु	“म तिमीलाई सत्यता भन्दछु ।” यस वाक्यांशले येशूले यसपछि भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्‍छ ।
314	MAT	5	26	eem5		ἐκεῖθεν	1	त्यहाँबाट	“झ्‍यालखानाबाट”
315	MAT	5	27	c8dn	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “तिमीहरूले सुनेका छौ” र “म तिमीहरूलाई भन्दछु” भन्‍ने कुराहरूमा “तिमीहरू” बहुवचनमा छ । “व्यभिचार नगर्नू” भन्‍ने आज्ञामा बुझिएको सर्वनाम “तिमी” एकवचनमा छ, तर केही भाषाहरूमा ती बहुवचनमा हुन आवश्‍यक भएको हुन सक्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
316	MAT	5	27	mj3g			0	जोड्ने कथनः	येशू कसरी पुरानो करारको व्‍यवस्‍थालाई पूरा गर्न आउनुभएको हो भन्‍ने बारेमा सिकाउनलाई उहाँले निरन्‍तरता दिनुहुन्छ । यहाँ उहाँले व्यभिचार र कामवासनाको बारेमा कुरा गर्न सुरु गर्नुहुन्‍छ ।
317	MAT	5	27	jxg5	figs-activepassive	ὅτι ἐρρέθη	1	कि यसो भनिएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कि परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो” वा “कि मोशाले भने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
318	MAT	5	27	yn7m		οὐ μοιχεύσεις	1	व्यभिचार गर्नु	यो शब्दको अर्थ केही कुरालाई व्यवहारमा ल्याउनु वा गर्नु भन्‍ने हुन्छ ।
319	MAT	5	28	qfl6		ἐγὼ δὲ λέγω	1	तर म भन्छु	येशू परमेश्‍वर र उहाँको वचनसँग सहमत बन्‍नुहुन्छ, तर धार्मिक अगुवाहरूले परमेश्‍वरको वचनलाई लागु गरेको तरिकासँग उहाँ सहमत हुनुहुन्‍न । “म” जोडदार छ । यसले सङ्केत गर्छ कि येशूले भन्‍नुहुने कुरा परमेश्‍वरबाटका सुरुका आज्ञाहरूसँग बराबर रूपमा महत्त्वपूर्ण छ । त्यस किसिमको जोडलाई देखाउने तरिकाले यस वाक्यांशलाई अनुवाद गर्ने कोसिस गर्नुहोस् । तपाईंले यसलाई मत्ती ५:२२ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
320	MAT	5	28	glg9	figs-metaphor	πᾶς ὁ βλέπων γυναῖκα πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσαι αὐτὴν, ἤδη ἐμοίχευσεν αὐτὴν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ	1	हरेक जसले कुनै स्‍त्रीलाई कामवासनाको भावनाले हेर्दछ त्यसले अघिबाटै आफ्‍नो हृदयमा त्यससँग व्यभिचार गरिसकेको छ	यो अलङ्कारले सङ्केत गर्छ कि त्यो मानिस जसले कुनै स्‍त्रीप्रति कामवासनाको भावनाले भरिन्छ, त्यो व्यक्ति व्यभिचारको कार्य वास्तवमै गर्ने कुनै मानिस झैँ दोषी हुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
321	MAT	5	28	k7sc		πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσαι αὐτὴν	1	त्यसप्रति कामवासनाले भरिन	“र त्यसलाई कामवासनाको चाहनाले विचार गर्छ” वा “र त्यससँग सुत्‍ने चाहना गर्छ”
322	MAT	5	28	eqs8	figs-metonymy	ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ	1	उसको हृदयमा	यहाँ “हृदय” भनेको व्यक्तिको सोचाइहरूको लागि प्रतिस्थापन शब्द हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “उसको दिमागमा” वा “उसका सोचाइहरूमा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
323	MAT	5	29	et3n	figs-you	εἰ δὲ ὁ ὀφθαλμός σου ὁ δεξιὸς σκανδαλίζει σε, ἔξελε αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ; συμφέρει γάρ σοι ἵνα ἀπόληται ἓν τῶν μελῶν σου, καὶ μὴ ὅλον τὸ σῶμά σου βληθῇ εἰς Γέενναν	1	यदि तिम्रो	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “तिमी” र “तिम्रो”का सबै प्रयोगहरू एकवचनमा छन्, तर केही भाषाहरूमा ती बहुवचनमा हुन आवश्‍यक भएको हुन सक्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
324	MAT	5	29	ikp5	figs-metonymy	εἰ…ὁ ὀφθαλμός σου ὁ δεξιὸς σκανδαλίζει σε	1	यदि तिम्रो आँखाले तिमीलाइ ठेस खान लगाउँछ भने	यहाँ “आँखा” शब्‍दले व्‍यक्तिले हेर्ने कुरालाई जनाउँछ । अनि, “ठेस खानु” भनेको चाहिँ “पाप”को लागि अलङ्कार हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “यदि तिमीले देखेको कुराले तिमीलाई ठेस खान लगाउँछ भने” वा “यदि तिमीले देखेको कुराको कारण तिमीलाई पाप गर्न मन लाग्‍छ भने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
325	MAT	5	29	mb58	figs-idiom	ὁ ὀφθαλμός…ὁ δεξιὸς	1	दाहिने आँखा	यसको अर्थ चाहिँ बाँया आँखाको विपरीतमा सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण आँखा भन्‍ने हुन्छ । तपाईंले “दाहिने” लाई “अझ राम्रो” वा “बढी बलियो” भनेर अनुवाद गर्नुपर्ने हुन सक्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
326	MAT	5	29	v6jr	figs-hyperbole	ἔξελε αὐτὸν	1	निकालेर फालिदेऊ	पाप गर्नलाई रोक्‍नका लागि एक व्यक्तिले गर्नलाई आवश्‍यक परेको कुनै पनि कुरा गर्नलाई यो अतिरञ्‍जित गरिएको आदेश हो । यसको अर्थ “त्यसलाई बलजफ्‍तीपूर्ण रूपमा हटाउनु” वा “त्यसलाई नाश पार्नु” भन्‍ने हुन्छ । यदि दाहिने आँखा भनेर किटेर भनिएको छैन, तपाईंले यसलाई “तिम्रा आँखाहरूलाई नाश गर” भनेर अनुवाद गर्नुपर्ने हुन सक्‍छ । यदि आँखाहरूलाई उल्‍लेख गरिएको छ भने, तपाईंले यसलाई “तिनीहरूलाई नाश पार” भनेर अनुवाद गर्नुपर्ने हुन सक्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
327	MAT	5	29	zg1v		βάλε ἀπὸ σοῦ	1	त्यसलाई तिमीबाट टाढा फालिदेऊ	“त्यसबाट छुटकारा पाऊ”
328	MAT	5	29	im6u		ἀπόληται ἓν τῶν μελῶν σου	1	तिम्रो शरीरका भागहरूमध्ये एउटा नाश हुनुपर्छ	“तिमीले तिम्रो शरीरको एउटा भागलाई गुमाउनुपर्छ”
329	MAT	5	29	v1cn	figs-activepassive	καὶ μὴ ὅλον τὸ σῶμά σου βληθῇ εἰς Γέενναν	1	ताकि तिम्रो सम्पूर्ण शरीर चाहिँ नरकमा नफ्याँकियोस्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले तिम्रो सम्पूर्ण शरीरलाई नरकमा फाल्‍नुभन्दा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
330	MAT	5	30	zx8x	figs-metonymy	εἰ ἡ δεξιά σου χεὶρ σκανδαλίζει σε	1	यदि तिम्रो दाहिने हातले तिमीलाई ठेस खान लगाउँछ भने	प्रतिस्थापन शब्दको यस किसिमको प्रयोगमा, हातले सम्पूर्ण व्यक्तिका कार्यहरूको अर्थ दिन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
331	MAT	5	30	hk9z	figs-idiom	ἡ δεξιά σου χεὶρ	1	तिम्रो दाहिने हात	यसको अर्थ बाँया हातको विपरीतमा सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण हात भन्‍ने हुन्छ । तपाईंले “दाहिने” लाई “अझ राम्रो” वा “बढी बलियो” भनेर अनुवाद गर्नुपर्ने हुन सक्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
332	MAT	5	30	qs74	figs-hyperbole	ἔκκοψον αὐτὴν	1	त्यसलाई काटिदेऊ	पाप गर्नलाई रोक्‍नका लागि एक व्यक्तिले गर्नलाई आवश्‍यक परेको कुनै पनि कुरा गर्नलाई यो अतिरञ्‍जित गरिएको आदेश हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
333	MAT	5	31	fdr8			0	जोड्ने कथनः	येशू कसरी पुरानो करारको व्‍यवस्‍थालाई पूरा गर्न आउनुभएको हो भन्‍ने बारेमा सिकाउनलाई उहाँले निरन्‍तरता दिनुहुन्छ । यहाँ उहाँले सम्बन्धविच्‍छेदको बारेमा कुरा गर्न सुरु गर्नुहुन्‍छ ।
334	MAT	5	31	dh23	figs-activepassive	ἐρρέθη	1	यसो पनि भनिएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले यसो पनि भन्‍नुभयो” वा “मोशाले यसो पनि भने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
335	MAT	5	31	quq9	figs-euphemism	ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ	1	आफ्‍नी पत्‍नीलाई टाढा गराउँछ	यो सम्बन्धविच्‍छेदको लागि मृदुभाषी बोली हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-euphemism]])
336	MAT	5	31	tp9l		δότω	1	उसले दिओस्	“उसले दिनुपर्छ”
337	MAT	5	32	q6aq		ἐγὼ δὲ λέγω	1	तर म भन्छु	येशू परमेश्‍वर र उहाँको वचनसँग सहमत बन्‍नुहुन्छ, तर धार्मिक अगुवाहरूले परमेश्‍वरको वचनलाई लागु गरेको तरिकासँग उहाँ सहमत हुनुहुन्‍न । “म” जोडदार छ । यसले सङ्केत गर्छ कि येशूले भन्‍नुहुने कुरा परमेश्‍वरबाटका सुरुका आज्ञाहरूसँग बराबर रूपमा महत्त्वपूर्ण छ । त्यस किसिमको जोडलाई देखाउने तरिकाले यस वाक्यांशलाई अनुवाद गर्ने कोसिस गर्नुहोस् । तपाईंले यसलाई मत्ती ५:२२ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
338	MAT	5	32	j2aq		ποιεῖ αὐτὴν μοιχευθῆναι	1	त्यसलाई व्यभिचारिणी बनाउँछ	यसमा पुरुष हो जसले स्‍त्रीसँग अनुचित किसिमले सम्बन्धविच्‍छेद गर्छ जसले “तिनलाई व्यभिचार गर्ने तुल्याउँछ” । धेरै संस्कृतिहरूमा त्यस स्‍त्रीले पुनः विवाह गर्नु भनेको सामान्य कुरा हुन्छ, तर यदि सम्बन्धविच्‍छेद अनुचित छ भने, त्यस किसिमको पुनर्विवाह चाहिँ व्यभिचार हो ।
339	MAT	5	32	zai7	figs-activepassive	ἀπολελυμένην	1	तिनको सम्बन्धविच्‍छेद भइसकेपछि	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनको पतिले तिनीसँग सम्बन्धविच्‍छेद गरिसकेपछि” वा “सम्बन्धविच्‍छेद गरिएकी स्‍त्री” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
340	MAT	5	33	i5ak	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “तिमीहरूले सुनेका छौ” र “म तिमीहरूलाई भन्दछु” भन्‍ने कुराहरूमा “तिमीहरू” शब्द बहुवचनमा छ । “शपथ नखाऊ” र “तिम्रा भाकलहरूलाई पूरा गर” भन्‍ने कुराहरूमा “तिमी” र “तिम्रा” शब्दहरू एकवचनमा छन्, तर केही भाषाहरूमा ती बहुवचनमा हुन आवश्‍यक भएको हुन सक्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
341	MAT	5	33	dg2a			0	जोड्ने कथनः	येशू कसरी पुरानो करारको व्‍यवस्‍थालाई पूरा गर्न आउनुभएको हो भन्‍ने बारेमा सिकाउनलाई उहाँले निरन्‍तरता दिनुहुन्छ । यहाँ उहाँले शपथ खाने बारेमा कुरा गर्न सुरु गर्नुहुन्‍छ ।
342	MAT	5	33	vv1e		πάλιν ἠκούσατε	1	फेरि, तिमीहरूले सुनेका छौ	“साथै, तिमीहरू” वा “यहाँ अर्को एउटा उदाहरण छ । तिमीहरू”
343	MAT	5	33	fk86	figs-activepassive	ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις	1	प्राचीन समयमा भएकाहरूलाई यसो भनिएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा प्रयोग हुने क्रियापदको साथमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले लामो समय अगाडि जिएका मानिसहरूलाई भन्‍नुभयो” वा “मोशाले तिमीहरूका पूर्खाहरूलाई लामो समय अगाडि भने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
344	MAT	5	33	tk9y		οὐκ ἐπιορκήσεις, ἀποδώσεις δὲ τῷ Κυρίῳ τοὺς ὅρκους σου	1	झूटो शपथ नखा, तर परमप्रभुलाई गरिएका तेरा शपथहरू पूरा गर् ।	“तैँले केही कुरा गर्नेछस् भनी शपथ खाएर पछि त्यो नगर्ने काम नगर् । बरु तैँले गर्नेछस् भनी परमप्रभुलाई तैँले शपथ हालेको कुनै पनि कुरा गर्”
345	MAT	5	34	mpk1		ἐγὼ δὲ λέγω	1	तर म भन्छु	येशू परमेश्‍वर र उहाँको वचनसँग सहमत बन्‍नुहुन्छ, तर धार्मिक अगुवाहरूले परमेश्‍वरको वचनलाई लागु गरेको तरिकासँग उहाँ सहमत हुनुहुन्‍न । “म” जोडदार छ । यसले सङ्केत गर्छ कि येशूले भन्‍नुहुने कुरा परमेश्‍वरबाटका सुरुका आज्ञाहरूसँग बराबर रूपमा महत्त्वपूर्ण छ । त्यस किसिमको जोडलाई देखाउने तरिकाले यस वाक्यांशलाई अनुवाद गर्ने कोसिस गर्नुहोस् । तपाईंले यसलाई मत्ती ५:२२ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
346	MAT	5	34	m2n6			1	शपथ खाँदै नखाओ	“शपथ खाने कामै नगर” वा “केही कुराको शपथ नखाओ”
347	MAT	5	34	u7su	figs-metaphor	θρόνος ἐστὶν τοῦ Θεοῦ	1	यो परमेश्‍वरको सिंहासन हो	किनभने परमेश्‍वरले स्वर्गबाट राज गर्नुहुन्छ, येशूले स्वर्गको विषयमा त्यो कुनै सिंहासन भए झैँ गरी बताउनुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यो यहाँबाट हो कि परमेश्‍वरले शासन गर्नुहुन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
348	MAT	5	35	c8lx			0	जोड्ने कथनः	मानिसहरूलाई शपथ नखानलाई भन्दै पद ३४ देखिका उहाँका वचनहरूलाई येशूले सकाउनुहुन्छ ।
349	MAT	5	35	v2hf		μήτε ἐν τῇ γῇ…πόλις ἐστὶν τοῦ μεγάλου Βασιλέως	1	नता पृथ्‍वीको ... यो महान् राजाको सहर हो	यहाँ येशूको अर्थ यो हो कि जब मानिसहरूले कुनै शपथ खान्छन् वा केही कुरा सत्य हो भनी जब तिनीहरूले भन्छन्, तिनीहरूले केही कुराको नाउँ लिएर शपथ खानु हुँदैन । केही मानिसहरूले सिकाइरहेका थिए कि यदि कोही व्यक्तिले परमेश्‍वरको नाउँ लिएर केही कुरा गर्नेछु भनी शपथ खान्छ भने त्यसले त्यो गर्नैपर्छ, तर अरू केही कुराको नाउँ लिएर शपथ खान्छ भने, जस्तो कि स्वर्ग वा पृथ्‍वीको, तब उसले शपथ हालेको कुरा केही गरी गरेन भने त्यो कम अपमानजनक हुन्छ । येशूले भन्‍नुहुन्छ कि स्वर्ग वा पृथ्‍वी वा यरूशलेम कसैको पनि नाउँमा शपथ खानु चाहिँ परमेश्‍वरको नाउँ लिएर शपथ खानु जत्तिकै गम्भीर हो किनभने ती सबै कुराहरू परमेश्‍वरकै हुन् ।
350	MAT	5	35	e7z8	figs-metaphor	ὑποπόδιόν ἐστιν τῶν ποδῶν αὐτοῦ	1	त्यो उहाँका खुट्टाहरूको लागि पाउदान हो	यो अलङ्कारको अर्थ पृथ्‍वी पनि परमेश्‍वरको हो भन्‍ने हुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यो एउटा पाउदान जस्तै हो जहाँ राजाले आफ्‍ना पाउहरूलाई राख्‍छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
351	MAT	5	35	e6zn		ὅτι πόλις ἐστὶν τοῦ μεγάλου Βασιλέως	1	किनकि यो महान् राजाको सहर हो	“किनकि यो त्यो सहर हो जुन परमेश्‍वर, महान् राजाको हो”
352	MAT	5	36	kr2d			0	सामान्य जानकारीः	परमेश्‍वरको सिंहासन, पाउदान र पृथ्‍वीको वासस्थानको नाउँमा शपथ खानका लागि ती तिनीहरूका होइनन् भनेर येशूले यस अघि आफ्‍ना श्रोताहरूलाई भन्‍नुभयो । यहाँ उहाँले भन्‍नुहुन्‍छ कि तिनीहरूले आफ्‍नै शिरका नाउँमा पनि शपथ खान हुँदैन ।
353	MAT	5	36	l9c8	figs-you	μήτε ἐν τῇ κεφαλῇ σου ὀμόσῃς, ὅτι οὐ δύνασαι μίαν τρίχα λευκὴν ποιῆσαι ἢ μέλαιναν	1	तिम्रो	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । यी शब्दहरूका सबै प्रयोगहरू एकवचनमा छन्, तर तपाईंले तिनीहरूलाई बहुवचनमा भएको रूपमा अनुवाद गर्नुपर्ने हुन सक्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
354	MAT	5	36	z5vu		ὀμόσῃς	1	शपथ खानु	यसले भाकल हाल्‍ने कुरालाई जनाउँछ । तपाईंले यसलाई मत्ती ५:३४ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
355	MAT	5	37	tke6		ἔστω…ὁ λόγος ὑμῶν, ναὶ ναί, οὒ οὔ	1	तिम्रो बोली ‘हो, हो’ वा ‘होइन, होइन’ होस्	“यदि तिम्रो अर्थ ‘हो’ भने ‘हो’ भन, र यदि तिम्रो अर्थ ‘होइन’ भने ‘होइन’ भन ।
356	MAT	5	38	quy6	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । यी शब्दहरूका सबै प्रयोगहरू एकवचनमा छन्, तर तपाईंले तिनीहरूलाई बहुवचनमा भएको रूपमा अनुवाद गर्नुपर्ने हुन सक्‍छ । “तिमीहरूले सुनेका छौ” र “म तिमीहरूलाई भन्दछु” भन्‍ने कुराहरूमा “तिमीहरू” शब्द बहुवचनमा छ । “जसले तिमीलाई हिर्काउँछ” मा भएको “तिमी” शब्द र “उसलाई ... फर्काइदेऊ” मा बुझिएको “तिमी” शब्द दुवै एकवचनमा छन्, तर केही भाषाहरूमा ती बहुवचनमा हुन आवश्‍यक भएको हुन सक्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
357	MAT	5	38	s39u			0	जोड्ने कथनः	येशू कसरी पुरानो करारको व्‍यवस्‍थालाई पूरा गर्न आउनुभएको हो भन्‍ने बारेमा सिकाउनलाई उहाँले निरन्‍तरता दिनुहुन्छ । यहाँ उहाँले कुनै शत्रुको विरुद्धमा बदला लिने कुराको बारेमा कुरा गर्न सुरु गर्नुहुन्‍छ ।
358	MAT	5	38	zar1	figs-activepassive	ὅτι ἐρρέθη	1	कि यसो भनिएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । तपाईंले यसलाई मत्ती ५:२७ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “कि परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो” वा “कि मोशाले भने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
359	MAT	5	38	w53l		ὀφθαλμὸν ἀντὶ ὀφθαλμοῦ καὶ ὀδόντα ἀντὶ ὀδόντος	1	आँखाको बदला आँखा, र दाँतको बदला दाँत	मोशाको व्यवस्थाले कुनै व्यक्तिले अर्को व्यक्तिलाई त्यही तरिकाले हानि गर्न दिन्थ्यो जुन किसिमले त्यसले उसलाई हानि गरेको थियो, तर त्योभन्दा बढी हानि गर्न भने दिँदैनथ्यो ।
360	MAT	5	39	x2y9		ἐγὼ δὲ λέγω	1	तर म भन्दछु	येशू परमेश्‍वर र उहाँको वचनसँग सहमत बन्‍नुहुन्छ, तर धार्मिक अगुवाहरूले परमेश्‍वरको वचनलाई लागु गरेको तरिकासँग उहाँ सहमत हुनुहुन्‍न । “म” जोडदार छ । यसले सङ्केत गर्छ कि येशूले भन्‍नुहुने कुरा परमेश्‍वरबाटका सुरुका आज्ञाहरूसँग बराबर रूपमा महत्त्वपूर्ण छ । त्यस किसिमको जोडलाई देखाउने तरिकाले यस वाक्यांशलाई अनुवाद गर्ने कोसिस गर्नुहोस् ।
361	MAT	5	39	qrx1		τῷ πονηρῷ	1	दुष्‍ट व्यक्ति	“एउटा दुष्‍ट व्यक्ति” वा “कोही जसले तिमीलाई हानि गर्छ”
362	MAT	5	39	ec5y		ῥαπίζει…τὴν δεξιὰν σιαγόνα	1	हान्छ ... तिम्रो दाहिने गाला	येशूको समाजमा कुनै मानिसको गालामा झापट हान्‍नु भनेको चाहिँ अपमानको कुरा थियो । आँखा र हातको कुरा जस्तै, दाहिने गाला भनेको बढी महत्त्वपूर्ण हो, र त्यो गालामा हान्‍नु भनेको धेरै नराम्रो अपमान थियो ।
363	MAT	5	39	d5xg		ῥαπίζει	1	हिर्काउँछ	खुला हातको हत्केलाले हान्छ
364	MAT	5	39	wz54		στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην	1	त्यसलाई अर्को पनि फर्काइदेऊ	“त्यसलाई तिम्रो अर्को गाला पनि हान्‍न देऊ”
365	MAT	5	40	gr2x	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “फर्काइदेऊ”, “जाऊ”, “देऊ”, र “इन्कार नगर” भन्‍ने आज्ञाहरूमा बुझिएको “तिमी” शब्द समेत गरी “तिमी” र “तिम्रो” का सबै प्रयोगहरू एकवचनमा छन् । केही भाषाहरूमा ती बहुवचनमा हुन आवश्‍यक भएको हुन सक्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
366	MAT	5	40	t9f4		τὸν χιτῶνά…ἱμάτιον	1	दौरा ... खास्‍टो	“दौरा” चाहिँ गह्रौँ शर्ट वा स्वेटर जस्तै जिउमा लगाइन्थ्यो । “खास्‍टो”, जुन दुईमध्येमा बढी महत्त्वपूर्ण थियो, न्यानोपनको लागि “दौरा”माथि लगाइन्थ्यो र रातको समयमा कम्बलको रूपमा पनि प्रयोग गरिन्थ्यो ।
367	MAT	5	40	p5m2		ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱμάτιον	1	त्यस व्यक्तिसँग .. पनि होस्	“त्यस व्यक्तिलाई ... पनि देऊ”
368	MAT	5	41	i867	figs-explicit	ὅστις	1	जसले पनि	“जो कोही जसले ।” उहाँले एक रोमी सिपाहीको बारेमा कुरा गरिरहनुभएको छ भनेर सन्दर्भले अर्थ लगाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
369	MAT	5	41	i86s		μίλιον ἕν	1	एक माइल	यो भनेको एक हजार हिँडाइको दूरी हो, जुन हिँडाइको दूरी चाहिँ कुनै रोमी सिपाहीले कसैलाई उसको लागि केही कुरा बोक्‍नलाई कानुनी रूपमा नै बलजफ्‍तीसँग कर लाउन मिल्‍ने दूरी हो । यदि “माइल” भनेको अलमल्याउने किसिमको हुन्छ भने, त्यसलाई “एक किलोमिटर” वा “एक दूरी” भनेर अनुवाद गर्न सकिन्छ ।
370	MAT	5	41	n8r4		μετ’ αὐτοῦ	1	उससँग	यसले तपाईंलाई जानलाई कर लगाउने व्यक्तिलाई जनाउँछ ।
371	MAT	5	41	zv6i		ὕπαγε μετ’ αὐτοῦ δύο	1	उससँग दुई ... गइदेऊ	“उसले तिमीलाई कर लगाएको एक माइल जाऊ, र त्यसपछि अर्को माइल जाऊ ।” यदि “माइल” भनेको अलमल्याउने किसिमको हुन्छ भने, त्यसलाई “दुई किलोमिटर” वा “दोब्‍बर” भनेर अनुवाद गर्न सकिन्छ ।
372	MAT	5	42	pe6x		μὴ ἀποστραφῇς	1	नफर्काऊ	“ ... लाई सापट दिनलाई इन्कार नगर ।” यसलाई सकारात्मक रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ ... लाई सापट देऊ”
373	MAT	5	43	cyz3	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । यी शब्दहरूका सबै प्रयोगहरू एकवचनमा छन्, तर तपाईंले तिनीहरूलाई बहुवचनमा भएको रूपमा अनुवाद गर्नुपर्ने हुन सक्‍छ । “तिमीहरूले सुनेका छौ” र “म तिमीहरूलाई भन्दछु” भन्‍ने कुराहरूमा “तिमीहरू” शब्द बहुवचनमा छ । “तिमीले तिम्रो छिमेकीलाई प्रेम गर्नुपर्छ र तिम्रो शत्रुलाई घृणा गर्नुपर्छ” भन्‍ने कुरामा भएको “तिमी” र “तिम्रो” शब्दहरू एकवचनमा छन्, तर केही भाषाहरूमा ती बहुवचनमा हुन आवश्‍यक भएको हुन सक्‍छ । त्यसपछिका “तिमीहरू” र “तिमीहरूका” शब्दहरूका सबै प्रयोगहरू बहुवचनमा छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
374	MAT	5	43	xf8l			0	जोड्ने कथनः	येशू कसरी पुरानो करारको व्‍यवस्‍थालाई पूरा गर्न आउनुभएको हो भन्‍ने बारेमा सिकाउनलाई उहाँले निरन्‍तरता दिनुहुन्छ । यहाँ उहाँले शत्रुहरूलाई प्रेम गर्ने बारेमा कुरा गर्न सुरु गर्नुहुन्‍छ ।
375	MAT	5	43	fp6x	figs-activepassive	ὅτι ἐρρέθη	1	कि यसो भनिएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । तपाईंले यसलाई मत्ती ५:२७ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “कि परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो” वा “कि मोशाले भने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
376	MAT	5	43	tqj3	figs-genericnoun	τὸν πλησίον σου	1	तिम्रो छिमेकी	यहाँ “छिमेकी” शब्दले कुनै खास छिमेकीलाई जनाउँदैन, तर कुनै व्यक्तिको समुदाय वा मानव समूहको कुनै पनि सदस्यलाई जनाउँछ । यी ती मानिसहरू हुन् जसलाई कोही व्यक्तिले सामान्य रूपमा दयालु तवरले व्यवहार गर्न चाहन्छ अथवा कम्तीमा पनि उसले दयालु तवरले व्यवहार गर्नुपर्छ भनेर विश्‍वास गर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिम्रा गाउँलेहरू” वा “तिनीहरू जो तिम्रो मानव समूहका हुन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-genericnoun]])
377	MAT	5	44	f9lp		ἐγὼ δὲ λέγω	1	तर म भन्छु	येशू परमेश्‍वर र उहाँको वचनसँग सहमत बन्‍नुहुन्छ, तर धार्मिक अगुवाहरूले परमेश्‍वरको वचनलाई लागु गरेको तरिकासँग उहाँ सहमत हुनुहुन्‍न । “म” जोडदार छ । यसले सङ्केत गर्छ कि येशूले भन्‍नुहुने कुरा परमेश्‍वरबाटका सुरुका आज्ञाहरूसँग बराबर रूपमा महत्त्वपूर्ण छ । त्यस किसिमको जोडलाई देखाउने तरिकाले यस वाक्यांशलाई अनुवाद गर्ने कोसिस गर्नुहोस् । तपाईंले यसलाई मत्ती ५:२२ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
378	MAT	5	45	my3d		γένησθε υἱοὶ τοῦ Πατρὸς ὑμῶν	1	तिमीहरू आफ्‍ना पिताका छोराहरू हुनेछौ	“छोराहरू”लाई तपाईंको भाषामा कुनै मानिसका छोराहरू वा सन्तानहरूका लागि स्वभाविक रूपमा प्रयोग गरिने शब्दले अनुवाद गर्दा बेस हुन्छ ।
379	MAT	5	45	jzu9	guidelines-sonofgodprinciples	Πατρὸς ὑμῶν	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण उपाधि हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
380	MAT	5	46	g5t7	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “तिमीहरू” र “तिमीहरूका” शब्दहरूका सबै प्रयोगहरू बहुवचनमा छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
381	MAT	5	46	sf7k			0	जोड्ने कथनः	येशू कसरी पुरानो करारको व्‍यवस्‍थालाई पूरा गर्न आउनुभएको हो भन्‍ने बारेमा सिकाउनलाई उहाँले सकाउनुहुन्छ । यो खण्‍ड मत्ती ५:१७ मा सुरु भयो ।
382	MAT	5	46	se4k	figs-rquestion	τίνα μισθὸν ἔχετε?	1	तिमीहरूले के इनाम पाउँछौ ?	तिनीहरूलाई प्रेम गर्नेहरूलाई प्रेम गर्ने कुरा चाहिँ त्यस्तो कुनै खास कुरा होइन जसको लागि परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई इनाम दिनुहुनेछ भनेर मानिसहरूलाई सिकाउनका लागि येशूले यो प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्छ । यस आलङ्कारिक प्रश्‍नलाई एउटा भनाइको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूले केही इनाम पाउनेछैनौ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
383	MAT	5	46	cb77	figs-rquestion	οὐχὶ καὶ οἱ τελῶναι τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν?	1	के कर उठाउनेहरूले पनि त्यसै गर्दैनन् र ?	यस आलङ्कारिक प्रश्‍नलाई एउटा भनाइको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कर उठाउनेहरूले पनि त्यसै गर्छन् ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
384	MAT	5	47	ba6e	figs-rquestion	τί περισσὸν ποιεῖτε?	1	तिमीहरूले अरूहरूले भन्दा के बढी गर्छौ ?	यस प्रश्‍नलाई एउटा भनाइको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूले अरूहरूले भन्दा केही बढी गर्दैनौ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
385	MAT	5	47	ben5		ἀσπάσησθε	1	तिमीहरूले अभिवादन गर्छौ	यो चाहिँ सुन्‍ने मानिसको सकुशलताको खबर सुन्‍ने चाहना देखाउनलाई प्रयोग हुने साधारण शब्द हो ।
386	MAT	5	47	elw9	figs-rquestion	οὐχὶ καὶ οἱ ἐθνικοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν?	1	के अन्यजातिहरूले पनि त्यसै गर्दैनन् र ?	यस प्रश्‍नलाई एउटा भनाइको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अन्यजातिहरूले पनि त्यसै गर्छन् ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
387	MAT	5	48	l6pa	guidelines-sonofgodprinciples	Πατὴρ	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
388	MAT	6	intro	jrj2			0		मत्ती ०६ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा मत्ती ६ ले “डाँडाको उपदेश” भनी जानिएको येशूको विस्तारित शिक्षालाई निरन्‍तरता दिन्छ । ६:९-११ मा भएको प्रार्थनालाई तपाईंले बाँकीको खण्‍डभन्दा पृष्‍ठमा अझै दायाँतर्फ सारेर अलग गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । यो प्रवचनमा येशूले विभिन्‍न विषयहरूको बारेमा बताउनुभयो, त्यसैले येशूले हरेक पटक विषय बदल्‍नुभएको बेलामा पाठ्यखण्‍डमा एउटा खाली पङ्क्ति राखेर पाठकलाई सहयोग गर्ने इच्‍छा गर्न सक्‍नुहुन्छ ।
389	MAT	6	1	zvn1	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “तिमीहरू” र “तिमीहरूका” शब्दहरूका सबै प्रयोगहरू बहुवचनमा छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
390	MAT	6	1	at4q			0	जोड्ने कथनः	येशूले मत्ती ५:३ मा सिकाउन सुरु गर्नुभएको उहाँको डाँडाको उपदेशमा आफ्‍ना चेलाहरूलाई सिकाउनलाई उहाँले निरन्‍तरता दिनुहुन्‍छ । यस खण्‍डमा, येशूले दान, प्रार्थना र उपवास जस्‍ता “धार्मिकताका कार्यहरू”लाई सम्‍बोधन गर्नुहुन्‍छ ।
391	MAT	6	1	bgc7	figs-explicit	ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, πρὸς τὸ θεαθῆναι αὐτοῖς	1	मानिसहरूका सामुन्‍ने तिनीहरूले देखुन् भनेर	त्‍यो व्‍यक्तिलाई देख्‍नेहरूले उसलाई आदर गर्नेछन् भन्‍ने अर्थ बुझिएको छ । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूका सामु ताकि तिनीहरूले तिमीहरूलाई देख्‍न सकून् र तिमीहरूले जे गरेका छौ, त्‍यसका लागि तिमीहरूलाई आदर गर्न सकून्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
392	MAT	6	1	juj5	guidelines-sonofgodprinciples	τῷ Πατρὶ	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
393	MAT	6	2	d8kw	figs-metaphor	μὴ σαλπίσῃς ἔμπροσθέν σου	1	तिमीहरूको आफ्‍नै अगाडि तुरही नबजाऊ	यो अलङ्कारको अर्थ मानिसहरूका ध्‍यान तान्‍ने उद्देश्‍यसहित केही कुरा गर्नु भन्‍ने हुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “भीडमा ठूलो तुरही बजाउने कोही व्यक्ति सरह तिमीहरू आफैँतर्फ ध्यान तान्‍ने काम नगर” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
394	MAT	6	2	dk6u		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” येशूले यसपछि भन्‍नुहुने कुरामा यस वाक्‍यांशले जोड थप्‍छ ।
395	MAT	6	3	z4c1	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “तिमीहरू” र “तिमीहरूका” शब्दहरूका सबै प्रयोगहरू बहुवचनमा छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
396	MAT	6	3	te4n			0	जोड्ने कथनः	दानको सम्‍बन्‍धमा येशूले आफ्‍ना चेलाहरूलाई सिकाउन निरन्‍तरता दिनुहुन्छ ।
397	MAT	6	3	vca2	figs-metaphor	μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου	1	तिमीहरूको दायाँ हातले के गरिरहेको छ भनेर बाँया हातलाई थाहा गर्न नदेओ	यो चाहिँ पूर्ण गोप्यताको लागि अलङ्कार हो । ठीक जसरी हातहरूले सामान्यतया एकसाथ काम गर्छन् र सबै समयहरूमा एउटाले के गरिरहेको छ भनेर अर्कोले “थाहा” पाउँछ भनेर भन्‍न सकिन्छ, तपाईंले गरिबहरूलाई दिइरहनुभएको समयमा तपाईंले आफ्‍नो सबैभन्दा नजिकै भएकाहरूलाई पनि थाहा पाउन दिनुहुँदैन । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
398	MAT	6	4	h4we	figs-activepassive	ᾖ σου ἡ ἐλεημοσύνη ἐν τῷ κρυπτῷ	1	तिमीहरूको उपहार गुप्‍तमा दिइयोस्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूले अरू मानिसहरूलाई थाहा नगराइकन गरिबहरूलाई दिन सक्छौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
399	MAT	6	5	m54u	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । पदहरू ५ र ७ मा भएका “तिमीहरू” र “तिमीहरूका” शब्दहरूका सबै प्रयोगहरू बहुवचनमा छन्; पद ६ मा ती एकवचनमा छन्, तर केही भाषाहरूमा ती बहुवचनमा हुन आवश्‍यक भएको हुन सक्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
400	MAT	6	5	a7z4			0	जोड्ने कथनः	येशूले प्रार्थनाको बारेमा सिकाउन थाल्‍नुहुन्छ ।
401	MAT	6	5	e12v	figs-explicit	ὅπως φανῶσιν τοῖς ἀνθρώποις	1	ताकि मानिसहरूले तिनीहरूलाई देखून् भनेर	तिनीहरूलाई देख्‍नेहरूले तिनीहरूलाई आदर गर्नेछन् भन्‍ने अर्थ बुझिएको छ । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ताकि मानिसहरूले तिनीहरूलाई देखून् र तिनीहरूलाई सम्‍मान देऊन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
402	MAT	6	5	z3h6		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” येशूले यसपछि भन्‍नुहुने कुरामा यस वाक्‍यांशले जोड थप्‍छ ।
403	MAT	6	6	dqv4		εἴσελθε εἰς τὸ ταμεῖόν σου καὶ κλείσας τὴν θύραν σου	1	तिमीहरूको भित्री कोठामा जाओ, र तिमीहरूको ढोका बन्द गरेर	“कतै गोप्य स्थानमा जाओ” वा “त्यहाँ जाओ जहाँ तिमीहरू एक्‍लै हुन सक्‍छौ”
404	MAT	6	6	vdr7		τῷ Πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ	1	गुप्‍तमा हुनहुने तिमीहरूका पिता	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) परमेश्‍वरलाई कसैले पनि देख्‍न सक्‍दैन । वैकल्‍पिक अनुवादः “पिता, जो अदृश्‍य हुनुहुन्छ” वा २) परमेश्‍वर प्रार्थना गर्ने व्यक्तिको साथमा त्यस गोप्य स्थानमा हुनुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “पिता, जो गुप्‍तमा तिमीहरूको साथमा हुनुहुन्छ”
405	MAT	6	6	kkn7	guidelines-sonofgodprinciples	τῷ Πατρί σου	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
406	MAT	6	6	eb6r		ὁ Πατήρ σου, ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ	1	तिम्रो पिता जसले गोप्‍य स्थानमा देख्‍नुहुन्छ	“तिम्रो पिताले तिमीले गुप्‍तमा के गर्छौ भनेर देख्‍नुहुनेछ र”
407	MAT	6	7	d1t2		μὴ βατταλογήσητε	1	अनावश्‍यक रूपमा दोहोर्‍याएर नभनिराख	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) दोहोर्‍याएर भन्‍नु बेकार छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ती नै कुराहरूलाई बेकारमा भनेको भन्यै नगर” वा २) शब्दहरू वा वाक्यहरू अर्थहीन छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “अर्थहीन शब्दहरूलाई दोहोर्‍याइ नराख”
408	MAT	6	7	a8ai	figs-activepassive	εἰσακουσθήσονται	1	ती सुनिनेछन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूका झूटा देवताहरूले तिनीहरूलाई सुन्‍नेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
409	MAT	6	8	fr1d	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले कसरी प्रार्थना गर्नुपर्छ भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । पहिलो वाक्यमा भएका “तिमीहरू” र “तिमीहरूका” शब्दहरू बहुवचनमा छन् । प्रार्थनाभित्र नै, “तपाईं” र “तपाईंको” शब्दहरू एकवचनमा छन् र परमेश्‍वर, “स्वर्गमा हुनुहुने हाम्रा पिता”लाई जनाउँछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
410	MAT	6	8	nv9i	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Πατὴρ	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
411	MAT	6	9	ad6l		Πάτερ ἡμῶν, ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς	1	हाम्रा पिता जो स्वर्गमा हुनुहुन्छ	यो प्रार्थनाको सुरु हो र येशूले मानिसहरूलाई परमेश्‍वरलाई कसरी सम्बोधन गर्नुपर्छ भनेर सिकाउनुहुन्छ ।
412	MAT	6	9	mq4x	figs-metonymy	ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου	1	तपाईंको नाउँलाई पवित्र भनेर आदर गरियोस्	यहाँ “तपाईंको नाउँ”ले परमेश्‍वर आफैँलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सबैलाई तपाईंलाई सम्‍मान गर्ने बनाउनुहोस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
413	MAT	6	10	n67c	figs-metonymy	ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου	1	तपाईंको राज्य आओस्	यहाँ “राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरले शासनलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तपाईंले सबैमाथि र सबैथोकमाथि पूर्णतया राज गर्नुभएको होस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
414	MAT	6	10	pdc5	figs-activepassive	γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς	1	तपाईंको इच्छा स्वर्गमा जस्तै यस पृथ्वीमा पूरा गरियोस्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “पृथ्‍वीमा सबैकुरा तपाईंको इच्‍छाअनुसार होओस् जसरी स्वर्गमा भएका सबैकुरा हुन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
415	MAT	6	11	njr9	figs-exclusive		0	सामान्य जानकारीः	यो येशूले मानिसहरूलाई सिकाइरहनुभएको प्रार्थनाको भाग हो । “हामी”, “हामीलाई”, र “हाम्रो” शब्दहरूका सबै प्रयोगहरूले केवल तिनीहरूलाई जनाउँछ जसले यो प्रार्थना गर्ने थिए । साथै ती शब्दहरूले परमेश्‍वरलाई जनाउँदैनन्, जसलाई तिनीहरूले प्रार्थना गरिरहेका हुने थिए । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-exclusive]])
416	MAT	6	11	dft8	figs-synecdoche	τὸν ἄρτον…τὸν ἐπιούσιον	1	दैनिक रोटी	यहाँ “रोटी”ले सामान्य रूपमा खानेकुरालाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
417	MAT	6	12	yi9s	figs-metaphor	τὰ ὀφειλήματα	1	ऋृणहरू	ऋृण भनेको कुनै व्यक्तिले कोही अरूलाई तिर्नुपर्ने कुरा हो । यो पापहरूको लागि अलङ्कार हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
418	MAT	6	12	i8fq	figs-metaphor	τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν	1	हाम्रा ऋृणीहरू	ऋृणी भनेको त्यो व्यक्ति हो जसले अर्को व्यक्तिलाई ऋृण तिर्नुपर्छ । यो चाहिँ हाम्रा विरुद्धमा पाप गर्नेहरूको लागि भएको अलङ्कार हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
419	MAT	6	13	l8u6	figs-abstractnouns	μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν	1	हामीलाई परीक्षामा नडोहोर्‍याउनुहोस्	“परीक्षा” शब्द चाहिँ भाववाचक नाम हो, जसलाई क्रियापदका रूपमा पनि व्‍यक्त गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “हामीलाई केही कुराले परीक्षा गर्न नदिनुहोस्” वा “केही कुरालाई पनि हामीलाई पाप गर्ने इच्‍छा गर्ने तुल्याउन नदिनुहोस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
420	MAT	6	14	ns3m	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	“तिमीहरू” र “तिमीहरूका” सबै प्रयोगहरू बहुवचनमा छन् । तापनि, यदि कुनै व्यक्तिले अरूहरूलाई क्षमा दिएन भने तिनीहरूलाई के हुनेछ भनेर येशूले तिनीहरूलाई भनिरहनुभएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
421	MAT	6	14	z79a	figs-abstractnouns	τὰ παραπτώματα αὐτῶν	1	तिनीहरूका अपराधहरू	भाववाचक नामपद शब्द “अपराधहरू”लाई क्रियापदको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब तिनीहरूले तिमीहरूको विरुद्धमा अपराध गर्छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
422	MAT	6	14	v7ne	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Πατὴρ	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
423	MAT	6	15	pi3z	figs-abstractnouns	τοῖς ἀνθρώποις…τὰ παραπτώματα ὑμῶν	1	तिनीहरूका अपराधहरू ... तिमीहरूका अपराधहरू	भाववाचक नामपद शब्द “अपराधहरू”लाई क्रियापदको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब तिनीहरूले तिमीहरूको विरुद्धमा अपराध गर्छन् ... जब तिमीहरूले परमेश्‍वरको विरुद्धमा अपराध गर्छौ” वा “जब तिनीहरूले तिमीहरूलाई हानि गर्ने कुराहरू गर्छन् ... जब तिमीहरूले तिमीहरूका पितालाई रीस उठाउने कुराहरू गर्छौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
424	MAT	6	16	j7xg	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । पद १६ मा भएका “तिमीहरू” शब्दका सबै प्रयोगहरू बहुवचनमा छन् । पदहरू १७ र १८ मा जहाँ येशूले तिनीहरूलाई उपवास बस्दा कसरी व्यवहार गर्ने भन्‍ने बारेमा सिकाउनुहुन्छ, “तिमी” र “तिम्रो” शब्दहरूका सबै प्रयोगहरू एकवचनमा छन् । केही भाषाहरूमा “तिमी” शब्दका ती प्रयोगहरू बहुवचनमा हुन आवश्‍यक पर्न सक्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
425	MAT	6	16	q19r			0	जोड्ने कथनः	येशूले उपवासको बारेमा सिकाउन सुरु गर्नुहुन्‍छ ।
426	MAT	6	16	xv6b		ἀφανίζουσιν…τὰ πρόσωπα αὐτῶν	1	तिनीहरूले आफ्ना अनुहारलाई बिगार्छन्	पाखण्डीहरूले आफ्‍ना अनुहारहरू धुने वा आफ्‍नो कपाल कोर्ने गर्दैनथे । आफूहरूतिर जानाजान ध्‍यान आकर्षित गर्ने उद्देश्‍यले तिनीहरूले यसो गर्थे ताकि मानिसहरूले तिनीहरूलाई हेरून् र उपवास बसेकोमा तिनीहरूलाई आदर गरून् ।
427	MAT	6	16	ix6h		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” येशूले यसपछि भन्‍नुहुने कुरामा यस वाक्‍यांशले जोड थप्‍छ ।
428	MAT	6	17	k283		ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν	1	तिम्रो शिरलाई अभिषेक गर	“तिम्रो कपालमा तेल लगाऊ” वा “तिम्रो कपाल कोर ।” यहाँ शिरलाई “अभिषेक गर्नु”ले कसैले आफ्‍नो कपालको सामान्‍य रूपमा हेरविचार गर्ने कार्यलाई जनाउँछ । यसले “ख्रीष्‍ट” अर्थात् “अभिषिक्त जन”सँग कुनै सरोकार राख्‍दैन । मानिसहरूले उपवास बसेका होऊन् वा नहोऊन्, तिनीहरू एकसमान देखिनुपर्दछ भन्‍ने येशूको भनाइको अर्थ हो ।
429	MAT	6	18	d27s		τῷ Πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυφαίῳ	1	गुप्‍तमा हुनुहुने तिम्रो पिता	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) परमेश्‍वरलाई कसैले पनि देख्‍न सक्‍दैन । वैकल्‍पिक अनुवादः “पिता, जो अदृश्‍य हुनुहुन्छ” वा २) परमेश्‍वर गोप्य तवरमा उपवास बस्‍ने व्यक्तिको साथमा हुनुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “पिता, जो गुप्‍तमा तिमीहरूको साथमा हुनुहुन्छ ।” तपाईंले यसलाई मत्ती ६:६ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
430	MAT	6	18	m56a	guidelines-sonofgodprinciples	τῷ Πατρί σου	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
431	MAT	6	18	tby8		ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυφαίῳ	1	तिम्रो पिता जसले गोप्‍य स्थानमा देख्‍नुहुन्छ	“तिमीले गुप्‍तमा के गर्छौ भनेर जसले देख्‍नुहुन्छ ।” तपाईंले यसलाई मत्ती ६:६ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
432	MAT	6	19	afg9	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “तिमीहरू” र “तिमीहरूका” शब्दहरूका सबै प्रयोगहरू बहुवचनमा छन्, जसमा पद २१ अपवाद हो, जहाँ ती एकवचनमा छन् । केही भाषाहरूमा “तिमी” र “तिम्रो” शब्दहरूका यी प्रयोगहरू बहुवचनमा हुन आवश्‍यक पर्न सक्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
433	MAT	6	19	z3jx			0	जोड्ने कथनः	येशूले रुपैयाँ-पैसा र धनसम्पत्तिका बारेमा सिकाउन सुरु गर्नुहुन्‍छ ।
434	MAT	6	19	tqp1		θησαυροὺς	1	धनहरू	सम्पत्तिहरू, ती कुराहरू जसलाई एक व्यक्तिले सबैभन्दा बढी मूल्य दिन्छ
435	MAT	6	19	z9wd		ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει	1	जहाँ कीरा र खियाले नष्‍ट गर्छन्	“जहाँ कीरा र खियाले धनसम्पत्तिलाई नष्‍ट गर्छन्”
436	MAT	6	19	tqc9		σὴς	1	कीरा	लुगालाई नष्‍ट गर्ने सानो उड्‍ने फट्‍याङग्रो
437	MAT	6	19	enl6		βρῶσις	1	खिया	फलामे द्यातुहरूमा बन्‍ने खेरो रङ्गको पदार्थ
438	MAT	6	20	v5tn	figs-metaphor	θησαυρίζετε…ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ	1	तिमीहरूको आफ्नो निम्ति स्वर्गमा धनसम्पत्ति थुपार	यो अलङ्कार हो जसको अर्थ पृथ्‍वीमा असल कुराहरू गर्नु भन्‍ने हुन्छ ताकि स्‍वर्गमा परमेश्‍वरले तपाईंलाई इनाम दिनुभएको होस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
439	MAT	6	21	b74q	figs-metonymy	ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία σου	1	त्यहाँ तिम्रो मन पनि हुनेछ	यहाँ “हृदय”को अर्थ व्‍यक्तिका विचारहरू र चासोहरू हुन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
440	MAT	6	22	g215	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “तिमी” र “तिम्रो” शब्दहरूका प्रयोगहरू एकवचनमा छन्, तर केही भाषाहरूमा ती बहुवचनमा हुन आवश्‍यक पर्न सक्छ । हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]]
441	MAT	6	22	sbl1	figs-metaphor	ὁ λύχνος τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός…φωτεινὸν ἔσται	1	आँखा शरीरको ज्योति हो ... ज्योतिले भरिएको हुन्छ	यसले व्‍यक्तिलाई देख्‍न सहायता पुर्‍याउने स्‍वस्‍थ आँखालाई व्‍यक्तिलाई दृष्‍टिविहीन तुल्‍याउने बिरामी आँखासँग तुलना गर्छ । यो आत्‍मिक स्‍वास्‍थ्‍यलाई जनाउने अलङ्कार हो । लोभलाई जनाउनका लागि यहूदी मानिसहरूले प्रायः “खराब आँखा” भन्‍ने वाक्यांशलाई प्रयोग गर्थे । यसको अर्थ चाहिँ यदि कोही व्‍यक्ति परमेश्‍वरमा पूर्ण रूपमा समर्पित छ र परमेश्‍वरले झैँ गरी विभिन्‍न कुराहरूलाई देख्‍छ वा लिन्छ भने उसले जे ठीक छ त्यही गरिरहेको हुन्छ । यदि कोही व्‍यक्ति बढी पाउनका लागि लोभी छ भने, उसले जे खराब छ त्‍यही गरिरहेको हुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
442	MAT	6	22	r4d1	figs-metaphor	ὁ λύχνος τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός	1	आँखा शरीरको ज्योति हो	यो अलङ्कारको अर्थ जसरी बत्तीले कुनै व्‍यक्तिलाई अँध्‍यारोमा हेर्न सहायता गर्छ, त्‍यसरी नै आँखाले व्‍यक्तिलाई देख्‍न सहायता गर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “बत्तीले झैँ गरी, आँखाले तिमीलाई चीजहरूलाई प्रस्‍टसँग देख्‍नलाई सहायता गर्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
443	MAT	6	22	u47q		ὀφθαλμός	1	आँखा	तपाईंले यसलाई बहुवचनको रूपमा अनुवाद गर्नुपर्ने हुन सक्‍छ, “आँखाहरू” ।
444	MAT	6	23	dl86	figs-metaphor	ἐὰν δὲ ὁ ὀφθαλμός σου…τὸ σκότος πόσον	1	तर यदि तिम्रो आँखा ... त्यो अन्धकार कति ठूलो होला	यसले व्‍यक्तिलाई देख्‍न सहायता पुर्‍याउने स्‍वस्‍थ आँखालाई व्‍यक्तिलाई दृष्‍टिविहीन तुल्‍याउने बिरामी आँखासँग तुलना गर्छ । यो आत्‍मिक स्‍वास्‍थ्‍यलाई जनाउने अलङ्कार हो । लोभलाई जनाउनका लागि यहूदी मानिसहरूले प्रायः “खराब आँखा” भन्‍ने वाक्यांशलाई प्रयोग गर्थे । यसको अर्थ चाहिँ यदि कोही व्‍यक्ति परमेश्‍वरमा पूर्ण रूपमा समर्पित छ र परमेश्‍वरले झैँ गरी विभिन्‍न कुराहरूलाई देख्‍छ वा लिन्छ भने उसले जे ठीक छ त्यही गरिरहेको हुन्छ । यदि कोही व्‍यक्ति बढी पाउनका लागि लोभी छ भने, उसले जे खराब छ त्‍यही गरिरहेको हुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
445	MAT	6	23	p231	figs-metaphor	ἐὰν…ὁ ὀφθαλμός σου πονηρὸς ᾖ	1	यदि तिम्रो आँखा खराब छ भने	यसले जादूलाई जनाउँदैन । कोही लोभी व्यक्तिलाई जनाउनका लागि यहूदी मानिसहरूले प्रायः यसलाई अलङ्कारको रूपमा प्रयोग गर्थे । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
446	MAT	6	23	n42m		εἰ…τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ σκότος, ἐστίν τὸ σκότος πόσον	1	यदि तिमीभित्र भएको ज्योति चाहिँ वास्तवमा अन्धकार हो भने, त्यो अन्धकार कति ठूलो होला !	“यदि तिम्रो शरीरमा ज्योति ल्याउनुपर्ने कुराले नै अन्धकार ल्यायो भने, तब तिम्रो शरीर पूर्ण अन्धकारमा हुनेछ”
447	MAT	6	24	ijn3	figs-parallelism	ἢ γὰρ τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει	1	किनकि कि त उसले एउटालाई घृणा गर्नेछ र अर्कोलाई प्रेम गर्नेछ, वा ऊ एउटाप्रति समर्पित हुनेछ र अर्कोलाई तुच्‍छ ठान्‍नेछ	यी दुवै वाक्यांशहरूले मूलभूत रूपमा एउटै अर्थ दिन्छन् । तिनीहरूले जोड दिन्छन् कि एउटा व्यक्तिले एकै समयमा परमेश्‍वर र पैसा दुवैलाई प्रेम गर्न र दुवैप्रति समर्पित हुन सक्दैन । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]])
448	MAT	6	24	zt2u		οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ	1	तिमीहरूले परमेश्‍वर र धनको सेवा गर्न सक्दैनौ	“तिमीहरूले परमेश्‍वर र पैसालाई एकै समयमा सेवा गर्न सक्दैनौ”
449	MAT	6	25	s5uy	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	यहाँ भएका “तिमीहरू” र “तिमीहरूका” शब्दहरूका प्रयोगहरू बहुवचनमा छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
450	MAT	6	25	wcz4		λέγω ὑμῖν	1	म तिमीहरूलाई भन्दछु	येशूले यसपछि भन्‍नुहुने कुरामा यस वाक्‍यांशले जोड थप्‍छ ।
451	MAT	6	25	xdu1		ὑμῖν	1	तिमीहरूलाई	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ ।
452	MAT	6	25	nt96	figs-rquestion	οὐχὶ ἡ ψυχὴ πλεῖόν ἐστι τῆς τροφῆς, καὶ τὸ σῶμα τοῦ ἐνδύματος?	1	के जीवन खानेकुराभन्दा ठूलो होइन र, अनि शरीर कपडाहरूभन्दा ?	येशूले मानिसहरूलाई सिकाउनका लागि एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “प्रस्‍ट छ कि जीवन तिमीहरूले खाने कुराभन्दा ठूलो हो, र तिमीहरूको शरीर तिमीहरूले लगाउने कुराभन्दा ठूलो हो ।” वा “प्रस्‍ट रूपमा जीवनमा त्यहाँ ती कुराहरू छन् जुन खानेकुराभन्दा ठूला छन्, र शरीरको विषयमा त्यहाँ ती कुराहरू छन् जुन लत्ता कपडाहरूभन्दा ठूला छन् ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
453	MAT	6	26	p11z		ἀποθήκας	1	भण्‍डारहरू	अन्‍नबालीहरूलाई थुपार्ने ठाउँहरू
454	MAT	6	26	a9w6	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Πατὴρ	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
455	MAT	6	26	nbm5	figs-rquestion	οὐχ ὑμεῖς μᾶλλον διαφέρετε αὐτῶν?	1	के तिमीहरू तिनीहरूभन्दा बढी मूल्यवान् छैनौ र ?	येशूले मानिसहरूलाई सिकाउनका लागि एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “प्रस्‍ट छ कि तिमीहरू चराचुरुङ्गीहरूभन्दा बढी मूल्यवान् छौ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
456	MAT	6	27	cm6a	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “तिमीहरू” र “तिमीहरूका” शब्दहरूका सबै प्रयोगहरू बहुवचनमा छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
457	MAT	6	27	fr8g	figs-metaphor	τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν δύναται προσθεῖναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν ἕνα?	1	तर तिमीहरूमध्ये कसले चिन्ता गरेर उसको आयुमा एक घडी थप्‍न सक्छ ?	येशूले मानिसहरूलाई सिकाउनका लागि एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्छ । यहाँ “उसको आयुमा एक घडी थप्‍नु” भनेको एक व्यक्तिको जीवन जिउने समयावधिमा समय थप्‍ने कुराको लागि भएको अलङ्कार हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “चिन्ता मात्रै गरेर, तिमीहरूमध्ये कसैले पनि, तिमीहरूका जीवनमा वर्षहरू थप्‍न सक्दैनौ । तिमीहरूले तिमीहरूको जीवनमा एक मिनेट पनि थप्‍न सक्दैनौ ! त्यसैले तिमीहरूलाई आवश्‍यक पर्ने कुराहरूको लागि तिमीहरूले चिन्ता गर्नुहुँदैन ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
458	MAT	6	27	kub4	translate-bdistance	πῆχυν ἕνα	1	एक क्युबिट	एक क्युबिट भनेको आधा मिटरभन्दा अलिकति कम नापको लम्बाइ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bdistance]])
459	MAT	6	28	erj8	figs-rquestion	περὶ ἐνδύματος τί μεριμνᾶτε?	1	तिमीहरू किन लगाउने लुगाको लागि चिन्ता गर्छौ ?	येशूले मानिसहरूलाई सिकाउनका लागि एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूले के लगाउने होला भनी तिमीहरूले चिन्ता गर्नुहुँदैन ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
460	MAT	6	28	cs99			1	... को बारेमा सोच	“मान”
461	MAT	6	28	him2	figs-personification	τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ πῶς αὐξάνουσιν; οὐ κοπιῶσιν οὐδὲ νήθουσιν	1	लिलीहरू ... तिनीहरूले काम गर्दैनन्, र तिनीहरूले धागो कात्दैनन्	येशूले लिलीहरूको विषयमा यसरी बताउनुहुन्छ कि मानौँ ती मानिसहरू थिए जसले लुगा लगाउँथे । लिलीहरूलाई वस्‍त्र पहिराइएको भनेको बिरुवाहरूको सुन्दर र रङ्गी विरङ्गी फूलहरू हुने कुराको लागि एउटा अलङ्कार हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-personification]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
462	MAT	6	28	t16l	translate-unknown	κρίνα	1	लिलीहरू	लिली भनेको एक खालको जङ्गली फूल हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-unknown]])
463	MAT	6	29	n75l	figs-personification	οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων	1	सोलोमन पनि ... यिनीहरू जत्तिकै आभूषित थिएनन्	येशूले लिलीहरूको विषयमा यसरी बताउनुहुन्छ कि मानौँ ती मानिसहरू थिए जसले लुगा लगाउँथे । लिलीहरूलाई वस्‍त्र पहिराइएको भनेको बिरुवाहरूको सुन्दर र रङ्गी विरङ्गी फूलहरू हुने कुराको लागि एउटा अलङ्कार हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-personification]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
464	MAT	6	29	np9e		λέγω…ὑμῖν	1	म तिमीहरूलाई भन्दछु	येशूले यसपछि भन्‍नुहुने कुरामा यस वाक्‍यांशले जोड थप्‍छ ।
465	MAT	6	29	sqg8	figs-activepassive	περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων	1	यिनीहरू जत्तिकै आभूषित थिएनन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यस्ता वस्‍त्रहरू पहिरेनन् जुन यी लिलीहरू जत्तिकै सुन्दर थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
466	MAT	6	30	z5lh	figs-personification	τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ…οὕτως ἀμφιέννυσιν	1	मेदानका घाँसहरूलाई पहिराउनुहुन्छ भने	येशूले लिलीहरूको विषयमा यसरी बताउनुहुन्छ कि मानौँ ती मानिसहरू थिए जसले लुगा लगाउँथे । लिलीहरूलाई वस्‍त्र पहिराइएको भनेको बिरुवाहरूको सुन्दर र रङ्गी विरङ्गी फूलहरू हुने कुराको लागि एउटा अलङ्कार हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-personification]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
467	MAT	6	30	uf36		χόρτον	1	घाँस	यदि तपाईंको भाषामा “घाँस” र अघिल्‍लो पदमा तपाईंले “लिलीहरू”को लागि प्रयोग गर्नुभएको शब्दलाई समावेश गर्ने कुनै शब्द छ भने, तपाईंले त्यसलाई यहाँ प्रयोग गर्न सक्‍नुहुन्छ ।
468	MAT	6	30	m23l	figs-activepassive	εἰς κλίβανον βαλλόμενον	1	अगेनोमा फालिन्छ	त्यस समयका यहूदीहरूले खाना पकाउनका लागि तिनीहरूको आगोमा घाँसलाई प्रयोग गर्थे । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कसैले त्यसलाई आगोमा फालिदिन्छ” वा “कसैले त्यसलाई बालिदिन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
469	MAT	6	30	cd8w	figs-rquestion	οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς, ὀλιγόπιστοι?	1	तिमीहरू थोरै विश्‍वास भएकाहरू हो, के उहाँले तिमीहरूलाई अझ बढी पहिराउनुहुनेछैन र ?	तिनीहरूलाई खाँचो परेका कुराहरू परमेश्‍वरले जुटाउनुहुनेछ भनेर सिकाउनका लागि येशूले यस प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ ... विश्‍वास ... , उहाँले तिमीहरूलाई निश्‍चय नै पहिराउनुहुनेछ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
470	MAT	6	30	ic18		ὑμᾶς, ὀλιγόπιστοι	1	तिमीहरू थोरै विश्‍वास भएकाहरू हो	“तिमीहरू जससँग त्यस्तो कम विश्‍वास छ ।” येशूले मानिसहरूलाई यस किसिमले सम्बोधन गर्नुहुन्छ किनभने लत्ता कपडाहरूको लागि भएको तिनीहरूको चिन्ताले तिनीहरूसँग परमेश्‍वरमाथि थोरै मात्र विश्‍वास छ भनेर देखाउँछ ।
471	MAT	6	31	jps3		οὖν	1	त्यसकारण	“यो सबैकुराहरूको कारण”
472	MAT	6	31	pd6x	figs-synecdoche	τί περιβαλώμεθα	1	हामीले के पहिरनेछौँ	यस वाक्यमा, “कपडाहरू” भनेको भौतिक सम्पत्तिहरूको लागि प्रतिस्थापकीय शब्द हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “हामीसँग के सम्पत्तिहरू हुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
473	MAT	6	32	j77y		πάντα γὰρ ταῦτα τὰ ἔθνη ἐπιζητοῦσιν	1	किनकि यी सबैकुराहरू त अन्यजातिहरूले खोज्छन्	“किनकि अन्यजातिहरू तिनीहरूले के खाने, पिउने, र लगाउने भनेर चिन्तित रहन्छन्”
474	MAT	6	32	ecb9		οἶδεν…ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτων ἁπάντων	1	यी सबैकुराहरू तिमीहरूलाई आवश्यकता छ भनेर तिमीहरूका स्वर्गीय पिताले जान्‍नुहुन्छ	परमेश्‍वरले तिनीहरूका आधारभूत खाँचोहरू पूरा भएका छन् भन्‍ने कुरालाई पक्‍का गर्नुहुनेछ भन्‍ने अर्थ येशूले दिनुहुन्‍छ ।
475	MAT	6	32	unz1	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Πατὴρ	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
476	MAT	6	33	ep2c	figs-metonymy	ζητεῖτε…πρῶτον τὴν βασιλείαν καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ	1	पहिले उहाँको राज्य र उहाँको धार्मिकताको खोजी गर	यहाँ “राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वर, जो तिमीहरूका राजा हुनुहुन्‍छ, उहाँको सेवा गर्न र ठीक कुरा गर्नलाई तिमीहरू आफूलाई लगाऊ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
477	MAT	6	33	ak39	figs-activepassive	ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν	1	यी सबैकुराहरू तिमीहरूलाई दिइने छन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले तिमीहरूका लागि यी सबैकुराहरू जुटाउनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
478	MAT	6	34	qm2a		οὖν	1	त्यसकारण	“यो सबैकुराहरूको कारण”
479	MAT	6	34	xdg7	figs-personification	ἡ…αὔριον μεριμνήσει ἑαυτῆς	1	भोलिको चिन्ता त्यो आफैँले गर्नेछ	येशूले “भोलि”को विषयमा त्यो कुनै चिन्ता गर्न सक्‍ने व्यक्ति भए झैँ गरी कुरा गर्नुहुन्छ । येशूको भनाइको अर्थ हो कि एक व्यक्तिसँग चिन्ता गर्नलाई प्रशस्त कुराहरू हुनेछन् जब अर्को दिन आउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-personification]])
480	MAT	7	intro	bz7e			0		मत्ती ०७ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा यो प्रवचनमा येशूले विभिन्‍न विषयहरूको बारेमा बताउनुभयो, त्यसैले येशूले हरेक पटक विषय बदल्‍नुभएको बेलामा पाठ्यखण्‍डमा एउटा खाली पङ्क्ति राखेर पाठकलाई सहयोग गर्ने इच्‍छा गर्न सक्‍नुहुन्छ । यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू मत्ती ५-७ मत्ती ५-७ मा भएको शब्दहरूलाई धेरै मानिसहरूले डाँडाको उपदेश भन्‍छन् । यो येशूले सिकाउनुभएको एउटा लामो पाठ हो । बाइबलले यो पाठलाई ती भागमा विभाजन गर्छ, तर ‍यसले कहिलेकाहीँ पाठकलाई अलमल्याउन सक्‍छ । यदि तपाईंको अनुवादले खण्‍डलाई विभिन्‍न भागहरूमा विभाजन गर्छ भने, यो पक्‍का गर्नुहोस् कि यो सम्पूर्ण उपदेश चाहिँ एउटा ठूलो खण्‍ड हो भनेर पाठकले बुझेको होस् । “तिनीहरूका फलहरूद्वारा नै तिमीहरूले तिनीहरूलाई चिन्‍नेछौ” फल चाहिँ धर्मशास्‍त्रमा प्रयोग गरिएको सामान्‍य चित्रण हो । असल वा खराब कार्यहरूका प्रतिफलहरूलाई वर्णन गर्नका लागि यसको प्रयोग गरिएको छ । यस अध्‍यायमा, असल फल भनेको परमेश्‍वरले अह्राउनुभएको अनुसार जीवन जिउनुको परिणाम हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/other/fruit]])
481	MAT	7	1	jav3	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “तिमीहरू” शब्दका प्रयोगहरू बहुवचनमा छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
482	MAT	7	1	f4fe			0	जोड्ने कथनः	येशूले मत्ती ५:३ मा सिकाउन सुरु गर्नुभएको उहाँको डाँडाको उपदेशमा आफ्‍ना चेलाहरूलाई सिकाउनलाई उहाँले निरन्‍तरता दिनुहुन्‍छ ।
483	MAT	7	1	xk6w	figs-explicit	μὴ κρίνετε	1	इन्साफ नगर	यहाँ “इन्साफ गर्नु” भन्‍ने कुरामा “कठोर रूपमा दण्‍डाज्ञा दिनु” वा “दोषी ठहराउनु” भन्‍ने किसिमको कडा अर्थ छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूलाई कठोर रूपमा दण्‍डाज्ञा नदेओ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
484	MAT	7	1	bk8y	figs-activepassive	μὴ κριθῆτε	1	तिमीहरूको पनि इन्साफ हुनेछैन	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले तिमीहरूलाई पनि कठोर रूपमा दण्‍डाज्ञा दिनुहुनेछैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
485	MAT	7	2	f9nb		γὰρ	1	किनकि	येशूले ७:१ मा जे भन्‍नुभयो, त्‍यसैको आधारमा ७:२ को वाक्य रहेको छ भन्‍ने कुरालाई पाठकले बुझेको छ भन्‍ने कुरामा निश्‍चित हुनुहोस् ।
486	MAT	7	2	kj24	figs-activepassive	ἐν ᾧ…κρίματι κρίνετε, κριθήσεσθε	1	जुन इन्साफले तिमीहरूले इन्साफ गर्छौ, त्यसैद्वारा तिमीहरूको इन्साफ हुनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले तिमीहरूलाई त्यही तरिकाले दोषी ठहराउनुहुनेछ जुन तरिकाले तिमीहरूले अरूहरूलाई दोषी ठहराउँछौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
487	MAT	7	2	mt3d		ᾧ μέτρῳ	1	नाप	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) यो दण्‍ड दिइएको परिमाण हो वा २) यो इन्साफको लागि प्रयोग गरिएको मापदण्‍ड हो ।
488	MAT	7	2	wgh2	figs-activepassive	μετρηθήσεται ὑμῖν	1	त्यसैले तिमीहरू पनि नापिनेछौ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले तिमीहरूलाई त्यसैले नाप्‍नुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
489	MAT	7	3	hzb4			0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “तिमी” र “तिम्रो” शब्दहरूका प्रयोगहरू सबै एकवचनमा छन्, तर केही भाषाहरूमा ती बहुवचनमा हुन आवश्‍यक पर्न सक्‍छ ।
490	MAT	7	3	em5r	figs-rquestion	τί δὲ βλέπεις τὸ κάρφος…τὴν δὲ ἐν τῷ σῷ ὀφθαλμῷ δοκὸν οὐ κατανοεῖς?	1	तिमी किन हेर्छौ ... तर तिम्रो आफ्नै आँखामा भएको मूढालाई तिमी ख्याल गर्दैनौ ?	अरू मानिसहरूका पापहरूतर्फ ध्यान लगाउने र तिनीहरू आफ्‍नैलाई बेवास्ता गर्ने गरेकामा मानिसहरूलाई हप्‍काउनका लागि येशूले यो प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमी ... भाइको आँखामा ... हेर्छौ, तर तिम्रो आफ्नै आँखामा भएको मूढालाई तिमी ख्याल गर्दैनौ ।” वा “ ... भाइको आँखा ... नहेर र तिम्रो आफ्नै आँखामा भएको मूढालाई बेवास्ता नगर ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
491	MAT	7	3	ctb3	figs-metaphor	τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου	1	तिम्रो भाइको आँखामा भएको परालको मसिनो टुक्रा	यो एउटा अलङ्कार हो जसले सङ्गी विश्‍वासीको कम्‍ती महत्त्‍व राख्‍ने त्रुटिहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
492	MAT	7	3	r9jf		κάρφος	1	परालको मसिनो टुक्रा	“थोप्‍लो” वा “छेस्को” वा “धूलोको कण ।” कुनै व्यक्तिका आँखामा परिराख्‍ने सबैभन्दा सानो कुरालाई जनाउने शब्दलाई प्रयोग गर्नुहोस् ।
493	MAT	7	3	d2qc		τοῦ ἀδελφοῦ σου	1	भाइ	७:३-५ मा भएका “भाइ” शब्दका सबै प्रयोगहरूले एक सङ्गी विश्‍वासीलाई जनाउँछन्, साक्खै भाइ वा कुनै छिमेकीलाई होइन ।
494	MAT	7	3	q1z4	figs-metaphor	τὴν…ἐν τῷ σῷ ὀφθαλμῷ δοκὸν	1	तिम्रो आफ्नै आँखामा भएको मूढा	यो अलङ्कार कुनै व्‍यक्तिको ज्‍यादै महत्त्‍व राख्‍ने त्रुटिहरूका लागि हो । मूढा व्‍यक्तिको आँखाभित्र साँच्‍चै पस्‍न सक्दैन । एक व्‍यक्तिले अर्को व्‍यक्तिका कम्‍ती महत्त्‍व राख्‍ने त्रुटिहरूमा ध्‍यान दिनभन्‍दा पहिले उसको आफ्‍नै ज्‍यादा महत्त्‍व राख्‍ने त्रुटिहरूमा ध्‍यान दिनुपर्छ भन्‍ने कुरालाई जोड दिनका लागि येशूले अतिरञ्‍जन गरिरहनुभएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
495	MAT	7	3	cgc6		δοκὸν	1	मूढा	कसैले काटेर राखेको रूखको सबैभन्दा ठूलो भाग
496	MAT	7	4	k58h	figs-rquestion	ἢ πῶς ἐρεῖς τῷ ἀδελφῷ σου, ἄφες ἐκβάλω τὸ κάρφος ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ σου, καὶ ἰδοὺ, ἡ δοκὸς ἐν τῷ ὀφθαλμῷ σοῦ?	1	कसरी भन्‍न सक्छौ ... तिम्रो आफ्नै आँखामा छ ?	मानिसहरूले अर्को व्‍यक्तिका पापमा ध्‍यान दिनुभन्‍दा पहिले तिनीहरूले आफ्‍नै पापमा ध्‍यान दिनका लागि चनौति दिनलाई येशूले यो प्रश्‍न सोध्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीले ... भन्‍नुहुँदैन ... तिम्रो आफ्नै आँखामा छ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
497	MAT	7	6	av85			0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “तिमीहरू” र “तिमीहरूका” शब्दहरूका प्रयोगहरू सबै बहुवचनमा छन् ।
498	MAT	7	6	arm9	figs-metaphor	τοῖς κυσίν…τῶν χοίρων	1	कुकुरहरू ... सुँगुहरू	यहूदीहरूले यी पशुहरूलाई घृणित सम्झन्थे, र तिनको मासु नखानलाई परमेश्‍वरले यहूदीहरूलाई भन्‍नुभएको थियो । तिनीहरू दुष्‍ट मानिसहरूका लागि अलङ्कारहरू हुन् जुन मानिसहरूले पवित्र थोकहरूलाई मान्यता गर्दैनन् । यी शब्दहरूलाई अक्षरशः अनुवाद गर्दा बेस हुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
499	MAT	7	6	xy2e	figs-metaphor	τοὺς μαργαρίτας	1	मोतीहरू	यिनीहरू गोला, मूल्यवान् पत्थरहरू वा दानाहरू जस्तै हुन् । तिनीहरू परमेश्‍वरको ज्ञान वा सामान्य अर्थमा बहुमूल्य थोकहरूको लागि अलङ्कार हुन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
500	MAT	7	6	vt72		καταπατήσουσιν	1	तिनीहरूले कुल्‍चन सक्‍छन्	“सुँगुरहरूले कुल्‍चन सक्‍छन्”
501	MAT	7	6	y5mm		στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς	1	त्यसपछि फर्केर तिमीहरूलाई टुक्राटुक्रा पार्लान्	“कुकुरहरू त्यसपछि फर्कनेछन् र लुछ्नेछन्”
502	MAT	7	7	j1qa	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “तिमीहरू” र “तिमीहरूका” शब्दहरूका प्रयोगहरू सबै बहुवचनमा छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
503	MAT	7	7	ut6i	figs-metaphor	αἰτεῖτε…ζητεῖτε…κρούετε	1	माग ... खोज ... ढकढक्याऊ	यी कुराहरू परमेश्‍वरसँग प्रार्थना गर्ने कुराको लागि अलङ्कारहरू हुन् । उहाँले जवाफ नदिउञ्‍जेलसम्‍म हामीले प्रार्थना गरिरहनुपर्छ भन्‍ने कुरालाई क्रियापदले दर्शाउँछ । यदि तपाईंको भाषामा केही कुरालाई दोहोर्‍याइ-दोहोर्‍याइ निरन्तर गरिरहने कुरालाई जनाउने कुनै संरचना छ भने, त्यसलाई यहाँ प्रयोग गर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
504	MAT	7	7	fh57		αἰτεῖτε	1	माग	कसैबाट चीजहरूको लागि अनुरोध गर्नु, यहाँ चाहिँ परमेश्‍वरबाट
505	MAT	7	7	tv49	figs-activepassive	δοθήσεται ὑμῖν	1	त्यो तिमीहरूलाई दिइने छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूलाई जे खाँचो छ सो परमेश्‍वरले तिमीहरूलाई दिनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
506	MAT	7	7	cs5b		ζητεῖτε	1	खोज	कसैलाई खोज्‍नु, यहाँ चाहिँ परमेश्‍वरलाई
507	MAT	7	7	rt8g		κρούετε	1	ढकढक्याऊ	ढोकामा ढकढक्याउनु भनेको घर वा कोठाभित्र भएको व्यक्तिलाई ढोका खोलिदिनका लागि अनुरोध गर्ने नम्र तरिका हो । यदि ढोकामा ढकढक्याउनु भनेको तपाईंको समाजमा रुखो हो त्यसो गरिँदैन भने, त्यो शब्दलाई प्रयोग गर्नुहोस् जसले मानिसहरूले कसरी ढोकाहरू खोलिदिनका लागि विनम्रतापूर्वक अनुरोध गर्छन् भनेर वर्णन गर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरलाई भन कि उहाँले ढोका खोलिदिनुभएको तिमी चाहन्छौ”
508	MAT	7	7	zxs3	figs-activepassive	ἀνοιγήσεται ὑμῖν	1	त्यो तिमीहरूका निम्ति उघारिनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले त्‍यो तिमीहरूका लागि खोलिदिनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
509	MAT	7	9	mq14	figs-rquestion	ἢ τίς ἐστιν ἐξ ὑμῶν ἄνθρωπος, ὃν αἰτήσει ὁ υἱὸς αὐτοῦ ἄρτον, μὴ λίθον ἐπιδώσει αὐτῷ?	1	अथवा तिमीहरूको माझमा को त्यस्तो मानिस छ ... तर उसले त्यसलाई ढुङ्गा दिनेछ ?	येशूले मानिसहरूलाई सिकाउनका लागि एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूको माझमा त्यहाँ कोही त्यस्तो व्यक्ति छैन ... ढुङ्गा ... ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
510	MAT	7	9	n5s1	figs-synecdoche	ἄρτον	1	एउटा रोटी	यसले सामान्य अर्थमा खानेकुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “केही खानेकुरा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
511	MAT	7	9	cq8h		λίθον	1	ढुङ्गा	यस नामपद शब्दलाई अक्षरशः अनुवाद गर्नुपर्छ ।
512	MAT	7	10	ht1m		ἰχθὺν…ὄφιν	1	माछा ... सर्पो	यी नामपद शब्दहरूलाई अक्षरशः अनुवाद गर्नुपर्छ ।
513	MAT	7	10	y9q5	figs-ellipsis	ἢ καὶ ἰχθὺν αἰτήσει, μὴ ὄφιν ἐπιδώσει αὐτῷ?	1	अथवा उसले माछाको लागि माग गर्नेछ, तर त्यसले उसलाई एउटा सर्पो दिनेछ ?	येशूले मानिसहरूलाई सिकाउनका लागि अर्को प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्छ । यो कुरा बुझिएको छ कि येशूले अझै पनि कुनै मानिस र त्यसको छोरालाई जनाइरहनुभएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अनि तिमीहरूमध्ये एकजना पनि त्यस्तो व्यक्ति छैन, यदि उसको छोराले माछा माग्यो भने, उसलाई सर्पो दिनेछ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
514	MAT	7	11	h3k6	figs-you		0	सामान्य जानकारीः	येशूले एक समूहका मानिसहरूसँग तिनीहरू हरेकले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्‍ने बारेमा तिनीहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको छ । “तिमीहरू” र “तिमीहरूका” शब्दहरूका प्रयोगहरू बहुवचनमा छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
515	MAT	7	11	pk31	figs-rquestion	πόσῳ μᾶλλον ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς δώσει ἀγαθὰ τοῖς αἰτοῦσιν αὐτόν?	1	स्वर्गमा हुनुहुने तिमीहरूका पिताले ... उसलाई कति बढ्ता गरेर दिनुहोला ?	येशूले मानिसहरूलाई सिकाउनका लागि एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तब तिमीहरूका स्वर्गमा हुनहुने पिताले ... निश्‍चय पनि उसलाई दिनुहुनेछ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
516	MAT	7	11	z8zr	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Πατὴρ	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
517	MAT	7	12	wr93		ὅσα ἐὰν θέλητε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι	1	मानिसहरूले तिमीहरूका लागि जे गरिदिऊन् भनी तिमीहरू चाहन्छौ	“अरूहरूले तिमीहरूलाई जे-जस्तो तरिकाले व्यवहार गरून् भनी तिमीहरू चाहन्छौ”
518	MAT	7	12	b1x2	figs-metonymy	οὗτος γάρ ἐστιν ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται	1	किनकि यो नै व्यवस्था र अगमवक्ताहरूको शिक्षा हो	यहाँ “व्यवस्था” र “अगमवक्ताहरू”ले मोशा र अगमवक्ताहरूले लेखेका कुराहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनकि मोशा र अगमवक्ताहरूले धर्मशास्‍त्रमा यही कुरा सिकाउँछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
519	MAT	7	13	uhb3			0	सामान्य जानकारीः	विनाशतर्फको फराकिलो ढोकाबाट भित्र पस्‍ने वा जीवनतर्फको साँघुरो ढोकाबाट भित्र पस्‍ने कुराको चित्रणले मानिसहरू कसरी जिउँछन् भन्‍ने कुरालाई र तिनीहरूले जीवन जिउने तरिकाको प्रतिफलहरूलाई प्रतिनिधित्व गर्छ । जब तपाईंले अनुवाद गर्नुहुन्छ, दुई प्रकारका ढोकाहरू र बाटाहरूको बीचमा भएको भिन्‍नतालाई जोड दिनका लागि “चौडा” र “फराकिलो”को लागि उचित शब्दहरूको प्रयोग गर्नुहोस् जुन शब्दहरू सम्भव भएसम्‍म “साँघुरो” शब्दबाट भिन्‍न होस् ।
520	MAT	7	13	dgr2	figs-metaphor	εἰσέλθατε διὰ τῆς στενῆς πύλης…πολλοί εἰσιν οἱ εἰσερχόμενοι δι’ αὐτῆς	1	साँघुरो ढोकाबाट भित्र पस ... त्यहाँ धेरै मानिसहरू छन् जो त्यसबाट भएर जान्छन्	यो चाहिँ मानिसहरू बाटोमा यात्रा गरिरहेका र एउटा ढोकाबाट भित्र पसेर कुनै राज्‍यमा जाँदै गरेका कुराको एउटा चित्रण हो । एउटा राज्‍यमा प्रवेश गर्न सजिलो छ; अर्कोमा भने प्रवेश गर्न कठिन छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
521	MAT	7	13	j8xn		εἰσέλθατε διὰ τῆς στενῆς πύλης	1	साँघुरो ढोकाबाट भित्र पस	तपाईंले यसलाई पद १४ को अन्‍त्‍यतिर लैजानुपर्ने हुन सक्छः “त्यसकारण, साँघुरो ढोकाबाट भित्र पस ।”
522	MAT	7	13	y9ru		τῆς στενῆς πύλης…ἡ ὁδὸς	1	ढोका ... बाटो	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) “बाटो”ले राज्‍यको ढोकासम्‍म पुर्‍याउने सडकलाई जनाउँछ, वा २) “ढोका” र “बाटो” दुवैले राज्‍यको प्रवेशद्वारलाई जनाउँछ ।
523	MAT	7	13	zv24	figs-abstractnouns	εἰς τὴν ἀπώλειαν	1	विनाश	भाववाचक नामपद शब्दलाई क्रियापदको साथमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यस स्थानतर्फ जहाँ मानिसहरू मर्छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
524	MAT	7	14	x8u9			0	जोड्ने कथनः	मानिसहरूले तिनीहरू कसरी जिउन गइरहेका थिए भन्‍ने कुरालाई छान्‍ने भनेको चाहिँ मानौँ तिनीहरूले एउटा बाटोबाट जाने कि अर्को बाटोबाट जाने भनेर छानिरहेका भए झैँ गरी कुरा गर्न येशूले निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
525	MAT	7	14	wlr9	figs-abstractnouns	εἰς τὴν ζωήν	1	जीवनतर्फ	भाववाचक नामपद शब्द “जीवन”लाई “जीउनु” क्रियापदलाई प्रयोग गरेर अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यस स्थानतर्फ जहाँ मानिसहरू बाँच्‍छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
526	MAT	7	15	s91c		προσέχετε ἀπὸ	1	... देखि होसियार होओ	“ ... को विरुद्धमा चनाखो रहो”
527	MAT	7	15	lj5v	figs-metaphor	οἵτινες ἔρχονται πρὸς ὑμᾶς ἐν ἐνδύμασι προβάτων, ἔσωθεν δέ εἰσιν λύκοι ἅρπαγες	1	जो तिमीहरूकहाँ भेडाको भेषमा आउँछन्, तर वास्तवमा भोका ब्‍वाँसाहरू हुन्	यो अलङ्कारको अर्थ हो कि झूटा अगमवक्ताहरूले तिनीहरू असल भएको र मानिसहरूलाई सहायता गर्न चाहेको बहाना बनाउनेछन्, तर वास्तवमा तिनीहरू दुष्‍ट हुन् र मानिसहरूलाई हानि गर्नेछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
528	MAT	7	16	pul5	figs-metaphor	ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς	1	तिनीहरूका फलहरूद्वारा तिमीहरूले तिनीहरूलाई चिन्‍नेछौ	यस अलङ्कारले एक व्यक्तिका कार्यहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसरी तिमीहरूले एउटा रूखलाई त्यसमा फल्‍ने फलद्वारा चिन्दछौ, तिमीहरूले झूटा अगमवक्ताहरूलाई तिनीहरूले गर्ने व्यवहारहरूद्वारा चिन्‍नेछौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
529	MAT	7	16	nve4	figs-rquestion	μήτι συλλέγουσιν ἀπὸ ἀκανθῶν σταφυλὰς, ἢ ἀπὸ τριβόλων σῦκα?	1	मानिसहरूले ... सिउँडीबाट अञ्‍जीर बटुल्दैनन्, तिनीहरूले बटुल्छन् र ?	येशूले मानिसहरूलाई सिकाउनका लागि एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्छ । जवाफ चाहिँ बटुल्दैनन् भन्‍नुपर्छ भनेर मानिसहरूलाई थाहा भएको हुनुपर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूले ... सिउँडीबाट ... बटुल्दैनन् ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
530	MAT	7	17	a9tn	figs-metaphor	πᾶν δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖ	1	हरेक असल रूखले असल फल फलाउँछ	असल कामहरू वा वचनहरू दिने असल अगमवक्ताहरूलाई जनाउनका लागि येशूले फलको अलङ्कारलाई प्रयोग गर्न निरन्तरता दिनुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
531	MAT	7	17	f5l3	figs-metaphor	τὸ…σαπρὸν δένδρον καρποὺς πονηροὺς ποιεῖ	1	खराब रूखले खराब फल फलाउँछ	दुष्‍ट कामहरू गर्ने खराब अगमवक्ताहरूलाई जनाउनका लागि येशूले फलको अलङ्कारलाई प्रयोग गर्न निरन्तरता दिनुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
532	MAT	7	19	aeg4	figs-metaphor	πᾶν δένδρον μὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται	1	हरेक रूख जसले असल फल फलाउँदैन, त्यसलाई काटिन्छ र आगोमा फालिन्छ	येशूले झूटा अगमवक्ताहरूलाई जनाउनका लागि फल दिने रूखहरूलाई अलङ्कारको रूपमा प्रयोग गर्नलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ । यहाँ, उहाँले खराब रूखहरूलाई के हुनेछ भनेर मात्र भन्‍नुहुन्छ । झूटा अगमवक्ताहरूलाई पनि त्यही नै कुरा हुनेछ भनेर बुझिएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
533	MAT	7	19	g7fs	figs-activepassive	ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται	1	काटिन्छ र आगोमा फालिन्छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूले काट्छन् र बाल्छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
534	MAT	7	20	x87m	figs-metaphor	ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς	1	तिनीहरूका फलहरूद्वारा तिमीहरूले तिनीहरूलाई चिन्‍नेछौ	“तिनीहरूका” शब्‍दले कि त अगमवक्ताहरू वा कि रूखहरूलाई जनाउन सक्‍छ । यो अलङ्कारले रूखहरूका फल र अगमवक्ताहरूका कामहरू दुवैले तिनीहरू असल वा खराब छन् भन्‍ने कुरा प्रकट गर्छन् भन्‍ने अर्थ दिन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, यसलाई रूखहरू र अगमवक्ताहरू दुवैलाई जनाउन सक्‍ने गरी अनुवाद गर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
535	MAT	7	21	rj2v	figs-metonymy	εἰσελεύσεται εἰς τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्यमा प्रवेश गर्नेछ	यहाँ “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने कुराले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्‍यांश मत्तीको पुस्‍तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “स्वर्गमा हुनुभएको परमेश्‍वरसँग जिउनेछ जब उहाँले आफैँलाई राजाको रूपमा प्रकट गर्नुहुन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
536	MAT	7	21	rq5h		ὁ ποιῶν τὸ θέλημα τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν τοῖς οὐρανοῖς	1	तिनीहरू जसले स्वर्गमा हुनुहुने मेरा पिताको इच्‍छा पालन गर्छन्	“जो कोही पनि जसले स्वर्गमा हुनुभएको मेरा पिताले चाहना गर्नुभएको कुरा गर्छ”
537	MAT	7	21	c6yz	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός μου	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
538	MAT	7	22	mp6e	figs-explicit	ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ	1	त्यस दिनमा	उहाँले इन्साफको दिनलाई जनाइरहनुभएको थियो भनेर उहाँलाई सुन्‍नेहरूले बुझ्‍नेछन् भनी जान्‍नुभएर येशूले “त्यस दिन” भन्‍नुभयो । तपाईंका पाठकहरूले बुझ्‍नेछैनन् भने मात्रै तपाईंले “इन्साफको दिन”लाई समावेश गर्नुपर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
539	MAT	7	22	m9py	figs-rquestion	οὐ τῷ σῷ ὀνόματι ἐπροφητεύσαμεν, καὶ τῷ σῷ ὀνόματι δαιμόνια ἐξεβάλομεν, καὶ τῷ σῷ ὀνόματι δυνάμεις πολλὰς ἐποιήσαμεν?	1	के हामीले अगमवाणी बोलेनौँ ... भूतहरू धपाएनौँ ... धेरै शक्तिशाली कामहरू गरेनौँ ?	मानिसहरूले यी कुराहरू गरे भनी जोड दिनका लागि तिनीहरूले एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “हामीले अगमवाणी बोल्‍यौँ ... हामीले भूतहरू धपायौँ ... हामीले थुप्रै शक्तिशाली कामहरू गर्‍यौँ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
540	MAT	7	22	t5j7	figs-exclusive	οὐ…ἐπροφητεύσαμεν	1	के हामीले ... अगमवाणी बोलेनौँ	यो “हामी” शब्दले येशूलाई समावेश गर्दैन । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-exclusive]])
541	MAT	7	22	hg17	figs-metonymy	τῷ σῷ ὀνόματι	1	तपाईंको नाउँमा	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) “तपाईंको अधिकारद्वारा” वा “तपाईंको शक्तिद्वारा” वा २) “किनभने हामीले जे गरेको तपाईंले चाहनुभयो सो गरिरहेका थियौँ” वा ३) “किनभने हामीले त्यो गर्नका लागि तपाईंसँग शक्ति माग्यौँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
542	MAT	7	22	p67f		δυνάμεις	1	शक्तिशाली कामहरू	“आश्‍चर्यकर्महरू”
543	MAT	7	23	d4y5	figs-idiom	οὐδέποτε ἔγνων ὑμᾶς	1	मैले तिमीहरूलाई कहिल्यै चिनिन	यसको अर्थ त्‍यो व्‍यक्ति येशूको हुँदैन भन्‍ने हुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरू मेरा चेला होइनौ” वा “तिमीहरूसँग मेरो कुनै सरोकार छैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
544	MAT	7	24	fg9k		οὖν	1	त्यसकारण	“त्यसले गर्दा”
545	MAT	7	24	hbd7	figs-metonymy	μου τοὺς λόγους τούτους	1	मेरा यी वचनहरू	यहाँ “वचनहरू”ले येशूले भन्‍नुभएको कुरालाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
546	MAT	7	24	qjh9	figs-simile	ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ φρονίμῳ, ὅστις ᾠκοδόμησεν αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ἐπὶ τὴν πέτραν	1	एउटा बुद्धमान् मानिस झैँ हुनेछ जसले उसको घर चट्टानमाथि बनायो	येशूले उहाँका वचनहरूको पालना गर्नेहरूलाई त्यस्तो एउटा व्यक्तिसँग तुलना गर्नुहुन्छ जसले उसको घरलाई केही कुराले नोक्सान गर्न नसक्‍ने ठाउँमा बनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
547	MAT	7	24	dy1f		πέτραν	1	चट्टान	यो माथि सतहमा रहेको माटोभन्दा धेरैमुनि जमिनको पिँधमा रहेको चट्टान हो, माथि जमिनमा भएको ठूलो ढुङ्गा होइन ।
548	MAT	7	25	bv81	figs-activepassive	τεθεμελίωτο	1	त्यो ... बनाइएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उसले त्यसलाई ... बनायो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
549	MAT	7	26	asf4			0	जोड्ने कथनः	यो येशूको डाँडाको उपदेशको अन्त्य हो, जुन मत्ती ५:३ मा सुरु भएको थियो ।
550	MAT	7	26	nw97	figs-simile	ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ μωρῷ, ὅστις ᾠκοδόμησεν αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ἐπὶ τὴν ἄμμον	1	एउटा मूर्ख मानिस झैँ हुनेछ जसले उसको घर बालुवामाथि बनायो	येशूले अघिल्‍लो पदबाटको उपमालाई निरन्तरता दिनुहुन्छ । उहाँका वचनहरूलाई पालना नगर्नेहरूलाई उहाँले मूर्ख घर-निर्माणकर्ताहरूसँग तुलना गर्नुहुन्छ । केवल एउटा मूर्खले मात्रै बलौटे स्थानमा घर बनाउने थियो जहाँ पानी, बाढी, र बतासले बालुवालाई बगाएर लैजान सक्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
551	MAT	7	27	a7mj		ἔπεσεν	1	त्यो ढल्‍यो	तपाईंको भाषामा भएको साधारण शब्दलाई प्रयोग गर्नुहोस् जसले घर भत्कँदा हुने कुरालाई वर्णन गर्छ ।
552	MAT	7	27	k4hi		ἦν ἡ πτῶσις αὐτῆς μεγάλη	1	त्यसको विनाश पूर्ण भयो	पानी, बाढी, र बतासले त्यस घरलाई पूर्ण रूपमा नाश गरिदियो ।
553	MAT	7	28	jrh7	writing-endofstory		0	सामान्य जानकारीः	भीडमा भएका मानिसहरूले डाँडाको उपदेशको येशूको शिक्षाप्रति कसरी प्रतिक्रया जनाए भन्‍ने कुरालाई यी पदहरूले वर्णन गर्छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-endofstory]])
554	MAT	7	28	hu6z		καὶ ἐγένετο, ὅτε	1	यसो हुन आयो कि जब	यस वाक्यांशले कथालाई येशूको शिक्षाहरूबाट त्यसपछि के भयो भन्‍नेतर्फ लैजान्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब” वा “ ... पछि”
555	MAT	7	28	b321		ἐξεπλήσσοντο…ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ	1	उहाँको शिक्षाबाट अचम्मित भएका थिए	येशूले सिकाउनुभएको कुरामा मात्र होइन, तर उहाँले सिकाउनुभएको तरिकामा समेत तिनीहरू अचम्‍ममा परेका थिए भनेर ७:२९ मा प्रस्‍ट हुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उहाँले सिकाउनुभएको तरिकासँग तिनीहरू अचम्‍मित भएका थिए”
556	MAT	8	intro	f33a			0		मत्ती ०८ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा यो अध्‍यायले एउटा नयाँ खण्‍डलाई सुरु गर्छ । यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू आश्‍चर्यकर्महरू अरू कुनै मानिसहरूले नियन्‍त्रण गर्न नसक्‍ने कुराहरूलाई येशूले नियन्‍त्रण गर्न सक्‍नुहुन्‍थ्‍यो भनी दर्शाउनका लागि उहाँले आश्‍चर्यकर्महरू गर्नुभयो । उहाँले आश्‍चर्यकर्महरू गर्नुभएको कारणले उहाँको आराधना गर्नु उचित छ भनेर पनि उहाँले देखाउनुभयो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/authority]])
557	MAT	8	1	qb1d	writing-newevent		0	सामान्य जानकारीः	यो कथाको नयाँ भागको सुरुवात हो जसमा येशूले मानिसहरूलाई निको पार्नुभएको थुप्रै विवरणहरू छन् । यो विषयवस्तु मत्ती ९:३५ सम्‍म लम्बिरहन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-newevent]])
558	MAT	8	1	clf8		καταβάντος δὲ αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ ὄρους, ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄχλοι πολλοί	1	अब जब येशू डाँडाबाट तल आउनुभएको थियो, ठूला भीडहरूले उहाँलाई पछ्याए	“येशू डाँडाबाट तल आइसक्‍नुभएपछि, एउटा ठूलो भीडले उहाँलाई पछ्यायो ।” त्यस भीडमा उहाँसँग माथि डाँडा भएका मानिसहरू र उहाँसँग त्यहाँ नभएका मानिसहरू दुवै हुन सक्छन् ।
559	MAT	8	2	vas8		ἰδοὺ	1	हेर	“हेर” शब्दले हामीलाई कथामा एउटा नयाँ व्यक्तिप्रति सचेत गराउँछ । तपाईंको भाषामा यसो गर्ने तरिका हुन सक्‍छ ।
560	MAT	8	2	q4x2		λεπρὸς	1	एउटा कुष्‍ठरोगी	“कुष्‍ठरोग लागेको मानिस” वा “छालाको रोग भएको मानिस”
561	MAT	8	2	n77q	translate-symaction	προσεκύνει αὐτῷ	1	उहाँको अगि घोप्‍टो पर्‍यो	यो येशूको सामु देखाइएको नम्र आदरको चिन्‍ह हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
562	MAT	8	2	yc3f		ἐὰν θέλῃς	1	यदि तपार्इंले इच्‍छा गर्नुभयो भने	“यदि तपार्इंले चाहनुभयो भने” वा “यदि तपार्इंले इच्छा गर्नुहुन्छ भने ।” येशूसँग निको पार्ने शक्ति थियो भन्‍ने कुरा त्यस कुष्‍ठरोगीलाई थाहा थियो, तर येशूले उसलाई छुन चाहनुहुन्छ कि हुँदैन भन्‍ने कुरा भने उसलाई थाहा थिएन ।
563	MAT	8	2	yjn2	figs-idiom	δύνασαί με καθαρίσαι	1	तपाईंले मलाई शुद्ध पार्न सक्‍नुहुन्‍छ	यहाँ “शुद्ध पार्नु” भनेको निको हुनु र फेरि पनि समुदायमा बस्‍न सक्षम हुनु हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तपार्इंले मलाई निको पार्न सक्‍नुहुन्छ” वा “कृपया मलाई निको पारिदिनुहोस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
564	MAT	8	3	kg7e	figs-imperative	καθαρίσθητι	1	शुद्ध होऊ	यसो भनेर येशूले त्यस मानिसलाई निको पार्नुभयो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-imperative]])
565	MAT	8	3	eht7		εὐθέως ἐκαθαρίσθη	1	तुरुन्तै ऊ निको शुद्ध भयो	“त्यही समयमा ऊ शुद्ध भयो”
566	MAT	8	3	lj1x	figs-activepassive	ἐκαθαρίσθη αὐτοῦ ἡ λέπρα	1	उसको कुष्‍ठरोगबाट ऊ शुद्ध भयो	येशूले “शुद्ध होऊ” भन्‍नुभएको कुराको नतिजा चाहिँ त्यो मानिस निको हुनु थियो । यसलाई कर्तृ वाच्‍यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्पिक अनुवादः “ऊ राम्रो भयो” वा “कुष्‍ठरोगले उसलाई छोड्यो” वा “कुष्‍ठरोग सकियो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
567	MAT	8	4	gzy6		αὐτῷ	1	उसलाई	यसले येशूले भर्खरै निको पार्नुभएको मानिसलाई जनाउँछ ।
568	MAT	8	4	gt5s		ὅρα μηδενὶ εἴπῃς	1	कसैलाई पनि नभन्‍नलाई ख्याल गर	“कसैलाई पनि कुनै कुरा नबताउनू” वा “मैले तिमीलाई निको पारेको कुरा कसैलाई पनि नभन्‍नू”
569	MAT	8	4	zi3a	figs-explicit	σεαυτὸν, δεῖξον τῷ ἱερεῖ	1	आफैँलाई पुजारीकहाँ देखाऊ	यहूदीहरूको व्यवस्थाअनुसार निको भएको व्यक्तिले आफ्नो छालालाई पूजाहारीलाई देखाउनुपर्थ्यो, जसले त्यसपछि उसलाई वा उनलाई समुदायमा अरू मानिसहरूसँगै हुनलाई अनुमति दिन्थे । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
570	MAT	8	4	tq9l	figs-explicit	προσένεγκον τὸ δῶρον ὃ προσέταξεν Μωϋσῆς, εἰς μαρτύριον αὐτοῖς	1	तिनीहरूको अगि गवाही होस् भनेर मोशाले आज्ञा गरेअनुसार भेटी चढाऊ	मोशाको व्यवस्थाअनुसार कुष्‍ठरोगबाट निको भएको व्यक्तिले पूजाहारीलाई धन्यवादको भेटी चढाउनु पर्थ्यो । जब पूजाहारीले त्यो भेटी ग्रहण गर्थे, तब त्यो व्यक्ति निको भएको थियो भन्‍ने कुरा मानिसहरूलाई थाहा हुन्थ्यो । कुष्‍ठरोगीहरूलाई तिनीहरूको चङ्गाइको प्रमाण तिनीहरूसँग नभएसम्‍म समाजबाट बहिष्‍कार गरिन्थ्यो, समुदायबाट प्रतिबन्ध लगाइन्थ्यो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
571	MAT	8	4	rj8u	figs-pronouns	αὐτοῖς	1	तिनीहरूलाई	यसले सम्भवतः १) पूजाहारीहरूलाई वा २) सबै मानिसहरू वा ३) येशूका आलोचकहरूलाई जनाएको हुन सक्‍छ । यदि सम्भव भएमा, यी समूहहरूमध्ये जुनलाई पनि जनाउन सक्‍ने सर्वनामको प्रयोग गर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-pronouns]])
572	MAT	8	5	sxz8			0	जोड्ने कथनः	यहाँ दृश्य फरक समय र स्थानमा सर्छ र येशूले अर्को व्यक्तिलाई निको पार्नुभएको विषयमा बताउँछ ।
573	MAT	8	5	vzb9		προσῆλθεν αὐτῷ…παρακαλῶν αὐτὸν	1	उहाँकहाँ आयो र उहाँलाई सोध्यो	यहाँ “उहाँ”ले येशूलाई जनाउँछ ।
574	MAT	8	6	cr8h		παραλυτικός	1	पक्षाघात भएको	रोग वा झड्काको कारणले चल्न नसक्‍ने भएको
575	MAT	8	7	b9br		λέγει αὐτῷ	1	येशूले तिनलाई भन्‍नुभयो	“येशूले त्यस कप्‍तानलाई भन्‍नुभयो”
576	MAT	8	7	r3sx		ἐγὼ ἐλθὼν, θεραπεύσω αὐτόν	1	म आउनेछु र उसलाई निको पार्नेछु	“म तिम्रो घरमा आउनेछु र तिम्रो नोकरलाई निको पार्नेछु”
577	MAT	8	8	p7p4	figs-idiom	μου ὑπὸ τὴν στέγην	1	मेरो छानामुनि	यो एउटा वाक्‍पद्धति हो जसले घरको भित्रपट्टिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरो घरभित्र” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
578	MAT	8	8	hig7	figs-metonymy	εἰπὲ λόγῳ	1	वचन बोलिदिनुहोस्	यहाँ “वचन”ले कुनै आज्ञालाई प्रतिनिधित्‍व गर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “आज्ञा गर्नुहोस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
579	MAT	8	8	rk1z	figs-activepassive	ἰαθήσεται	1	निको हुनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “राम्रो हुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
580	MAT	8	9	ds2m	figs-activepassive	ἐγὼ ἄνθρωπός εἰμι ὑπὸ ἐξουσίαν, τασσόμενος ἔχων ὑπ’ ἐμαυτὸν στρατιώτας	1	जो अधिकारको अन्तर्गत राखिएको छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जो अरू कसैको अधिकारमुनि छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
581	MAT	8	9	da25	figs-idiom	ὑπὸ ἐξουσίαν…ὑπ’ ἐμαυτὸν	1	अधिकारमुनि ... ममुनि	कसैको मुनि” हुनुको अर्थ कम महत्त्‍वको हुनु र बढी महत्त्‍व भएको व्‍यक्तिका आज्ञाहरू पालन गर्नुपर्ने हुनु हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
582	MAT	8	10	rc1h		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्‍यांशले येशूले यसपछि भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्‍छ ।
583	MAT	8	10	c7y6	figs-explicit	παρ’ οὐδενὶ τοσαύτην πίστιν ἐν τῷ Ἰσραὴλ εὗρον	1	इस्राएलमा भएको कुनै पनि व्यक्तिमा मैले यस्तो महान् विश्‍वास पाएको छैन	आफूहरू परमेश्‍वरको सन्तान हौँ भनेर दाबी गर्ने इस्राएलमा भएका यहूदीहरूसँग अरू कसैसँगभन्दा बढी महान् विश्‍वास हुन्छ भनेर येशूलाई सुन्‍नेहरूले सोचेका हुन सक्‍छन् । तिनीहरू गलत छन् र त्यस कप्‍तानको विश्‍वास बढी महान् थियो भनेर येशूले भन्दै हुनुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
584	MAT	8	11	xee4	figs-you	ὑμῖν	1	तिमीहरू	यहाँ “तिमीहरू” शब्द बहुवचनमा छ र मत्ती ८:१० मा “उहाँलाई पछ्याइरहेकाहरू”लाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
585	MAT	8	11	mt2i	figs-merism	ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσμῶν	1	पूर्व र पश्‍चिमबाट	“पूर्व” र “पश्‍चिम” भनेर एक आपसमा विपरीतमा रहेका कुराहरूलाई प्रयोग गर्नु भनेको “सबैठाउँ”बाट भन्‍ने एउटा तरिका हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “सबैठाउँबाट” वा “सबै दिशामा भएका धेरै टाढाका ठाउँहरूबाट” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-merism]])
586	MAT	8	11	u4sj	figs-metonymy	ἀνακλιθήσονται	1	तिनीहरू टेबुकमा ढल्‍कनेछन्	त्यस समाजका मानिसहरू खाने बेलामा टेबुलको छेउमा ढल्‍कन्थे । यो वाक्यांशले सङ्केत गर्छ कि टेबुलमा भएकाहरू सबै परिवार र नजिकका मित्रहरू हुन् । परमेश्‍वरको राज्यमा भएको रमाहटको विषयमा त्यहाँ भएका मानिसहरूले भोज मनाइरहेका थिए भने झैँ गरेर बारम्बार बताइएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परिवार र साथीहरूको रूपमा बस्‍छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
587	MAT	8	11	qmc7	figs-metonymy	ἐν τῇ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्यमा	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब स्वर्गमा हुनुहुने हाम्रा परमेश्‍वरले उहाँ राजा हुनुहुन्छ भनी देखाउनुहुन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
588	MAT	8	12	ks3b	figs-activepassive	οἱ…υἱοὶ τῆς βασιλείας ἐκβληθήσονται	1	राज्‍यका छोराहरू ... फालिनेछन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले राज्यका छोराहरूलाई ... फाल्नुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
589	MAT	8	12	aug7	figs-metonymy	οἱ δὲ υἱοὶ τῆς βασιλείας	1	राज्यका छोराहरू	“ ... का छोराहरू” भन्‍ने वाक्यांश प्रतिस्थापन शब्दहरू हुन्, जसले यहूदिया राज्यका यहूदीहरूलाई जनाउँछ । त्यहाँ एउटा व्यङ्ग्य पनि छ किनभने “छोराहरू” बाहिर फालिनेछन् तर अपरिचितहरूलाई स्वागत गरिनेछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू जसले परमेश्‍वरलाई तिनीहरूमाथि शासन गर्नलाई अनुमति दिनुपर्ने थियो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-irony]])
590	MAT	8	12	liu4	figs-metonymy	τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον	1	बाहिरी अन्धकार	यहाँ “बाहिरी अन्धकार” भनेको परमेश्‍वरले उहाँलाई इन्कार गर्नेहरूलाई फाल्‍नुहुने स्थानको लागि प्रतिस्थापन शब्द हो । यो त्यस्तो ठाउँ हो जुन सदाको लागि परमेश्‍वरबाट पूर्ण रूपमा अलग गरिएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरबाट टाढा रहेको अँध्यारो ठाउँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
591	MAT	8	12	gww4	translate-symaction	ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων	1	रोदन र दारा किटाइ	यहाँ “दारा किटाइ” चाहिँ प्रतीकात्मक कार्य हो, जसले घोर निराशा र कठोर यातनालाई प्रतिनिधित्‍व गर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “रुने र तिनीहरूको कठोर कष्‍टलाई देखाउने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
592	MAT	8	13	ki92	figs-activepassive	γενηθήτω σοι	1	त्यस्तै तिम्रो निम्ति गरियोस्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “म तिम्रो निम्ति त्यस्तै गर्नेछु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
593	MAT	8	13	sdn6	figs-activepassive	ἰάθη ὁ παῖς	1	त्यो नोकर निको पारियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “येशूले त्यस नोकरलाई निको पार्नुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
594	MAT	8	13	ln7p		ἐν τῇ ὥρᾳ ἐκείνῃ	1	ठीक त्यही घडीमा	“येशूले त्यस नोकरलाई निको पार्नेछु भनी भन्‍नुभएको ठीक समयमा”
595	MAT	8	14	s6g4			0	जोड्ने कथनः	यहाँ दृश्य फरक समय र स्थानमा सर्छ र येशूले अर्को व्यक्तिलाई निको पारिरहनुभएको विषयमा बताउँछ ।
596	MAT	8	14	ja31		ἐλθὼν ὁ Ἰησοῦς	1	जब येशू ... आउनुभएको थियो	सम्भवतः चेलाहरू पनि येशूसँगै थिए, तर कथाको ध्यान चाहिँ येशूले भन्‍नुभएको र गर्नुभएको कुरामा छ, त्यसकारण गलत अर्थ आउन नदिनका लागि आवश्यक परेमा मात्र चेलाहरूको परिचय गराउनुहोस् ।
597	MAT	8	14	ynh8		τὴν πενθερὰν αὐτοῦ	1	पत्रुसकी सासू	“पत्रुसकी पत्‍नीकी आमा”
598	MAT	8	15	w7nh	figs-personification	ἀφῆκεν αὐτὴν ὁ πυρετός	1	ज्‍वरोले तिनलाई छोड्‌यो	यहाँ प्रयोग गरिएको व्यक्तित्वकरणको कारण यदि तपार्इंको भाषामा ज्वरोले आफैँ सोच्न र काम गर्न सक्छ भन्‍ने अर्थ आउँछ भने, यसलाई “तिनी निको भइन्” वा “येशूले तिनलाई निको पार्नुभयो” भनेर अनुवाद गर्न सकिन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-personification]])
599	MAT	8	15	r9lt		ἠγέρθη	1	तिनी उठिन्	“ओछ्यानबाट उठिन्”
600	MAT	8	16	bpx7			0	सामान्य जानकारीः	पद १७ मा, येशूको चङ्गाइको सेवकाइ चाहिँ अगमवाणीको पूरा भएको कुरा थियो भनी देखाउनलाई मत्तीले यशैया अगमवक्ताको खण्‍डलाई उद्धरण गर्छन् ।
601	MAT	8	16	b7cx			0	जोड्ने कथनः	यहाँ दृश्य पछि साँझको समयमा सर्छ र येशूले अरू धेरै मानिसहरूलाई निको पार्नुभएको र भूतहरू धपाउनुभएको विषयमा बताउँछ ।
602	MAT	8	16	yv9y	figs-explicit	ὀψίας δὲ γενομένης	1	अब जब साँझ परेको थियो	किनभने यहूदीहरूले विश्रामको दिनमा काम वा यात्रा गर्दैनन्, “साँझ”को अर्थ विश्राम दिनपछि भन्‍ने हुन सक्‍छ । तिनीहरूले मानिसहरूलाई येशूकहाँ ल्याउनको निम्ति साँझसम्म पर्खे । गलत अर्थ आउन नदिन तपाईंलाई आवश्‍यक नपरेसम्‍म तपाईंले विश्रामको दिनलाई उल्‍लेख गर्न पर्दैन । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
603	MAT	8	16	pwr4	figs-activepassive	δαιμονιζομένους πολλούς	1	धेरै जसलाई भूत लागेको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “धेरै मानिसहरू जसलाई भूतहरूले अधीनमा लिएका थिए” वा “धेरै मानिसहरू जसलाई भूतहरूले नियन्त्रण गरेका थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
604	MAT	8	16	f1cv	figs-metonymy	ἐξέβαλεν τὰ πνεύματα λόγῳ	1	उहाँले एउटै वचनबाट भूतात्‍माहरूलाई बाहिर निकाल्नुभयो	यहाँ “वचन”ले आज्ञालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उहाँले भूतात्‍माहरूलाई छाडेर जानलाई आदेश दिनुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
605	MAT	8	17	r3dc	figs-activepassive	πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ Ἠσαΐου τοῦ προφήτου	1	यशैया अगमवक्ताद्वारा भनिएको यो वचन पूरा भयो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यशैया अगमवक्ताले इस्राएलका मानिसहरूलाई भनेका अगमवाणीलाई येशूले पूरा गर्नुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
606	MAT	8	17	eyu9	figs-parallelism	αὐτὸς τὰς ἀσθενείας ἡμῶν ἔλαβεν καὶ τὰς νόσους ἐβάστασεν	1	हाम्रो बिमारी लिनुभयो र हाम्रा रोगहरू वहन गर्नुभयो	मत्तीले यशैया अगमवक्ताबाटको खण्‍डलाई उद्धरण गर्दैछन् । यी दुई वाक्‍यांशहरूका मूलभूत रूपमा एउटै अर्थ हुन्छ र उहाँले हाम्रा सबै रोगहरूलाई निको पार्नुभयो भन्‍ने कुरालाई जोड दिन्छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “बिरामी भएकाहरूलाई निको पार्नुभयो र तिनीहरूलाई सन्‍चो बनाउनुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]])
607	MAT	8	18	h8bx			0	जोड्ने कथनः	यहाँ दृश्य परिवर्तन हुन्छ र उहाँलाई अनुसरण गर्न चाहने केही मानिसहरूलाई दिइएको येशूको जवाफको बारेमा बताउँछ ।
608	MAT	8	18	dqh1		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई प्रमुख कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नलाई प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले कथाको एउटा नयाँ भाग बताउन थाल्छन् ।
609	MAT	8	18	a2pn		ἐκέλευσεν	1	उहाँले ... निर्देशनहरू दिनुभयो	“उहाँले आफ्‍ना चेलाहरूलाई भन्‍नुभयो”
610	MAT	8	19	g4rh			1	त्यसपछि	यसको अर्थ येशूले “निर्देशनहरू दिनुभए”पछि तर उहाँ डुङ्गामा चढ्नुभन्दा अगाडि भन्‍ने हुन्छ ।
611	MAT	8	19	e1b7		ὅπου ἐὰν	1	जहाँपनि	कुनै पनि ठाउँमा
612	MAT	8	20	pqp6	writing-proverbs	αἱ ἀλώπεκες φωλεοὺς ἔχουσιν καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσεις	1	स्‍यालहरूका दुला छन्‌, र आकाशका चराचुरूङ्गीहरूका गुँडहरू छन्‌	येशूले यस उखानको साथमा जवाफ दिनुहुन्छ । यसको अर्थ हो कि जङ्गली जनावरहरूको पनि विश्राम गर्ने ठाउँ कतै छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-proverbs]])
613	MAT	8	20	tp9s	translate-unknown	αἱ ἀλώπεκες	1	स्‍यालहरू	स्यालहरूचाहिँ कुकुरहरूजस्तै जनावरहरू हुन् । तिनीहरूले गुँडका चराहरू र अरू स-साना जनावरहरूलाई खान्छन् । यदि तपार्इंको क्षेत्रमा स्यालहरू अपरिचित छन् भने, कुकुरहरू जस्तै देखिने जनावरहरू वा अरू रौँदार पशुहरूलाई जनाउने कुनै साधारण शब्दको प्रयोग गर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-unknown]])
614	MAT	8	20	rrb5		φωλεοὺς	1	दुलाहरू	स्यालहरूले बस्‍नको निम्ति जमिनमा दुला पार्दछन् । “स्यालहरू”को साटोमा तपार्इंले प्रयोग गर्नुभएको जनावर बस्‍ने ठाउँको निम्ति उचित शब्द प्रयोग गर्नुहोस् ।
615	MAT	8	20	qvm5	figs-123person	ὁ…Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	2	मानिसको पुत्र	येशू आफ्नै बारेमा कुरा गर्दै हुनुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
616	MAT	8	20	yl4s	figs-idiom	οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ	1	उसको शिर ढल्‍काउने ठाउँ पनि कतै छैन	यसले सुत्ने ठाउँलाई जनाउँछ । वैकल्पिक अनुवाद: “सुत्‍नको निम्ति उहाँको आफ्नै कुनै ठाउँ छैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
617	MAT	8	21	hlx9		ἐπίτρεψόν μοι πρῶτον ἀπελθεῖν καὶ θάψαι τὸν πατέρα μου	1	मलाई पहिले गएर मेरो बाबुलाई गाड्न दिनुहोस्‌	ती मानिसको बाबु मरिसकेका छन् र उनले तिनलाई तत्कालै गाडिदिनेछन्, अथवा ती मानिस आफ्नो बाबुको मृत्यु नहोउञ्‍जेलसम्‍म लामो समयसम्म बस्न चाहन्छन् ताकि पछि उनले तिनलाई तब गाड्न सकून् भन्‍ने कुरा अस्‍पष्‍ट छ । मुख्य कुरा यो हो कि ती मानिस येशूलाई पछ्याउनु भन्दा पहिले अरू नै केही गर्न चाहन्छन ।
618	MAT	8	22	h7fb	figs-metaphor	ἄφες τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν νεκρούς	1	मुर्दालाई तिनीहरूको मुर्दा गाड्‌न छोडिदेऊ	मुर्दाहरूले अन्य मुर्दाहरूलाई गाड्नेछन् भनेर येशूले शाब्दिक रूपमा भन्‍न खोज्‍नुभएको होइन । “मुर्दा”का सम्भावित अर्थहरूः १) चाँडै मर्नेहरूका लागि यो एउटा अलङ्कार हो, वा २) यो येशूको अनुसरण नगर्ने र आत्मिक रूपमा मरेकाहरूको लागि अलङ्कार हो । मुख्य कुरा यो हो कि चेलाले कुनै कुराले उसलाई येशूको पछि लाग्नलाई ढिलाइ गर्न दिनुहुँदैन । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
619	MAT	8	23	us1s			0	जोड्ने कथनः	यहाँ दृश्य येशू र उहाँका चेलाहरूले गालील समुद्र पार गर्दा उहाँले आँधीलाई शान्त पार्नुभएको विवरणतर्फ सर्छ ।
620	MAT	8	23	e8k1		καὶ ἐμβάντι αὐτῷ εἰς πλοῖον	1	जब उहाँ एउटा डुङ्गामा चढिसक्‍नुभएको थियो	“एउटा डुङ्गामा चढ्नुभयो”
621	MAT	8	23	sl7v		ἠκολούθησαν αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ	1	उहाँका चेलाहरूले उहाँलाई पछ्याए	तपार्इंले (मत्ती ८:२१-२) मा “चेला” र “पछ्याउनु”का लागि प्रयोग गर्नुभएका शब्दहरूलाई नै प्रयोग गर्ने कोसिस गर्नुहोस् ।
622	MAT	8	24	j55j		ἰδοὺ	1	हेर	यसले ठूलो कथाभित्रै अर्को घटनाको सुरुवातलाई अङ्कित गर्छ । तपाईंको भाषामा यसलाई देखाउने तरिका हुन सक्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अचानक” वा “बिना कुनै चेतावनी”
623	MAT	8	24	x7k1	figs-activepassive	σεισμὸς μέγας ἐγένετο ἐν τῇ θαλάσσῃ	1	समुद्रमा एउटा प्रचण्ड आँधीबेहरी चल्‍यो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “समुद्रमा एउटा शक्तिशाली आँधी चल्यो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
624	MAT	8	24	m6w8	figs-activepassive	ὥστε τὸ πλοῖον καλύπτεσθαι ὑπὸ τῶν κυμάτων	1	जसले गर्दा डुङ्गा छालहरूद्वारा ढाकियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसले गर्दा डुङ्गालाई छालहरूले ढाकिदियो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
625	MAT	8	25	k2hd		ἤγειραν αὐτὸν λέγοντες, Κύριε, σῶσον, ἀπολλύμεθα!	1	यसो भन्दै उहाँलाई उठाए, “हामीलाई बचाउनुहोस्‌, प्रभु”	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) तिनीहरूले पहिले येशूलाई उठाए र त्यसपछि तिनीहरूले भने, “हामीलाई बचाउनुहोस्” वा २) जसै तिनीहरूले येशूलाई उठाइरहेका थिए, तिनीहरूले “हामीलाई बचाउनुहोस्” भनिरहेका थिए ।
626	MAT	8	25	b2wh	figs-exclusive	Κύριε, σῶσον, ἀπολλύμεθα!	1	हामीलाई बचाउनुहोस् ... हामी मर्नै लागेका छौँ	यदि तपाईंले यी शब्दहरूलाई समावेशी वा असमावेशी शब्दको रूपमा अनुवाद गर्न आवश्यक पर्छ भने, तब समावेशी शब्द सर्वोत्तम हो । चेलाहरूको भनाइको अर्थ सम्भवतः येशूले चेलाहरू र उहाँ आफैँलाई डुब्‍नबाट बचाउनुभएको तिनीहरूले चाहन्थे भन्‍ने हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-inclusive]])
627	MAT	8	25	xf5d		ἀπολλύμεθα	1	हामी मर्नै लागेका छौँ	“हामी मर्न लागिरहेका छौँ”
628	MAT	8	26	jmt8		αὐτοῖς	1	तिनीहरूलाई	“चेलाहरूलाई”
629	MAT	8	26	g8p7	figs-rquestion	τί δειλοί ἐστε, ὀλιγόπιστοι	1	तिमीहरू किन डराउँछौँ, तिमीहरू थोरै विश्‍वास भएकाहरू हो ?	येशूले चेलाहरूलाई यस आलङ्कारिक प्रश्‍नद्वारा हप्‍काइरहनुभएको थियो । वैकल्पिक अनुवाद: “तिमीहरू डराउनुहुँदैन, ... विश्‍वास ... !” वा “तिमीहरू डराउनुपर्ने कुनै कारण छैन, ... विश्‍वास ... !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
630	MAT	8	26	r5ve		ὀλιγόπιστοι	1	तिमीहरू थोरै विश्‍वास भएकाहरू हो	“तिमीहरू जससँग त्यति कम विश्‍वास छ ।” येशूले उहाँका चेलाहरूलाई यसरी सम्बोधन गर्नुहुन्छ किनभने आँधीको कारण तिनीहरूलाई लागेको डरले देखाउँछ कि त्यसलाई उहाँले नियन्‍त्रण गर्न सक्‍नुहुन्छ भनेर तिनीहरूको उहाँमाथि थोरै मात्र विश्‍वास छ । तपाईंले यसलाई मत्ती ६:३० मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
631	MAT	8	27	u2qh	figs-rquestion	ποταπός ἐστιν οὗτος, ὅτι καὶ οἱ ἄνεμοι καὶ ἡ θάλασσα αὐτῷ ὑπακούουσιν?	1	उहाँ कस्‍तो मानिस हुनुहुन्छ, कि बतासहरू र समुद्रले पनि उहाँको आज्ञा मान्छन् ?	“बतासहरू र समुद्रले पनि उहाँको आज्ञा मान्दछन् ! उहाँ कस्तो प्रकारको मानिस हुनुहुन्छ ?” यस आलङ्कारिक प्रश्‍नले चेलाहरू आश्‍चर्यचकित भएका थिए भन्‍ने कुरालाई देखाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अहिलेसम्म हामीले देखेका मानिसहरूभन्दा यी मानिस फरक हुनुहुन्छ ! बतासहरू र छालहरूले पनि उहाँको आज्ञा मान्दछन् !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
632	MAT	8	27	k5mk	figs-personification	καὶ οἱ ἄνεμοι καὶ ἡ θάλασσα αὐτῷ ὑπακούουσιν	1	बतासहरू र समुद्रले पनि उहाँको आज्ञा मान्दछन्	मानिसहरू वा जनावरहरूले आज्ञा मान्‍नु वा नमान्‍नु अचम्मको कुरा होइन, तर बतास र पानीले आज्ञा मान्‍नु भनेको ज्यादै अचम्मको कुरा हो । यस व्यक्तित्वकरणले प्राकृतिक तत्त्वहरूले मानिसहरूले जस्तै गरी सुन्‍न र प्रतिक्रिया दिन सक्षम भएका रूपमा वर्णन गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-personification]])
633	MAT	8	28	g6mr			0	जोड्ने कथनः	यहाँ लेखक येशूले मानिसहरूलाई निको पार्नुहुने कुराको विषयवस्तुमा फर्कन्छन् । येशूले भूत लागेका दुईजना मानिसहरूलाई निको पार्नुभएको विवरणलाई यसले सुरु गर्छ ।
634	MAT	8	28	iy7a		εἰς τὸ πέραν	1	पारिपट्टि	“गालील समुद्रको पारिपट्टि”
635	MAT	8	28	yzi6	translate-names	τὴν χώραν τῶν Γαδαρηνῶν	1	गदरिनीहरूको मुलुक	गदरिनीहरूलाई गदरा सहरबाट नाम राखिएको थियो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]])
636	MAT	8	28	hz5n	figs-activepassive	δύο δαιμονιζόμενοι	1	दुई मानिसहरूलाई जसलाई भूत लागेको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ती दुई मानिसहरू जसलाई भूतहरूले अधीनमा लिएका थिए” वा “दुई मानिसहरू जसलाई भूतहरूले नियन्‍त्रण गरिरहेका थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
637	MAT	8	28	ylu6		χαλεποὶ λείαν ὥστε μὴ ἰσχύειν τινὰ παρελθεῖν διὰ τῆς ὁδοῦ ἐκείνης	1	तिनीहरू आइरहेका थिए ... धेरै हिंस्रक थिए, त्यसैले त्‍यो बाटोबाट भएर कोही पनि जान सक्दैनथ्यो	ती दुई जना मानिसहरूलाई नियन्त्रण गरिरहेका भूतहरू यति धेरै खतरनाक थिए कि कोही पनि त्यस क्षेत्रबाट भएर जान सक्दैनथ्यो ।
638	MAT	8	29	v9mp		ἰδοὺ	1	हेर	यसले ठूलो कथाभित्रै अर्को घटनाको सुरुवातलाई अङ्कित गर्छ । तपाईंको भाषामा यसलाई देखाउने तरिका हुन सक्छ ।
639	MAT	8	29	gr2p	figs-rquestion	τί ἡμῖν καὶ σοί, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ?	1	हे परमेश्‍वरको पुत्र, तपार्इंसँग हाम्रो के सरोकार ?	भूतहरूले एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्छन् तर तिनीहरू येशूप्रति शत्रुतापूर्ण भइरहेका छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “हे परमेश्‍वरको पुत्र, हामीलाई दुःख नदिनुहोस् !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
640	MAT	8	29	jcq6	guidelines-sonofgodprinciples	Υἱὲ τοῦ Θεοῦ	1	परमेश्‍वरको पुत्र	यो येशूको लागि एउटा महत्त्‍वपूर्ण नाउँ हो, जसले परमेश्‍वरसँगको उहाँको सम्बन्धलाई वर्णन गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
641	MAT	8	29	u4jr	figs-rquestion	ἦλθες ὧδε πρὸ καιροῦ βασανίσαι ἡμᾶς	1	के तोकिएको समयभन्दा पहिले नै तपार्इं यहाँ हामीलाई दुःख दिन आउनुभएको हो ?	फेरि पनि, भूतहरूले शत्रुतापूर्ण ढङ्गले एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्दै छन् । वैकल्पिक अनुवादः “एउटा खास समय जब परमेश्‍वरले हामीलाई दण्‍ड दिनुहुन्छ, त्यसभन्दा अगि नै हामीलाई दण्ड दिनुभएर तपार्इंले परमेश्‍वरको आज्ञालाई उल्लङ्घन गर्नुहुँदैन !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
642	MAT	8	30	v91c	writing-background	δὲ	1	अब	मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि यो शब्दलाई यहाँ प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले एक हुल सुँगुरहरूको बारेमा पृष्‍ठभूमि जानकारी बताउँछन् जुन येशू आइपुग्‍नुभन्दा अगिबाट नै त्यहाँ थिए । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-background]])
643	MAT	8	31	tf32	figs-explicit	εἰ ἐκβάλλεις ἡμᾶς	1	यदि तपार्इंले हामीलाई बाहिर निकाल्‍नुहुन्‍छ भने	भूतहरूलाई येशूले तिनीहरूलाई बाहिर निकाल्‍न लाग्‍नुभएको थियो भनेर थाहा थियो भन्‍ने कुरा बुझिएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनकि तपार्इंले हामीलाई बाहिर निकाल्न लाग्‍नुभएको छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
644	MAT	8	31	cgf7	figs-exclusive	ἡμᾶς	1	हामीलाई	यो असमावेशी हो जसमा भूतहरू मात्र पर्छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-exclusive]])
645	MAT	8	32	h86e		αὐτοῖς	1	तिनीहरूलाई	यसले मानिसहरूभित्र भएको भूतहरूलाई जनाउँछ ।
646	MAT	8	32	gtx2		οἱ…ἐξελθόντες ἀπῆλθον εἰς τοὺς χοίρους	1	ती भूतात्माहरू बाहिर निस्के र सुँगुरहरूभित्र पसे	“ती भूतात्माहरूले त्यस मानिसलाई छोडे र सुँगुरहरूभित्र प्रवेश गरे”
647	MAT	8	32	qa1i		ἰδοὺ	1	हेर	यसपछि आउने आश्‍चर्यलाग्‍दो जानकारीलाई ध्यान दिनका लागि यसले हामीलाई सचेत गराउँछ ।
648	MAT	8	32	lhn7		ὥρμησεν…κατὰ τοῦ κρημνοῦ	1	त्यो भिरालो पहाडको तल दौडे	“भिरालो पहाडबाट तल्तिर छिटो-छिटो दौडे”
649	MAT	8	32	zk2p		ἀπέθανον ἐν τοῖς ὕδασιν	1	तिनीहरू पानीमा मरे	“तिनीहरू पानीमा खसे र डुबे”
650	MAT	8	33	qmc5			0	जोड्ने कथनः	येशूले भूत लागेका दुईजना मानिसहरूलाई निको पार्नुभएको घटनाको विवरणलाई यसले अन्त गर्दछ ।
651	MAT	8	33	v39w		οἱ…βόσκοντες	1	तिनीहरू जसले सुँगुरहरू चराइरहेका थिए	“सुँगुरहरूको हेरचाह गरिरहेका”
652	MAT	8	33	ev2w	figs-activepassive	τὰ τῶν δαιμονιζομένων	1	भूतात्मा लागेका मानिसहरूलाई के भएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “भूतात्माहरूले वशमा राखेका मानिसहरूलाई सहायता गर्न येशूले के गर्नुभएको थियो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
653	MAT	8	34	b2hp		ἰδοὺ	1	हेर	यसले ठूलो कथाभित्रै अर्को घटनाको सुरुवातलाई अङ्कित गर्छ । यसले अगाडिका घटनाहरूमा भएकाभन्दा फरक मानिसहरूलाई समावेश गर्न सक्‍छ । तपाईंको भाषामा यसलाई देखाउने तरिका हुन सक्छ ।
654	MAT	8	34	j6sp	figs-metonymy	πᾶσα ἡ πόλις	1	सारा सहर	“सहर” शब्द चाहिँ त्यस सहरका मानिसहरूका लागि प्रतिस्थापन शब्द हो । “सारा” शब्द चाहिँ कति धेरै मानिसहरू बाहिर आए भन्‍ने कुरालाई जोड दिनका लागि सम्भवतः अतिरञ्‍जन गरिएको कुरा हो । प्रत्येक व्यक्ति नै बाहिर आएको हुनुपर्छ भन्‍ने जरुरी छैन । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
655	MAT	8	34	bsf4		τῶν ὁρίων αὐτῶν	1	तिनीहरूको भूभाग	“तिनीहरूको क्षेत्र”
656	MAT	9	intro	tg41			0		मत्ती ०९ सामान्य टिपोटहरू यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू “पापीहरू” जब येशूको समयका मानिसहरूले “पापीहरू”को विषयमा कुरा गर्थे, तिनीहरूले मोशाको व्‍यवस्‍था पालन नगर्ने र बरु चोरी गर्ने वा यौन समबन्धीका पापहरू गर्ने मानिसहरूका बारेमा कुरा गरिरहेका हुन्‍थे । जब येशूले भन्‍नुभयो कि उहाँ “पापीहरू”लाई बोलाउन आउनुभयो, उहाँले भन्‍न खोज्‍नुभएको कुरा चाहिँ आफूहरूलाई पापीहरू हौँ भनी विश्‍वास गर्ने मानिसहरू मात्र उहाँका अनुयायीहरू हुन सक्‍छन् भन्‍ने हो । यो कुरा धेरै मानिसहरूले तिनीहरूलाई “पापीहरू”को रूपमा नठाने तापनि सत्य हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/sin]]) यस अध्यायमा भएका अनुवादका अन्य सम्भाव्य कठिनाइहरू कर्म वाच्‍य यस अध्यायमा भएका थुप्रै वाक्यहरूले कुनै व्यक्तिमाथि घटेको कुरा कसले गराएको थियो भन्‍ने जानकारी नदिइकनै त्यस व्‍यक्तिलाई भएको केही कुराको बारेमा बताउँछन् । तपाईंले त्यस वाक्यलाई अनुवाद गर्नुपर्ने हुन सक्छ ताकि त्यो घटनाको कर्ता को थियो भनी त्यसले पाठकलाई बताउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]]) आलङ्कारिक प्रश्‍नहरू यस अध्‍यायका वक्ताहरूले त्यस्ता प्रश्‍नहरू सोधे जसका जवाफ तिनीहरूलाई पहिले नै थाहा थियो । तिनीहरू आफ्‍ना श्रोताहरूसँग खुशी थिएनन् भनेर दर्शाउनका लागि वा तिनीहरूलाई सिकाउनका लागि वा तिनीहरूलाई विचार गर्ने तुल्‍याउनका लागि तिनीहरूले प्रश्‍नहरू सोधे । तपाईंको भाषामा यसो गर्ने अरू कुनै तरिका हुन सक्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]]) उखानहरू उखानहरू धेरै छोटा वाक्‍यहरू हुन् जसले मूलभूत रूपमा सत्य रहेका कुराहरूको बारेमा भन्‍नलाई ती शब्दहरू प्रयोग गर्छन् जुन सम्झनलाई सजिला हुन्छन् । उखान बुझ्‍ने मानिसहरूमा सामान्‍यतया वक्ताको भाषा र संस्‍कृतिको बारेमा राम्रो ज्ञान हुनुपर्छ । जब तपाईंले यस अध्‍यायमा भएका उखानहरूलाई अनुवाद गर्नुहुन्छ, तपाईंले वक्ताले प्रयोग गरेकाभन्‍दा थुप्रै बढी शब्‍दहरूको प्रयोग गर्नुपर्ने हुन सक्‍छ ताकि तपाईंले ती श्रोताहरूलाई थाहा भएका तर तपाईंको पाठकलाई थाहा नभएको हुन सक्‍ने जानकारी थप्‍न सक्‍नुभएको होस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-proverbs]])
657	MAT	9	1	nl8w			0	जोड्ने कथनः	मत्ती विषयवस्तुतर्फ फर्कन्छन्, जुन उनले मत्ती ८:१ मा सुरु गरेका थिए, जुन येशूले मानिसहरूलाई चङ्गाइ गर्नुभएको सम्बन्धमा छ । येशूले एक पक्षाघाती मानिसलाई निको पार्नुभएको कुराको विवरणलाई यसले सुरु गर्छ ।
658	MAT	9	1	ly42	figs-activepassive		1	येशू एउटा डुङ्गाभित्र प्रवेश गर्नुभयो	चेलाहरू पनि येशूसँगै थिए भनेर बुझिएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
659	MAT	9	1	cs8l		πλοῖον	1	डुङ्गा	यो सम्भवतः मत्ती ८:२३ मा उल्लेख गरिएको डुङ्गा नै हो । अस्पष्‍टतालाई हटाउन आवश्‍यक परेको खण्‍डमा मात्रै तपाईंले यसलाई प्रस्‍ट बनाउन जरुरी हुन्छ ।
660	MAT	9	1	lje9		εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν	1	उहाँको आफ्नै सहरमा	“त्यस सहरमा जहाँ उहाँ बस्‍नुहुन्थ्यो ।” यसले कफर्नहुमलाई जनाउँछ ।
661	MAT	9	2	i6xp		ἰδοὺ	1	हेर	यसले ठूलो कथाभित्रै अर्को घटनाको सुरुवातलाई अङ्कित गर्छ । यसले अगाडिका घटनाहरूमा भएकाभन्दा फरक मानिसहरूलाई समावेश गर्न सक्‍छ । तपाईंको भाषामा यसलाई देखाउने तरिका हुन सक्छ ।
662	MAT	9	2	szd4		προσέφερον	1	तिनीहरूले ल्याए	“सहरबाटका केही मानिसहरू”
663	MAT	9	2	k5eh		τὴν πίστιν αὐτῶν	1	तिनीहरूको विश्‍वास	यसले ती मानिसहरूको विश्‍वासलाई जनाउँछ र पक्षाघात भएको मानिसको विश्‍वासलाई पनि समेटेको हुन सक्‍छ ।
664	MAT	9	2	k9qq		τέκνον	1	बालक	त्यो मानिस येशूको वास्तविक छोरा थिएन । येशू उससँग नम्र प्रकारले बोलिरहनुभएको थियो । यदि यो अलमल्याउने किसिमको हुन्छ भने, यसलाई “मेरो मित्र” वा “हे जवान मानिस” भनेर पनि अनुवाद गर्न सकिन्छ वा हटाउन पनि सकिन्छ ।
665	MAT	9	2	iys2	figs-activepassive	ἀφίενταί σου αἱ ἁμαρτίαι	1	तिम्रा पापहरू क्षमा भएका छन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मैले तिम्रा पापहरू क्षमा गरेको छु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
666	MAT	9	3	a35d		ἰδού	1	हेर	यसले ठूलो कथाभित्रै अर्को घटनाको सुरुवातलाई अङ्कित गर्छ । यसले अगाडिका घटनाहरूमा भएकाभन्दा फरक मानिसहरूलाई समावेश गर्न सक्‍छ । तपाईंको भाषामा यसो गर्ने तरिका हुन सक्छ ।
667	MAT	9	3	f88r		ἐν ἑαυτοῖς	1	तिनीहरू आफैँ माझमा	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) हरेकले मनैमन सोचिरहेको थियो, वा २) तिनीहरू एक आपसमा कुरा गरिरहेका थिए ।
668	MAT	9	3	mq8v		βλασφημεῖ	1	ईश्‍वरनिन्दा गर्दैछ	येशूले ती कुराहरू गर्नलाई सक्षम हुनुभएको दाबी गर्दै हुनुहुन्थ्यो जुन परमेश्‍वरले मात्र गर्न सक्नुहुन्छ भनेर शास्‍त्रीहरूले विचार गरे ।
669	MAT	9	4	u643		ἰδὼν…τὰς ἐνθυμήσεις αὐτῶν	1	तिनीहरूका विचारहरू जान्‍नुभयो	तिनीहरूले के सोचिरहेका थिए भनेर येशूले कि त अलौकिक रीतिले थाहा गर्नुभयो कि तिनीहरूले एक अर्कासँग कुरा गरिरहेका देख्‍नुभएको कारणले थाहा गर्नुभयो ।
670	MAT	9	4	n4yl	figs-rquestion	ἵνα τί ἐνθυμεῖσθε πονηρὰ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν?	1	किन तिमीहरू आफ्ना हृदयमा दुष्‍ट विचार गरिरहेका छौ ?	येशूले शास्‍त्रीहरूलाई हप्‍काउनका लागि यो प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुभयो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
671	MAT	9	4	qg52		πονηρὰ	1	दुष्‍ट	यो नैतिक खराबी वा दुष्‍टता हो, तथ्यमा भएको सामान्य त्रुटि मात्र होइन ।
672	MAT	9	4	d499	figs-metonymy	ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν	1	तिमीहरूका हृदयहरूमा	यहाँ “हृदय”ले तिनीहरूको दिमाग वा विचारलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
673	MAT	9	5	j716	figs-rquestion	τί γάρ ἐστιν εὐκοπώτερον εἰπεῖν, ἀφέωνται σου αἱ ἁμαρτίαι, ἢ εἰπεῖν, ἔγειρε καὶ περιπάτει?	1	किनकि कुन कुराचाहिँ भन्‍न बढी सजिलो छ, ‘तिम्रा पापहरू क्षमा भएका छन्’ भन्‍न अथवा ‘उठ र हिँड’ भन्‍न ?	उहाँले पापहरू माफ गर्न सक्‍नुहुन्थ्यो वा हुन्थेन भन्‍ने कुरालाई के कुराले प्रमाणित गर्न सक्छ भन्‍ने बारेमा शास्‍त्रीहरूलाई विचार गर्ने बनाउनका लागि येशूले यो प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुभयो । वैकल्‍पिक अनुवादः “मैले भर्खर भनेँ, ‘तिम्रा पापहरू क्षमा भएका छन् ।’ भन्‍नु अझ बढी कठिन हुन्छ भनेर तिमीहरूले सोच्‍न सक्छौ किनभने मैले कुनै मानिसलाई निको पार्न सक्‍छु वा सक्दिन भन्‍ने कुराको प्रमाण ऊ उठेर हिँड्छ वा हिँड्दैन भन्‍ने कुराद्वारा देखाइनेछ ।” वा “‘उठ र हिँड’ भन्‍नुभन्दा ‘तिम्रा पापहरू क्षमा भएका छन्’ भन्‍नु बढी सजिलो हुन्छ भनेर तिमीहरूले सोच्‍न सक्छौ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
674	MAT	9	5	mk14	figs-quotations	τί…ἐστιν εὐκοπώτερον εἰπεῖν, ἀφέωνται σου αἱ ἁμαρτίαι, ἢ εἰπεῖν, ἔγειρε καὶ περιπάτει?	1	कुन कुराचाहिँ भन्‍न सजिलो छ, ‘तिम्रा पाप क्षमा भएका छन्’ भन्‍न कि ‘उठ र हिँड’ भन्‍न ?	यी उद्धरणहरूलाई अप्रत्यक्ष उद्धरणहरूको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कुन चाहिँ बढी सजिलो छ, कसैलाई उसका पापहरू क्षमा भएका छन् भन्‍न, वा उसलाई उठ र हिँड भन्‍न ?” वा “कसैलाई उठ र हिँड भन्‍नुभन्दा उसका पापहरू क्षमा भएका छन् भन्‍नु बढी सजिलो हुन्छ भनी तिमीहरूले सोच्‍न सक्छौ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
675	MAT	9	5	g88p	figs-you	ἀφέωνται σου αἱ ἁμαρτίαι	1	तिम्रा पाप क्षमा भएका छन्	यहाँ “तिम्रा” शब्द एकवचनमा छ । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेले तिम्रा पापहरू क्षमा गरेको छु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
676	MAT	9	6	gk68	figs-you	ἵνα δὲ εἰδῆτε	1	तर तिमीहरूले थाहा गर्न सक भनेर	“म तिमीहरूलाई प्रमाणित गरिदिनेछु ।” “तिमीहरू” शब्द बहुवचनमा छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
677	MAT	9	6	n5sf	figs-you	σου τὴν κλίνην…τὸν οἶκόν σου	1	तिम्रो ओछ्याउनी ... तिम्रो घर	यहाँ “तिमी” शब्द एकवचनमा छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
678	MAT	9	6	td1z		ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου	1	तिम्रो घर जाऊ	येशूले त्यस मानिसलाई अन्त जानलाई मनाही गरिरहनुभएको छैन । उहाँले ती मानिसलाई घर जाने मौका दिइरहनुभएको छ ।
679	MAT	9	7	uwq4			0	जोड्ने कथनः	येशूले पक्षाघाती मानिसलाई निको पार्नुभएको घटनाको विवरणलाई यस खण्डले अन्त गर्दछ । त्यसपछि येशूले एकजना कर उठाउने व्यक्तिलाई उहाँको चेला हुनको निम्ति बोलाउनुहुन्छ ।
680	MAT	9	8	u8qu		τὸν δόντα	1	जसले दिनुभएको थियो	“किनभने उहाँले दिनुभएको थियो”
681	MAT	9	8	x71s		ἐξουσίαν τοιαύτην	1	त्यस्तो अधिकार	यसले पापहरू क्षमा भएको घोषणा गर्ने अधिकारलाई जनाउँछ ।
682	MAT	9	9	fkr2		καὶ παράγων ὁ Ἰησοῦς ἐκεῖθεν	1	जसै येशू त्यहाँबाट भएर जानुभयो	यस वाक्यांशले कथाको नयाँ भागको सुरुवातलाई अङ्कित गर्छ । यदि तपाईंको भाषामा यसो गर्ने कुनै तरिका छ भने, त्यसलाई यहाँ प्रयोग गर्ने बारेमा तपाईंले विचार गर्न सक्‍नुहुन्छ ।
683	MAT	9	9	g4r4		παράγων	1	भएर जानुभयो	“ ... लाई छोड्दै हुनुहुन्थ्यो” वा “गइरहनुभएको थियो”
684	MAT	9	9	jc18		Μαθθαῖον…αὐτῷ…ἠκολούθησεν	1	मत्ती ... तिनलाई ... तिनी	मण्डलीको परम्पराले भन्छ कि यी मत्ती नै यस सुसमाचारका लेखक हुन्, तर यस खण्डले “तिनलाई” र “तिनी” भन्‍ने सर्वनामहरूलाई “मलाई” र “म” भन्‍ने सर्वनामहरूमा परिवर्तन गर्ने कुनै कारण दिँदैन ।
685	MAT	9	9	t5ip		λέγει αὐτῷ	1	उहाँले तिनलाई भन्‍नुभयो	“येशूले मत्तीलाई भन्‍नुभयो”
686	MAT	9	9	q438		ἀναστὰς, ἠκολούθησεν αὐτῷ	1	तिनी उठे र उहाँको पछि लागे	“मत्ती उठे र येशूको पछि लागे ।” यसको अर्थ मत्ती येशूको चेला बने भन्‍ने हुन्छ ।
687	MAT	9	10	h7u9			0	सामान्य जानकारीः	यी घटनाहरू कर उठाउने मत्तीको घरमा भएका हुन् ।
688	MAT	9	10	ksr5		τῇ οἰκίᾳ	1	घर	यो सम्भवतः मत्तीको घर हो, तर यो येशूको घर पनि हुन सक्छ । अस्पष्‍टता हटाउन आवश्‍यक परेको खण्‍डमा मात्रै त्यसलाई प्रस्‍ट गर्नुहोस् ।
689	MAT	9	10	c751		ἰδοὺ	1	हेर	यसले ठूलो कथाभित्रै अर्को घटनाको सुरुवातलाई अङ्कित गर्छ । यसले अगाडिका घटनाहरूमा भएकाभन्दा फरक मानिसहरूलाई समावेश गर्न सक्‍छ । तपाईंको भाषामा यसो गर्ने तरिका हुन सक्छ ।
690	MAT	9	10	f9lh		ἁμαρτωλοὶ	1	पापीहरू	ती मानिसहरू जसले मोशाको व्यवस्थालाई पालन गर्दैनथे तर अरूहरूले धेरै नराम्रो पापहरू भनी ठानेका कुराहरू गर्थे
691	MAT	9	11	ge2u		καὶ ἰδόντες, οἱ Φαρισαῖοι	1	जब फरिसीहरूले यो देखे	“जब फरिसीहरूले येशू कर उठाउनेहरू र पापी मानिसहरूसँग बसेर खाइरहनुभएको देखे”
692	MAT	9	11	z4h5	figs-rquestion	διὰ τί μετὰ τῶν τελωνῶν καὶ ἁμαρτωλῶν ἐσθίει ὁ διδάσκαλος ὑμῶν?	1	तिमीहरूका गुरु कर उठाउनेहरू र पापी मानिसहरूसँग किन खान्छन् ?	येशूले गरिरहनुभएको कुराको आलोचना गर्न फरिसीहरूले यो प्रश्‍नको प्रयोग गर्छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
693	MAT	9	12	xz13			0	सामान्य जानकारीः	यी घटनाहरू कर उठाउने मत्तीको घरमा भएका हुन् ।
694	MAT	9	12	m7fm		ὁ δὲ ἀκούσας	1	जब येशूले यो सुन्‍नुभयो	यहाँ “यो” शब्दले येशूले कर उठाउनेहरू र पापी मानिसहरूसँग बसेर खानुभएको सम्बन्धमा फरिसीहरूले सोधेका प्रश्‍नलाई जनाउँछ ।
695	MAT	9	12	tl42	writing-proverbs	οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ, ἀλλὰ οἱ κακῶς ἔχοντες	1	शरीरमा हट्टाकट्टा भएका मानिसहरूलाई चिकित्सकको आवश्यकता पर्दैन, केवल बिरामी भएकाहरूलाई मात्र	येशूले एउटा उखानबाट जवाफ दिनुहुन्छ । उहाँको तात्पर्य यो हो कि उहाँ यस्ता खालका मानिसहरूसँग खानुहुन्छ किनभने उहाँ पापीहरूलाई सहयोग गर्न आउनुभएको हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-proverbs]])
696	MAT	9	12	uhc5		οἱ ἰσχύοντες	1	शरीरमा हट्टाकट्टा भएका मानिसहरू	“स्वस्थ मानिसहरू”
697	MAT	9	12	h5pg		ἰατροῦ	1	चिकित्सक	वैद्य
698	MAT	9	12	n33c	figs-ellipsis	οἱ κακῶς ἔχοντες	1	तिनीहरू जो बिरामी छन्	“चिकित्सकको आवश्यकता हुन्छ” भन्‍ने वाक्यांश बुझिएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “बिरामी मानिसहरूलाई चिकित्सकको आवश्यकता हुन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
699	MAT	9	13	fu2r		πορευθέντες δὲ, μάθετε τί ἐστιν	1	तर तिमीहरू गएर यसको अर्थ के हो सिक्‍नुपर्छ	येशूले धर्मशास्‍त्रलाई उद्धरण गर्न लाग्नुभएको छ । वैकल्पिक अनुवाद: “परमेश्‍वरले धर्मशास्‍त्रमा भन्‍नुभएको कुराको अर्थ तिमीहरूले सिक्‍नुपर्छ ।”
700	MAT	9	13	is3t	figs-you		1	तिमीहरू जानुपर्छ	यहाँ “तिमीहरू” शब्द बहुवचनमा छ र फरिसीहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
701	MAT	9	13	tqr3		ἔλεος θέλω καὶ οὐ θυσίαν	1	म दया चाहन्छु र बलिदान होइन	होशे अगमवक्ताले धर्मशास्‍त्रमा लेखेका कुराहरूलाई येशू उद्धरण गर्दै हुनुहुन्छ । यहाँ, “म”ले परमेश्‍वरलाई जनाउँछ ।
702	MAT	9	13	djt7		οὐ γὰρ ἦλθον	1	किनकि म ... आइन	यहाँ “म”ले येशूलाई जनाउँछ ।
703	MAT	9	13	a886	figs-irony	δικαίους	1	धर्मी	येशूले व्‍यङ्ग्‍यको प्रयोग गर्दै हुनुहुन्‍छ । उहाँ मान्‍नुहुन्‍न कि त्यहाँ कोही त्यस्ता मानिसहरू छन् जो धर्मी छन् र जसलाई पश्‍चाताप गर्न आवश्‍यकता छैन । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू जसले आफूहरूलाई धर्मी ठान्छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-irony]])
704	MAT	9	14	aa3c			0	जोड्ने कथनः	येशूका चेलाहरूले उपवास बस्दैनन् भन्‍ने सम्बन्धमा भएको तथ्यको बारेमा बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाका चेलाहरूले प्रश्‍न गर्छन् ।
705	MAT	9	14	k8vc		οὐ νηστεύουσιν	1	उपवास बस्दैनन्	“निरन्तर खाइरहन्छन्”
706	MAT	9	15	r8if	figs-rquestion	μὴ δύνανται οἱ υἱοὶ τοῦ νυμφῶνος πενθεῖν, ἐφ’ ὅσον μετ’ αὐτῶν ἐστιν ὁ νυμφίος?	1	के विवाहमा आएकाहरू दुलहा तिनीहरूका साथमा हुँदा हुँदै दुःखी हुन सक्‍छन् र ?	येशूले यूहन्नाको चेलाहरूलाई जवाफ दिन एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्छ । तिनीहरू सबैलाई थाहा थियो कि विवाह उत्सवमा मानिसहरू शोक मनाउँदैनन् र उपवास बस्दैनन् । उहाँ अझै पनि उहाँका चेलाहरूसँग त्यहाँ हुनुभएका कारण उहाँका चेलाहरूले शोक मनाउँदैनन् भनेर देखाउनका लागि येशूले यस उखानलाई प्रयोग गर्नुहुन्छ । यस उखानलाई आफ्ना चेलाहरू शोक गर्दैनन् भनेर देखाउन प्रयोग गर्नुभयो किनभने उहाँ अझै तिनीहरूसँग हुनुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/writing-proverbs]])
707	MAT	9	15	iz9s		ἐλεύσονται δὲ ἡμέραι ὅταν	1	तर दिनहरू आउनेछन् जब	यो भविष्‍यमा भएको कुनै समयलाई जनाउने तरिका हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यो समय आउनेछ जब” वा “कुनै दिन”
708	MAT	9	15	p6hz	figs-activepassive	ἀπαρθῇ ἀπ’ αὐτῶν ὁ νυμφίος	1	दुलहालाई तिनीहरूबाट टाढा लगिनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “दुलहा तिनीहरूसँग अरू बढी भइरहन सक्नेछैनन्” वा “कसैले दुलहालाई तिनीहरूबाट टाढा लानेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
709	MAT	9	15	u8er		ἀπαρθῇ	1	टाढा लगिनेछ	येशूले सम्भवतः उहाँको आफ्नै मृत्युलाई जनाइरहनुभएको छ, तर यसलाई यहाँ अनुवादमा प्रस्‍ट बनाइनुहुँदैन । विवाहको चित्रणलाई बनाइराख्‍नका लागि, दुलहा त्यहाँ अरू बढी हुनेछैनन् भनेर मात्र उल्‍लेख गर्नु बेस हुन्छ ।
710	MAT	9	16	v4a1			0	जोड्ने कथनः	यूहन्‍नाका चेलाहरूले सोधेका प्रश्‍नको जवाफ दिनलाई येशूले निरन्तरता दिनुहुन्छ । मानिसहरूले एकसाथ नराख्‍ने पुरानो र नयाँ कुराहरूका दुई उदाहरणहरू दिनुभएर उहाँले यसो गर्नुभयो ।
711	MAT	9	16	yf98		οὐδεὶς δὲ ἐπιβάλλει ἐπίβλημα ῥάκους ἀγνάφου ἐπὶ ἱματίῳ παλαιῷ	1	कुनै पनि मानिसले पुरानो वस्‍त्रमा नयाँ कपडाको टुक्रा जोड्दैन	“कसैले पनि पुरानो वस्‍त्रमा नयाँ कपडाको टुक्रा सिलाउँदैन” वा “मानिसहरूले पुरानो वस्‍त्रको फाटेको ठाउँमा छोप्‍नलाई टालोको रूपमा नयाँ कपडाको टुक्रा सिलाउदैनन्”
712	MAT	9	16	bk47		ἱματίῳ παλαιῷ…τοῦ ἱματίου	1	पुरानो वस्‍त्र ... वस्‍त्र	“पुरानो लुगा ... लुगा”
713	MAT	9	16	x752		αἴρει…τὸ πλήρωμα αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ ἱματίου	1	टालो वस्‍त्रबाट च्यातिएर जानेछ	यदि कसैले त्यस कपडालाई धुने हो भने, नयाँ कपडाको टालो खुम्चिनेछ, तर पुरानो कपडा खुम्चिनेछैन । यसले टालोलाई वस्‍त्रबाट फटाउनेछ र झन् ठूलो प्वाल छोड्नेछ ।
714	MAT	9	16	rem6		τὸ πλήρωμα αὐτοῦ	1	टालो	“नयाँ कपडाको टुक्रा ।” यो पुरानो वस्‍त्रमा भएको प्वाललाई छोप्‍नका लागि प्रयोग गरिने कपडाको टुक्रा हो ।
715	MAT	9	16	t71t	figs-activepassive	χεῖρον σχίσμα γίνεται	1	झन् बढी नराम्रो फटाइ हुनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यसले फटाइलाई झन् खराब बनाउनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
716	MAT	9	17	q9wh			0	जोड्ने कथनः	यूहन्‍नाका चेलाहरूले सोधेका प्रश्‍नको जवाफ दिनलाई येशूले निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
717	MAT	9	17	s13y		οὐδὲ βάλλουσιν οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς	1	नता मानिसहरूले पुरानो मद्यका मशकहरूमा नयाँ दाखमद्य राख्दछन्	यूहन्‍नाका चेलाहरूलाई जवाफ दिनका लागि येशूले अर्को उखानको प्रयोग गर्नुहुन्छ । यो उखानको अर्थ मत्ती ९:१६ मा भएको उखानको जस्तै हो ।
718	MAT	9	17	fbl3		οὐδὲ βάλλουσιν	1	नता मानिसहरूले ... राख्दछन्	“नता कसैले ... खन्याउँछ” वा “मानिसहरूले कहिल्यै पनि ... राख्दैनन्”
719	MAT	9	17	h26e	translate-unknown	οἶνον νέον	1	नयाँ दाखमद्य	यसले खमिर नमिसाइएको मद्यलाई जनाउँछ । यदि तपार्इंको क्षेत्रमा अङ्गुरहरूको बारेमा थाहा छैन भने, फलफुलको लागि भएको साधारण शब्दलाई प्रयोग गर्नुहोस् । वैकल्पिक अनुवादः “अङ्गुरको रस” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-unknown]])
720	MAT	9	17	dpv4		ἀσκοὺς παλαιούς	1	पुरानो मद्यका मशकहरू	यसले ती मद्यका मशकहरूलाई जनाउँछ जुन पहिल्यैबाट नै तन्किसकेका र सुकिसकेका छन् किनभने तिनीहरू दाखमद्यमा खमिर मिसाउन पहिले नै प्रयोग गरिएका थिए ।
721	MAT	9	17	v4x2		ἀσκοὺς	1	मद्यका मशकहरू	“दाखमद्य राख्‍ने झोलाहरू” वा “छालाका झोलाहरू ।” यी जनावरका छालाहरूबाट बनाइएका थैलीहरू थिए ।
722	MAT	9	17	hv8f	figs-activepassive	ὁ οἶνος ἐκχεῖται καὶ οἱ ἀσκοὶ ἀπόλλυνται	1	दाखमद्य पोखिनेछ, अनि त्यो मशकहरू नष्‍ट हुनेछन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अनि यसले मशकहरूलाई नष्‍ट गर्नेछ र दाखमद्य पोखाउनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
723	MAT	9	17	tg2k		ῥήγνυνται οἱ ἀσκοί	1	मशकहरू फुट्नेछन्	जब नयाँ दाखमद्यमा खमिर मिसाइएपछि त्यो फैलिन्छ, छालाहरू च्यातिनेछन् किनभने ती अब अरू बढी तन्कन सक्दैनन् ।
724	MAT	9	17	cid7		ἀσκοὺς καινούς	1	दाखमद्य राख्‍ने ताजा मशकहरू	“दाखमद्य राख्‍ने नयाँ मशकहरू” वा “दाखमद्य राख्‍ने नयाँ झोलाहरू ।” यसले कसैले प्रयोग नगरेको मशकलाई जनाउँछ ।
725	MAT	9	17	i8v4	figs-activepassive	ἀμφότεροι συντηροῦνται	1	दुवै संरक्षित हुनेछन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यसले दाखमद्यको मशक र दाखमद्य दुवैलाई सुरक्षित राख्‍नेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
726	MAT	9	18	a7ax			0	जोड्ने कथनः	यस खण्डले येशूले एक यहूदी अधिकारीकी छोरीलाई तिनी मरिसकेपछि जीवनमा फिर्ता ल्याउनुभएको घटनाको विवरणलाई सुरु गर्छ ।
727	MAT	9	18	mj4x		ταῦτα	1	यी कुराहरू	यसले यूहन्‍नाका चेलाहरूलाई येशूले उपवासको बारेमा दिनुभएको जवाफलाई जनाउँछ ।
728	MAT	9	18	eqp1		ἰδοὺ	1	हेर	“हेर” शब्दले कथामा आएका एउटा नयाँ व्यक्तिप्रति हामीलाई सचेत गराउँछ । तपाईंको भाषामा यसो गर्ने तरिका हुन सक्‍छ ।
729	MAT	9	18	n1i6	translate-symaction	προσεκύνει αὐτῷ	1	उहाँलाई दण्डवत् गरे	यो चाहिँ यहूदी संस्कृतिमा कुनै व्यक्तिले आदर देखाउने एउटा तरिका हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
730	MAT	9	18	in6t		ἐλθὼν ἐπίθες τὴν χεῖρά σου ἐπ’ αὐτήν καὶ ζήσεται	1	आएर तिनीमाथि तपाईंको हात राखिदिनुहोस्, र तिनी जिउनेछिन्	तिनकी छोरीलाई फेरि जीवनमा फर्काउने शक्ति येशूसँग छ भनेर त्यस यहूदी अधिकारीले विश्‍वास गर्थे भन्‍ने कुरालाई यसले देखाउँछ ।
731	MAT	9	19	z99m		οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ	1	उहाँका चेलाहरू	“येशूका चेलाहरू”
732	MAT	9	20	ai7a			0	जोड्ने कथनः	येशू ती यहूदी अधिकारीको घरतर्फको बाटोमा जाँदै गर्नुहुँदा उहाँले कसरी अर्की एक स्‍त्रीलाई निको पार्नुभयो भन्‍ने कुरालाई यस खण्डले वर्णन गर्छ ।
733	MAT	9	20	etd3		ἰδοὺ	1	हेर	“हेर” शब्दले कथामा आएका एउटा नयाँ व्यक्तिप्रति हामीलाई सचेत गराउँछ । तपाईंको भाषामा यसो गर्ने तरिका हुन सक्‍छ ।
734	MAT	9	20	gv15	figs-euphemism	αἱμορροοῦσα	1	जो रक्तस्रावबाट ग्रसित थिइन्	“जसलाई रगत बग्‍ने भइरहेको थियो” वा “जसलाई बारम्बार रगत जाने भइरहेको थियो ।” तिनलाई सम्भवतः ठीक समय नभए तापनि तिनको गर्भबाट रगत बग्‍ने भइरहेको थियो । केही संस्कृतिहरूमा यस अवस्थालाई जनाउने नम्र शैली हुन सक्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-euphemism]])
735	MAT	9	20	na37	translate-numbers	δώδεκα ἔτη	1	बाह्र वर्ष	“१२ वर्ष” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
736	MAT	9	20	m9zq		τοῦ ἱματίου αὐτοῦ	1	उहाँको वस्‍त्र	“उहाँको पोशाक” वा “जे उहाँले लगाइरहनुभएको थियो”
737	MAT	9	21	eb6t	figs-events	ἔλεγεν γὰρ ἐν ἑαυτῇ, ἐὰν μόνον ἅψωμαι τοῦ ἱματίου αὐτοῦ, σωθήσομαι.	1	किनकि तिनले आफैँलाई भनेकी थिइन, “यदि मैले उहाँको वस्‍त्र मात्र छोएँ भने, म निको पारिनेछु ।”	तिनले येशूको वस्‍त्रलाई छुनु अगाडि आफैँलाई यसो भनिन् । तिनले येशूको वस्‍त्रलाई किन छोइन् भनेर यसले भन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-events]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/translate-versebridge]])
738	MAT	9	21	ukb8	figs-explicit	ἐὰν μόνον ἅψωμαι τοῦ ἱματίου αὐτοῦ	1	यदि मैले उहाँको वस्‍त्र मात्र छोएँ भने	यहूदी व्यवस्थाअनुसार, तिनलाई रक्तस्राव भइरहेको कारण तिनले कसैलाई छुन हुँदैनथ्यो । येशूको शक्तिले तिनलाई निको पारोस् भनेर तिनले उहाँका वस्‍त्रहरूलाई छोइन् र त्यस गर्दा पनि (तिनले सोचिन्) तिनले उहाँलाई छोइन् भनेर उहाँलाई थाहा हुने थिएन । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
739	MAT	9	22	vi84		ὁ δὲ Ἰησοῦς	1	तर येशू	“त्यस स्‍त्रीले गोप्य तवरमा उहाँलाई छुने आश गरिरहेकी थिइन्, तर येशू”
740	MAT	9	22	x398		θύγατερ	1	छोरी	ती स्‍त्री येशूकी वास्तविक छोरी थिइनन् । येशूले तिनीसँग नम्रतापूर्वक बोलिरहनुभएको थियो । यदि यो अलमल्याउने हुन्छ भने, यसलाई “हे जवान स्‍त्री” भनेर अनुवाद गर्न सकिन्छ वा यसलाई हटाउन पनि सकिन्छ ।
741	MAT	9	22	q6ca		ἡ πίστις σου σέσωκέν σε	1	तिम्रो विश्‍वासले तिमीलाई निको पारेको छ	“किनभने तिमी ममाथि विश्‍वास गर्‍यौ, म तिमीलाई निको पार्नेछु”
742	MAT	9	22	zv2n	figs-activepassive	ἐσώθη ἡ γυνὴ ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης	1	त्यस स्‍त्री त्यसै घडीबाट निको भइन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “येशूले तिनलाई त्यति नै खेर निको पार्नुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
743	MAT	9	23	tu2c			0	जोड्ने कथनः	यस खण्डले येशूले त्यस यहूदी अधिकारीकी छोरीलाई जीवनमा फिर्ता ल्याउनुभएको घटनाको विवरणतर्फ फर्काउँछ ।
744	MAT	9	23	jae1		τοὺς αὐλητὰς καὶ τὸν ὄχλον θορυβούμενον	1	बाँसुरी बजाउनेहरू र भीडहरूले धेरै आवाज गरिरहेका	यो चाहिँ कोही मरेको व्यक्तिको लागि शोक गर्नलाई चलेको चलन थियो ।
745	MAT	9	23	gy7g		τοὺς αὐλητὰς	1	बाँसुरी बजाउनेहरू	“बाँसुरी बजाउने मानिसहरू”
746	MAT	9	24	v1st		ἀναχωρεῖτε	1	पर जाओ	येशू धेरै मानिसहरूसँग कुरा गरिरहनुभएको थियो, त्यसैले यदि तपार्इंको भाषामा बहुवचनको छुट्टै शब्द छ भने बहुवचनमा भएको शब्दलाई प्रयोग गर्नुहोस् ।
747	MAT	9	24	pc1m	figs-euphemism	οὐ…ἀπέθανεν τὸ κοράσιον, ἀλλὰ καθεύδει	1	ठिटी मरेकी छैन, तर निदाएकी छे	येशू शब्दहरूमा भएको खेललाई प्रयोग गर्दै हुनुहुन्छ । येशूको समयमा मृत व्यक्तिलाई “निदाएको” कोही व्यक्तिको रूपमा जनाउनु चाहिँ सामान्य कुरा थियो । तर यहाँ मरेकी केटी उठ्नेछिन्, मानौँ तिनी सुतिरहेकी मात्र थिइन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-euphemism]])
748	MAT	9	25	iy6x			0	सामान्य जानकारीः	पद २६ चाहिँ सारांश दिने कथन हो जसमा येशूले त्यस ठिटीलाई मृतकबाट बिउँताउनुभएको कुराको परिणामलाई वर्णन गरिएको छ ।
749	MAT	9	25	utu3			0	जोड्ने कथनः	यस खण्डले येशूले ती अधिकारीकी छोरीलाई जीवनमा फिर्ता ल्याउनुभएको घटनाको विवरणलाई अन्त गर्दछ ।
750	MAT	9	25	nqs6	figs-activepassive	ὅτε δὲ ἐξεβλήθη ὁ ὄχλος	1	जब भीडलाई बाहिर पठाइएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “येशूले भीडलाई बाहिर पठाउनुभएपछि” वा “परिवारले भीडलाई बाहिर पठाइसकेपछि” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
751	MAT	9	25	mm3q		ἠγέρθη	1	उठिन्	“ओछ्यानबाट उठिन् ।” यसको अर्थ मत्ती ८:१५ मा भएको जस्तै हो ।
752	MAT	9	26	rxs4		καὶ ἐξῆλθεν ἡ φήμη αὕτη εἰς ὅλην τὴν γῆν ἐκείνην	1	यसको बारेमा भएको खबर त्यस क्षेत्रमा सबैतिर फैलियो	“त्यस सारा क्षेत्रका मानिसहरूले यस खबरको बारेमा सुने” वा “ती ठिटी जीवित भएकी देख्‍ने मानिसहरूले त्यो कुराको बारेमा सारा क्षेत्रका मानिसहरूलाई भन्‍न थाले”
753	MAT	9	27	b1h6			0	जोड्ने कथनः	यस खण्डले येशूले दुई दृष्‍टिविहीन मानिसहरूलाई निको पार्नुभएको घटनाको विवरणलाई सुरु गर्छ ।
754	MAT	9	27	a8nm		καὶ παράγοντι ἐκεῖθεν τῷ Ἰησοῦ	1	जसै येशू त्यहाँबाट भएर जानुभयो	जसै येशू त्यस क्षेत्रलाई छोडेर जाँदै हुनुहुन्थ्यो
755	MAT	9	27	nwe9		παράγοντι…τῷ Ἰησοῦ	1	भएर जानुभयो	“छोडेर जाँदै हुनुहुन्थ्यो” वा “गइरहनुभएको थियो”
756	MAT	9	27	suc1		ἠκολούθησαν αὐτῷ	1	उहाँलाई पछ्याए	यसको अर्थ तिनीहरू येशूको पछाडि हिँडिरहेका थिए भन्‍ने हुन्छ, तिनीहरू उहाँका चेलाहरू नै बनेका हुन आवश्यक छैन ।
757	MAT	9	27	d8bu	figs-explicit	ἐλέησον ἡμᾶς	1	हामीमाथि दया गर्नुहोस्	येशूले तिनीहरूलाई निको पार्नुभएको तिनीहरू चाहन्थे भन्‍ने अर्थलाई बुझिएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
758	MAT	9	27	dh5d		Υἱὲ Δαυείδ	1	दाऊदको पुत्र	येशू दाऊदका वास्तविक पुत्र हुनुहुन्‍नथ्यो, त्यसैले यसलाई “दाऊदका सन्तान” भनेर अनुवाद गर्न सकिन्छ । तापनि, “दाऊदका पुत्र” भनेको मसिहको लागि एउटा नाउँ पनि हो, र मानिसहरूले सम्भवतः येशूलाई यस नाउँद्वारा बोलाइरहेका थिए ।
759	MAT	9	28	yr4h		ἐλθόντι δὲ εἰς τὴν οἰκίαν	1	जब उहाँ घरभित्र आउनुभयो	यो कि त येशूको आफ्नै घर हुन सक्छ वा मत्ती ९:१० मा उल्लेख गरिएको घर हुन सक्छ ।
760	MAT	9	28	e81f	figs-ellipsis	ναί, Κύριε	1	ज्यू, प्रभु	तिनीहरूको पूरा जवाई उल्लेख गरिएको छैन, तर बुझिएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ज्यू, प्रभु, हामी विश्‍वास गर्छौँ कि तपाईंले हामीलाई निको पार्न सक्‍नुहुन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
761	MAT	9	29	b3rl		ἥψατο τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν λέγων	1	... भन्दै तिनीहरूका आँखा छुनुभयो	उहाँले ती दुवै मानिसहरूका आँखाहरूलाई एकै पटकमा छुनुभयो वा दाहिने हात प्रयोग गर्नुभएर पहिले एउटालाई अनि त्यसपछि अर्कोलाई छुनुभयो भन्‍ने कुरा स्‍पष्‍ट छैन । किनकि परम्परागत रूपमा देब्रे हात चाहिँ अशुद्ध कार्यहरूका लागि प्रयोग गरिन्थ्यो, उहाँले आफ्नो दाहिने हातलाई मात्र प्रयोग गर्नुभएको हुने सम्भावना धेरै प्रबल छ । उहाँले तिनीहरूलाई छुँदै गर्दा बोल्नुभयो वा तिनीहरूलाई पहिला छुनुभयो अनि त्यसपछि तिनीहरूसँग बोल्नुभयो भन्‍ने कुरा पनि प्रस्‍ट छैन ।
762	MAT	9	29	w92e	figs-activepassive	κατὰ τὴν πίστιν ὑμῶν γενηθήτω ὑμῖν	1	तिमीहरूको विश्‍वासअनुसार तिमीहरूलाई होस्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूले विश्‍वास गरेअनुसार म गर्नेछु” वा “किनभने तिमीहरू विश्‍वास गर्छौ, म तिमीहरूलाई निको पार्नेछु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
763	MAT	9	30	uk2a	figs-idiom	ἠνεῴχθησαν αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοί	1	तिनीहरूका आँखाहरू खोलिए	यसको अर्थ तिनीहरू देख्‍न सक्‍ने भए भन्‍ने हुन्छ । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले तिनीहरूका आँखाहरूलाई निको पार्नुभयो” वा “ती दुई दृष्‍टिविहीन मानिसहरू देख्‍न सक्षम भए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
764	MAT	9	30	t6p8	figs-idiom	ὁρᾶτε μηδεὶς γινωσκέτω	1	कसैले पनि यस बारेमा थाहा गर्दैन भनेर ख्याल गर	यहाँ “ख्याल गर्नु” भनेको “पक्‍का हुनु” हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “यस बारेमा कसैले पनि पत्ता लगाउँदैन भनेर पक्‍का होऊ” वा “मैले तिमीहरूलाई निको पारेँ भनेर कसैलाई पनि नभन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
765	MAT	9	31	y574		οἱ δὲ	1	तर तिनीहरूले	“ती दुई मानिसहरूले येशूले तिनीहरूलाई भन्‍नुभएको कुरा गरेनन् । तिनीहरूले”
766	MAT	9	31	y4b2		διεφήμισαν αὐτὸν	1	खबर फैलाए	“तिनीहरूलाई के भएको थियो भनेर धेरै मानिसहरूलाई बताए”
767	MAT	9	32	tya1			0	जोड्ने कथनः	यो चाहिँ भूत लागेको एउटा मानिस जो बोल्‍न सक्दैनथ्यो, येशूले त्यसलाई निको पार्नुभएको घटना र मानिसहरूले कसरी प्रतिक्रिया जनाए भन्‍ने बारेमा भएको विवरण हो ।
768	MAT	9	32	v9tr		ἰδοὺ	1	हेर	“हेर” शब्दले कथामा आएका एउटा नयाँ व्यक्तिप्रति हामीलाई सचेत गराउँछ । तपाईंको भाषामा यसो गर्ने तरिका हुन सक्‍छ ।
769	MAT	9	32	kr24	figs-activepassive		1	बोल्न नसक्‍ने एकजना मानिस ... उहाँकहाँ ल्याइएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कसैले बोल्‍न नसक्‍ने एउटा मानिस ... येशूकहाँ ... ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
770	MAT	9	32	sh32		κωφὸν	1	गूँगो	बोल्‍न नसक्‍ने
771	MAT	9	32	n6fs	figs-activepassive	ἄνθρωπον κωφὸν δαιμονιζόμενον	1	भूत लागेको	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसलाई एउटा भूतले अधीनमा राखेको थियो” वा “जसलाई भूतले नियन्‍त्रण गरिरहेको थियो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
772	MAT	9	33	d6zs	figs-activepassive	ἐκβληθέντος τοῦ δαιμονίου	1	जब भूतलाई बाहिर निकालिएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “येशूले भूतलाई बाहिर निस्कन कर लगाउनुभएपछि” वा “येशूले भूतलाई छोडेर जान अह्राउनु भइसकेपछि” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
773	MAT	9	33	r8ce		ἐλάλησεν ὁ κωφός	1	गूँगो मानिसले बोल्यो	“गूँगो मानिस बोल्‍न थाल्यो” वा “गूँगो अवस्थामा रहेको मानिस बोल्यो” वा “त्यो मानिस, जो अब गूँगो थिएन, बोल्यो”
774	MAT	9	33	d1lf		ἐθαύμασαν οἱ ὄχλοι	1	भीडहरू छक्‍क परे	“मानिसहरू अचम्‍मित भए”
775	MAT	9	33	y4l5	figs-activepassive	οὐδέποτε ἐφάνη οὕτως	1	यस्तो पहिला कहिल्यै देखिएको थिएन	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यस्तो पहिला कहिल्यै भएको छैन” वा “कसैले पनि यस्तो कुरा पहिला कहिल्यै गरेको छैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
776	MAT	9	34	z2r7		ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια	1	उहाँले भूतहरूलाई बाहिर निकाल्नुहुन्छ	“उहाँले भूतहरूलाई बाहिर निस्कन कर लगाउनुहुन्छ”
777	MAT	9	34	q623		ἐκβάλλει	1	उहाँले ... निकाल्नुहुन्छ	“उहाँ” सर्वनामले येशूलाई जनाउँछ ।
778	MAT	9	35	z6ya			0	सामान्य जानकारीः	पद ३६ ले कथाको नयाँ भागलाई सुरु गर्छ जहाँ येशूले आफ्ना चेलाहरूलाई सिकाउनुहुन्छ र तिनीहरूलाई प्रचार गर्न र उहाँले जस्तै गरी निको पार्न पठाउनुहुन्छ ।
779	MAT	9	35	xpp4	writing-endofstory		0	जोड्ने कथनः	पद ३५ चाहिँ गालीलमा भएको येशूको चङ्गाइको सेवकाइको बारेमा भएको कथाको भागको अन्त हो जुन मत्ती ८:१ मा सुरू भएको थियो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-endofstory]])
780	MAT	9	35	x9ck	figs-hyperbole	τὰς πόλεις πάσας	1	सबै सहरहरू	येशू कति धेरै सहरहरूमा जानुभयो भनेर जोड दिनका लागि “सबै” भन्ने शब्द चाहिँ अतिशयोक्ति हो । उहाँ तिनीहरू हरेकमा नै जानुभएको हुन आवश्यक छैन । वैकल्पिक अनुवाद: “धेरैजसो सहरहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
781	MAT	9	35	ehx5		πόλεις…κώμας	1	सहरहरू ... गाउँहरू	“ठूला गाउँहरू ... साना गाउँहरू” वा “ठूला सहरहरू ... साना सहरहरू”
782	MAT	9	35	uz5e	figs-abstractnouns	τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας	1	राज्यको सुसमाचार	यहाँ “राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । तपाईंले यसलाई मत्ती ४:२३ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले आफैँलाई राजाको रूपमा देखाउनुहुनेछ भन्‍ने विषयमा भएको सुसमाचार प्रचार गर्दै” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
783	MAT	9	35	e7at		πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν	1	हरेक रोग र हरेक बिमारी	“हरेक रोग र हरेक बिमारी ।” “रोग” र “बिमारी” भन्‍ने शब्दहरू धेरै सम्बन्धित छन्, तर सम्भव भएमा यी दुई शब्दहरूलाई भिन्‍न शब्दहरूको रूपमा अनुवाद गर्नुपर्छ । “रोग” चाहिँ मानिसलाई “बिमारी” बनाउने कुरा हो । “बिमारी” भनेको शारीरिक कमजोरी वा कष्‍ट हो जुन रोगको कारणले उत्पन्‍न हुन्छ ।
784	MAT	9	36	t47i	figs-simile	ὡσεὶ πρόβατα μὴ ἔχοντα ποιμένα	1	गोठालो बिनाका भेडाहरू जस्‍तै	यो उपमाको अर्थ तिनीहरूलाई डोहोर्‍याउने कुनै पनि अगुवा तिनीहरूसँग थिएनन् भन्‍ने हुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूसँग कुनै अगुवा थिएन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
785	MAT	9	37	q95i			0	सामान्य जानकारीः	अघिल्‍लो खण्‍डमा उल्‍लेख गरिएका भीडहरूका खाँचोहरूप्रति चेलाहरूले कसरी प्रतिक्रिया जनाउनुपर्छ भनेर तिनीहरूलाई बताउनका लागि येशूले फसल सम्बन्धीको एउटा उखानको प्रयोग गर्नुहुन्छ ।
786	MAT	9	37	mur4	writing-proverbs	ὁ μὲν θερισμὸς πολύς, οἱ δὲ ἐργάται ὀλίγοι	1	फसल त प्रशस्‍त छ, तर खेतालाहरू थोरै छन्	येशूले आफूले देखिरहनुभएको कुराप्रति प्रतिक्रिया जनाउनका लागि एउटा उखानको प्रयोग गर्नुहुन्छ । येशूको भनाइको अर्थ यो हो कि त्यहाँ धेरै मानिसहरू छन् जो परमेश्‍वरलाई विश्‍वास गर्न तयार छन् तर तिनीहरूलाई परमेश्‍वरको सत्यता सिकाउनका लागि थोरै मात्र मानिसहरू छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-proverbs]])
787	MAT	9	37	m6ke		ὁ μὲν θερισμὸς πολύς	1	फसल त प्रशस्‍त छ	“सबैजनाले सङ्कलन गर्नका लागि पाकेको बाली त्यहाँ टन्‍नै छ”
788	MAT	9	37	h3a2		ἐργάται	1	खेतालाहरू	“कामदारहरू”
789	MAT	9	38	vz8y		δεήθητε…τοῦ Κυρίου τοῦ θερισμοῦ	1	फसलका प्रभुलाई तुरुन्तै प्रार्थना गर	“परमेश्‍वरलाई प्रार्थना गर, किनभने उहाँसँग फसलमाथि अधिकार छ”
790	MAT	10	intro	m5iu			0		मत्ती १० सामान्य टिपोटहरू यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू बाह्र चेलाहरूलाई पठाउने कार्य येशूले कसरी बाह्र चेलाहरूलाई पठाउने कार्य गर्नुभयो भनी यस अध्‍यायका धेरै पदहरूले वर्णन गर्छन् । स्‍वर्गको राज्‍यको बारेमा भएको उहाँको सन्‍देश भन्‍नका लागि उहाँले तिनीहरूलाई पठाउनुभयो । तिनीहरूले इस्राएलमा मात्र उहाँको सन्‍देश सुनाउनुपर्थ्यो र अन्यजातिहरूलाई सुनाउनुहुने थिएन । यस अध्यायमा भएका अनुवादका अन्य सम्भाव्य कठिनाइहरू बाह्र चेलाहरू बाह्र चेलाहरूका सूचीहरू निम्‍नानुसार छन्ः मत्तीमाः सिमोन (पत्रुस), अन्द्रियास, जब्दियाका छोरा याकूब, जब्दियाका छोरा यूहन्‍ना, फिलिप, बारथोलोमाइ, थोमा, मत्ती, अल्‍फयसका छोरा याकूब, थेदियस, सिमोन उग्रपन्थी र यहूदा इस्‍करियोत । मर्कूसमाः सिमोन (पत्रुस), अन्द्रियास, जब्दियाका छोरा याकूब र जब्दियाका छोरा यूहन्‍ना (जसलाई उहाँले बोअनर्गेस नाम दिनुभयो, जसको अर्थ हो , गर्जनका पुत्रहरू), फिलिप, बारथोलोमाइ, मत्ती, थोमा, अल्‍फयसका छोरा याकूब, थेदियस, सिमोन उग्रपन्थी, र यहूदा इस्‍करियोत । लूकामाः सिमोन (पत्रुस), अन्द्रियास, याकूब, यूहन्‍ना, फिलिप, बारथोलोमाइ, मत्ती, थोमा, अल्‍फयसका छोरा याकूब, सिमोन (जसलाई उग्रपन्थी भनिन्‍थ्यो), याकूबका छोरा यहूदा, र यहूदा इस्‍करियोत । यो कुरा सम्भाव्य छ कि थेदियस र याकूबका छोरा, यहूदा एउटै व्यक्तिका दुई नामहरू हुन् । “स्‍वर्गको राज्य नजिकै आएको छ” यूहन्‍नाले यी वचनहरू बोल्दा “स्‍वर्गको राज्‍य” आइसकेको थियो वा आउँदै थियो भनेर कसैलाई पनि पक्‍का गरी थाहा छैन । अङ्ग्रेजी अनुवादहरूले धेरैपटक “नजिकै” भन्‍ने वाक्यांशको प्रयोग गर्छन्, तर यी शब्दहरू अनुवाद गर्नलाई कठिन हुन सक्‍छन् । अन्य संस्करणहरूले “नजिक आउँदै छ” र “नजिक आएको छ” जस्‍ता वाक्यांशहरूलाई प्रयोग गर्छन् ।
791	MAT	10	1	nhp2			0	जोड्ने कथनः	येशूले उहाँको कार्य गर्नको निम्ति आफ्ना बाह्र चेलाहरूलाई पठाउनुभएको घटनाको विवरणलाई यस खण्डले सुरु गर्छ ।
792	MAT	10	1	gjs9	translate-numbers	προσκαλεσάμενος τοὺς δώδεκα μαθητὰς αὐτοῦ	1	तब उहाँले आफ्ना बाह्र चेलाहरूलाई एकसाथ बोलाउनुभयो	“१२ चेलाहरूलाई डाक्‍नुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
793	MAT	10	1	x1er		ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν	1	तिनीहरूलाई अधिकार दिनुभयो	पक्‍का गर्नुहोस् कि यो अधिकार १) अशुद्ध आत्माहरूलाई धपाउन र २) रोग र बिमारीलाई निको पार्नका लागि थियो भनेर खण्‍डले प्रस्‍टसँग बताउँछ ।
794	MAT	10	1	pq8k		ὥστε ἐκβάλλειν αὐτὰ	1	तिनीहरूलाई धपाउन	“अशुद्ध आत्माहरूलाई छोडेर जाने बनाउन”
795	MAT	10	1	x29j		πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν	1	हरेक रोग र हरेक बिमारी	“हरेक रोग र हरेक बिमारी ।” “रोग” र “बिमारी” भन्‍ने शब्दहरू धेरै सम्बन्धित छन्, तर सम्भव भएमा यी दुई शब्दहरूलाई भिन्‍न शब्दहरूको रूपमा अनुवाद गर्नुपर्छ । “रोग” चाहिँ मानिसलाई “बिमारी” बनाउने कुरा हो । “बिमारी” भनेको शारीरिक कमजोरी वा कष्‍ट हो जुन रोगको कारणले उत्पन्‍न हुन्छ ।
796	MAT	10	2	yt7a			0	सामान्य जानकारीः	यहाँ लेखकले पृष्‍ठभूमि जानकारीको रूपमा बाह्र प्रेरितहरूका नाउँहरू प्रदान गर्छन् ।
797	MAT	10	2	t59v	writing-background	δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले बाह्र प्रेरितहरूका बारेमा पृष्‍ठभूमि जानकारी बताउँछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-background]])
798	MAT	10	2	f1vu		τῶν…δώδεκα ἀποστόλων	1	बाह्र प्रेरितहरू	यो समूह मत्ती १०:१ मा भएको “बाह्र चेलाहरू”को समूह नै हो ।
799	MAT	10	2	sc7b	translate-ordinal	πρῶτος	1	पहिलो	यो क्रममा पहिलो भनेको हो, पदमा होइन । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-ordinal]])
800	MAT	10	3	g6eg		Μαθθαῖος ὁ τελώνης	1	कर उठाउने मत्ती	“मत्ती, जो एक कर उठाउने व्यक्ति थिए”
801	MAT	10	4	n4st		ὁ Καναναῖος	1	उग्रपन्थी	सम्‍भावित अर्थहरू हुन् १) “उग्रपन्थी” भनेको एउटा नाउँ हो जसले देखाउँछ कि तिनी मानिसहरूको त्यो समूहको भाग थिए जुन समूहले यहूदी मानिसहरूलाई रोमी शासनबाट छुटाउन चाहन्थे । वैकल्‍पिक अनुवादः “देशभक्त” वा “राष्‍ट्रवादी” वा २) ““उग्रपन्थी” भनेको एउटा वर्णन हो जसले देखाउँछ कि तिनी परमेश्‍वरलाई सम्‍मानित गराउनका लागि जोशिला थिए । वैकल्‍पिक अनुवादः “जोशिलो व्यक्ति” वा “शोख भएका व्यक्ति”
802	MAT	10	4	kmp2		ὁ καὶ παραδοὺς αὐτόν	1	जसले उहाँलाई धोका पनि दिने थियो	“जसले येशूलाई धोका दिने थियो”
803	MAT	10	5	sn9v	figs-events		0	सामान्य जानकारीः	हुन त पद ५ उहाँले बाह्रजनालाई पठाउनुभयो भनेर सुरु हुन्छ, येशूले यी निर्देशनहरू तिनीहरूलाई बाहिर पठाउनुभन्दा पहिले दिनुभयो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-events]])
804	MAT	10	5	aw5h			0	जोड्ने कथनः	यहाँ येशूले आफ्ना चेलाहरूलाई तिनीहरू प्रचार गर्न जाँदा तिनीहरूले के गर्नुपर्छ र के कुरालाई अपेक्षा गर्नुपर्छ भनेर निर्देशनहरू दिन थाल्‍नुहुन्छ ।
805	MAT	10	5	c46d		τούτους τοὺς δώδεκα ἀπέστειλεν ὁ Ἰησοῦς	1	यी बाह्रजनालाई येशूले पठाउनुभयो	“येशूले यी बाह्रजना मानिसहरूलाई पठाउनुभयो” वा “यी नै ती बाह्र मानिसहरू थिए जसलाई येशूले पठाउनुभयो”
806	MAT	10	5	yix4		ἀπέστειλεν	1	बाहिर पठाउनुभयो	येशूले तिनीहरूलाई एउटा खास उद्देश्यको निम्ति बाहिर पठाउनुभयो ।
807	MAT	10	5	ryl4		παραγγείλας αὐτοῖς	1	उहाँले तिनीहरूलाई निर्देशन दिनुभयो	“तिनीहरूले के गर्नुपर्छ भनेर उहाँले तिनीहरूलाई भन्‍नुभयो” वा “उहाँले तिनीहरूलाई आज्ञा गर्नुभयो”
808	MAT	10	6	q1pb	figs-metaphor	τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ	1	इस्राएलको घरानाको हराएका भेडाहरू	यो एउटा अलङ्कार हो जसले समस्त इस्राएल देशलाई गोठालोबाट बरालिएका भेडाहरूसँग तुलना गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
809	MAT	10	6	b6i2	figs-metonymy	οἴκου Ἰσραήλ	1	इस्राएलको घराना	यसले इस्राएल जातिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “इस्राएलका मानिसहरू” वा “इस्राएलका सन्तानहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
810	MAT	10	7	uff2	figs-you	πορευόμενοι	1	जसै तिमीहरू जान्छौ	यहाँ “तिमीहरू” शब्द बहुवचनमा छ र बाह्र प्रेरितहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
811	MAT	10	7	w59i	figs-metonymy	ἤγγικεν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्य नजिकै आइसकेको छ	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । यो वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । तपाईंले यसलाई मत्ती ३:२ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “स्वर्गमा हुनुहुने हाम्रा परमेश्‍वरले उहाँ राजा हुनुहुन्छ भनी चाँडै देखाउनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
812	MAT	10	8	e13x			0	जोड्ने कथनः	येशूले उहाँका चेलाहरूलाई तिनीहरू प्रचार गर्न जाँदा तिनीहरूले के गर्नुपर्छ भनेर निर्देशन दिनलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
813	MAT	10	8	v5sp	figs-you	θεραπεύετε…ἐγείρετε…καθαρίζετε…ἐκβάλλετε…ἐλάβετε…δότε	1	निको पार्नु ... बिउँताउनु ... शुद्ध पार्नु ... धपाउनु ... तिमीहरूले प्राप्‍त गरेका छौ ... देओ	यी क्रियापदहरू र सर्वनामहरूले बाह्र प्रेरितहरूलाई जनाउँछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
814	MAT	10	8	bb4d	figs-idiom	νεκροὺς ἐγείρετε	1	मरेकालाई बिउँताउनु	यो एउटा वाक्पद्धति हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “मरेकाहरूलाई फेरि जीवित हुने तुल्याउनु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
815	MAT	10	8	ilj9	figs-ellipsis	δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε	1	तिमीहरूले सित्तैमा पायौ, सित्तैमा देओ	चेलाहरूले के प्राप्‍त गरेका थिए वा तिनीहरूले दिनुपर्थ्यो भनेर येशूले उल्‍लेख गर्नुभएन । केही भाषाहरूको लागि यो जानकारी वाक्यमा दिइनु जरुरी हुन सक्‍छ । यहाँ “सित्तैमा”को अर्थ त्यहाँ कुनै रकमको भुक्तानी थिएन भन्‍ने हुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सित्तैमा तिमीहरूले यी कुराहरू प्राप्‍त गरेका छौ, सित्तैमा अरूहरूलाई देओ” वा “तिमीहरूले पैसा नतिरी यी कुराहरू प्राप्‍त गरेका छौ, त्यसैले अरूहरूलाई पनि पैसा तिर्न नलगाइकन तिनीहरूलाई देओ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
816	MAT	10	8	ls6j	figs-metaphor	δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε	1	सित्तैमा तिमीहरूले पायौ, सित्तैमा देओ	यहाँ “प्राप्‍त गर्‍यौ” भनेको एउटा अलङ्कार हो जसले विभिन्‍न कुराहरू गर्नलाई सक्षम बनाइएको कुरालाई प्रतिनिधित्व गर्छ, र “देओ” भनेको एउटा अलङ्कार हो जसले अरूहरूको लागि विभिन्‍न कुराहरू गर्नुलाई प्रतिनिधित्व गर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूले यी कुराहरू गर्ने क्षमता सित्तैमा पाएका छौ, ती कुराहरू अरूहरूको लागि सित्तैमा गर” वा “तिमीहरूलाई यी कुराहरू गर्न मैले सित्तैमा सक्षम तुल्याएको छु, ती कुराहरू अरूहरूको लागि सित्तैमा गर” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
817	MAT	10	9	dw4i	figs-you	ὑμῶν	1	तिमीहरूको	यसले बाह्र प्रेरितहरूलाई जनाउँछ र त्यसैले बहुवचनमा छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
818	MAT	10	9	a4xx	figs-metonymy	χρυσὸν, μηδὲ ἄργυρον, μηδὲ χαλκὸν	1	कुनै सुन, वा चाँदी, वा तामा	यी धातुहरू हुन् जसबाट सिक्‍काहरू बनाइन्थे । यो सूची पैसाको निम्ति प्रयोग गरिएको प्रतिस्थापन शब्द हो, त्यसैले यदि तपार्इंको क्षेत्रमा यी धातुहरू अपरिचित छन् भने, यस सूचीलाई “पैसा” भनेर अनुवाद गर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
819	MAT	10	9	b4m7		τὰς ζώνας	1	थैलीहरू	यसको अर्थ “पटुकाहरू” वा “पैसा राख्‍ने पटुकाहरू” भन्‍ने हुन्छ, तर यसले पैसा बोक्‍नको निम्ति प्रयोग हुने जुनसुकै कुरालाई पनि जनाउन सक्छ । पटुका भनेको कम्मरको वरिपरि बाँधिने लामो कपडा वा छालाको पट्टी हो । प्रायजसो त्यो फराकिलो हुने गर्थ्यो ताकि त्यसलाई पट्याउन सकियोस् र पैसा राख्‍नलाई प्रयोग गर्न सकियोस् ।
820	MAT	10	10	kia9		πήραν	1	यात्राको निम्ति झोला	यो कि त यात्रामा जाँदा चिजबिजहरू बोक्‍नलाई प्रयोग गरिने कुनै पनि झोला हो, वा कसैले खानेकुरा वा पैसा जम्मा गर्नलाई प्रयोग गर्ने झोला हो ।
821	MAT	10	10	i2ex		δύο χιτῶνας	1	दुईवटा दौरा	तपाईंले मत्ती ५:४० मा “दौरा”को लागि प्रयोग गर्नुभएको शब्दलाई नै प्रयोग गर्नुहोस् ।
822	MAT	10	10	ei4d		ὁ ἐργάτης	1	खेताला	कामदार
823	MAT	10	10	m97h	figs-synecdoche	τῆς τροφῆς αὐτοῦ	1	उसको भोजन	यहाँ “भोजन”ले एक व्यक्तिलाई चाहिने कुनै पनि कुरालाई जनाउँछ । वैकल्पिक अनुवाद: “जे उसलाई चाहिन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
824	MAT	10	11	dk1r			0	जोड्ने कथनः	येशूले आफ्ना चेलाहरूलाई तिनीहरू प्रचार गर्न जाँदा तिनीहरूले के गर्नुपर्छ भनेर निर्देशन दिनलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
825	MAT	10	11	b7ig		εἰς ἣν δ’ ἂν πόλιν ἢ κώμην εἰσέλθητε	1	तिमीहरू जुनसुकै सहर वा गाउँमा प्रवेश गर्छौ	“जब पनि तिमीहरू कुनै सहर वा गाउँमा प्रवेश गर्छौ” वा “जब तिमीहरू कुनै सहर वा गाउँमा जान्छौ”
826	MAT	10	11	p4ln		πόλιν…κώμην	1	सहर ... गाउँ	“ठूलो गाउँ ... सानो गाउँ” वा “ठूलो सहर ... सानो सहर ।” तपाईंले यसलाई मत्ती ९:३५ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो, सो हेर्नुहोस् ।
827	MAT	10	11	r7kj	figs-you	εἰσέλθητε	1	तिमीहरू प्रवेश गर्छौ	यो बहुवचनमा छ र बाह्र प्रेरितहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
828	MAT	10	11	c3uf		ἄξιός	1	योग्‍य	एक “योग्‍य” व्यक्ति चाहिँ त्यो व्यक्ति हो जो चेलाहरूलाई स्वागत गर्न इच्‍छुक छ ।
829	MAT	10	11	a41d	figs-explicit	κἀκεῖ μείνατε ἕως ἂν ἐξέλθητε	1	तिमीहरू नगइन्जेलसम्म त्यहीँ बस	यो भनाइको पूर्ण अर्थलाई स्‍पष्‍ट बनाउन सकिन्छ । वैकल्पिक अनुवादः “तिमीहरूले त्यो सहर वा गाउँ नछोडुञ्‍जेलसम्‍म त्यही व्यक्तिको घरमा नै बस” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
830	MAT	10	12	n6cm	figs-metonymy	εἰσερχόμενοι δὲ εἰς τὴν οἰκίαν, ἀσπάσασθε αὐτήν	1	जसै तिमीहरू त्यो घरमा पस्छौ, त्यसलाई अभिवादन गर	“त्यसलाई अभिवादन गर” भन्‍ने वाक्यांशको अर्थ घरलाई अभिवादन गर भन्‍ने हुन्छ । ती दिनहरूमा एउटा चलेको अभिवादन भनेको “यस घरलाई शान्ति होस् !” भन्‍ने हो । यहाँ “घर”ले त्यस घरमा बस्ने मानिसहरूलाई प्रतिनिधित्व गर्छ । वैकल्पिक अनुवादः “जसै तिमीहरू त्यो घरमा पस्छौ, त्यस घरमा बस्ने मानिसहरूलाई अभिवादन गर” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
831	MAT	10	12	k1xk	figs-you	εἰσερχόμενοι	1	जसै तिमीहरू ... पस्छौ	यो बहुवचनमा छ र बाह्र प्रेरितहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
832	MAT	10	13	qip2	figs-you	ὑμῶν…ὑμῶν	1	तिमीहरूको ... तिमीहरूको	यी बहुवचनमा छन् र बाह्र प्रेरितहरूलाई जनाउँछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
833	MAT	10	13	kc9m	figs-metonymy	μὲν ᾖ ἡ οἰκία ἀξία…μὴ ᾖ ἀξία	1	त्यो घर योग्यको छ ... त्यो योग्‍यको छैन	यहाँ “घर”ले त्यस घरमा बस्नेहरूलाई प्रतिनिधित्व गर्छ । एक “योग्‍य” व्यक्ति चाहिँ त्यो व्यक्ति हो जो चेलाहरूलाई स्वागत गर्न इच्‍छुक छ । येशूले यस व्यक्तिलाई “योग्‍यको नभएको” व्यक्तिसँग तुलना गर्नुहुन्छ, एउटा व्यक्ति जसले चेलाहरूलाई स्वागत गर्दैन । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यस घरमा बस्‍ने ‍मानिसहरूले तिमीहरूलाई खुशीसाथ ग्रहण गर्छन्” वा “त्यस घरमा बस्‍ने मानिसहरूले तिमीहरूलाई राम्रो व्यवहार गर्छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
834	MAT	10	13	q75a	figs-metonymy	ἐλθάτω ἡ εἰρήνη ὑμῶν ἐπ’ αὐτήν	1	तिमीहरूका शान्ति त्यसमा आओस्	“त्यस” शब्दले घरलाई जनाउँछ, जसले त्यस घरमा बस्‍ने मानिसहरूलाई प्रतिनिधित्व गर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले तिमीहरूको शान्ति पाऊन्” वा “तिमीहरूले अभिवादन गरेको शान्ति तिनीहरूले पाऊन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
835	MAT	10	13	ha8f	figs-metonymy	ἐὰν…μὴ ᾖ ἀξία	2	यदि त्यो योग्यको छैन भने	“त्यस” शब्दले घरलाई जनाउँछ । यहाँ “घर”ले त्यस घरमा बस्‍ने मानिसहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यदि तिनीहरूले तिमीहरूलाई खुशीसाथ ग्रहण गर्दैनन् भने” वा “यदि तिनीहरूले तिमीहरूलाई राम्रो व्यवहार गर्दैनन् भने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
836	MAT	10	13	my3y		ἡ εἰρήνη ὑμῶν πρὸς ὑμᾶς ἐπιστραφήτω	1	तिमीहरूको शान्ति तिमीहरूकहाँ नै फर्केर आओस्	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) यदि त्यो घराना योग्‍यको थिएन भने, परमेश्‍वरले उहाँको शान्ति वा आशिष्‌लाई त्यस घरानाबाट रोक्‍नुहनेछ वा २) यदि त्यो घराना योग्यको थिएन भने, तब प्रेरितहरूले केही गर्नुपर्थ्यो, जस्तै कि तिनीहरूले शान्तिको निम्ति गरेको अभिवादनलाई परमेश्‍वरले पुरा नगर्नुभएको होस् भनेर उहाँसँग अनुरोध गर्नुपर्थ्यो । यदि तपार्इंको भाषामा अभिवादन वा त्यसको प्रभावलाई फिर्ता लिने अर्थ दिने कुनै तरिका छ भने, त्यसलाई यहाँ प्रयोग गरिनुपर्छ ।
837	MAT	10	14	yn9k			0	जोड्ने कथनः	येशूले आफ्ना चेलाहरूलाई तिनीहरू प्रचार गर्न जाँदा तिनीहरूले के गर्नुपर्छ भनेर निर्देशन दिनलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
838	MAT	10	14	m8e9		καὶ ὃς ἂν μὴ δέξηται ὑμᾶς, μηδὲ ἀκούσῃ	1	तिनीहरूका लागि जसले तिमीहरूलाई ग्रहण गर्दैनन् वा ... सुन्दैनन्	“यदि त्यस सहरका कुनै पनि मानिसहरूले तिमीहरूलाई ग्रहण गर्दैनन् वा ... सुन्दैनन् भने”
839	MAT	10	14	w5py	figs-you	ὑμᾶς…ὑμῶν	1	तिमीहरू ... तिमीहरूको	यो बहुवचनमा छ र बाह्र प्रेरितहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
840	MAT	10	14	z826	figs-metonymy	ἀκούσῃ τοὺς λόγους ὑμῶν	1	तिमीहरूका वचनहरूलाई सुन्‍नु	यहाँ “वचनहरू”ले चेलाहरूले भन्‍ने कुराहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूको सन्देशलाई सुन्‍नु” वा “तिमीहरूले भन्‍नुपर्ने कुराहरूलाई सुन्‍नु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
841	MAT	10	14	hi3i		πόλεως	1	सहर	तपाईंले यसलाई मत्ती १०:११ मा गर्नुभएको जस्तै गरी अनुवाद गर्नुपर्छ ।
842	MAT	10	14	i5mc	translate-symaction	ἐκτινάξατε τὸν κονιορτὸν τῶν ποδῶν ὑμῶν	1	तिमीहरूका पाउबाट धूलो टकटक्याओ	“तिमीहरू जाँदा तिमीहरूका पाउमा लागेका धूलो टकटक्याओ ।” परमेश्‍वरले त्यो घर वा त्यस सहरका मानिसहरूलाई इन्कार गर्नुभएको छ भन्‍ने कुराको निम्ति यो एउटा चिन्ह हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
843	MAT	10	15	pk4f		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
844	MAT	10	15	d6ib		ἀνεκτότερον ἔσται	1	त्यो बढी सहनीय हुनेछ	“कष्‍ट कम हुनेछ”
845	MAT	10	15	sg3c	figs-metonymy	γῇ Σοδόμων καὶ Γομόρρων	1	सदोम र गमोराको मुलुक	यसले सदोम र गमोरामा बस्ने मानिसहरूलाई जनाउँछ । वैकल्पिक अनुवाद: “सदोम र गमोराका सहरहरूमा बस्‍ने मानिसहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
846	MAT	10	15	zmm2	figs-metonymy	τῇ πόλει ἐκείνῃ	1	त्यस सहर	यसले त्यस सहरका मानिसहरूलाई जनाउँछ जसले प्रेरितहरूलाई ग्रहण गर्दैनन् वा तिनीहरूको सन्देशलाई सुन्दैनन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यस सहरका मानिसहरू जसले तिमीहरूलाई ग्रहण गर्दैनन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
847	MAT	10	16	lf4i			0	जोड्ने कथनः	येशूले उहाँका चेलाहरूलाई निर्देशन दिन निरन्तरता दिनुहुन्छ । यहाँ उहाँले तिनीहरू प्रचार गर्न जाँदा तिनीहरूले भोग्‍नुपर्ने सतावटको बारेमा तिनीहरूलाई बताउन सुरु गर्नुहुन्छ ।
848	MAT	10	16	ggp6		ἰδοὺ	1	हेर, म .. पठाउँछु	“हेर” शब्दले त्यसपछि आएको कुरामा जोड थप्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “हेर, म ... पठाउँछु” वा “सुन, ... पठाउँछु” वा “मैले तिमीहरूलाई भन्‍न लागेको कुरामा ध्यान देओ । म ... पठाउँछु”
849	MAT	10	16	c9bi		ἐγὼ ἀποστέλλω ὑμᾶς	1	म तिमीहरूलाई ... बाहिर पठाउँछु	येशूले तिनीहरूलाई विशेष उद्देश्यको निम्ति बाहिर पठाउँदै हुनुहुन्छ ।
850	MAT	10	16	b262	figs-simile	ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων	1	ब्वाँसाहरूका बीचमा भेडाहरू झैँ	भेडाहरू प्रतिरोध गर्ने क्षमता नभएका जनावरहरू हुन् जसलाई ब्वाँसाहरूले प्रायः आक्रमण गर्छन् । मानिसहरूले चेलाहरूलाई हानि गर्न सक्छन् भनेर येशूले भन्दै हुनुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “खतरनाक ब्वाँसाहरू जस्तै मानिसहरूको माझमा भेडाहरू झैँ गरी” वा “खतरनाक जनावरहरूको जस्तो व्यवहार गर्ने मानिसहरूको माझमा भेडाहरू झैँ गरी” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
851	MAT	10	16	s21a	figs-simile	γίνεσθε…φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις καὶ ἀκέραιοι ὡς αἱ περιστεραί	1	सर्प झैँ चनाखो होओ र ढुकुर झैँ सोझो होओ	येशूले चेलाहरूलाई तिनीहरू मानिसहरूको माझमा सतर्क र अहानिकारक किसिमको हुनुपर्छ भनेर भनिरहनुभएको छ । यदि चेलाहरूलाई सर्पहरू वा ढुकुरहरूसँग तुलना गर्ने कुरा अलमल्याउने किसिमको छ भने, यी उपमाहरूलाई उल्‍लेख नगर्दा बेस हुनेछ । वैकल्पिक अनुवादः “समझदारी र सावधानीसँग व्यवहार गर, साथसाथै निर्दोषपना र नैतिकतासँग पनि” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
852	MAT	10	17	a55q	grammar-connect-words-phrases	προσέχετε δὲ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων; παραδώσουσιν γὰρ ὑμᾶς	1	मानिसहरूदेखि होसियार बस ! किनकि तिनीहरूले तिमीहरूलाई ... सुम्पिदिनेछन्	तपाईंले यी दुई कथनहरू कसरी सम्बन्धित छन् भनेर देखाउनका लागि “किनभने” शब्द प्रयोग गरेर अनुवाद गर्न सक्नुहुन्छ । वैकल्पिक अनुवादः “मानिसहरूदेखि सतर्क रहो किनभने तिनीहरूले ... ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/grammar-connect-words-phrases]])
853	MAT	10	17	csc4		παραδώσουσιν…ὑμᾶς εἰς	1	तिनीहरूले तिमीहरूलाई ... सुम्पिदिनेछन्	“तिमीहरूलाई ... का अधीनमा राख्‍नेछन्”
854	MAT	10	17	fct4		συνέδρια	1	परिषद्हरू	स्थानीय धार्मिक अगुवाहरू वा एल्डरहरू जसले सँगै मिलेर समुदायमा शान्ति कायम राख्छन्
855	MAT	10	17	gs2d		μαστιγώσουσιν ὑμᾶς	1	तिनीहरूले तिमीहरूलाई कोर्रा लगाउनेछन्	“तिमीहरूलाई कोर्राले हिर्काउनु”
856	MAT	10	18	pe3d	figs-activepassive	καὶ…ἀχθήσεσθε	1	तिमीहरू ... ल्याइनेछौ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले तिमीहरूलाई ... ल्याउनेछन्” वा “तिनीहरूले तिमीहरूलाई ... घिसार्नेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
857	MAT	10	18	p74k		ἕνεκεν ἐμοῦ	1	मेरो खातिर	“किनभने तिमीहरू मेरा हौ” वा “किनभने तिमीहरू मलाई पछ्याउँछौ”
858	MAT	10	18	u5wc		αὐτοῖς καὶ τοῖς ἔθνεσιν	1	तिनीहरूलाई र अन्यजातिहरूलाई	The pronoun “तिनीहरूलाई” सर्वनामले कि त “बडाहाकिमहरू र राजाहरू”लाई जनाउँछ वा यहूदी आरोप लगाउनेहरूलाई जनाउँछ ।
859	MAT	10	19	ksi4			0	जोड्ने कथनः	येशूले उहाँका चेलाहरूलाई तिनीहरू प्रचार गर्न जाँदा तिनीहरूले भोग्‍नुपर्ने सतावटको बारेमा निर्देशन दिनलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
860	MAT	10	19	e5t6		ὅταν δὲ παραδῶσιν ὑμᾶς	1	जब तिनीहरूले तिमीहरूलाई ... सुम्पिन्छन्	“जब मानिसहरूले तिमीहरूलाई परिषद्हरूमा लैजान्छन् ।” यहाँ भएका “मानिसहरू” मत्ती १०:१७ मा भएका “मानिसहरू” नै हुन् ।
861	MAT	10	19	qcs3	figs-you	ὑμᾶς…μὴ μεριμνήσητε…λαλήσητε…δοθήσεται…ὑμῖν…λαλήσητε	1	तिमीहरू ... तिमीहरू	यी बहुवचनमा छन् र बाह्र प्रेरितहरूलाई जनाउँछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
862	MAT	10	19	qzd2		μὴ μεριμνήσητε	1	... को बारेमा चिन्तित नहोओ	“फिक्री नगर”
863	MAT	10	19	ien3	figs-hendiadys	πῶς ἢ τί λαλήσητε	1	तिमीहरूले कसरी वा के बोल्नेछौ	“तिमीहरूले कसरी बोल्नेछौ वा तिमीहरूले के भन्‍नुपर्छ ।” यी दुईवटै अवधारणाहरूलाई एकसाथ जोड्न सकिन्छः “तिमीहरूले के भन्‍नुपर्ने हो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hendiadys]])
864	MAT	10	19	l7rb	figs-activepassive	δοθήσεται γὰρ ὑμῖν ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τί λαλήσητε	1	किनकि के भन्नु पर्ने हो तिमीहरूलाई दिइनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनकि के भन्नुपर्छ भनेर पवित्र आत्माले तिमीहरूलाई बताउनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
865	MAT	10	19	cm7h	figs-metonymy	ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ	1	त्यस घडीमा	यहाँ “घडी”को अर्थ “त्यति नै समयमा” भन्‍ने हुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यति नै समयमा” वा “त्यो समयमा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
866	MAT	10	20	yuk1	figs-you	ὑμεῖς…ὑμῶν…ὑμῖν	1	तिमीहरू ... तिमीहरूको ... तिमीहरू	यी बहुवचनमा छन् र बाह्र प्रेरितहरूलाई जनाउँछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
867	MAT	10	20	v9tm		τὸ Πνεῦμα τοῦ Πατρὸς ὑμῶν	1	तिमीहरूका पिताको आत्मा	यदि आवश्यक परेमा, यसलाई “तिमीहरूका स्वर्गीय पिता परमेश्‍वरको आत्मा” भनेर अनुवाद गर्न सकिन्छ वा यसले पवित्र आत्मा परमेश्‍वरलाई जनाउँछ र यस पृथ्वीको बाबुको आत्मालाई होइन बनेर प्रस्‍ट बनाउने कुनै पादटिप्‍पणी राख्‍न सकिन्छ ।
868	MAT	10	20	k3xr	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρὸς ὑμῶν	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
869	MAT	10	20	zxd8		ἐν ὑμῖν	1	तिमीहरूमा	“तिमीहरूद्वारा”
870	MAT	10	21	i8q5			0	जोड्ने कथनः	येशूले उहाँका चेलाहरूलाई तिनीहरू प्रचार गर्न जाँदा तिनीहरूले भोग्‍नुपर्ने सतावटको बारेमा निर्देशन दिनलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
871	MAT	10	21	p9ms		παραδώσει δὲ ἀδελφὸς ἀδελφὸν εἰς θάνατον	1	भाइले भाइलाई मृत्युको निम्ति सुम्पिदिनेछ	“एउटा भाइले उसको भाइलाई मृत्युको निम्ति सुम्पिदिनेछ” वा “भाइहरूले तिनीहरूका भाइहरूलाई मृत्युको निम्ति सुम्पिदिनेछन् ।” येशूले धेरैपटक हुने केही कुराको बारेमा बताउनुहुन्छ ।
872	MAT	10	21	lh6z	figs-abstractnouns	παραδώσει…ἀδελφὸν εἰς θάνατον	1	भाइलाई मृत्युको निम्ति सुम्पिदिनेछ	भाववाचक नामपद शब्द “मृत्यु”लाई एक क्रियापदकको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “भाइलाई अधिकारीहरूको हातमा सुम्पिदिनेछ जसले उसलाई मार्नेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
873	MAT	10	21	p8w9	figs-ellipsis	πατὴρ τέκνον	1	बाबुले उसको सन्तानलाई	यी शब्दहरूलाई पूर्ण वाक्यको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “बाबुहरूले तिनीहरूका सन्तानहरूलाई मृत्युको लागि सुम्पिदिनेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
874	MAT	10	21	xja9		ἐπαναστήσονται…ἐπὶ	1	... को विरुद्धमा उठ्नु	“ ... को विरुद्धमा विद्रोह गर्नु” वा “ ... को विरुद्धमा फर्कनु”
875	MAT	10	21	xf2d		θανατώσουσιν αὐτούς	1	तिनीहरूलाई मृत्युदण्‍ड पाउने बनाउनु	यसलाई कर्तृ वाच्यमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूलाई मृत्युदण्‍ड दिन लगाउनु” वा “अधिकारीहरूले तिनीहरूलाई मृत्युदण्‍ड दिन लगाउनु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
876	MAT	10	22	sp6p	figs-activepassive	ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων	1	तिमीहरू सबैबाट घृणित हुनेछौ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सबैले तिमीहरूलाई घृणा गर्नेछन्” वा “सबै मानिसहरूले तिमीहरूलाई घृणा गर्नेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
877	MAT	10	22	va6i	figs-you	ἔσεσθε	1	तिमीहरू ... हुनेछौ	यो बहुवचनमा छ र बाह्र प्रेरितहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
878	MAT	10	22	n3xn	figs-metonymy	διὰ τὸ ὄνομά μου	1	मेरो नाउँको खातिर	यहाँ “नाउँ”ले सम्पूर्ण व्यक्तिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरो कारण” वा “किनभने तिमीहरू ममा भरोस गर्छौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
879	MAT	10	22	k5w9		ὁ…ὑπομείνας	1	जसले सहन्छ	“जो विश्‍वासयोग्‍य रहन्छ”
880	MAT	10	22	j71i		εἰς τέλος	1	अन्तसम्‍म	“अन्त”को अर्थ एक व्यक्तिको मृत्यु हुँदा हो, सतावट समाप्‍त हुँदा हो, वा परमेश्‍वरले युगको अन्त्यमा आफैँलाई राजाको रूपमा देखाउनुहुँदा हो भनेर स्पष्‍ट छैन । मुख्य कुरा यो हो कि तिनीहरूले आवश्यक परेसम्म सहन्छन् ।
881	MAT	10	22	qn7j	figs-activepassive	οὗτος σωθήσεται	1	त्यो व्यक्ति बचाइनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले त्यस व्यक्तिलाई छुटकारा दिनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
882	MAT	10	23	m42z		ἐν τῇ πόλει ταύτῃ	1	यस सहरमा	यहाँ “यस” शब्दले कुनै खास सहरलाई जनाउँदैन । वैकल्‍पिक अनुवादः “कुनै एक सहरमा”
883	MAT	10	23	jjd4		φεύγετε εἰς τὴν ἑτέραν	1	अर्कोमा भाग	“अर्को सहरमा भाग”
884	MAT	10	23	gk1s		ἀμὴν…λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
885	MAT	10	23	dk4u	figs-123person	Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र	येशूले आफ्‍नै बारेमा बताइरहनुभएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
886	MAT	10	23	tm8z		ἔλθῃ	1	आउँछ	“आइपुग्‍छ”
887	MAT	10	24	uv9r			0	जोड्ने कथनः	येशूले उहाँका चेलाहरूलाई तिनीहरू प्रचार गर्न जाँदा तिनीहरूले भोग्‍नुपर्ने सतावटको बारेमा निर्देशन दिनलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
888	MAT	10	24	p8mr	writing-proverbs	οὐκ ἔστιν μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον, οὐδὲ δοῦλος ὑπὲρ τὸν κύριον αὐτοῦ	1	एक चेला आफ्नो गुरुभन्दा श्रेष्‍ठ हुँदैन, नता नोकर आफ्नो मालिकभन्दा	येशूले आफ्ना चेलाहरूलाई एउटा मूलभूत सत्यता सिकाउनका लागि एउटा उखानको प्रयोग गर्दै हुनुहुन्छ । येशूले जोड दिँदै हुनुहुन्छ कि मानिसहरूले येशूलाई गरेको व्यवहारभन्दा उत्तम व्यवहार मानिसहरूले चेलाहरूलाई गर्नेछन् भनेर तिनीहरूले अपेक्षा गर्नु हुँदैन । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-proverbs]])
889	MAT	10	24	syb2		οὐκ ἔστιν μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον	1	एक चेला आफ्नो गुरुभन्दा श्रेष्‍ठ हुँदैन	“एक चेला सधैँ नै आफ्नो गुरुभन्दा कम महत्त्वपूर्ण हुन्छ” वा “एक गुरु सधैँ नै आफ्नो चेलाभन्दा बढी महत्त्वपूर्ण हुन्छ”
890	MAT	10	24	nc3e		οὐδὲ δοῦλος ὑπὲρ τὸν κύριον αὐτοῦ	1	नता नोकर आफ्नो मालिकभन्दा	“र एक चेला सधैँ नै आफ्नो मालिकभन्दा कम महत्त्वपूर्ण हुन्छ” वा “र एक गुरु सधैँ नै आफ्नो नोकरभन्दा बढी महत्त्वपूर्ण हुन्छ”
891	MAT	10	25	e2ae		ἀρκετὸν τῷ μαθητῇ ἵνα γένηται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ	1	चेलाको लागि ऊ आफ्नो गुरु जस्तै हुन पर्याप्‍त हुन्छ	“चेला आफ्नो गुरु जस्तै हुन सकेकोमा नै सन्तुष्‍ट हुनुपर्छ”
892	MAT	10	25	t7jp	figs-explicit	γένηται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ	1	आफ्‍नो गुरु जस्तै हुनु	यदि यदि आवश्यक परेमा, चेला कसरी गुरु जस्तै हुन्छ भन्‍ने कुरालाई तपाईंले स्पष्‍ट बनाउन सक्‍नुहुन्छ । वैकल्पिक अनुवादः “आफ्नो गुरुले जानेको जत्तिकै जान्‍नु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
893	MAT	10	25	e6z3	figs-explicit	ὁ δοῦλος ὡς ὁ κύριος αὐτοῦ	1	नोकर आफ्‍नो मालिक जस्तै	यदि आवश्यक परेमा, नोकर कसरी मालिक जस्तै हुन्छ भन्‍ने कुरालाई तपाईंले स्पष्‍ट बनाउन सक्‍नुहुन्छ । वैकल्पिक अनुवादः “नोकर आफ्नो मालिक जत्तिकै महत्त्वपूर्ण भएकोमा नै सन्तुष्‍ट हुनुपर्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
894	MAT	10	25	u355		εἰ τὸν οἰκοδεσπότην Βεελζεβοὺλ ἐπεκάλεσαν, πόσῳ μᾶλλον τοὺς οἰκιακοὺς αὐτοῦ	1	यदि तिनीहरूले ... भनेका छन् भने, ... उनको घरका सदस्यहरूलाई झन् कति बढी खराब ...	फेरि पनि येशूले जोड दिइरहनुभएको छ कि किनकि मानिसहरूले उहाँलाई दुर्व्यवहार गरेका छन्, उहाँका चेलाहरूले आफूहरूलाई पनि त्यस्तै वा झन् खराब गर्नेछन् भनेर अपेक्षा गर्नुपर्छ ।
895	MAT	10	25	bg2l		πόσῳ μᾶλλον τοὺς οἰκιακοὺς αὐτοῦ	1	उनका घरका सदस्यहरूलाई झन् कति बढी खराब	“उनको घरका सदस्यहरूलाई तिनीहरूले बोलाउने नामहरू निश्‍चित रूपमा झन् खराब हुनेछ” वा “तिनीहरूले पक्कै पनि उनको घरका सदस्यहरूलाई झन् धेरै नराम्रो नामहरूले बोलाउनेछन्”
896	MAT	10	25	cp96		εἰ…ἐπεκάλεσαν	1	यदि तिनीहरूले ... भनेका छन् भने	“किनकि मानिसहरूले ... भनेका छन्”
897	MAT	10	25	pu5y	figs-metaphor	τὸν οἰκοδεσπότην	1	घरको मालिक	येशूले यसलाई आफ्‍नै लागि एउटा अलङ्कारको रूपमा प्रयोग गर्दै हुनुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
898	MAT	10	25	y5md		Βεελζεβοὺλ	1	बालजिबुल	यो नामलाई १) कि त सीधै “बालजिबुल” भनेर लेख्‍न सकिन्छ वा २) त्यसको मूल अर्थमा भन्‍न खोजिएको नाम, “शैतान” भनेर अनुवाद गर्न सकिन्छ ।
899	MAT	10	25	r5ll	figs-metaphor	τοὺς οἰκιακοὺς αὐτοῦ	1	उनको घरका सदस्यहरू	यो येशूका चेलाहरूका लागि भएको अलङ्कार हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
900	MAT	10	26	zb2j			0	जोड्ने कथनः	येशूले उहाँका चेलाहरूलाई तिनीहरू प्रचार गर्न जाँदा तिनीहरूले भोग्‍नुपर्ने सतावटको बारेमा निर्देशन दिनलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
901	MAT	10	26	twv2		μὴ…φοβηθῆτε αὐτούς	1	तिनीहरूसँग नडराओ	यहाँ “तिनीहरू” शब्दले येशूका अनुयायीहरूलाई दुर्व्यवहार गर्ने मानिसहरूलाई जनाउँछ ।
902	MAT	10	26	xqs4	figs-metaphor	οὐδὲν…ἐστιν κεκαλυμμένον ὃ οὐκ ἀποκαλυφθήσεται, καὶ κρυπτὸν ὃ οὐ γνωσθήσεται	1	त्यहाँ कुनै कुरा पनि ढाकिएको छैन जुन प्रकट हुनेछैन, र कुनै पनि कुरा लुकाइएको छैन जुन थाहा हुनेछैन	यी दुवै भनाइहरूको एउटै अर्थ हुन्छ । ढाकिनु वा लुकाइनुले गोप्या राखिनुलाई प्रतिनिधित्व गर्छ, र प्रकट गरिनुले थाहा गराइनुलाई प्रतिनिधित्व गर्छ । परमेश्‍वरले सबैकुराहरू थाहा हुने बनाउनुहुनेछ भनेर येशूले जोड दिँदै हुनुहुन्छ । यसलाई कर्तृ वाक्‍यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्पिक अनुवादः “मानिसहरूले लुकाउने कुराहरूलाई परमेश्‍वरले प्रकट गर्नुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
903	MAT	10	27	fa1s	figs-parallelism	ὃ λέγω ὑμῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ, εἴπατε ἐν τῷ φωτί; καὶ ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε, κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων	1	जे म तिमीहरूलाई अन्धकारमा भन्छु, त्यसलाई दिनको उज्यालोमा भनिदेओ, र जे तिमीहरूले आफ्नो कानमा मधुर रूपमा सुन्छौ, घरका धुरीहरूबाट घोषणा गर	यी दुवै भनाइहरूको एउटै अर्थ हुन्छ । येशूले जोड दिँदै हुनुहुन्छ कि उहाँले चेलाहरूलाई गोप्‍यमा भन्‍नुभएका कुराहरूलाई चेलाहरूले सबैलाई भन्‍नुपर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जे कुरा मैले तिमीहरूलाई अन्धकारमा भन्दछु, त्यो तिमीहरूले मानिसहरूलाई दिनको उज्यालोमा बताओ, र तिमीहरूले आफ्नो कानमा मधुर रूपमा सुनेका कुराहरूलाई घरका धुरीहरूबाट घोषणा गर” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]])
904	MAT	10	27	kw75	figs-metonymy	ὃ λέγω ὑμῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ, εἴπατε ἐν τῷ φωτί	1	जे म तिमीहरूलाई अन्धकारमा भन्छु, त्यसलाई दिनको उज्यालोमा भनिदेओ	यहाँ “अन्धकार” भनेको “रात”को लागि प्रतिस्थापन शब्द हो जुन रात चाहिँ फेरि “गोप्‍य”को लागि प्रतिस्थापन शब्द हो । यहाँ “दिनको उज्यालो” भनेको “सार्वजनिक”को लागि प्रतिस्थापन शब्द हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “जे म तिमीहरूलाई राती गोप्‍य रूपमा भन्दछु, दिनको उज्यालोमा सार्वजनिक रूपमा भन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
905	MAT	10	27	fc49	figs-idiom	ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε	1	जे तिमीहरूले आफ्नो कानमा मधुर रूपमा सुन्छौ	यो चाहिँ कानेखुसी गर्ने कुरालाई जनाउने एउटा तरिका हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “जे म तिमीहरूलाई कानेखुसी गरेर भन्छु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
906	MAT	10	27	t9u9	figs-metonymy	κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων	1	घरका धुरीहरूबाट घोषणा गर	येशू बस्‍नुभएका घरका धुरीहरू सम्‍म हुन्थे, र ठूलो स्वरले बोल्‍ने कुनै पनि व्यक्तिलाई टाढाका मानिसहरूले पनि सुन्‍न सक्थे । यहाँ “घरका धुरीहरू”ले कुनै पनि स्थानलाई जनाउँछ जहाँबाट सबै मानिसहरूले सुन्‍न सक्छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “सबैले सुन्‍ने गरी चर्को आवाजमा सार्वजनिक स्थानमा भन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
907	MAT	10	28	s6wq			0	सामान्य जानकारीः	यहाँ येशूले आफ्ना चेलाहरूलाई तिनीहरूले अनुभव गर्न सक्‍ने सतावटसँग किन डराउनुपर्दैन भनेर कारणहरू दिन पनि थाल्‍नुहुन्छ ।
908	MAT	10	28	p3fn			0	जोड्ने कथनः	येशूले उहाँका चेलाहरूलाई तिनीहरू प्रचार गर्न जाँदा तिनीहरूले भोग्‍नुपर्ने सतावटको बारेमा निर्देशन दिनलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
909	MAT	10	28	fb29	figs-distinguish	μὴ φοβεῖσθε ἀπὸ τῶν ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι	1	तिनीहरूसँग नडराओ जसले शरीरलाई मार्दछन् तर आत्मालाई मार्न सक्दैनन्	यो आत्‍मालाई मार्न नसक्‍ने मानिसहरू र आत्‍मालाई मार्न सक्‍ने मानिसहरूका बीचमा गरिएको भेद होइन । आत्‍मालाई कुनै पनि व्‍यक्तिले मार्न सक्‍दैन । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूसँग नडराओ । तिनीहरूले शरीरलाई त मार्न सक्दछन्, तर तिनीहरूले आत्मालाई मार्न सक्दैनन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-distinguish]])
910	MAT	10	28	lc56		τῶν ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα	1	तिनीहरू जसले शरीरलाई मार्दछन्	यसले शारीरिक मृत्यु ल्याउनुलाई जनाउँछ । यदि यी शब्दहरू असहज लाग्दो हुन्छन् भने, तिनीहरूलाई “तिमीहरूलाई मार्छन्” वा “अरू मानिसहरूलाई मार्दछन्” भनेर अनुवाद गर्न सकिन्छ ।
911	MAT	10	28	ei7y		τὸ σῶμα	1	शरीर	व्यक्तिको त्यो भाग जसलाई छुन सकिन्छ, जुन प्राण वा आत्मालाई गर्न मिल्दैन
912	MAT	10	28	e4de		τὴν…ψυχὴν…ἀποκτεῖναι	1	आत्मालाई मार्न	यसको अर्थ चाहिँ मानिसहरूलाई तिनीहरू शारीरिक रूपमा मरिसकेपछि तिनीहरूलाई हानि गर्नु हो ।
913	MAT	10	28	e76n		τὴν…ψυχὴν	1	आत्मा	व्यक्तिको त्यो भाग जसलाई छुन सकिँदैन र जुन भौतिक शरीर मरेपछि पनि बाँचिरहन्छ
914	MAT	10	28	pk7k	grammar-connect-words-phrases	φοβεῖσθε δὲ μᾶλλον τὸν δυνάμενον	1	उहाँसँग डराओ जो ... सक्षम हुनुहुन्छ	मानिसहरू किन परमेश्‍वरसँग डराउनुपर्छ भनेर प्रस्‍ट पार्नलाई तपाईंले “किनभने” शब्द थप्‍न सक्‍नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरसँग डराओ किनभने उहाँ ... सक्षम हुनुहुन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/grammar-connect-words-phrases]])
915	MAT	10	29	tm3s	writing-proverbs	οὐχὶ δύο στρουθία ἀσσαρίου πωλεῖται?	1	के सानो सिक्‍कामा दुईवटा भङ्गेराहरू बिक्दैनन् र ?	येशूले उहाँका चेलाहरूलाई सिकाउनका लागि यस उखानलाई एउटा प्रश्‍नको रूपमा व्यक्त गर्नुहुन्छ । वैकल्पिक अनुवादः “भङ्गेराहरूका बारेमा विचार गर । तिनीहरूको मूल्य यति कम हुन्छ कि तिमीहरूले केवल एउटा सानो सिक्‍कामा दुईवटा किन्‍न सक्छौ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-proverbs]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
916	MAT	10	29	q22l	translate-unknown	στρουθία	1	भङ्गेराहरू	यी धेरै साना, बिउ खाने चराहरू हुन् । वैकल्पिक अनुवादः “साना चराहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-unknown]])
917	MAT	10	29	i399		ἀσσαρίου	1	एक सानो सिक्‍का	यसलाई प्रायः तपाईंको देशमा भएको सबैभन्दा कम महत्त्वको सिक्‍काको रूपमा अनुवाद गरिन्छ । यसले तामाको सिक्‍कालाई जनाउँछ जसको मूल्य एक मजदूरले एक दिनमा कमाउने ज्यालाभन्दा सोह्र गुणा कम हुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अति नै थोरै पैसा”
918	MAT	10	29	wxt4	figs-doublenegatives	ἓν ἐξ αὐτῶν οὐ πεσεῖται ἐπὶ τὴν γῆν, ἄνευ τοῦ Πατρὸς ὑμῶν	1	तिमीहरूका पिताको इच्छा बिना तीमध्ये एउटा पनि भुइँमा खस्दैन	यसलाई सकारात्मक रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “एउटा भँगेरा मर्‍यो र भुँइमा खस्यो भने पनि तिमीहरूका पितालाई थाहा हुन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
919	MAT	10	29	fe8z	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρὸς ὑμῶν	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
920	MAT	10	30	cih3	figs-activepassive	ὑμῶν…καὶ αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς πᾶσαι ἠριθμημέναι εἰσίν	1	तिमीहरूका शिरका केशहरू पनि सबै गन्ती गरिएका छन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूको शिरमा कतिवटा केशहरू छन् भन्‍ने कुरा पनि परमेश्‍वरलाई थाहा छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
921	MAT	10	30	nb7b		ἠριθμημέναι	1	गन्ती गरिएका	“गनिएका”
922	MAT	10	31	n2tz		πολλῶν στρουθίων διαφέρετε ὑμεῖς	1	तिमीहरू धेरै भङ्गेराहरूभन्दा बढी मूल्यवान् छौ	“परमेश्‍वरले तिमीहरूलाई धेरै भङ्गेराहरूभन्दा बढी मूल्यवान् सम्झनुहुन्छ”
923	MAT	10	32	jtw9			0	जोड्ने कथनः	येशूले आफ्ना चेलाहरूलाई तिनीहरूले अनुभव गर्न सक्‍ने सतावटसँग डराउनु नपर्ने कारणहरूको बारेमा निर्देशन दिनलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
924	MAT	10	32	ntt9		πᾶς…ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ…ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ	1	हरेक जसले मलाई ... ग्रहण गर्छ ... म पनि उसलाई मेरो पिताको सामु ग्रहण गर्नेछु	“जसले मलाई ... ग्रहण गर्छ ... म पनि मेरो पिताको सामु ग्रहण गर्नेछु” वा “यदि कसैले मलाई ... ग्रहण गर्छ भने ... म पनि उसलाई मेरो पिताको सामु ग्रहण गर्नेछु”
925	MAT	10	32	yj44		ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων	1	मानिसहरूको सामु मलाई ग्रहण गर्छ	“ऊ मेरो चेला हो भनेर अरूहरूलाई भन्छ” वा “ऊ मप्रति बफादार छ भनेर अरू मानिसहरूको सामु स्वीकार गर्छ”
926	MAT	10	32	j4dh	figs-ellipsis	ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς	1	म पनि उसलाई स्वर्गमा हुनुहुने मेरो पिताको सामु ग्रहण गर्नेछु	बुझिएको जानकारीलाई तपाईंले स्‍पष्‍ट बनाउन सक्‍नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “म पनि उसलाई स्वर्गमा हुनुहुने मेरो पिताको सामु त्यो व्यक्ति मेरो हो भनेर स्वीकार गर्नेछु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
927	MAT	10	32	kdd2		τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς	1	स्वर्गमा हुनुहुने मेरो पिता	“मेरो स्वर्गीय पिता”
928	MAT	10	32	n1nb	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός μου	1	मेरो पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
929	MAT	10	33	sx8g		ὅστις…ἂν ἀρνήσηταί με…ἀρνήσομαι κἀγὼ αὐτὸν	1	जसले मलाई ... इन्कार गर्छ ... म पनि उसलाई मेरो पिताको सामु इन्कार गर्नेछु	“जसले मलाई ... इन्कार गर्छ ... म पनि मेरो पिताको सामु इन्कार गर्नेछु” वा “यदि कसैले मलाई ... इन्कार गर्छ भने ... म पनि उसलाई मेरो पिताको सामु इन्कार गर्नेछु”
930	MAT	10	33	d15s		ἂν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων	1	मानिसहरूको सामु मलाफ इन्कार गर्छ	“ऊ मप्रति बफादार छ भनेर अरू मानिसहरूको सामु इन्कार गर्छ” वा “ऊ मेरो चेला हो भनेर अरूहरूको सामु स्वीकार गर्नलाई इन्कार गर्छ”
931	MAT	10	33	cnu3	figs-ellipsis	ἀρνήσομαι κἀγὼ αὐτὸν ἔμπροσθεν τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς	1	म पनि उसलाई स्वर्गमा हुनुहुने मेरो पिताको सामु इन्कार गर्नेछु	बुझिएको जानकारीलाई तपाईंले स्‍पष्‍ट बनाउन सक्‍नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “म उसलाई स्वर्गमा हुनुहुने मेरो पिताको सामु त्यो व्यक्ति मेरो हो भनेर स्वीकार गर्नलाई इन्कार गर्नेछु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
932	MAT	10	34	bx73			0	जोड्ने कथनः	येशूले आफ्ना चेलाहरूलाई तिनीहरूले अनुभव गर्न सक्‍ने सतावटसँग डराउनु नपर्ने कारणहरूको बारेमा निर्देशन दिनलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
933	MAT	10	34	rrp3		μὴ νομίσητε	1	नसोच	“नमान” वा “तिमीहरूले सोच्‍नुहुँदैन”
934	MAT	10	34	l5ad	figs-metonymy	ἐπὶ τὴν γῆν	1	पृथ्वीमाथि	यसले पृथ्वीमा बस्ने मानिसहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “पृथ्वीका मानिसहरूलाई” वा “मानिसहरूलाई” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
935	MAT	10	34	jq6d	figs-metonymy	μάχαιραν	1	एउटा तरवार	यो विभाजन, लडाइँ, र मानिसहरूको माझमा मारामारलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
936	MAT	10	35	xx5m		διχάσαι ἄνθρωπον κατὰ	1	मानिसलाई ... को विरुद्धमा गराउनु	“ ... को विरुद्धमा लड्न लगाउनु”
937	MAT	10	35	k18y		ἄνθρωπον κατὰ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ	1	एक मानिसलाई उसको बाबुको विरुद्धमा	“एक छोरा उसको बाबुको विरुद्धमा”
938	MAT	10	36	lhc2		ἐχθροὶ τοῦ ἀνθρώπου	1	एक मानिसका शत्रुहरू	“एक व्यक्तिका शत्रुहरू” वा “एक व्यक्ति सबैभन्दा खराब शत्रुहरू”
939	MAT	10	36	g166		οἱ οἰκιακοὶ αὐτοῦ	1	उसको आफ्‍नै घरकाहरू	“उसको आफ्‍नै परिवारका सदस्यहरू”
940	MAT	10	37	ju1k			0	जोड्ने कथनः	येशूले आफ्ना चेलाहरूलाई तिनीहरूले अनुभव गर्न सक्‍ने सतावटसँग डराउनु नपर्ने कारणहरूको बारेमा निर्देशन दिनलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
941	MAT	10	37	x1xg	figs-gendernotations		1	ऊ जसले ... प्रेम गर्छ, त्यो ... योग्यको हुँदैन	यहाँ “ऊ” शब्दले सामान्य अर्थमा कुनै पनि व्यक्तिलाई जनाउछँ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू जसले ... प्रेम गर्छन् ... योग्यका हुँदैनन्” वा “यदि तिमीहरूले ... प्रेम गर्छौ भने, तिमीहरू ... योग्यका हुँदैनौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-gendernotations]])
942	MAT	10	37	az6t		ὁ φιλῶν	1	ऊ जसले ... प्रेम गर्छ	यहाँ “प्रेम” शब्दले “भातृ प्रेम” वा “मित्रको प्रेम”लाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ ... को लागि वास्ता गर्छ” वा “ ... प्रति समर्पित छ” वा “ ... को चाह गर्छ”
943	MAT	10	37	fb3p		μου ἄξιος	1	मेरो योग्‍यको	“मेरो हुनलाई लायक हुनु” वा “मेरो चेला बन्‍नलाई योग्‍य”
944	MAT	10	38	ye95	figs-metonymy	οὐ λαμβάνει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθεῖ ὀπίσω μου	1	आफ्नो क्रूस उठाएर मेरो पछि लाग्‍नु	“उसको क्रूस बोकेर मलाई पछ्याउनु ।” क्रूसले कष्‍ट र मृत्युलाई प्रतिनिधित्व गर्छ । क्रूस उठाउनुले दुःख भोग्न र मर्नलाई राजी हुने कुरालाई प्रतिनिधित्व गर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “दुःखभोग गर्न र मृत्युको विन्दुसम्म पनि मेरो आज्ञापालन गर्नु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
945	MAT	10	38	ai2r		οὐ λαμβάνει	1	उठाउनु	“माथि बोक्‍नु” वा “उठाउनु र बोक्‍नु”
946	MAT	10	39	u4jh	writing-proverbs	ὁ εὑρὼν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολέσει αὐτήν; καὶ ὁ ἀπολέσας τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ εὑρήσει αὐτήν	1	जसले उसको जीवन भेट्टाउँछ उसले त्यो गुमाउनेछ । तर जसले गुमाउँछ ... उसले त्यो पाउनेछ	येशूले आफ्ना चेलाहरूलाई सिकाउनका लागि एउटा उखानको प्रयोग गर्नुहुन्छ । यी शब्दहरूलाई सम्भव भएसम्म थोरै शब्दहरूको प्रयोग गरी अनुवाद गर्नुपर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू जसले आफ्‍नो जीवन प्राप्‍त गर्छन् तिनीहरूले सो गुमाउनेछन् । तर तिनीहरू जसले तिनीहरूका जीवन गुमाउँछन् ... त्यो पाउनेछन्” वा “यदि तिमीले आफ्‍नो जीवन प्राप्‍त गर्‍यौ भने तिमीले त्यो गुमाउनेछौ । तर यदि तिमीले आफ्नो जीवन गुमायौ भने ... तिमीले त्यो प्राप्‍त गर्नेछौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-proverbs]])
947	MAT	10	39	jwf2	figs-metaphor	ὁ εὑρὼν	1	ऊ जसले भेट्टाउँछ	यो “राख्छ” वा “बचाउँछ”का लागि अलङ्कार हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “राख्‍ने कोसिस गर्छ” वा “बचाउने कोसिस गर्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
948	MAT	10	39	pbf3	figs-metaphor	ἀπολέσει αὐτήν	1	त्यो गुमाउनेछ	यसको अर्थ त्यो व्यक्ति मर्छ भन्‍ने होइन । यो एउटा अलङ्कार हो जसको अर्थ त्यो व्यक्तिले परमेश्‍वरसँगको आत्मिक जीवन अनुभव गर्ने छैन हुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “साँचो जीवन हुनेछैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
949	MAT	10	39	i3x4	figs-metaphor	ὁ ἀπολέσας τὴν ψυχὴν αὐτοῦ	1	ऊ जसले उसको जीवन गुमाउँछ	यसको अर्थ मर्नु हुँदैन । यो एउटा अलङ्कार हो जसको अर्थ कुनै व्यक्तिले उसको आफ्नो जीवनभन्दा येशूको आज्ञापालन गर्ने कुरालाई बढी महत्त्वपूर्ण सम्झन्छ भन्‍ने हुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसले आफैँलाई इन्कार गर्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
950	MAT	10	39	hz7r		ἕνεκεν ἐμοῦ	1	मेरो खातिर	“किनभने उसले मलाई भरोसा गर्छ” वा “मेरो लेखि” वा “मेरो कारण ।” यो मत्ती १०:१८ मा भएको “मेरो खातिर” भनेको जस्तै हो ।
951	MAT	10	39	g2c8	figs-metaphor	εὑρήσει αὐτήν	1	त्यो पाउनेछ	यसको अर्थ त्यस व्यक्तिले परमेश्‍वरसँगको आत्मिक जीवन अनुभव गर्नेछ भन्‍ने हुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “साँचो जीवन पाउनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
952	MAT	10	40	u2wq			0	जोड्ने कथनः	येशूले आफ्ना चेलाहरूलाई तिनीहरूले अनुभव गर्न सक्‍ने सतावटसँग डराउनु नपर्ने कारणहरूको बारेमा निर्देशन दिनलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
953	MAT	10	40	asg3		ὁ δεχόμενος	1	ऊ जसले स्वागत गर्छ	“ऊ” शब्दले सामान्य अर्थमा कुनै पनि व्यक्तिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जो कोही पनि” वा “जो पनि जसले” वा “ऊ जसले” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-gendernotations]])
954	MAT	10	40	c77e		ὁ δεχόμενος	1	ऊ जसले स्वागत गर्छ	यसको अर्थ कसैलाई पाहुनाको रूपमा ग्रहण गर्नु भन्‍ने हुन्छ ।
955	MAT	10	40	ir49	figs-you	ὑμᾶς	1	तिमीहरू	यो बहुवचनमा छ र बाह्र प्रेरितहरूलाफ जनाउँछ जससँग येशू बोलिरहनुभएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
956	MAT	10	40	pf1j		ὁ δεχόμενος ὑμᾶς ἐμὲ δέχεται	1	ऊ जसले तिमीहरूलाई स्वागत गर्छ त्यसले मलाई स्वागत गर्छ	येशूको अर्थ हो कि जब कसैले तिमीहरूलाई स्वागत गर्छ, त्यो चाहिँ उहाँलाई स्वागत गरेको जस्तै हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब कसैले तिमीहरूलाई स्वागत गर्छ, त्यो चाहिँ उसले मलाई स्वागत गरेको जस्तै हो” वा “यदि कसैले तिमीहरूलाई स्वागत गर्छ भने, त्यो चाहिँ उसले मलाई स्वागत गरेको जस्तै हो”
957	MAT	10	40	y9ck		ὁ ἐμὲ δεχόμενος δέχεται τὸν ἀποστείλαντά με	1	ऊ जसले मलाई स्वागत गर्छ उसले मलाई पठाउनुहुनेलाई पनि स्वागत गर्छ	येशूको अर्थ हो कि जब कसैले येशूलाई स्वागत गर्छ, त्यो चाहिँ परमेश्‍वरलाई स्वागत गरेको जस्तै हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब कसैले मलाई स्वागत गर्छ, त्यो चाहिँ उसले मलाई पठाउनुहुने परमेश्‍वर पितालाई स्वागत गरेको जस्तै हो” वा “यदि कसैले मलाई स्वागत गर्छ भने, त्यो चाहिँ उसले मलाई पठाउनुहुने परमेश्‍वर पितालाई स्वागत गरेको जस्तै हो”
958	MAT	10	41	g43d			1	किनभने ऊ एक अगमवक्ता हो	यहाँ “ऊ” शब्दले स्वागत गर्ने व्यक्तिलाई जनाउँदैन । यसले स्वागत गरिएको व्यक्तिलाई जनाउँछ ।
959	MAT	10	41	yj1q		μισθὸν προφήτου	1	एक अगमवक्ताको इनाम	यसले परमेश्‍वरले अगमवक्तालाई दिनुहुने इनामलाई जनाउँछ, अगमवक्ताले अर्को व्यक्तिलाई दिने इनामलाई होइन ।
960	MAT	10	41	gjf3			1	किनभने ऊ एक धर्मी मानिस हो	यहाँ “ऊ” शब्दले स्वागत गर्ने व्यक्तिलाई जनाउँदैन । यसले स्वागत गरिएको व्यक्तिलाई जनाउँछ ।
961	MAT	10	41	qfv7		μισθὸν δικαίου	1	एक धर्मी मानिसको इनाम	यसले परमेश्‍वरले धर्मी मानिसलाई दिनुहुने इनामलाई जनाउँछ, धर्मी मानिसले अर्को व्यक्तिलाई दिने इनामलाई होइन ।
962	MAT	10	42	wx4a			0	जोड्ने कथनः	येशूले उहाँका चेलाहरूलाई तिनीहरू प्रचार गर्न जाँदा तिनीहरूले के गर्नुपर्छ र के कुरालाई अपेक्षा गर्नुपर्छ भन्‍ने बारेमा निर्देशन दिनलाई सिद्ध्याउनुहुन्छ ।
963	MAT	10	42	v6jg		ὃς ἐὰν ποτίσῃ	1	जसले पिउन दिन्छ	“जो कोही जसले ... दिन्छ”
964	MAT	10	42	z8tk		ἕνα τῶν μικρῶν τούτων	1	यी सानाहरूमध्ये कुनै एक	“यी तुच्‍छहरूमध्ये कुनै एक” वा “यीमध्ये सबैभन्दा कम महत्त्वपूर्ण ।” यहाँ “यिनीहरूमध्ये”ले येशूका चेलाहरूमध्ये कुनै एकलाई जनाउँछ ।
965	MAT	10	42	lza6		εἰς ὄνομα μαθητοῦ	1	किनभने ऊ एक चेला हो	“किनभने ऊ मेरो चेला हो ।” यहाँ “ऊ” शब्दले दिने व्यक्तिलाई जनाउँदैन तर महत्त्वको नभएको व्यक्तिलाई जनाउँछ ।
966	MAT	10	42	wx29		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
967	MAT	10	42	y1ie		οὐ μὴ ἀπολέσῃ τὸν μισθὸν αὐτοῦ	1	उसले निश्‍चय नै उसको इनाम गुमाउनेछैन	यहाँ ऊ” र “उसको” शब्दले दिने व्यक्तिलाई जनाउँछ ।
968	MAT	10	42	d61l		οὐ μὴ ἀπολέσῃ	1	उसले निश्‍चय नै ... गुमाउनेछैन	“परमेश्‍वरले उसलाई इन्कार गर्नुहुनेछैन ।” भएको कुनै सम्पत्ति लगिनुसँग यसको कुनै सरोकार छैन । यसलाई सकारात्मक रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले उसलाई निश्‍चय नै दिनुहुनेछ”
969	MAT	11	intro	puf4			0		मत्ती ११ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा केही अनुवादहरूले सामान्यतया पुरानो करारबाटका उद्धरणहरूलाई पृष्‍ठमा बाँकीको खण्‍डभन्दा दायाँतिर पर सार्छन् । यूएलटीले ११:१० मा उद्‌धृत गरेर राखिएको सामग्रीसँग यसै गर्छ । इस्राएलले ख्रीष्‍टलाई इन्‍कार गरेको कारणले मत्ती ११:२० बाट उहाँको सेवाकार्यको एउटा नयाँ चरणको सुरु हुन्‍छ भनेर केही विद्वानहरूले विश्‍वास गर्दछन् । यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू गुप्‍त प्रकाश येशूले मत्ती ११:२० पछि उहाँ आफ्‍नै बारेमा र पिता परमेश्‍वरको योजनाको बारेमा प्रकट गर्न सुरु गर्नुहुन्‍छ (../../mat/11/20.md)। साथसाथै उहाँलाई इन्‍कार गर्नेहरू (मत्ती ११:२५) बाट भने यो जानकारी लुकाएर राख्‍नुहुन्‍छ । यस अध्यायमा भएका अनुवादका अन्य सम्भाव्य कठिनाइहरू “स्‍वर्गको राज्‍य जनिकै छ” यूहन्‍नाले यी वचनहरू बोल्दा “स्‍वर्गको राज्‍य” आइसकेको थियो वा आउँदै थियो भनेर कसैलाई पनि पक्‍का गरी थाहा छैन । अङ्ग्रेजी अनुवादहरूले धेरैपटक “नजिकै” भन्‍ने वाक्यांशको प्रयोग गर्छन्, तर यी शब्दहरू अनुवाद गर्नलाई कठिन हुन सक्‍छन् । अन्य संस्करणहरूले “नजिक आउँदै छ” र “नजिक आएको छ” जस्‍ता वाक्यांशहरूलाई प्रयोग गर्छन् ।
970	MAT	11	1	z2y7	writing-newevent		0	सामान्य जानकारीः	यहाँ कथाको नयाँ भाग सुरु हुन्‍छ, जहाँ बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाका चेलाहरूलाई येशूले कसरी जवाफ दिनुभयो भनी लेखकले भन्‍दछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-newevent]])
971	MAT	11	1	dr3u		καὶ ἐγένετο ὅτε	1	यसो हुन आयो कि जब	येशूले शिक्षा दिइसकेपछि के भयो भन्‍ने कुरामा यो वाक्‍यांशले कथालाई लैजान्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तब” वा “त्‍यसपछि”
972	MAT	11	1	ki7f		ἐτέλεσεν…διατάσσων	1	निर्देशन दिन सकाउनुभएको थियो	“शिक्षा दिन सकाउनुभएको थियो” वा “आज्ञा दिन सकाउनुभएको थियो ।”
973	MAT	11	1	m6h5	translate-numbers	τοῖς δώδεκα μαθηταῖς αὐτοῦ	1	उहाँका बाह्र चेलाहरू	यसले येशूका चुनिएका बाह्र प्रेरितहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
974	MAT	11	1	ju1q		ἐν ταῖς πόλεσιν αὐτῶν	1	तिनीहरूका सहरहरूमा	यहाँ “तिनीहरू”शब्द ले सामान्‍य रूपमा सबै यहूदीहरूलाई जनाउँछ ।
975	MAT	11	2	n2dc		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले कथाको नयाँ भाग भन्‍न सुरु गर्दछन् ।
976	MAT	11	2	f3j7		ὁ…Ἰωάννης, ἀκούσας ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ	1	जब यूहन्‍नाले झ्यालखानामा ... को बारेमा सुने	“यूहन्‍ना झ्यालखानामा हुँदा जब उनले ... को बारेमा सुने” वा “जब कुनै व्यक्तिले झ्यालखानामा भएका यूहन्‍नालाई ... को बारेमा भन्यो ।” हुन त मत्तीले पाठकहरूलाई भनेका छैनन् कि राजा हेरोदले बप्‍तिस्मा दिने यूहन्नालाई जेलमा हालेका थिए, तर मूल श्रोता यस कथासँग परिचित भएको हुनुपर्छ र यहाँको अन्तर्निहित जानकारी बुझ्न सकेको हुनुपर्छ । मत्तीले बप्‍तिस्मा दिने यूहन्नाको बारेमा पछि थप जानकारी दिनेछन, त्यसैले यहाँ यसलाई स्पष्‍ट नबनाउन उत्तम हुन्छ ।
977	MAT	11	2	xre1		πέμψας διὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ	1	उनले आफ्ना चेलाहरूद्वारा एउटा खबर पठाए	बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाले एउटा सन्देशसहित आफ्नै चेलाहरूलाई येशूकहाँ पठाए ।
978	MAT	11	3	w2im		εἶπεν αὐτῷ	1	उहाँलाई भने	“उहाँ” सर्वनामले येशूलाई जनाउँछ ।
979	MAT	11	3	q89t		σὺ εἶ ὁ ἐρχόμενος	1	के आउनुहुनेवाला तपार्इं नै हुनुहुन्छ	“के तपार्इं नै हुनुहुन्छ जो आउनुहुनेछ भनेर हामीले आशा गरिरहेका छौँ ।” यो मसीह वा ख्रीष्‍टलाई जनाउने अर्को तरिका हो ।
980	MAT	11	3	hrk5		ἕτερον προσδοκῶμεν?	1	हामीले अर्को कोहीलाई प्रतीक्षा गरौँ ?	“कि हामीले अरू कसैलाई आशा गर्नुपर्छ ।” “हामी” सर्वनामले यूहन्‍नाका चेलाहरूलाई मात्र होइन, सबै यहूदीहरूलाई जनाउँछ ।
981	MAT	11	4	a66r		ἀπαγγείλατε Ἰωάννῃ	1	यूहन्‍नालाई बताइदेओ	“यूहन्‍नालाई भन”
982	MAT	11	5	sd6c	figs-activepassive	λεπροὶ καθαρίζονται	1	कोरीहरू शुद्ध भइरहेका छन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “म कुष्‍ठरोगीहरूलाई निको पार्दैछु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
983	MAT	11	5	v274	figs-idiom	νεκροὶ ἐγείρονται	1	मरेकाहरूलाई बिउँताइँदैछ	यहाँ बिउँताउनु भनेको मरिगएको कोही व्यक्तिलाई पुनः जीवित बनाउने कुरालाई जनाउने वाक्‍पद्धति हो । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मरेका मानिसहरूलाई फेरि जीवित हुने तुल्याइँदै छ” वा “म मरेका मानिसहरूलाई फेरि जीवित हुने तुल्‍याइरहेको छु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
984	MAT	11	5	g3k4	figs-activepassive	πτωχοὶ εὐαγγελίζονται	1	गरिबहरूलाई सुसमाचार सुनाइँदै छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मैले गरिबहरूलाई सुसमाचार सुनाउँदै छु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
985	MAT	11	5	l443	figs-nominaladj	πτωχοὶ	1	गरिबहरू	यस नामाकरण गरिएको क्रियापदलाई नामपद वाक्यांशको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “गरिब मानिसहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-nominaladj]])
986	MAT	11	7	g2q8			0	जोड्ने कथनः	येशूले बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाको बारेमा भीडका मानिसहरूलाई बताउन सुरु गर्नुहुन्छ ।
987	MAT	11	7	ysq6	figs-rquestion	τί ἐξήλθατε εἰς τὴν ἔρημον θεάσασθαι? κάλαμον ὑπὸ ἀνέμου σαλευόμενον?	1	तिमीहरू मरुभूमिमा के हेर्न बाहिर गयौ - बतासले हल्लाइरहेको निगालोलाई ?	येशूले बप्‍तिस्मा दिने यूहन्ना कस्ता व्यक्ति हुन् भनेर मानिसहरूलाई सोच्न लगाउन एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुभयो । वैकल्पिक अनुवादः “निश्‍चय नै तिमीहरू मरुभूमिमा बतासले ... हेर्नलाई बाहिर निस्केनौ !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
988	MAT	11	7	pc6c	figs-metaphor	κάλαμον ὑπὸ ἀνέμου σαλευόμενον	1	बतासले हल्लाइरहेको निगालो	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) येशूले यर्दन नदी छेउमा भएका वास्तविक बोटहरू भन्‍न खोज्‍नुभएको हो वा २) येशूले एक प्रकारको व्यक्तिको अर्थ दिनका लागि एउटा अलङ्कारको प्रयोग गर्दै हुनुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “एउटा मानिस जसले सजिलैसँग उसको मन परिवर्तन गर्छ र बतासमा यताउता हल्‍लिने निगालो झैँ छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
989	MAT	11	7	w269	figs-activepassive	ὑπὸ ἀνέμου σαλευόμενον	1	बतासले हल्लिनु	यसलाई कर्तृ वाच्यमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “बतासमा लहलहाउँदै” वा “बतासमा बहँदै” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
990	MAT	11	8	n5hx	figs-rquestion	ἀλλὰ τί ἐξήλθατε ἰδεῖν? ἄνθρωπον ἐν μαλακοῖς ἠμφιεσμένον?	1	तर तिमीहरू के हेर्न बाहिर गयौ - एक मानिस ... नरम लुगा लगाएका मानिस ... ?	येशूले बप्‍तिस्मा दिने यूहन्ना कस्ता व्यक्ति हुन् भनेर मानिसहरूलाई सोच्न लगाउन एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुभयो । वैकल्‍पिक अनुवादः “अनि, निश्‍चय नै तिमीहरू ... लुगा ... मानिसलाई हेर्न मरुभूमिमा बाहिर निस्केनौ !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
991	MAT	11	8	y24r		ἐν μαλακοῖς ἠμφιεσμένον	1	नरम लुगा लगाएका	“महँगो लुगा लगाएका ।” धनी मानिसहरूले यस्तो प्रकारको वस्‍त्र लगाउँथे ।
992	MAT	11	8	tmb9		ἰδοὺ	1	वास्तवमै	यो शब्दले यसपछि आउने कुरामा जोड थप्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “साँच्‍चै”
993	MAT	11	8	v9k2		τοῖς οἴκοις τῶν βασιλέων	1	राजाहरूका घरहरू	“राजाहरूका दरबारहरू”
994	MAT	11	9	cgm4			0	सामान्य जानकारीः	बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाको जीवन र सेवाकार्यले अगमवाणी पूरा गर्‍यो भनी दर्शाउनका लागि पद १० मा येशूले मलाकी अगमवक्ताबाट उद्धृत गर्नुहुन्छ ।
995	MAT	11	9	w9su			0	जोड्ने कथनः	येशूले बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाको बारेमा भीडहरूलाई बताउन निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
996	MAT	11	9	gm97	figs-rquestion	ἀλλὰ τί ἐξήλθατε? προφήτην ἰδεῖν	1	तर तिमीहरू के हेर्न बाहिर गयौ - एक अगमवक्ता ?	येशूले बप्‍तिस्मा दिने यूहन्ना कस्ता व्यक्ति हुन् भनेर मानिसहरूलाई सोच्न लगाउन एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुभयो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तर निश्‍चय नै तिमीहरू अगमवक्तालाई हेर्न मरुभूमिमा बाहिर निस्क्यौ !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
997	MAT	11	9	nkd4		ναί, λέγω ὑμῖν	1	हो, म तिमीहरूलाई भन्छु	“म तिमीहरूलाई भन्छु हो,”
998	MAT	11	9	fb75	figs-ellipsis	περισσότερον προφήτου	1	अगमवक्ताभन्दा धेरै बढी	यसलाई एउटा पूर्ण वाक्यको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्पिक अनुवादः “उनी एक साधारण अगमवक्ता होइनन्” वा “उनी एक साधारण अगमवक्ताभन्दा धेरै महत्त्वपूर्ण छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
999	MAT	11	10	de17	figs-activepassive	οὗτός ἐστιν περὶ οὗ γέγραπται	1	उनी तिनै हुन् जसको बारेमा यस्तो लेखिएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाका बारेमा मलाकी अगमवक्ताले धेरै पहिले यो कुरा लेखे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1000	MAT	11	10	ql5h		ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν μου	1	म मेरो समाचारवाहकलाई पठाउँदै छु	“म” र “मेरो” सर्वनामहरूले परमेश्‍वरलाई जनाउँछन् । परमेश्‍वरले जे भन्‍नुभयो त्‍यही कुरा मलाकीले उद्धरण गरिरहेका छन् ।
1001	MAT	11	10	fi5e	figs-you	πρὸ προσώπου σου	1	तिम्रो मुहार सामु	यहाँ “तिम्रो” एकवचनमा छ, किनभने उद्धरणमा परमेश्‍वर मलाकीसँग कुरा गरिरहनुभएको थियो । साथै, “मुहार”ले सम्पूर्ण व्यक्तिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिम्रो सामु” वा “तिम्रो अगि जान” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
1002	MAT	11	10	kva7	figs-metaphor	κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου	1	तिम्रो अगि तिम्रो बाटो तयार पार्नेछन्	यो एउटा अलङ्कार हो जसको अर्थ मसिहको सन्देश ग्रहण गर्न समाचारवाहकले मानिसहरूलाई तयार पार्नेछन् भन्‍ने हुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1003	MAT	11	11	c7pp			0	जोड्ने कथनः	येशूले बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाको बारेमा भीडहरूलाई बताउन निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
1004	MAT	11	11	j7gw		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
1005	MAT	11	11	z5yq	figs-idiom	ἐν γεννητοῖς γυναικῶν	1	स्‍त्रीबाट जन्मेकाहरूमा	हुन त आदम स्‍त्रीबाट जन्मेका होइनन्, यो सबै मानव प्राणीहरूलाई जनाउने तरिका हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “ती सबै मानिसहरूको माझमा जो संसारमा जिएका थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1006	MAT	11	11	q2kp		οὐκ ἐγήγερται…μείζων Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ	1	बप्‍तिस्मा दिने यूहन्‍नाभन्दा महान् अरू कोही छैन	यसलाई सकारात्मक रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍ना सबैभन्दा महान् छन्” वा “बप्‍तिस्मा दिने यूहन्ना सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण हुन्”
1007	MAT	11	11	cag4	figs-metonymy	ὁ…μικρότερος ἐν τῇ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्यमा सबैभन्दा कम महत्त्वपूर्ण मानिस	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “स्वर्गमा हुनुहुने हाम्रा परमेश्‍वरको शासनमुनि भएको सबैभन्दा कम महत्त्वपूर्ण व्यक्ति” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1008	MAT	11	11	p5ir		μείζων αὐτοῦ ἐστιν	1	iउनीभन्दा महान् हुन्छन्	“यूहन्‍नाभन्दा बढी महान् हुन्छन्”
1009	MAT	11	12	mb4v		ἀπὸ δὲ τῶν ἡμερῶν Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ	1	बप्‍तिस्मा दिने यूहन्‍नाको दिनहरूदेखि	“यूहन्‍नाले आफ्नो सन्देश प्रचार गर्न सुरु गरेको समयदेखि ।” यहाँ “दिनहरू” शब्‍दले शायद महिनौ अथवा वर्षौँको समयावधिलाई जनाउँछ ।
1010	MAT	11	12	inr2		ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν βιάζεται, καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν	1	स्वर्गको राज्यले बलजफ्‍ती भोग्‍छ, र बलजफ्‍ती गर्ने मानिसहरूले यसलाई जोड गरेर पक्रन्छन्	यो पदका सम्‍भाव्‍य व्‍याख्‍याहरू धेरै छन् । कोही मानिसले परमेश्‍वरको राज्‍यलाई तिनीहरूका आफ्‍नै स्‍वार्थी उद्देश्‍यका लागि प्रयोग गर्न चाहन्‍छन्, र यो कुरा हासिल गर्न अरू मानिसका विरुद्धमा तिनीहरू शक्ति प्रयोग गर्नसमेत इच्‍छुक हुन्‍छन् भन्‍ने अर्थ यूएसटी लगाउँदछ । अन्य संस्करणहरूले, परमेश्‍वरको राज्‍यमा प्रवेश गर्ने बोलावट अति जरुरी छ, र त्‍यो बोलावटको जवाफ दिन र फेरि पाप गर्ने परीक्षाको विरोध गर्न मानिसहरूले कठोर किसिमले काम गर्नुपर्दछ भनेर सकारात्‍मक व्‍याख्‍या गर्दछ । तेस्रो अर्थ, हिंस्रक मानिसहरूले परमेश्‍वरका मानिसहरूलाई हानि पुर्‍याउँछन् र परमेश्‍वरलाई राज्‍य गर्न नदिन खोज्‍दछन् ।
1011	MAT	11	13	v3el			0	जोड्ने कथनः	येशूले बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाको बारेमा भीडहरूलाई बताउन निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
1012	MAT	11	13	g1i6	figs-metonymy	πάντες…οἱ προφῆται καὶ ὁ νόμος ἕως Ἰωάννου ἐπροφήτευσαν	1	यूहन्‍ना नआन्जेलसम्म सबै अगमवक्ता र व्यवस्थाले अगमवाणी गरिरहेका थिए	यहाँ “अगमवक्ता र व्यवस्था”ले अगमवक्ताहरू र मोशाले धर्मशास्‍त्रमा लेखेका कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनभने बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाको समयसम्म अगमवक्ताहरू र मोशाले अगमवाणी अगमवाणी गरेका कुराहरू यी नै हुन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1013	MAT	11	14	yg2f	figs-you	εἰ θέλετε	1	यदि तिमीहरू राजी हुन्छौ भने	यहाँ “तिमीहरू” बहुवचन हो र भीडलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1014	MAT	11	14	e68u		αὐτός ἐστιν Ἠλείας, ὁ μέλλων ἔρχεσθαι	1	आउन लागेका एलिया उनी नै हुन्	“उनी” शब्दले बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नालाई जनाउँछ । बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍ना नै एलिया हुन् भनेर यसले भनिरहेको छैन । बप्‍तिस्मा दिने यूहन्नाले “एलिया, जो आउनुपर्नेछ” अथवा अर्को एलियाको बारेमा गरिएको भविष्यवाणीलाई पूरा गर्दछन् भनेर येशूले भन्‍न खोज्‍नुभएको हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब मलाकी अगमवक्ताले एलिया फर्किनेछन् भनेर भने, उनले बप्‍तिस्मा दिने यूहन्नाको बारेमा कुरा गरिरहेका थिए”
1015	MAT	11	15	z97x	figs-metonymy	ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν, ἀκουέτω	1	जससँग सुन्‍ने कान छ, उसले सुनोस्	येशूले जोड दिइरहनुभएको छ कि जे उहाँले भर्खर भन्‍नुभयो सो महत्त्वपूर्ण छ र त्यसलाई बुझ्‍न र अभ्यासमा ल्याउनलाई केही प्रयत्‍न चाहिन सक्‍छ । यहाँ “सुन्‍नलाई कानहरू” भन्‍ने वाक्यांश चाहिँ बुझ्न र आज्ञापालन गर्नेलाई इच्‍छुकपनालाई जनाउने प्रतिस्थापन शब्द हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसले सुन्‍न चाहना गरिरहेको छ, सुनोस्” वा “बुझ्‍न मन गरिरहेको व्यक्तिले बुझोस् र आज्ञापालन गरोस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1016	MAT	11	15	w4cc	figs-123person	ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν, ἀκουέτω	1	जससँग ... छ, उसले सुनोस्	किनकि येशू यहाँ उहाँका श्रोताहरूसँग सीधै बोलिरहनुभएको छ, तपाईंले यहाँ द्वितीय पुरुषलाई प्रयोग गर्नलाई रोज्‍न सक्‍नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यदि तिमीहरू सुन्‍न चाहिरहेका छौ भने, सुन” वा “यदि तिमीहरू बुझ्‍न चाहिरहेका छौ भने, तब बुझ र आज्ञापालन गर” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1017	MAT	11	16	q1s5			0	जोड्ने कथनः	येशूले बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाको बारेमा भीडहरूलाई बताउन निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
1018	MAT	11	16	mp8g	figs-rquestion	τίνι δὲ ὁμοιώσω τὴν γενεὰν ταύτην?	1	यस पुस्तालाई म केसँग तुलना गरूँ ?	त्यस समयका मानिसहरू र बजारमा खेल्‍ने केटाकेटीहरूले भन्‍न सक्‍ने कुराको बीचको तुलनालाई परिचित गराउनलाई येशूले एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यो पुस्ता ... जस्तो छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1019	MAT	11	16	yat1		τὴν γενεὰν ταύτην	1	यस पुस्ता	“अहिले जीवित भएका मानिसहरू” वा “यी मानिसहरू” वा “तिमीहरू, यस पुस्ताका मानिसहरू”
1020	MAT	11	16	l7km		ταῖς ἀγοραῖς	1	बजार	एउटा ठूलो, खुला क्षेत्र जहाँ मानिसहरूले सामानहरू किन्छन् र बेच्‍छन्
1021	MAT	11	17	wn37			0	जोड्ने कथनः	पद १६ मा “यो ... जस्तो छ” शब्दहरूसँग सुरु भएको दृष्‍टान्तलाई येशूले निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
1022	MAT	11	17	ai4e	figs-parables	λέγουσιν…οὐκ ἐκόψασθε	1	र भन्दछन् ... र तिमीहरू रोएनौ	त्यसबेला जीवित मानिसहरूका वर्णन गर्न येशूले एउटा दृष्‍टान्त चलाउनुहुन्छ । उहाँले उनीहरूलाई बच्चाहरूको एउटा समूहसँग तुलना गर्नुहुन्छ जसले अरू बच्चाहरूलाई उनीहरूसँग खेलाउन खोज्दै छन् । तर, तिनीहरू जे गरे पनि, अरू केटाकेटीहरू उनीहरूसँग सामेल हुने छैनन् । येशूको भनाइको तात्पर्य यो हो कि यदि परमेश्‍वरले बप्‍तिस्मा दिने यूहन्नालाई पठाउनुभयो भने पनि, जो मरुभूमिमा वास गर्छन् र उपवास बस्छन्, वा येशू जस्तो कोही, जो पापीहरूसँग उत्सव मनाउनुहुन्छ र उपवास बस्नुहुन्न, त्यसले केही फरक पार्दैन । मानिसहरू, विशेष गरी फरिसीहरू र धार्मिक अगुवाहरू, अझै पनि हठी रहन्छन् र परमेश्‍वरको सत्यतालाई स्वीकार गर्नलाई इन्कार गर्छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
1023	MAT	11	17	d916	figs-you	ηὐλήσαμεν ὑμῖν	1	हामीले तिमीहरूका निम्ति बाँसुरी बजायौँ	“हामी” सर्वनामले बजारमा भएका बालबालिकाहरूलाई जनाउँछ । यहाँ “तिमीहरू” बहुवचनमा छ र केटाकेटीहरूको अर्को समूहलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1024	MAT	11	17	j5jd		καὶ οὐκ ὠρχήσασθε	1	अनि तिमीहरू नाचेनौ	“तर तिमीहरू त्यस हर्षोल्‍लासको सङ्गीतमा नाचेनौ”
1025	MAT	11	17	t723	figs-explicit	ἐθρηνήσαμεν	1	हामीले शोक मनायौँ	यसको अर्थ मृत्‍यु संस्‍कारको समयमा स्‍त्रीहरूले झैँ तिनीहरूले दुःखका गीत गाए । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1026	MAT	11	17	f87l		καὶ οὐκ ἐκόψασθε	1	र तिमीहरू रोएनौ	“तर तिमीहरू हामीहरूसँग रोएनौ”
1027	MAT	11	18	svc9			0	जोड्ने कथनः	येशूले भीडसँग बप्‍तिस्मा दिने यूहन्नाको बारेमा कुरा गर्न समापन गर्नुहुन्छ ।
1028	MAT	11	18	qe7y	figs-explicit	μήτε ἐσθίων μήτε πίνων	1	नखाँदै वा पिउँदै	यहाँ “रोटी” ले भोजनलाई जनाउँछ । यसको अर्थ यूहन्नाले कहिल्यै खाँदै खाएनन् हुँदैन । यसको अर्थ तिनले प्रायः गरी उपवास बस्‍दथे, र जब तिनले खान्‍थे, तब तिनले असल र महङ्गा भोजन खाँदैनथे । वैकल्‍पिक अनुवादः “बारम्बार उपवास बस्दै र मद्य नपिउँदै” वा “मिठा खानेकुरा नखाँदै र दाखमद्य नपिउँदै” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1029	MAT	11	18	p4ql	figs-quotations	λέγουσιν, δαιμόνιον ἔχει.	1	तिनीहरू भन्छन्, ‘तिनलाई भूत लागेको छ ।’	यसलाई अप्रत्यक्ष उद्धरणको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उनलाई भूत लागेको छ भनेर तिनीहरू भन्छन्” वा “तिनीहरूले उनलाई भूत लागेको छ भनेर दोष लगाउँछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
1030	MAT	11	18	kd4q		λέγουσιν	1	तिनीहरू भन्छन्	“तिनीहरू” शब्दका सबै प्रयोगहरूले त्यस पुस्ताका मानिसहरू, र विशेषगरी फरिसीहरू र धार्मिक अगुवाहरूलाई जनाउँछन् ।
1031	MAT	11	19	iwk8	figs-123person	ἦλθεν ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र आयो	येशूले आफैँलाई जनाउँदै हुनुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “म, मानिसको पुत्र, आएँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1032	MAT	11	19	gs6z		ἦλθεν…ἐσθίων καὶ πίνων	1	खाँदै र पिउँदै आयो	यो यूहन्‍नाको भन्‍दा उल्‍टो व्‍यवहार हो । यसको अर्थ भोजन र पेयको समान्‍य मात्राभन्‍दा धेरै उपभोग गर्ने हुन्‍छ । यसको अर्थ येशूले खुशी मनाउनुभयो र अरू मानिसहरूले झैँ असल भोजन र पेयको उपभोग गर्नुभयो ।
1033	MAT	11	19	x4ec	figs-quotations	λέγουσιν, ἰδοὺ, ἄνθρωπος, φάγος καὶ οἰνοπότης, τελωνῶν φίλος καὶ ἁμαρτωλῶν!	1	तिनीहरू भन्छन्, ‘हेर, ऊ एउटा घिचुवा मान्छे र मतवाला ... पापीहरू !’	यसलाई अप्रत्यक्ष उद्धरणको रूपमा पनि अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ऊ एउटा घिचुवा मानिस हो भनेर तिनीहरू भन्छन् र मतवाला ... पापीहरू ।” वा “उसले धेरै खान्छ र पिउँछ र पापीहरू ... भनेर तिनीहरूले दोष लगाउँछन् ।” “मानिसको पुत्र” लाई तपाईंले “म, मानिसको पुत्र,” भनी अनुवाद गरेको भए, तपाईंले यसलाई अप्रत्‍यक्ष कथनका रूपमा लेख्‍न र प्रथम पुरुषको प्रयोग गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू भन्‍छन्, म घिचुवा मानिस र पियक्‍कड ... पापीहरूका मित्र हो ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1034	MAT	11	19	d6gu		ἄνθρωπος, φάγος	1	ऊ एउटा घिचुवा मान्छे हो	“ऊ एउटा लोभी घिचुवा हो” वा “उसले निरन्तर रूपमा ज्यादै धेरै खान्छ”
1035	MAT	11	19	pv4n		οἰνοπότης	1	पियक्‍कड	“मद्यपान गरेर मातेको” वा “उसले निरन्तर धेरै मद्य पिउँछ”
1036	MAT	11	19	vwk4	writing-proverbs	καὶ ἐδικαιώθη ἡ σοφία ἀπὸ τῶν τέκνων αὐτῆς	1	तर बुद्धि चाहिँ तिनका छोराछोरीहरूद्वारा सिद्ध हुन्छे	यो एउटा उखान हो जसलाई येशूले यस अवस्थामा लागु गर्नुहुन्छ, किनभने उहाँ र यूहन्ना दुवैलाई इन्कार गर्ने मानिसहरू बुद्धिमान् भइरहेका थिएनन् । येशू र बप्‍तिस्मा दिने यूहन्‍ना बुद्धमान्‌हरू हुनुहुन्थ्यो, र उहाँहरूका कामहरूले त्यसलाई प्रमाणित गर्छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-proverbs]])
1037	MAT	11	19	dz3c	figs-personification	ἐδικαιώθη ἡ σοφία ἀπὸ τῶν τέκνων αὐτῆς	1	बुद्धि चाहिँ तिनका छोराछोरीहरूद्वारा सिद्ध हुन्छे	यहाँ “बुद्धि”लाई एक स्‍त्रीको रूपमा वर्णन गरिएको छ, जो तिनले गरेका कार्यद्वारा ठीक प्रमाणित हुन्‍छिन् । येशूले भन्‍न खोज्‍नुभएको यो हो कि कुनै व्‍यक्तिका कार्यहरूका परिणामहरूले त्‍यो व्‍यक्ति साँच्‍चै बुद्धिमान् हो भनी प्रमाणित हुन्‍छ । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कुनै व्‍यक्तिका कार्यहरूका परिणामहरूले ऊ बुद्धिमान् हो भनी प्रमाणित गर्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-personification]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1038	MAT	11	20	bwq8			0	सामान्य जानकारीः	येशूले पहिले आफूले आश्‍चर्यकर्महरू गर्नुभएका सहरहरूका मानिसहरूलाई हप्‍काउन सुरु गर्नुहुन्छ ।
1039	MAT	11	20	w4g8	figs-metonymy	ὀνειδίζειν τὰς πόλεις	1	सहरहरूका हप्‍काउन	यहाँ “सहरहरू”ले त्‍यहाँ बस्‍ने मानिसहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ती सहरहरूका मानिसलाई हप्‍काउनु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1040	MAT	11	20	fxs4		πόλεις	1	सहरहरू	“नगरहरू”
1041	MAT	11	20	t51a	figs-activepassive	ἐν αἷς ἐγένοντο αἱ πλεῖσται δυνάμεις αὐτοῦ	1	जहाँ उहाँका धेरैजसो शक्तिशाली कार्यहरू भएका थिए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जहाँ उहाँले धेरैजसो शक्तिशाली कार्यहरू गर्नुभएको थियो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1042	MAT	11	20	wh1g		αἱ…δυνάμεις αὐτοῦ	1	शक्तिशाली कार्यहरू	“शक्तिशाली कामहरू” वा “शक्तिका कामहरू” वा “आश्‍चर्यकर्महरू”
1043	MAT	11	21	xxb3	figs-apostrophe	οὐαί σοι, Χοραζείν! οὐαί σοι, Βηθσαϊδάν!	1	धिक्‍कार तँलाई, ए खोराजीन ! धिक्‍कार तँलाई, ए बेथसेदा	खोराजीन सहर र बेथसेदा सहरका मानिसहरूले येशूलाई सुनिरहे झैँ गरी उहाँले तिनीहरूलाई भनिरहनुभएको छ, तर तिनीहरूले सुनिरहेका थिएनन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-apostrophe]])
1044	MAT	11	21	tv81	figs-you	οὐαί σοι	1	धिक्‍कार तँलाई	“तेरो लागि यो कति डरलाग्‍दो हुनेछ ।” यहाँ “तेरो” एकवचनमा छ र सहरलाई जनाउँछ । यदि तपाईंको लागि सहरको साटोमा मानिसहरूलाई जनाउन बढी स्वभाविक हुन्छ भने, तपाईंले बहुवचनमा भएको शब्द “तिमीहरू” प्रयोग गरेर अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1045	MAT	11	21	y9d3	figs-metonymy	Χοραζείν…Βηθσαϊδάν…Τύρῳ…Σιδῶνι	1	खोराजीन ... बेथसेदा ... टायर ... सिदोन	यी सहरका नामहरू तिनमा बसोबास गर्ने मानिसहरू जनाउने लक्षणा शब्‍दहरू हुन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]])
1046	MAT	11	21	lh46	figs-hypo	εἰ…αἱ δυνάμεις…πάλαι ἂν ἐν σάκκῳ καὶ σποδῷ	1	यदि ... शक्तिशाली कार्यहरू ... भाङ्ग्रा र खरानी	विगतमा हुन सक्‍ने, तर नभएका काल्‍पनिक परिस्‍थितिको बारेमा येशूले वर्णन गर्दै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hypo]])
1047	MAT	11	21	tm59	figs-activepassive	εἰ ἐν Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἐγένοντο αἱ δυνάμεις αἱ γενόμεναι ἐν ὑμῖν	1	यदि तँमा गरिएका शक्तिशाली कार्यहरू टुरोस र सिदोनमा गरिएका भए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यदि मैले तँमा गरेका शक्तिशाली कार्यहरू टुरोस र सिदोनमा गरेको भए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1048	MAT	11	21	k3in	figs-you	αἱ γενόμεναι ἐν ὑμῖν	1	तँमा गरिएका ... कार्यहरू	यहाँ “तिमीहरू” बहुवचनमा छ र यसले खोराजीन र बेथसेदालाई जनाउँछ । यदि तपाईंको भाषामा बढी स्‍वभाविक लाग्‍छ भने यी दुई सहरलाई जनाउन तपाईंले “तँ” दुईपल्ट प्रयोग गर्न, अन्‍यथा, सहरका मानिसहरूलाई जनाउन बहुवचन “तिमीहरू” प्रयोग गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1049	MAT	11	21	bqi8		πάλαι…μετενόησαν	1	तिनीहरूले पश्‍चात्ताप गरिसकेका हुने थिए	सर्वनाम “तिनीहरू”ले टुरोस र सिदोनका मानिसहरूलाई जनाउँछ ।
1050	MAT	11	21	qx9m		μετενόησαν	1	पश्‍चात्ताप गरिसकेका हुने थिए	“आफ्ना पापहरूका निम्ति तिनीहरू दुःखी छन् भनेर तिनीहरूले देखाउँथे”
1051	MAT	11	22	mr18	figs-metonymy	Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἀνεκτότερον ἔσται ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως ἢ ὑμῖν	1	न्यायको दिनमा तिमीहरूका निम्ति भन्दा टुरोस र सिदोनको निम्ति इन्साफ अझ बढी सहनीय हुनेछ	यहाँ “टुरोस र सिदोन”ले त्‍यहाँ बसोबास गर्ने मानिसहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “न्यायको दिनमा तिमीहरूलाई भन्दा टुरोस र सिदोनका मानिसहरूलाई परमेश्‍वरले धेरै दया देखाउनुहुनेछ” वा “परमेश्‍वरले न्यायको दिनमा टुरोस र सिदोनका मानिसहरूलाई भन्दा तिमीहरूलाई अति कडा दण्ड दिनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1052	MAT	11	22	ab14	figs-you	ἢ ὑμῖν	1	तिमीहरूका निम्ति भन्दा	यहाँ “तिमीहरू” बहुवचनमा छ र यसले खोराजीन र बेथसेदालाई जनाउँछ । यदि तपाईंको भाषामा बढी स्‍वभाविक लाग्‍छ भने यी दुई सहरलाई जनाउन तपाईंले “तँ” दुईपल्ट प्रयोग गर्न, अन्‍यथा, सहरका मानिसहरूलाई जनाउन बहुवचन “तिमीहरू” प्रयोग गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । अन्तर्निहित जानकारीलाई स्पष्‍ट बनाउन सकिन्छ । वैकल्पिक अनुवादः “किनभने तिमीहरूले मैले गरेका आश्‍चर्यकर्महरू देखेर पनि पश्‍चात्ताप गरेनौ, र मलाई विश्‍वास गरेनौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1053	MAT	11	23	udw1			0	जोड्ने कथनः	येशूले यी सहरका मानिसहरूलाई निरन्‍तर रूपमा हप्‍काउनुहुन्‍छ, जहाँ उहाँले पहिले आश्‍चर्यकर्महरू गर्नुभयो ।
1054	MAT	11	23	vpz6	figs-you	καὶ σύ, Καφαρναούμ, μὴ ἕως οὐρανοῦ ὑψωθήσῃ? ἕως ᾍδου καταβήσῃ; ὅτι εἰ ἐν Σοδόμοις ἐγενήθησαν αἱ δυνάμεις αἱ γενόμεναι ἐν σοί, ἔμεινεν ἂν μέχρι τῆς σήμερον	1	तँ कफर्नहुम	कफर्नहुम सहरका मानिसहरूले येशूलाई सुनिरहेजस्तै गरी उहाँले तिनीहरूसँग बोलिरहनुभएको छ, तर तिनीहरूले सुनिरहेका थिएनन् । यी दुईवटा पदमा प्रयोग भएका सर्वनाम “तँ” एकवचन हो र यसले कफर्नहुमलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-apostrophe]])
1055	MAT	11	23	h8av	figs-you		1	तँ	यहाँ प्रयोग “तँ” जति सबै एकवचन हुन् । ती सहरका मानिसहरूलाई जनाउनु बढी स्‍वभाविक हुन्‍छ भने, तपाईंले बहुवचन “तिमीहरू” गरी अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1056	MAT	11	23	fj7d	figs-metonymy	Καφαρναούμ…Σοδόμοις	1	कफर्नहुम ... सदोम	यी सहरहरूका नामहरू हुन् जसलाई कफर्नहुम र सदोममा बस्‍ने मानिसहरूलाई जनाउनको निम्ति प्रयोग गरिएका छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1057	MAT	11	23	aa7t	figs-activepassive	μὴ ἕως οὐρανοῦ ὑψωθήσῃ?	1	के तँ स्वर्गमा उचालिनेछस् भनी सम्झन्छस् ?	“के स्‍वर्ग जानका लागि तेरो पुनरुत्‍थान हुने छ भनी विचार गर्छस् ?” येशूले कफर्नहुमका मानिसहरूलाई तिनीहरूको घमण्‍डको लागि हप्‍काउनलाई एउटा आलङ्कारिक प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्छ । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छः वैकल्‍पिक अनुवादः “स्‍वर्ग जानका लागि तिमीहरूले आफैँलाई पुनरुत्‍थान गराउन सक्‍दैनौ !” वा “अरू मानिसहरूले प्रशंसा गरेर तिमीहरू स्‍वर्ग जानका लागि पुनरुत्‍थान हुनेछैनौ !” वा “परमेश्‍वरले तिमीहरूले सोचेको जस्तो गरी तिमीहरूलाई स्‍वर्गमा लानुहुनेछैन !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1058	MAT	11	23	d54d	figs-activepassive	ἕως ᾍδου καταβήσῃ	1	तँलाई तल पातालमा झारिनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले तँलाई तल पातालमा झार्नुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1059	MAT	11	23	vk57	figs-hypo	ὅτι εἰ ἐν Σοδόμοις ἐγενήθησαν αἱ δυνάμεις αἱ γενόμεναι ἐν σοί, ἔμεινεν ἂν μέχρι τῆς σήμερον	1	किनकि यदि तँमा गरिएका शक्‍तिशाली कार्यहरू सदोममा गरिएका भए ... त्यो आजसम्म पनि रहिरहने थियो	विगतमा हुन सक्‍ने, तर नभएका काल्‍पनिक परिस्‍थितिको बारेमा येशूले वर्णन गर्दै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hypo]])
1060	MAT	11	23	z279	figs-activepassive	εἰ ἐν Σοδόμοις ἐγενήθησαν αἱ δυνάμεις αἱ γενόμεναι ἐν σοί	1	किनकि यदि तँमा गरिएका शक्तिशाली कार्यहरू सदोममा गरिएका भए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यदि मैले तँमा गरेका शक्तिशाली कार्यहरू सदोममा गरेको भए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1061	MAT	11	23	e2t7		δυνάμεις	1	शक्तिशाली कार्यहरू	“शक्तिशाली कामहरू” वा शक्तिका कामहरू” वा “आश्‍चर्यकर्महरू”
1062	MAT	11	23	yih1		ἔμεινεν	1	त्यो आजसम्म पनि रहिरहने थियो	सर्वनाम “त्यो”ले सदोम सहरलाई जनाउँछ ।
1063	MAT	11	24	y1e3		λέγω ὑμῖν	1	म तिमीहरूलाई भन्दछु	यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
1064	MAT	11	24	e3pa	figs-metonymy	γῇ Σοδόμων ἀνεκτότερον ἔσται ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως ἢ σοί	1	इन्साफको दिनमा तेरो निम्ति भन्दा सदोम मुलुकको निम्ति सजिलो हुनेछ	यहाँ “सदोम” ले त्‍यहाँ बसोबास गरेका मानिसहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “न्यायको दिनमा तिमीहरूलाई भन्दा सदोम मुलुकलाई परमेश्‍वरले धेरै दया देखाउनुहुनेछ” वा “परमेश्‍वरले न्यायको दिनमा सदोमको मुलुकलाई भन्दा तिमीहरूलाई अति कडा दण्ड दिनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1065	MAT	11	24	yk3z	figs-explicit	ἢ σοί	1	तिमीहरूलाई भन्दा	अन्तर्निहित जानकारीलाई स्पष्‍ट बनाउन सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनभने मैले गरेका आश्‍चर्यकर्महरू तिमीहरूले देखे, तापनि तिमीहरूले पश्‍चात्ताप गरेनौ, र मलाई विश्‍वास गरेनौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1066	MAT	11	25	f57a			0	सामान्य जानकारीः	२५ र २६ पदहरूमा येशूले भीडको अगाडि नै उहाँको स्वर्गीय पितासँग प्रार्थना गर्नुहुन्छ । पद २७ मा, उहाँले फेरि मानिसहरूलाई सम्बोधन गर्न थाल्नुहुन्छ ।
1067	MAT	11	25	h5x4	guidelines-sonofgodprinciples	Πάτερ	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1068	MAT	11	25	u9cy	figs-merism	Κύριε τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς	1	हे स्वर्ग र पृथ्वीका प्रभु	“स्वर्ग र पृथ्वीमा राज गर्नुहुने प्रभु ।” “स्‍वर्ग र पृथ्‍वी” वाक्‍यांश ब्रह्‌माण्‍डमा भएका सबै मानिस र थोकहरू जनाउने विपरितार्थ अलङ्कार हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “सारा ब्रह्‌माण्‍डमा शासन गर्नुहुने मालिक” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-merism]])
1069	MAT	11	25	p1gl		ἔκρυψας ταῦτα…καὶ ἀπεκάλυψας αὐτὰ	1	तपाईं यी कुराहरू लुकाउनुभयो ... र प्रकट गर्नुभयो	“यी कुराहरू”को अर्थ के हो भनेर प्रस्‍ट छैन । यदि तपाईंको भाषामा के भन्‍न खोजेको हो भनेर प्रस्‍ट पार्न जरुरी छ भने, कुनै वैकल्पिक अनुवाद बेस हुन सक्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तपाईंले यी सत्यताहरू लुकाउनुभयो... र तिनीहरूलाई प्रकट गर्नुभयो”
1070	MAT	11	25	lk8f		ἔκρυψας ταῦτα ἀπὸ	1	तपाईंले यी सत्यताहरू ... बाट लुकाउनुभयो	“तपाईंले यी कुराहरू ... बाट लुकाउनुभयो” वा “तपाईंले यी कुराहरूलाई थाहा हुन दिनुभएन ।” यो क्रियापद “प्रकट” को विपरितार्थ हो ।
1071	MAT	11	25	qw5c	figs-nominaladj	ἀπὸ σοφῶν καὶ συνετῶν	1	बुद्धिमानी र समझदारहरूबाट	यी नामिक विशेषणलाई विशेषणका रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ती मानिसहरूबाट जो बुद्धिमान् र समझदार छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-nominaladj]])
1072	MAT	11	25	las9	figs-irony	σοφῶν καὶ συνετῶν	1	बुद्धिमान् र समझदार	येशूले व्‍यङ्ग प्रयोग गर्दै हुनुहुन्‍छ । यी मानिस साँच्‍चै बुद्धिमान् छन् भनी उहाँले विचार गर्नुहुन्‍न । वैकल्‍पिक अनुवादः “ती मानिसहरू जसले आफूलाई बुद्धिमान् र समझदार सम्झन्छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-irony]])
1073	MAT	11	25	uwu5		ἀπεκάλυψας αὐτὰ	1	तिनलाई प्रकट गराउनुभयो	“तिनीहरूलाई थाहा गराउनुभयो ।” सर्वनाम “तिनीहरू” ले यही पदमा पहिले नै उल्लेख गरिएको “यी कुराहरू” भन्‍ने वाक्यांशलाई जनाउँछ ।
1074	MAT	11	25	b6w5	figs-metaphor	νηπίοις	1	साना बालकहरूलाई	अन्‍जान व्‍यक्तिलाई येशूले सानो बालकसँग तुलना गर्नुहुन्‍छ । येशूले यो कुरामा जोड दिंदै हुनुहुन्‍छ कि, उहाँमाथि विश्‍वास गर्नेहरूमध्‍ये धेरै जना शिक्षित छैनन् वा आफैँलाई बुद्धिमान् भएको विचार गर्दैनन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1075	MAT	11	26	qp7t	figs-metonymy	ὅτι οὕτως εὐδοκία ἐγένετο ἔμπροσθέν σου	1	किनकि तपार्इंको दृष्‍टिमा यही नै मनपर्दो थियो	“तपाईंको दृष्‍टिमा” भन्‍ने वाक्‍यांश लक्षणा हो जसको अर्थ कुनै व्‍यक्तिले कुनै विषयमा कसरी विचार गर्दछ भन्‍ने हुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनकि तपार्इंले त्यसो गर्नु असल थियो भनेर देख्‍नुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1076	MAT	11	27	yk5w	figs-activepassive	πάντα μοι παρεδόθη ὑπὸ τοῦ Πατρός μου	1	मेरा पिताद्वारा सबै कुरा मलाई सुम्पिएको छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरा पिताले मलाई सबै कुरा सुम्पिदिनुभएको छ” वा “मेरा पिताले सबै कुरा मेरो जिम्मामा दिनुभएको छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1077	MAT	11	27	gd67		πάντα	1	सबैकुराहरू	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) परमेश्‍वर पिता आफैँले र उहाँको राज्यको बारेमा सबै कुरा येशूमा प्रकट गर्नुभयो वा २) परमेश्‍वरले येशूलाई सबै अधिकार दिनुभयो ।
1078	MAT	11	27	j3vk	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός μου	1	मेरा पिता	यो परमेश्‍वरको लागि महत्त्वपूर्ण शीर्षक हो जुन परमेश्‍वर र येशूबीचको सम्बन्धको वर्णन गर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1079	MAT	11	27	s1as		οὐδεὶς ἐπιγινώσκει τὸν Υἱὸν, εἰ μὴ ὁ Πατήρ	1	अनि पिताबाहेक पुत्रलाई कसैले चिन्दैन	“केवल पिताले मात्रै पुत्रलाई चिन्‍नुहुन्छ”
1080	MAT	11	27	rt5b		οὐδεὶς ἐπιγινώσκει	1	कसैले चिन्दैन	यहाँ “चिन्‍नु” शब्‍दको अर्थ कसैसँग परिचित हुनु मात्र होइन । यसको अर्थ व्‍यक्तिहरू आपसमा विशेष सम्‍बन्‍ध भएको हुनाले घनिष्‍ठ रूपले चिन्‍ने कुरा हो ।
1081	MAT	11	27	esp4	figs-123person	τὸν Υἱὸν	1	पुत्र	येशूले तृतीय पुरुषमा आफैँलाई जनाउँदै हुनुहुन्‍थ्‍यो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1082	MAT	11	27	l8xe	guidelines-sonofgodprinciples	τὸν Υἱὸν	1	पुत्र	यो परमेश्‍वरको पुत्र, येशूको लागि एक महत्त्वपूर्ण उपाधि हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1083	MAT	11	27	w6yq		οὐδὲ τὸν Πατέρα τις ἐπιγινώσκει, εἰ μὴ ὁ Υἱὸς	1	पुत्रले बाहेक अरू कसैले पितालाई चिन्दैन	“पुत्रले मात्रै पितालाई चिन्‍दछ”
1084	MAT	11	28	q9x1			0	जोड्ने कथनः	येशूले भीडसँग बोल्नलाई सकाउनुहुन्छ ।
1085	MAT	11	28	x978	figs-you	πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς	1	तिमीहरू सबै	“तिमीहरू”का सबै प्रयोगहरू बहुवचनमा छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1086	MAT	11	28	t2jj	figs-metaphor	οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι	1	जसले परिश्रम गर्दछौ र गह्रौँ बोझले लादिएका छौ	येशूले मानिसहरू सारा व्यवस्थालाई पालन गर्नका लागि तिनीहरूको प्रयासमा निरुत्साहित भएको कुराको विषयमा यसरी कुरा गर्नुहुन्छ कि मानौँ ती नियमहरू गह्रौँ वजनहरू थिए र मानिसहरू ती बोक्‍नलाई परिश्रम गरिरहेका छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “जो धेरै कठिन परिश्रम गरेर निरुत्साहित भएका छन्” वा “जो धेरै कठिन परिश्रम गरेर व्यवस्थालाई सिद्ध रूपमा पालना गर्नलाई निरुत्साहित भएका छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1087	MAT	11	28	f1w4		κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς	1	म तिमीहरूलाई विश्राम दिनेछु	“म तिमीहरूलाई तिमीहरूको परिश्रम र बोझबाट विश्राम दिनेछु”
1088	MAT	11	29	q1ya	figs-metaphor	ἄρατε τὸν ζυγόν μου ἐφ’ ὑμᾶς	1	मेरो जुवा तिमीहरूमाथि लेओ	येशूले निरन्‍तर अलङ्कार प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । मानिसहरूलाई आफ्‍नो चेलाहरू हुन र आफ्‍नो पछि हिंड्‍नका लागि येशूले निमन्‍त्रणा दिंदै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1089	MAT	11	29	t1rh	figs-doublet	πραΰς εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ	1	म नम्र र कोमल हृदयको छु	यहाँ “नम्र” र “कोमल” को आधारभूत रूपमा एउटै अर्थ हुन्‍छ । येशू आफैँचाहिं धार्मिक अगुवाहरूभन्‍दा धेरै नै दयावान् हुनुहुन्‍छ भनेर जोड दिनका लागि उहाँले यी शब्‍दलाई एकसाथ प्रयोग गर्गुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “म भद्र र नम्र छु” वा “म धेरै कोमल छु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublet]])
1090	MAT	11	29	i3qs	figs-metonymy	ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ	1	नम्र हृदयको	यहाँ “हृदय” भनेको व्यक्तिको भित्री व्यक्तित्वको लागि प्रतिस्थापन शब्द हो । “नम्र हृदयको” भनेको “विनम्र”लाई जनाउने वाक्पद्धति हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “विनम्र” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1091	MAT	11	29	i3ls	figs-synecdoche	εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν	1	तिमीहरूले आफ्नो आत्माको निम्ति विश्राम पाउने छौ	यहाँ “आत्‍मा” शब्दले सम्‍पूर्ण व्‍यक्तत्‍वलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूले आफ्‍ना लागि विश्राम प्राप्‍त गर्ने छौ” वा “तिमीहरूले विश्राम गर्न सक्षम हुनेछौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
1092	MAT	11	30	ynf1	figs-parallelism	ὁ γὰρ ζυγός μου χρηστὸς καὶ τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν	1	किनकि मेरो जुवा सजिलो र मेरो भारी हलुका छ	यी दुवै वाक्‍यांशको अर्थ एउटै हो । यहूदी व्‍यवस्‍था पालन गर्नुभन्‍दा येशूका आज्ञा पालन गर्न सजिलो छ भन्‍ने कुरामा उहाँले जोड दिनुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनभने जुन भारी तिमीहरूमाथि म राख्‍दछु, त्‍यो हलुका हुनाले तिमीहरूले त्‍यसलाई बोक्‍न सक्‍नेछौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]])
1093	MAT	11	30	tc2g		τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν	1	मेरो बोझ हलुको छ	यहाँ उल्लेख गरिएको शब्द “हलुको” गह्रौँको विपरीतार्थक शब्द हो, अँध्यारो को विपरीत हैन ।
1094	MAT	12	intro	y7z6			0		मत्ती १२ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा केही अनुवादहरूले पढ्नलाई सजिलो बनाउनलाई कविताको हरेक पङ्क्तिलाई बाँकीको खण्‍डभन्दा दायाँतिर केही पर सार्छन् । १२:१८-२१ मा भएको कवितासँग यूएलटीले यसै गर्छ, जुन पुरानो करारबाट लिइएका शब्दहरू हुन् । यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू विश्रामको दिन परमेश्‍वरका मानिसहरूले विश्रामको दिनको पालन कसरी गर्नुपर्छ भन्‍ने बारेमा यस अध्‍यायले धेरै कुरा भनेको छ । येशूले भन्‍नुभयो कि फरिसीहरूले बनाएका नियमहरूले मानिसहरूलाई विश्राम दिनको पालना गर्न सहायता गरेन जुन तरिकाले तिनीहरूले पालना गरेको परमेश्‍वरले चाहनुभएको थियो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/sabbath]]) “आत्माको विरुद्धमा ईश्‍वरनिन्दा” मानिसहरूले यो पाप गर्दा तिनीहरूले के-के कार्यहरू गर्दछन् वा के-के वचनहरू बोल्‍दछन् भनी कसैलाई थाहा छैन । तापनि तिनीहरूले पवित्र आत्‍मा र उहाँको कामलाई अपमान गर्दछन् । मानिसहरू पापीहरू हुन् र तिनीहरूले क्षमा पाउनका लागि तिनीहरूले परमेश्‍वरमा पुकारा गर्नुपर्दछ भनेर मानिसहरूलाई बुझाउनु पवित्र आत्‍माको कामको एक हिस्‍सा हो । यसकारण, शायद पाप गर्न छोड्‍नलाई कोसिस नगर्ने कुनै पनि व्‍यक्तिले पवित्र आत्‍माको निन्‍दा गरिरहेको हुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/blasphemy]] अनि [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/holyspirit]]) यस अध्यायमा भएका अनुवादका अन्य सम्भाव्य कठिनाइहरू दाजुभाइ र दिदीबहिनी धेरैजसो मानिसहरूले एउटै आमाबुबा भएका मानिसहरूलाई “दाजुभाइ” तथा “दिदीबहिनी” भन्‍दछन्, र तिनीहरूका जीवनमा ती मानिस नै सबैभन्‍दा बढी महत्त्वपूर्ण हुन् भनी विचार गर्दछन् । धेरैजसो मानिसहरूले एउटै हजुरबुबा र हजुरआमा भएका मानिसहरूलाई पनि “दाजुभाइ” तथा “दिदीबहिनी” भन्‍दछन् । यस अध्‍यायमा येशू भन्‍नुहुन्‍छ, स्‍वर्गमा हुनुहुने उहाँको पिताको आज्ञा पालन गर्ने मानिसहरू नै उहाँको लागि सबैभन्‍दा बढी महत्त्वपूर्ण मानिसहरू हुन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/brother]])
1095	MAT	12	1	u1f2			0	सामान्य जानकारीः	यहाँ कथाको नयाँ भाग सुरु हुन्‍छ, जहाँ येशूको सेवाकार्यको बारेमा मानिसहरूबाट विरोध बढेर गएको कुरा लेखकले भनेका छन् । यहाँ, विश्रामको दिनमा दाना टिपेकामा फरिसीहरूले उहाँका चेलाहरूको आलोचना गर्छन् ।
1096	MAT	12	1	m2n1		ἐν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ	1	त्यति बेला	यसले कथाको नयाँ भाग सुरु भएको सङ्केत गर्दछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अलि पछि”
1097	MAT	12	1	tvt9	translate-unknown	τῶν σπορίμων	1	अन्‍नबालीका खेतहरू	अन्‍नबाली रोप्‍ने ठाउँ । यदि गहुँको बारेमा ज्ञात छैन भने र “अन्‍नबाली” चाहिँ केही ज्यादै नै मूलभूत हुन जान्छ भने, त्यस्तो अवस्थामा तपाईंले “ती बिरुवाका खेतहरू जसबाट तिनीहरूले रोटी बनाउँछन्” भन्‍ने वाक्यांशलाई प्रयोग गर्न सक्‍नुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-unknown]])
1098	MAT	12	1	yrf8		τίλλειν στάχυας καὶ ἐσθίειν	1	अन्‍नबालीका दानाहरू टिप्‍नु र तिनलाई खानु	अरूहरूका खेतहरूमा भएका अन्‍नका दानाहरू टिप्‍नु र खानुलाई चोरी मानिँदैनथ्यो । अरू समयहरूमा नियमसङ्गत नै भएपनि कुनै व्यक्तिले सो काम विश्रामको दिनमा गर्न हुन्थ्यो वा हुँदैनथ्यो भन्‍ने चाहिँ प्रश्‍न हो ।
1099	MAT	12	1	zz4r		τίλλειν στάχυας καὶ ἐσθίειν	1	अन्‍नबालीका दानाहरू टिप्‍नु र तिनलाई खानु	“केही गहुँ टिपे र त्‍यो खाए” वा “केही अन्‍न टिपे र त्‍यो खाए”
1100	MAT	12	1	y5vr		στάχυας	1	अन्‍नका बाला	यो गहुँको बिरुवाको सबैभन्दा टुप्‍पोको भाग हो । यसमा बिरुवाको पाकेको अन्‍न वा बिउ हुन्छ ।
1101	MAT	12	2	swl7		ποιοῦσιν ὃ οὐκ ἔξεστιν ποιεῖν ἐν Σαββάτῳ	1	विश्रामको दिनमा जे अनुचित छ सो गर्नु	अरूहरूका खेतहरूमा भएका अन्‍नका दानाहरू टिप्‍नु र खानुलाई चोरी मानिँदैनथ्यो । अरू समयहरूमा नियमसङ्गत नै भएपनि कुनै व्यक्तिले सो काम विश्रामको दिनमा गर्न हुन्थ्यो वा हुँदैनथ्यो भन्‍ने चाहिँ प्रश्‍न हो ।
1102	MAT	12	2	mch7		οἱ…Φαρισαῖοι	1	फरिसीहरू	यसले फरिसी सबैलाई जनाउँदैन । वैकल्‍पिक अनुवादः “केही फरिसीहरू”
1103	MAT	12	2	nh12		ἰδοὺ, οἱ μαθηταί σου	1	हेर्नुहोस्, तपाईंका चेलाहरू	“हेर्नुहोस्, तपाईंका चेलाहरू ।” चेलाहरूले जे गरिरहेका थिए, त्‍यसमा ध्‍यान खिच्‍नका लागि फरिसीहरूले यो शब्‍द प्रयोग गरे ।
1104	MAT	12	3	mzn1			0	जोड्ने कथनः	फरिसीहरूका आलोचनालाई येशूले जवाफ दिनुहुन्‍छ ।
1105	MAT	12	3	et11		αὐτοῖς	1	तिनीहरूलाई	“फरिसीहरूलाई”
1106	MAT	12	3	d712	figs-rquestion	οὐκ ἀνέγνωτε τί ἐποίησεν Δαυεὶδ, ὅτε ἐπείνασεν καὶ οἱ μετ’ αὐτοῦ	1	के तिमीहरूले कलिल्यै पढेका छैनौ ... उनीसँग भएका ... ?	फरिसीहरूका आलोचनाको जवाफ दिन येशूले एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । तिनीहरूले पढेका धर्मशास्‍त्रको अर्थलाई विचार गर्न येशूले तिनीहरूलाई चुनौति दिनुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मलाई थाहा छ, यो कुराको बारेमा तिमीहरूले पढेका छौ ... उनीसँग भएका” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1107	MAT	12	4	blm5		τὸν οἶκον τοῦ Θεοῦ	1	परमेश्‍वरको भवन	दाउदको समयमा मन्‍दिर निर्माण भएकै थिएन । वैकल्‍पिक अनुवादः “पवित्र वासस्‍थान” वा “परमेश्‍वरको आराधना गर्ने ठाउँ”
1108	MAT	12	4	ue7l	figs-explicit	τοὺς ἄρτους τῆς Προθέσεως	1	उपस्थितिको रोटी	पवित्र वासस्‍थानमा पूजाहारीले परमेश्‍वरको उपस्‍थितिमा राखेको पवित्र रोटी । वैकल्‍पिक अनुवादः “पूजाहारीले परमेश्‍वरको सामुमा राख्‍ने रोटी” वा “पवित्र रोटी” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1109	MAT	12	4	c6a8		τοῖς μετ’ αὐτοῦ	1	तिनीहरू जो उनीसँगै थिए	“ती मानिसहरू जो दाऊदसँगै थिए”
1110	MAT	12	4	lkx9		εἰ μὴ τοῖς ἱερεῦσιν μόνοις	1	तर पूजाहारीहरूको लागि मात्र	“तर, व्यवस्थाअनुसार, केवल पूजाहारीले मात्र त्यो खान सक्‍थे”
1111	MAT	12	5	tjh3			0	जोड्ने कथनः	येशूले फरिसीहरूलाई निरन्‍तर जावाफ दिनुहुन्‍छ ।
1112	MAT	12	5	f79q	figs-rquestion	οὐκ ἀνέγνωτε ἐν τῷ νόμῳ, ὅτι τοῖς Σάββασιν οἱ ἱερεῖς ἐν τῷ ἱερῷ τὸ Σάββατον βεβηλοῦσιν, καὶ ἀναίτιοί εἰσιν?	1	के तिमीहरूले व्यवस्थामा पढेका छैनौ कि ... तर निर्दोष हुन्छन् ?	फरिसीहरूका आलोचनाको जवाफ दिन येशूले एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । तिनीहरूले पढेका धर्मशास्‍त्रको अर्थलाई विचार गर्न येशूले तिनीहरूलाई चुनौति दिनुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “पक्‍कै पनि तिमीहरूले व्यवस्थामा पढेका छौ कि ... तर निर्दोष रहन्छन् ।” वा “तिमीहरूलाई थाहा हुनुपर्छ कि व्यवस्थाले सिकाउँछ कि ... तर निर्दोष रहन्छन् ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1113	MAT	12	5	dqe9		τὸ Σάββατον βεβηλοῦσιν	1	विश्रामको दिनको निन्दा गर्नु	“तिनीहरूले अरू दिनहरूमा गर्ने कुराहरू विश्रामको दिनमा गर्नु”
1114	MAT	12	5	i6y9		ἀναίτιοί εἰσιν	1	निर्दोष रहन्छन्	“परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई दण्‍ड दिनुहुनेछैन” वा “परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई दोषी ठान्‍नुहुन्‍न”
1115	MAT	12	6	ji7a		λέγω…ὑμῖν	1	म तिमीहरूलाई भन्दछु	यसले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
1116	MAT	12	6	k4mn	figs-123person	τοῦ ἱεροῦ μεῖζόν	1	मन्दिरभन्दा महान् कोही ... छ	“कोही एकजना जो मन्दिरभन्दा बढी महत्त्वपूर्ण छन् ।” येशूले आफैँलाई बढी महान् व्यक्तिको रूपमा जनाउँदै हुनुहुन्थ्यो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1117	MAT	12	7	rh53			0	सामान्य जानकारीः	पद ७ मा, फरिसीहरूलाई हप्‍काउनका लागि येशूले होसे अगमवक्ताबाट उदधृत गर्नुहुन्‍छ ।
1118	MAT	12	7	vye2			0	जोड्ने कथनः	येशूले फरिसीहरूलाई निरन्‍तर जावाफ दिनुहुन्‍छ ।
1119	MAT	12	7	ypj7	figs-explicit	εἰ δὲ ἐγνώκειτε τί ἐστιν, ἔλεος θέλω καὶ οὐ θυσίαν, οὐκ ἂν κατεδικάσατε τοὺς ἀναιτίους	1	‘म कृपा चाहन्छु र बलिदान होइन’ भन्‍ने कुराको अर्थ तिमीहरूले बुझेका भए तिमीहरूले निर्दोष मानिसलाई दोष लगाउने थिएनौ	यहाँ येशूले धर्मशास्‍त्रबाट उदधृत गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “होशे अगमवक्ताले धेरै पहिले यो कुरा लेखेः ‘म कृपा चाहन्छु र बलिदान होइन ।’ यसको अर्थ के हो भनी तिमीहरूले बुझेका भए, तिमीहरूले निर्दोष मानिसलाई दोष लगाउने थिएनौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1120	MAT	12	7	e1ju		ἔλεος θέλω καὶ οὐ θυσίαν	1	म कृपा चाहन्छु र बलिदान होइन	मोशाको व्‍यवस्‍थामा, परमेश्‍वरले इस्राएलीहरूलाई बलिदान चढाउने आज्ञा दिनुभयो । यसको अर्थ परमेश्‍वरले बलिदानलाई भन्‍दा कृपालाई धेरै महत्त्‍व दिनुहुन्‍छ ।
1121	MAT	12	7	jw57		θέλω	1	म चाहन्छु	“म” सर्वनामले परमेश्‍वरलाई जनाउँछ ।
1122	MAT	12	7	s23l	figs-nominaladj	τοὺς ἀναιτίους	1	निर्दोष	यसलाई विशेषणको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू जो दोषी छैनन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-nominaladj]])
1123	MAT	12	8	l7g3	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र	येशूले आफैँलाई जनाउँदै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1124	MAT	12	8	jx98		Κύριος…ἐστιν τοῦ Σαββάτου	1	विश्रामको दिनको प्रभु हो	“विश्राम दिनमाथि प्रभुत्‍व गर्नुहुन्‍छ” वा “मानिसहरूले विश्राम दिनको दिनमा के-के गर्न सक्‍छन् भनी नियमहरू बनाउनुहुन्‍छ”
1125	MAT	12	9	i489			0	सामान्य जानकारीः	यहाँ परिवेश त्यसभन्दा पछिको समयमा सर्छ जुन समयमा येशूले एकजना मानिसलाई विश्रामको दिनमा निको पार्नुभएकोमा उहाँको आलोचना गर्छन् ।
1126	MAT	12	9	hns8		καὶ μεταβὰς ἐκεῖθεν	1	त्‍यसपछि येशू त्यहाँबाट जानुभयो	“येशू अन्‍नबालीका खेतहरूबाट हिँड्नुभयो” वा “त्यसपछि येशू जानुभयो”
1127	MAT	12	9	y4me		τὴν συναγωγὴν αὐτῶν	1	तिनीहरूको सभाघर	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) “तिनीहरूको” शब्दले त्यस सहरका यहूदीहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सभाघर” वा २) “तिनीहरूको” शब्दले येशूले भर्खरै कुरा गर्नुभएको यहूदीहरूलाई जनाउँछ, र यो नै त्यो सभाघर थियो जहाँ तिनीहरू र त्यस सहरका अन्य यहूदीहरू भेला हुन्थे । “तिनीहरूको” शब्दको अर्थ सभाघर फरिसीहरूको नै हो भन्‍ने चाहिँ होइन । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू जाने सभाघर”
1128	MAT	12	10	kjf6		ἰδοὺ	1	हेर	“हेर” शब्दले कथामा आएका एउटा नयाँ व्यक्तिप्रति हामीलाई सचेत गराउँछ । तपाईंको भाषामा यसो गर्ने तरिका हुन सक्‍छ ।
1129	MAT	12	10	xb13		ἄνθρωπος χεῖρα ἔχων ξηράν	1	एउटा मानिस जसको सुकेको हात थियो	“एक जना मानिस जसको हात पक्षाघात भएको थियो” वा “लङ्गडा हात भएको एक जना मानिस”
1130	MAT	12	10	t948		ἐπηρώτησαν αὐτὸν λέγοντες, εἰ ἔξεστι τοῖς Σάββασιν θεραπεύειν? ἵνα κατηγορήσωσιν αὐτοῦ	1	फरिसीहरूले येशूलाई यसो भनेर सोधे, “के विश्राम दिनमा निको पार्नु विधिवत् कुरा हो ?” ताकि तिनीहरूले उहाँलाई पाप गरेको दोष लगाउन सक्दथे	“फरिसीहरूले येशूलाई पाप गरेको दोष लगाउन चाहान्‍थे, यसैले तिनीहरूले उहाँलाई सोधे, ‘के विश्राम दिनमा निको पार्नु विधिवत् कुरा हो ?’”
1131	MAT	12	10	gdj6		εἰ ἔξεστι τοῖς Σάββασιν θεραπεύειν?	1	के विश्राम दिनमा निको पार्नु उचित छ	“मोशाको व्‍यवस्‍थाअनुसार, के एक व्‍यक्तिले अर्को व्‍यक्तिलाई विश्राम दिनमा निको पार्न सक्‍दछ”
1132	MAT	12	10	c1cc	figs-explicit	ἵνα κατηγορήσωσιν αὐτοῦ	1	ताकि तिनीहरूले उहाँलाई पापको दोष लगाउन सकून्	फरिसीहरूले येशूलाई मानिसहरूका सामु दोष लगाउने इच्‍छा मात्र गरेनन् । तिनीहरूले येशूलाई मोशाको व्‍यवस्‍थासँग बाझिने किसिमको जवाफ पनि दिन खोजे, र यसरी तिनीहरूले उहाँलाई न्‍यायाधीशका सामु लैजान र उहाँलाई व्‍यवस्‍था भङ्ग गरेको भनेर विधिवत् रूपले आरोप लगाउन सक्‍दथे । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1133	MAT	12	11	g98l			0	जोड्ने कथनः	येशूले फरिसीहरूको आलोचनालाई जावाफ दिनुहुन्‍छ ।
1134	MAT	12	11	ng4j	figs-rquestion	τίς ἔσται ἐξ ὑμῶν ἄνθρωπος, ὃς ἕξει πρόβατον ἕν, καὶ ἐὰν ἐμπέσῃ τοῦτο τοῖς Σάββασιν εἰς βόθυνον, οὐχὶ κρατήσει αὐτὸ καὶ ἐγερεῖ?	1	तिमीहरूमध्ये को त्यस्तो मानिस होला, जसले, यदि उसको एउटा भेडा ... त्यसलाई पक्रदैन र बाहिर तान्दैन ?	फरिसीहरूलाई जवाफ दिन येशूले एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । विश्राम दिनमा तिनीहरूले के-के काम गर्न सक्‍दछन् भनी विचार गर्न येशूले तिनीहरूलाई चुनौति दिनुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूमध्ये हरेकले, यदि तिमीहरूको एउटा भेडा ... त्यस भेडालाई पक्रने थियौ र त्यसलाई बाहिर तान्‍ने थियौ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1135	MAT	12	12	s2tu		πόσῳ οὖν διαφέρει ἄνθρωπος προβάτου?	1	एउटा मानिसको मूल्य त्यो भेडाभन्दा कति बढी छ !	“कति बढी” भन्‍ने वाक्‍यांशले भनाइमा जोड दिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “स्‍पष्‍‍ट रूपमा, एक जना मानिस एउटा भेडाभन्दा बढी मूल्‍यवान् हुन्‍छ !” वा “एक जना मानिस एउटा भेडाभन्दा कति बढी मूल्‍यवान् हुन्‍छ सो विचार गर”
1136	MAT	12	12	a9ld		ἔξεστιν τοῖς Σάββασιν καλῶς ποιεῖν	1	विश्रामको दिनमा असल गर्न उचित छ	“विश्रामको दिनमा असल गर्नेहरूले व्यवस्थाको पालना गरिरहेका छन्”
1137	MAT	12	13	be8u	figs-quotations	τότε λέγει τῷ ἀνθρώπῳ, ἔκτεινόν σου τὴν χεῖρα.	1	अनि येशूले त्यस व्यक्तिलाई भन्‍नुभयो, “तिम्रो हात पसार ।”	यसलाई अप्रत्‍यक्ष उद्धरणको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्‍यसपछि येशूले त्‍यो मानिसलाई उसको हात पसार्ने आदेश दिनुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
1138	MAT	12	13	ljl6		τῷ ἀνθρώπῳ	1	मानिसलाई	“पक्षाघाती हात भएको मानिसलाई” वा “अपाङ्ग हात भएको मानिसलाई”
1139	MAT	12	13	fm9r		ἔκτεινόν σου τὴν χεῖρα	1	तिम्रो हात पसार	“तिम्रो हात बाहिर निकाल” वा “तिम्रो हात फैलाऊ”
1140	MAT	12	13	s5ep		ἐξέτεινεν	1	उसले त्यो पसार्‍यो	“त्यस मानिसले ... पसार्‍यो”
1141	MAT	12	13	jry3	figs-activepassive	ἀπεκατεστάθη, ὑγιὴς	1	त्यसलाई सद्दे बनाइयो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यो फेरि सद्दे भयो” वा “त्यो पुनः असल भयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1142	MAT	12	14	w4zl		συμβούλιον ἔλαβον κατ’ αὐτοῦ	1	उहाँको विरुद्धमा मतो गरे	“येशूलाई हानि गर्ने योजना बनाए”
1143	MAT	12	14	jdn2		ὅπως αὐτὸν ἀπολέσωσιν	1	तिनीहरूले उहाँलाई कसरी मार्न सक्‍छन् भनी	“तिनीहरूले येशूलाई कसरी मार्न सक्छन् भनेर छलफल गरिरहेका थिए”
1144	MAT	12	15	d4lk			0	सामान्य जानकारीः	येशूका कार्यहरूले यशैयाका अगमवाणीहरूमध्ये एउटालाई कसरी पूरा गर्‍यो भनेर यस विवरणले व्याख्या गर्छ ।
1145	MAT	12	15	d5l9		ὁ δὲ Ἰησοῦς γνοὺς, ἀνεχώρησεν	1	जसै येशूले यो थाहा पाउनुभयो, उहाँ जानुभयो	“फरिसीहरूले के योजना गरिरहेका थिए भनेर येशू जानकार हुनुभयो, त्यसैले उहाँ”
1146	MAT	12	15	hw22		ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν	1	उहाँ त्यहाँबाट जानुभयो	“ ... बाट बिदा हुनुभयो” वा “जानुभयो”
1147	MAT	12	16	bk1n		μὴ φανερὸν αὐτὸν ποιήσωσιν	1	उहाँलाई परिचित नबनाउन तिनीहरूलाई	“उहाँको बारेमा अरू कसैलाई पनि नभन्‍न भनी”
1148	MAT	12	17	dc7z		ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν	1	ताकि जे भनिएको थियो, सो सत्य हुन आओस्	“ताकि ... सो सत्य हुन आओस्” भन्‍ने वाक्यांशलाई एउटा नयाँ वाक्‍यको सुरुवातको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यो चाहिँ ... पूरा हुनलाई थियो”
1149	MAT	12	17	mcd7		τὸ ῥηθὲν διὰ Ἠσαΐου τοῦ προφήτου	1	भन्दै, जे यशैया अगमवक्ताद्वारा भनिएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जे परमेश्‍वरले यशैया अगमवक्ताद्वारा लामो समय अघि भन्‍नुभयो”
1150	MAT	12	18	zkt7			0	जोड्ने कथनः	येशूको सेवाकार्यले धर्मशास्‍त्र पूरा गर्‍यो भनी दर्शाउनका लागि यहाँ मत्तीले यशैया अगमवक्ताबाट उद्धृत गर्नुभयो ।
1151	MAT	12	18	f5kz		ἰδοὺ	1	हेर	“हेर” वा “सुन” वा “मैले तिमीहरूलाई बताउन लागेको कुरामा ध्यान देऊ”
1152	MAT	12	18	fjw6		μου…ᾑρέτισα…μου…μου…θήσω…μου	1	मेरा ... मैले चुनेको छु... म ... राखिदिनेछु	यी शब्दहरूका सबै प्रयोगहरूले परमेश्‍वरलाई जनाउँछन् । परमेश्‍वरले आफूलाई भन्‍नुभएको कुरालाई यशैयाले उद्धरण गर्दै छन् ।
1153	MAT	12	18	yv4f		ὁ ἀγαπητός μου εἰς ὃν εὐδόκησεν ἡ ψυχή μου	1	मेरा प्रिय, जसमा मेरो प्राण प्रसन्‍न छ	“तिनी मेरो प्रिय हुन्, म तिनीसँग धेरै प्रसन्‍न छु”
1154	MAT	12	18	s6a4	figs-synecdoche	εἰς ὃν εὐδόκησεν ἡ ψυχή μου	1	जसमा मेरो प्राण प्रसन्‍न छ	यहाँ “प्राण” शब्‍दले सम्‍पूर्ण व्‍यक्तिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जससँग म धेरै खुशी छु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
1155	MAT	12	18	jh8p	figs-explicit	κρίσιν τοῖς ἔθνεσιν ἀπαγγελεῖ	1	तिनले अन्यजातिहरूलाई न्यायको घोषणा गर्नेछन्	यसको अर्थ हुन्छ कि परमेश्‍वरको सेवकले अन्यजातिहरूलाई न्याय हुनेछ भनेर भन्‍नेछन् । यसलाई प्रस्‍ट गरेर भन्‍न सकिन्छ कि परमेश्‍वर नै हुनुहुन्छ जसले न्याय ल्याउनुहुनेछ, र भाववाचक नामपद शब्द “न्याय”लाई “जे ठीक छ” भनेर व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनले जातिहरूलाई घोषणा गर्नेछन् कि परमेश्‍वरले तिनीहरूको लागि जे ठीक छ सो गर्नुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
1156	MAT	12	19	me7p			0	जोड्ने कथनः	मत्तीले अगमवक्ता यशैयाबाट निरन्‍तर उद्धृत गर्दछन् ।
1157	MAT	12	19	hb2m	figs-metonymy	οὐδὲ ἀκούσει τις…τὴν φωνὴν αὐτοῦ	1	नता कसैले तिनको स्वर सुन्‍नेछ	यहाँ मानिसहरूले तिनको स्वर नसुन्‍ने कुराले तिनले ठूलो स्वर गरी नबोल्‍ने कुरालाई प्रतिनिधित्व गर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनले ठूलो स्‍वरले बोल्‍नुहुनेछैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1158	MAT	12	19	gj1p		οὐκ ἐρίσει…αὐτοῦ	1	तिनले झगडा गर्नेछैनन् ... तिनको	यी शब्दहरूका सबै प्रयोगहरूले परमेश्‍वरको चुनिएको सेवकालाई जनाउँछन् ।
1159	MAT	12	19	jr87	figs-idiom	ἐν ταῖς πλατείαις	1	गल्‍लीहरूमा	यो लक्षाणको रूपमा प्रयोग शब्‍द हो जसको अर्थ “सार्वजनिक रूपमा” भन्‍ने हुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सहरहरू र गाउँहरूमा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1160	MAT	12	20	ii4c		οὐ κατεάξει, καὶ λίνον τυφόμενον οὐ σβέσει, ἕως ἂν ἐκβάλῃ εἰς νῖκος τὴν κρίσιν	1	तिनले भाँच्‍नेछैनन्	“तिनी” शब्दका सबै प्रयोगहरूले परमेश्‍वरको चुनिएको सेवकालाई जनाउँछन् ।
1161	MAT	12	20	cdk2	figs-metaphor	κάλαμον συντετριμμένον οὐ κατεάξει, καὶ λίνον τυφόμενον οὐ σβέσει	1	तिनले फुटेको निगालोलाई भाँच्‍नेछैनन्; तिनले धिपधिप भइरहेको सलेदोलाई निभाउनेछैनन्	यी दुवै वाक्‍यका अर्थ एउटै हुन्‍छ । परमेश्‍वरले चुन्‍नुभएको सेवक नम्र र दयालु हुन्‍छन् भनी जोड दिनका लागि ती अलङ्कारहरू हुन् । “फुटेको निगालो” र “धिपधिप बलिरहेको सलेदो” दुवैले कमजोर र चोट पुग्‍न सक्‍ने मानिसलाई जनाउँछन् । यदि यो अलङ्कारले अलमलमा पार्दछ भने, तपाईंले यसलाई शाब्‍दिक अर्थ दिने गरी अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः“कमजोर मानिसहरूप्रति तिनी दयालु हुनेछन्, र चोट पुग्‍न सक्‍नेहरूप्रति तिनी नम्र हुनेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1162	MAT	12	20	m4uz		κάλαμον συντετριμμένον	1	फुटेको निगालो	“बिगार भएको बिरुवा”
1163	MAT	12	20	y8mn		λίνον τυφόμενον οὐ σβέσει	1	तिनले धिपधिप भइरहेको सलेदोलाई निभाउनेछैनन्	“तिनले धिपधिप भइरहेको सलेदोको आगोलाई मार्नेछैनन्” वा “तिनले धिपधिप भइरहेको कुनै पनि सलेदोलाई बल्‍नबाट रोक्‍नेछैनन्”
1164	MAT	12	20	bjg2		λίνον τυφόμενον	1	धिपधिप भइरहेको सलेदो	यसले बत्ती निभेर धुवाँ आउनै लागेको कमजोर दियोलाई जनाउँछ, र यो धुवाउने अवस्‍था हो ।
1165	MAT	12	20	rer7		λίνον τυφόμενον…ἕως	1	नपुर्‍याएसम्म सलेदो	यसलाई नयाँ वाक्‍यमा यसरी अनुवाद गर्न सकिन्छः “सलेदो । सम्‍म उहाँले यो काम गर्नुहुनेछ”
1166	MAT	12	20	b6tw	figs-abstractnouns	ἂν ἐκβάλῃ εἰς νῖκος τὴν κρίσιν	1	तिनले विजयलाई न्यायमा पुर्‍याउँछन्	कसैलाई विजयमा पुर्‍याउने कुराले उसलाई विजयी तुल्याउने कुरालाई प्रतिनिधित्व गर्छ । न्यालाई विजयी तुल्याउने कुराले अनुचित कुराहरूलाई ठीक बनाउने कुरालाई प्रतिनिधित्व गर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनले सबैकुराहरूलाई ठीक बनाउँछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
1167	MAT	12	21	w3rq	figs-synecdoche	τῷ ὀνόματι αὐτοῦ	1	तिनको नाउँमा	यहाँ “नाउँ” शब्‍दले सम्‍पूर्ण व्‍यक्तिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनमा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
1168	MAT	12	22	nba2			0	सामान्य जानकारीः	यहाँ दृश्‍य घटना पछिको समयमा पुग्‍दछ, जति बेला येशूले शैतानको शक्तिले मानिसलाई निको पारेको भनी फरिसीहरूले उहाँलाई दोष लगाउँछन् ।
1169	MAT	12	22	e1g4	figs-activepassive	τότε προσηνέχθη αὐτῷ δαιμονιζόμενος, τυφλὸς καὶ κωφός	1	अनि भूतात्माले सताएको एक जना अन्धो र बोल्न नसक्‍ने व्यक्ति येशूकहाँ ल्याइयो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अनि भूतात्माले नियन्‍त्रण गरेको हुनाले अन्धो भएको र बोल्न नसक्‍ने व्यक्तिलाई कसैले येशूकहाँ लिएर आयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1170	MAT	12	22	k2vt		προσηνέχθη αὐτῷ…τυφλὸς καὶ κωφός	1	अन्धो र गूँगो कोही मानिस	“कोही व्यक्ति जसले देख्‍न सक्दैनथ्यो र बोल्‍न सक्दैनथ्यो”
1171	MAT	12	23	gy5z		ἐξίσταντο πάντες οἱ ὄχλοι	1	सारा भीड छक्‍क पर्‍यो	“त्यस मानिसलाई येशूले निको पार्नुभएको देख्‍ने सबै मानिसहरू ज्यादै अचम्‍मित भएका थिए”
1172	MAT	12	23	ink7		ὁ υἱὸς Δαυείδ	1	दाऊदका पुत्र	यो ख्रीष्‍ट वा मसिहको नाउँ हो ।
1173	MAT	12	23	h8kf		υἱὸς	1	पुत्र	यहाँ यसको अर्थ “ ... को सन्‍तान” हुन्छ ।
1174	MAT	12	24	m2jr			0	सामान्य जानकारीः	पद २५ मा, येशूले शैतानको शक्तिले त्‍यो मानिसलाई निको पारेको भन्‍ने फरिसीहरूले दोष लगाएको कुरामा उहाँले जवाफ दिन सुरु गर्नुहुन्‍छ ।
1175	MAT	12	24	wmi1		ἀκούσαντες	1	यस विषयमा सुने	यसले अन्धो, बहिरो, र भूतात्मा लागेको मानिसलाई निको पारेको आश्‍चर्यकर्मलाई जनाउँछ ।
1176	MAT	12	24	p1mi	figs-doublenegatives	οὗτος οὐκ ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια, εἰ μὴ ἐν τῷ Βεελζεβοὺλ	1	यो मानिसले अरू कसैद्वारा होइन तर बालजिबुलद्वारा भूतहरू निकाल्दछ	यसलाई सकारात्मक रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । “यस मानिसले आफू बालजिबुलको सेवक भएकोले मात्र भूतहरू निकाल्‍न सक्दछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
1177	MAT	12	24	wj1y		οὗτος	1	यस मानिस	तिनीहरूले येशूलाई इन्कार गर्दछन् भनेर देखाउन फरिसीहरूले येशूलाई उहाँको नामद्वारा सम्बोधन गर्दैनन् ।
1178	MAT	12	24	cii4		ἄρχοντι τῶν δαιμονίων	1	भूतात्माहरूको राजकुमार	“भूतात्माहरूको प्रमुख”
1179	MAT	12	25	i1sd	writing-proverbs	πᾶσα βασιλεία μερισθεῖσα καθ’ ἑαυτῆς ἐρημοῦται, καὶ πᾶσα πόλις ἢ οἰκία μερισθεῖσα καθ’ ἑαυτῆς οὐ σταθήσεται	1	आफैँमा विभाजित भएको हरेक राज्यलाई उजाड पारिनेछ, अनि आफैँमा विभाजित भएको हरेक सहर वा घर टिक्‍ने छैन	फरिसीहरूलाई जावफ दिन येशूले उखानको प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । यी दुवै वाक्‍यका अर्थ एउटै हो । यी वाक्‍यले जोड दिन्‍छन् कि बालजिबुलले अरू भूतात्‍माहरूसित युद्ध गर्नका लागि आफ्‍नो शक्ति खर्च गर्ने भन्‍ने कुराको कुनै अर्थ हुँदैन । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-proverbs]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]])
1180	MAT	12	25	g9ec	figs-metonymy	πᾶσα βασιλεία μερισθεῖσα καθ’ ἑαυτῆς ἐρημοῦται	1	आफैँमा विभाजित भएको हरेक राज्यलाई उजाड पारिने छ	यहाँ “राज्य” शब्‍दले राज्यमा बसोबास गर्ने मानिसहरूलाई जनाउँछ । यसलाई कर्तृ वाच्यमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब राज्यका मानिसहरू एकआपसमा झगडा गर्दछन्, तब त्‍यो राज्य टिक्‍ने छैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1181	MAT	12	25	kn8c	figs-metonymy	πᾶσα πόλις ἢ οἰκία μερισθεῖσα καθ’ ἑαυτῆς οὐ σταθήσεται	1	अनि आफैँमा विभाजित भएको हरेक सहर वा घर टिक्‍ने छैन	यहाँ “सहर” शब्‍दले त्‍यसमा बसोबास गर्ने मानिसहरूलाई जनाउँछ, अनि “घर” शब्‍दले परिवारलाई जनाउँछ । “आफैँमा विभाजित भएको” हुनुले त्यसका मानिसहरू एक आपसमा लडिरहेका कुरालाई प्रतिनिधित्व गर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब मानिसहरू एक आपसमा झगडा गर्दछन्, तब त्‍यस कुराले सहर वा परिवारलाई नष्‍ट पार्दछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1182	MAT	12	26	gm6j			0	जोड्ने कथनः	शैतानको शक्तिद्वारा येशूले त्यो मानिसलाई निको पार्नुभयो भनेर फरिसीहरूले भनेका कुरालाई येशूले निरन्तर जवाफ दिनुहुन्छ ।
1183	MAT	12	26	i42r	figs-metonymy	εἰ ὁ Σατανᾶς τὸν Σατανᾶν ἐκβάλλει	1	यदि शैतानले नै शैतानलाई निकाल्दछ भने	शैतानको दोस्रो प्रयोगले शैतानको सेवा गर्ने भूतात्माहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यदि शैतानले त्यसको आफ्नै भूतात्माहरूको विरुद्धमा काम गर्छ भने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1184	MAT	12	26	ah7t	figs-rquestion	πῶς οὖν σταθήσεται ἡ βασιλεία αὐτοῦ?	1	त्यसको राज्य कसरी टिक्ला ?	फरिसीहरूले भनिरहेका कुरा तार्किक छैन भनेर तिनीहरूलाई देखाउनका लागि येशूले यो प्रश्‍न चलाउनुहुन्छ । वैकल्पिक अनुवादः “यदि आफैँमा विभाजित भएको भए, त्यसको राज्य खडा हुन सक्दैन !” वा “यदि शैतान आफ्‍ना भूतात्माहरूको विरुद्धमा लड्ने हो भने, त्यसको राज्य टिक्‍न सक्दैन !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1185	MAT	12	27	nvv9		Βεελζεβοὺλ	1	बालजिबुल	यस नामले “शैतान” (पद २६) भन्‍ने व्यक्तिलाई नै जनाउँछ ।
1186	MAT	12	27	gee9	figs-rquestion	οἱ υἱοὶ ὑμῶν ἐν τίνι ἐκβάλλουσιν?	1	तिमीहरूका छोराहरूले कसद्वारा तिनीहरूलाई निकाल्छन् त ?	फरिसीहरूलाई लाई चुनौति दिनका लागि येशूले अर्को प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्‍यसो भए तिमीहरूले भन्‍नुपर्छ, तिमीहरूलाई पछ्‍याउनेहरूले पनि बालजिबुलको शक्तिले भूतात्‍माहरू निकाल्‍दछन् । तर यो कुरा सत्‍य होइन भन्‍ने तिमीहरूलाई थाहा छ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1187	MAT	12	27	x9je	figs-metaphor	οἱ υἱοὶ ὑμῶν	1	तिमीहरूका छोराहरू	येशूले फरिसीहरूसँग कुरा गर्दै हुनुहुन्‍थ्‍यो । “तिमीहरूका छोराहरू” भन्‍ने वाक्‍यांशले तिनीहरूका अनुयायीहरू जनाउँछ । गुरु वा अगुवाको पछि लाग्‍नेहरूलाई जनाउने यो एउटा प्रचलित तरिका थियो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूका अनुयायीहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1188	MAT	12	27	jja2		διὰ τοῦτο, αὐτοὶ κριταὶ ἔσονται ὑμῶν	1	यसैकारण तिनीहरू तिमीहरूका न्यायाधीश हुनेछन्	“तिमीहरूका चेलाहरूले परमेश्‍वरको शक्तिले भूतात्‍माहरू निकाल्‍ने हुनाले, मेरो बारेमा तिमीहरूले भनेका कुरा गलत हुन् भनी तिनीहरूले नै प्रमाणित गर्दछन् ।”
1189	MAT	12	28	f3n7			0	जोड्ने कथनः	येशूले निरन्‍तर फरिसीहरूलाई जवाफ दिनुहुन्‍छ ।
1190	MAT	12	28	zb4d		εἰ δὲ…ἐγὼ	1	तर यदि मैले	यहाँ “यदि” शब्‍दले येशूले आफैँले भूतात्‍मालाई उहाँले भूतात्माहरूलाई कसरी बाहिर निलाल्‍नुहुन्‍छ भनेर प्रश्‍न गरेको अर्थ लाग्‍दैन । यहाँ साँचो कथनको परिचय गराउन येशूले यहाँ यो शब्‍द प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तर किनभने म”
1191	MAT	12	28	r5dg	figs-metonymy	ἄρα ἔφθασεν ἐφ’ ὑμᾶς ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ	1	तब परमेश्‍वरको राज्य तिमीहरूमा आएको छ	“तब परमेश्‍वरको राज्य तिमीहरूका बीचमा आएको छ ।” यहाँ “राज्‍य” शब्दले राजाको रूपमा परमेश्‍वरले गर्नुहुने शासनलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यसको अर्थ तिमीहरूका बीचमा परमेश्‍वरले आफ्‍नो शासनको स्‍थापना गर्नुभएको छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1192	MAT	12	28	f1wj	figs-you	ἔφθασεν ἐφ’ ὑμᾶς	1	तिमीहरूमा आएको छ	यहाँ “तिमीहरू” शब्‍द बहुवचन हो र इस्राएलका मानिसहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1193	MAT	12	29	t4vu	figs-parables	πῶς δύναταί τις εἰσελθεῖν εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἰσχυροῦ καὶ τὰ σκεύη αὐτοῦ ἁρπάσαι, ἐὰν μὴ πρῶτον δήσῃ τὸν ἰσχυρόν? καὶ τότε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ διαρπάσει	1	कुनै मानिसले ... उसको घरमा छिरेर उसका सामानहरू कसरी चोर्न सक्छ	फरिसीहरूलाई निरन्‍तर जवाफ दिनका लागि येशूले एउटा उखानको प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । येशूका कुराको अर्थ, उहाँ शैतानभन्‍दा बढी बलियो हुनुभएको हुनाले उहाँले भूतात्मालाई बाहिर निकाल्‍न सक्‍नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1194	MAT	12	29	w54c	figs-rquestion	πῶς δύναταί τις εἰσελθεῖν εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἰσχυροῦ καὶ τὰ σκεύη αὐτοῦ ἁρπάσαι, ἐὰν μὴ πρῶτον δήσῃ τὸν ἰσχυρόν?	1	कुनै मानिसले एक बलियो व्यक्तिलाई पहिले नबाँधेसम्म ... छिरेर ... कसरी चोर्न सक्छ ?	फरिसीहरू र भीडलाई सिकाउनका लागि येशूले प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “बलियो व्यक्तिलाई पहिले नबाँधीकन ... कोही पनि भित्र छिरेर चोर्न सक्दैन ।” वा “यदि कुनै मानिस भित्र छिर्न चाहन्‍छ भने ... उसले पहिले बलियो मानिसलाई बाँध्नुपर्छ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1195	MAT	12	29	jb6x		ἐὰν μὴ πρῶτον δήσῃ τὸν ἰσχυρόν?	1	बलियो व्यक्तिलाई पहिले नबाँधेसम्म	“बलियो व्यक्तिलाई पहिले नियन्त्रणमा नलिएसम्म”
1196	MAT	12	29	u6vu		τότε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ διαρπάσει	1	त्यसोभए त्यसले उसका सरसामानहरू चोरी गर्नेछ	“त्‍यसपछि उसले चोर्न सक्‍छ” वा “त्‍यसपछि ऊ चोर्न सक्षम हुन्‍छ”
1197	MAT	12	30	ivp9		ὁ μὴ ὢν μετ’ ἐμοῦ	1	जो मसित छैन	“जसले मलाई समर्थन गर्दैन” वा “जसले मसँगै काम गर्दैन”
1198	MAT	12	30	gyk8		κατ’ ἐμοῦ ἐστιν	1	मेरो विरुद्धमा हुन्छ	“मेरो विरोध गर्दछ” वा “मेरो विरुद्धमा काम गर्छ”
1199	MAT	12	30	ek1h	figs-metaphor	ὁ μὴ συνάγων μετ’ ἐμοῦ σκορπίζει	1	जसले मसित बटुल्दैन त्यसले छरपष्‍ट पार्छ	भेडाका बगाललाई गोठालोकहाँ भेला पार्ने वा तिनलाई गोठालोको साथबाट छरपष्‍‍ट पार्ने व्‍यक्ति जनाउने अलङ्कार येशूले प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । येशूको अर्थ हो कि कुनै व्‍यक्तिले मानिसहरूलाई येशूका चेलाहरू हुन सहायता पुर्‍याउँछ, वा मानिसहरूले येशूलाई इन्‍कार गर्ने उसले तुल्‍याउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1200	MAT	12	31	qwg4			0	जोड्ने कथनः	येशूले निरन्‍तर फरिसीहरूलाई जवाफ दिनुहुन्‍छ ।
1201	MAT	12	31	iy8l		λέγω ὑμῖν	1	म तिमीहरूलाई भन्दछु	यसले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
1202	MAT	12	31	q5hk	figs-you	λέγω ὑμῖν	1	म तिमीहरूलाई भन्दछु	यहाँ “तिमीहरूलाई” बहुवचन हो । येशू प्रत्‍यक्ष रूपमा फरिसीहरूसँग बोल्‍दै हुनुहुन्‍छ, तर उहाँले भीडलाई सिकाउँदै पनि हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1203	MAT	12	31	hy38	figs-activepassive	πᾶσα ἁμαρτία καὶ βλασφημία ἀφεθήσεται τοῖς ἀνθρώποις	1	मानिसले गरेको हरेक पाप र ईश्‍वर-निन्दा क्षमा हुनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूले गरेका हरेक पाप र तिनीहरूले भनेका हरेक दुष्‍ट कुराहरू परमेश्‍वरले क्षमा गर्नुहुनेछ” वा “परमेश्‍वरले ती हरेक व्यक्‍तिहरूलाई क्षमा दिनुहुनेछ, जसले पाप गर्दछन् वा दुष्‍ट कुराहरू भन्दछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1204	MAT	12	31	ezx8	figs-activepassive	ἡ…τοῦ Πνεύματος, βλασφημία οὐκ ἀφεθήσεται	1	आत्माको विरुद्धमा गरिएको निन्दा क्षमा हुनेछैन	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले पवित्र आत्माको बारेमा दुष्‍ट कुराहरू भन्‍ने व्यक्तिलाई क्षमा गर्नुहुनेछैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1205	MAT	12	32	gwx2	figs-metonymy	ὃς ἐὰν εἴπῃ λόγον κατὰ τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου	1	जसले मानिसको पुत्रको विरुद्धमा कुनै वचन बोल्छ	यहाँ “वचन” शब्‍दले कसैले भन्‍ने कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसले मानिसको पुत्रको बारेमा कुनै खराब वचन बोल्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1206	MAT	12	32	h79z	figs-123person	τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र	येशूले आफ्‍नै बारेमा कुरा गरिरहनुभएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1207	MAT	12	32	z3ma	figs-activepassive	ἀφεθήσεται αὐτῷ	1	त्यो उसलाई माफ गरिनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले एक व्यक्तिलाई त्यसको लागि क्षमा गर्नुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1208	MAT	12	32	hfs4		οὐκ ἀφεθήσεται αὐτῷ	1	त्यो उसलाई क्षमा गरिने छैन	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले त्यो व्यक्तिलाई क्षमा गर्नुहुनेछैन”
1209	MAT	12	32	lw5j	figs-metonymy	οὔτε ἐν τούτῳ τῷ αἰῶνι οὔτε ἐν τῷ μέλλοντι	1	नता यस युगमा, नता आउनेवालामा	यहाँ “यो संसार” र “आउने संसार”ले वर्तमान् जीवन र त्‍यसपछिको जीवनलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यो जीवनमा वा यसपछिको जीवनमा” वा “अहिले वा कहिल्यै पनि” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1210	MAT	12	33	d73d			0	जोड्ने कथनः	येशूले निरन्‍तर फरिसीहरूलाई जवाफ दिनुहुन्‍छ ।
1211	MAT	12	33	bi8z	writing-proverbs	ἢ ποιήσατε τὸ δένδρον καλὸν καὶ τὸν καρπὸν αὐτοῦ καλόν, ἢ ποιήσατε τὸ δένδρον σαπρὸν καὶ τὸν καρπὸν αὐτοῦ σαπρόν	1	कि त रूखलाई असल बनाओ र त्यसको फललाई पनि असल बनाओ, वा कि त त्यो रूखलाई खराब बनाओ र त्यसको फललाई पनि खराब बनाओ	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) “यदि तिमीहरूले रूखलाई असल बनाउछौ भने, त्यसको फल पनि असल हुने छ, र यदि रूखलाई खराब बनायौ भने, त्यसको फल पनि खराब हुने छ” वा २) “यदि तिमीहरूले कुनै रूख असल छ भनी मान्यौ भने, त्यसको फल असल भएको कारणले हो, र यदि तिमीहरूले कुनै रूख खराब छ भनी मान्यौ भने, त्यसको फल खराब भएको कारणले हो ।” यो एउटा उखान थियो । कुनै व्‍यक्ति असल कि खराब कस्‍तो भनी मानिसहरूले थाहा पाउन तिनीहरूले यो सत्‍यताको प्रयोग गर्नुपर्दछ ।
1212	MAT	12	33	kl16		καλὸν…σαπρὸν	1	असल ... खराब	“स्वस्थ ... रोगी”
1213	MAT	12	33	kz12	figs-metaphor	ἐκ γὰρ τοῦ καρποῦ, τὸ δένδρον γινώσκεται	1	किनकि रूख त्यसको फलद्वारा चिनिन्छ	यहाँ “फल” चाहिँ कुनै व्यक्तिले गर्ने कामको लागि अलङ्कार हो । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूले रूखको फल हेरेर त्यो रूख असल छ वा खराब छ भन्‍ने कुरा थाहा पाउँदछन्” वा “मानिसहरूले कोही व्यक्तिको कामका प्रतिफलहरू हेरेर त्यो व्यक्ति असल छ वा खराब छ भन्‍ने कुरा थाहा पाउँदछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1214	MAT	12	34	r1uv	figs-metaphor	γεννήματα ἐχιδνῶν	1	ए सर्पका सन्तानहरू	यहाँ “सन्तानहरू” ले “को विशेषता भएका,” भन्‍ने अर्थ लाग्‍दछ । सर्पहरू विषालु सर्पहरू हुन् जो खतरनाक हुन्छन् र खराबलाई प्रतिनिधित्व गर्छन् । तपाईंले यस्तै वाक्यांशलाई मत्ती ३:७ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो हेर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1215	MAT	12	34	pl4g	figs-you	γεννήματα…δύνασθε	1	ए ... सन्तानहरू ... तिमीहरू भन्छौ ...तिमीहरू ... हौ	यी बहुवचन हुन् र फरिसीहरूलाई जनाउँछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1216	MAT	12	34	e7x3	figs-rquestion	πῶς δύνασθε ἀγαθὰ λαλεῖν, πονηροὶ ὄντες?	1	तिमीहरू कसरी असल कुरा बोल्न सक्छौ ?	फरिसीहरूलाई हप्‍काउन येशूले एउटा प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरू असल कुरा बोल्न सक्‍दैनौ ।” वा “तिमीहरू खराब कुरा मात्र बोल्न सक्‍छौ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1217	MAT	12	34	e9bg	figs-metonymy	ἐκ…τοῦ περισσεύματος τῆς καρδίας, τὸ στόμα λαλεῖ	1	हृदयको प्रचुरताबाट उसको मुखले बोल्दछ	यहाँ “हृदय”ले व्‍यक्तिको दिमागमा भएका विचारहरूलाई जनाउँछ । यहाँ “मुख”ले व्‍यक्तिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कुनै व्यक्तिले उसको मुखबाट बोल्‍ने कुराले उसको दिमागमा भएको कुरालाई प्रकट गर्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
1218	MAT	12	35	r3uw	figs-metaphor	ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει ἀγαθά; καὶ ὁ πονηρὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ πονηροῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει πονηρά	1	असल व्यक्तिले आफ्नो हृदयमा रहेको असल कुराले जे असल छ त्यो नै बाहिर ल्याउँछ, अनि एउटा दुष्‍ट व्यक्तिले आफ्नो हृदयमा रहेको दुष्‍ट कुराले जे दुष्‍ट छ त्यो नै बाहिर ल्याउँछ	येशूले “हृदय”लाई एउटा भाँडो भएजस्‍तो गरी कुरा गर्नुहुन्‍छ, जसमा मानिसले असल वा खराब कुरा भर्दछ । व्‍यक्तिले जे भन्‍दछ, त्‍यो कुराले ऊ साँच्‍चै कस्‍तो किसिमको व्‍यक्ति हो भनी प्रकट गर्दछ, भन्‍ने यो अलङ्कारको अर्थ हो । यदि तपाईंले यो बिम्‍ब राख्‍न चाहनुहुन्‍छ भने, यूएसटीलाई हेर्नुहोस् । तपाईंले शब्‍दिक अर्थमा पनि अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “साँच्‍चै नै असल मानिसले असलै कुरा बोल्‍ने छ, र साँच्‍चै नै खराब मानिसले खराबै कुरा बोल्‍ने छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1219	MAT	12	36	jvg6			0	जोड्ने कथनः	येशूले शैतानको शक्तिद्वारा मानिसलाई निको पारेको भनेर फरिसीहरूले उहाँलाई दोष लगाएका कुरामा उहाँले जवाफ दिएर सिद्ध्‍याउनुहुन्‍छ ।
1220	MAT	12	36	era6		λέγω…ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	यसले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
1221	MAT	12	36	t2pj		οἱ ἄνθρωποι, ἀποδώσουσιν περὶ αὐτοῦ λόγον	1	मानिसहरूले लेखा दिनेछन्	“परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई ... को बारेमा सोध्‍नुहुनेछ” वा “मानिसहरूले परमेश्‍वरलाई स्पष्‍टिकरण दिनुपर्नेछ”
1222	MAT	12	36	f1wh	figs-metonymy	πᾶν ῥῆμα ἀργὸν ὃ λαλήσουσιν	1	तिनीहरूले बोल्ने हरेक व्यर्थ वचन	यहाँ “वचन”ले कुनै मानिसले भन्‍ने केही कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले बोल्ने हरेक हानि गर्ने वचन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1223	MAT	12	37	qw5e	figs-activepassive	δικαιωθήσῃ…καταδικασθήσῃ	1	तिमीहरूको धर्मी ठहराइनेछौ ... तिमीहरू दोषी ठहरिनेछौ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले तिमीहरूलाई धर्मी ठहराउनुहुनेछ ... परमेश्‍वरले तिमीहरूलाई दोषी ठहराउनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1224	MAT	12	38	x4le			0	सामान्य जानकारीः	पद ३९ मा, येशूले शास्‍त्रीहरू र फरिसीहरूलाई हप्‍काउन सुरु गर्नुहुन्‍छ ।
1225	MAT	12	38	mec3			0	जोड्ने कथनः	येशूले सैतानको शक्तिद्वारा मानिसलाई निको पारेको भनेर फरिसीहरूले उहाँलाई दोष लगाएका कुरामा उहाँले जवाफ दिएपछि तुरुन्‍तै यी पदमा उल्‍लेखित कुराकानी हुन्‍छन् ।
1226	MAT	12	38	aiu6		θέλομεν	1	हामी चाहन्छौँ	“हामी इच्छा गर्छौं”
1227	MAT	12	38	ikg2	figs-explicit	ἀπὸ σοῦ σημεῖον ἰδεῖν	1	तपाईंबाट एउटा चिन्ह हेर्न	तिनीहरूले किन एउटा चिन्‍ह हेर्न चाहन्‍थे भनेर तपाईंले स्‍पष्‍‍ट पार्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तपाईंबाट एउटा चिन्ह हेर्न ... , जसले तपाईंले भन्‍नुभएका कुरा साँचो हुन भनी प्रमाणित हुन्‍छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1228	MAT	12	39	d8b9	figs-123person	γενεὰ πονηρὰ καὶ μοιχαλὶς σημεῖον ἐπιζητεῖ, καὶ σημεῖον οὐ δοθήσεται αὐτῇ	1	दुष्‍ट र व्यभिचारी पुस्ता एउटा चिन्हको लागि खोज्दछ ... यसलाई दिइयो	येशूले आफ्‍नो वर्तमान् पुस्‍तासँग कुरा गर्दै हुनुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरू दुष्‍ट र व्यभिचारी पुस्ता हौ जसले मबाट चिन्ह माग गर्दछ ... तिमीहरूलाई दिइन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1229	MAT	12	39	a5di	figs-metaphor	γενεὰ…μοιχαλὶς	1	व्यभिचारी पुस्ता	यहाँ “व्यभिचारी” शब्‍द परमेश्‍वरमा विश्‍वासयोग्‍य नहुने मानिसहरूलाई जनाउने अलङ्कार हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “अविश्‍वासी पुस्‍ता” वा “ईश्‍वरहीन पुस्‍ता” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1230	MAT	12	39	c6hy	figs-activepassive	σημεῖον οὐ δοθήσεται αὐτῇ	1	त्यसलाई अरू कुनै चिन्ह दिइनेछैन	येशूले तिनीहरूलाई कुनै चिन्ह दिनुहुने थिएन किनभने, उहाँले थुप्रै आश्‍चर्यकर्महरू गर्नुभएको भएतापनि, तिनीहरूले उहाँलाई विश्‍वास गर्न इन्कार गरे । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “म यसलाई चिन्ह दिनेछैन” वा “परमेश्‍वरले तिमीहरूलाई चिन्ह दिनुहुनेछैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1231	MAT	12	39	j21p		εἰ μὴ τὸ σημεῖον Ἰωνᾶ τοῦ προφήτου	1	योना अगमवक्ताको चिन्ह बाहेक	“परमेश्‍वरले योना अगमवक्तालाई दिनुभएको चिन्ह बाहेक”
1232	MAT	12	40	vh9i	figs-merism	τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας	1	तीन दिन र तीन रात	यहाँ “दिन” र “रात” को अर्थ पूरै २४ घण्‍टाको अवधि हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तीन दिन पूरा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-merism]])
1233	MAT	12	40	iuv8	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र	येशू आफ्नो बारेमा कुरा गर्दै हुनुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1234	MAT	12	40	gg65	figs-idiom	ἐν τῇ καρδίᾳ τῆς γῆς	1	पृथ्वीको गर्भमा	यसको अर्थ भौतिक चिहानभित्र भन्‍ने हुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1235	MAT	12	41	k3q6			0	जोड्ने कथनः	येशूले शास्‍त्रीहरू र फरिसीहरूलाई हप्काउन निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
1236	MAT	12	41	gnh1		ἄνδρες Νινευεῖται	1	निनवेका मानिसहरू	“निनवेका नागरिकहरू”
1237	MAT	12	41	b94i		ἐν τῇ κρίσει	1	इन्साफमा	“इन्साफको दिनमा” वा “जब परमेश्‍वरले मानिसहरूको इन्साफ गर्नुहुन्छ”
1238	MAT	12	41	x8gm		τῆς γενεᾶς ταύτης	1	यस पुस्ता	यसले येशूले प्रचार गरिरहनुभएको समयमा बाँचिरहेका मानिसहरूलाई जनाउँछ ।
1239	MAT	12	41	duz2	figs-metonymy	κατακρινοῦσιν αὐτήν	1	र यसलाई दोषी ठहराउनेछन्	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) यहाँ “दोषी ठहराउनु”ले आरोप लगाउने कुरालाई प्रतिनिधित्व गर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “र यस पुस्ताका मानिसहरूलाई आरोप लगाउनेछन्” वा २) परमेश्‍वरले यस पुस्ताका मानिसहरूलाई दोषी ठहराउनुहुनेछ किनभने तिनीहरूले निनवेका मानिसहरूले झैँ गरेर पश्‍चात्ताप गरेनन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “र परमेश्‍वरले यस पुस्तालाई दोषी ठहराउनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1240	MAT	12	41	qg29		καὶ ἰδοὺ	1	र हेर	“र हेर ।” यसले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड दिन्छ ।
1241	MAT	12	41	dbs3		πλεῖον	1	अझै महान् कोही	“बढी महत्त्वपूर्ण कोही”
1242	MAT	12	41	zb6a	figs-123person	πλεῖον	1	अझै महान् कोही	येशूले आफ्‍नै बारेमा कुरा गर्दै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1243	MAT	12	41	a5p8	figs-explicit	Ἰωνᾶ ὧδε	1	योनाभन्दा अझै ... यहाँ छन्	येशूको वाक्‍यमा भएको अस्‍पष्‍‍ट अर्थलाई तपाईंले स्‍पष्‍‍ट पार्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “योनाभन्दा अझै महान् कोही यहाँ छन्, तापनि तिमीहरूले अझै पनि पश्‍चाताप गरेका छैनौ, जुन कारणले गर्दा परमेश्‍वरले तिमीहरूलाई दोषी ठहराउनुहुन्‍छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1244	MAT	12	42	q8tb			0	जोड्ने कथनः	येशूले शास्‍त्रीहरू र फरिसीहरूलाई हप्काउन निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
1245	MAT	12	42	zwv7	translate-names	βασίλισσα νότου	1	दक्षिणकी रानी	यसले शेबाकी रानीलाई जनाउँछ । शेबा इस्राएलबाट दक्षिणमा रहेको देश हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]])
1246	MAT	12	42	kku7		ἐγερθήσεται ἐν τῇ κρίσει	1	इन्साफमा उठ्नेछिन्	“इन्साफमा खडा हुनेछिन्”
1247	MAT	12	42	z46e		ἐν τῇ κρίσει	1	इन्साफमा	“इन्साफको दिनमा” वा “जब परमेश्‍वरले मानिसहरूको इन्साफ गर्नुहुन्छ ।” तपाईंले यसलाई मत्ती १२:४१ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो, सो हेर्नुहोस् ।
1248	MAT	12	42	zc72		τῆς γενεᾶς ταύτης	1	यस पुस्ता	यसले येशूले प्रचार गरिरहनुभएको समयमा बाँचिरहेका मानिसहरूलाई जनाउँछ ।
1249	MAT	12	42	k4ls	figs-metonymy	κατακρινεῖ αὐτήν	1	र तिनीहरूलाई दोषी ठहराउनेछिन्	यस्‍तै वाक्‍यलाई मत्ती १२:४१ मा तपाईंले कसरी अनुवाद गर्नुभयो, सो हेर्नुहोस् । सम्भावित अर्थहरू हुन् १) यहाँ “दोषी ठहराउनु”ले आरोप लगाउने कुरालाई प्रतिनिधित्व गर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “र यस पुस्ताका मानिसहरूलाई आरोप लगाउनेछिन्” वा २) परमेश्‍वरले यस पुस्ताका मानिसहरूलाई दोषी ठहराउनुहुनेछ किनभने तिनीहरूले दक्षिणकी रानीले झैँ बुद्धिका वचनहरूलाई सुनेनन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “र परमेश्‍वरले यस पुस्तालाई दोषी ठहराउनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1250	MAT	12	42	q8q8	figs-idiom	ἦλθεν ἐκ τῶν περάτων τῆς γῆς	1	तिनी पृथ्वीका कुनाबाट ... आइन्	यहाँ “पृथ्वीका कुना” लक्षणा हो, जसको अर्थ “टाढा” हुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनी धेरै टाढाबाट आइन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1251	MAT	12	42	t521	grammar-connect-words-phrases	ὅτι ἦλθεν ἐκ τῶν περάτων τῆς γῆς ἀκοῦσαι τὴν σοφίαν Σολομῶνος	1	तिनी पृथ्वीका कुनाबाट सोलोमनको बुद्धका वचनहरू सुन्‍नलाई आइन्	दक्षिणकी रानीले किन येशूको पुस्‍तालाई दोषी ठहराउनेछिन् भनेर यो वाक्‍यले स्‍पष्‍‍ट पार्दछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनकि तिनी ... आइन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/grammar-connect-words-phrases]])
1252	MAT	12	42	n99z		καὶ ἰδοὺ	1	अनि हेर	“अनि हेर ।” यसले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
1253	MAT	12	42	aj1x		πλεῖον	1	अझै महान् कोही	“बढी महत्त्वपूर्ण कोही”
1254	MAT	12	42	uf5k	figs-123person	πλεῖον	1	अझै महान् कोही	येशूले आफ्‍नै बारेमा कुरा गर्दै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1255	MAT	12	42	yra5	figs-explicit	Σολομῶνος ὧδε	1	सोलोमनभन्दा ... कोही यहाँ छन्	येशूको वाक्‍यमा भएको अस्‍पष्‍‍ट अर्थलाई तपाईंले स्‍पष्‍‍ट पार्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सोलोमनभन्दा महान् कोही यहाँ छन्, तापनि तिमीहरू वचन सुन्दैनौ । त्‍यसकारण परमेश्‍वरले तिमीहरूलाई दोषी ठहराउनुहुने छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1256	MAT	12	43	ve5x			0	जोड्ने कथनः	येशूले शास्‍त्रीहरू र फरिसीहरूलाई हप्काउन निरन्तरता दिनुहुन्छ । उहाँले एउटा दृष्‍टान्त बताउन थाल्‍नुहुन्छ ।
1257	MAT	12	43	f5jr		ἀνύδρων τόπων	1	पानी नभएका ठाउँहरू	“सुक्खा ठाउँहरू” वा “त्यस्ता ठाउँहरू जहाँ कोही मानिसहरू बस्दैनन्”
1258	MAT	12	43	x2ur		οὐχ εὑρίσκει	1	त्यसले त्यो भेट्टाउँदैन	यहाँ “त्यो” शब्दले विश्रामलाई जनाउँछ ।
1259	MAT	12	44	gey7		τότε λέγει, εἰς τὸν οἶκόν μου ἐπιστρέψω ὅθεν ἐξῆλθον.	1	त्यसले भन्छ, ‘मैले छाडेको घरमा म फर्केर जान्छु ।’	यसलाई उद्धरणको साटोमा एउटा वाक्‍यजस्तो गरी अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यसैले, अशुद्ध आत्माले घरमा फर्किने निर्णय गर्दछ, जसबाट त्‍यो आएको थियो”
1260	MAT	12	44	ty9b	figs-metaphor	εἰς τὸν οἶκόν μου…ὅθεν ἐξῆλθον	1	मैले छाडेको घरमा	यो अलङ्कार हो, जसले त्‍यो अशुद्ध आत्माले वास गरिरहेको व्‍यक्तिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मैले छाडेको ठाउँमा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1261	MAT	12	44	cd4f	figs-activepassive	εὑρίσκει σχολάζοντα σεσαρωμένον καὶ κεκοσμημένον	1	त्यसले त्यो घर रित्तो र सफा गरिएको र मिलाएर राखिएको भेट्टाउँछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कसैले त्यो घर सफा गरेको र सबै कुरालाई जहाँ हुनुपर्ने त्यहीँ राखिदिएको त्यो अशुद्ध आत्माले भेट्टाउँछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1262	MAT	12	44	s6jf	figs-metaphor	σχολάζοντα σεσαρωμένον καὶ κεκοσμημένον	1	रित्तो र सफा गरिएको र मिलाएर राखिएको	फेरि पनि यो अलङ्कार हो, जसले त्‍यो अशुद्ध आत्माले वास गरिरहेको व्‍यक्तिलाई जनाउँछ । यहाँ “सफा गरिएको र मिलाएर राखिएको” कुराले त्‍यो घरमा कोही पनि बसेका छैनन् भन्‍ने जनाउँछ । येशूले भन्‍न खोज्‍नुभएको चाहिं, जब अशुद्ध आत्माले कुनै व्‍यक्तिलाई छाडेर जान्‍छ, तब त्‍यो व्‍यक्तिले पवित्र आत्‍मालाई आफूमा वास गर्न निम्‍त्‍याउनुपर्दछ, अन्‍यथा, त्‍यो भूतात्मा फर्केर आउनेछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1263	MAT	12	45	nh6q			0	जोड्ने कथनः	येशूले पद ४३ मा “जब कुनै अशुद्ध आत्मा” शब्दहरूबाट सुरु गर्नुएको दृष्‍टान्तलाई सकाउनुहुन्छ ।
1264	MAT	12	45	bhb4	figs-parables	τότε πορεύεται καὶ παραλαμβάνει μεθ’ ἑαυτοῦ ἑπτὰ ἕτερα πνεύματα πονηρότερα ἑαυτοῦ, καὶ εἰσελθόντα κατοικεῖ ἐκεῖ; καὶ γίνεται τὰ ἔσχατα τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου χείρονα τῶν πρώτων. οὕτως ἔσται καὶ τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ πονηρᾷ	1	तब त्यो जान्छ ... यस दुष्‍ट पुस्तालाई पनि ...	येशूले उहाँलाई विश्‍वास नगर्नुको खतराको विषयमा मानिसहरूलाई चेतावनी दिनलाई एउटा दृष्‍टान्त बताउन थाल्‍नुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1265	MAT	12	45	jw1h		οὕτως ἔσται καὶ τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ πονηρᾷ	1	यस दुष्‍ट पुस्ताको निम्ति ठीक त्यस्तै हुनेछ	यसको अर्थ हो, येशूको पुस्‍ताले उहाँलाई विश्‍वास गर्दैनन् र उहाँका चेला बन्‍दैनन् भने तिनीहरूको अवस्‍था उहाँ आउनुअघिको भन्‍दा झन् खराब हुनेछ ।
1266	MAT	12	46	qj8w			0	सामान्य जानकारीः	येशूकी आमा र उहाँका भाइहरूको आगमनचाहिँ उहाँको निम्ति उहाँको आत्मिक परिवारलाई व्याख्या गर्ने एउटा मौका बन्दछ ।
1267	MAT	12	46	ahx7		ἰδοὺ	1	हेर	“हेर” शब्दले कथामा आएका नयाँ मानिसहरूप्रति हामीलाई सचेत गराउँछ । तपाईंको भाषामा यसो गर्ने तरिका हुन सक्‍छ ।
1268	MAT	12	46	mh5f		ἡ μήτηρ	1	उहाँकी आमा	यिनी मरियम हुन्, येशूको मानवीय आमा ।
1269	MAT	12	46	dq8m		οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ	1	उहाँका भाइहरू	यिनीहरू सम्‍भवतः मरियमबाट जन्‍मेका अरू छोराछोरी हुन्, तर यो सम्भव छ कि यहाँ “भाइहरू” शब्दले येशूका नातेदार भाइहरूलाई पनि जनाएको हुन सक्छ ।
1270	MAT	12	46	z97j		ζητοῦντες…λαλῆσαι	1	बोल्न खोजिरहेका	“बोल्न चाहिरहेका”
1271	MAT	12	47	qd32	figs-quotations	εἶπεν δέ τις αὐτῷ, ἰδοὺ, ἡ μήτηρ σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἔξω ἑστήκασιν ζητοῦντές σοι λαλῆσαι.	1	कसैले उहाँलाई भन्यो, “हेर्नुहोस्, तपाईंकी आमा र तपाईंका भाइहरू तपाईंसँग बोल्न बाहिर पर्खिरहेका छन् ।”	यसलाई अप्रत्‍यक्ष उद्धरणका रूपमा पनि अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “येशूका आमा र भाइहरू बाहिर थिए र उहाँसँग कुरा गर्न चाहन्‍थे भनी कसैले उहाँलाई भन्यो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
1272	MAT	12	48	q1cd			0	जोड्ने कथनः	यो कथाको त्यस भागको अन्त हो जुन मत्ती १२:१ सुरू भएको थियो, जहाँ मत्तीले येशूको सेवकाइको बढ्दो विरोधको बारेमा बताउँछन् ।
1273	MAT	12	48	jm1y	figs-ellipsis	τῷ λέγοντι αὐτῷ	1	उहाँलाई भन्‍ने व्यक्ति	त्‍यो व्‍यक्तिले येशूलाई भनेको खबरको कुरा बुझिएका छन् र यहाँ दोहोर्‍याइएका छैनन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसले येशूलाई उहाँकी आमा र भाइहरू उहाँसँग बोल्‍न चाहन्थे भनेर बतायो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
1274	MAT	12	48	e535	figs-rquestion	τίς ἐστιν ἡ μήτηρ μου καὶ τίνες εἰσὶν οἱ ἀδελφοί μου?	1	मेरी आमा को हुन् र मेरा भाइहरू को हुन्?	येशूले मानिसहरूलाई सिकाउनका लागि यी प्रश्‍नहरूको प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “वास्तवमै मेरी आमा र मेरा भाइहरू को हुन् भन्‍ने कुरा म तिमीहरूलाई भन्‍नेछु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1275	MAT	12	49	gk62		ἰδοὺ	1	हेर	“हेर” वा “सुन” वा “मैले तिमीहरूलाई भन्‍न लागेको कुरामा ध्यान देओ”
1276	MAT	12	49	rxe8	figs-metaphor	ἡ μήτηρ μου καὶ οἱ ἀδελφοί μου	1	मेरी आमा र मेरा भाइहरू यहाँ छन्	येशूका चेलाहरू नै उहाँका आत्‍मिक परिवारका सदस्‍यहरू हुन् भनी जनाउने यो एउटा अलङ्कार हो । उहाँको शारीरिक परिवारभन्‍दा यो झन् धेरै महत्त्‍वपूर्ण छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1277	MAT	12	50	e25c		ὅστις…ἂν ποιήσῃ	1	जसले ... गर्छ	“कुनै व्यक्ति जसले ... गर्छ”
1278	MAT	12	50	mq9r	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός μου	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1279	MAT	12	50	gn31	figs-metaphor	αὐτός μου ἀδελφὸς, καὶ ἀδελφὴ, καὶ μήτηρ ἐστίν	1	त्यो व्यक्ति मेरो भाइ, बहिनी र आमा हो	परमेश्‍वरको आज्ञा पालन गर्ने मानिसहरू नै येशूका आत्‍मिक परिवारका सदस्‍यहरू हुन् भनी जनाउने यो एउटा अलङ्कार हो । उहाँको शारीरिक परिवारभन्‍दा यो झन् धेरै महत्त्‍वपूर्ण छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1280	MAT	13	intro	s3lu			0		मत्ती १३ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा केही अनुवादहरूले पढ्नलाई सजिलो बनाउनलाई कविताको हरेक पङ्क्तिलाई बाँकीको खण्‍डभन्दा दायाँतिर केही पर सार्छन् । यूएलटीले १३:१४-१५ मा भएको कवितासँग यसै गर्छ, जुन पुरानो करारबाट लिइएका शब्दहरू हुन् । यो अध्‍यायले नयाँ खण्‍डको सुरु गर्दछ । यसमा स्‍वर्गको राज्‍यका बारेमा येशूका केही उखान उल्‍लेख छन् । यस अध्यायमा भएका भाषाका महत्त्वपूर्ण अलङ्कारहरू लक्षणा जब येशूका श्रोताहरूले स्‍वर्गमा बस्‍नुहुने परमेश्‍वरको बारेमा विचार गरुन् भन्‍ने उहाँको इच्‍छा हुन्‍छ, तब उहाँले प्रायः “स्‍वर्ग” शब्‍द बोल्‍नुहुन्‍छ (मत्ती १३:११) । अस्‍पष्‍ट जानकारी आफ्‍ना श्रोताहरूले पहिले नै बुझेका कुरा वक्ताहरूले प्रायः भन्‍ने गर्दैनन् । येशू “समुद्रको छेउमा बस्‍नुभयो” भनेर मत्तीले जब लेखे (मत्ती १३:१), तब येशूले मानिसहरूलाई सिकाउन लाग्‍नुभएको थियो भनी शायद आफ्‍ना श्रोताहरूले थाहा पाउन् भन्‍ने तिनले आशा गरे । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]]) अलङ्कार स्‍पर्श गर्न नसकिने कुराहरू जनाउनका लागि वक्ताहरूले प्रायः स्‍पर्श गर्न सकिने कुराहरू जनाउने शब्‍दहरूका प्रयोग गर्दछन् । शैतानले कसरी मानिसहरूलाई येशूको वचन बुझ्‍नबाट मानिसहरूलाई वञ्‍चित गरायो भनी वर्णन गर्न येशूले चराले बिउ खाएको कुरा गर्नुभयो (मत्ती १३:१९) । यस अध्यायमा भएका अनुवादका अन्य सम्भाव्य कठिनाइहरू कर्म वाच्‍य घटना कसले गराएको थियो भन्‍ने जानकारी नदिएर नै कुनै व्‍यक्‍तिको जीवनमा कुनै घटना घटेको थियो भनी यस अध्‍यायका धेरै वाक्‍यले भन्‍दछन् । उदाहरणका लागि “ती डढे” (मत्ती १३:६) । त्‍यो घटनाको कर्ता को थियो भनी पाठकलाई जानकारी हुने गरी तपाईंले ती वाक्‍यको अनुवाद गर्नुपर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]]) दृष्‍टान्‍तहरू दृष्‍टान्‍तहरू येशूले भन्‍नुभएका छोटा कथाहरू हुन्, ताकि उहाँले सिकाउन खोज्‍नुभएको पाठ मानिसहरूले सजिलै बुझ्न सके । जसले उहाँमाथि विश्‍वास गर्न चाहेनन्, तिनीहरूले सत्‍यता बुझ्न नसकुन् भन्ने उद्देश्‍यले समेत उहाँले कथाहरू भन्‍नुभयो (मत्ती १३:११-१३) ।
1281	MAT	13	1	r4xv			0	सामान्य जानकारीः	यो कथाको नयाँ भागको सुरुवात हो जहाँ येशूले भीडहरूलाई दृष्‍टान्तहरूको प्रयोग गर्दै स्वर्गको राज्यको बारेमा सिकाउन थाल्‍नुहुन्छ ।
1282	MAT	13	1	vx5y		ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ	1	त्यस दिन	अगिल्लो अध्यायमा झैँ यी घटनाहरू एकै दिनमा भएका थिए ।
1283	MAT	13	1	cy1t		ἐξελθὼν…τῆς οἰκίας	1	घरबाट बाहिर जानुभयो	येशू कसको घरमा बसिरहनुभएको थियो भन्‍ने कुरा यहाँ उल्लेख गरिएको छैन ।
1284	MAT	13	1	zjb3	figs-explicit	ἐκάθητο παρὰ τὴν θάλασσαν	1	समुद्रको छेउमा बस्नुभयो	यसको अर्थ उहाँ मानिसहरूलाई सिकाउनका लागि बस्‍नुभयो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1285	MAT	13	2	d16z	figs-explicit	ὥστε αὐτὸν εἰς πλοῖον ἐμβάντα καθῆσθαι	1	त्यसैले उहाँ एउटा डुङ्गामा चढ्नुभयो	येशू एउटा डुङ्गामा चड्नुभयो किनभने त्‍यसले मानिसहरूलाई सकाउन सजिलो हुन्‍थ्‍यो भन्‍ने अर्थ हुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1286	MAT	13	2	jge7	translate-unknown	πλοῖον	1	डुङ्गा	सम्भवतः यो एउटा काठको खुल्ला डुङ्गा थियो, जसमा पतवार पनि थियो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-unknown]])
1287	MAT	13	3	e99p			0	जोड्ने कथनः	बिउ छर्ने मानिसको बारेमा एउटा दृष्‍टान्‍त भनेर येशूले स्‍वर्गको राज्‍यको बारेमा वर्णन गर्नुहुन्‍छ ।
1288	MAT	13	3	f5mv		καὶ ἐλάλησεν αὐτοῖς πολλὰ ἐν παραβολαῖς	1	तब उहाँले दृष्‍टान्तहरूमा उनीहरूलाई धेरै कुरा भन्‍नुभयो	“येशूले तिनीहरूलाई दृष्‍टान्तहरूमा धेरै कुराहरू भन्‍नुभयो”
1289	MAT	13	3	w5p3		αὐτοῖς	1	तिनीहरूलाई	“भीडमा भएका मानिसहरूलाई”
1290	MAT	13	3	m97r		ἰδοὺ	1	हेर	“हेर” वा “सुन ।” यो शब्‍दले यसपछि के भन्‍ने हो, त्‍यसका लागि सचेत गराउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “म जे भन्‍न गइरहेको छु, त्यसमा ध्यान देओ”
1291	MAT	13	3	ur64		ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπείρειν	1	एउटा किसान बिउ छर्न बाहिर निस्क्यो	“एउटा किसान केही बिउहरू छर्नलाई खेतमा गयो”
1292	MAT	13	4	c6g6		καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν	1	जसै उनले छरे	“जसै किसानले बिउ छरे”
1293	MAT	13	4	v7r8		παρὰ τὴν ὁδόν	1	बाटोको छेउमा	यो खेतको छेउमा भएको “बाटो” हो । मानिसहरू त्यस जमिनमा हिँड्ने हुनाले त्यो जमिन ज्यादै कडा भएको हुन सक्छ ।
1294	MAT	13	4	qr2d		κατέφαγεν αὐτά	1	ती खाइदिए	“सबै बिउलाई खाइदिए”
1295	MAT	13	5	l2g6		τὰ πετρώδη	1	ढुङ्गेनी जमिन	यो ढुङ्गाहरूले भरिएको जमिन हो जसमा ढुढुङ्गाहरूमाथि माटोको पातलो सतह मात्रै हुँदछ ।
1296	MAT	13	5	ql87		καὶ εὐθέως ἐξανέτειλεν	1	ती तुरुन्तै उम्रे	“ती बिउहरू चाँडै उम्रे र बढे”
1297	MAT	13	6	qq5x	figs-activepassive	ἐκαυματίσθη	1	ती डढे	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सूर्यको प्रकाशले ती बिरुवाहरू डढे र तिनीहरू धेरै तातो भए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1298	MAT	13	6	az8l		ἐξηράνθη	1	ती सुकिहाले	“ती बिरुवाहरू सुके र मरे”
1299	MAT	13	7	dnm8			0	जोड्ने कथनः	येशूले बीउ छर्ने एक व्यक्तिको बारेमा उखान भन्न समाप्‍त गर्नुभयो ।
1300	MAT	13	7	ugc9		ἔπεσεν ἐπὶ τὰς ἀκάνθας	1	काँडाघारी माझमा परे	“ती ठाउँहरूमा खसे जहाँ काँडे बिरुवाहरू पनि उम्रन्‍थे”
1301	MAT	13	7	vt8z		ἀπέπνιξαν αὐτά	1	तिनलाई निसासिदिए	“नयाँ उम्रिएका बिरुवाहरूलाई निसासिदिए ।” झारहरूले अरू बिरुवाहरूलाई राम्ररी हुर्कनबाट कसरी रोक्छन् भन्‍ने कुरालाई बुझाउने सामान्य शब्दको प्रयोग गर्नुहोस् ।
1302	MAT	13	8	iwv2		ἐδίδου καρπόν	1	अन्‍न उब्जाए	“धेरै बिउहरू फलाए” वा “फल दिए”
1303	MAT	13	8	e91e	figs-ellipsis	ὃ μὲν ἑκατὸν, ὃ δὲ ἑξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα	1	कसैले एक सय गुणा धेरै, कसैले साठी , र कसैले तीस	“बिउहरू”, “फलाए” र “अन्‍न” शब्दहरूलाई अघिल्‍लो वाक्यांशबाट बुझिएको छ । यिनलाई प्रस्‍ट हुने गरेर व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “केही बिउहरूले एक सय गुणा बढी अन्‍न फलाए, केही बिउहरूले साठी गुणा बढी अन्‍न फलाए, केही बिउहरूले तीस गुणा बढी अन्‍न फलाए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
1304	MAT	13	8	ph2p	translate-numbers	ἑκατὸν…ἑξήκοντα…τριάκοντα	1	एक सय ... साठी ... तीस	“१०० ... ६० ... ३०” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
1305	MAT	13	9	q2e2	figs-metonymy	ὁ ἔχων ὦτα, ἀκουέτω	1	जोसँग कान छ, उसले सुनोस्	येशूले जोड दिइरहनुभएको छ कि जे उहाँले भर्खर भन्‍नुभयो सो महत्त्वपूर्ण छ र त्यसलाई बुझ्‍न र अभ्यासमा ल्याउनलाई केही प्रयत्‍न चाहिन सक्‍छ । यहाँ “कान छ” भन्‍ने वाक्यांश चाहिँ बुझ्न र आज्ञापालन गर्नेलाई इच्‍छुकपनालाई जनाउने प्रतिस्थापन शब्द हो । तपाईंले यसलाई मत्ती ११:१५ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो, सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसले सुन्‍न चाहना गरिरहेको छ, सुनोस्” वा “बुझ्‍न मन गरिरहेको व्यक्तिले बुझोस् र आज्ञापालन गरोस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1306	MAT	13	9	gkv1	figs-123person	ὁ ἔχων ὦτα, ἀκουέτω	1	जोसँग कान छ, उसले सुनोस्	किनकि येशू यहाँ उहाँका श्रोताहरूसँग सीधै बोलिरहनुभएको छ, तपाईंले यहाँ द्वितीय पुरुषलाई प्रयोग गर्नलाई रोज्‍न सक्‍नुहुन्छ । तपाईंले यसलाई मत्ती ११:१५ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो, सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “यदि तिमीहरू सुन्‍न चाहिरहेका छौ भने, सुन” वा “यदि तिमीहरू बुझ्‍न चाहिरहेका छौ भने, तब बुझ र आज्ञापालन गर” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1307	MAT	13	10	p8yc			0	सामान्य जानकारीः	येशूले किन दृष्‍टान्‍तहरूमा सिकाउनुहुन्‍छ भनी उहाँले आफ्‍ना चेलाहरूलाई स्‍पष्‍ट पार्नुहुन्‍छ ।
1308	MAT	13	11	fc5n	figs-activepassive	ὑμῖν δέδοται γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, ἐκείνοις δὲ οὐ δέδοται	1	तिमीहरूलाई स्वर्गको राज्यका रहस्यहरू बुझ्‍नलाई दिइएको छ, तर तिनीहरूलाई त्यो दिइएको छैन	यो वाक्यांशलाई कर्तृवाच्यमा र यसले दिन चाहेको अन्तर्निहित सन्देशलाई उल्लेख गर्दै अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले तिमीहरूलाई स्वर्गको राज्यका रहस्यहरू बुझ्‍ने मौका दिनुभएको छ, तर परमेश्‍वरले यो कुरा यी मानिसहरूलाई दिनुभएको छैन” वा “परमेश्‍वरले तिमीहरूलाई स्वर्गको राज्यका रहस्यहरू बुझ्‍नको निम्ति सक्षम बनाउनुभएको छ, तर परमेश्‍वरले यी मानिसहरूलाई सक्षम बनाउनुभएको छैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1309	MAT	13	11	rcd3	figs-you	ὑμῖν δέδοται γνῶναι	1	तिमीहरूलाई ... बुझ्‍नलाई दिइएको छ	यहाँ “तिमीहरू” शब्‍द बहुवचनमा छ र चेलाहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1310	MAT	13	11	ah6u	figs-metonymy	τὰ μυστήρια τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्यका रहस्यहरू	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “स्‍वर्गमा हुनहुने हाम्रा परमेश्‍वर र उहाँको शासनका बारेमा भएका गुप्‍त रहस्‍यहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1311	MAT	13	12	j3rl		ὅστις…ἔχει	1	जससँग छ	“जससँग समझदारी छ” वा “जसल मैले सिकाएका कुराहरू ग्रहण गर्छ”
1312	MAT	13	12	v61y	figs-activepassive	δοθήσεται	1	... लाई बढी दिइनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले उसलाई अझ बढी समझदारी दिनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1313	MAT	13	12	xsr5		ὅστις…οὐκ ἔχει	2	जससँग छैन	“जससँग समझदारी छैन” वा “जसल मैले सिकाएका कुराहरू ग्रहण गर्दैन”
1314	MAT	13	12	bl5s	figs-activepassive	καὶ ὃ ἔχει ἀρθήσεται ἀπ’ αὐτοῦ	1	उससँग भएको पनि उसबाट लिइनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले उससँग भएको पनि खोस्‍नुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1315	MAT	13	13	wc3u			0	सामान्य जानकारीः	१४ पदमा, येशूले भविष्यवक्ता यशैयाको उद्धरण गर्नुभयो जसले यो देखाउँदछ कि येशूको शिक्षा बुझ्न मानिसहरूको असफलता भनेको भविष्यवाणीको पूर्ति हो ।
1316	MAT	13	13	hm4t			0	जोड्ने कथनः	येशूले आफ्ना चेलाहरूलाई दृष्‍टान्तहरूमा किन शिक्षा दिनुहुन्छ भनेर बताउन जारी राख्नुभयो ।
1317	MAT	13	13	v6pb		αὐτοῖς…οὐ βλέπουσιν…οὐκ ἀκούουσιν	1	तिनीहरूलाई ... तिनीहरूले देख्छन्	“तिनीहरूलाई” र “तिनीहरू” शब्दहरूका सबै प्रयोगहरूले भीडमा भएका मानिसहरूलाई जनाउँछ ।
1318	MAT	13	13	uk7j	figs-parallelism	ὅτι βλέποντες οὐ βλέπουσιν, καὶ ἀκούοντες οὐκ ἀκούουσιν, οὐδὲ συνίουσιν	1	किनकि तिनीहरूले देखे तापनि तिनीहरूले वास्तवमा देख्दैनन्; अनि तिनीहरूले सुने तापनि वास्तवमा तिनीहरूले सुन्दैनन्, वा बुझ्दैनन् ।	भीडका मानिसहरूले बुझ्नलाई इन्कार गर्दछन् भनेर येशूले चेलाहरूलाई बताउनको निम्ति उहाँले यी दुईवटा समान्तर भनाइको प्रयोग गर्नुभएको हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]])
1319	MAT	13	13	ae8k		βλέποντες	1	किनकि तिनीहरूले देखे तापनि	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) तिनीहरूले येशूले गर्नुहुने कुरालाई देखेकोलाई यसले जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मैले जे गर्दछु, त्‍यो तिनीहरूले हेरे तापनि” वा २) यसले तिनीहरूका देख्‍ने क्षमतालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले देखे तापनि”
1320	MAT	13	13	nbi3	figs-metaphor	οὐ βλέπουσιν	1	तिनीहरूले देख्दैनन्	यहाँ “हेर्ने” कुराले बुझ्‍नेलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले बुझ्दैनन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1321	MAT	13	13	j4bg		ἀκούοντες	1	तिनीहरूले सुने तापनि	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) येशूले सिकाउनुहुने कुराहरूलाई तिनीहरूले सुनेको कुरालाई यसले जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मैले जे भन्‍दै छु, सो तिनीहरूले सुने तापनि” वा २) यसले तिनीहरूका सुन्‍न सक्‍ने क्षमतालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले सुने तापनि”
1322	MAT	13	13	gq65	figs-metaphor	οὐκ ἀκούουσιν	1	तिनीहरूले सुन्दैनन्	यहाँ “सुन्‍ने” कुराले राम्ररी ध्‍यान दिएर सुन्‍नुलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले राम्ररी सुन्‍दैनन्” वा “तिनीहरूले ध्‍यान दिंदैनन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1323	MAT	13	14	jz9n		καὶ ἀναπληροῦται αὐτοῖς ἡ προφητεία Ἠσαΐου ἡ λέγουσα	1	यशैयाको अगमवाणी तिनीहरूका लागि पूरा हुन्छन्, त्यो जसले भन्छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले धेरै पहिले यशैया अगमवक्ताद्वारा जे भन्‍नुभयो, सो तिनीहरूले पूरा गर्दै छन्”
1324	MAT	13	14	z2es	figs-parallelism	ἀκοῇ ἀκούσετε καὶ οὐ μὴ συνῆτε; καὶ βλέποντες βλέψετε καὶ οὐ μὴ ἴδητε	1	सुनिरहेका हुँदा त तिमीहरूले सुन्छौ, तर तिमीहरूले कुनै रीतिले बुझ्दैनौ; हेरिरहेका हुँदा त तिमीहरूले हेर्छौ, तर तिमीहरूले कुनै रीतिले देख्दैनौ ।	यशैया अगमवक्ताको समयका विश्‍वास नगर्ने मानिसहरूका विषयमा उनले भनेका भनाइलाई यस खण्डले उल्लेख गर्दछ । येशूले उहाँको कुरा सुनिरहेको भीडका मानिसहरूलाई जनाउनको निम्ति यस भनाइको प्रयोग गर्नुभएको हो । यी भनाइहरू फेरि समानान्तर छन् र मानिसहरूले परमेश्‍वरको सत्यता बुझ्न अस्वीकार गरे भनेर जोड दिन्छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]])
1325	MAT	13	14	a1im	figs-explicit	ἀκοῇ ἀκούσετε καὶ οὐ μὴ συνῆτε	1	सुनिरहेका हुँदा त तिमीहरूले सुन्छौ, तर तिमीहरूले कुनै रीतिले बुझ्दैनौ	“तिमीहरू सुन्छौ, तर तिमीहरूले बुझ्दैनौ ।” मानिसहरूले के सुन्‍दछन् भन्‍ने कुरालाई तपाईंले स्‍पष्‍ट पार्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले अगमवक्ताहरूद्वारा के भन्‍नुहुन्छ भनेर तिमीहरूले सुन्‍नेछौ, तर तिमीहरूले त्यसको साँचो अर्थलाई बुझ्‍नेछैनौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1326	MAT	13	14	emu1	figs-explicit	βλέποντες βλέψετε καὶ οὐ μὴ ἴδητε	1	हेरिरहेका हुँदा त तिमीहरूले हेर्छौ, तर तिमीहरूले कुनै रीतिले देख्दैनौ	मानिसहरूले के देख्दछन् भन्‍ने कुरालाई तपाईंले स्‍पष्‍ट पार्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले अगमवक्ताहरूद्वारा के गर्नुहुन्छ भनेर तिमीहरूले देख्नेछौ, तर तिमीहरूले त्यो बुझ्‍नेछैनौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1327	MAT	13	15	e8r5			0	जोड्ने कथनः	येशूले यसैया अगमवक्‍ताबाट उद्धृत गरेर सिद्ध्‍याउनुहुन्‍छ ।
1328	MAT	13	15	lu8u	figs-metaphor	ἐπαχύνθη γὰρ ἡ καρδία τοῦ λαοῦ τούτου, καὶ τοῖς ὠσὶν βαρέως ἤκουσαν, καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν ἐκάμμυσαν; μήποτε ἴδωσιν τοῖς ὀφθαλμοῖς, καὶ τοῖς ὠσὶν ἀκούσωσιν, καὶ τῇ καρδίᾳ συνῶσιν, καὶ ἐπιστρέψωσιν καὶ ἰάσομαι αὐτούς	1	किनकि यी मानिसहरूका हृदय ... मैले तिनीहरूलाई निको पार्ने थिए	इस्राएलका मानिसहरूलाई सिक्‍न, हेर्न र सुन्‍न असक्षम बनाउने किसिमका शरीरिक रोगहरू लागेको छ जस्‍तो गरी परमेश्‍वरले १३:१५ मा तिनीहरूका बारेमा वर्णन गर्नुहुन्‍छ । तिनीहरू परमेश्‍वरकहाँ आउन्, ताकि उहाँले तिनीहरूलाई निको पार्नुहुन्‍छ भन्‍ने उहाँको इच्‍छा हो । यो मानिसहरूका आत्‍मिक स्‍थितिलाई छर्लङ्ग पार्ने अलङ्कार हो । यसको अर्थ मानिसहरू हठी भएका छन्, र परमेश्‍वरको सत्‍यता ग्रहण गर्न र बुझ्‍न इन्‍कार गर्दछन् । यदि तिनीहरूले त्‍यसो गर्थे भने, तिनीहरूले पश्‍चाताप गर्थे, अनि परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई क्षमा गर्नुहुन्‍थ्‍यो र तिनीहरूलाई उहाँका मानिसहरू हुन स्‍वागत गर्नुहुन्‍थ्‍यो । तपाईंको अनुवादमा अलङ्कार राख्‍दा अर्थ स्‍पष्‍ट हुन्‍छ भने, त्‍यो राख्‍नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1329	MAT	13	15	fy7m	figs-metonymy	ἐπαχύνθη γὰρ ἡ καρδία τοῦ λαοῦ τούτου	1	यी मानिसहरूका हृदय सुस्त भएका छन्	यहाँ “हृदय” ले दिमागलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यी मानिसहरूका दिमागहरू सिक्‍न ढिला भएका छन्” वा “यी मानिसहरू अब सिक्‍न सक्दैनन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1330	MAT	13	15	q87m	figs-metonymy	τοῖς ὠσὶν βαρέως ἤκουσαν	1	तिनीहरू सुन्‍नलाई कठोर भएका छन्	तिनीहरू शारीरिक रूपमा बहिरा छैनन् । यहाँ “सुन्‍नलाई बहिरा भएका” को अर्थ तिनीहरूले परमेश्‍वरको सत्‍यता सुन्‍न र सिक्‍न इन्‍कार गर्दछन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले सुन्‍नलाई आफ्‍ना कान प्रयोग गर्न इन्‍कार गर्छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1331	MAT	13	15	y7t7	figs-metonymy	τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν ἐκάμμυσαν	1	तिनीहरूले आफ्ना आँखा बन्द गरेका छन्	तिनीहरूले शाब्‍दिक रूपले नै आफ्‍ना आँखा बन्‍द गरेका चाहिं होइनन् । यसको अर्थ तिनीहरू बुझ्‍नलाई इन्‍कार गर्छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले आफ्ना आँखाले हेर्न इन्कार गरेका छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1332	MAT	13	15	fl93		μήποτε ἴδωσιν τοῖς ὀφθαλμοῖς, καὶ τοῖς ὠσὶν ἀκούσωσιν, καὶ τῇ καρδίᾳ συνῶσιν, καὶ ἐπιστρέψωσιν	1	यसैले, तिनीहरूले आफ्ना आँखाले देख्दैनन्, वा तिनीहरूले आफ्ना कानले सुन्दैनन्, वा तिनीहरूले आफ्ना हृदयले बुझ्दैनन्, र तिनीहरू फेरि फर्केलान्	“त्यसैले तिनीहरूका आफ्ना आँखाले तिनीहरूले देख्‍न सक्‍नेछैनन्, तिनीहरूका कानले सुन्‍न सक्‍ने छैनन्, तिनीहरूका हृदयले बुझ्न सक्‍नेछैनन्, र त्यसको परिणामस्वरूप तिनीहरू फेरि फर्कन सक्‍नेछैनन्”
1333	MAT	13	15	sr25	figs-metonymy	τῇ καρδίᾳ συνῶσιν	1	तिनीहरूले आफ्ना हृदयले बुझ्‍नु	यहाँ “हृदयहरू” शब्द चाहिँ मानिसहरूका भित्री व्यक्तित्वको लागि प्रतिस्थापन शब्द हो । तपाईंले मानिसहरूका विचारहरू र भावनाहरूको स्रोतको लागि तपाईंको भाषामा भएको शब्दलाई प्रयोग गर्नुपर्ने हुन सक्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूका दिमागले बुझ्‍नु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1334	MAT	13	15	ps56		ἐπιστρέψωσιν	1	तिनीहरू फेरि फर्केलान्	“मतर्फ फर्केलान्” वा “पश्‍चात्ताप गर्लान्”
1335	MAT	13	15	q1h9	figs-metaphor	ἰάσομαι αὐτούς	1	मैले तिनीहरूलाई निको पार्ने थिएँ	“मलाई निको पार्न लगाउने थिए ।” यसको अर्थ मानिसहरूका पाप क्षमा गरेर र तिनीहरूलाई फेरि पनि आफ्‍ना मानिसहरूका रूपमा ग्रहण गरेर परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई आत्‍मिक रूपले निको पार्नुहुने थियो । वैकल्‍पिक अनुवादः “अनि मैले तिनीहरूलाई स्वीकार गर्न लगाउने थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1336	MAT	13	16	dc9t			0	जोड्ने कथनः	येशूले किन दृष्‍टान्‍तहरूमा सिकाउनुहुन्‍छ भनी उहाँले आफ्‍ना चेलाहरूलाई स्‍पष्ट तुल्‍याउने कार्य सिद्ध्याउनुहुन्‍छ ।
1337	MAT	13	16	yhe4	figs-parallelism	ὑμῶν δὲ μακάριοι οἱ ὀφθαλμοὶ ὅτι βλέπουσιν, καὶ τὰ ὦτα ὑμῶν ὅτι ἀκούουσιν	1	तर धन्यका हुन तिम्रा आँखा, किनकि तिनले देख्छन्, र तिम्रा कान, किनकि तिनले सुन्दछन्	यी दुवै वाक्‍यका अर्थ एउटै हो । येशूले जोड दिंदै हुनुहुन्‍छ, कि तिनीहरूले परमेश्‍वरलाई खुसी पारेका छन्, किनभने येशूले जे भन्‍नुभएको र गर्नुभएको छ, त्‍यसमा तिनीहरूले विश्‍वास गरेका छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]])
1338	MAT	13	16	glp8	figs-synecdoche	ὑμῶν δὲ μακάριοι οἱ ὀφθαλμοὶ ὅτι βλέπουσιν	1	तर धन्यका हुन तिम्रा आँखा, किनकि तिनले देख्छन्	यहाँ “आँखा” ले सम्पूर्ण व्‍यक्तिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरू धन्यका छौ किनकि तिमीहरूका आँखा देख्‍न सक्षम छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
1339	MAT	13	16	rlt3	figs-you	ὑμῶν…ὑμῶν	1	तिमीहरूको ... तिमीहरूको	यी शब्दहरूका सबै प्रयोगहरू बहुवचनमा छन् र चेलाहरूलाई जनाउँछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1340	MAT	13	16	jp32	figs-synecdoche	τὰ ὦτα ὑμῶν ὅτι ἀκούουσιν	1	तिम्रो कान, किनकि ती सुन्छन्	यहाँ “कानहरू”ले सम्पूर्ण व्‍यक्तिलाई जनाउँछ । बुझेका जानकारीलाई तपाईंले स्‍पष्ट पार्न पनि सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरू धन्यका हौ किनकि तिनीहरू सुन्‍न सक्षम छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
1341	MAT	13	17	mg58		ἀμὴν, γὰρ λέγω ὑμῖν	1	किनकि साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यसपछि येशूले जे भन्‍नुहुन्‍छ, त्‍यसमा यसले जोड दिन्‍छ ।
1342	MAT	13	17	bsj7	figs-you	ὑμῖν…βλέπετε…ἀκούετε	1	तिमीहरू	यी शब्दहरूका सबै प्रयोगहरू बहुवचनमा छन् र चेलाहरूलाई जनाउँछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1343	MAT	13	17	e6ci	figs-explicit	ἃ βλέπετε	1	तिमीहरूले देखेका कुराहरू	तिनीहरूले जे देखेका छन्, सो कुरालाई तपाईंले स्‍पष्‍ट पार्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मैले गरेका कामहरू जुन तिमीहरूले देखेका छौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1344	MAT	13	17	q14w	figs-explicit	ἃ ἀκούετε	1	तिमीहरूले जे सुनेका छौ	तिनीहरूले जे सुनेका छन्, सो कुरालाई तपाईंले स्‍पष्‍ट पार्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मैले भनेका कुराहरू जुन तिमीहरूले सुनेका छौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1345	MAT	13	18	w35t			0	जोड्ने कथनः	यहाँ येशूले आफ्‍ना चेलाहरूलाई बिउ छर्ने मानिसको दृष्‍टान्‍तको बारेमा स्‍पष्‍ट पार्न सुरु गर्नुहुन्‍छ, जो मत्ती १३:३ मा सुरु भएको थियो ।
1346	MAT	13	19	v2d7		τὸν λόγον τῆς βασιλείας	1	राज्यको वचन	“राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनको बारेमा भएको सन्देश”
1347	MAT	13	19	a8nu	figs-metaphor	ἔρχεται ὁ πονηρὸς καὶ ἁρπάζει τὸ ἐσπαρμένον ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ	1	तब दुष्‍ट आउँछ र उसको हृदयमा जे छरिएको थियो, त्यो खोसेर लैजान्छ	शैतानले कुनै व्यक्तिलाई बिर्सन लगाउने कुराको विषयमा येशूले यसरी बताउनुहुन्छ कि मानौँ शैतान भुइँमा भएको बिउलाई टिपेर लैजाने चरा हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “दुष्‍टले त्यसलाई आफूले भर्खरै सुनेको सन्देश बिर्सन लगाउँछ जसरी चराले जमिनबाट बिउ टिपेर लैजान्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1348	MAT	13	19	sb7u	figs-explicit	ὁ πονηρὸς	1	दुष्‍ट	यसले शैतानलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1349	MAT	13	19	pt4d		ἁρπάζει	1	टिपेर लैजान्छ	एउटा यस्तो शब्दको प्रयोग गर्नुहोस्, जसले अधिकार प्राप्‍त मालिकबाट कुनै कुरालाई खोसेर लैजानु भन्‍ने अर्थ दिन्छ ।
1350	MAT	13	19	r9u6	figs-activepassive	τὸ ἐσπαρμένον ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ	1	उसको हृदयमा जे छरिएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा अनुवाद गर्न सकिन्छः वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले उसको हृदयमा छर्नुभएको वचन” वा “उसले सुनेको वचन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1351	MAT	13	19	xi8f	figs-metonymy	ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ	1	उसको हृदयमा	यहाँ “हृदय”ले सुन्‍ने मानिसको दिमागलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1352	MAT	13	19	wfd3		οὗτός ἐστιν ὁ παρὰ τὴν ὁδὸν σπαρείς	1	यो चाहिँ त्यो बिउ हो जुन बाटोको छेउमा छरिएको थियो	“बाटोको छेउमा छरिएको बिउ चाहिँ यही हो” वा “बिउ छरिएको बाटोले यो व्‍यक्तिलाई जनाउँछ”
1353	MAT	13	19	xgz5		παρὰ τὴν ὁδὸν	1	बाटोको छेउ	तपाईंले यसलाई मत्ती १३:४ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
1354	MAT	13	20	q3fp			0	जोड्ने कथनः	यहाँ येशूले आफ्‍ना चेलाहरूलाई बिउ छर्ने मानिसको दृष्‍टान्‍तको बारेमा निरन्‍तर स्‍पष्‍ट पार्नुहुन्‍छ ।
1355	MAT	13	20	l5iv	figs-explicit	ὁ δὲ ἐπὶ τὰ πετρώδη σπαρείς	1	ढुङ्गेनी माटोमा छरिएको चाहिँ त्यो हो	वाक्‍यांश “छरिएको चाहिँ” ले परेका बिउलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ढुङ्गेनी जमिनमा परेको बिउ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1356	MAT	13	20	w4f9		ὁ δὲ ἐπὶ τὰ πετρώδη σπαρείς, οὗτός ἐστιν	1	त्यो जुन ढुङ्गेनी जमिनमा छरिएको थियो, यो हो	“बीउ छरिएको त्यो चट्टान जमिनले प्रतिनिधित्व गर्दछ” वा “बीउ परेको त्यो चट्टान जमिनले प्रतिनिधित्व गर्दछ”
1357	MAT	13	20	e3hm		ὁ τὸν λόγον ἀκούων	1	वचन सुन्ने व्यक्ति	यो दृष्‍टान्‍तमा, बिउले वचनलाई जनाउँछ ।
1358	MAT	13	20	cl6g	figs-metonymy	τὸν λόγον	1	वचन	यसले परमेश्‍वरको सन्देशलाई प्रतिनिधित्व गर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सन्देश” वा “परमेश्‍वरको शिक्षा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1359	MAT	13	20	z76f	figs-metaphor	μετὰ χαρᾶς λαμβάνων αὐτόν	1	खुशीसाथ त्यसलाई ग्रहण गर्छ	वचनमा विश्‍वास गर्ने कुरालाई त्‍यसलाई ग्रहण गर्ने भनिएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “आनन्‍दसाथ त्‍यसमा विश्‍वास गर्दछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1360	MAT	13	21	zg9q	figs-metaphor	οὐκ ἔχει δὲ ῥίζαν ἐν ἑαυτῷ, ἀλλὰ πρόσκαιρός ἐστιν	1	तर ऊ आफैँमा जरा हुँदैन, त्यसैले ऊ केही समयको लागि धैर्य धारण गर्दछ	“तापनि उसका जराहरू सतहमा हुन्‍छन्, र केही बेर मात्र टिकिरहन्‍छ ।” जुन कुराले मानिसलाई निरन्‍तर परमेश्‍वरको सन्देशमा विश्‍वास गर्ने बनाउँछ, त्‍यो नै जरा हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “जरा गहिरोमा नजाने बोटबिरुवाजस्‍तै, ऊ केही बेर मात्र टिकिरहन्‍छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1361	MAT	13	21	lim9	figs-metaphor	εὐθὺς σκανδαλίζεται	1	उसले तुरुन्तै ठेस खान्छ	यहाँ “ठेस खान्छ” को अर्थ विश्‍वास गर्न छोड्‍दछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तुरुन्तै त्यसको पतन हुन्छ” वा “तुरुन्तै त्यसले सन्देशलाई विश्‍वास गर्न छोड्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1362	MAT	13	22	sis7			0	जोड्ने कथनः	यहाँ येशूले आफ्‍ना चेलाहरूलाई बिउ छर्ने मानिसको दृष्‍टान्‍तको बारेमा निरन्‍तर स्‍पष्‍ट पार्नुहुन्‍छ ।
1363	MAT	13	22	d4h5	figs-explicit	ὁ…σπαρείς	1	त्यो जुन छरिएको थियो	यसले रोपेको वा झरेको बीउलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “छरिएको चाहिँ बिउ” वा “झरेको चाहिँ बिउ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1364	MAT	13	22	rcj8		ὁ δὲ εἰς τὰς ἀκάνθας σπαρείς	1	काँडा घारीमा छरिएको चाहिँ त्यो हो	“काँडाका झाङ्हरू भएको जमिन जहाँ बिउ छरिएको थियो””
1365	MAT	13	22	anm5		οὗτός ἐστιν ὁ	1	यो त्यो व्यक्ति हो	“यसले त्यो व्‍यक्तिलाई जनाउँछ”
1366	MAT	13	22	a3u1		τὸν λόγον	1	वचन	“सन्देश” वा “परमेश्‍वरको शिक्षा”
1367	MAT	13	22	q2nh	figs-metaphor	ἡ μέριμνα τοῦ αἰῶνος τούτου καὶ ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου συνπνίγει τὸν λόγον	1	तर संसारको वास्ता र धनको कपटले वचनलाई निसासिदिन्छ	येशू संसारको चिन्ता र धनको छलकपटको बारेमा बताउनुहुन्छ जसले एक व्यक्तिलाई परमेश्‍वरको वचन पालन गर्नदेखि रोक्दछ जस्तो कि तिनीहरू बिरुवाको वरिपरि घुमफिर गर्न र यसलाई बढ्नबाट रोक्न सक्ने झारपात हो । वैकल्पिक अनुवादः “जसरी घाँसहरूले असल बिरुवाहरूलाई बढ्नबाट रोक्छ, यस संसारको वास्ता र धनीहरूको कपटले त्यस व्यक्तिलाई परमेश्‍वरको वचन सुन्नबाट रोक्दछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1368	MAT	13	22	xa8r		ἡ μέριμνα τοῦ αἰῶνος τούτου	1	यस युगको वास्ता	“संसारमा भएका कुराहरू जसका बारेमा मानिसहरूले चिन्ता गर्छन्”
1369	MAT	13	22	wwf5	figs-personification	ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου	1	धनको कपट	“धनसम्पत्ति” कसैलाई छल गर्न सक्‍ने व्‍यक्ति हो जस्‍तो गरी येशूले भन्‍नुहुन्‍छ । यसको अर्थ धेरै रुपयाँपैसाले मानिसहरूलाई खुसी तुल्‍याउँछ भनी तिनीहरू विचार गर्छन्, तर त्‍यसले खुसी तुल्‍याउँदैन । वैकल्‍पिक अनुवादः “पैसाको प्रेम” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-personification]])
1370	MAT	13	22	gn6z	figs-metaphor	ἄκαρπος γίνεται	1	ऊ निष्फल हुन्छ	यहाँ मानिसलाई ऊ एक किसिसले बोटबिरुवा हो जस्‍तो गरी भनिएको छ । निष्‍फल हुने कुराले अनुत्‍पादक हुने कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ऊ उत्पादनहीन हुन्छ” वा “परमेश्‍वरले जे इच्‍छा गर्नुहुन्‍छ, त्‍यो उसले गर्दैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1371	MAT	13	23	xw4b		ὁ…ἐπὶ τὴν καλὴν γῆν σπαρείς	1	असल माटोमा छरिएको चाहिँ त्यो हो	“राम्रो माटो जहाँ बीउ छरियो”
1372	MAT	13	23	ptb8	figs-metaphor	ὃς δὴ καρποφορεῖ καὶ ποιεῖ, ὃ	1	उसले फल फलाउँछ, केहीले ... फलाउँदै	मानिसलाई ऊ एक किसिसले बोटबिरुवा हो जस्‍तो गरी भनिएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “एक स्वस्थ बिरुवा झैँ जसले अन्‍न फलाउँछ, ऊ उत्पादनशील हुन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1373	MAT	13	23	wm3p	figs-ellipsis	ποιεῖ, ὃ μὲν ἑκατὸν, ὃ δὲ ἑξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα	1	जति रोपिएको थियो सोभन्दा केहीले सय गुणा, केहीले साठी गुणा, र केहीले तीस गुणा बढी फल फलाउँछ	“जति रोपिएको थियो” भन्‍ने वाक्यांशलाई हरेक सङ्ख्यामा बुझिएको छ । तपाईंले यसलाई मत्ती १३:८ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “केही मानिसहरूले रोपिएको भन्दा १०० गुणा बढी फलाउँछन्, केहीले ६० गुणा बढी फलाउँछन्, केहिले ३० गुणा बढी फलाउँछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
1374	MAT	13	24	l5yx	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	बारीमा गहुँ र सामा दुवै सँगसँगै बढ्‍दै गरेको बारेमा एउटा दृष्टान्‍त भनेर येशूले स्‍वर्गको राज्‍यको बारेमा वर्णन गर्नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1375	MAT	13	24	k8pu	figs-simile	ὡμοιώθη ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, ἀνθρώπῳ	1	स्वर्गको राज्य यस्तो मानिसजस्तो हो	यहाँ गरिने अनुवादले मानिसलाई स्वर्गको राज्यसँग सामान जस्तो देखाउनुहुँदैन, तर स्वर्गको राज्य दृष्‍टान्तमा व्याख्या गरिएको अवस्था जस्तै छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
1376	MAT	13	24	f8j5	figs-metonymy	ὡμοιώθη ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्य यस्तो हो ...	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब स्वर्गमा हाम्रा परमेश्‍वरले आफूलाई राजा देखाउँनुहुन्छ, तब यस्तो हुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1377	MAT	13	24	u21k	figs-explicit	καλὸν σπέρμα	1	असल बिउ	“खानेकुराका असल बिउहरू” वा “अन्‍नका असल बिउहरू ।” येशूले गहुँको बारेमा बताइरहनुभएको थियो भनेर सम्भवतः श्रोताहरूले विचार गरे । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1378	MAT	13	25	zn8v		ἦλθεν αὐτοῦ ὁ ἐχθρὸς	1	उसको शत्रु आयो	“खेतमा उसको शत्रु आयो”
1379	MAT	13	25	q4tv		ζιζάνια	1	सामाहरू	यी सामाका बिरुवाहरू स-साना हुँदा अन्‍नका बिरुवाहरूजस्तै देखिन्छन्, तर यसका अन्‍नहरू विषालु हुन्छन् । वैकल्पिक अनुवादः “खराब बिउ” वा “सामाका बिउहरू”
1380	MAT	13	26	lea1		ὅτε δὲ ἐβλάστησεν ὁ χόρτος	1	जब बोट देखा पर्‍यो	“जब गहुँका बिउहरू उम्रे” वा “जब बिरुवाहरू बाहिर निस्किए”
1381	MAT	13	26	jgv9		καρπὸν ἐποίησεν	1	अन्‍न फलाए	“अनाज फलाए” वा “गहुँको अनाज फलाए”
1382	MAT	13	26	tu4q		τότε ἐφάνη καὶ τὰ ζιζάνια	1	तब सामाहरू पनि देखा परे	“त्यसपछि मानिसहरूले खेतमा सामाहरू पनि उम्रिएका देखे”
1383	MAT	13	27	hz3q			0	जोड्ने कथनः	बारीमा गहुँ र सामा दुवै सँगसँगै बढ्‍दै गरेको बारेमा एउटा दृष्टान्‍त भन्‍ने कुरालाई येशूले निरन्‍तरता दिनुहुन्‍छ ।
1384	MAT	13	27	h51x		τοῦ οἰκοδεσπότου	1	त्यस जग्गाका मालिक	यो त्यही व्यक्ति हो, जसले आफ्नो खेतमा असल बिउ छरेको थियो ।
1385	MAT	13	27	gr7d	figs-rquestion	οὐχὶ καλὸν σπέρμα ἔσπειρας ἐν τῷ σῷ ἀγρῷ?	1	के तपार्इंको बारीमा असल बिउ मात्र छर्नुभएको थिएन र ?	दासहरूले आश्‍चर्य मानेको कुरामा जोड दिनका लागि तिनीहरूले प्रश्‍न प्रयोग गरे । वैकल्‍पिक अनुवादः “तपार्इंले आफ्नो खेतमा असल बिउ छर्नुभएको थियो !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1386	MAT	13	27	fb86	figs-metonymy	οὐχὶ…ἔσπειρας	1	तपार्इंले ... छर्नुभएको थिएन र ?	शायद जमिनका मालिकले बिउ छर्न आफ्‍ना दासहरूलाई अह्राएको हुन सक्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “के हामीले ... छरेका होइनौँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1387	MAT	13	28	r83z		ὁ δὲ ἔφη αὐτοῖς	1	तिनले उनीहरूलाई भने	“जग्गाका मालिकले आफ्ना नोकरहरूलाई भने”
1388	MAT	13	28	num8		θέλεις οὖν	1	त्यसोभए के तपाईं हामीले ... चाहनुहुन्छ	“हामी” शब्दले नोकरहरूलाई जनाउँछ ।
1389	MAT	13	29	shs3			0	जोड्ने कथनः	बारीमा गहुँ र सामा दुवै सँगसँगै बढ्‍दै गरेको बारेमा एउटा दृष्टान्‍त भन्‍ने कुरालाई येशूले समाप्‍त गर्नुहुन्‍छ ।
1390	MAT	13	29	c9jc		ὁ δέ φησιν	1	तर तिनले भने	“जमिनका मालिकले आफ्ना नोकरहरूलाई भने”
1391	MAT	13	30	z36a	figs-quotations	ἐρῶ τοῖς θερισταῖς, συλλέξατε πρῶτον τὰ ζιζάνια καὶ δήσατε αὐτὰ εἰς δέσμας πρὸς τὸ κατακαῦσαι αὐτά; τὸν δὲ σῖτον συναγάγετε εἰς τὴν ἀποθήκην μου.	1	कटनीको समयमा फसल कटनी गर्नेहरूलाई म भन्‍नेछु, ‘पहिले सामाहरूलाई उखेल र त्यसलाई जलाउनलाई मुठाहरूमा बाँध, तर गहुँलाई मेरो ढुकुटीमा जम्मा गर ।’”	तपार्इंले यो वाक्यांशलाई अप्रत्यक्ष कथनको रूपमा अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्छ (वैकल्पिक अनुवाद): “म फसल कटनी गर्नेहरूलाई पहिला सामाहरूलाई बटुल्नू र तिनीहरूलाई आगोमा जलाउनको लागि मुठाहरूमा बाँध्‍नू भनेर भन्‍नेछु, र त्यसपछि गहुँलाईचाहिँ मेरो ढुकुटीमा जम्मा गर्नू भनेर भन्‍नेछु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
1392	MAT	13	30	ll14		τὴν ἀποθήκην	1	ढुकुटी	ढुकुटीचाहिँ खेतको घर हो जसलाई अन्‍न भण्डार गर्नको निम्ति प्रयोग गर्न सकिन्छ
1393	MAT	13	31	tdf4	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	धेरै सानो बिउ बढेर धेरै ठूलो रुख हुने बारेमा एउटा दृष्टान्‍त भनेर येशूले स्‍वर्गको राज्‍यको बारेमा वर्णन गर्नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1394	MAT	13	31	jw7u	figs-metonymy	ὁμοία ἐστὶν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्यचाहिँ ... जस्तो हो	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । तपाईंले यसलाई मत्ती 13:२4 मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब स्वर्गमा हाम्रा परमेश्‍वरले आफूलाई राजा देखाउँनुहुन्छ, तब यस्तो हुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1395	MAT	13	31	qby8	translate-unknown	κόκκῳ σινάπεως	1	रायोको दाना	एउटा अति नै सानो बिउ, जुन पछि ठूलो बिरुवाको रूपमा बढ्छ (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-unknown]])
1396	MAT	13	32	gyi1	figs-explicit	ὃ μικρότερον μέν ἐστιν πάντων τῶν σπερμάτων	1	यो बिउ अरू सबै बिउभन्दा सानो हुन्छ	रायोको बिउचाहिँ वास्तविक श्रोताहरूलाई थाहा भएको सबैभन्दा सानो बिउ थियो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1397	MAT	13	32	x65d		ὅταν δὲ αὐξηθῇ	1	तर जब यो हुर्कन्छ	“तर जब त्यो बिरुवा हुर्कन्छ”
1398	MAT	13	32	um9k		μεῖζον…ἐστὶν	1	यो भन्दा ठूलो हुन्छ	“यो भन्दा विशाल हुन्छ”
1399	MAT	13	32	g6v8		γίνεται δένδρον	1	त्यो एउटा रूख बन्छ	रायोको बिउ बढेर करिब २ देखि ४ मिटर अग्‍लो बोट हुन सक्‍छ ।
1400	MAT	13	32	c9te		τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ	1	आकाशका चराहरू	“चराहरू”
1401	MAT	13	33	a1th	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	खमिरले पिठोमा पार्ने प्रभावका बारेमा एउटा दृष्‍टान्‍त भनेर येशूले स्‍वर्गको राज्‍यको बारेमा वर्णन गर्नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1402	MAT	13	33	z94k	figs-simile	ὁμοία ἐστὶν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν ζύμῃ	1	स्वर्गको राज्य खमिरजस्तो हो	स्वर्गको राज्य खमिरजस्तो होइन, तर जसरी खमिर फैलिन्छ त्यसरी नै परमेश्‍वरको राज्य पनि फैलिन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
1403	MAT	13	33	w8sb	figs-metonymy	ὁμοία ἐστὶν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्यचाहिँ ... जस्तो हो	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । तपाईंले यसलाई मत्ती 13:२4 मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब स्वर्गमा हाम्रा परमेश्‍वरले आफूलाई राजा देखाउँनुहुन्छ, तब यस्तो हुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1404	MAT	13	33	r88g	translate-bvolume	ἀλεύρου σάτα τρία	1	तीन कचौरा पिठो	“ठूलो परिमाणको पिठो” वा यस्तो शब्दले अनुवाद गर्नुहोस् जसलाई तपार्इंको संस्कृतिले पिठोको ठूलो परिमाणलाई जनाउनको निम्ति प्रयोग गर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bvolume]])
1405	MAT	13	33	c35r	figs-explicit	γυνὴ ἐνέκρυψεν εἰς ἀλεύρου σάτα τρία, ἕως οὗ ἐζυμώθη ὅλον	1	सबै पिठो नफुलेसम्म	यहाँ अन्तर्निहित सन्देश यो हो, कि खमिर र तीन कचौरा पिठोलाई मुछेर पकाइन्थ्यो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1406	MAT	13	34	f9gl			0	सामान्य जानकारीः	यहाँ येशूले दृष्‍टान्‍तहरूमा शिक्षा दिनुहुने कुरा अगमवाणी पूरा भएको थियो भनी दर्शाउन लेखकले भजनसंग्रहबाट उद्धृत गर्दछन् ।
1407	MAT	13	34	nt7u	figs-parallelism	ταῦτα πάντα ἐλάλησεν ὁ Ἰησοῦς ἐν παραβολαῖς τοῖς ὄχλοις, καὶ χωρὶς παραβολῆς οὐδὲν ἐλάλει αὐτοῖς	1	यी सबै कुराहरू । येशूले भीडसँग दृष्‍टान्तहरूमा कुरा गर्नुभयो; र उहाँले दृष्‍टान्त बिना तिनीहरूसँग कुनै कुरा गर्नुभएन	दुवै वाक्‍यका अर्थ एउटै हुन्‍छ । येशूले भिडलाई दृष्‍टान्‍तहरूमा शिक्षा दिनुभएका कुरालाई जोड दिनका लागि तिनलाई एकसाथ भनिएको हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]])
1408	MAT	13	34	n54e		ταῦτα πάντα	1	यी सबै कुराहरू	यसले येशूले सिकाउनुभएको कुरालाई जनाउँछ जुन मत्ती १३:१ मा सुरु भएको थियो ।
1409	MAT	13	34	a5c7	figs-doublenegatives	χωρὶς παραβολῆς οὐδὲν ἐλάλει αὐτοῖς	1	उहाँले दृष्‍टान्त बिना तिनीहरूसँग कुनै कुरा गर्नुभएन	“उहाँले तिनीहरूलाई दृष्‍टान्तहरूमा बाहेक केही पनि सिकाउनुभएन ।” युगल अकरणलाई सकारात्मक तरीकाले व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उहाँले तिनीहरूलाई जे-जे कुराहरू भन्‍नुभयो, ती सबै दृष्‍टान्तहरूमा भन्‍नुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
1410	MAT	13	35	ybq5	figs-activepassive	πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος	1	यो चाहिँ अगमवक्ताले जे भनेका थिए, ती कुरा सत्य ठहरिऊन् भनेर हुन आयो, जब उनले भने	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जे कुरा धेरै लामो समयअगि उहाँले अगमवक्ताहरूमध्ये एक जनालाई लेख्‍नू भनेर भन्‍नुभएको कुरा सत्य हुन आओस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1411	MAT	13	35	p3tb		λέγοντος	1	जब उनले भने	“जब अगमवक्ताले भने”
1412	MAT	13	35	n1pa	figs-idiom	ἀνοίξω…τὸ στόμα μου	1	म मेरो मुख खोल्‍नेछु	यो लक्षणाको अर्थ बोल्‍नु हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “म बोल्‍नेछु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1413	MAT	13	35	yx6y	figs-activepassive	κεκρυμμένα	1	लुकाइएका कुराहरू	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ती कुराहरू जसलाई परमेश्‍वरले गुप्‍त राख्‍नुभएको छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1414	MAT	13	35	th8t		ἀπὸ καταβολῆς κόσμου	1	संसारको सुरुदेखि	“संसारको सुरुवातदेखि नै” वा “परमेश्‍वरले संसारलाई सृष्‍टि गर्नुभएदेखि नै”
1415	MAT	13	36	pq2h			0	जोड्ने कथनः	यहाँ दृश्‍य घटना बद्लिएर घरमा पुग्दछ, जहाँ येशू र उहाँका चेलाहरू बस्दै हुनुहुन्‍थ्‍यो । गहुँ र सामा दुवै भएको बारीको दृष्‍टान्‍तको बारेमा येशूले तिनीहरूलाई अर्थ लगाउन सुरु गर्नुहुन्‍छ, जुन उहाँले सुरुमा मत्ती १३:२४ मा भन्‍नुभयो ।
1416	MAT	13	36	x5w7		ἦλθεν εἰς τὴν οἰκίαν	1	घरभित्र जानुभयो	“भित्र जानुभयो” वा “उहाँ जहाँ बसिरहनुभएको थियो, त्यो घरभित्र जानुभयो”
1417	MAT	13	37	aj8f		ὁ σπείρων τὸ καλὸν σπέρμα	1	जसले असल बिउ छरे	“असल बिउ छर्ने व्यक्ति” वा “असल बिउलाई रोप्‍ने व्यक्ति”
1418	MAT	13	37	xj4s	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसका पुत्र	येशूले उहाँ आफैँलाई जनाइरहनुभएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1419	MAT	13	38	h9iz	figs-idiom	οἱ υἱοὶ τῆς βασιλείας	1	राज्यका पुत्रहरू	यहाँ “का छोराहरू” को अर्थ कसैको वा कुनै व्‍यक्ति वा कुनै थोकसँग मिल्‍दोजुल्‍दो विशेषता हुने कुरा हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “ती मानिसहरू जो राज्यका हुन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1420	MAT	13	38	eni3	figs-metonymy	τῆς βασιλείας	1	राज्यका	यहाँ “राज्‍य” ले परमेश्‍वर राजालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरका” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1421	MAT	13	38	edu7	figs-idiom	οἱ υἱοὶ τοῦ πονηροῦ	1	दुष्‍टका छोराहरू	यहाँ “का छोराहरू” को अर्थ कसैको वा कुनै व्‍यक्ति वा कुनै थोकसँग मिल्‍दोजुल्‍दो विशेषता हुने कुरा हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “ती मानिसहरू जो दुष्‍टका हुन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1422	MAT	13	39	sgx2		ὁ…ἐχθρὸς, ὁ σπείρας αὐτά	1	त्यो शत्रु जसले ती सामाहरू छरे	“शत्रु जसले सामाहरू रोपे”
1423	MAT	13	40	ei3v			0	जोड्ने कथनः	गहुँ र सामा दुवै भएको बारीको दृष्‍टान्‍तको बारेमा येशूले चेलाहरूलाई अर्थ लगाएर सिद्ध्‍याउनुहुन्‍छ ।
1424	MAT	13	40	rn64	figs-activepassive	ὥσπερ οὖν συλλέγεται τὰ ζιζάνια καὶ πυρὶ κατακαίεται	1	त्यसैले, जसरी सामाहरू बटुलिन्छन् र आगोमा जलाइन्छन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यसकारण जसरी मानिसहरूले सामाहरूलाई बटुल्छन् र तिनीहरूलाई आगोमा जलाउँछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1425	MAT	13	41	fiy4	figs-123person	ἀποστελεῖ ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ	1	मानिसका पुत्रले आफ्ना स्वर्गदूतहरूलाई पठाउनेछन्	यहाँ येशूले आफ्नै बारेमा बोलिरहनुभएको छ । वैकल्पिक अनुवादः “म, मानिसका पुत्रले मेरा स्वर्गदूतहरूलाई पठाउनेछु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1426	MAT	13	41	ptw9		τοὺς ποιοῦντας τὴν ἀνομίαν	1	पाप गर्नेहरूलाई	“जसले व्यवस्थाहीन कार्यहरू गर्दछन्” वा “दुष्‍ट मानिसहरू”
1427	MAT	13	42	d9md	figs-metaphor	τὴν κάμινον τοῦ πυρός	1	आगोको भट्टी	यो नरकको आगो जनाउने अलङ्कार हो । यदि शब्द “भट्टी” अपरिचित छ भने “चुल्हो” भन्‍ने शब्दको प्रयोग गर्न सकिन्छ । वैकल्पिक अनुवादः “अग्‍निमय चुलो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1428	MAT	13	42	zu3j	translate-symaction	ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων	1	रुवाबासी र दाह्रा किटाइ	यहाँ “दाह्रा किटाइ” भनेको एउटा प्रतीकात्मक कार्य हो, जसले चरम निराशा र दुःखभोगलाई जनाउँछ । तपाईंले यसलाई मत्ती ८:१२ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “रुँदै र तिनीहरूले धेरै कष्‍ट काटिरहेका छन् भनेर देखाउँदै” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
1429	MAT	13	43	u6sm	figs-simile	ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος	1	सूर्य झैँ चम्‍कनु	तपाईंको भाषामा यो उपमा बुझ्‍न सकिँदैन भने, तपाईंले प्रयोग गर्न सक्‍नुहुन्‍छः “सूर्यलाई जस्तै हेर्न सजिलो हुनु ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
1430	MAT	13	43	sea2	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρὸς αὐτῶν	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1431	MAT	13	43	zxh2	figs-metonymy	ὁ ἔχων ὦτα, ἀκουέτω	1	जससँग कान छ, उसले सुनोस्	येशूले जोड दिइरहनुभएको छ कि जे उहाँले भर्खर भन्‍नुभयो सो महत्त्वपूर्ण छ र त्यसलाई बुझ्‍न र अभ्यासमा ल्याउनलाई केही प्रयत्‍न चाहिन सक्‍छ । यहाँ “सुन्‍नलाई कानहरू” भन्‍ने वाक्यांश चाहिँ बुझ्न र आज्ञापालन गर्नेलाई इच्‍छुकपनालाई जनाउने प्रतिस्थापन शब्द हो । तपाईंले यस्तै समान वाक्यांशलाई मत्ती ११:१५ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो, सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसले सुन्‍न चाहना गरिरहेको छ, सुनोस्” वा “बुझ्‍न मन गरिरहेको व्यक्तिले बुझोस् र आज्ञापालन गरोस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1432	MAT	13	43	sak5	figs-123person	ὁ ἔχων ὦτα, ἀκουέτω	1	जससँग ... उसले	किनकि येशू यहाँ उहाँका श्रोताहरूसँग सीधै बोलिरहनुभएको छ, तपाईंले यहाँ द्वितीय पुरुषलाई प्रयोग गर्नलाई रोज्‍न सक्‍नुहुन्छ । तपाईंले यसलाई मत्ती ११:१५ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “यदि तिमीहरू सुन्‍न चाहिरहेका छौ भने, सुन” वा “यदि तिमीहरू बुझ्‍न चाहिरहेका छौ भने, तब बुझ र आज्ञापालन गर” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1433	MAT	13	44	n7nz	figs-simile		0	सामान्य जानकारीः	यी दुई दृष्‍टान्तहरूमा, येशूले स्वर्गको राज्य कस्तो छ भनेर उहाँका चेलाहरूलाई सिकाउनका लागि दुई उपमाहरूको प्रयोग गर्नुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
1434	MAT	13	44	fjm1	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	कुनै अत्‍यन्‍तै मूल्‍यवान् थोक किन्‍नका लागि आफ्‍नो धनसम्‍पत्ति बेचेका मानिसहरूका दुई दृष्‍टान्‍त भनेर येशूले स्‍वर्गको राज्‍यको बारेमा वर्णन गर्नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1435	MAT	13	44	e9cv	figs-metonymy	ὁμοία ἐστὶν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्यचाहिँ ... जस्तो हो	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । तपाईंले यसलाई मत्ती 13:२4 मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब स्वर्गमा हाम्रा परमेश्‍वरले आफूलाई राजा देखाउँनुहुन्छ, तब यस्तो हुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1436	MAT	13	44	u9jq	figs-activepassive	ὁμοία ἐστὶν…θησαυρῷ κεκρυμμένῳ ἐν τῷ ἀγρῷ	1	जमिनमा लुकाइएको धन जस्तै	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यस्तो धन जुन कसैले जमिनमा लुकाएको थियो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1437	MAT	13	44	k9rh		θησαυρῷ	1	धन	ज्यादै मूल्यवान् र अनमोल कुरा वा यी कुराहरूको सङ्कलन
1438	MAT	13	44	hu7f		ἔκρυψεν	1	त्यसलाई लुकायो	“त्यसलाई ढाकियो”
1439	MAT	13	44	jtv2	figs-explicit	πωλεῖ πάντα ὅσα ἔχει, καὶ ἀγοράζει τὸν ἀγρὸν ἐκεῖνον	1	उससँग भएका सबै थोक बेच्छ, अनि उसले त्यो जमिन किन्छ	यहाँ अन्तर्निहित सन्देश यो हो, कि त्यहाँ लुकाइएको धनलाई हात पार्नको निम्ति त्यस व्यक्तिले त्यो जमिन किन्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1440	MAT	13	45	c633	figs-explicit	ὁμοία…ἀνθρώπῳ ἐμπόρῳ ζητοῦντι καλοὺς μαργαρίτας	1	मूल्यवान् मोतीहरू खोजिरहेको एक व्यापारी जस्तो	अन्तर्निहित जानकारी यो हो कि उसले किन्न सक्ने बहुमूल्य मोतीहरू खोजिरहेका थिए । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1441	MAT	13	45	khy6		ἀνθρώπῳ ἐμπόρῳ	1	एउटा मानिस जो व्यापारी हो	व्यापारी भनेको सर-सामान बेच्ने व्यक्ति वा थोक बिक्रेता हो, जसले प्रायः धेरै टाढाबाट माल सामानहरू ल्याउँदछ
1442	MAT	13	45	b88q	translate-unknown	καλοὺς μαργαρίτας	1	मूल्यवान् मोतीहरू	“मोती” भन्‍नाले चिल्‍लो, कडा, टल्‍कने, हल्‍का सेतो रङ्को समुद्री सिपीभित्र बन्‍ने ससाना दाना हो, र रत्‍नझैं महङ्गो हुन्‍छ, वा मूल्‍यवान् गहना बनाउन प्रयोग गरिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “असल मोतीहरू” वा “सुन्दर मोतीहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-unknown]])
1443	MAT	13	47	vw24	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	माछा समात्‍नका लागि एउटा ठूलो जालको प्रयोग गर्ने जालहारीका बारेमा एउटा दृष्‍टान्‍त भनेर येशूले स्‍वर्गको राज्‍यको बारेमा वर्णन गर्नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1444	MAT	13	47	g79n	figs-simile	ὁμοία ἐστὶν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν σαγήνῃ	1	स्वर्गको राज्य एउटा जाल जस्तो हो	राज्य नै चाहिँ जाल जस्तो होइन, तर एउटा जालले सबै प्रकारका माछाहरूलाई पक्रेको झैँ गरी राज्यले पनि सबै प्रकारका मानिसहरूलाई खिँच्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
1445	MAT	13	47	rjm4	figs-metonymy	ὁμοία ἐστὶν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्यचाहिँ ... जस्तो हो	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । तपाईंले यसलाई मत्ती 13:२4 मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब स्वर्गमा हाम्रा परमेश्‍वरले आफूलाई राजा देखाउँनुहुन्छ, तब यस्तो हुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1446	MAT	13	47	vrp4	figs-activepassive	ὁμοία…σαγήνῃ βληθείσῃ εἰς τὴν θάλασσαν	1	समुद्रमा फ्याँकिएको जालजस्तो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जालजस्तो हो जसलाई केही मछुवाहरूले समुद्रमा फाले” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1447	MAT	13	47	kbz2		βληθείσῃ εἰς τὴν θάλασσαν	1	समुद्रमा फ्याँकियो	“समुद्रमा फालियो”
1448	MAT	13	47	t9v6		ἐκ παντὸς γένους συναγαγούσῃ	1	त्यसले सबै खालका माछालाई बटुल्यो	“सबै प्रकारका माछा समात्यो”
1449	MAT	13	48	kf47		ἀναβιβάσαντες ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν	1	त्यसलाई समुद्रको किनारमा ताने	“त्यस जाललाई समुद्रको किनारमा ताने” वा “जाललाई किनारमा तानेर ल्याए”
1450	MAT	13	48	cnp7		τὰ καλὰ	1	असल माछा	“राम्रा जति”
1451	MAT	13	48	qi2z		τὰ…σαπρὰ	2	काम नलाग्‍ने चीजहरू	“खराब माछा” वा “खान नमिल्‍ने माछा”
1452	MAT	13	48	aqu2		ἔξω ἔβαλον	1	फ्याँकिदिए	“राखेनन्”
1453	MAT	13	49	nql6			0	जोड्ने कथनः	येशूले जालहारीको दृष्‍टान्‍तको व्‍याख्‍या गर्नुहुन्‍छ जसले माछा समात्नका लागि एउटा ठूलो जालको प्रयोग गर्दछ ।
1454	MAT	13	49	q1ms		ἐξελεύσονται	1	आउनेछन्	“बाहिर आउनेछन्” वा “बाहिर जानेछन्” वा “स्वर्गबाट आउनेछन्”
1455	MAT	13	49	ah2k	figs-nominaladj	τοὺς πονηροὺς ἐκ μέσου τῶν δικαίων	1	धर्मी मानिसहरूबाट दुष्‍ट मानिसहरू	यी नामिक विशेषणलाई विशेषणकै रूपमा व्‍यक्त गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “धर्मी मानिसहरूबाट दुष्‍ट मानिसहरूलाई” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-nominaladj]])
1456	MAT	13	50	hwv1		βαλοῦσιν αὐτοὺς	1	तिनीहरूले तिनलाई फालिदिनेछन्	“स्वर्गदूतहरूले दुष्‍ट मानिसहरूलाई फालिदिनेछन्”
1457	MAT	13	50	j8nf	figs-metaphor	τὴν κάμινον τοῦ πυρός	1	आगोको भट्टी	यो नरकको आगो जनाउने अलङ्कार हो । यदि शब्द “भट्टी” अपरिचित छ भने “चुल्हो” भन्‍ने शब्दको प्रयोग गर्न सकिन्छ । तपाईंले यसलाई मत्ती १३:४२ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्पिक अनुवादः “अग्‍निमय चुलो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1458	MAT	13	50	mc8t	translate-symaction	ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων	1	रुवाबासी र दाह्रा किटाइ	यहाँ “दाह्रा किटाइ” भनेको एउटा प्रतीकात्मक कार्य हो, जसले चरम निराशा र दुःखभोगलाई जनाउँछ । तपाईंले यसलाई मत्ती ८:१२ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “रुँदै र तिनीहरूको चरम यातनालाई देखाउँदै” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
1459	MAT	13	51	d3wg			0	जोड्ने कथनः	घरको व्‍यवस्‍थापन गर्ने मानिसको बारेमा एउटा दृष्‍टान्‍त भनेर येशूले स्‍वर्गको राज्‍यको बारेमा वर्णन गर्नुहुन्‍छ । येशूले दृष्‍टान्‍तहरू प्रयोग गरेर भीडलाई स्‍वर्गको राज्‍यको बारेमा शिक्षा दिने कथाको यो आखिरी भाग हो ।
1460	MAT	13	51	p5ej	figs-quotations	συνήκατε ταῦτα πάντα? λέγουσιν αὐτῷ, ναί.	1	“के तिमीहरूले यी सबै कुराहरू बुझेका छौ ?” चेलाहरूले उहाँलाई भने, “बुझेका छौँ ।”	यदि आवश्यक भएमा दुवै प्रत्यक्ष उद्धरणहरू अप्रत्यक्ष उद्धरणको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्पिक अनुवादः “तिनीहरूले यी सबै कुरा बुझेका छन् कि छैनन् भनेर येशूले तिनीहरूलाई सोध्‍नुभयो, र तिनीहरूले बुझेका छन् भनेर उत्तर दिए ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
1461	MAT	13	52	g4dd	figs-metonymy	μαθητευθεὶς τῇ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्यको लागि एक चेला भएको छ	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “स्वर्गमा हुनुहुने हाम्रा परमेश्‍वर, जो राजा हुनुहुन्छ, उहाँको बारेमा भएको सत्यता सिकेको छ” वा “आफैँलाई परमेश्‍वरको शासनमा सुम्पेको छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1462	MAT	13	52	gr36	figs-parables	ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδεσπότῃ, ὅστις ἐκβάλλει ἐκ τοῦ θησαυροῦ αὐτοῦ καινὰ καὶ παλαιά	1	मानिस घरको मालिक जस्तो हो, जसले आफ्नो घरबाट पुराना र नयाँ चीजहरू बाहिर निकाल्दछ	येशूले अर्को दृष्‍टान्‍त भन्‍नुहुन्‍छ । मोशा र अगमवक्ताहरूले लेखेका धर्मशास्‍त्र राम्ररी जानेको र यति बेला येशूको शिक्षा ग्रहण गरेको शास्‍त्रीलाई उहाँले घरको मालिकसँग तुलना गर्नुहुन्‍छ, जसले भण्डारबाट नयाँ र पुराना चिजहरू निकाल्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1463	MAT	13	52	g59c		τοῦ θησαυροῦ αὐτοῦ	1	धन	धन भनेको धेरै मूल्यवान र बहुमूल्य चीज वा चीजहरूको संग्रह हो । यहाँ यो शब्दले मूल्यवान् र अनमोल कुराहरूलाई सुरक्षित राखिने ठाउँ, “ढुकुटी” वा “भण्डार” लाई जनाएको हुन सक्छ ।
1464	MAT	13	53	jwv2		καὶ ἐγένετο ὅτε	1	त्यसपछि यसो हुन आयो कि जब	यो वाक्‍यांशले येशूको शिक्षाबाट त्‍यसपछि हुने घटनामा कथालाई बद्लिदिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तब” वा “पछिबाट”
1465	MAT	13	54	qnh9			0	सामान्य जानकारीः	यहाँ कथाको नयाँ भाग सुरु हुन्‍छ, जुन निरन्‍तर अगि बढ्‍दछ मत्ती १७:२७, जहाँ स्‍वर्गको राज्‍यका बारेमा येशूको सेवाकार्य र शिक्षा निरन्‍तर विरोध भएको कुरा लेखले गरेका छन् । यहाँ, येशूको गृहनगरका मानिसहरूले उहाँलाई तिरस्‍कार गर्दछन् ।
1466	MAT	13	54	q3ml	figs-explicit	τὴν πατρίδα αὐτοῦ	1	उहाँको आफ्नै क्षेत्र	“उहाँ हुर्केको सहर ।” यसले नासरत सहरलाई जनाउँछ जहाँ येशू हुर्कनुभयो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1467	MAT	13	54	j6vb		ἐν τῇ συναγωγῇ αὐτῶν	1	तिनीहरूको सभाघरमा	सर्वनाम “तिनीहरू”ले त्यस क्षेत्रका मानिसहरूलाई जनाउँछ ।
1468	MAT	13	54	it1f		ἐκπλήσσεσθαι αὐτοὺς	1	तिनीहरू आश्‍चर्यचकित भए	“तिनीहरू अचम्मित भए”
1469	MAT	13	54	b3d2	figs-explicit	πόθεν τούτῳ ἡ σοφία αὕτη καὶ αἱ δυνάμεις?	1	यी मानिसले यस्तो बुद्धि र आश्‍चर्यकर्महरू गर्नको निम्ति शक्ति कहाँबाट पाउँछन् ?	येशू एक साधारण मानिस हुनुहुन्थ्यो भनेर मानिसहरूले विश्‍वास गरे । मानिसहरूले आफ्‍नो आश्‍चर्य व्‍यक्त गर्न यो प्रश्‍न प्रयोग गरे, किनभने येशू अति बुद्धिमान् हुनुहुन्‍थ्‍यो र आश्‍चर्यकामहरू गर्न सक्षम हुनुहुन्‍थ्‍यो । वैकल्‍पिक अनुवादः “यस्‍तो साधारण मानिस पनि कसरी यति बुद्धिमान् हुन र यस्‍ता आश्‍चर्यकर्महरू गर्न सक्‍दछ ?” वा “यो अनौठो छ कि यिनले यति बुद्धिका साथ बोल्‍न सक्‍छन् र यी आश्‍चर्यकर्महरू गर्न सक्‍छन् !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1470	MAT	13	55	rk5e	figs-rquestion	οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ τοῦ τέκτονος υἱός? οὐχ ἡ μήτηρ αὐτοῦ λέγεται Μαριὰμ, καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ, Ἰάκωβος, καὶ Ἰωσὴφ, καὶ Σίμων, καὶ Ἰούδας?	1	के यो मान्छे सिकर्मीको छोरो होइन र ? के उनकी आमा मरियम कहलाइँदैनन्? के उनका दाइहरू याकूब, यूसूफ, सिमोन र यहूदा होइनन् ?	आफूले येशू को हुनुहुन्‍छ भनी आफूले जानेको र उहाँ साधारण मानिस मात्र हुनुहुन्‍छ विश्‍वास रहेको कुरालाई व्‍यक्त गर्न भीडले यी प्रश्‍नहरूको प्रयोग गर्दछन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “यिनी सिकर्मीका छोरा त हुन् । हामी उनकी आमा मरियम, र उनका भाइहरू, याकूब, योसेफ, सिमोन र यहूदा चिन्‍दछौँ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1471	MAT	13	55	rpj9		ὁ τοῦ τέκτονος υἱός	1	सिकर्मीका छोरा	सिकर्मी भनेको त्यो व्यक्ति हो, जसले काठ वा ढुङ्गाबाट केही कुराहरू बनाउँछ । यदि “सिकर्मी” भन्‍ने शब्द अपरिचित छ भने, “निर्माण गर्ने व्यक्ति” भनेर लेख्‍न सकिन्छ ।
1472	MAT	13	56	m9pn	figs-rquestion	αἱ ἀδελφαὶ αὐτοῦ οὐχὶ πᾶσαι πρὸς ἡμᾶς εἰσιν?	1	के उनका सबै बहिनीहरू हामीसँग छैनन् ?	आफूले येशू को हुनुहुन्‍छ भनी आफूले जानेको र उहाँ साधारण मानिस मात्र हुनुहुन्‍छ विश्‍वास रहेको कुरालाई व्‍यक्त गर्न भीडले यी प्रश्‍नहरूको प्रयोग गर्दछन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “अनि उनका सबै बहिनीहरू पनि हामीसँगै छन् ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1473	MAT	13	56	bnv1	figs-rquestion	πόθεν οὖν τούτῳ ταῦτα πάντα?	1	यी मानिसले यी सबै कुरा कहाँबाट पाउँछन् त ?	येशूले उहाँका क्षमताहरू अन्त कतैबाट पाएको हुनुपर्छ भन्‍ने तिनीहरूको बुझाइलाई देखाउनका लागि भीडले यो प्रश्‍नको प्रयोग गर्छ । सम्भवतः उहाँले आफ्‍ना क्षमताहरू परमेश्‍वरबाट पाएको कुरामा तिनीहरूलाई लागेको शंकालाई तिनीहरूले व्यक्त गरिरहेका थिए । वैकल्‍पिक अनुवादः “यिनले यी कुराहरू गर्ने आफ्‍नो क्षमता अन्त कतैबाट पाएका हुनुपर्छ !” वा “यिनले यी क्षमताहरू कहाँबाट पाए भनी हामी जान्दैनौँ !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1474	MAT	13	56	pqf1		ταῦτα πάντα	1	यी सबकुराहरू	यसले येशूको बुद्धि र आश्‍चर्यकर्महरू गर्ने क्षमतालाई जनाउँछ ।
1475	MAT	13	57	f5md	figs-activepassive	ἐσκανδαλίζοντο ἐν αὐτῷ	1	तिनीहरू उहाँद्वारा चिढिएका थिए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “येशू हुर्कनुभएको सहरका मानिसहरू उहाँसँग खुशी भएनन्” वा “मानिसहरूले येशूलाई इन्कार गरे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1476	MAT	13	57	azn4	figs-doublenegatives	οὐκ ἔστιν προφήτης ἄτιμος	1	अगमवक्ताको आदर नहुने भनेको	यसलाई सकारात्मक रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “एउटा अगमवक्ताले सबै ठाउँमा आदर पाउँछ” वा “सबैठाउँका मानिसहरूले एउटा अगमवक्तालाई आदर गर्छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
1477	MAT	13	57	sq8j		τῇ πατρίδι	1	उनको आफ्‍नै देश	“उनको आफ्‍नै क्षेत्र” वा “उनी हुर्केको सहर”
1478	MAT	13	57	w4x8		ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ	1	उनको आफ्‍नै परिवारमा	“उनको आफ्‍नै घरमा”
1479	MAT	13	58	e2cp		οὐκ ἐποίησεν ἐκεῖ δυνάμεις πολλὰς	1	उहाँले त्यहाँ धेरै आश्‍चर्यकर्महरू गर्नुभएन	“येशूले उहाँको आफ्नै सहरमा धेरै आश्‍चर्यकर्महरू गर्नुभएन”
1480	MAT	14	intro	g5mc			0		मत्ती १४ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा पद १ र २ ले अध्‍याय १३ को वर्णनलाई निरन्‍तरता दिन्‍छ । पद ३-१२ ले उक्त वर्णनलाई रोक्‍छ र पहिले घटेका घटना, शायद शैतानले येशूको परीक्षा गर्ने बित्तिकै भएको घटना (हेर्नुहोस् मत्ती ४:१२) को बारेमा भन्‍दछ । पद १३ ले चाहिं पद २ मा लेखिएको वर्णनलाई निरन्‍तरता दिन्‍छ । यो कुरा निश्‍चय होस्, मत्तीले लेख्दै गरेका कुरालाई पद ३-१२ मा तिनले रोकेका, र यसरी तिनले फेरि निरन्‍तरता दिनअगि बिचमा पाठकका लागि नयाँ जानकारी घुसाइदिएका छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-background]]) यस अध्यायमा भएका अनुवादका सम्भाव्य कठिनाइहरू कर्म वाच्‍य घटना कसले गराएको थियो भन्‍ने जानकारी नदिएर नै कुनै व्‍यक्‍तिको जीवनमा कुनै घटना घटेको थियो भनी यस अध्‍यायका धेरै वाक्‍यले भन्‍दछन् । उदाहरणका लागि, हेरोदियासकी छोरीकहाँ युहन्‍नाको टाउकोलाई कसले ल्‍यायो बन्‍ने कुरा लेखकले भन्‍दैनन् (मत्ती १४:११) । त्‍यो घटनाको कर्ता को थियो भनी पाठकलाई जानकारी हुने गरी तपाईंले ती वाक्‍यको अनुवाद गर्नुपर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1481	MAT	14	1	zl7x	figs-events		0	सामान्य जानकारीः	हेरोदले येशूको बारेमा सुनेपछि तिनले केकस्‍तो प्रतिउत्तर जनाए भनी यी पदले स्‍पष्‍ट पार्दछन् । यो घटना चाहिँ यसपछि वर्णन गरिएको घटनापछि भएको थियो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-events]])
1482	MAT	14	1	q8h5		ἐν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ	1	त्यस समयमा	“ती दिनहरूमा” वा “जब येशूले गालीलमा सेवा गरिरहनुभएको थियो”
1483	MAT	14	1	l9ur		ἤκουσεν…τὴν ἀκοὴν Ἰησοῦ	1	येशूको बारेमा समाचार सुने	“येशूको बारेमा खबरहरू सुने” वा “येशूको ख्यातिको बारेमा सुने”
1484	MAT	14	2	pd1b		εἶπεν	1	उनले भने	“हेरोदले भने”
1485	MAT	14	2	nx7x		ἠγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν	1	मृत्युबाट बौरी उठेको छ	“मृत्युबाट” भन्‍ने शब्दहरूले तल्‍लो संसारमा भएका सबै मृत मानिसहरूको बारेमा एकसाथ बताउँछ । मृतकबाट बौह्रनु भनेको पुनः जीवित भएर आउनु हो ।
1486	MAT	14	2	vve7		διὰ τοῦτο αἱ δυνάμεις ἐνεργοῦσιν ἐν αὐτῷ	1	त्यसकारण यी शक्तिहरू उहाँमा काम गर्दैछन्	यदि कुनै व्‍यक्ति मृत्‍युबाट फर्किएको छ भने, उसमा शक्तिशाली कुराहरू गर्ने शक्ति हुन्‍छ भनी त्‍यो बेलाका कोही यहूदीले विश्‍वास गर्दथे ।
1487	MAT	14	3	y57m			0	सामान्य जानकारीः	येशूको बारेमा सुनेपछि हेरोदले किन त्यस्तो प्रतिक्रिया देखाए भनेर लेखकले बप्‍तिस्मा दिने यूहन्नाको मृत्युको बयान दिन्छ ।
1488	MAT	14	3	zgp9	figs-events		0	जोड्ने कथनः	यहाँ हेरोदले कसरी बप्‍तिस्मा दिने यूहन्नालाई मृत्युदण्‍ड दिएका थिए भनेर बताउन लेखकले सुरु गर्छन् । यसअगिका पदहरूमा उल्‍लेखित घटनाभन्‍दा यी घटना केही समय पहिले घटेका थिए । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-events]])
1489	MAT	14	3	h466	figs-metonymy	ὁ γὰρ Ἡρῴδης κρατήσας τὸν Ἰωάννην, ἔδησεν αὐτὸν καὶ ἐν φυλακῇ ἀπέθετο	1	हेरोदले ... यूहन्‍नालाई समाती, उनलाई झ्‍यालखानामा राखेका थिए	हेरोदले अन्य व्यक्तिहरूलाई उनको निम्ति यी कार्यहरू गर्न आदेश दिएका थिए । वैकल्पिक अनुवादः “हेरोदले यूहन्‍नालाई गिरफ्‍तार गर्न र बाँधेर झ्‍यालखानामा हाल्‍नलाई उनका सिपाहीहरूलाई अह्राएका थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1490	MAT	14	3	lr92	translate-names	τὴν γυναῖκα Φιλίππου	1	फिलिपकी पत्‍नी	फिलिप हेरोदका भाइको नाउँ हो । हेरोदले फिलिपकी पत्‍नीलाई उनको आफ्‍नै पत्‍नी बनाउनको निम्ति लिएका थिए । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]])
1491	MAT	14	4	d3gp	figs-events	ἔλεγεν γὰρ αὐτῷ ὁ Ἰωάννης, οὐκ ἔξεστίν σοι ἔχειν αὐτήν.	1	किनकि यूहन्‍नाले तिनलाई भनेका थिए, “तिनलाई ... राख्‍नु ... ”	यदि आवश्यक छ भने, तपाईंले यूएसटीमा जस्तै गरी, १४:३-४ का घटनाहरूलाई ती घटेका क्रमअनुसार नै प्रस्तुत गर्न सक्‍नुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-events]])
1492	MAT	14	4	n1t6	figs-quotations	ἔλεγεν γὰρ αὐτῷ ὁ Ἰωάννης, οὐκ ἔξεστίν σοι ἔχειν αὐτήν.	1	किनकि यूहन्‍नाले तिनलाई भनेका थिए, “तिनलाई आफ्नी पत्‍नीको रूपमा राख्‍नु तपार्इंको निम्ति उचित छैन ।”	यदि आवश्‍यक हुन्‍छ बने, यसलाई अप्रत्‍यक्ष उद्धरणका रूपमा व्‍यक्त गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनकि व्यवस्थाअनुसार तिनलाई आफ्नी पत्‍नीको रूपमा राख्‍नु उनको निम्ति न्यायसङ्गत छैन भनेर यूहन्‍नाले हेरोदलाई भनेका थिए ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
1493	MAT	14	4	r8lh		ἔλεγεν γὰρ αὐτῷ ὁ Ἰωάννης	1	किनकि यूहन्‍नाले तिनलाई भनेका थिए	“किनकि यूहन्‍नाले हेरोदलाई बारम्बार भनिरहेका थिए”
1494	MAT	14	4	nb2j	figs-explicit	οὐκ ἔξεστίν	1	यो उचित छैन	जब हेरोदले हेरोदियासलाई विवाह गरेका थिए, त्यो समयसम्म फिलिप जीवित नै थिए । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1495	MAT	14	5	hg9f		ἐφοβήθη	1	उनी डराए	“हेरोद डराए”
1496	MAT	14	5	w7uv		αὐτὸν εἶχον	1	तिनीहरूले उनलाई आदर गर्थे	“तिनीहरूले यूहन्नालाई आदर गर्थे”
1497	MAT	14	6	fvs5	figs-explicit	ἐν τῷ μέσῳ	1	तिनीहरूका माझमा	तपाईंले अस्‍पष्‍ट जानकारीलाई तपाईंले स्‍पष्‍ट पार्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ती पाहुनाहरूका माझमा जो जन्मदिनको उत्सवमा सहभागी हुन त्यहाँ आएका थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1498	MAT	14	8	rhk5	figs-activepassive	ἡ δὲ προβιβασθεῖσα ὑπὸ τῆς μητρὸς αὐτῆς	1	आफ्नी आमाले सिकाएपछि	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनकी आमाले तिनलाई सिकाएपछि” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1499	MAT	14	8	wi8s		ἡ δὲ προβιβασθεῖσα	1	निर्देशन दिइएपछि	“निर्देशन दिइन्” वा “भनिन्”
1500	MAT	14	8	ya5z		φησίν	1	तिनले भनिन्	“हेरोदियासकी छोरीले हेरोदलाई भनिन्”
1501	MAT	14	8	ruy4		πίνακι	1	थाल	एउटा ठूलो थाल
1502	MAT	14	9	s8zp	figs-activepassive	καὶ ἐλυπήθη ὁ βασιλεὺς	1	राजा निकै निराश भए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनको अनुरोधले राजालाई ज्यादै दुःखित तुल्यायो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1503	MAT	14	9	a1er		ὁ βασιλεὺς	1	राजा	“राजा हेरोद”
1504	MAT	14	9	j6nu	figs-activepassive	ἐκέλευσεν δοθῆναι	1	त्यो तिनलाई दिइयोस् भनेर उनले आज्ञा दिए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनले जे भनिन् सो गर्न उनले आफ्‍ना मानिसहरूलाई आदेश दिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1505	MAT	14	10	nes5			0	जोड्ने कथनः	हेरोदले कसरी बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नालाई मारे भन्‍ने वर्णन यहाँ समाप्‍त हुन्‍छ ।
1506	MAT	14	11	nd5r	figs-activepassive	ἠνέχθη ἡ κεφαλὴ αὐτοῦ ἐπὶ πίνακι, καὶ ἐδόθη τῷ κορασίῳ	1	अनि उनको शिर थालमा राखेर ल्याइयो र त्यस ठिटीलाई दिइयो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कसैले यूहन्‍नाको शिर थालमा ल्यायो र त्यो ठिटीलाई दियो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1507	MAT	14	11	pba6		πίνακι	1	थाल	एउटा ठूलो थाल
1508	MAT	14	11	lqb6		τῷ κορασίῳ	1	ठिटी	विवाह नगरेकी युवतीको निम्ति प्रयोग गरिने शब्दलाई यहाँ प्रयोग गर्नुहोस् ।
1509	MAT	14	12	fl47		οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ	1	उनका चेलाहरू	“यूहन्‍नाका चेलाहरू”
1510	MAT	14	12	ni1q		τὸ πτῶμα	1	शव	“मृत शरीर”
1511	MAT	14	12	mq89	figs-explicit	ἐλθόντες, ἀπήγγειλαν τῷ Ἰησοῦ	1	तिनीहरू गए, र येशूलाई बताइदिए	यस कथनको पूरा अर्थ स्पष्‍ट बनाउन सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “बप्‍तिस्मा दिने यूहन्‍नाका चेलाहरू येशूकहाँ गएर यूहन्‍नालाई जे भएको थियो, सो कुरा उहाँलाई बताए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1512	MAT	14	13	id97	writing-background		0	सामान्य जानकारीः	येशूले पाँच हजार मानिसलाई भोजन गराउनुभएको आश्‍चर्यकर्मका बारेमा यी पदले पृष्‍ठभूमिको जानकारी दिन्‍छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-background]])
1513	MAT	14	13	ql1f			0	जोड्ने कथनः	हेरोदले बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाको शिर काटे कुरा भन्‍ने येशूले सुन्‍नुभएपछि उहाँले कस्‍तो प्रतिक्रिया जनाउनुभयो भन्‍ने कुरा यी पदले वर्णन गर्दछन् ।
1514	MAT	14	13	ds5w		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले कथाको एउटा नयाँ भाग बताउन थाल्छन् ।
1515	MAT	14	13	dvq4		ἀκούσας	1	यो कुरा सुन्‍नुभयो	“यूहन्‍नालाई के भएको थियो भन्‍ने कुरा उहाँले सुन्‍नुभयो” वा “यूहन्‍नाको बारेमा उहाँले खबर सुन्‍नुभयो”
1516	MAT	14	13	ia39	figs-explicit	ὁ Ἰησοῦς ἀνεχώρησεν	1	उहाँ जानुभयो	“उहाँले छोड्नुभयो” वा “उहाँ भीडबाट टाढा जानुभयो ।” यो संकेत गरिएको छ कि येशूका चेलाहरू उहाँसँगै गए । वैकल्‍पिक अनुवादः “येशू र उहाँका चेलाहरू बिदा भए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1517	MAT	14	13	zlh8		ἐκεῖθεν	1	त्यहाँबाट	“त्‍यो ठाउँबाट”
1518	MAT	14	13	i7uu		καὶ ἀκούσαντες, οἱ ὄχλοι	1	जब भीडहरूले यो कुरा सुने	“जब भीडका मानिसहरूले उहाँहरू कहाँ जानुभएको थियो भन्‍ने कुरा सुने” वा “उहाँले त्यो ठाउँ छोड्नुभयो भनेर जब भीडका मानिसहरूले सुने”
1519	MAT	14	13	u6nr		οἱ ὄχλοι	1	भीडहरू	“मानिसहरूको भीड” वा “मानिसहरूको ठूलो समूह” वा “मानिसहरू”
1520	MAT	14	13	ipm9	figs-idiom	πεζῇ	1	पैदल	यसको अर्थ भीडमा भएका मानिसहरू पैदल हिँड्दै थिए । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1521	MAT	14	14	d8n3		καὶ ἐξελθὼν	1	त्यसपछि येशू तिनीहरूको अगाडि आउनुभयो र उहाँले ठूलो भीड देख्‍नुभयो	“जब येशू समुद्रको किनारमा आउनुभयो, उहाँले त्यहाँ एउटा ठूलो भीड देख्‍नुभयो”
1522	MAT	14	15	gcu9			0	जोड्ने कथनः	पाँचवटा साना रोटी र दुईवटा माछाले येशूले पाँच हजार मानिसलाई भोजन गराउनुभएको वर्णन यहाँ सुरु हुन्‍छ ।
1523	MAT	14	15	xa7n		προσῆλθον αὐτῷ οἱ μαθηταὶ	1	चेलाहरू उहाँकहाँ आए	“येशूका चेलाहरू उहाँकहाँ आए”
1524	MAT	14	16	qwk1		οὐ χρείαν ἔχουσιν	1	यिनीहरूलाई ... आवश्यक छैन	“भीडमा भएका मानिसहरूलाई ... आवश्यक छैन”
1525	MAT	14	16	r5gd	figs-you	δότε αὐτοῖς ὑμεῖς	1	यिनीहरूलाई तिमीहरूले केही देओ	शब्द “तिमीहरू” बहुवचन हो, जसले येशूका चेलाहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1526	MAT	14	17	tm5t		οἱ δὲ λέγουσιν αὐτῷ	1	तिनीहरूले उहाँलाई भने	“चेलाहरूले येशूलाई भने”
1527	MAT	14	17	ih48		πέντε ἄρτους	1	पाँचवटा रोटी	रोटी भन्‍नाले पिठो मुछेर पातलो गरी बेलेर पकाएको भोजन हो ।
1528	MAT	14	18	szx6		φέρετέ μοι ὧδε αὐτούς	1	ती मकहाँ ल्याओ	“ती रोटीहरू र माछा मकहाँ ल्याओ”
1529	MAT	14	19	yne5			0	जोड्ने कथनः	येशूले पाँच हजार मानिसलाई भोजन गराउनुभएको वर्णन यहाँ समाप्‍त हुन्‍छ ।
1530	MAT	14	19	vp7r		ἀνακλιθῆναι	1	बस्‍न	“ढल्कन ।” तपार्इंको संस्कृतिमा मानिसहरू खाना खाने समयमा प्रायः कस्तो अवस्थितिमा हुन्छन्, त्यही शब्दलाई यहाँ प्रयोग गर्नुहोस् ।
1531	MAT	14	19	u613	figs-idiom	λαβὼν	1	उहाँले लिनुभयो	“उहाँका हातहरूमा राख्‍नुभयो ।” उहाँले ती चोर्नुभएको होइन । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1532	MAT	14	19	i34u		κλάσας, ἔδωκεν…τοὺς ἄρτους	1	रोटीहरू भाँच्नुभयो	“रोटीहरू टुक्र्याउनुभयो”
1533	MAT	14	19	bf1a		τοὺς ἄρτους	1	रोटीहरू	“रोटीका भागहरू” वा “सिङ्गै रोटीहरू”
1534	MAT	14	19	t7ei		ἀναβλέψας	1	हेर्दै	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) “माथि हेर्दै गर्नुहुँदा” वा २) “माथि हेरेपछि ।”
1535	MAT	14	20	l2h8	figs-activepassive	καὶ ἐχορτάσθησαν	1	र भरिएका थिए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू नअघाएसम्‍म” वा “तिनीहरू भोकाउन नछोडेसम्‍म” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1536	MAT	14	20	p73g		ἦραν	1	तिनीहरूले टिपे	“चेलाहरूले बटुले” वा “केही मानिसहरूले बटुले”
1537	MAT	14	20	czj4	translate-numbers	δώδεκα κοφίνους πλήρεις	1	बाह्र डाला भरि	“१२ डाला भरि” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
1538	MAT	14	21	wv59		οἱ δὲ ἐσθίοντες	1	तिनीहरू जसले खाए	“तिनीहरू जसले रोटी र माछा खाए”
1539	MAT	14	21	als7	translate-numbers	ἄνδρες…πεντακισχίλιοι	1	पाँच हजार मानिसहरू	“५,००० मानिसहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
1540	MAT	14	22	yp8l			0	सामान्य जानकारीः	येशूले पानीमाथि हिँडेर गर्न लाग्‍नुभएको आश्‍चर्यकर्मका बारेमा यी पदले पृष्‍ठभूमिको जानकारी दिन्‍छन् ।
1541	MAT	14	22	eaa8			0	जोड्ने कथनः	यसपछिका पदहरूले येशूले पाँच हजार मानिसहरूलाई खुवाउनुभएको बित्तिकै पछिको घटनाहरूलाई वर्णन गर्छन् ।
1542	MAT	14	22	wt1t		καὶ εὐθέως ἠνάγκασεν	1	तुरुन्तै उहाँले बनाउनुभयो	“येशूले मानिसहरूलाई खुवाउनुभएपछि तुरुन्तै, उहाँले”
1543	MAT	14	23	d27u		ὀψίας δὲ γενομένης	1	जब साँझ भयो	“अबेर साँझमा” वा “जब अँध्यारो भयो”
1544	MAT	14	24	vzd1		ἦν βασανιζόμενον ὑπὸ τῶν κυμάτων	1	छालले त्यो अनियन्‍त्रित भयो	“र ठूला छालहरूका कारणले गर्दा चेलाहरूले डुङ्गालाई नियन्‍त्रण गर्न सकेनन्”
1545	MAT	14	25	pmw8		τετάρτῃ δὲ φυλακῇ τῆς νυκτὸς	1	रातको चौथो पहरमा	यहाँ चौथो पहर प्रयोग छ जो बिहान तीन बजेतिरदेखि सूर्योदयसम्‍म हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “मिरमिरे उज्‍यालो हुनुभन्‍दा पहिले”
1546	MAT	14	25	t1vp		περιπατῶν ἐπὶ τὴν θάλασσαν	1	समुद्रमा हिँड्दै	“पानीमाथि हिँडिरहनुभएको थियो”
1547	MAT	14	26	q9qs		ἐταράχθησαν	1	तिनीहरू भयभीत भए	“तिनीहरू ज्यादै डराएका थिए”
1548	MAT	14	26	h7df		φάντασμά	1	भूत	एउटा व्यक्ति मरेपछि उसको शरीरलाई छोडेको आत्मा
1549	MAT	14	28	w2pl		ἀποκριθεὶς δὲ αὐτῷ, ὁ Πέτρος εἶπεν	1	पत्रुसले उहाँलाई जवाफ दिए	“पत्रुसले येशूलाई जवाफ दिए”
1550	MAT	14	30	sk3j	figs-idiom	βλέπων…τὸν ἄνεμον ἰσχυρὸν	1	जब पत्रुसले बतास चलेको देखे	यहाँ “बतासलाई देखे” भन्‍नुको अर्थ बतास चलेको तिनलाई थाहा भयो भन्‍ने हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब हावाले छालहरूलाई अगिपछि हुत्‍याइरहेको पत्रसुले देखे” वा “जब तिनले हावाको झोक्‍का काति शक्तिशाली थियो भनी महसुस गरे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1551	MAT	14	31	bd2v		ὀλιγόπιστε, εἰς τί	1	ए अल्पविश्‍वासी, किन	“तिमीहरू जोसँग यति थोरै विश्‍वास छ ।” येशूले पत्रसुलाई यस किसिमले सम्बोधन गर्नुभयो किनभने पत्रुस डराए । यसलाई आश्‍चर्य मानेको कुराको रूपमा पनि अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीसँग कति थोरै विश्‍वास छ ! किन”
1552	MAT	14	31	cr9i	figs-rquestion	εἰς τί ἐδίστασας	1	तिमीले किन शङ्का गर्‍यौ	त्‍यति बेला पत्रुसले सङ्का गर्न हुँदैनथ्‍यो भन्‍नका लागि येशूले एउटा प्रश्‍नलाई प्रयोग गर्नुभयो । पत्रुसले शङ्का गर्न हुँदैनथ्‍यो भन्‍ने कुरालाई तपाईंले स्‍पष्‍ट पार्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीले शङ्का गर्नु हुँदैनथ्यो म तिमीलाई डुब्नबाट रोक्न सक्छु ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1553	MAT	14	33	u8pu	guidelines-sonofgodprinciples	Θεοῦ Υἱὸς	1	परमेश्‍वरको पुत्र	यो येशूको लागि एक महत्त्वपूर्ण शीर्षक हो जुन परमेश्‍वरसँग उसको सम्बन्धको वर्णन गर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1554	MAT	14	34	r5lm			0	जोड्ने कथनः	येशू पानीमाथि हिँड्‍नुभएपछि के भयो भन्‍ने कुरालाई यी पदले वर्णन गर्दछन् । येशूको सेवाकार्यप्रति मानिसहरूले केकस्‍तो किसिमले प्रतिउत्तर जनाउँदै थिए भनी तिनले सारांशमा व्‍यक्त गर्दछन् ।
1555	MAT	14	34	cv3f		καὶ διαπεράσαντες	1	जब उहाँहरूले ... पार गर्नुभयो	“जब येशू र उहाँका चेलाहरूले ताललाई पार गर्नुभएको थियो”
1556	MAT	14	34	x9nu	translate-names	Γεννησαρέτ	1	गनेसरेत	यो गालील समुद्रको किनाराको उत्तर-पश्‍चिम भागमा रहेको एउटा सानो सहर हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]])
1557	MAT	14	35	xd7c		ἀπέστειλαν	1	तिनीहरूले ... समाचार फैलाए	“त्यस क्षेत्रका मानिसहरूले ... खबर पठाए”
1558	MAT	14	36	ql3y		καὶ παρεκάλουν αὐτὸν	1	तिनीहरूले ... उहाँलाई बिन्ती गरे	“बिरामी मानिसहरूले ... उहाँलाई बिन्ती गरे”
1559	MAT	14	36	x8jv		τοῦ ἱματίου αὐτοῦ	1	उहाँको कपडा	“उहाँको पोशाक” वा “उहाँले जे पहिरनुभएको थियो”
1560	MAT	14	36	mw8n	figs-activepassive	διεσώθησαν	1	निको भए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ठीक भयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1561	MAT	15	intro	i9a5			0		मत्ती १५ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा केही अनुवादहरूले पढ्नलाई सजिलो बनाउनलाई कविताको हरेक पङ्क्तिलाई बाँकीको खण्‍डभन्दा दायाँतिर केही पर सार्छन् । १५:८-९ मा भएको कवितासँग यूएलटीले यसै गर्छ, जुन पुरानो करारबाट लिइएका शब्दहरू हुन् । यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू “धर्मगुरुहरूका परम्‍पराहरू” “धर्मगुरुहरूका परम्‍पराहरू” यहूदी धार्मिक अगुवाहरूले बनाएका मौखिक विधिविधान थिए, किनभने हरेक मानिसले मोशाको व्‍यवस्‍था पालन गरोस् भन्‍ने कुरामा तिनीहरू सुनिश्‍चित हुन चाहान्‍थे । तापनि, मोशाको व्‍यवस्‍था पालन गर्नभन्‍दा यी नियम पालन गर्न तिनीहरूले झन् धेरै कडा परिश्रम गर्नुपर्‍यो । त्‍यसका लागि येशूले धार्मिक अगुवाहररूलाई हप्‍काउनुभयो, र त्‍यसको परिणामस्‍वरूप तिनीहरू रिसाए । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/lawofmoses]]) यहूदीहरू र गैरयहूदीहरू आफूले जीवन बिताउने सही तरिकाले यहूदीहरूले परमेश्‍वरलाई खुशी पार्न सक्‍थे भन्‍ने येशूको समयका यहूदीहरूको विश्‍वास रहेको थियो । येशूले यहूदीहरू र गैरयहूदीहरू दुवैलाई आफ्‍ना मानिसका रूपमा स्‍वीकार्न सक्‍नुहुन्‍छ भनी उहाँका चेलाहरूलाई देखाउनका लागि उहाँले गैरयहूदी कनानी स्‍त्रीको छोरीलाई निको पार्नुभयो । यस अध्यायमा भएका अनुवादका अन्य सम्भाव्य कठिनाइहरू भेडा बाइबलले मानिसहरूलाई प्रायः भेडा भनी सम्‍बोधन गर्दछ, किनभने भेडाको हेरविचार गर्न तिनीलाई अरु कसैको जरुरत पर्दछ । यो चाहिँ तिनीहरूले राम्री देख्‍न नसक्‍ने र प्रायः अरु जनावरले तिनीहरूलाई सजिलै मार्न सक्‍ने ठाउँमा तिनीहरू जाने हुनाले हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1562	MAT	15	1	q6af	writing-newevent		0	सामान्य जानकारीः	दृश्‍य घटना बद्लिएर यसअगिको अध्‍यायको समयभन्‍दा केही समयपछिको घटनामा पुग्‍दछ । यहाँ येशूले फरिसीहरूका आलोचनाको जवाफ दिनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-newevent]])
1563	MAT	15	2	j1b8	figs-rquestion	διὰ τί οἱ μαθηταί σου παραβαίνουσιν τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων?	1	किन तपाईका चेलाहरू अगुवाहरूको नियमलाई उल्लङ्घन गर्दछन् ?	येशू र उहाँका चेलाहरूको आलोचना गर्नका लागि फरिसीहरू र शास्‍त्रीहरूले यो प्रश्‍नको प्रयोग गरेका हुन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तपाईका चेलाहरूले पुराना धार्मिक अगुवाहरूले दिएका नियमहरूलाई आदर गर्दैनन् ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1564	MAT	15	2	yn6l		τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων	1	अगुवाहरूको नियमहरू	यो मोशाको व्‍यवस्‍थासँग मिल्‍दोजुल्‍दो छैन् । मोशाभन्‍दा पछिका धार्मिक अगुवाहरूले दिएका व्‍यवस्‍थाका शिक्षा र व्‍याख्‍यालाई यसले जनाउँछ ।
1565	MAT	15	2	gfn6	figs-explicit	οὐ…νίπτονται τὰς χεῖρας	1	तिनीहरूले ... आफ्ना हात धुँदैनन्	यो धुने कुरा हातलाई शुद्ध पार्ने कुरा मात्र थिएन । यसले धर्मगरुहरूका परम्‍पराका रीतिरिवाजअनुसार धुने कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले आफ्‍ना हात ठिक किसिमले धुँदैनन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1566	MAT	15	3	ia1e	figs-rquestion	διὰ τί καὶ ὑμεῖς παραβαίνετε τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν?	1	तिमीहरूले चाहिं किन आफ्ना परम्पराहरूका निम्ति परमेश्‍वरको आज्ञालाई उल्लङ्घन गर्दछौ ?	धार्मिक अगुवाहरूले जे गर्दछन्, त्‍यसलाई आलोचना गर्न येशूले एउटा प्रश्‍नले जवाफ दिनुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अनि तिमीहरूका पुर्खाहरूले तिमीहरूलाई सिकाएका कुराको अनुसरण गर्नका लागि तिमीहरूले परमेश्‍वरको आज्ञा इन्‍कार गरको म देख्‍दछु !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1567	MAT	15	4	srz6			0	सामान्य जानकारीः	पद ४ मा, मानिसहरूले आफ्‍ना बुबाआमालाई कस्‍तो व्‍यवहार गरून् भन्‍ने परमेश्‍वरले आशा छ भनी दर्शाउनका लागि येशूले प्रस्‍थानबाट दुईपल्ट उद्धृत गर्नुहुन्‍छ ।
1568	MAT	15	4	cz1q			0	जोड्ने कथनः	येशूले निरन्‍तर फरिसीहरूलाई जवाफ दिनुहुन्‍छ ।
1569	MAT	15	4	qmm7		θανάτῳ τελευτάτω	1	निश्‍चय नै मारिनेछ	“उसलाई मानिसहरूले निश्‍चय पनि मार्नेछन्”
1570	MAT	15	5	ql75	figs-you	ὑμεῖς δὲ λέγετε	1	तर तिमीहरू भन्‍दछौ	यहाँ “तिमीहरू” बहुवचनमा छ र फरिसीहरू र शास्‍त्रीहरूलाई बुझाउँछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1571	MAT	15	6	b81c			0	जोड्ने कथनः	येशूले निरन्‍तर फरिसीहरूलाई हप्‍काउनुहुन्छ ।
1572	MAT	15	6	vr6y	figs-quotesinquotes	οὐ μὴ τιμήσει τὸν πατέρα αὐτοῦ	1	उसले आफ्नो बुबाको आदर गर्नु पर्दैन	“तर तिमीहरू भन्छौ” भनेर सुरु हुने शब्दहरूमा (पद ५) उद्धरणभित्रै अर्को उद्धरण छ । यदि आवश्‍यक हुन्‍छ भने, तपाईंले यिनलाई अप्रत्‍यक्ष उद्धरणहरूमा अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । “तर कुनै व्‍यक्तिले आफ्‍नो बुबाआमालाई, उसले परमेश्‍वरलाई भेटी दिइसकेको छ भन्‍यो भने, उसले आफ्‍नो बुबाआमाको आदर गरिरहनु आवश्‍यक छैन भनी तिमीहरू सिकाउँदछौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotesinquotes]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
1573	MAT	15	6	q3kt	figs-explicit	οὐ μὴ τιμήσει τὸν πατέρα αὐτοῦ	1	उसले आफ्नो बुबाको आदर गर्नुपर्दैन	“आफ्नो बुबाको” भन्‍नाले “आफ्नो बुबाआमाको” भन्‍ने अर्थ लाग्‍दछ । यसको अर्थ कुनै व्‍यक्तिले आफ्‍नो बुबाआमाको वास्‍ता गरेर तिनीहरूप्रति उसले आदर दर्शाउनु आवश्‍यक छैन भनी धार्मिक अगुवाहरूले सिकाए । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1574	MAT	15	6	znt9		ἠκυρώσατε τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ	1	तिमीहरूले परमेश्‍वरको वचनलाई बेकम्मा बनाएका छौ	यहाँ “परमेश्‍वरको वचन”ले खास गरी उहाँका आज्ञाहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूले परमेश्‍वरको वचनलाई त्यो रद्द भए झैँ गरी व्यवहार गरेका छौ” वा “तिमीहरूले परमेश्‍वरका आज्ञाहरूलाई बेवास्ता गरेका छौ”
1575	MAT	15	6	yq5a		διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν	1	तिमीहरूका परम्पराहरूका खातिर	“किनभने तिमीहरू आफ्‍ना परम्पराहरूलाई पछ्याउन चाहन्छौ”
1576	MAT	15	7	t4fq			0	सामान्य जानकारीः	पद ८ र ९ मा, फरिसी र शास्‍त्रीहरूलाई हप्‍काउनका लागि येशूले यसैया अगमवक्‍ताबाट उद्धृत गर्नुहुन्‍छ ।
1577	MAT	15	7	tn3b			0	जोड्ने कथनः	फरिसी र शास्‍त्रीहरूलाई येशूले दिनुहुने जवाफलाई उहाँले सिद्ध्‍याउनुहुन्‍छ ।
1578	MAT	15	7	wv77		καλῶς ἐπροφήτευσεν περὶ ὑμῶν Ἠσαΐας	1	यशैयाले तिमीहरूका विषयमा ठिकै अगमवाणी गरे	“यशैयाले यस अगमवाणीमा सत्य कुरा भने”
1579	MAT	15	7	n4ti	figs-explicit	λέγων	1	भन्दै	यसको अर्थ परमेश्‍वरले यशैयालाई जे भन्‍नुभयो, सो तिनले भन्‍दै छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब उनले परमेश्‍वरले जे भन्‍नुभएको थियो, त्यो भने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1580	MAT	15	8	qw69	figs-metonymy	ὁ λαὸς οὗτος τοῖς χείλεσίν με τιμᾷ	1	यी मानिसहरूले आफ्ना ओठले मलाई आदर गर्छन्	यहाँ “ओठ” ले बोल्‍ने कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यी मानिसहरूले मलाई सबै ठीक कुराहरू भन्छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1581	MAT	15	8	bz91		με…ἐμοῦ	1	मलाई	यो शब्‍द जतिपल्‍ट आउँदा पनि परमेश्‍वरलाई नै जनाउँछ ।
1582	MAT	15	8	wuw3	figs-metonymy	ἡ δὲ καρδία αὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ’ ἐμοῦ	1	तर तिनीहरूका हृदय मबाट धेरै टाढा छन्	यहाँ “हृदय”ले व्‍यक्तिका विचारहरू र भावनाहरूलाई जनाउँछ । यो वाक्‍यांश मानिसहरू साँचो रूपले परमेश्‍वरमा समर्पित छैनन् भन्‍ने तरिका हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तर वास्तवमा तिनीहरूले मलाई प्रेम गर्दैनन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1583	MAT	15	9	jf93		μάτην δὲ σέβονταί με	1	तिनीहरू मलाई व्यर्थमा आराधना गर्दछन्	“तिनीहरूका आराधनाले मलाई कुनै असर पार्दैन” वा “तिनीहरूले मलाई आराधना गरेको बहाना मात्रै गर्दछन्”
1584	MAT	15	9	vvb9		ἐντάλματα ἀνθρώπων	1	मानिसहरूका आज्ञाहरू	“मानिसहरूका बनाएका नियमहरू”
1585	MAT	15	10	ti4w			0	जोड्ने कथनः	व्‍यक्तिलाई के कुराले अशुद्ध पार्दछ, अनि फरिसी र शास्‍त्रीहरूले उहाँको आलोचना गर्नु किन गलत कुरा हो भन्‍ने बारेमा येशूले भीड र आफ्‍ना चेलाहरूलाई सिकाउन सुरु गर्नुहुन्‍छ ।
1586	MAT	15	11	s28y	figs-metonymy	εἰσερχόμενον εἰς τὸ στόμα…ἐκπορευόμενον ἐκ τοῦ στόματος	1	मुखमा प्रवेश गर्दछ ... मुखबाट निस्कन्छ	येशू भन्‍नुहुन्‍छ, मानिसले खाएको कुराभन्‍दा मानिसले बोलेको कुरा भिन्‍न हुन्‍छ । येशूको अर्थ हो को मानिसले खानेकुरामा भन्‍दा मानिसले बोल्‍ने कुरामा चाहिँ परमेश्‍वरले बढी चासो लिनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1587	MAT	15	12	l2uj	figs-activepassive	οἱ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες τὸν λόγον ἐσκανδαλίσθησαν	1	जब फरिसीहरूले यो वाक्य सुने, तब तिनीहरू चिढिएका थिए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यो भनाइले फरिसीहरूलाई क्रोधित बनायो” वा “यो भनाइले फरिसीहरूलाई अप्रसन्‍न बनायो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1588	MAT	15	13	n5ij	figs-metaphor	πᾶσα φυτεία ἣν οὐκ ἐφύτευσεν ὁ Πατήρ μου ὁ οὐράνιος ἐκριζωθήσεται	1	मेरो स्वर्गका पिताले नरोपेको प्रत्येक बोट उखेलिनेछ	यो एउटा अलङ्कार हो । येशूले भन्‍न खोज्‍नुभएको चाहिँ फरिसीहरू वास्‍तविक रूपले परमेश्‍वरका सन्‍तान होइनन्, यसैले परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई हटाइदिनुहुने छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1589	MAT	15	13	j49e	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Πατήρ μου ὁ οὐράνιος	1	मेरो स्वर्गीय पिता	यो परमेश्‍वरको लागि महत्त्वपूर्ण शीर्षक हो जुन परमेश्‍वर र येशूबीचको सम्बन्धको वर्णन गर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1590	MAT	15	13	hs4t	figs-activepassive	ἐκριζωθήσεται	1	उखेलिनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरा पिताले तिनीहरूलाई उखेल्‍नुहुनेछ” वा “उहाँले तिनीहरूलाई जमिनबाट बाहिर तान्‍नुहुनेछ” वा “उहाँले तिनीहरूलाई हटाउनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1591	MAT	15	14	r167		ἄφετε αὐτούς	1	तिनीहरूलाई एकलै छोडिदेओ	“तिनीहरू” शब्‍दले फरिसीहरूलाई जनाउछ ।
1592	MAT	15	14	ai9x	figs-metaphor	ὁδηγοί εἰσιν τυφλοί τυφλὸς, δὲ τυφλὸν ἐὰν ὁδηγῇ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται	1	तिनीहरू अन्धा अगुवाहरू हुन् ... दुवै खाडलामा खस्नेछन्	फरिसीहरूका बारेमा स्‍पष्ट पार्नका लागि येशूले अर्को अलङ्कारको प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । येशूले भन्‍न खोज्‍नुभएको चाहिँ फरिसीहरूले परमेश्‍वरका आज्ञाहरू वा उहाँलाई कसरी खुशी तुल्‍याउने भन्‍ने कुरा नै बुझ्‍दैनन् । यसकारण, परमेश्‍वरलाई कसरी खुशी तुल्‍याउने भनेर तिनीहरूले अरुलाई सिकाउन सक्‍दैनन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1593	MAT	15	15	cje4			0	जोड्ने कथनः	येशूले मत्ती १५:१३-१४ मा भन्‍नुभएको दृष्‍टान्‍तलाई व्याख्या गरिदिनका लागि पत्रुसले येशूलाई बिन्ती गर्छन् ।
1594	MAT	15	15	shg6		ἡμῖν	1	हामीलाई	“हामी चेलाहरूलाई”
1595	MAT	15	16	xr78			0	जोड्ने कथनः	येशूले मत्ती १५:१३-१४ मा भन्‍नुभएको दृष्‍टान्‍तका बारेमा स्‍पष्‍ट पार्नुहुन्‍छ ।
1596	MAT	15	16	al9z	figs-rquestion	ἀκμὴν καὶ ὑμεῖς ἀσύνετοί ἐστε?	1	के तिमीहरू अझै अबुझ छौ ?	दृष्‍टान्‍त नबुझेका हुनाले चेलाहरूलाई हप्‍काउनका लागि येशूले प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । साथै “तिमीहरू” शब्‍दले जोड दिँदछ । आफ्‍नै चेलाहरूले समेत बुझेका छैनन् भनी येशूले विश्‍वास गर्न नै सक्‍नुहुन्‍न । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरू मेरा चेलाहरू भएर पनि अझसम्‍म मैले सिकाएका कुरा नबुझ्‍दा मलाई खिन्‍नता हुन्‍छ !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1597	MAT	15	17	l5nt	figs-rquestion	οὔπω νοεῖτε ὅτι πᾶν τὸ εἰσπορευόμενον εἰς τὸ στόμα, εἰς τὴν κοιλίαν χωρεῖ, καὶ εἰς ἀφεδρῶνα ἐκβάλλεται?	1	के तिमीलाई थाहा छैन ... त्यो शौचालयमा बाहिर निस्कन्छ ?	दृष्‍टान्‍त नबुझेका हुनाले चेलाहरूलाई हप्‍काउनका लागि येशूले प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “निश्‍चय तिमीहरू बिझ्‍दछौ ... शौचालयमा बाहिर निस्कन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1598	MAT	15	17	s833		εἰς τὴν κοιλίαν χωρεῖ	1	पेटमा जान्छ	“पेटभित्र जान्छ”
1599	MAT	15	17	s9z6		ἀφεδρῶνα	1	शौचालय	यो मानिसको शरीरबाट निस्‍कने फोहोरलाई निष्‍कासन गर्ने ठाउँको निम्ति प्रयोग गरिने शिष्‍ट शब्द हो ।
1600	MAT	15	18	e7mu			0	जोड्ने कथनः	येशूले मत्ती १५:१३-१४ मा भन्‍नुभएको दृष्‍टान्‍तका बारेमा येशूले निरन्‍तर स्‍पष्‍ट पार्नुहुन्‍छ ।
1601	MAT	15	18	ca1w	figs-metonymy	τὰ…ἐκπορευόμενα ἐκ τοῦ στόματος	1	जुन कुराहरू मुखबाट बाहिर आउँछन्	यसले मानिसले बोल्‍ने कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कुनै व्यक्तिले बोल्ने शब्दहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1602	MAT	15	18	x14k	figs-metonymy	ἐκ τῆς καρδίας	1	हृदयबाट	यहाँ “हृदय”ले मानिसको दिमाग वा अन्‍तस्‍करणलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसको भित्रबाट” वा “मानिसको दिमागबाट” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1603	MAT	15	19	rg59		φόνοι	1	हत्या	निर्दोष मानिसलाई मार्नु
1604	MAT	15	20	bme7		ἀνίπτοις χερσὶν φαγεῖν	1	नधोएको हातले खानु	यसको अर्थ धर्मगुरुहरूका परम्‍पराबमोजिमका रीतिरिवाजअनुसार मानिसले आफ्‍नो हात धोएको छैन । वैकल्‍पिक अनुवादः “कोही व्यक्तिले पहिले हात नधोई खानु”
1605	MAT	15	21	e5gv			0	सामान्य जानकारीः	येशूले कनानी स्‍त्रीको छोरीलाई निको पार्नुभएको वर्णनको सुरु यसले गर्दछ ।
1606	MAT	15	21	t81u	figs-explicit	ὁ Ἰησοῦς ἀνεχώρησεν	1	येशू जानुभयो	चेलाहरू पनि येशूको साथमा गए भन्‍ने अर्थ लाग्‍दछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “येशू र उहाँका चेलाहरू गए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1607	MAT	15	22	x1wm		ἰδοὺ, γυνὴ Χαναναία…ἐξελθοῦσα	1	हेर, एउटी कनानी स्‍त्री आइन्	“हेर” शब्दले कथामा आएका एउटा नयाँ व्यक्तिप्रति हामीलाई सचेत गराउँछ । तपाईंको भाषामा यसो गर्ने तरिका हुन सक्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्‍यहाँ एक जना कनानी स्‍त्री आइन्”
1608	MAT	15	22	jt94		γυνὴ Χαναναία ἀπὸ τῶν ὁρίων ἐκείνων ἐξελθοῦσα, ἔκραζεν	1	एउटी कनानी स्‍त्री त्यस क्षेत्रबाट बाहिर आइन्	“कनानी भनिने मानिसहरूको समूहकी एउटी स्‍त्री ।” कनान अब एउटा देश रहेन । उनी टुरोस र सिदोन शहरहरू नजिकै बस्ने मानिसहरूका समूह थिए ।
1609	MAT	15	22	f4k2	figs-explicit	ἐλέησόν με	1	ममाथि दया गर्नुहोस्	येशूले तिनको छोरीलाई निको पारिदिनुभएको होस् भनी तिनले बिन्‍ती गरिरहेको कुरालाई यसले जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “दया गर्नुहोस् र मेरी छोरीलाई निको पार्नुहोस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1610	MAT	15	22	xs64		Υἱὸς Δαυείδ	1	दाऊदको पुत्र	येशू दाउदका आफ्‍नै छोरा हुनुहुन्‍नथ्‍यो, यसैले यसलाई “दाउदका सन्‍तान” भनी अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । तापनि “दाउदका पुत्र” भन्‍ने मसिहको एउटा नाउँ हो, अनि ती स्‍त्रीले येशूलाई उहाँको यो नाउँले सम्‍बोधन गरेको हुन सक्‍दछ ।
1611	MAT	15	22	j6rt	figs-activepassive	ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται	1	मेरी छोरी दुष्‍टात्माद्वारा धेरै नै सताइएकी छिन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरी छोरीलाई भूतात्माले डरलाग्‍दो किसिमले अधीन गरेको छ” वा “एउटा दुष्‍टात्माले मेरी छोरीलाई धेरै नराम्ररी सताइरहेको छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1612	MAT	15	23	hd2i	figs-metonymy	οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῇ λόγον	1	तिनलाई एउटै पनि शब्द बोल्नुभएन	यहाँ “शब्‍द”ले मानिसले बोल्‍ने कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “केही भन्‍नुभएन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1613	MAT	15	24	t9ga	figs-activepassive	οὐκ ἀπεστάλην	1	मलाई ... कसैकहाँ पनि पठाइएको होइन	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले मलाई अरू कसैकहाँ पठाउनुभएन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1614	MAT	15	24	u9t4	figs-metaphor	εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ	1	इस्राएलको घरको हराएको भेडाकहाँ	यो सम्पूर्ण इस्राएल राज्‍यलाई बरालिएर आफ्‍ना गोठालोबाट छुटेका भेडासित तुलना गर्ने अलङ्कार हो । तपाईंले यसलाई मत्ती १०:६ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1615	MAT	15	25	ch7c		ἡ	1	तिनी आइन्	“कनानी स्‍त्री आइन्”
1616	MAT	15	25	u3jj	translate-symaction	προσεκύνει αὐτῷ	1	उहाँको अगाडि घोप्‍टो परिन्	ती स्‍त्रीले आफूलाई येशूको सामु नम्र तुल्‍याएकी कुरालाई यसले दर्शाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
1617	MAT	15	26	ihz4	writing-proverbs	οὐκ ἔστιν καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις	1	छोराछोरीहरूको रोटी लिएर कुकुरहरूकहाँ फालिदिनु उचित हुँदैन	येशूले ती स्‍त्रीलाई एउटा उखानले जवाफ दिनुभयो । यसको मूल अर्थ जे कुरो यहूदीहरूको हो त्‍यो लिएर गैरयहूदीहरूलाई दिनु उचित हुँदैन भन्‍ने हुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-proverbs]])
1618	MAT	15	26	a5bc	figs-synecdoche	τὸν ἄρτον τῶν τέκνων	1	बच्चाहरूको रोटी	यहाँ “रोटी”ले सामान्‍य भोजनलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “छोराछोरीहरूको खाना” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
1619	MAT	15	26	fe7n		τοῖς κυναρίοις	1	साना कुकुरहरू	यहूदीहरू कुकुरहरूलाई अशुद्ध जनावरहरू मान्थे । यहाँ तिनीहरू गैर-यहूदीहरूको लागि छविको रूपमा प्रयोग गरिन्छन् ।
1620	MAT	15	27	yvw1	figs-metaphor	καὶ…τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τῶν κυρίων αὐτῶν	1	साना कुकुरहरूले पनि आफ्नो मालिकको टेबुलबाट खसेका केही स-साना टुक्राहरू खाँदछन्	येशूले त्‍यति बेला बोल्‍नुहुँदा उखानमा जुन बिम्‍ब प्रयोग गर्नुभयो, ती स्‍त्रीले त्‍यसैको प्रयोग गरेर जवाफ दिइन् । यहूदीहरूले फालेका असल कुराहरूबाट केही मात्र भए पनि गैरयहूदीहरूले पाउनुपर्छ भन्‍ने चाहिँ तिनको अर्थ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1621	MAT	15	27	i5tt		τὰ κυνάρια	1	साना कुकुरहरू	यहाँ मानिसहरूले घरपालुवा रूपमा राख्‍ने जुनसुकै आकारका कुकुरहरू जनाउने शब्‍दहरू प्रयोग भएका छन् । तपाईंले यसलाई मत्ती १५:२६ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
1622	MAT	15	28	tea2	figs-activepassive	γενηθήτω	1	यस्तै होस्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “I will do” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1623	MAT	15	28	n229	figs-activepassive	ἰάθη ἡ θυγάτηρ αὐτῆς	1	तिनकी छोरी निको भइन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “येशूले तिनकी छोरीलाई निको पार्नुभयो” वा “तिनकी छोरी निको भइन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1624	MAT	15	28	wwq3	figs-idiom	ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης	1	त्यही घडीबाट	यो लक्षणा हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यही सयममा नै” वा “तुरुन्तै” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1625	MAT	15	29	np6e	writing-background		0	सामान्य जानकारीः	येशूले चार हजार मानिसलाई भोजन गराउने आश्‍चर्यकर्म गर्न लाग्‍नुभएको कुराको बारेमा यी पदले पृष्‍ठभूमिको जानकारी दिन्‍छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-background]])
1626	MAT	15	30	c8td		χωλούς, τυφλούς, κυλλούς, κωφούς	1	लङ्गडा, दृष्‍टिविहीन, लुला मानिसहरू, र गूँगा मानिसहरू	“हिँड्न नसक्‍ने मानिसहरू, कोही देख्‍न नसक्‍ने मानिसहरू, कोही बोल्न नसक्‍ने मानिसहरू, अनि अरूहरूचाहिँ हातहरू र खुट्टाहरूमा चोट लागेका मानिसहरू”
1627	MAT	15	30	yf7i		ἔρριψαν αὐτοὺς παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ	1	उनीहरूले येशूको चरणमा तिनीहरूलाई अर्पण गरे	केही बिरामी मानिसहरू वा लङ्गडा मानिसहरू उभिन नसकेको झैँ देखिन्छ, त्यसैले जब तिनीहरूका साथीहरूले तिनीहरूलाई येशूकहाँ ल्याए, उनीहरूले तिनीहरूलाई उहाँको सामु भुइँमा राखिदिए । वैकल्‍पिक अनुवादः “भीडका मानिसहरूले बिरामीहरूलाई येशूको सामु जमिनमा राखिदिए”
1628	MAT	15	31	pi52	figs-activepassive	κυλλοὺς ὑγιεῖς	1	लङ्गडाहरूलाई निको पारियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “लङ्गडाहरू ठीक भए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1629	MAT	15	31	be52	figs-nominaladj	κυλλοὺς…χωλοὺς…τυφλοὺς	1	अपाङ्ग ... लङ्गडा ... दृष्‍टिविहीन	यी नामिक विशेषणलाई विशेषणका रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अपाङ्ग मानिसहरू ... लङ्गडा मानिसहरू... दृष्‍टिविहीन मानिसहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-nominaladj]])
1630	MAT	15	32	z28i			0	जोड्ने कथनः	सातवटा रोटी र अलिकत ससाना माछाले येशूले चार हजार मानिसलाई भोजन गराउनुभएको वर्णन यहाँ सुरु हुन्‍छ ।
1631	MAT	15	32	efc2		νήστεις…μήποτε ἐκλυθῶσιν ἐν τῇ ὁδῷ	1	तिनीहरू बाटोमा मुर्छा पर्नेछैनन्	“तिनीहरू बाटोमा बेहोस होलान्”
1632	MAT	15	33	uhi3	figs-rquestion	πόθεν ἡμῖν ἐν ἐρημίᾳ, ἄρτοι τοσοῦτοι ὥστε χορτάσαι ὄχλον τοσοῦτον?	1	यस्तो निर्जन ठाउँमा यत्रो भिडलाई सन्तुष्‍ट पार्न हामीले कहाँबाट पर्याप्‍त रोटी पाउन सक्छौँ ?	भीडका लागि भोजन किन्‍ने ठाउँ कतै छैन भन्‍नलाई चेलाहरूले प्रश्‍नको प्रयोग गरे । वैकल्‍पिक अनुवादः “नजिक कुनै त्‍यस्‍तो ठाउँ नै छैन जहाँबाट हामीले यति ठूलो भीडका लागि प्रयाप्‍त हुने गरी रोटी किन्‍न सक्‍दछौँ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1633	MAT	15	34	k86l	figs-ellipsis	ἑπτά, καὶ ὀλίγα ἰχθύδια	1	सात, र केही साना माछा	बुझ्‍न सकेको जानकारीलाई स्‍पष्‍ट पार्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सातवटा रोटी र केही ससाना माछा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
1634	MAT	15	35	x13q		ἀναπεσεῖν ἐπὶ τὴν	1	तल भुइँमा बस्‍न	भोजन गर्न बस्‍ने टेबल नभएको समयमा तपाईंको भाषामा टुक्रुक्‍क वा टुसुक्‍क भुइँमा बस्‍ने शब्‍द प्रयोग गर्नुहोस् ।
1635	MAT	15	36	x7kc		ἔλαβεν τοὺς ἑπτὰ ἄρτους καὶ τοὺς ἰχθύας	1	उहाँले सात रोटी र माछा लिनुभयो	“येशूले सात रोटी र माछा आफ्‍नो हातमा लिनुभयो”
1636	MAT	15	36	dcr4		ἔκλασεν	1	उहाँले रोटीहरू भाँच्‍नुभयो	“उहाँले रोटी टुक्रा पार्नुभयो””
1637	MAT	15	36	a9s4		ἐδίδου	1	तिनीहरूलाई दिनुभयो	“रोटी र माछा दिनुभयो”
1638	MAT	15	37	fc8g		ἦραν	1	तिनीहरूले जम्‍मा गरे	“चेलाहरूले जम्‍मा गरे” वा “केही मानिसहरूले जम्‍मा गरे”
1639	MAT	15	38	udk7		οἱ…ἐσθίοντες	1	जतिले खाए	“ती मानिसहरू जसले खाए”
1640	MAT	15	38	z66m	translate-numbers	τετρακισχίλιοι ἄνδρες	1	चार हजार पुरुषहरू	“४,००० पुरुषहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
1641	MAT	15	39	be43		τὰ ὅρια	1	त्यो भूभाग	“त्यो क्षेत्र”
1642	MAT	15	39	m8dp	translate-names	Μαγαδάν	1	मगादान	यो भूभागलाई कहिलेकाहीँ “मग्दाला” भनिन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]])
1643	MAT	16	intro	za2k			0		मत्ती १६ सामान्य टिपोटहरू यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू खमिर मानिसहरूले परमेश्‍वरको बारेमा विचार गर्ने कुरालाई येशूले रोटी भए झैँ कुरा गर्नुभयो र मानिसहरूले परमेश्‍वरको बारेमा शिक्षा दिने कुरालाई उहाँले खमिर भएझैं कुरा गर्नुभयो । खमिरले मुछेको पिठोलाई फुलाइदिन्‍छ र रोटी पकाएपछि स्‍वादिलो हुन्‍छ । उहाँका चेलाहरूले फरिसी र सदुकीहरूका शिक्षा नसुनुन् भन्‍ने उहाँको इच्‍छा थियो । यदि तिनीहरूले त्‍यो सुने भने, परमेश्‍वर को हुनुहुन्‍छ र उहाँका आफ्‍ना मानिसहरूले कसरी जीवन बिताउन् भन्‍ने उहाँको इच्‍छा छ, सो तिनीहरूले बुझ्‍न सक्‍ने छैनन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]]) यस अध्यायमा भएका भाषाका महत्त्वपूर्ण अलङ्कारहरू अलङ्कार येशूले आफ्‍ना चेलाहरूलाई उहाँका आज्ञा पालन गर्न भन्‍नुभयो । उहाँले तिनीहरूलाई उहाँको “पछि लाग्‍न” भनेर यसो गर्नुभयो । यो कुराचाहिं उहाँ एउटा बाटोमा हिंडिरहनुभएको र तिनीहरू उहाँको पछिपछि हिँडिरहेका कुराजस्‍तो हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]]) यस अध्यायमा भएका अनुवादका अन्य सम्भाव्य कठिनाइहरू पृष्‍ठभूमि जानकारी पद १ देखि २० सम्‍म मत्तीले १५ अध्‍यायको वर्णनलाई निरन्‍तरता दिन्‍छन् । यो वर्णन पद २१ मा रोकिन्‍छ । अनि येशू यरुसलेममा पुग्‍नुभएपछि मानिसहरूले उहाँलाई मार्ने छन्, भनी उहाँले आफ्‍ना चेलाहरूलाई दोहोर्‍याइ दोहोर्‍याइ भन्‍नुभयो भनेर मत्तीले पाठकहरूलाई जानकारी दिन्‍छन् । त्‍यसपछि यो वर्णन पद २२-२७ सम्‍म निरन्‍तर जान्‍छ, र येशूले आफू मर्ने कुरा पहिलोपल्ट गर्नुहुँदा के भयो, सो उल्‍लेख गर्दछ । विरोधाभास विरोधाभास साँचो भनाइ हो, जसले कुनै असम्‍भाव्‍य कुराको वर्णन गर्दछ । येशूले भन्‍नुभयो, “किनकि जसले आफ्नो प्राण बचाउन खोज्छ, उसले त्यो गुमाउने छ र जसले मेरो खातिर आफ्नो जीवन गुमाउँछ, त्यसले त्यो प्राप्‍त गर्ने छ” (मत्ती १६:२५) ।
1644	MAT	16	1	t249			0	सामान्य जानकारीः	यसले येशू र फरिसी तथा सदुकीहरूका बिचमा मुठभेट सुरु गर्दछ ।
1645	MAT	16	1	t7p5		πειράζοντες	1	उहाँको परीक्षा गरे	यहाँ “परीक्षा” लाई नकारात्‍मक अर्थमा प्रयोग गरिएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उहाँलाई चिनौति दिए” वा “उहाँलाई फसाउन खोजे”
1646	MAT	16	4	jl3e	figs-123person	γενεὰ πονηρὰ καὶ μοιχαλὶς	1	एउटा दुष्‍ट र व्यभिचारी पुस्ताले चिन्ह खोज्छ ... त्यसलाई दिइनेछ	येशू उहाँको वर्तमान पुस्तासँग कुरा गरिरहनुभएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरू दुष्‍ट र व्यभिचारी पुस्ता हौ जसले मबाट चिन्ह माग गर्छ ... तिमीहरूलाई दिइनेछ” तपाईंले यसलाई मत्ती १२:३९ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1647	MAT	16	4	fhx6	figs-metaphor	γενεὰ πονηρὰ καὶ μοιχαλὶς	1	एउटा दुष्‍ट र व्यभिचारी पुस्ता	यहाँ “व्यभिचारी” भनेको परमेश्‍वरप्रति विश्‍वासयोग्य नरहेका मानिसहरूका लागि अलङ्कार हो । तपाईंले यसलाई मत्ती १२:३९ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “एउटा अविश्‍वासी पुस्ता” वा “एउटा ईश्‍वरहीन पुस्ता” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1648	MAT	16	4	d9eq	figs-activepassive	σημεῖον…οὐ δοθήσεται αὐτῇ	2	यसलाई एउटा चिन्ह दिइनेछैन	येशूले तिनीहरूलाई कुनै चिन्ह दिनुहुने थिएन किनभने, उहाँले थुप्रै आश्‍चर्यकर्महरू गर्नुभएको भएतापनि, तिनीहरूले उहाँलाई विश्‍वास गर्न इन्कार गरे । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । तपाईंले यसलाई मत्ती १२:३९ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “म यसलाई कुनै चिन्ह दिनेछैन” वा “परमेश्‍वरले तिमीहरूलाई कुनै चिन्ह दिनुहुनेछैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1649	MAT	16	4	dep2		εἰ μὴ τὸ σημεῖον Ἰωνᾶ	1	योनाको चिन्हबाहेक	“परमेश्‍वरले योना अगमवक्तालाई दिनुभएको चिन्हबाहेक ।” तपाईंले यसलाई मत्ती १२:३९ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
1650	MAT	16	5	ii6j			0	जोड्ने कथनः	यहाँ दृश्‍य घटना बद्लिएर पछिल्लो समयमा पुग्दछ । येशूले फरिसीहरू र सदुकीहरूको बारेमा उहाँका चेलाहरूलाई चेतावनी दिनलाई एउटा अवसर लिनुहुन्छ ।
1651	MAT	16	5	si9k	figs-ellipsis	τὸ πέραν	1	पारिपट्टि	बुझेको जानकारीलाई तपाईंले स्‍पष्‍ट पार्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तालको पारिपट्टि” वा “गालील समुद्रपारि” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
1652	MAT	16	6	hfz2	figs-metaphor	τῆς ζύμης τῶν Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων	1	फरिसी र सदुकीहरूको खमिर	यहाँ “खमिर” अलङ्कार हो जसले खराब विचार र गलत शिक्षालाई जनाउँछ । यहाँ “खमिर” भनेर अनुवाद गर्नुहोस् र आफ्‍नो अनुवादमा यसको अर्थलाई स्‍पष्‍ट नपार्नुहोस् । यसको अर्थ १६:१२ मा स्‍पष्‍ट पारिनेछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1653	MAT	16	7	huw7		διελογίζοντο ἐν ἑαυτοῖς	1	आपसमा बहस गरे	“आपसमा विवाद गरे” वा “यसका बारेमा सोचे”
1654	MAT	16	8	mg8s		ὀλιγόπιστοι	1	तिमीहरू अल्प-विश्‍वासीहरू हो	“तिमीहरू जोसँग यति थोरै विश्‍वास छ ।” येशूले मानिसहरूलाई यस किसिमले सम्बोधन गर्नुहुन्छ किनभने रोटी नल्याएका बारेमा भएको तिनीहरूको फिक्रीले तिनीहरूलाई जुटाइदिनका लागि येशूमाथि तिनीहरूको विश्‍वास थोरै भएको देखाउँछ । तपाईंले यसलाई मत्ती ६:३० मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
1655	MAT	16	8	zz4i	figs-rquestion	τί διαλογίζεσθε ἐν ἑαυτοῖς, ὀλιγόπιστοι, ὅτι ἄρτους οὐκ ἔχετε?	1	किन कुरा गर्छौ ... तिमीहरूसँग रोटी छैन ... ?	येशूले अहिले भन्‍नुभएका कुरा उहाँका चेलाहरूले नबुझेका हुनाले हप्‍काउनका लागि प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मैले फरिसी र सदुकीहरूको खमिरका बारेमा कुरा गर्दा तिमीहरूले रोटी ल्‍याउन बिर्सेका कारणले मैले यसो भनेको हो भनी तिमीहरूले विचार गरेको हुनाले मलाई खिन्‍नता हुन्‍छ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1656	MAT	16	9	k8lk			0	जोड्ने कथनः	येशूले फरिसीहरू र सदुकीहरूको बारेमा उहाँका चेलाहरूलाई चेतावनी दिनलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
1657	MAT	16	9	h5bg	figs-rquestion	οὔπω νοεῖτε, οὐδὲ μνημονεύετε τοὺς πέντε ἄρτους τῶν πεντακισχιλίων, καὶ πόσους κοφίνους ἐλάβετε?	1	के तिमीहरूले अझै पनि देख्दैनौ वा सम्झदैनौ ... तिमीहरूले बटुल्यौ ?	चेलाहरूलाई हप्‍काउनका लागि येशूले एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “पक्‍कै पनि ... तिमीहरूले सम्झन्छौ ... तिमीहरूले बटुल्यौ !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1658	MAT	16	9	ux51	translate-numbers	τῶν πεντακισχιλίων	1	पाँच हजार	“५,०००” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
1659	MAT	16	10	b11x	translate-numbers	τῶν τετρακισχιλίων	1	चार हजार	“४,०००” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
1660	MAT	16	10	ejm5	figs-rquestion	οὐδὲ τοὺς ἑπτὰ ἄρτους τῶν τετρακισχιλίων, καὶ πόσας σπυρίδας ἐλάβετε?	1	वा सातवटा रोटीहरू ... तिमीहरूले ... उठायौ ?	“के तिमीहरूले ... सात रोटीहरू ... सम्झदैनौ ... तिमीहरूले बटुल्यौ ?” येशूले उहाँका चेलाहरूलाई हप्‍काउनका लागि एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “पक्‍कै पनि ... सात रोटीहरू ... तिमीहरूले सम्झन्छौ ... तिमीहरूले बटुल्यौ !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1661	MAT	16	11	f42k			0	जोड्ने कथनः	येशूले फरिसीहरू र सदुकीहरूको बारेमा उहाँका चेलाहरूलाई चेतावनी दिनलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
1662	MAT	16	11	mb2z	figs-rquestion	πῶς οὐ νοεῖτε, ὅτι οὐ περὶ ἄρτων εἶπον ὑμῖν?	1	मैले ती रोटीहरूको विषयमा बोलिरहेको थिइनँ भन्‍ने कुरा तिमीहरू कसरी बुझ्दैनौ ?	येशूले चेलाहरूलाई हप्काउनका लागि एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्छ । वैकल्पिक अनुवादः “मैले ती रोटीहरूको विषयमा बोलिरहेको थिइनँ भन्‍ने कुरा तिमीहरूले बुझ्नुपर्नेथ्यो ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1663	MAT	16	11	i7x6	figs-metaphor	τῆς ζύμης τῶν Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων	1	फरिसीहरू र सदुकीहरूको खमिर	यहाँ “खमिर” अलङ्कार हो जसले खराब विचार र गलत शिक्षालाई जनाउँछ । यहाँ “खमिर” भनेर अनुवाद गर्नुहोस् र आफ्‍नो अनुवादमा यसको अर्थलाई स्‍पष्‍ट नपार्नुहोस् । चेलाहरूले यसको अर्थलाई १६:१२ मा बुझ्‍नेछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1664	MAT	16	12	f73l		συνῆκαν	1	तिनीहरूले बुझे	यिनीहरूले चेलाहरूलाई जनाउँछन् ।
1665	MAT	16	13	e5cm			0	जोड्ने कथनः	यहाँ दृश्‍य घटना बद्लिएर पछिल्‍लो समयमा पुग्‍दछ । येशू को हुनुहुन्‍छ भनी उहाँका चेलाहरूले बुझेका छन् कि छैनन् भनेर उहाँले प्रश्‍न सोध्नुहुन्‍छ ।
1666	MAT	16	13	pye3		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि वा एक नयाँ व्यक्तिको परिचय गराउनका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले कथाको नयाँ भाग बताउन थाल्छन् ।
1667	MAT	16	13	e1jh	figs-123person	τὸν Υἱὸν τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसका पुत्र	येशूले आफैँलाई जनाउनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1668	MAT	16	16	n5wi	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος	1	जीवित परमेश्‍वरका पुत्र	यो येशूको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो जसले परमेश्‍वरसँगको उहाँको सम्बन्धलाई देखाउँदछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1669	MAT	16	16	r1h7		τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος	1	जीवित परमेश्‍वर	यहाँ “जीवित” भन्‍नाले अन्‍य मानिसहरूले पूजा गर्ने देवहरू र मूर्तिहरूदेखि इस्राएलका परमेश्‍वरलाई भिन्‍न दर्शाउँछ । इस्राएलका परमेश्‍वर मात्र जीवित र काम गर्न क्षमतावान् हुनुहुन्‍छ ।
1670	MAT	16	17	le6a	translate-names	Σίμων Βαριωνᾶ	1	योनाका छोरा सिमोन	“सिमोन, योनाका छोरा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]])
1671	MAT	16	17	dfw5	figs-synecdoche	σὰρξ καὶ αἷμα οὐκ ἀπεκάλυψέν	1	किनकि शरीर र रगतले ... प्रकट गरेको होइन	यहाँ “शरीर र रगत” ले मानवजातिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कुनै मानिसले प्रकट गरेको होइन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
1672	MAT	16	17	wix3		οὐκ ἀπεκάλυψέν	1	तिमीलाई	येशू नै ख्रीष्‍ट र जीवित परमेश्‍वरका पुत्र हुनुहुन्छ भन्‍ने पत्रुसको भनाइलाई “यो” जनाउँछ ।
1673	MAT	16	17	v5lw	figs-ellipsis	ἀλλ’ ὁ Πατήρ μου, ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς	1	तर स्वर्गमा हुनुहुने मेरा पिता	बुझेको जानकारीलाई स्‍पष्‍ट पार्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तर स्वर्गमा हुनुहुने मेरा पिताले नै यो तिमीलाई प्रकट गर्नुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
1674	MAT	16	17	gi3l	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Πατήρ μου	1	मेरा पिता	यो परमेश्‍वरको लागि महत्त्वपूर्ण नाउँ हो जसले परमेश्‍वर र येशूको बीचको सम्बन्धलाई वर्णन गर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1675	MAT	16	18	z897		κἀγὼ δέ σοι λέγω	1	म तिमीलाई यो पनि भन्‍दछु	यसले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
1676	MAT	16	18	th3d	figs-explicit	σὺ εἶ Πέτρος	1	तिमी पत्रुस हौ	पत्रुस नाउँको अर्थ “चट्टान” हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1677	MAT	16	18	x43d	figs-metaphor	ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν ἐκκλησίαν	1	यस चट्टानमाथि म मेरो मण्डली निर्माण गर्नेछु	यहाँ “मेरो मण्डली निर्माण गर्ने छु,” भनेको येशूमा विश्‍वास गर्ने मानिसहरूलाई एकसाथ भेला पार्ने कुरा जनाउनका लागि अलङ्कार हो । सम्भावित अर्थहरू हुन् १) “यस चट्टान”ले पत्रुसलाई जनाउँछ वा २) “यस चट्टान”ले पत्रुसले भर्खरै मत्ती १६:१६ मा भनेका सत्‍यतालाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1678	MAT	16	18	vu9u	figs-metonymy	πύλαι ᾍδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς	1	नरकका ढोकाहरू यसमाथि विजयी हुनेछैनन्	यहाँ “पाताल” ले पर्खालले घेरिएको ढोकाहरू भएका सहरलाई जनाउँछ, जसमा मरेका मानिसहरू भित्र र अरू मानिसहरू बाहिर रहन्‍छन् । “पाताल” ले मृत्‍यु र “ढोका”ले त्यसको शक्तिलाई जनाउँछ । सम्भावित अर्थहरू हुन् १) “मृत्युको शक्ति मेरो मण्‍डलीमाथि विजयी हुनेछैन” वा 2) “मेरो मण्‍डलीले मृत्युको शक्तिलाई टुक्राउनेछ जसरी एउटा सेना कुनै सहर फोरेर भित्र प्रवेश गर्छ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1679	MAT	16	19	ysk8	figs-you	δώσω σοι	1	म तिमीलाई ... दिनेछु	यहाँ “तिमी” एकवचनमा छ र यसले पत्रुसलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1680	MAT	16	19	pp5d	figs-metaphor	τὰς κλεῖδας τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्यका साँचाहरू	साँचाहरू भन्‍नाले ढोका खोल्‍न र बन्‍द गर्न प्रयोग गर्ने थोकहरू हुन् । यहाँ तिनले अधिकारलाई जनाउँछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1681	MAT	16	19	kc3k	figs-metonymy	τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्य	यसले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1682	MAT	16	19	ef9c	figs-metaphor	ὃ ἐὰν δήσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται δεδεμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς; καὶ ὃ ἐὰν λύσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς	1	जे तिमीले पृथ्‍वीमा बाँध्‍नेछौ त्यो स्वर्गमा बाँधिनेछ, र जे तिमीले पृथ्‍वीमा फुकाउनेछौ त्यो स्वर्गमा फुकाइनेछ	यहाँ “बाँध्‍नु” भनेको एउटा अलङ्कार हो जसको अर्थ केही कुरालाई निषेधित गर्नु भन्‍ने हुन्छ, र “गुमाउनु” भनेको एउटा अलङ्कार हो जसको अर्थ केही कुरा हुन दिनु भन्‍ने हुन्छ । साथै, “स्वर्गमा” भनेको प्रतिस्थापन शब्द हो जसले परमेश्‍वर आफैँलाई प्रतिनिधित्व गर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीले पृथ्‍वीमा जे कुराको अनुमति दिन्‍छौ वा निषेध गर्छौ, त्‍यसलाई स्‍वर्गमा हुनुहुने परमेश्‍वरले समर्थन गर्नुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1683	MAT	16	21	wl33			0	जोड्ने कथनः	येशूले आफू चाँडै मर्नुहुनेछ भनेर पहिलो पटक चेलाहरूलाई भन्‍नुहुन्छ ।
1684	MAT	16	21	xql7	figs-metonymy		1	धर्मगुरु र मुख्य पूजाहारी र शास्‍त्रीहरूका हातबाट धेरै कुरा भोग्‍नुपर्छ	यहाँ “हात” ले शक्तिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जहाँ धर्मगुरु र मुख्य पूजाहारी र शास्‍त्रीहरूले उहाँलाई दुःख दिने छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1685	MAT	16	21	es1l	figs-idiom	γραμματέων, καὶ ἀποκτανθῆναι καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἐγερθῆναι	1	शास्‍त्रीहरू ... , मारिनुपर्छ, र तेस्रो दिनमा जीवित भइउठ्नुपर्छ	यहाँ जीवनमा पुनः बिउँताउनु भनेको मरिगएको कोही व्यक्तिलाई फेरि जीवित हुन लगाउने कुरालाई जनाउने वाक्पद्धति हो । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । धर्मगुरुहरू र मुख्य पूजाहारीहरूले येशूलाई दोष लगाउने थिए ताकि अरूहरूले उहाँलाई मार्न सकून् । वैकल्‍पिक अनुवादः “शास्‍त्रीहरू ... । मानिसहरूले तब उहाँलाई मार्नेछन्, र तेस्रो दिनमा परमेश्‍वरले उहाँलाई फेरि जीवित बनाउनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1686	MAT	16	21	jjx5	translate-ordinal	τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ	1	तेस्रो दिन	“तेस्रो” चाहिँ सङ्ख्या “तीन”लाई जनाउने शब्द हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-ordinal]])
1687	MAT	16	22	jie2	writing-background	καὶ προσλαβόμενος αὐτὸν, ὁ Πέτρος	1	तब पत्रुसले उहाँलाई एकातिर लगे	येशूले आफू चाँडै मर्नुहुनेछ भनेर पहिलो पटक तिनीहरूलाई भन्‍नुहुन्छ (पद २१) । यो पहिलो पटकपछि त्यही कुरा उहाँले धेरैपटक तिनीहरूलाई भन्‍नुहुनेछ । यो पहिलो पटकपछि हो जब पत्रुसले येशूलाई एकातिर लग्छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-background]])
1688	MAT	16	22	q31h		προσλαβόμενος αὐτὸν, ὁ Πέτρος	1	पत्रुसले उहाँलाई एकातिर लगे	“कसैले पनि सुन्‍न नसक्‍ने भएपछि पत्रुसले येशूलाई भने”
1689	MAT	16	22	guz8	figs-idiom	ἵλεώς σοι	1	यो तपाईंबाट टाढा रहोस्	यो लक्षणा हो जसले “यो तपाईंको जीवनमा कदापि हुने छैन” भन्‍ने जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अहँ” वा “कदापि हुँदैन” वा “परमेश्‍वरले यो कुरा निषेध गरुन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1690	MAT	16	23	f28i	figs-metaphor	ὕπαγε ὀπίσω μου, Σατανᾶ! σκάνδαλον εἶ ἐμοῦ	1	शैतान, मबाट टाढा होइजा! तँ मेरो लागि बाधा होस्	येशूले भन्‍नुभएको कुराको अर्थ, परमेश्‍वरले जे काम गर्न येशूलाई पठाउनुभयो, त्‍यसबाट उहाँलाई पत्रुसले रोक्‍न खोजेको हुनाले तिनले शैतानले झैँ काम गर्दैछन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “मबाट पछि हटिजा, किनभने तैंले शैतानले झैँ काम गर्दैछस् ! तँ मेरो लागि बाधा होस् !” वा “ए शैतान, मबाट पछि हटिजा ! तँ मेरो लागि बाधा भएको हुनाले मैले तँलाई शैतान भनेको हो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1691	MAT	16	23	ax7x		ὕπαγε ὀπίσω μου	1	मबाट टाढा होइजा	“मबाट टाढा जा”
1692	MAT	16	24	ck1a	figs-metaphor	ὀπίσω μου ἐλθεῖν	1	मलाई पछ्याउन	यहाँ येशूलाई पछ्याउने कुराले उहाँका चेलाहरूमध्‍ये एक जना हुने कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरो चेला हुन” वा “मेरा चेलाहरूमध्‍ये एक जना हुन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1693	MAT	16	24	pg9h		ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν	1	आफैँलाई इन्कार गर्नुपर्छ	“आफ्नै इच्छाहरूमा तल्लीन हुनुहुँदैन” वा “आफ्ना इच्छाहरूलाई त्याग्‍नुपर्छ”
1694	MAT	16	24	h7ug	figs-metaphor	ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι	1	आफ्नो क्रूस उठाउनुपर्छ र मलाई पछ्याउनुपर्छ	“आफ्नो क्रूस बोक्नुपर्छ र मलाई पछ्याउनुपर्छ ।” क्रूसले दुःख र मृत्‍युलाई जनाउँछ । क्रूस उठाउने कुराले दुःख भोगेर मर्न तयार हुने कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “दुःख भोग्‍नुपर्दा र मृत्‍युमा नै पुग्‍नुपर्दा पनि मेरो आज्ञा पालन गर्नुपर्दछ” or “दुःख भोग्‍नुपर्दा र मृत्‍युमा नै पुग्‍नुपर्दा पनि उसले मेरो आज्ञा पालन गर्नुपर्दछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1695	MAT	16	24	x13v	figs-metaphor	καὶ ἀκολουθείτω μοι	1	र मलाई पछ्याउनुपर्छ	यहाँ येशूलाई पछ्याउने भन्‍नाले उहाँको आज्ञापालन हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “र मेरो आज्ञा पालन गर्नुपर्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1696	MAT	16	25	pk8h			1	किनकि जसले ... चाहन्छ	“किनकि जो कोही जसले ... चाहन्छ”
1697	MAT	16	25	y9kc	figs-metaphor	ἀπολέσει αὐτήν	1	त्यो गुमाउनेछ	यसको अर्थ त्‍यो मानिसले मर्नै पर्छ भन्‍ने हुँदैन । कुनै मानिसले येशूको आज्ञा पालन गर्ने कुरालाई आफ्‍नो जीवनलाई भन्‍दा धेरै महत्त्‍व दिनुपर्छ भन्‍ने जनाउने अलङ्कार हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1698	MAT	16	25	ie7t		ἕνεκεν ἐμοῦ	1	मेरो खातिर	“उसले ममाथि भरोसा गरेको हुनाले” वा “मेरो साटोमा” वा “मेरो कारणले”
1699	MAT	16	25	xz98	figs-metaphor	εὑρήσει αὐτήν	1	त्‍यो प्राप्‍त गर्ने छ	कुनै मानिसले परमेश्‍वरसँगको आत्‍मिक जीवनको अनुभव गर्ने छ भन्‍ने कुरा जनाउने यो अलङ्कार हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “साँचो जीवन भेट्टाउनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1700	MAT	16	26	eqe8	figs-rquestion	τί γὰρ ὠφεληθήσεται ἄνθρωπος, ἐὰν τὸν κόσμον ὅλον κερδήσῃ, τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ζημιωθῇ?	1	किनकि मानिसले ... उसको जीवन ... उसलाई के लाभ हुन्छ र ?	आफ्‍ना चेलाहरूलाई सिकाउनका लागि येशूले प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यसले मानिसलाई लाभ हुँदैन ... उसको जीवन ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1701	MAT	16	26	q7x1	figs-hyperbole	ἐὰν τὸν κόσμον ὅλον κερδήσῃ	1	यदि उसले सारा जगत् प्राप्‍त गरेर	धेरै धनसम्‍पत्ति जनाउनका लागि बढाइचढाइ गरेर “सारा संसार” भनेको हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “यदि उसले चाहेको सबै कुरा प्राप्‍त गरेर” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
1702	MAT	16	26	b34q		τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ζημιωθῇ	1	तर आफ्नो जीवन चाहिँ गुमायो भने	“तर उसले आफ्नो जीवन चाहिँ गुमायो भने”
1703	MAT	16	26	eck5	figs-rquestion	ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ?	1	मानिसले आफ्नो जीवनको बदलामा के दिन सक्छ ?	आफ्‍ना चेलाहरूलाई सिकाउनका लागि येशूले प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसले आफ्‍नो जीवन फेरि प्राप्‍त गर्नका लागि उसले दिन सक्‍ने कुनै पनि कुरा छैन ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1704	MAT	16	27	iyu1	figs-123person	μέλλει…ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου…αὐτοῦ…ἀποδώσει	1	मानिसको पुत्र ... आफ्‍ना पिताको ... त्‍यसपछि उहाँले इनाम दिनुहुनेछ	यहाँ येशूले तृतीय पुरुषमा आफैँलाई जनाउनुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “म, मानिसको पुत्र ... मेरा पिता ... त्‍यसपछि म” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1705	MAT	16	27	ie16		μέλλει…ἔρχεσθαι ἐν τῇ δόξῃ τοῦ Πατρὸς αὐτοῦ	1	आफ्‍नो पिताको महिमामा आउनेछ	“आफ्‍नो पिताको जस्तै महिमा धारण गरेर आउनेछ”
1706	MAT	16	27	k4q4	figs-123person	μετὰ τῶν ἀγγέλων αὐτοῦ	1	आफ्‍ना स्वर्गदूतहरूसँग	“र स्वर्गदूतहरू उहाँसँगै हुने छन् ।” यो वाक्‍यको पहिलो भागलाई येशूले प्रथम पुरुषमा बोल्‍नुभएको जस्‍तो स्‍वरूपमा तपाईंले अनुवाद गर्नुहुन्‍छ भने, यसलाई तपाईंले, “र मेरा पिताका स्वर्गदूतहरू मसँग हुने छन्” भनेर अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1707	MAT	16	27	vk5y	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρὸς αὐτοῦ	1	उहाँको पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो जसले परमेश्‍वर र मानिसको पुत्र, येशू बीचको सम्बन्धलाई वर्णन गर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1708	MAT	16	27	i7rs		κατὰ τὴν πρᾶξιν αὐτοῦ	1	उसका कामहरूअनुसार	“हरेक व्यक्तिले गरेको कुराअनुसार”
1709	MAT	16	28	ytr3		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
1710	MAT	16	28	k2d1	figs-you	ὑμῖν	1	तिमीहरूलाई	यो शब्‍द जतिपल्ट दोहोरिए पनि बहुवचन हो र चेलाहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1711	MAT	16	28	wq13	figs-idiom	οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου	1	निश्‍चय पनि मृत्यु चाख्‍नेछैन	यहाँ “चाख्‍ने” को अर्थ अनुभव गर्ने हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “मृत्युको अनुभव गर्नेछैन” वा “मर्नेछैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1712	MAT	16	28	b2pb	figs-metonymy	ἕως ἂν ἴδωσιν τὸν Υἱὸν τοῦ Ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐν τῇ βασιλείᾳ αὐτοῦ	1	मानिसका पुत्रलाई आफ्‍नो राज्यमा आउँदै गरेका नदेखुञ्जेलसम्म	यहाँ “राज्‍य” ले मानिसको पुत्रले राजा भएर राज्‍य गर्ने कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जबसम्‍म तिनीहरूले मानिसका पुत्रलाई राजाको रूपमा आउँदै गरेको देख्दैनन्” वा “जबसम्‍म तिनीहरूले मानिसका पुत्र राजा हुनुहुन्छ भन्‍ने कुराको प्रमाण देख्दैनन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1713	MAT	17	intro	yb4k			0		मत्ती १७ सामान्य टिपोटहरू यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू एलिया पुरानो करारका मलाकी अगमवक्ता येशू जन्‍मिनुभन्‍दा धेरै वर्ष पहिले बाँचेका थिए । मलाकीले भनेका थिए, कि ख्रीष्‍ट आउनुभन्‍दा पहिले एलिया नाउँ गरेका अगमवक्ता फर्केर आउने छन् । मलाकीले बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाका बारेमा बोलेका थिए भनेर येशूले स्‍पष्‍ट पार्नुभयो । एलियाले जे गर्ने छन् भनेर मलाकीले भनेका थिए, सो बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाले गरेका हुनाले येशूले त्‍यसो भन्‍नुभयो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/prophet]] अनि [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/christ]]) “रूप परिवर्तन भयो” परमेश्‍वरको महिमालाई धर्मशास्‍त्रले धेरैजसो ठूलो चम्‍किलो ज्‍योतिको रूपमा वर्णन गर्दछ । जब मानिसहरूले यस्‍तो ज्‍योति देख्‍दछन्, तब तिनीहरू डराउँछन् । येशूको शरीर उहाँको तेजिलो महिमाको ज्‍योतिले चम्‍कियो, र यसरी येशू साँच्‍चै परमेश्‍वरका पुत्र हुनुहुन्‍छ भनी उहाँका चेलाहरूले देख्‍न सके भनेर मत्तीले यो अध्‍यायमा भन्‍दछन् । साथसाथै, परमेश्‍वर आफैँले पनि भन्‍नुभयो, येशू उहाँका पुत्र हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/glory]] अनि [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/fear]])
1714	MAT	17	1	u6dw			0	सामान्य जानकारीः	यसले येशूको रूप परिवर्तनको वर्णन सुरु गर्दछ ।
1715	MAT	17	1	nva7		τὸν Πέτρον, καὶ Ἰάκωβον, καὶ Ἰωάννην, τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ	1	पत्रुस, याकूब र उनका भाइ यूहन्‍ना	“पत्रुस, याकूब र याकूबका भाइ यूहन्‍ना”
1716	MAT	17	2	xx8e		μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν	1	तिनीहरूको सामु उहाँको रूप परिवर्तन भयो	जब तिनीहरूले उहाँलाई हेरे, उहाँको स्वरूप पहिले भएकोभन्दा फरक थियो ।
1717	MAT	17	2	kq4l	figs-activepassive	μετεμορφώθη	1	उहाँको रूप परिवर्तन भयो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उहाँको स्वरूप परिवर्तन भएको थियो” वा “उहाँ निकै फरक देखिनुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1718	MAT	17	2	uxg3		ἔμπροσθεν αὐτῶν	1	तिनीहरूको सामु	“तिनीहरूको अगाडि” वा “त्यसले गर्दा तिनीहरूले उहाँलाई स्‍पष्‍टसँग देख्‍न सक्थे”
1719	MAT	17	2	i1mp	figs-simile	ἔλαμψεν τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς	1	उहाँको मुहार सूर्य झैँ चम्किलो भयो, उहाँको वस्‍त्र ज्योति झैँ चम्क्यो	यी उपमा हुन् जसले येशूको रूप कति धेरै चम्‍किएको थियो भन्‍ने कुरामा जोड दिन्‍छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
1720	MAT	17	2	te1s		τὰ…ἱμάτια αὐτοῦ	1	उहाँको वस्‍त्र	“जे उहाँले पहिरिरहनुभएको थियो”
1721	MAT	17	3	axr5		ἰδοὺ	1	हेर	यो शब्दले हामीलाई यसपछि आउने आश्‍चर्यजनक जानकारीप्रति ध्यान दिनलाई सचेत गराउँछ ।
1722	MAT	17	3	n63y		αὐτοῖς	1	तिनीहरूलाई	यसले पत्रुस, याकूब र यूहन्‍नालाई जनाउँछ ।
1723	MAT	17	3	sde3		μετ’ αὐτοῦ	1	उहाँसँग	“येशूसँग”
1724	MAT	17	4	r41c		ἀποκριθεὶς…ὁ Πέτρος εἶπεν	1	जवाफ दिए र भने	“भने ।” पत्रुसले कुनै प्रश्‍नको प्रतिक्रिया दिइरहेका थिएनन् ।
1725	MAT	17	4	d231	figs-exclusive	καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι	1	हामीलाई यहीँ रहनु असल हुन्छ	यहाँ “हामी” भन्‍नाले पत्रुस, याकूब र यूहन्‍नालाई जनाउँछ कि येशू, एलिया र मोशालगायत त्‍यहाँ भएका हरेक व्‍यक्तिलाई समेत जनाउँछ भन्‍ने कुरा स्‍पष्‍ट छैन । तपाईंले अनुवाद गर्द यी दुवै विकल्‍प सम्‍भव छ भने, त्‍यसै गर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-exclusive]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-inclusive]])
1726	MAT	17	5	cek4		ἰδοὺ	1	हेर	यो शब्दले पाठकलाई यसपछि आउने आश्‍चर्यजनक जानकारीप्रति ध्यान दिनलाई सचेत गराउँछ ।
1727	MAT	17	5	an8j		ἐπεσκίασεν αὐτούς	1	उनीहरूलाई ढाक्‍यो	“उनीहरूमाथि आयो”
1728	MAT	17	5	kc8t	figs-metonymy	φωνὴ ἐκ τῆς νεφέλης	1	त्यहाँ बादलबाट यस्तो एउटा आवाज आयो	यहाँ “आवाज” चाहिँ परमेश्‍वर बोल्‍नुभएको कुरा हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “बादलबाट परमेश्‍वर उनीहरूसँग बोल्‍नुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1729	MAT	17	6	wd76		καὶ ἀκούσαντες, οἱ μαθηταὶ	1	जब चेलाहरूले यो सुने	“परमेश्‍वर बोल्‍नुभएको चेलाहरूले सुने”
1730	MAT	17	6	a87e	figs-idiom	ἔπεσαν ἐπὶ πρόσωπον αὐτῶν	1	उनीहरू भुइँमा घोप्‍टो परे	यहाँ “उनीहरू भुइँमा घोप्‍टो परे” भनेको चाहिँ एउटा वाक्‍पद्धति हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू अनुहार भुइँतिर हुने गरी अगाडि लोटे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1731	MAT	17	9	w4w9			0	जोड्ने कथनः	तीन जना चेलाहरूले येशूको रूप परिवर्नलाई देखेपछि तुरुन्‍तै त्‍यसपछिका घटना भए ।
1732	MAT	17	9	jz51		καὶ καταβαινόντων αὐτῶν	1	जसै उहाँहरू तल आइरहनुभएको थियो	“जसै येशू र चेलाहरू”
1733	MAT	17	9	y9rq	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र	येशूले आफ्‍नै बारेमा कुरा गर्दै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1734	MAT	17	10	nwt5	figs-explicit	τί οὖν οἱ γραμματεῖς λέγουσιν ὅτι Ἠλείαν δεῖ ἐλθεῖν πρῶτον?	1	त्यसो भए एलिया पहिले आउनुपर्छ भनेर शास्‍त्रीहरू किन भन्छन् त ?	एलियाको पुनरुत्थान हुनेछ र ख्रीष्‍ट आउनुभन्‍दा पहिले उनी इस्राएलका मानिसहरूकहाँ फर्केर आउनेछन् भन्‍ने विश्‍वासलाई चेलाहरूले कुरा गरेका हुन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1735	MAT	17	11	xbs2		ἀποκαταστήσει πάντα	1	सबैकुराको पुनर्स्थापना गर्नु	“सबै कुरा सही क्रममा राख्‍नु” वा “ख्रीष्‍टलाई ग्रहण गर्न मानिसहरूलाई तयार पार्नु”
1736	MAT	17	12	whp9		λέγω δὲ ὑμῖν	1	तर म तिमीहरूलाई भन्‍दछु	यसले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
1737	MAT	17	12	a4h7		ἐποίησαν…αὐτῶν	1	तिनीहरूले गरे ... तिनीहरूलाई	यी शब्दहरूका सबै प्रयोगहरूले कि त १) यहूदी अगुवाहरू कि त २) सबै यहूदी मानिसहरूको अर्थ दिएको हुन सक्छ ।
1738	MAT	17	12	tyw4	figs-metonymy		1	मानिसको पुत्रले पनि तिनीहरूका हातबाट दुःख भोग्‍ने छन्	यहाँ “हात”ले शक्तिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले मानिसको पुत्रलाई दुःख दिने छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1739	MAT	17	12	i74i	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र	येशूले आफ्‍नै बारेमा भन्‍दै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1740	MAT	17	14	t687			0	जोड्ने कथनः	येशूले दुष्‍ट आत्मा लागेको एउटा केटोलाई निको पार्नुभएको घटनाको विवरणलाई यस खण्डले सुरुवात गर्दछ । येशू र उहाँका चेलाहरू पहाडबाट तल आउनेबित्तिकै यी घटनाहरू घटे ।
1741	MAT	17	15	ufb4	figs-explicit	ἐλέησόν μου τὸν υἱόν	1	मेरो छोरामाथि कृपा गर्नुहोस्	येशूले आफ्‍नो छोरो निको पारिदिनुभएको होस् भन्‍ने त्‍यो मानिसको इच्‍छालाई यसले जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरो छोरामाथि कृपा गर्नुहोस् र उसलाई निको पार्नुहोस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1742	MAT	17	15	hs55		σεληνιάζεται	1	उसलाई छारेरोग लागेको छ	यसको अर्थ उसलाई काम्‍ने रोग लागेको थियो । ऊ कहिलेकाहीँ बेहोस हुन्छ र अनियन्त्रित रूपमा चल्‍न थाल्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “काम्‍ने रोग लागेको छ”
1743	MAT	17	17	lyu5		ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη, ἕως πότε	1	हे अविश्‍वासी र भ्रष्‍ट पुस्ता हो, कहिलेसम्म	“यो पुस्‍ताले परमेश्‍वरमा विश्‍वास गर्दैन र के ठीक छ र के बेठीक छ भनेर जान्‍दैन । कहिले”
1744	MAT	17	17	su3r	figs-rquestion	ἕως πότε μεθ’ ὑμῶν ἔσομαι? ἕως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν?	1	कहिलेसम्म म तिमीहरूसँग रहनेछु ? कहिलेसम्म मैले तिमीहरूलाई सहने ?	यी प्रश्‍नहरूले येशू मानिसहरूसँग प्रसन्‍न हुनुहुन्‍न भनेर देखाउँछन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूलाई साथ दिएर अब म थाकिसकेँ ! तिमीहरूको अविश्‍वास र भ्रष्‍टताले गर्दा म थाकिसकेँ !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1745	MAT	17	18	i8kd	figs-activepassive	ἐθεραπεύθη ὁ παῖς	1	त्‍यो केटो... निको भयो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्‍यो केटो स्‍वस्‍थ भयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1746	MAT	17	18	h2gc	figs-idiom	ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης	1	त्‍यही घडीबाट	यो वाक्‍पद्धति हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तुरुन्‍तै” वा “त्‍यो क्षणमा नै” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1747	MAT	17	19	pz9f	figs-exclusive	ἡμεῖς	1	हामी	यहाँ “हामी” शब्दले वक्ताहरूलाई जनाउँछ तर सुन्‍नेहरूलाई होइन र त्यसैले त्यो असमावेशी छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-exclusive]])
1748	MAT	17	19	r9j7		διὰ τί ἡμεῖς οὐκ ἠδυνήθημεν ἐκβαλεῖν αὐτό?	1	हामीले त्यसलाई बाहिर निकाल्न किन सकेनौँ ?	“हामीले भूतात्मालाई केटोबाट बाहिर निकाल्न किन सकेनौँ ?”
1749	MAT	17	20	u5ll		ἀμὴν, γὰρ λέγω ὑμῖν	1	किनभने साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यसपछि येशूले जे भन्‍नुहुन्‍छ, त्‍यसमा यसले जोड दिन्‍छ ।
1750	MAT	17	20	uy78	figs-simile	ἐὰν ἔχητε πίστιν ὡς κόκκον σινάπεως	1	यदि तिमीहरूसँग रायोको दाना जत्तिकै मात्र विश्‍वास छ भने	रायोको दानालाई येशूले आश्‍चर्यकर्म गर्न आवश्‍यक विश्‍वासको परिमाणसित तुलना गर्नुहुन्‍छ । रायोको दाना धेरै नै सानो हुन्‍छ, तर त्‍यो बढेर ठूलो बिरुवा हुन्‍छ । येशूले भन्‍न खोज्‍नुभएको चाहिँ ठूलो आश्‍चर्यकर्म गर्नका लागि विश्‍वासको सानो परिमाण मात्र चाहिन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
1751	MAT	17	20	x48i	figs-litotes	οὐδὲν ἀδυνατήσει ὑμῖν	1	तिमीहरूका निम्ति कुनै पनि कुरा असम्भव हुनेछैन	यसलाई सकारात्मक रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरू जे पनि गर्न सक्षम हुनेछौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-litotes]])
1752	MAT	17	22	r2cu			0	जोड्ने कथनः	यहाँ क्षणभरका लागि दृश्‍य घटना बद्लिन्‍छ र येशूले दोस्रोपल्ट उहाँको मृत्‍यु र पुनरुत्थानको बारेमा भविष्‍यवाणी गर्नुहुन्‍छ ।
1753	MAT	17	22	n2xs		συστρεφομένων…αὐτῶν	1	उहाँहरू बसिरहनुहुँदा	“येशू र उहाँका चेलाहरू बस्‍नुभयो”
1754	MAT	17	22	ff8x	figs-activepassive	μέλλει ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου παραδίδοσθαι	1	मानिसका पुत्र ... हातमा सुम्पिइन लागेको छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कसैले मानिसका पुत्रलाई सुम्पिदिनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1755	MAT	17	22	mmk2	figs-metonymy	παραδίδοσθαι εἰς χεῖρας ἀνθρώπων	1	मानिसहरूका हातमा सुम्पिइन	यहाँ “हात” शब्द मानिसहरूले केही गर्नलाई प्रयोग गर्ने शक्तिलाई जनाउने प्रतिस्थापन शब्द हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “लिइएको र मानिसहरूको शक्तिमुनि राखिएको” वा “लिइएको र ती मानिसहरूलाई दिइएको जसले उहाँलाई अधीनमा लिनेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1756	MAT	17	22	i5rb	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र	येशूले तृतीय पुरुषमा आफैँलाई जनाउनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1757	MAT	17	22	jne3	figs-metonymy		1	मानिसहरूका हातमा	यहाँ “हात” ले शक्ति वा नियन्‍त्रणलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूका नियन्‍त्रणमा” वा “मानिसहरूकहाँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1758	MAT	17	23	hl6j	figs-123person	αὐτόν…ἐγερθήσεται	1	उहाँलाई ... उहाँलाई बिउँताइनेछ	येशूले तृतीय पुरुषमा आफैँलाई जनाउनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1759	MAT	17	23	b6g3	translate-ordinal	τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ	1	तेस्रो दिन	“तेस्रो” भनेको सङ्ख्या “तीन”लाई जनाउने शब्द हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-ordinal]])
1760	MAT	17	23	fni4	figs-idiom	ἐγερθήσεται	1	उहाँलाई बिउँताइनेछ	यहाँ बिउँताउनु भनेको मरिगएको कसैलाई पुनः जीवित हुन लगाउने कुरालाई जनाउने वाक्‍पद्धति हो । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले उहाँलाई बिउँताउनुहनेछ” वा “परमेश्‍वरले उहाँलाई फेरि जीवित हुन लगाउनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1761	MAT	17	24	jli6			0	जोड्ने कथनः	यहाँ दृश्‍य घटना बद्लिएर फेरि पछिल्‍लो समयमा पुग्‍दछ जति बेला येशूले पत्रुसलाई मन्‍दिरको कर तिर्ने बारेमा सिकाउनुहुन्‍छ ।
1762	MAT	17	24	t8qt		ἐλθόντων…αὐτῶν	1	जब उहाँहरू आउनुभएको थियो	“जब येशू र उहाँका चेलाहरू”
1763	MAT	17	24	b953	figs-explicit	τὰ δίδραχμα	1	आधा सेकेल कर	यहूदीहरूले यरूशलेमको मन्‍दिरको खाँचो पूरा गर्नका लागि यो कर तिर्दथे । वैकल्‍पिक अनुवादः “मन्‍दिरको कर” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bmoney]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1764	MAT	17	25	y26n		τὴν οἰκίαν	1	घर	“त्यो ठाउँ जहाँ येशू बसिरहनुभएको थियो”
1765	MAT	17	25	yp5h	figs-rquestion	τί σοι δοκεῖ, Σίμων? οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς, ἀπὸ τίνων λαμβάνουσιν τέλη ἢ κῆνσον? ἀπὸ τῶν υἱῶν αὐτῶν ἢ ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων?	1	सिमोन, तिम्रो विचार के छ ? पृथ्वीका राजाहरूले कसबाट कर वा महसुल पाउँछन् ? तिनीहरूका प्रजाबाट कि परदेशीहरूबाट ?	येशूले आफूले जानकारी हासिल गर्न नभईकन सिमोनलाई सिकाउनका लागि यी प्रश्‍न सोध्‍नुभयो । वैकल्‍पिक अनुवादः “सिमोन, सुन । हामीलाई थाहा छ, जब राजाहरूले कर उठाउँछन्, तब त्‍यो तिनीहरूले आफ्‍नै नागरिकहरूबाट होइन, बरु, परदेशीहरूबाट उठाउँदछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1766	MAT	17	26	fb1c			0	सामान्य जानकारीः	यो मत्ती १३:५४ मा सुरु भएको कथाको आखिरी भाग हो, जहाँ स्‍वर्गको राज्‍यका बारेमा येशूको सेवा र शिक्षाको निरन्‍तर विरोध भएको कुराको वर्णन लेखकले गर्दछन् ।
1767	MAT	17	26	j3g4			0	जोड्ने कथनः	येशूले कर तिर्ने बारेमा पत्रुसलाई निरन्‍तर सिकाउनुहुन्‍छ ।
1768	MAT	17	26	w75w	figs-quotations	εἰπόντος δέ, ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων, ἔφη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς	1	जब पत्रुसले “परदेशीहरूबाट” भने, येशूले उनलाई भन्‍नुभयो	यदि तपाईंले येशूका मत्ती १७:२५ मा प्रश्‍नहरूलाई वाक्‍यहरूका रूपमा अनुवाद गरेको भए, यहाँ तपाईंले विकल्‍पको जवाफ दिनुपर्दछ । यसलाई तपाईंले अप्रत्‍यक्ष उद्धरणका रूपमा पनि लेख्‍न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब पत्रुसले भने, ‘हो, त्‍यो ठीक कुरा हो । राजाहरूले परदेशीहरूबाट कर उठाउँदछन्,’ येशूले भन्‍नुभयो” वा “पत्रुसले येशूका कुरामा सहमत जनाएपछि येशूले भन्‍नुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
1769	MAT	17	26	uh6y		ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων	1	अरूहरूबाट	आधुनिक समयमा, नेताहरूले सामान्‍यतया तिनीहरूका आफ्‍नै नागरिकहरूबाट कर उठाउँदछन् । तर प्राचीन समयमा, नेताहरूले आफ्‍ना नागरिकहरूका साटोमा आफूले जितेका मानिसहरूमाथि कर लगाउँथे ।
1770	MAT	17	26	u6xx		οἱ υἱοί	1	छोराहरू	ती मानिसहरू जसमाथि शासक वा राजाले राज गर्छन्
1771	MAT	17	27	mwa6		ἵνα δὲ μὴ σκανδαλίσωμεν αὐτούς, πορευθεὶς	1	तर हामीले कर उठाउनेहरूलाई पाप गर्न नलगाऔँ भनेर... जाऊ	“तर हामी कर उठाउनेहरूलाई रिस उठाउन चाहँदैनौँ । यसैले जाऊ ।”
1772	MAT	17	27	uhk5	figs-explicit	βάλε ἄγκιστρον	1	बल्छी हान	माझीले बल्छीलाई डोरीको टुप्‍पामा बाँद्धछन्, अनि माछा समात्‍नका लागि पानीमा फाल्‍दछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1773	MAT	17	27	ebj4		τὸ στόμα αὐτοῦ	1	त्यसको मुख	“माछाको मुख”
1774	MAT	17	27	t9t8	translate-bmoney	στατῆρα	1	एक सेकेल	चार दिनको ज्‍याला बराबरको चाँदीको सिक्‍का (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bmoney]])
1775	MAT	17	27	ej3l		ἐκεῖνον λαβὼν, δὸς	1	त्यो लिऊ	“सेकेल लिऊ”
1776	MAT	17	27	km3v	figs-you	ἀντὶ ἐμοῦ καὶ σοῦ	1	मेरो र तिम्रो निम्‍ति	यहाँ “तिम्रो” एकवचन हो र पत्रुसलाई जनाउँछ । प्रत्‍येक मानिसले आधा सेकेल कर तिर्नुपर्दथ्‍यो । यसैले एक सेकेल भए येशू र पत्रुसको लागि कर तिर्न पर्याप्‍त हुन्‍थ्‍यो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1777	MAT	18	intro	m4y6			0		मत्ती १८ सामान्य टिपोटहरू यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू येशूका चेलाहरूका विरुद्धमा अरू चेलाहरूले पाप गर्दछन् भने तिनीहरूले के गर्नुपर्दछ ? आफ्‍ना चेलाहरूले एकआपसमा असल व्‍यवहार गर्नुपर्दछ, र एकअर्कालाई रिस गर्नुहुँदैन भनेर येशूले सिकाउनुभयो । कसैले पाप गरेर क्षमा माग्दछ भने, तिनीहरूले क्षमा गर्नुपर्दछ । उसले पहिले पनि त्‍यो पाप गरे पनि क्षमा गर्नुपर्दछ । यदि उसले आफ्‍नो पापको लागि क्षमा मागेको छैन भने, येशूका चेलाहरूले एकान्‍तमा वा सानो समूहमा उसित कुरा गर्नुपर्दछ । यदि आफ्‍नो पापको लागि उसले अझ पनि माफ माग्दैन भने, येशूका चेलाहरूले उसलाई दोषी ठहराउन सक्‍दछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/repent]] अनि [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/sin]])
1778	MAT	18	1	f7zv			0	सामान्य जानकारीः	यहाँ कथाको नयाँ भाग सुरु हुन्‍छ, जुन मत्ती १८:३५ सम्‍म निरन्‍तर चल्‍दछ, जहाँ येशूले स्‍वर्गको राज्‍यमा हुने जीवनका बारेमा सिकाउनुहुन्‍छ । यहाँ, येशूले चेलाहरूलाई सिकाउनका लागि सानो बालकलाई प्रयोग गर्नुहुन्छ ।
1779	MAT	18	1	iri5		τίς ἄρα μείζων ἐστὶν	1	त्यसोभए सबैभन्‍दा ठूलो को हो	“सबैभन्‍दा प्रतिष्‍ठित को हो” वा “हाम्रा बीचमा भएकाहरूमध्‍ये सबैभन्‍दा प्रतिष्‍ठित को हो”
1780	MAT	18	1	pp31	figs-metonymy	ἐν τῇ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्‍वर्गको राज्‍यमा	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरको राज्‍यमा” वा “जब स्‍वर्गमा हुनुहुने हाम्रा परमेश्‍वरले पृथ्‍वीमा आफ्‍नो राज्‍य स्‍थापना गर्नुहुन्‍छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1781	MAT	18	3	qb44		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
1782	MAT	18	3	fs1e	figs-doublenegatives	ἐὰν μὴ στραφῆτε καὶ γένησθε ὡς τὰ παιδία, οὐ μὴ εἰσέλθητε	1	तिमीहरूले मन परिवर्तन गरेर ... तिमीहरू अरू कुनै रीतिले ... प्रवेश गर्ने छैनौ	यसलाई सकारात्मक रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “प्रवेश गर्नका लागि ... तिमीहरू बद्लिनुपर्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
1783	MAT	18	3	ewj5	figs-simile	γένησθε ὡς τὰ παιδία	1	यी बालक जस्तो हुनु	येशूले आफ्‍ना चेलाहरूलाई सिकाउनका लागि उपमाको प्रयोग गर्नुहुन्‍छ, यसैले को सबैभन्‍दा प्रतिष्‍ठित हो भनेर तिनीहरूले फिक्री गर्नुहुँदैन । बालक झैँ नम्र हुनुपर्ने कुरामा तिनीहरूले ध्‍यान लगाउनुपर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
1784	MAT	18	3	ch9p	figs-metonymy	οὐ μὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्यभित्र प्रवेश गर्नु	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरको राज्‍यभित्र प्रवेश” वा “स्‍वर्गमा हुनुहुने हाम्रा परमेश्‍वरले पृथ्‍वीमा आफ्‍नो राज्‍य स्‍थापना गर्नुहुँदा उहाँको हुनु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1785	MAT	18	4	ta7z	figs-simile		0	जोड्ने कथनः	यदि येशूका चेलाहरूले परमेश्वरको राज्‍यमा प्रतिष्‍ठित हुने इच्‍छा गर्दछन् भने, तिनीहरू बालक झैँ नम्र हुनुपर्दछ भनेर उहाँले तिनीहरूलाई निरन्‍तर सिकाउनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
1786	MAT	18	4	f9t5		ἐστιν ὁ μείζων	1	सबैभन्‍दा महान् हो	“सबैभन्‍दा प्रतिष्‍ठित हुन्‍छ” वा “सबैभन्‍दा प्रतिष्‍ठित हुनेछ”
1787	MAT	18	4	gf8l	figs-metonymy	ἐν τῇ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्‍वर्गको राज्‍यमा	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरको राज्‍यमा” वा “जब स्‍वर्गमा हुनुहुने हाम्रा परमेश्‍वरले पृथ्‍वीमा आफ्‍नो राज्‍य स्‍थापना गर्नुहुन्‍छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1788	MAT	18	5	dz1i	figs-metonymy	ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου	1	मेरो नाउँमा	यहाँ “मेरो नाउ” भन्‍नाले सम्‍पूर्ण व्‍यक्तिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरो कारणले” वा “ऊ मेरो चेला भएको हुनाले” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1789	MAT	18	5	ik3r		ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου, ἐμὲ δέχεται	1	जसले पनि मेरो नाममा ... मलाई ग्रहण गर्छ	येशूले भन्‍न खोज्‍नुभएको चाहिँ यो उहाँलाई स्‍वागत गरेको जस्‍तै हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “यो उसले मलाई स्‍वागत गर्न लागेको जस्‍तै हो” वा “यो उसले मलाई स्‍वागत गरेको जस्‍तै हो”
1790	MAT	18	6	ghp3	figs-activepassive	ἵνα κρεμασθῇ μύλος ὀνικὸς περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ, καὶ καταποντισθῇ ἐν τῷ πελάγει τῆς θαλάσσης	1	त्यसको गलामा एउटा ठूलो ढुङ्गो झुण्ड्याई समुद्रको गहिराइमा फालिदिनु असल हुने थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले त्यसको गलामा एउटा ठूलो ढुङ्गो झुन्ड्याएर समुद्रको गहिराइमा फालिदिए हुन्थ्यो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1791	MAT	18	6	w3uz		μύλος	1	ठूलो ढुङ्गो	गहुँको अन्‍नलाई पिसेर पिठो बनाउने गोलो आकारको एउटा ठूलो र गह्रौँ ढुङ्गो । वैकल्पिक अनुवादः “एउटा गह्रौँ ढुङ्गो”
1792	MAT	18	7	cl5i			0	जोड्ने कथनः	येशूले आफ्‍ना चेलाहरूलाई सिकाउनका लागि उहाँले निरन्‍तर सानो बालकलाई प्रयोग गर्नुहुन्‍छ र बालकहरूलाई पाप गर्न लगाउनेलाई भयानक दुष्परिणाम आइपर्ने चेतावनी दिनुहुन्‍छ ।
1793	MAT	18	7	ees6	figs-metonymy	τῷ κόσμῳ	1	संसारलाई	यहाँ “संसार' ले मानिसहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “संसारका मानिसहरूलाई” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1794	MAT	18	7	y7vh	figs-metaphor	τῶν σκανδάλων…ἐλθεῖν τὰ σκάνδαλα…τῷ ἀνθρώπῳ δι’ οὗ τὸ σκάνδαλον ἔρχεται	1	ठेस लगाउने ढुङ्गाहरू ... ठेस लगाउने ढुङ्गाहरू आउँछन् ... त्यो व्यक्ति जसबाट ती ठेस लगाउने ढुङ्गाहरू आउँछन्	यहाँ “ठेस लाउने” अलङ्कारको अर्थ नै पाप गर्न लाउने हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूलाई पाप गर्न लाउने थोकहरू…त्यस्ता थोकहरू आउँछन् जसले मानिसहरूलाई पाप गर्न लगाउँछन् ... कुनै पनि व्यक्ति जसले अरूहरूलाई पाप गर्न लगाउँछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1795	MAT	18	8	vad7	figs-hyperbole	εἰ δὲ ἡ χείρ σου ἢ ὁ πούς σου σκανδαλίζει σε, ἔκκοψον αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ	1	यदि तिम्रो हात अथवा खुट्टाले तिमीलाई पाप गर्न लगाउँछ भने, त्यसलाई काटिदेऊ र त्यसलाई तिमीबाट टाढा फ्याँकिदेऊ	मानिसले आफूलाई जुन कुराले पाप गर्न लगाउँछ, त्‍यसलाई आफ्‍नो जीवनबाट हटाउनका लागि उसले जुनसुकै मूल्‍य चकाउनुपर्छ भन्‍न येशूले यहाँ बढाइचढाइ गर्नुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
1796	MAT	18	8	gqi3	figs-you	σου…σε…σοῦ…σοί	1	तिम्रो ... तिमी	यी शब्‍द एकवचन रूपमा दोहोरिएका छन् । येशूले सामान्‍य रूपमा सबै मानिसलाई भन्‍नुभएको हो । यहाँ बहुवचन “तिमीहरू” लेखेर अनुवाद गर्दा तपाईंको भाषामा बढी स्‍वभाविक लाग्न सक्‍दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1797	MAT	18	8	pc4d		εἰς τὴν ζωὴν	1	जीवनमा	“अनन्त जीवनमा”
1798	MAT	18	8	lhk9	figs-activepassive	ἢ δύο χεῖρας ἢ δύο πόδας ἔχοντα, βληθῆναι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον	1	दुवै हात वा दुवै खुट्टा भएर अनन्तको आगोमा फालिनुभन्दा	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले तिमीलाई अनन्‍त आगोमा फाल्‍नुहुँदा दुवै हात वा दुवै खुट्टा हुनुभन्‍दा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1799	MAT	18	9	xad4	figs-hyperbole	καὶ εἰ ὁ ὀφθαλμός σου σκανδαλίζει σε, ἔξελε αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ	1	यदि तिम्रो आँखाले तिमीलाई पाप गर्न लगाउँछ भने, त्यसलाई निकाल, र तिमीबाट टाढा फ्याँकिदेऊ	शायद शरीरमा भएको सबैभन्‍दा महत्त्वपूर्ण अङ्ग आँखालाई नै नष्‍ट पार्ने आज्ञा, सायद उहाँका श्रोताहरूले आफूलाई पाप गर्न लगाउने महत्त्वपूर्ण कुनै पनि थोकलाई तिनीहरूका जीवनबाट हटाउनका लागि तिनीहरूले आवश्‍यक जुनसुकै कदम उठाउनुपर्छ भन्‍न बढाइचढाइ भनिएको हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
1800	MAT	18	9	q7tw	figs-metaphor	σκανδαλίζει σε	1	तिमीलाई ठेस खान लगाउँछ	यहाँ “ठेस लाउने” अलङ्कारको अर्थ नै पाप गर्न लाउने हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीलाई पाप गर्न लगाउँछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1801	MAT	18	9	eii2	figs-you	σου…σε…σοῦ…σοί	1	तिम्रो ... तिमी	यी शब्‍द एकवचन रूपमा दोहोरिएका छन् । येशूले सामान्‍य रूपमा सबै मानिसलाई भन्‍नुभएको हो । यहाँ बहुवचन “तिमीहरू” लेखेर अनुवाद गर्दा तपाईंको भाषामा बढी स्‍वभाविक लाग्न सक्‍दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1802	MAT	18	9	m8as		εἰς τὴν ζωὴν	1	जीवनमा	“अनन्त जीवनमा”
1803	MAT	18	9	r1ie	figs-activepassive	ἢ δύο ὀφθαλμοὺς ἔχοντα βληθῆναι εἰς τὴν Γέενναν τοῦ πυρός	1	दुवै आँखा भएर अनन्तको आगोमा फालिनुभन्दा	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले तिमीलाई अनन्‍त आगोमा फाल्‍नुहुँदा दुवै आँखा हुनुभन्‍दा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1804	MAT	18	10	qnc6		ὁρᾶτε	1	होशियार रहो	“सचेत रहो” वा “निश्‍चित होओ”
1805	MAT	18	10	e9uf		μὴ καταφρονήσητε ἑνὸς τῶν μικρῶν τούτων	1	यी सानाहरूमध्ये कसैलाई पनि घृणा नगर	“यी सानाहरूलाई तिमीहरूले महत्त्वहीन हुन् भनी तिमीहरू विचार नगर ।” यसलाई सकारात्मक रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूले यी सानाहरूलाई आदर गर”
1806	MAT	18	10	j4l5		λέγω γὰρ ὑμῖν	1	किनकि म तिमीहरूलाई भन्‍दछु	येशूले यसपछि जे भन्‍नुहुन्‍छ, त्‍यस कुरामा यसले जोड दिन्‍छ ।
1807	MAT	18	10	xdl9	figs-explicit	οἱ ἄγγελοι αὐτῶν ἐν οὐρανοῖς, διὰ παντὸς βλέπουσι τὸ πρόσωπον τοῦ Πατρός μου, τοῦ ἐν οὐρανοῖς	1	स्वर्गमा तिनीहरूका दूतहरूले सधैँ मेरा पिताको मुहार हेर्दछन् जो स्वर्गमा हुनुहुन्छ	सबैभन्‍दा प्रतिष्‍ठित स्‍वर्गदूतहरू मात्र परमेश्‍वरको उपस्‍थितिमा रहन्‍छन् भनी यहूदी गुरुहरूले सिकाए । येशूले भन्‍नुभएको कुराको अर्थ सबैभन्‍दा प्रतिष्‍ठित स्‍वर्गदूतहरूले यी सानाका बारेमा बोल्दछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1808	MAT	18	10	y6n9	figs-idiom	διὰ παντὸς βλέπουσι τὸ πρόσωπον τοῦ Πατρός μου	1	सधैँ मेरा पिताको मुहार हेर्दछन्	यो लक्षणा हो, जसको अर्थ तिनीहरू परमेश्‍वरको उपस्‍थितिमा हुन्‍छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “सधैँ मेरो पिताको नजिक हुन्छन्” वा “सधैँ मेरा पिताको उपस्‍थितिमा हुन्‍छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1809	MAT	18	10	iq8j	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός μου	1	मेरा पिता	यो परमेश्‍वरको लागि महत्त्वपूर्ण नाउँ हो जुन परमेश्‍वर र येशूको बीचको सम्बन्धलाई वर्णन गर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1810	MAT	18	12	xhq2			0	जोड्ने कथनः	येशूले आफ्‍ना चेलाहरूलाई सिकाउनका लागि उहाँले निरन्‍तर सानो बालकलाई प्रयोग गर्नुहुन्‍छ, र परमेश्‍वरले मानिसहरूको वास्‍ता गर्नुहुने कुराको बारेमा स्‍पष्‍ट पार्न एउटा दृष्‍टान्‍त भन्नुहुन्‍छ ।
1811	MAT	18	12	idl5	figs-rquestion	τί ὑμῖν δοκεῖ?	1	तिमीहरू के विचार गर्छौ ?	मानिसहरूले ध्‍यान देउन् भनेर येशूले यो प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूले कसरी व्यवहार गर्छन् भनेर विचार गर ।” वा “यस बारेमा सोच ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1812	MAT	18	12	dm8u	figs-you	ὑμῖν	1	तिमीहरू	यो शब्द बहुवचनमा छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1813	MAT	18	12	cv92	translate-numbers	ἑκατὸν…ἐνενήκοντα ἐννέα	1	सय ... उनान्सय	“१०० ... ९९” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
1814	MAT	18	12	t5h4	figs-rquestion	οὐχὶ ἀφείς τὰ ἐνενήκοντα ἐννέα ἐπὶ τὰ ὄρη, καὶ πορευθεὶς ζητεῖ τὸ πλανώμενον?	1	के उसले ... छोडेर ... खोज्‍न हिँड्दैन र ?	आफ्‍ना चेलाहरूलाई सिकाउन येशूले दृष्‍टान्‍त प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यसले सधैँ ... छोड्छ र ... खोज्न जान्छ ... ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1815	MAT	18	13	j5d8	figs-parables	καὶ ἐὰν γένηται εὑρεῖν αὐτό, ἀμὴν, λέγω ὑμῖν, ὅτι χαίρει ἐπ’ αὐτῷ μᾶλλον ἢ ἐπὶ τοῖς ἐνενήκοντα ἐννέα τοῖς μὴ πεπλανημένοις	1	यदि उसले त्यसलाई पायो भने ... भड्केर नजानेभन्दा ...	यो चाहिँ पद १२ मा “यदि कसैले” शब्दहरूबाट सुरु भएको दृष्‍टान्‍तको अन्त हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1816	MAT	18	13	at4s	figs-you	ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ । “तिमीहरू” शब्द बहुवचनमा छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1817	MAT	18	14	kcy2		οὐκ ἔστιν θέλημα ἔμπροσθεν τοῦ Πατρὸς ὑμῶν, τοῦ ἐν οὐρανοῖς, ἵνα ἀπόληται ἓν τῶν μικρῶν τούτων	1	यी सानाहरूमध्ये एउटै पनि नाश होस् भन्‍ने स्वर्गमा हुनुहुने तिमीहरूका पिताको चाहना होइन	“यी सानाहरूमध्ये एउटै पनि मरोस् भनेर स्वर्गमा हुनुहुने तिमीहरूका पिताले इच्‍छा गर्नुहुन्‍न” वा “यी सानाहरूमध्ये एउटै पनि मरेको स्वर्गमा हुनुहुने तिमीहरूका पिताले चाहनुहुन्‍न”
1818	MAT	18	14	usa4	figs-you	ὑμῶν	1	तिमीहरू	यो शब्द बहुवचनमा छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1819	MAT	18	14	fmm2	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρὸς	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1820	MAT	18	15	k6t7			0	जोड्ने कथनः	येशूले पश्‍चात्ताप र क्षमादानको बारेमा शिक्षा दिन सुरुवात गर्नुहुन्छ ।
1821	MAT	18	15	kpe2		ὁ ἀδελφός σου	1	तिम्रो भाइ	यसले परमेश्‍वरमा विश्‍वास गर्ने विश्‍वासी भाइलाई जनाउँछ, शारीरिक भाइलाई होइन । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिम्रो सङ्गी विश्‍वासी”
1822	MAT	18	15	yh3t		ἐκέρδησας τὸν ἀδελφόν σου	1	तिमीले आफ्नो भाइलाई प्राप्‍त गर्नेछौ	“तिमीले आफ्नो भाइसँगको सम्बन्धलाई फेरि असल बनाउनेछौ”
1823	MAT	18	16	i25x	figs-metonymy	ἵνα ἐπὶ στόματος δύο μαρτύρων ἢ τριῶν, σταθῇ πᾶν ῥῆμα	1	ताकि दुई वा तीन साक्षीहरूको मुखबाट हरेक वचन प्रमाणित होस्	यहाँ “मुख” र “वचन”ले मानिसले बोल्‍ने कुरालाई जनाउँछ । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यसरी तिमीहरूले आफ्‍ना विश्‍वासी भाइको बारेमा बोलेका कुरा दुई वा तीन जनाको साक्षीले सत्‍य साबित होस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1824	MAT	18	17	g3aj		ἐὰν…παρακούσῃ αὐτῶν	1	यदि उसले तिनीहरूको कुरा पनि सुन्‍न इन्कार गर्छ भने	“यदि तिम्रो सङ्गी विश्‍वासीले तिमीसँगै आएका साक्षीहरूलाई सुन्‍न पनि इन्कार गर्छ भने”
1825	MAT	18	17	kx28		τῆς ἐκκλησίας	1	मण्‍डलीलाई	“विश्‍वासीहरूका सारा समुदायलाई”
1826	MAT	18	17	xf1a	figs-explicit	ἔστω σοι ὥσπερ ὁ ἐθνικὸς καὶ ὁ τελώνης	1	ऊ तिम्रो निम्ति गैरयहूदी वा कर उठाउने सरह होस्	“तिमीले गैरयहूदी वा कर उठाउने व्यक्तिलाई जस्तो व्यवहार गर्थ्यौ उसलाई त्यस्तै व्यवहार गर ।” यसको अर्थ तिनीहरूले उसलाई विश्‍वासीहरूका समुदायबाट हटाइदिनुपर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1827	MAT	18	18	u2kl		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
1828	MAT	18	18	qzq7	figs-you	ὑμῖν…δήσητε…λύσητε	1	तिमीहरू	यो शब्‍द जतिपल्ट दोहोरिए पनि बहुवचन हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1829	MAT	18	18	bu6i	figs-metonymy	ὅσα ἐὰν δήσητε ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται δεδεμένα ἐν οὐρανῷ, καὶ ὅσα ἐὰν λύσητε ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυμένα ἐν οὐρανῷ	1	जे कुराहरू तिमीहरूले पृथ्‍वीमा बाँध्छौ ती स्वर्गमा बाँधिनेछन्ल र जे कुराहरू तिमीहरूले पृथ्‍वीमा फुकाउँछौँ ती स्वर्गमा फुकाइनेछन्	यहाँ “बाँध्‍नु” भनेको अलङ्कार हो जसको अर्थ केही कुरालाई निषेध गर्नु हो, र “फुकाउनु” भनेको अलङ्कार हो जसको अर्थ केही कुरालाई अनुमति दिनु भन्‍ने हुन्छ । साथै, “स्वर्गमा” भनेको प्रतिस्थापन शब्द हो जसले परमेश्‍वर आफैँलाई जनाउँछ । तपाईंले यस्तै वाक्यांशहरूलाई मत्ती १६:१९ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो, सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूले पृथ्‍वीमा निषेध गरेको वा अनुमति दिएको कुनै पनि कुरालाई स्वर्गमा हुनुहुने परमेश्‍वरले अनुमोदन गर्नुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1830	MAT	18	18	l7na		λέγω ὑμῖν	1	“म तिमीहरूलाई भन्दछु ।”	यसले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
1831	MAT	18	19	cal4	figs-explicit	ἐὰν δύο…ἐξ ὑμῶν	1	यदि तिमीहरूमध्ये दुईजना	येशूको अर्थ “यदि कम्तीमा तिमीहरूमध्ये दुईजना” वा “यदि तिमीहरूमध्ये दुई वा सोभन्दा बढी” हो भनेर बुझिएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1832	MAT	18	19	c3lf		ἐὰν αἰτήσωνται…αὐτοῖς	1	तिनीहरूले माग्‍नेछन् ... तिनीहरूलाई ...	यिनीहरूले “तिमीहरूमध्ये दुई”लाई जनाउँछन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरू ... तिमीहरू”
1833	MAT	18	19	gs8w	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός μου	1	मेरो पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो जसले परमेश्‍वर र येशूको बीचमा भएको सम्बन्धलाई वर्णन गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1834	MAT	18	20	kv9z	figs-explicit	δύο ἢ τρεῖς	1	दुई वा तीन	येशूको अर्थ “दुई वा तीन” वा “कम्तीमा दुईजना” हो भनेर बुझिएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1835	MAT	18	20	s5rx		συνηγμένοι	1	एकसाथ भेला भए	“भेट्नु”
1836	MAT	18	20	l7vu	figs-metonymy	εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα	1	मेरो नाउँमा	यहाँ “नाउँ” सम्‍पूर्ण व्‍यक्तिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरो कारणले” वा “तिनीहरू मेरा चेलाहरू भएका हुनाले” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1837	MAT	18	21	cys4	translate-numbers	ἑπτάκις	1	सातपल्ट	“७ पल्ट” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
1838	MAT	18	22	b19x	translate-numbers	ἑβδομηκοντάκις ἑπτά	1	सत्तरी गुणा सात पल्ट	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) “७० गुणा ७ पल्ट” वा 2) “७७ गुणा ।” यदि सङ्ख्याको प्रयोग गर्दा अस्पष्‍ट हुन्छ भने, तपार्इंले यसलाई “तिमीहरूले गन्‍न सक्‍नेभन्दा धेरै पल्ट” वा “तिमिले जहिले पनि उसलाई माफ गर्नुपर्छ” भनेर अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
1839	MAT	18	23	n44s			0	जोड्ने कथनः	येशूले पश्‍चात्ताप र क्षमादानको बारेमा सिकाउनको निम्ति दृष्‍टान्तको प्रयोग गर्नुहुन्छ ।
1840	MAT	18	23	rqp1	figs-parables	ὡμοιώθη ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्य पनि त्यस्तै छ	यसले एउटा दृष्‍टान्‍त सुरु गर्दछ । तपाईंले यस्तै दृष्‍टान्‍तलाई मत्ती १३:२४ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो, सो हेर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1841	MAT	18	23	bp72		συνᾶραι λόγον μετὰ τῶν δούλων αὐτοῦ	1	उसका नोकरहरूसँग हिसाब मिलाउन	“तिनका नोकरहरूले नोकरहरूलाई तिर्नुपर्ने हिसाब तिरुन्”
1842	MAT	18	24	d6ne	figs-activepassive	προσηνέχθη εἷς αὐτῷ	1	एउटा नोकर तिनको अगाडि ल्याइयो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कुनै व्यक्तिले राजाका नोकरहरूमध्ये एउटालाई ल्यायो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1843	MAT	18	24	w3nr	translate-numbers	μυρίων ταλάντων	1	दश हजार सुनका सिक्‍का	“१०,००० सुनका सिक्‍का” वा “त्यो नोकरले तिर्न सक्‍नेभन्दा धेरै पैसा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bmoney]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
1844	MAT	18	25	nmz8	figs-activepassive	ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ κύριος πραθῆναι, καὶ τὴν γυναῖκα, καὶ τὰ τέκνα, καὶ πάντα ὅσα εἶχεν, καὶ ἀποδοθῆναι	1	त्यसका मालिकले त्योसहित ... सबथोक बेचेर त्यो तिर्न आदेश दिए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “राजाले आफ्नो नोकरलाई त्यो मानिसलाई ... बेचिदिन र बेचेको पैसाले त्यो ऋृण तिर्न आज्ञा गरे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1845	MAT	18	26	thl3	translate-symaction	πεσὼν οὖν ὁ δοῦλος προσεκύνει	1	... सामु झुक्यो र घुँडा टेक्यो	त्‍यो नोकर धेरै नम्र किसिमले राजाकहाँ गएको कुरालाई यसले दर्शाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
1846	MAT	18	26	cx5z		προσεκύνει αὐτῷ	1	तिनको सामु झुक्यो	“राजाको सामु”
1847	MAT	18	27	j5vp		σπλαγχνισθεὶς	1	तिनी दयाले भरिए	“त्‍यस नोकरप्रति तिनले सहानुभूति महसुस गरे”
1848	MAT	18	27	vn7l		ἀπέλυσεν αὐτόν	1	त्यसलाई छोडिदिए	“त्यसलाई जान दिए”
1849	MAT	18	28	d2tb	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	येशूले आप्‍ना चेलाहरूलाई दृष्‍टान्‍त भन्‍ने कुरा निरन्‍तर गर्नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1850	MAT	18	28	a7jb	translate-numbers	ἑκατὸν δηνάρια	1	एक सय दिनार	“१०० दिनार” वा “एक सय दिनको ज्याला” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bmoney]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
1851	MAT	18	28	uy32		κρατήσας αὐτὸν	1	त्यसले उसलाई पक्रियो	“पहिलो नोकरले उसको सङ्गी नोकरलाई समात्‍यो”
1852	MAT	18	28	b7u9		κρατήσας	1	पक्रियो	“समात्यो” वा “अँठ्यायो”
1853	MAT	18	29	i21c	translate-symaction	πεσὼν	1	घुँडा टेक्यो	त्‍यो सङ्गी नोकर जतिसक्‍दो नम्र भएर त्यस नोकरकहाँ गएको कुरालाई यसले दर्शाउँछ । तपाईंले यसलाई मत्ती १८:२६ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
1854	MAT	18	29	iv8y		παρεκάλει αὐτὸν	1	र त्यसलाई दया माग गर्‍यो	“र उसलाई बिन्तीभाउ गर्‍यो”
1855	MAT	18	30	fn3t	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	येशूले आप्‍ना चेलाहरूलाई दृष्‍टान्‍त भन्‍ने कुरा निरन्‍तर गर्नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1856	MAT	18	30	t8wb		ἀπελθὼν, ἔβαλεν αὐτὸν εἰς φυλακὴν	1	त्यो गयो र उसलाई झ्यालखानामा फालिदियो	“पहिलो नोकर गयो र उसको सङ्गी नोकरलाई झ्यालखानामा हालिदियो”
1857	MAT	18	31	w9n2		οἱ σύνδουλοι αὐτοῦ	1	त्‍यसका अरू सहकर्मी नोकरहरू	“अरू नोकरहरू”
1858	MAT	18	31	nx9k		διεσάφησαν τῷ κυρίῳ ἑαυτῶν	1	तिनीहरूका मालिकलाई भने	“राजालाई भनिदिए”
1859	MAT	18	32	pfc2	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	येशूले आफ्‍ना चेलाहरूलाई दृष्‍टान्‍त भन्‍ने कुरा निरन्‍तर गर्नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1860	MAT	18	32	txr7		τότε προσκαλεσάμενος αὐτὸν ὁ κύριος αὐτοῦ	1	त्यसपछि त्यस नोकरका मालिकले त्यसलाई बोलाए	“त्यसपछि राजाले त्यो पहिलो नोकरलाई बोलाए”
1861	MAT	18	32	wgs1		παρεκάλεσάς με	1	तैँले मसँग दया मागिस्	तैँले मलाई बिन्ती गरिस्”
1862	MAT	18	33	jw37	figs-rquestion	οὐκ ἔδει καὶ σὲ ἐλεῆσαι τὸν σύνδουλόν σου, ὡς κἀγὼ σὲ ἠλέησα?	1	के तैँले पनि ... दया गर्नु पर्दैनथ्यो ?	पहिलो नोकरलाई हप्‍काउनका लागि राजाले एउटा प्रश्‍न प्रयोग गर्दछन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तैँले पनि ... दया गर्नु पर्नेथियो !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1863	MAT	18	34	l7ks			0	सामान्य जानकारीः	यो मत्ती १८:१ मा सुरु भएको कथाको आखिरी भाग हो, जहाँ येशूले स्‍वर्गमा हुने जीवनका बारेमा सिकाउनुहुन्‍छ ।
1864	MAT	18	34	mkm7			0	जोड्ने कथनः	क्षमा र मिलापको बारेमा येशूले भन्‍नुभएको दृष्‍टान्‍तलाई उहाँले सिद्ध्‍याउनुहुन्‍छ ।
1865	MAT	18	34	big9		ὁ κύριος αὐτοῦ	1	त्‍यसका मालिक	“राजा”
1866	MAT	18	34	e95u	figs-explicit	παρέδωκεν αὐτὸν	1	त्यसलाई हातमा सुम्‍पिदिए	“उसलाई दिए ।” त्‍यो पहिलो नोकरलाई यातना दिनेहरूका हातमा सुम्‍पिनका लागि शायद राजा आफैँले लिएर गएनन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनले उसलाई सुम्‍पिदिन आफ्‍ना नोकरहरूलाई आदेश दिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1867	MAT	18	34	j7s3		τοῖς βασανισταῖς	1	यातना दिनेहरूलाई	“उसलाई यातना दिनेहरूकहाँ”
1868	MAT	18	34	e14m	figs-activepassive	τὸ ὀφειλόμενον	1	जे तिर्नुपर्ने थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जे कुरा पहिलो नोकरले राजालाई तिर्नुपर्थ्यो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1869	MAT	18	35	pm1d	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Πατήρ μου ὁ οὐράνιος	1	मेरो स्वर्गीय पिता	यो परमेश्‍वरको लागि महत्त्वपूर्ण नाउँ हो जसले परमेश्‍वर र येशूको बीचको सम्बन्धलाई वर्णन गर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1870	MAT	18	35	q8p9	figs-you	ὑμῖν…ἕκαστος…ὑμῶν	1	तिमीहरूलाई ... तिमीहरूको	जतिपल्‍ट आए पनि यी शब्‍द बहुवचन हुन् । येशू आफ्‍ना चेलाहरूसँग बोल्‍दै हुनुहुन्‍छ, तर यस दृष्‍टान्‍तले सामान्‍य सत्‍यता सिकाउँछ, जुन सबै विश्‍वासीका जीवनमा लागु हुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1871	MAT	18	35	c4fw	figs-metonymy	ἀπὸ τῶν καρδιῶν ὑμῶν	1	तिमीहरूको हृदयबाट	यहाँ “हृदय” भनेको व्यक्तिको भित्री मानिसलाई जनाउने प्रतिस्थापन शब्द हो । “तिमीहरूको हृदयबाट” भन्‍ने वाक्यांश चाहिँ एउटा वाक्‍पद्धति हो जसको अर्थ “इमान्दारीसँग” भन्‍ने हुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “इमान्दारीसँग” वा “पूर्णतया” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1872	MAT	19	intro	ewl5			0		मत्ती १९ सामान्य टिपोटहरू यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू त्‍यागपत्र त्‍यागपत्रका बारेमा येशूको शिक्षा गलत हो भनी मानिसहरूले विचार गरुन् भन्‍ने फरिसीहरूको इच्‍छा थियो । यसर्थ येशूले त्‍यागपत्रको बारेमा (मत्ती १९:३-१२) मा सिकाउनुभयो । परमेश्‍वरले सुरुमा सृष्‍टि गर्नुहुँदा भन्‍नुभएकै कुराका बारेमा येशूले बोल्‍नुभयो । यस अध्यायमा भएका भाषाका महत्त्वपूर्ण अलङ्कारहरू लक्षणा आफ्‍ना श्रोताहरूले स्‍वर्गमा बस्‍नुहुने परमेश्‍वरको बारेमा विचार गरून् भनी जब येशूले इच्‍छा गर्नुहुन्‍छ, तब उहाँले प्रायः “स्‍वर्ग” शब्‍द बोल्‍नुहुन्‍छ (मत्ती १:१२) ।
1873	MAT	19	1	nj6t	writing-background		0	सामान्य जानकारीः	यहाँ कथाको नयाँ भाग सुरु हुन्‍छ, जुन मत्ती २२:४६ सम्‍म चलिरहन्‍छ, जसले यहूदियामा येशूले गर्नुभएको सेवाकार्यका बारेमा बताउँदछ । यी पदहरूले येशू कसरी यहूदियामा जानुभयो भन्‍ने बारेमा पृष्‍ठभूमि जानकारी उपलब्‍ध गराउँछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-background]])
1874	MAT	19	1	ap4g		ἐγένετο, ὅτε	1	यसो हुन आयो कि जब	यो वाक्‍यांशले कथालाई येशूका शिक्षाहरूदेखि त्‍यसपछि के भयो भन्‍ने कुराका पुर्‍याउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब” वा “त्यसपश्‍चात”
1875	MAT	19	1	c5j9	figs-metonymy	ἐτέλεσεν…τοὺς λόγους τούτους	1	यी कुरा भनेर सिद्ध्यानुभयो	यहाँ “यी कुरा” भन्‍नाले येशूले मत्ती १८:१ मा सिकाउनुभएको कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सिकाएर सिदध्‍याउनुभएको थियो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1876	MAT	19	1	d83m			1	... बाट निस्कनुभयो	“ ... बाट टाढा जानुभयो” वा “छोड्नुभयो”
1877	MAT	19	3	kg12			0	जोड्ने कथनः	येशूले विवाह र सम्बन्धविच्छेदको बारेमा सिकाउन थाल्नुहुन्छ ।
1878	MAT	19	3	gl85		προσῆλθον αὐτῷ	1	उहाँकहाँ आए	“येशूकहाँ आए”
1879	MAT	19	3	s8jq		πειράζοντες αὐτὸν καὶ λέγοντες	1	उहाँलाई जाँच्दै भन्दै	यहाँ “जाँच गर्दै” शब्‍द नकारात्‍मक अर्थमा प्रयोग भएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “र उहाँलाई सोधेर उहाँलाई चुनौति दिए” वा “र उहाँलाई सोधेर उहाँलाई फसाउन खोजे”
1880	MAT	19	4	ncb6	figs-rquestion	οὐκ ἀνέγνωτε, ὅτι ὁ ποιήσας ἀπ’ ἀρχῆς, ἄρσεν καὶ θῆλυ, ἐποίησεν αὐτοὺς	1	के तिमीहरूले पढेका छैनौ कि उहाँ जसले तिनीहरूलाई बनाउनुभयो उहाँले तिनीहरूलाई सुरुमा नै नर र नारी बनाउनुभयो ?	पुरुषहरू, स्‍त्रीहरू, र विवाहको विषयमा धर्मशास्‍त्रले के भन्छ भनेर फरिसीहरूलाई सम्‍झाउनका लागि येशूले यस प्रश्‍नलाई प्रयोग गर्नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “निश्‍चय पनि तिमीहरूले पढेका छौ, सुरुमा जब परमेश्‍वरले सृष्‍टि गर्नुभयो, तब उहाँले पुरुष र स्‍त्री बनाउनुभयो ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1881	MAT	19	5	n8zn			0	सामान्य जानकारीः	पद ५ मा, पति र पत्नीले सम्‍बन्‍ध विच्‍छेद गर्नुहुँदैन भनी दर्शाउनका लागि येशूले उत्‍पत्तिबाट उद्‌धृत गर्नुहुन्‍छ ।
1882	MAT	19	5	q71w	figs-quotations	καὶ εἶπεν, ἕνεκα τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα, καὶ κολληθήσεται τῇ γυναικὶ αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν?	1	उहाँले यसो पनि भन्‍नुभयो, ‘यसै कारणले ... एउटै शरीर हुन्‍छन् ।’	यो चाहिँ फरिसीहरूले धर्मशास्‍त्रबाट बुझेका छन् भनेर येशूले अपेक्षा गर्नुभएको कुराको भाग हो । यो प्रत्‍यक्ष उद्धरणलाई अप्रत्‍यक्ष उद्धरणका रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अनि निश्‍चय पनि तिमीहरूलाई थाहा छ कि परमेश्‍वरले पनि भन्‍नुभयो कि यसकाण ... एउटै शरीर ... ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
1883	MAT	19	5	phz3		ἕνεκα τούτου	1	यसकारण	यो उत्पत्तिमा भएको आदम र हव्‍वाको कथाको उद्धरण एक अंश हो । त्‍यो सन्‍दर्भको कारणले गर्दा पुरुषले आफ्‍नो बुबा र आमालाई छोड्दछ, किनभने पुरुषको साथी हुनका लागि परमेश्‍वरले स्‍त्रीलाई सृष्‍टि गर्नुभयो ।
1884	MAT	19	5	af1r		κολληθήσεται τῇ γυναικὶ αὐτοῦ	1	उसकी पत्‍नीसँग मिल्नु	“आफ्नी पत्‍नीसँग नजिक रहनु” वा “आफ्‍नी पत्‍नीसँग जिउनु”
1885	MAT	19	5	m83j	figs-metaphor	ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν	1	ती दुई एकै शरीर हुनेछन्	पति र पत्नीको एकता जनाउनका लागि यो एउटा अलङ्कार हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू एउटै व्यक्ति झैँ हुनेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1886	MAT	19	6	m4b7	figs-metaphor	ὥστε οὐκέτι εἰσὶν δύο, ἀλλὰ σὰρξ μία	1	यसैकारण तिनीहरू अब दुई होइनन्, तर एउटै शरीर हुन्	पति र पत्नीको एकता जनाउनका लागि यो एउटा अलङ्कार हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “यसैले पति र पत्नीको अब दुई जना व्‍यक्तिजस्‍ता होइनन्, तर तिनीहरू एक जना व्‍यक्तिजस्‍ता हुन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1887	MAT	19	7	jxs2		λέγουσιν αὐτῷ	1	तिनीहरूले उहाँलाई भने	“फरिसीहरूले येशूलाई भने”
1888	MAT	19	7	ugf4		Μωϋσῆς ἐνετείλατο	1	हामीलाई आज्ञा दिनु	“हामी यहूदीहरूलाई आज्ञा दिनु”
1889	MAT	19	7	xml9		βιβλίον ἀποστασίου	1	त्यागपत्रको कागज	वैधानिक रूपमा विवाहलाई अन्त्य गर्ने दस्तावेज ।
1890	MAT	19	8	zu87	figs-metaphor	πρὸς τὴν σκληροκαρδίαν ὑμῶν	1	तिमीहरूको हृदयको कठोरताको कारणले	“हृदयको कठोरता” अलङ्कार हो र यसले “हठी स्‍वभाव” लाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूको हठीपनको कारण” वा “किनभने तिमीहरू हठी छौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1891	MAT	19	8	ve9e	figs-you	τὴν σκληροκαρδίαν ὑμῶν…ἐπέτρεψεν ὑμῖν…τὰς γυναῖκας ὑμῶν	1	तिमीहरूको हृदयको कठोरता ... तिमीहरूलाई अनुमति दिए ... तिमीहरूका पत्‍नीहरू	यहाँ “तिमीहरू”र “तिमीहरूको” बहुवचन रूपमा प्रयोग भएको छ । येशूले फरिसीहरूसँग कुराकारी गरिरहनुभएको छ, तर मोशाले धेरै वर्ष पहिले तिनीहरूका पूर्खाहरूलाई यो आज्ञा दिए । मोशाको आज्ञा सामान्‍य रूपमा सबै यहूदी पुरुषका लागि लागु भयो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1892	MAT	19	8	mgx9	figs-metonymy	ἀπ’ ἀρχῆς δὲ	1	सुरुदेखि	यहाँ “सुरुदेखि” ले परमेश्‍वरले पुरुष र स्‍त्रीको सृष्‍टि गर्नुहुँदाको कुरालाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1893	MAT	19	9	eq8z		λέγω…ὑμῖν	1	म तिमीहरूलाई भन्‍दछु	यसपछि येशूले जे भन्‍नुहुन्‍छ, त्‍यसमा यसले जोड दिन्‍छ ।
1894	MAT	19	9	yl3x	figs-ellipsis	γαμήσῃ ἄλλην	1	अर्कीसँग विवाह गर्छ	बुझिएका कुरालाई तपाईंले स्‍पष्‍ट पार्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अर्की स्‍त्रीलाई विवाह गर्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
1895	MAT	19	9	ps45	translate-textvariants	καὶ ὁ ἀπολελυμένην γαμήσας μοιχᾶται	1	र जुन मानिसले त्यस त्यागिएकी स्‍त्रीसँग विवाह गर्दछ उसले पनि व्यभिचार गर्दछ	सुरुका धेरै खण्डले यी शब्दहरूलाई समावेश गर्दैनन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-textvariants]])
1896	MAT	19	11	h3a3	figs-activepassive	οἷς δέδοται	1	जसलाई यो दिइएको छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसलाई परमेश्‍वरले अनुमति दिनुहुन्‍छ” वा “जसलाई परमेश्‍वरले सक्षम तुल्‍याउनुहुन्‍छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1897	MAT	19	12	yvb8	figs-explicit	εἰσὶν γὰρ εὐνοῦχοι, οἵτινες ἐκ κοιλίας μητρὸς ἐγεννήθησαν οὕτως	1	केही नपुंसकहरू छन् जो आमाको गर्भबाट नै त्यसरी छन्	अस्‍पष्‍ट जानकारीलाई तपाईंले स्‍पष्‍ट पार्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनभने मानिसले विवाह नगर्ने धेरै कारण छन् । उदाहरण, नपुंसक जन्‍मेका मानिसहरू हुन्‍छन् ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1898	MAT	19	12	m1r9	figs-activepassive	εἰσὶν εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνουχίσθησαν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων	1	केही नपुंसकहरू छन् जो मानिसहरूद्वारा नपुंसक बनाइए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यस्‍ता मानिसहरू पनि हुन्‍छन्, जसलाई अरू मानिसहरूले नपुंसक बनाएका हुन्‍छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1899	MAT	19	12	g4bw	figs-metaphor	εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνούχισαν ἑαυτοὺς	1	नपुंसकहरू जसले आफैँलाई नपुंसक बनाए	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) “पुरुषहरू जसले आफ्ना गोप्‍य अङ्गलाई हटाएर आफैँलाई नपुंसक बनाएका छन्” वा २) “पुरुषहरू जो अविवाहित रहेर र यौन सम्बन्धका कुराहरूबाट अलग रहेर शुद्ध रहन छान्छन् ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1900	MAT	19	12	r78n	figs-metonymy	διὰ τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्यको खातिर	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले झन् असल प्रकारले परमेश्‍वरको काम गर्न सकोस् भनेर” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1901	MAT	19	12	hqu1		χωρεῖν, χωρείτω	1	यो शिक्षालाई ग्रहण गर्न सक्षम, ग्रहण गरोस्	“यो शिक्षा स्‍वीकार गर्न सक्‍छ ... स्‍वीकार गरोस्”
1902	MAT	19	13	wjb5			0	जोड्ने कथनः	येशूले बालबालिकालाई ग्रहण गर्नुहुन्‍छ र आशिष् दिनुहुन्‍छ ।
1903	MAT	19	13	wu52	figs-activepassive	προσηνέχθησαν αὐτῷ παιδία	1	उहाँकहाँ केही स-साना बालकहरूलाई ल्याइयो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “केही मानिसहरूले साना बालकहरूलाई येशूकहाँ ल्याए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1904	MAT	19	14	t6cm		ἄφετε	1	अनुमति दिनु	स्वीकृति गर्नु
1905	MAT	19	14	m219		μὴ κωλύετε αὐτὰ ἐλθεῖν πρός με	1	तिनीहरूलाई मकहाँ आउन नरोक	“तिनीहरूलाई मकहाँ आउन रोक नलगाओ”
1906	MAT	19	14	l1bq	figs-metonymy	τῶν γὰρ τοιούτων ἐστὶν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	किनभने स्वर्गको राज्य यस्‍तैहरूको हो	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनकि जब स्वर्गमा हुनुहुने हाम्रा परमेश्‍वरले पृथ्‍वीमा उहाँको शासन स्थापित गर्नुहुन्छ, उहाँ यस्तैहरूमाथि राजा हुनुहुनेछ” वा “किनकि परमेश्‍वरले यस्तैहरूलाई उहाँको राज्यमा स्वीकृति दिनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1907	MAT	19	14	za2g	figs-simile	τῶν…τοιούτων ἐστὶν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	यस्‍तैहरूको हो	“तिनीहरूको हो जो बालकहरू झैँ छन् ।” यो उपमा हो, र यसको अर्थ बालकहरू झैँ नम्रहरू परमेश्‍वरको राज्‍यमा प्रवेश गर्ने छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
1908	MAT	19	16	g9us			0	जोड्ने कथनः	यहाँ अर्को समयको घटनाको वर्णन छ, जब येशूको पछि लाग्‍न के मूल्‍य चुकाउनुपर्दछ भनी उहाँले धनी मानिसलाई स्‍पष्‍ट पार्नुहुन्‍छ ।
1909	MAT	19	16	vj7t		ἰδοὺ	1	हेर	“हेर” शब्दले कथामा आएका एउटा नयाँ व्यक्तिप्रति हामीलाई सचेत गराउँछ । तपाईंको भाषामा यसो गर्ने तरिका हुन सक्‍छ ।
1910	MAT	19	16	bw9n		ἀγαθὸν	1	असल थोक	ती कुराहरू जसले परमेश्‍वरलाई खुसी तुल्याउँछन् ।
1911	MAT	19	17	sce3	figs-rquestion	τί με ἐρωτᾷς περὶ τοῦ ἀγαθοῦ?	1	असल के हो भनेर तिमी मलाई किन सोध्छौ ?	के असल छ भनी येशूलाई सोध्‍नमा उसको कारणको बारेमा सोच्‍नलाई उत्साह दिनका लागि येशूले यस आलङ्कारिक प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “के असल छ भन्‍ने बारेमा तिमी मलाई सोध्छौ” वा “के असल छ भन्‍ने बारेमा तिमीले मलाई किन सोध्छौ भन्‍ने बारेमा सोच ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1912	MAT	19	17	d4sh		εἷς ἐστιν ὁ ἀγαθός	1	एक मात्र असल हुनुहुन्छ	“परमेश्‍वर मात्रै पूर्ण रूपमा असल हुनुहुन्छ”
1913	MAT	19	17	d7fd		εἰς τὴν ζωὴν εἰσελθεῖν	1	जीवनमा प्रवेश गर्न	“अनन्त जीवन प्राप्‍त गर्न”
1914	MAT	19	19	zv5n		ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου	1	आफ्‍नो छिमेकीलाई प्रेम गर	आफ्‍ना छिमेकीहरू भनेको अरू यहूदीहरू मात्रै हुन् भन्ने तिनीहरूको विश्‍वास थियो । सबै मानिसलाई समावेश गर्नका लागि येशूले यो परिभाषालाई वृहत् बनाउनुहुन्‍छ ।
1915	MAT	19	21	m57c		εἰ θέλεις	1	यदि तिमी चाहन्छौ भने	“यदि तिमी इच्‍छा गर्छौ भने”
1916	MAT	19	21	zic9	figs-nominaladj	πτωχοῖς	1	गरिबहरूलाई	यो नामिक विशेषण हो र यसलाई विशेषणका रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू जो गरिब छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-nominaladj]])
1917	MAT	19	21	e4vs	figs-metaphor	ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανοῖς	1	तिमीले स्वर्गमा धन प्राप्‍त गर्ने छौ	स्वर्गमा धन” भन्‍नाले परमेश्‍वरबाट प्राप्‍त हुने इनामलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले स्‍वर्गमा इनाम दिनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
1918	MAT	19	23	ass2			0	जोड्ने कथनः	येशूको पछि लागेर भौतिक धनसम्‍पत्ति र नातासम्बन्‍ध त्‍यागिदिँदा प्राप्‍त हुने इनामको बारेमा उहाँले आफ्‍ना चेलाहरूलाई स्‍पष्‍ट पार्नुहुन्‍छ ।
1919	MAT	19	23	r93j		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
1920	MAT	19	23	ean2	figs-metonymy	εἰσελεύσεται εἰς τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्यमा प्रवेश गर्न	यहाँ “स्वर्गको राज्य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरको शासनलाई जनाउँछ । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले स्‍वर्गमा हुनुहुने तिनीहरूका परमेश्‍वरलाई ग्रहण गर्न” वा “परमेश्‍वरको राज्‍यमा प्रवेश गर्न” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1921	MAT	19	24	c8l5	figs-hyperbole	ἐστιν κάμηλον διὰ τρήματος ῥαφίδος διελθεῖν ἢ πλούσιον εἰσελθεῖν εἰς τὴν Βασιλείαν Θεοῦ	1	यो बढी सजिलो छ ... परमेश्‍वरको राज्य	धनी मानिसहरूलाई परमेश्‍वरको राज्यमा प्रवेश गर्न कति कठिन हुनेछ भनेर प्रस्‍ट पार्नलाई येशूले अतिरञ्‍जनको प्रयोग गर्नुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
1922	MAT	19	24	dip3		τρήματος ῥαφίδος	1	सियोको नाथ्री	धागो छिराउनको निम्ति बनाइएको सियोको माथिल्लो टुप्पोमा भएको प्वाल
1923	MAT	19	25	sl38	figs-explicit	ἐξεπλήσσοντο σφόδρα	1	तिनीहरू सार्‍है छक्‍क परे	“चेलाहरू छक्‍क परेका थिए ।” यो संकेत गरिएको छ कि तिनीहरू चकित भए किनकि उनीहरूले विश्‍वास गरे कि धनी हुनु भनेको कुनै व्यक्तिलाई परमेश्‍वरले अनुमोदन गर्नुहुन्छ भन्ने प्रमाण हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1924	MAT	19	25	d389	figs-rquestion	τίς ἄρα δύναται σωθῆναι?	1	त्यसोभए को बचाइन सक्छ ?	तिनीहरूको आश्‍चर्यलाई जोड दिनका लागि चेलाहरूले एउटा प्रश्‍नको प्रयोग गर्छन् । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्‍यसोभए, कोही पनि छैन जसलाई परमेश्‍वरले बचाउनुहुने छ !” वा “त्यसोभए त्यहाँ कोही छैन जसले अनन्त जीवन प्राप्‍त गर्नेछ ! (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1925	MAT	19	27	yp3h		ἡμεῖς ἀφήκαμεν πάντα	1	हामीले सबै थोक त्यागेका छौँ	“हामीले हाम्रा सबै धन त्यागेका छौँ” वा “हामीले हाम्रा सबै सम्पत्ति त्यागेका छौँ”
1926	MAT	19	27	sp61		τί ἄρα ἔσται ἡμῖν?	1	त्यसोभए हाम्रो लागि के हुनेछ ?	“परमेश्‍वरले हामीलाई के असल कुरा दिनुहुन्छ त?”
1927	MAT	19	28	pm6v		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
1928	MAT	19	28	j89c	figs-metonymy	ἐν τῇ παλιγγενεσίᾳ	1	नयाँ युगमा	“नयाँ समयमा ।” परमेश्‍वरले सबै थोक फेरि स्‍थापित गर्नुहुने कुरालाई यसले जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले सबै थोक नयाँ तुल्‍याउनुहुने समयमा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1929	MAT	19	28	gey2	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र	येशूले आफ्‍नै बारेमा कुरा गर्दै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1930	MAT	19	28	sx2j	figs-metonymy	καθίσῃ…ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ	1	आफ्नो महिमाको सिंहासनमा बस्छन्	आफ्‍नो सिंहासनमा बस्‍ने कुराले राजा भएर राज्‍य गर्ने कुरालाई जनाउँछ । उहाँको महिमित सिंहासनले उहाँको महिमित शासनलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “आफ्‍नो महिमित सिंहासनमा राजाको रूपमा बस्‍नुहुन्‍छ” वा “राजाले जस्‍तो गरी महिमित रूपले राज्‍य गर्नुहुन्‍छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1931	MAT	19	28	rx2u	figs-metonymy	καθήσεσθε καὶ…ἐπὶ δώδεκα θρόνους	1	बाह्रवटा सिंहासनमा बस्‍ने छौ	यहाँ सिंहासनमा बस्‍ने कुराले राजाको रूपमा राज्‍य गर्ने कुरालाई जनाउँछ । येशू पनि सिंहासनमा विराजमान हुनुहुन्‍छ, तर चेलाहरू उहाँ बराबर हुने छैनन् । तिनीहरूले उहाँबाट अधिकार प्राप्‍त गर्ने छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “राजाको रूपमा बाह्र सिंहासनमा बस्‍ने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1932	MAT	19	28	ci3t	figs-metonymy	τὰς δώδεκα φυλὰς τοῦ Ἰσραήλ	1	इस्राएलका बाह्र कुल	यहाँ “कुल”ले ती कुलअन्‍तर्गतका मानिसहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “इस्राएलका १२ कुलका मानिसहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1933	MAT	19	29	gq8p	figs-metonymy	ἕνεκεν τοῦ ἐμοῦ ὀνόματός	1	मेरो नामको खातिर	यहाँ “नाउँ” ले सम्‍पूर्ण व्‍यक्तिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरो कारण” वा “किनभने उसले ममाथि विश्‍वास गर्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1934	MAT	19	29	bzt3	translate-numbers	ἑκατονταπλασίονα λήμψεται	1	सय गुणा बढी प्राप्‍त गर्नेछ	“तिनीहरूले असल कुराहरू जति त्यागे परमेश्‍वरबाट त्यसको सय गुणा बढी पाउनेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
1935	MAT	19	29	z8wb	figs-idiom	ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσει	1	अनन्‍त जीवनको अधिकार पाउने छ	यो लक्षणा हो, जसको अर्थ “परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई अनन्‍त जीवन दिएर आशिष् दिनुहुने छ” वा परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई सदासर्वदा जीउने तुल्‍याउनुहुने छ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1936	MAT	19	30	u8p3		πολλοὶ δὲ ἔσονται πρῶτοι ἔσχατοι, καὶ ἔσχατοι πρῶτοι	1	तर धेरै जना जो अहिले पहिला छन्, तिनीहरू अन्तिमका हुनेछन्, र अन्तिमकाहरू पहिला हुनेछ	यहाँ “पहिला” र “अन्तिम” शब्दहरूले मानिसहरूको स्तर वा महत्त्वलाई जनाउँछन् । मानिसहरूको अहिलेको स्तर र स्वर्गको राज्यमा हुने तिनीहरूको स्तरको बीचमा भएको भिन्‍नतालाई येशूले देखाइरहनुभएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तर धेरै जो अहिले महत्त्वपूर्ण देखिन्छन् पछि सबभन्दा कम महत्त्वपूर्ण देखिनेछन्, र धेरै जो अहिले महत्त्वहीन देखिन्छन् पछि धेरै महत्त्वपूर्ण हुनेछन्”
1937	MAT	20	intro	z39h			0		मत्ती २० सामान्य टिपोटहरू यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू जमिनदार र तिनको दाखबारीको दृष्‍टान्‍त मानिसहरूले जुन कुरालाई ठीक हो भन्‍दछन्, त्‍यो चाहिँ परमेश्‍वरले जुन कुरालाई ठीक भन्‍नुहुन्‍छ, त्‍योभन्दा फरक हुन्‍छ भनी आफ्‍ना चेलाहरूलाई सिकाउन येशूले (मत्ती २०:१-१६) मा यो दृष्‍टान्‍त भन्‍नुभयो ।
1938	MAT	20	1	k7sw			0	जोड्ने कथनः	स्‍वर्गका राज्‍यका हकदार मानिसहरूलाई परमेश्‍वरले कस्‍तो इनाम दिनुहुन्‍छ भनी उदाहरण दिनलाई येशूले एउटा जमिनका मालिकको बारेमा दृष्‍टान्त बताउनुहुन्छ जसले कामदारहरूलाई काममा लगाउँछन् ।
1939	MAT	20	1	q9qc	figs-parables	ὁμοία γάρ ἐστιν ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	परमेश्‍वरको राज्य ... जस्तै हो	यो दृष्‍टान्तको सुरु हो । तपार्इंले दृष्‍टान्तको परिचयलाई मत्ती १३:२४ मा कसरी अनुवाद गर्नुभएको थियो, सो हेर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1940	MAT	20	2	wd43		συμφωνήσας	1	उनी सहमत भएपछि	“जमिनका मालिक सहमत भएपछि”
1941	MAT	20	2	iwk5	translate-bmoney	δηναρίου	1	एक दिनार	यो त्यसबेलाको दैनिक ज्याला थियो । वैकल्पिक अनुवादः “एक दिनको ज्याला” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bmoney]])
1942	MAT	20	2	w9hq		ἀπέστειλεν αὐτοὺς εἰς τὸν ἀμπελῶνα αὐτοῦ	1	उनले तिनीहरूलाई दाखबारीमा पठाए	“उनले तिनीहरूलाई आफ्‍नो दाखबारीमा काम गर्न पठाए”
1943	MAT	20	3	w9m2	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	येशूले दृष्‍टान्‍त भन्‍ने कुरालाई निरन्‍तरता दिनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1944	MAT	20	3	s8ha		καὶ ἐξελθὼν	1	उनी फेरि बाहिर गए	“जमिनका मालिक फेरि बाहिर गए”
1945	MAT	20	3	bki1	translate-ordinal	τρίτην ὥραν	1	तेस्रो पहर	यसलाई तेस्रो पहर भनिन्‍थ्‍यो, जुन बिहान नौ बजेतिर हुन्‍थ्‍यो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-ordinal]])
1946	MAT	20	3	xk4i		ἑστῶτας ἐν τῇ ἀγορᾷ ἀργούς	1	बजारमा बेकाममा उभिरहेका	“केही पनि नगरी बजारमा उभिरहेको” वा “कुनै काम नभई बजारमा उभिरहेका”
1947	MAT	20	3	q3b7		τῇ ἀγορᾷ	1	बजार	ठूलो खुल्‍ला क्षेत्र जहाँ मानिसहरूले खाद्यान्न र अन्‍य थोकहरू किनबेच गर्दछन्
1948	MAT	20	5	g1s7	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	येशूले दृष्‍टान्‍त भन्‍ने कुरालाई निरन्‍तरता दिनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1949	MAT	20	5	j3zh		πάλιν ἐξελθὼν	1	फेरि उनी बाहिर निस्के	“फेरि जमिनका मालिक बाहिर गए”
1950	MAT	20	5	pip4	translate-ordinal	περὶ ἕκτην καὶ ἐνάτην ὥραν	1	छैटौँ पहर र नवौँ पहर	छैटौँ पहर भनेको बाह्र बजेतिर हो । नवौँ पहर भनेको दिउँसो तीन बजेतिरको समय हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-ordinal]])
1951	MAT	20	5	y513		ἐποίησεν ὡσαύτως	1	त्यसै गरे	यसको अर्थ जमिनदार बजारमा गए र कामदारहरूलाई ज्‍यालामा काम अह्राए ।
1952	MAT	20	6	t8uu	translate-ordinal	τὴν ἑνδεκάτην	1	एघारौँ पहर	यो दिउँसो पाँच बजेतिरको समय हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-ordinal]])
1953	MAT	20	6	up1w		ἑστῶτας	1	बेकाममा उभिरहेको	“केही पनि नगरी” वा “जसको कुनै काम थिएन”
1954	MAT	20	8	hg2p	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	येशूले दृष्‍टान्‍त भन्‍ने कुरालाई निरन्‍तरता दिनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1955	MAT	20	8	x6iv		ἀρξάμενος ἀπὸ τῶν ἐσχάτων ἕως τῶν πρώτων	1	अन्तिमबाट सुरु गरेर पहिलोमा	बुझेको जानकारीलाई तपाईंले स्‍पष्‍ट पार्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मैले आखिरीमा समयमा ज्‍यालामा लगाएको कामदारहरूबाट सुरु गरेर, र आखिरमा ती कामदारहरू जसले सुरुमा काम गर्न थाले” वा “मैले सुरुमा काममा लगाएका कामदारहरूलाई तिर्न थालेर, त्यसपछि मैले अगाडि काममा लगाएका कामदारहरूलाई तिरेर, र आखिरमा मैले पहिला काममा लगाएका कामदारहरूलाई तिरेर”
1956	MAT	20	9	p7q1	figs-activepassive	οἱ	1	काममा लगाइएका कामदारहरू	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “whom the landowner hired” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1957	MAT	20	10	d2bn	translate-bmoney	δηνάριον	1	एक दिनार	यो नै त्‍यो बेलाको दैनिक ज्‍याला थियो । वैकल्‍पिक अनुवादः “एक दिनको ज्याला” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bmoney]])
1958	MAT	20	11	z2h5	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	येशूले दृष्‍टान्‍त भन्‍ने कुरालाई निरन्‍तरता दिनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1959	MAT	20	11	z9sz		λαβόντες	1	जब तिनीहरूले आफ्‍ना ज्यालाहरू पाए	“सबैभन्दा धेरै समय काम गरेका कामदारहरूले जब ज्याला पाए”
1960	MAT	20	11	d6sy		τοῦ οἰκοδεσπότου	1	जमिन मालिक	“दाखबारीका मालिक”
1961	MAT	20	12	qpz4		ἴσους ἡμῖν αὐτοὺς ἐποίησας	1	तपाईंले उनीहरूलाई हामी ... समान बनाउनुभएको छ	“तपाईंले हामीलाई जति रुपयाँ दिनुभएको छ, उनीहरूलाई पनि त्‍यत्ति नै दिनुभएको छ”
1962	MAT	20	12	vy87	figs-idiom	τοῖς βαστάσασι τὸ βάρος τῆς ἡμέρας καὶ τὸν καύσωνα	1	हामीहरू जसले सारा दिनको बोझ र पोल्ने घामलाई सह्‌यौँ	“दिनभरीको बोझ सह्‌यौँ” भनेको एउटा लक्षणा हो जसको अर्थ “सारा दिन काम गर्‍यौँ” भन्‍ने हुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “हामीहरू जसले सारा दिन प्रचण्ड घाममा काम गरेका छौँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1963	MAT	20	13	w17c	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	येशूले दृष्‍टान्‍त भन्‍ने कुरालाई निरन्‍तरता दिनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1964	MAT	20	13	r9f3		ἑνὶ αὐτῶν	1	तिनीहरूमध्ये एकजनालाई	“ती कामहारहरूमध्ये एक जना जसले सबैभन्दा लामो समय काम गरेका थिए”
1965	MAT	20	13	f5mb		ἑταῖρε	1	मित्र	एउटा व्यक्तिले अर्को व्यक्तिलाई शिष्‍ट प्रकारले हप्काउँदा सम्बोधन गर्न प्रयोग गर्ने शब्दलाई यहाँ प्रयोग गर्नुहोस् ।
1966	MAT	20	13	qbu1	figs-rquestion	οὐχὶ δηναρίου συνεφώνησάς μοι	1	के तिमी मसँग एक दिनारमा मञ्जुर भएका थिएनौ र ?	गुनासो गर्ने कामदारहरूलाई हप्‍काउनका लागि जमिनदारले प्रश्‍न प्रयोग गर्दछन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “मैले तिमीलाई एक दिनार दिनेछु भन्‍ने कुरामा हामी पहिले नै सहमत भएका थियौँ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1967	MAT	20	13	qxn3	translate-bmoney	δηναρίου	1	एक दिनार	यो नै त्‍यो बेलाको दैनिक ज्‍याला थियो । वैकल्‍पिक अनुवादः “एक दिनको ज्याला” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bmoney]])
1968	MAT	20	15	g5ii	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	कामदारहरूलाई ज्‍यालामा लगाउने जमिनदारको बारेमा येशूले भन्‍नुभएको दृष्‍टान्‍तलाई उहाँले सिद्ध्‍याउनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
1969	MAT	20	15	h3uh	figs-rquestion	ἢ οὐκ ἔξεστίν μοι, ὃ θέλω ποιῆσαι ἐν τοῖς ἐμοῖς?	1	के मैले मेरो आफ्नो सम्‍पत्तिलाई मैले चाहना गरेजस्तो गर्नु न्यायसङ्गत होइन र ?	गुनासो गर्ने कामदारहरूलाई हप्‍काउनका लागि जमिनदारले प्रश्‍न प्रयोग गर्दछन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “मसित भएको सम्पत्तिलाई मैले जस्तो इच्छा गर्छु त्यस्तै गर्न सक्छु ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1970	MAT	20	15	dus3	figs-rquestion	ἢ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρός ἐστιν, ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰμι?	1	म उदार भएको कारणले तिमी डाही बनेका हौ ?	गुनासो गर्ने कामदारहरूलाई हप्‍काउनका लागि जमिनदारले प्रश्‍न प्रयोग गर्दछन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “म अरू मानिसहरूप्रति उदार हुँदा डाही नबन ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
1971	MAT	20	16	k5fe		οὕτως ἔσονται οἱ ἔσχατοι πρῶτοι, καὶ οἱ πρῶτοι ἔσχατοι	1	त्यसैले अन्तिम पहिलो हुनेछ, र पहिलो अन्तिम हुनेछ	यहाँ “पहिलो” र “अन्तिम”ले मानिसहरूको स्तर वा महत्त्वलाई जनाउँछ । मानिसहरूको अहिलेको स्तर र स्वर्गको राज्यमा हुने तिनीहरूको स्तरको बीचमा भएको भिन्‍नतालाई येशूले देखाइरहनुभएको छ । तपाईंले यस्तै समान वाक्यलाई मत्ती १९:३० मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो, सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तर धेरै जो अहिले महत्त्वहीन देखिन्छन् पछि सबभन्दा धेरै महत्त्वपूर्ण देखिनेछन्, र धेरै जो अहिले महत्त्वपूर्ण देखिन्छन् पछि सबभन्दा कम महत्त्वपूर्ण हुनेछन्”
1972	MAT	20	16	bhr5		οὕτως ἔσονται οἱ ἔσχατοι πρῶτοι	1	त्यसैले अन्तिम पहिलो हुनेछ	यहाँ दृष्‍टान्‍त सकिएको छ र येशूले बोलिराख्‍नुभएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्‍यसपछि येशूले भन्‍नुभयो, ‘यसैले पछिल्ला हुनेहरू पहिलो हुने छन्’”
1973	MAT	20	17	iu9d			0	जोड्ने कथनः	येशू र उहाँका चेलाहरू यरूशलेमतर्फ यात्रा गर्न लाग्‍नुहुँदा येशूले आफ्‍नो मृत्‍यु र पुनरुत्थानका बारेमा तेस्रोपल्ट भविष्‍यवाणी गर्नुहुन्‍छ ।
1974	MAT	20	17	b6ia		ἀναβαίνων ὁ Ἰησοῦς εἰς Ἱεροσόλυμα	1	जसै येशू यरूशलेमतर्फ जाँदै हुनुहुन्थ्यो	यरुसलेम एउटा पहाडको माथिल्‍लो भागमा अवस्‍थित हुनाले त्‍यहाँ पुग्‍नलाई मानिसहरूले हिँडेर यात्रा गर्नुपर्दथ्‍यो ।
1975	MAT	20	18	d3ig		ἰδοὺ, ἀναβαίνομεν	1	हेर, हामीहरू ... माथि जाँदै छौँ	उहाँले भन्‍न लाग्‍नुभएको कुराप्रति तिनीहरूले ध्‍यान दिनै पर्छ भनेर चेलाहरूलाई बताउनका लागि येशूले “हेर” शब्‍द प्रयोग गर्नुहुन्‍छ ।
1976	MAT	20	18	nf34	figs-exclusive	ἀναβαίνομεν	1	हामीहरू ... माथि जाँदै छौँ	यहाँ “हामीहरू” ले येशू र चेलाहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-inclusive]])
1977	MAT	20	18	b2f2	figs-activepassive	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου παραδοθήσεται	1	मानिसका पुत्रलाई सुम्पिइनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कुनै व्यक्तिले मानिसका पुत्रलाई सुम्पिनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1978	MAT	20	18	rbl4	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου…αὐτὸν	1	मानिसका पुत्र ... उहाँलाई	येशूले तृतीय पुरुषमा आफैँलाई जनाउनुहुन्‍छ । यदि आवश्‍यक हुन्‍छ भने, तपाईंले यिनलाई प्रथम पुरुषमा अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1979	MAT	20	18	s8uh		κατακρινοῦσιν	1	तिनीहरूले उनलाई ... दोष लगाउनेछन्	मुख्य पूजाहारीहरू र शास्‍त्रीहरूले येशूलाई दोष लगाउनेछन् ।
1980	MAT	20	19	rjq7		καὶ παραδώσουσιν αὐτὸν τοῖς ἔθνεσιν, εἰς τὸ ἐμπαῖξαι	1	र अन्यजातिहरूले उहाँको ठट्टा गर्नलाई तिनीहरूको हातमा सुम्पनेछन्	मुख्य पूजाहारीहरू र शास्‍त्रीहरूले येशूलाई गैरयहूदीहरूका माझमा सुम्पिदिनेछन्, र गैरयहूदीहरूले उहाँको ठट्टा गर्नेछन् ।
1981	MAT	20	19	a9k5		μαστιγῶσαι	1	कोर्रा लगाउन	“उसलाई कोर्रा लगाउन” वा “उसलाई कोर्राले हिर्काउन”
1982	MAT	20	19	pn84	translate-ordinal	τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ	1	तेस्रो दिन	“तेस्रो” भनेको “तीन”को सङ्ख्यालाई जनाउने शब्द हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-ordinal]])
1983	MAT	20	19	c6q1	figs-123person	αὐτὸν…σταυρῶσαι…ἀναστήσεται	1	उसलाई ... उसलाई क्रूसमा झुण्‍डाउन ... उसलाई बिउँताइनेछ	येशूले तृतीय पुरुषमा आफैँलाई जनाउनुहुन्‍छ । यदि आवश्‍यक हुन्‍छ भने, तपाईंले यिनलाई प्रथम पुरुषमा अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
1984	MAT	20	19	kr7a	figs-activepassive	ἀναστήσεται	1	उसलाई बिउँताइनेछ	“बिउँताइनेछ” शब्दहरू “पुनः जीवित बनाइने” कुरालाई जनाउने वाक्‍पद्धति हो । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले उसलाई उठाउनुहुनेछ” वा “परमेश्‍वरले उसलाई पुनः जीवित बनाउनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1985	MAT	20	20	u67i			0	जोड्ने कथनः	दुई चेलाका आमाले सोधेको प्रश्‍नको जवाफमा, येशूले आफ्‍ना चेलाहरूलाई अधिकार र स्‍वर्गको राज्‍यमा अरूको सेवा पुर्‍याउने कुरा सिकाउनुहुन्‍छ ।
1986	MAT	20	20	sx75		τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου	1	जब्‍दियाका छोराहरू	यसले याकूब र यूहन्‍नालाई जनाउँछ ।
1987	MAT	20	21	b8xs	figs-metonymy	ἐκ δεξιῶν…ἐξ εὐωνύμων σου	1	तपार्इंको दायाँ हातपट्टि ... तपाईंको बायाँ हातपट्टि	यिनले शक्ति, अधिकार र आदरको पद भएको कुरालाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1988	MAT	20	21	i9n6	figs-metonymy	ἐν τῇ βασιλείᾳ σου	1	तपाईंको राज्‍यमा	यहाँ “राज्‍य”ले येशूले राजाको रूपमा राज्‍य गर्नुहुने कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब तपाईं राजा हुनुहुन्‍छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1989	MAT	20	22	gx17	figs-you	οὐκ οἴδατε	1	तिमीहरूलाई थाहा छैन	यहाँ “तिमीहरू” शब्‍द बहुवचन हो र यसले आमा र उनका छोराहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1990	MAT	20	22	i8nx	figs-you	δύνασθε	1	के तिमीहरू सक्षम छौ	यहाँ “तिमीहरू” शब्‍द बहुवचन हो, तर येशू दुई छोराहरूसँग मात्र कुरा गर्दै हुनुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
1991	MAT	20	22	f9cy	figs-idiom	πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ μέλλω πίνειν	1	मैले पिउन गइरहेको कचौराबाट पिउन	“कचौरा पिउनु” वा “कचौराबाट पिउनु” भनेको वाक्पद्धति हो जसको अर्थ दुःखभोग अनुभव गर्नु हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “मैले भोग्‍न लागेको कुरा भोग्‍न” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1992	MAT	20	22	d4rf		λέγουσιν	1	तिनीहरूले भने	“जब्दियाका छोराहरूले भने” वा “याकूब र यूहन्‍नाले भने”
1993	MAT	20	23	m4d2	figs-idiom	τὸ μὲν ποτήριόν μου πίεσθε	1	तिमीहरूले मेरो कचौराबाट त पिउनेछौ	“कचौरा पिउनु” वा “कचौराबाट पिउनु” भनेको वाक्पद्धति हो जसको अर्थ दुःखभोग अनुभव गर्नु हो वैकल्‍पिक अनुवादः “मैले भोग्‍न लागेको जस्तै गरी तिमीहरूले दुःख भोग्‍नेछौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
1994	MAT	20	23	aq1v	figs-metonymy	δεξιῶν…εὐωνύμων	1	दायाँ हात ... बायाँ हात	यिनले शक्ति, अधिकार र आदरको पद भएको कुरालाई जनाउँछ । तपाईंले यसलाई मत्ती २०:२१ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
1995	MAT	20	23	sj51	figs-activepassive	οἷς ἡτοίμασται ὑπὸ τοῦ Πατρός μου	1	तर यो तिनीहरूका निम्ति हो, जसका निम्ति मेरा पिताद्वारा तयार पारिएको छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरो पिताले ती स्थानहरू तयार पार्नुभएको छ, र उहाँले इच्छा गर्नु भएकाहरूलाई ती दिनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
1996	MAT	20	23	x5f4	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός μου	1	मेरो पिता	यो परमेश्‍वरको लागि महत्त्वपूर्ण नाउँ हो जसले परमेश्‍वर र येशूको बीचको सम्बन्धलाई वर्णन गर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
1997	MAT	20	24	qxl4		ἀκούσαντες	1	जब ... यो सुने	“याकूब र यूहन्‍नाले जे कुराका लागि बिन्‍ती गरेका थिए, सो बारेमा सुने”
1998	MAT	20	24	la38	figs-explicit	ἠγανάκτησαν περὶ τῶν δύο ἀδελφῶν	1	तिनीहरू यी दुई जना दाजुभाइसँग अति नै रुष्‍ट भए	यदि आवश्‍यक हुन्‍छ भने, ती दश जना चेला किन रिसाए भन्‍ने कुरालाई तपाईंले स्‍पष्‍ट पार्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू ती दुई दाजुभाइसँग धेरै रिसाए, किनभने तिनीहरूमध्‍ये हरेकले येशूको छेउमा आदरको स्‍थानमा बस्‍न चाहन्‍थे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
1999	MAT	20	25	uu67			0	जोड्ने कथनः	अधिकार र अरूको सेवा गर्ने बारेमा येशूले आफ्‍ना चेलाहरूलाई सिकाएर सिद्ध्‍याउनुहुन्‍छ ।
2000	MAT	20	25	v2xq		προσκαλεσάμενος αὐτοὺς	1	तिनीहरूलाई आफूकहाँ बोलाउनुभयो	“बाह्र चेलालाई बोलाउनुभयो”
2001	MAT	20	25	x2ul		οἱ ἄρχοντες τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν	1	गैरयहूदीहरूका शासकहरूले तिनीहरूलाई अधीनमा राख्छन्	“गैरयहूदीहरूका शासकहरूले आफूले जे चाहे त्यही गर्न ती गैरयहूदीहरूलाई बाध्य तुल्याउँछन्”
2002	MAT	20	25	gu83		οἱ μεγάλοι	1	तिनीहरूका महत्त्वपूर्ण मानिसहरू	“अन्यजातिका माझमा महत्त्वपूर्ण पुरुषहरू”
2003	MAT	20	25	nb3r		κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν	1	तिनीहरूमाथि अधिकार गर्छन्	“मानिसहरूलाई नियन्त्रण गर्छन्”
2004	MAT	20	26	y4qw		ὃς ἐὰν θέλῃ	1	जसले मन गर्दछ	“जसले चाहन्छ” वा “जसले इच्छा गर्दछ”
2005	MAT	20	27	j3ms		εἶναι πρῶτος	1	पहिलो हुन	“महत्त्वपूर्ण हुन”
2006	MAT	20	28	m27d	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου…τὴν ψυχὴν αὐτοῦ	1	the मानिसको पुत्र ... आफ्‍नो प्राण	येशूले तृतीय पुरुषमा आफैँलाई जनाउनुहुन्‍छ । यदि आवश्‍यक हुन्‍छ भने, तपाईंले यिनलाई प्रथम पुरुषमा अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2007	MAT	20	28	iz71	figs-activepassive	οὐκ ἦλθεν διακονηθῆναι	1	सेवा पाउन आएको होइन	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अरू मानिसहरूले उसको सेवा गरून् भनेर आएन” वा “अरू मानिसहरूले मेरो सेवा गर्नेछन् भनेर आएन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2008	MAT	20	28	c7r9	figs-ellipsis	ἀλλὰ διακονῆσαι	1	तर सेवा गर्न	बुझेको जानकारीलाई तपाईंले स्‍पष्‍ट पार्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तर अरू मानिसहरूलाई सेवा गर्न” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2009	MAT	20	28	zh3k	figs-metaphor	καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν	1	धेरैका छुटकाराको मोलको रूपमा उसको जीवन दिन	येशूको जीवन “छुटकाराको मोल” हुने कुरा चाहिँ मानिसहरूलाई तिनीहरूको आफ्‍नै पापहरूको लागि दण्‍ड पाउनबाट स्वतन्‍त्र गर्नका लागि उहाँ दण्‍डित हुनुहुने कुरालाई जनाउने अलङ्कार हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “धेरैका लागि उसको जीवन बदलीको रूपमा दिने” वा “धेरैलाई स्वतन्‍त्र गर्नलाई उसको जीवन बदलीको रूपमा दिने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2010	MAT	20	28	zv1p	figs-idiom	καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ	1	उसको जीवन दिन	कसैले आफ्‍नो जीवन दिनु भनेको वाक्‍पद्धति हो जसको अर्थ स्वइच्‍छाले मर्नु हुन्छ, जुन प्रायः अरूहरूलाई मदत गर्नका लागि हुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मर्नलाई” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2011	MAT	20	28	hgv7	figs-ellipsis	ἀντὶ πολλῶν	1	धेरैका लागि	बुझिएको जानकारीलाई तपाईंले स्‍पष्‍ट पार्न सक्‍नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “धेरै मानिसहरूका लागि” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2012	MAT	20	29	u6ad			0	जोड्ने कथनः	येशूले दुई अन्धा मानिसहरूलाई निको पार्नुभएको विवरणलाई यस खण्‍डले सुरु गर्छ ।
2013	MAT	20	29	ev2t		ἐκπορευομένων αὐτῶν	1	जसै तिनीहरू बाहिर गए	यसले चेलाहरू र येशूलाई जनाउँछ ।
2014	MAT	20	29	b4tr		ἠκολούθησεν αὐτῷ	1	उहाँलाई पछ्याए	“येशूलाई पछ्याए”
2015	MAT	20	30	zz5f		ἀκούσαντες	1	जब तिनीहरूले सुने	“जब दुई अन्धा मानिसहरूले सुने”
2016	MAT	20	30	stz8		παράγει	1	गइरहनुभएको थियो	“तिनीहरूको छेउबाट भएर हिँडिरहनुभएको थियो”
2017	MAT	20	30	t577		Υἱὸς Δαυείδ	1	दाऊदका पुत्र	येशू दाऊदका आफ्‍नै छोरा हुनुहुन्‍नथ्‍यो, यसैले यसलाई “दाऊदका सन्‍तान” भनी अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । तापनि “दाऊदका पुत्र” भन्‍ने मसिहको एउटा नाउँ पनि हो, अनि ती मानिसले येशूलाई उहाँको यो नाउँले सम्‍बोधन गरेका हुन सक्‍दछन् ।
2018	MAT	20	32	f5mw		ἐφώνησεν αὐτοὺς	1	तिनीहरूलाई बोलाउनुभयो	“अन्धा मानिसहरूलाई बोलाउनुभयो”
2019	MAT	20	32	fd9x			1	तिमीहरू के चाहन्छौ	“के इच्छा गर्छौ”
2020	MAT	20	33	yb39	figs-metaphor	ἵνα ἀνοιγῶσιν οἱ ὀφθαλμοὶ ἡμῶν	1	कि हाम्रा आँखाहरू खोलिऊन्	देख्‍न सक्‍ने हुने कुरालाई ती मानिसहरूले आँखाहरू खोलिने कुराको रूपमा बताउँछन् । येशूको अघिल्‍लो प्रश्‍नको कारण, हामी बुझ्‍छौँ कि तिनीहरूले आफ्‍ना इच्‍छा जाहेर गरिरहेका थिए । वैकल्‍पिक अनुवादः “हामी चाहन्छौँ कि तपाईंले हाम्रा आँखाहरू खोलिदिनुभएको होस्” वा “हामी देख्‍न सक्‍ने हुन चाहन्छौँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2021	MAT	20	34	q9iq		σπλαγχνισθεὶς	1	दयाले भरिनुभएर	“सहानुभूतिले देखाउनुभएर” वा “तिनीहरूप्रति सहानुभूति महसुस गर्नुभएर”
2022	MAT	21	intro	ni1x			0		मत्ती २१ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा केही अनुवादहरूले पढ्नलाई सजिलो बनाउनलाई कविताको हरेक पङ्क्तिलाई बाँकीको खण्‍डभन्दा दायाँतिर केही पर सार्छन् । २१:५, १६ र ४२ मा भएका कवितासँग यूएलटीले यसै गर्छ, जुन पुरानो करारबाट लिइएका शब्दहरू हुन् । यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू गधा र बछेडो येशू एउटा जनावरमाथि चढेर यरूशलेममा जानुभयो । यसरी उहाँ राजाजस्‍तै हुनुहुन्‍थ्‍यो, जसले एउटा खतरनाक युद्ध जितेपछि आफ्‍नो सहरमा फर्किरहेको थियो । साथै, पुरानो करारको समयका राजाहरू गधामा चढ्‍ने गर्दथे । अरु राजाहरू घोडाहरू चढ्‍ने गर्दथे । यसैले यहाँ येशूले आफूलाई इस्राएलको राजाको रूपमा प्रकट गर्दै हुनुहुन्‍थ्‍यो र उहाँ अरू राजा जस्‍तो हुनुहुँदैनथ्यो । यस घटनाका बारेमा मत्ती, मर्कूस, लूका र यूहन्‍ना सबैले लेखे । चेलाहरूले त्‍यो गधा येशूकहाँ ल्‍याइदिए भनेर मत्ती र मर्कूसले लेखे । येशूले गधा भेट्टाउनुभयो भनेर यूहन्‍नाले लेखे । तिनीहरूले गधाको एउटा बछेडोलाई उहाँकहाँ ल्‍याए भनेर लूकाले लेखे । गधा र त्‍यसको बछेडो दुवै भएको कुरालाई मत्तीले मात्र लेखेका छन् । येशूले गधा चढ्‍नुभयो, अथवा गधाको बछेडोमा चढ्‍नुभयो भन्‍ने कुराका बारेमा पक्‍का गरी कसैलाई पनि थाहा छैन । यी प्रत्‍येक वर्णनलाई सबैले एउटै कुरा भनेका छन् भनेर देखाउने कोसिस नगरी यूएलटी मा जस्‍तो छ, त्‍यस्‍तै अनुवाद गर्नु असल हुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः मत्ती २१:१-७ र मर्कूस ११:१-७ र लूका १९:२९-३६ र यूहन्‍ना १२:१४-१५) होसन्‍ना मानिसहरूले येशूलाई यरूशलेममा स्‍वागत गर्दा यसो भनेर कराए । यो शब्‍दको अर्थ “हामीलाई बचाउनुहोस्”, तर मानिसहरूले परमेश्‍वरको प्रशंसा गर्नका लागि यसलाई प्रयोग गरे । यस अध्यायमा भएका अनुवादका अन्य सम्भाव्य कठिनाइहरू “परमेश्‍वरको राज्‍य तिमीहरूबाट खोसिने छ” यो वाक्‍यांशको अर्थ के हो भने पक्‍का गरी कसैलाई थाहा छैन । परमेश्‍वरले कुनै दिन राज्‍य फर्काइदिनुहुने छ भनेर येशूले भन्‍न खोज्‍नुभएको हो अथवा होइन कसैले जान्दैन ।
2023	MAT	21	1	f8fs			0	जोड्ने कथनः	यहाँ यरूशलेममा येशूको प्रवेशको वर्णन सुरु हुन्‍छ । उहाँका चेलाहरूले के गर्नुपर्दछ भनेर यहाँ उहाँले तिनीहरूलाई सुझाव दिनुहुन्‍छ ।
2024	MAT	21	1	p3g6	translate-names	Βηθφαγὴ	1	बेथफागे	यो यरूशलेम नजिकको गाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]])
2025	MAT	21	2	wen2	figs-activepassive	ὄνον δεδεμένην	1	एउटा गधा ... बाँधेर राखिएको	तपाईंले यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सक्‍नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कसैले बाँधेर राखेको एउटा गधा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2026	MAT	21	2	pq2e	figs-explicit	δεδεμένην	1	बाँधेर राखेको	त्‍यो गधा कसरी बाँधेर राखिएको थियो भनेर तपाईंले स्‍पष्‍ट पार्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्‍यहाँ एउटा खाँबोमा बाँधेर राखिएको” वा “त्‍यहाँ एउटा रूखमा बाँधेर राखिएको” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2027	MAT	21	2	ure7		πῶλον	1	बछेडा	गधाको नर बच्‍चा
2028	MAT	21	4	lk67			0	सामान्य जानकारीः	येशूले यरूशलेम प्रवेश गर्नुहुँदा उहाँले गधामा चढेर उहाँले अगमवाणी पूरा गर्नुभयो भनेर दर्शाउनका लागि लेखकले यहाँ जकरिया अगमवक्ताबाट उद्धृत गर्दछन् ।
2029	MAT	21	4	irw1		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । येशूले गर्नुभएका कार्यकलापहरूले कसरी धर्मशास्‍त्र पूरा हुन आयो भनेर मत्तीले यहाँ स्‍पष्‍ट पार्दछन् ।
2030	MAT	21	4	n979	figs-activepassive	τοῦτο…γέγονεν, ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τοῦ προφήτου	1	अगमवक्ताद्वारा भनिएको कुरा पुरा हुनलाई यस्तो हुन आयो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यस्‍तो हुन आयो, र यसरी अगमवक्ताहरूद्वारा परमेश्वरले धेरै पहिले बोल्‍नुभएको कुरा येशूले पूरा गर्नुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2031	MAT	21	4	x3up	figs-explicit	διὰ τοῦ προφήτου	1	अगमवक्ताद्वारा	त्‍यहाँ धेरै जना अगनवक्ताहरू थिए । मत्तीले जकरियाको बारेमा कुरा गरेका थिए । वैकल्‍पिक अनुवादः “जकरिया अगमवक्ता” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2032	MAT	21	5	whn7		τῇ θυγατρὶ Σιών	1	सियोनकी छोरी	सहरकी “छोरी” को अर्थ सहरका मानिस हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “सियोनका मानिसहरू” वा “सियोनमा बस्‍ने मानिसहरू”
2033	MAT	21	5	jzz6		Σιών	1	सियोन	यो यरूशलेमको अर्को नाम हो ।
2034	MAT	21	5	fx3v		ἐπὶ ὄνον καὶ ἐπὶ πῶλον, υἱὸν ὑποζυγίου	1	गधामाथि - बछेडामाथि, गधाको बच्‍चा	“गधाको बच्‍चा अर्थात् एउटा बछेडा”ले त्‍यो गधा बच्‍चा हो भनीकन स्‍पष्‍ट पार्दछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “एउटा बहर, नर गधा”
2035	MAT	21	7	y6en		τὰ ἱμάτια	1	लबेदाहरू	बाहिर लगाउने लुगाहरू वा लामा दौराहरू ।
2036	MAT	21	8	t29s	translate-symaction	ὄχλος ἔστρωσαν ἑαυτῶν τὰ ἱμάτια ἐν τῇ ὁδῷ; ἄλλοι δὲ ἔκοπτον κλάδους ἀπὸ τῶν δένδρων, καὶ ἐστρώννυον ἐν τῇ ὁδῷ	1	भीडमा भएकाहरू धेरैले आफ्ना लुगाहरू बाटोमा बिछ्याइदिए, र अरूहरूले रूखका हाँगाहरू काटेर ती बाटोमा बिछ्याइदिए	येशूले यरूशलेममा प्रवेश गर्दै गर्नुहुँदा यी कुरा गरेर उहाँलाई स्‍वागत गरिएको थियो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
2037	MAT	21	9	ky4c		ὡσαννὰ	1	होसन्‍ना	यो शब्दको अर्थ “हामीालाई बचाउबुहोस्” हो तर यसको अर्थ “परमेश्‍वरको प्रशंसा गर” पनि हुन सक्छ ।
2038	MAT	21	9	ysb9		τῷ Υἱῷ Δαυείδ	1	दाऊदका पुत्र	येशू दाऊदका आफ्‍नै छोरा हुनुहुन्‍नथ्‍यो, यसैले यसलाई “दाऊदका सन्‍तान” भनी अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । तापनि “दाऊदका पुत्र” भन्‍ने मसिहको एउटा नाउँ हो, अनि ती भिडले येशूलाई उहाँको यो नाउँले सम्‍बोधन गरेको हुन सक्‍दछन् ।
2039	MAT	21	9	q52t	figs-metonymy	ἐν ὀνόματι Κυρίου	1	परमप्रभुको नाउँमा	यहाँ “नाउँमा” को अर्थ “शक्तिमा” वा “प्रतिनिधिका रूपमा” हुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमप्रभुको शक्तिमा” वा “परमप्रभुको प्रतिनिधिका रूपमा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2040	MAT	21	9	g73z	figs-metonymy	ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις	1	सर्वोच्‍चमा होसन्‍ना	यहाँ “सर्वोच्‍च”ले सर्वोच्‍च स्‍वर्गबाट राज्‍य गर्नुहुने परमेश्‍वरलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सर्वोच्‍च स्‍वर्गमा हुनुहुने परमेश्‍वरको प्रशंसा होस्” वा “परमेश्‍वरलाई प्रशंसा होस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2041	MAT	21	10	cb4h	figs-metonymy	ἐσείσθη πᾶσα ἡ πόλις	1	सारा सहरमा हलचल भयो	यहाँ “सहर” त्‍यहाँ बस्‍ने मानिसहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सहरमा भएका सबै मानिसहरू उत्साहित भए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2042	MAT	21	10	nqb2		ἐσείσθη	1	हलचल भएको	“उत्साहित”
2043	MAT	21	12	q41c			0	सामान्य जानकारीः	पद १३ मा, विक्रेताहरू र पैसा साट्नेहरूलाई हप्‍काउनका लागि येशूले यशैया अगमवक्ताबाट उद्धृत गर्नुहुन्‍छ ।
2044	MAT	21	12	mc5v			0	जोड्ने कथनः	यसले येशू मन्‍दिरमा प्रवेश गर्नुभएको वर्णन सुरु गर्दछ ।
2045	MAT	21	12	y9j4	figs-explicit	εἰσῆλθεν Ἰησοῦς εἰς τὸ ἱερόν	1	येशू मन्दिरभित्र प्रवेश गर्नुभयो	येशू वास्‍तविक मन्‍दिरको भित्र प्रवेश गर्नुभएन । उहाँ मन्‍दिर वरिपरिको चोकमा प्रवेश गर्नुभयो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2046	MAT	21	12	w7ac		τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράζοντας	1	खरिद गर्ने र बेच्नेहरू	व्‍यापारीहरूले जनावरहरू र अरू थोकहरू बेचिरहेका थिए, जसलाई मन्‍दिरमा उचित बलिदान चढाउनका लागि यात्रुहरूले खरिद गर्दथे ।
2047	MAT	21	13	guy7		λέγει αὐτοῖς	1	उहाँले तिनीहरूलाई भन्‍नुभयो	“येशूले पैसा साट्नेहरू र सामान किनबेच गर्ने मानिसहरूलाई भन्‍नुभयो”
2048	MAT	21	13	m1jl	figs-activepassive	γέγραπται	1	यस्तो लेखिएको छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अगमवक्ताले धेरै समय पहिले लेखे” वा “परमेश्‍वरले धेरै समय पहिले भन्‍नुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2049	MAT	21	13	z8gr	figs-activepassive	ὁ οἶκός μου…κληθήσεται	1	मेरो घर ... कहलाइने छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरो घर ... हुने छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2050	MAT	21	13	n9v8		ὁ οἶκός μου	1	मेरो घर	यहाँ “मेरो” ले परमेश्‍वरलाई जनाउँछ र “घर” ले मन्‍दिरलाई जनाउँछ ।
2051	MAT	21	13	bd8x	figs-idiom	οἶκος προσευχῆς	1	प्रार्थनाको घर	यो लक्षणा हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूले प्रार्थना गर्ने ठाउँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2052	MAT	21	13	c7l3	figs-metaphor	σπήλαιον λῃστῶν	1	डाँकूहरूका अड्‌डा	मानिसहरूले मन्‍दिरमा थोकहरू खरिद गर्ने र बेच्‍ने गरेका हुनाले हप्‍काउनका लागि येशूले अलङ्कार प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “लुटेराहरू लुक्‍ने ठाउँजस्तो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2053	MAT	21	14	rpp3	figs-nominaladj	τυφλοὶ καὶ χωλοὶ	1	दृष्‍टिविहीनहरू र लङ्गडाहरू	यी नामिक विशेषणहरूलाई विशेषणहरूमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ती मानिसहरू जो दृष्‍टिविहीन र लङ्गडा थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-nominaladj]])
2054	MAT	21	14	aku3		χωλοὶ	1	लङ्गडा	ती व्यक्तिहरू जो हिँड्न सक्दैन थिए वा चोट लागेका गोडाहरू भएका व्यक्तिहरू
2055	MAT	21	15	p7x2			0	सामान्य जानकारीः	पद १६ मा, मानिसहरूले उहाँप्रति जस्‍तो प्रतिउत्तर जनाए, त्‍यसलाई ठिक ठहराउनका लागि येशूले भजनसंग्रहबाट उद्धृत गर्नुहुन्‍छ ।
2056	MAT	21	15	hft8		τὰ θαυμάσια	1	अचम्मका कुराहरू	“आश्‍चर्यपूर्ण थोकहरू” वा “आश्‍चर्यकर्महरू ।” यसले येशूले मत्ती २१:१४ मा दृष्‍टिविहीनहरू र लङ्गडाहरूलाई निको पार्नुभएका कराहरूलाई जनाउँछ ।
2057	MAT	21	15	fqr9		ὡσαννὰ	1	होसन्‍ना	यो शब्‍दको अर्थ “हामीलाई बचाउनुहोस्”, तर “परमेश्‍वरको प्रशंसा होस्” भन्‍ने अर्थ पनि हुन्‍छ । तपाईंले यसलाई मत्ती २१:९ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
2058	MAT	21	15	c6k8		τῷ Υἱῷ Δαυείδ	1	दाऊदका पुत्र	येशू दाऊदका आफ्‍नै छोरा हुनुहुन्‍नथ्‍यो, यसैले यसलाई “दाऊदका सन्‍तान” भनी अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । तापनि “दाऊदका पुत्र” भन्‍ने मसिहको एउटा नाउँ हो, अनि ती भिडले येशूलाई उहाँको यो नाउँले सम्‍बोधन गरेको हुन सक्‍दछन् । तपाईंले यसलाई मत्ती २१:९ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
2059	MAT	21	15	r3bs	figs-explicit	ἠγανάκτησαν	1	तिनीहरू रिसले चुर भए	यसले तिनीहरू रिसाएका थिए भन्‍ने जनाउँछ, किनभने येशू नै ख्रीष्‍ट हुनुहुन्‍छ भनेर तिनीहरूले विश्‍वास गरेनन् र अरू मानिसले उहाँको प्रशंसा गरून् भन्‍ने तिनीहरूको इच्‍छा भएन । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूले उहाँको प्रशंसा गरेका हुनाले तिनीहरू ज्‍यादै रिसाए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2060	MAT	21	16	zx4a	figs-rquestion	ἀκούεις τί οὗτοι λέγουσιν?	1	के यी मानिसहरूले जे भनिरहेका छन्, तिमी सुन्‍न सक्छौ ?	मुख्‍य पूजाहारी र शास्‍त्रीहरू येशूसँग रिसाएका हुनाले उहाँलाई हप्‍काउनका लागि तिनीहरूले प्रश्‍नको प्रयोग गरे । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीले आफ्‍नो बारेमा मानिसहरूलाई यी कुरा भन्‍न दिनुहुँदैन !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2061	MAT	21	16	luy1	figs-rquestion	οὐδέποτε ἀνέγνωτε, ὅτι ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων, κατηρτίσω αἶνον?	1	के तिमीहरूले कहिल्यै पढेका छैनौ ... प्रशंसा’ ?	मुख्‍य पूजाहारी र शास्‍त्रीहरूलाई तिनीहरूले धर्मशास्‍त्रमा पढेका कुरा याद गराउन येशूले यो प्रश्‍न सोध्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “हो, म तिनीहरूलाई सुन्दछु, तर तिमीहरूले धर्मशास्‍त्रमा जे पढेका थियौ, त्यो तिमीहरूले सम्झनुपर्छ ... प्रशंसा ।’” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2062	MAT	21	16	qa9u	figs-metonymy	ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων, κατηρτίσω αἶνον	1	दूधे बालक र शिशुहरूको मुखबाट तपाईंको प्रशंसा गर्न तपाईंले तयार गर्नुभएको छ	“मुखबाट” भन्‍नाले बोल्‍ने कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “साना बालक र शिशुहरूलाई तपाईंले प्रशंसा बोल्‍ने बनाउनुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2063	MAT	21	17	kag5		καταλιπὼν αὐτοὺς	1	तब उहाँ तिनीहरूबाट बिदा हुनुभयो	“येशू मुख्य पूजाहारी र शास्‍त्रीहरूबाट बिदा हुनुभयो”
2064	MAT	21	18	l3bi			0	जोड्ने कथनः	आफ्‍ना चेलाहरूलाई विश्वास र प्रार्थनाको बारेमा सिकाउनका लागि येशूले अञ्जीरको बोटलाई प्रयोग गर्नुभयो ।
2065	MAT	21	18	q488		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । येशू भोकाउनुभएको र यसकारण उहाँ अञ्जीरको बोट रोकिनुभएको छ भनेर मत्तीले यहाँ स्‍पष्‍ट पार्दछन् ।
2066	MAT	21	19	h2la		ἐξηράνθη	1	ओइलायो	मर्‍यो र सुक्यो
2067	MAT	21	20	q81g	figs-rquestion	πῶς παραχρῆμα ἐξηράνθη ἡ συκῆ?	1	कसरी त्‍यो अञ्जीरको बोट तुरुन्‍तै ओइलायो ?	चेलाहरू कति धेरै आश्‍चर्यमा परेका थिए भनी जोड दिन तिनीहरूले प्रश्‍न प्रयोग गरे । वैकल्‍पिक अनुवादः “यो अञ्जीरको बोट यति चाँडै सुकेको हुनाले हामीलाई आश्‍चर्य लागेको छ !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2068	MAT	21	20	sk1g		ἐξηράνθη	1	ओइलाएर जानु	“सुक्‍नु र मर्नु”
2069	MAT	21	21	nd3y		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” येशूले यसपछि जे भन्‍नुहुन्‍छ, सो कुरामा यो वाक्‍यांशले जोड दिन्‍छ ।
2070	MAT	21	21	mwl5	figs-doublet	ἐὰν ἔχητε πίστιν καὶ μὴ διακριθῆτε	1	यदि तिमीहरूमा विश्‍वास छ र शङ्का गरेनौ भने	यो विश्‍वास साँचो हुनुपर्दछ भनेर जोड दिनलाई येशूले एउटै विचारलाई सकारात्‍क र नकारात्‍मक दुवै रूपमा व्‍यक्त गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यदि तिमीहरूले साँचो रूपले विश्‍वास गर्‍यौ भने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublet]])
2071	MAT	21	21	jf9h	figs-quotations	κἂν τῷ ὄρει τούτῳ εἴπητε, ἄρθητι καὶ βλήθητι εἰς τὴν θάλασσαν,	1	तिमीहरूले यस पहाडलाई, ‘यहाँबाट उखेलिएर समुद्रमा जा’ पनि भन्‍नेछौ	यो प्रत्‍यक्ष उद्धरणलाई तपाईंले अप्रत्‍यक्ष उद्धरणमा अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । यसलाई पनि कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यस पहाडलाई उठेर आफैँलाई समुद्रमा फालिदे भन्‍न समेत तिमीहरू सक्षम हुने छौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2072	MAT	21	21	nxi3	figs-activepassive		1	यो गरिनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यो हुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2073	MAT	21	23	yi7j			0	जोड्ने कथनः	धार्मिक अगुवाहरूले येशूको अधिकारका बारेमा प्रश्‍न गरेको वर्णनको सुरु यहाँ हुन्‍छ ।
2074	MAT	21	23	uge9	figs-explicit	ἐλθόντος αὐτοῦ εἰς τὸ ἱερὸν	1	जब उहाँ मन्दिरमा आउनुभएको थियो	यसको अर्थ येशू वास्‍तविक मन्‍दिरको भित्र प्रवेश गर्नुभएन । उहाँ मन्‍दिर वरिपरिको चोकमा प्रवेश गर्नुभयो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2075	MAT	21	23	s1w6		ταῦτα	1	यी कुराहरू	यसले येशूले मन्‍दिरमा सिकाउनुभएको र निको पार्नुभएको कुरालाई जनाउँछ । शायद यसले अघिल्‍लो दिन येशूले किन्‍नेहरू र बेच्‍नेहरूलाई धपाउनुभएको कुरालाई पनि जनाउँछ ।
2076	MAT	21	25	dau4			0	जोड्ने कथनः	येशूले निरन्‍तर रूपमा धार्मिक अगुवाहरूलाई जवाफ दिनुहुन्‍छ ।
2077	MAT	21	25	k1a7		πόθεν ἦν?	1	त्यो कहाँबाट आएको हो ?	“उनले त्‍यसो गर्ने अधिकार कहाँबाट पाए ?”
2078	MAT	21	25	vvt5	figs-quotesinquotes	ἐὰν εἴπωμεν, ἐξ οὐρανοῦ, ἐρεῖ ἡμῖν, διὰ τί οὖν οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ?	1	यदि हामीले ‘स्वर्गबाट’ भन्यौँ भने, उसले हामीलाई ‘त्यसो भए तिमीहरूले उनलाई किन विश्‍वास गरेनौ ?’ भनेर भन्‍नेछ	यसमा उद्धरणभित्र उद्धरण छ । प्रत्‍यक्ष उद्धरणहरूलाई तपाईंले अप्रत्‍यक्ष उद्धरणहरूका रूपमा अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यदि हामीले यूहन्‍नाले उनको अधिकार स्‍वर्गबाट पाए भन्‍यौँ भने, येशूले हामीले किन यूहन्‍नालाई विश्‍वास गरेनौ भनेर सोध्‍नेछ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotesinquotes]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
2079	MAT	21	25	xx3b	figs-metonymy	ἐξ οὐρανοῦ	1	स्वर्गबाट	यहाँ “स्‍वर्ग” शब्‍दले परमेश्‍वरलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “स्वर्गमा हुनुभएका परमेश्‍वरबाट” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2080	MAT	21	25	jmg7	figs-rquestion	διὰ τί οὖν οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ?	1	त्यसो भए तिमीहरूले उनलाई किन विश्‍वास गरेनौ ?	येशूले धार्मिक अगुवाहरूलाई आलङ्कारिक प्रश्‍न सोध्‍नुहुने कुरा तिनीहरूलाई थाहा थियो । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्‍यसो भए तिमीहरूले बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नालाई विश्‍वास गर्नुपर्थ्‍यो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2081	MAT	21	26	zxn4	figs-quotesinquotes	ἐὰν δὲ εἴπωμεν, ἐξ ἀνθρώπων,	1	तर यदि हामीले ‘मानिसबाट’ भन्यौँ भने	यसमा उद्धरणभित्र उद्धरण छ । प्रत्‍यक्ष उद्धरणहरूलाई तपाईंले अप्रत्‍यक्ष उद्धरणहरूका रूपमा अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तर यूहन्‍नाले उनको अधिकार मानिसहरूबाट पाए भनी हामी विश्‍वास गर्छौँ भन्‍यौँ भने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotesinquotes]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
2082	MAT	21	26	vn6j		φοβούμεθα τὸν ὄχλον	1	हामी भीडसँग डराउँछौँ	“भीडले के सोच्छ वा हामीलाई के गर्छ भनेर हामी डराउँछौँ”
2083	MAT	21	26	q1r1		πάντες…ὡς προφήτην ἔχουσιν τὸν Ἰωάννην	1	तिनीहरू सबैले यूहन्‍नालाई एक अगमवक्‍ताको रूपमा हेर्छन्	“यूहन्‍ना अगमवक्ता हुन् भनेर तिनीहरूले विश्‍वास गर्छन्”
2084	MAT	21	28	u56n	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	धार्मिक अगुवाहरूलाई हप्‍काउन र तिनीहरूका अविश्‍वासका बारेमा उदाहरणसहित स्‍पष्‍ट पार्नलाई येशूले एउटा दृष्‍टान्‍त भन्‍नुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
2085	MAT	21	28	iem2	figs-rquestion	τί δὲ ὑμῖν δοκεῖ?	1	तर तिमीहरू के विचार गर्दछौ ?	येशूले धार्मिक अगुवाहरूलाई भन्‍न लाग्‍नुभएको दृष्‍टान्‍तका बारेमा गहन रूपले विचार गर्न तिनीहरूलाई चुनौति दिनका लागि उहाँले प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मैले भन्‍न लागेको कुरामा तिमीहरू के विचार गर्दछौ मलाई भन ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2086	MAT	21	29	b96z	figs-metaphor	μεταμεληθεὶς	1	उसले आफ्नो मन बद्‌ल्यो	त्यस छोराले उसका सोचाइहरूलाई पुनर्विचार गरेको र आफूले जसरी गर्छु भनी भनेको थियो सोभन्दा फरक तरिकाले व्यवहार गर्नलाई निर्णय गरेको कुरालाई यसले जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2087	MAT	21	31	hl72		λέγουσιν	1	तिनीहरूले भने	“मुख्य पूजाहारीहरू र धर्म-गुरुहरूले भने”
2088	MAT	21	31	au13		λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς	1	येशूले तिनीहरूलाई भन्‍नुभयो	“येशूले मुख्य पूजाहारीहरू र धर्मगुरुहरूलाई भन्‍नुभयो”
2089	MAT	21	31	er5s		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” येशूले यसपछि जे भन्‍नुहुन्‍छ, सो कुरामा यो वाक्‍यांशले जोड दिन्‍छ ।
2090	MAT	21	31	ec9f	figs-metonymy	οἱ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι προάγουσιν ὑμᾶς εἰς τὴν Βασιλείαν Θεοῦ	1	तिमीहरूभन्दा पहिले कर उठाउनेहरू र वेश्‍याहरू परमेश्‍वरको राज्यमा प्रवेश गर्ने छन्	यहाँ “परमेश्‍वरको राज्‍य” राजाको रूपमा परमेश्‍वरले गर्नुहुने शासनलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब परमेश्‍वरले पृथ्वीमा उहाँको आफ्‍नो राज्‍य स्‍थापना गर्नुहुन्‍छ, तब उहाँले कर उठाउनेहरू र वेश्‍याहरूमाथि तिमीहरूभन्‍दा पहिले राज्‍य गरेर तिनीहरूलाई आशिष् दिनुहुन्‍छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2091	MAT	21	31	pd34		προάγουσιν ὑμᾶς	1	तिमीहरूभन्दा पहिले ... प्रवेश गर्ने छन्	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) परमेश्‍वरले यहूदी धार्मिक अगुवाहरूभन्‍दा चाँडै उहाँले कर उठाउनेहरू र वेश्‍याहरू ग्रहण गर्नुहुन्‍छ, वा २) परमेश्‍वरले यहूदी धार्मिक अगुवाहरूका साटोमा उहाँले कर उठाउनेहरू र वेश्‍याहरूलाई ग्रहण गर्नुहुनेछ ।
2092	MAT	21	32	a8z8	figs-you	ἦλθεν…Ἰωάννης πρὸς ὑμᾶς	1	यूहन्‍ना तिमीहरूकहाँ ... आए	यहाँ “तिमीहरू” शब्‍द बहुवचन हो र यसले इस्राएलका यहूदी धार्मिक अगुवाहरूलाई मात्र होइन, तर त्‍यहाँका सबै मानिसलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यूहन्‍ना इस्राएलका मानिसहरूकहाँ आए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
2093	MAT	21	32	n2ve	figs-idiom	ἐν ὁδῷ δικαιοσύνης	1	धार्मिकताको बाटोमा	यो वाक्‍पद्धति हो जसको अर्थ हो कि यूहन्नाले मानिसहरूलाई जिउनका लागि सही तरीका देखाए । वैकल्‍पिक अनुवादः “र तिमीहरूले कसरी जिएको परमेश्‍वर चाहुनुहुन्छ भनेर तिमीहरूलाई बताए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2094	MAT	21	32	c5t4	figs-you	οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ	1	तिमीहरूले उनलाई विश्‍वास गरेनौ	यहाँ “तिमीहरू” बहुवचन हो र धार्मिक अगुवाहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
2095	MAT	21	33	nn9y	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	धार्मिक अगुवाहरूलाई हप्‍काउन र तिनीहरूका अविश्‍वासलाई उदाहरणसहित स्‍पष्‍ट पार्न येशूले विद्रोही मोहीहरूका दृष्‍टान्‍त भन्‍नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
2096	MAT	21	33	sx2y		οἰκοδεσπότης	1	एकजना जमिनका मालिक	“एकजना व्यक्ति जससँग केही सम्पत्ति थियो”
2097	MAT	21	33	v39u		φραγμὸν	1	छेकबार	“पर्खाल” वा “बार”
2098	MAT	21	33	lg79		ὤρυξεν ἐν αὐτῷ ληνὸν	1	दाख पेल्‍ने कोलको निम्‍ति खाल्‍डो खने	“दाख पेल्‍नका लागि दाखबारीमा एउटा खल्‍डो खने”
2099	MAT	21	33	eu7x		ἐξέδετο αὐτὸν γεωργοῖς	1	खेतालाहरूलाई त्यसको ठेक्‍का दिए	दाखबारी अझै पनि त्यसको मालिकको नै हो, तर उनले खेतालाहरूलाई त्यसको रखवाली गर्न दिए । जब अङ्गुर पाक्यो, तिनीहरीले केही मालिकलाई दिएर बाँकी आफू राख्‍न सक्थे ।
2100	MAT	21	33	vp8k		γεωργοῖς	1	खेतालाहरू	यी ती व्यक्तिहरू थिए जसले दाख र त्यसका बोटहरूको हेरचाह उचित प्रकारले कसरी गर्ने भन्‍ने कुरा जान्दथे ।
2101	MAT	21	35	hn3c	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	येशूले दृष्‍टान्‍त भन्‍नलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
2102	MAT	21	35	n1cq		τοὺς δούλους αὐτοῦ	1	उहाँका दासहरू	“जमिनका मालिकका दासहरू”
2103	MAT	21	38	a55y	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	येशूले दृष्‍टान्‍त भन्‍नलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
2104	MAT	21	40	x1ll	grammar-connect-logic-result	οὖν	1	अब	यहाँ “अब” शब्‍दले “यो क्षणमा” भन्‍ने अर्थ लाग्‍दैन, तर त्‍यसपछि आउने महत्त्वपूर्ण कुरामा ध्‍यान तान्‍न प्रयोग भएको हो ।
2105	MAT	21	41	ss2m		λέγουσιν αὐτῷ	1	तिनीहरूले उहाँलाई भने	येशूलाई कसले जवाफ दियो भन्‍ने कुरा मत्तीले स्‍पष्‍ट पार्दैनन् । जवाफ दिने मानिसहरूका बारेमा तपाईंले स्‍पष्‍ट पार्नु आवश्‍यक हुन्‍छ भने, तपाईंले “मानिसहरूले येशूलाई भने” भनेर अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्‍छ ।
2106	MAT	21	42	z9tm			0	सामान्य जानकारीः	धार्मिक अगुवाहरूले इन्कार गरेको मानिसलाई परमेश्‍वरले आदर गर्नुहुन्‍छ भनी दर्शाउनका लागि येशूले यसैया अगमवक्ताबाट उद्धृत गर्नुहुन्‍छ ।
2107	MAT	21	42	x8zh			0	जोड्ने कथनः	यहाँ येशूले ती विद्रोही मोहीहरूका बारेमा भनिएको दृष्‍टान्‍तलाई स्‍पष्‍ट पार्न सुरु गर्नुहुन्‍छ ।
2108	MAT	21	42	kk7e		λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς	1	येशूले तिनीहरूलाई भन्‍नुभयो	येशूले तल दिइएको प्रश्‍न कसलाई सोध्‍नुभयो सो स्‍पष्‍ट छैन । यदि तपाईंले “तिनीहरू” लाई स्‍पष्‍ट पार्न आवश्‍यक हुन्‍छ भने, तपाईंले मत्ती २१:४१ मा उल्‍लेख गरेकै मानिसलाई प्रयोग गर्नुहोस् ।
2109	MAT	21	42	me7g	figs-rquestion	οὐδέποτε ἀνέγνωτε ἐν ταῖς Γραφαῖς, λίθον ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας; παρὰ Κυρίου ἐγένετο αὕτη, καὶ ἔστιν θαυμαστὴ ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν?	1	के तिमीहरूले कहिल्यै धर्मशास्‍त्रमा पढेका छैनौ ... हाम्रा दृष्‍टि ... ’ ?	यो धर्मशास्‍त्रले के भन्‍दछ, त्‍यो आफ्‍ना श्रोताहरूलाई गहन रूपमा सोच्‍ने बनाउनलाई येशूले प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूले पढेका कुराका बारेमा विचार गर ... दृष्‍टिमा ... ।’” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2110	MAT	21	42	mcm8	figs-metaphor	λίθον ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας	1	जुन ढुङ्गालाई भवन निर्माण गर्नेहरूले रद्ध गरे त्यहीचाहिँ कुनाको शिर ढुङ्गो बन्यो	येशूले भजनसंग्रहबाट उद्धृत गर्नुहुन्‍छ । यो अलङ्कार हो, जसको अर्थ निर्माण गर्नेहरूले झैँ धार्मिक अगुवाहरूले येशूलाई तिरस्‍कार गर्ने छन्, तर भवनको एउटा कुनेढुङ्गोलाई झैँ परमेश्‍वरले उहाँलाई आफ्‍नो राज्‍यमा सबैभन्‍दा बढी प्रतिष्‍ठित बनाउनुहुने छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2111	MAT	21	42	uid2	figs-activepassive	ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας	1	कुनाको शिर ढुङ्गो बनाइएको छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कुनाको शिर ढुङ्गो बनेको छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2112	MAT	21	42	b1sr		παρὰ Κυρίου ἐγένετο αὕτη	1	यो परमप्रभुबाट भएको हो	“यो महान् परिवर्तन परमप्रभुले गर्नुभएको हो”
2113	MAT	21	42	el83	figs-metonymy	ἔστιν θαυμαστὴ ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν	1	हाम्रो दृष्‍टिमा यो आश्‍चर्यपूर्ण छ	यहाँ “हाम्रो दृष्‍टिमा”ले हेर्ने कुरा जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यो हेर्नलाई आश्‍चर्यपूर्ण छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2114	MAT	21	43	s93a		λέγω ὑμῖν	1	म तिमीहरूलाई भन्दछु	यसले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
2115	MAT	21	43	c7pb	figs-you	ὑμῖν	1	तिमीहरूलाई	यहाँ “तिमीहरू” बहुवचन हो । येशू उहाँलाई इन्कार गरेका धार्मिक अगुवाहरूसँग बोलिरहनुभएको थियो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
2116	MAT	21	43	v89z	figs-metonymy	ἀρθήσεται ἀφ’ ὑμῶν ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, καὶ δοθήσεται ἔθνει	1	परमेश्‍वरको राज्य तिमीहरूबाट खोसिनेछ र एउटा यस्तो जातिलाई दिइनेछ	यहाँ “परमेश्‍वरको राज्‍य” ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरले गर्नुहुने शासनलाई जनाउँछ । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले उहाँको राज्य तिमीहरूबाट खोस्‍नुहुनेछ र एउटा जातिलाई दिनुहुनेछ” वा “तिमीहरूलाई परमेश्‍वरले इन्कार गर्नुहुनेछ र उहाँ अरू जातिका मानिहरूमाथि राजा हुनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2117	MAT	21	43	cm2i	figs-metaphor	ποιοῦντι τοὺς καρποὺς αὐτῆς	1	जसले आफ्नो फल फलाउँछ	यहाँ “फलहरू” भनेको “नतिजाहरू” वा “प्रतिफल”लाई जनाउने अलङ्कार हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसले असल नतिजाहरू ल्याउँछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2118	MAT	21	44	r7up	figs-metaphor	ὁ πεσὼν ἐπὶ τὸν λίθον τοῦτον, συνθλασθήσεται	1	जो यस ढुङ्गामा खस्दछ त्यो टुक्राटुक्रा पारिनेछ	यहाँ “यो ढुङ्गा” मत्ती २१:४२ मा भएको ढुङ्गा हो । यो अलङ्कार जसको अर्थ ख्रीष्‍टको विरुद्धमा विद्रोह गर्नेहरूलाई उहाँले नष्‍ट गर्नुहुनेछ भन्‍ने हुन्छ । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यो ढुङ्गामा खस्‍ने कुनै पनि मानिसलाई त्यसले टुक्राटुक्रा पार्नेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2119	MAT	21	44	ghz2	figs-parallelism	ἐφ’ ὃν δ’ ἂν πέσῃ, λικμήσει αὐτόν	1	तर जसमाथि त्यो खस्दछ त्यो टुक्राटुक्रा हुनेछ ।	यो मूलभुत रूपमा यस अघिको वाक्‍यजस्‍तै हो । यो अलङ्कार जसको अर्थ ख्रीष्‍टले अन्‍तिम न्‍याय गर्नुहुनेछ र उहाँको विरुद्धमा विद्रोह गर्ने हरेकलाई नष्‍ट गर्नुहुनेछ भन्‍ने हुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2120	MAT	21	45	gh8w			0	जोड्ने कथनः	येशूले भन्‍नुभएको दृष्‍टान्तप्रति धार्मिक अगुवाहरूले प्रतिक्रिया जनाउँछन् ।
2121	MAT	21	45	qpy9		τὰς παραβολὰς αὐτοῦ	1	उहाँका दृष्‍टान्तहरू	“येशूका दृष्‍टान्तहरू”
2122	MAT	22	intro	k5ze			0		मत्ती २२ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा केही अनुवादहरूले पढ्नलाई सजिलो बनाउनलाई कविताको हरेक पङ्क्तिलाई बाँकीको खण्‍डभन्दा दायाँतिर केही पर सार्छन् । पद ४४ मा भएको कवितासँग यूएलटीले यसै गर्छ, जुन पुरानो करारबाट लिइएका शब्दहरू हुन् । यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू विवाह भोज विवाह भोजको दृष्‍टान्‍तमा (मत्ती २२:१-१४) मा कुनै मानिसलाई बचाउने प्रस्‍ताव परमेश्‍वरले राख्‍नुहुँदा, त्‍यो मानिसले उक्त प्रस्‍तावलाई स्‍वीकार गर्नुपर्दछ भनेर येशूले सिकाउनुभयो । परमेश्‍वरसँगको जीवन राजाको छोराको विवाहमा उनले तयार पारेको भोजजस्‍तै हो भनेर येशूले सिकाउनुभयो । यसका अतिरिक्त, परमेश्‍वरले निम्‍तो दिनुभएका हरेक व्‍यक्तिले उक्त भोजमा जानका लागि आफूलाई उचित किसिमले तयार पार्ने छैनन् भनी येशूले जोड दिनुभयो । परमेश्‍वरले यी मानिसहरूलाई भोजबाट बाहिर फालिदिनुहुनेछ । यस अध्यायमा भएका अनुवादका अन्य सम्भाव्य कठिनाइहरू अस्‍पष्‍ट जानकारी वक्ताले आफ्‍ना श्रोताहरूले बुझिसकेका छन् भनी आफूले सोचेका कुराहरू सामान्‍यतया भनिरहँदैनन् । जब यो दृष्‍टान्ताका राजाले भने, “मेरा गोरुहरू र मोटा पशुहरू मारिएका छन्” (मत्ती 22:4), तब ती पशु मार्नेहरूले ती पकाएका पनि छन् भनेर श्रोताहरूले बुझ्‍ने छन् भनी तिनले यो कुरा अनुमान गरे । विरोधाभास विरोधाभास साँचो भनाइ हो, जसले कुनै असम्‍भाव्‍य कुराको वर्णन गर्दछ । यहूदीहरूका सन्‍तानका लागि नै पूर्खाहरू मालिकहरू वा प्रभुहरू हुन्, तर एउटा भजनमा दाऊदले आफ्‍ना सन्‍तानमध्‍ये एक जनालाई “प्रभु” भन्‍दछन् । येशूले यहूदी अगुवाहरूलाई यसो भनेर यो विरोधाभाषा भन्‍नुहुन्‍छ, “यसरी दाऊदले ख्रीष्‍टलाई ‘प्रभु’ भन्दछन् भने, उनी कसरी दाऊदका पुत्र हुन सक्छन् त ?” (मत्ती २२:४५) ।
2123	MAT	22	1	z8vz	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	धार्मिक अगुवाहरूलाई हप्‍काउन र तिनीहरूको अविश्‍वासलाई देखाउनका लागि येशूले विवाह भोजको बारेमा एउटा दृष्‍टान्त भन्‍नुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
2124	MAT	22	1	bc6y		αὐτοῖς	1	तिनीहरूलाई	“मानिसहरूलाई”
2125	MAT	22	2	xps3		ὡμοιώθη ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्वर्गको राज्य ... जस्तो हो	यो दृष्‍टान्तको सुरूवात हो । तपाईंले यसलाई मत्ती १३:२४ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
2126	MAT	22	3	wur1	figs-activepassive	τοὺς κεκλημένους	1	भोजमा आउनको निम्ति निम्त्याइएकाहरू	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “ती मानिसहरू जसलाई राजाले निम्त्याएका थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2127	MAT	22	4	l896	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	येशूले दृष्‍टान्त भन्‍नलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
2128	MAT	22	4	c7x4	figs-activepassive	δούλους λέγων, εἴπατε τοῖς κεκλημένοις	1	नोकरहरूले भने, ‘निमन्‍त्रितहरूलाई भन	यो प्रत्‍यक्ष उद्धरणलाई अप्रत्‍यक्ष उद्धरणको रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । साथै, यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “नोकरहरूलाई ... , ती निम्त्याइएकालाई भन्‍नलाई आदेश दिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2129	MAT	22	4	iq6y		ἰδοὺ	1	हेर	“हेर” वा “सुन” वा “मैले जे भन्‍न लागेको छु त्‍यसमा ध्‍यान देओ”
2130	MAT	22	4	xu4t	figs-activepassive	οἱ ταῦροί μου καὶ τὰ σιτιστὰ τεθυμένα	1	मेरा गोरुहरू र मोटा पशुहरू मारिएका छन्	यहाँ ती मारिएका पशु पकाइएका र खानका लागि तयार छन् भन्‍ने अर्थ बुझिएको छ । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरा नोकरहरूले मेरा गोरुहरू र मोटा पशुहरू मारेका र पकाएका छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2131	MAT	22	4	c48a		οἱ ταῦροί μου καὶ τὰ σιτιστὰ	1	मेरा गोरुहरू र मोटा पशुहरू	“खानका लागि मेरा सबैभन्दा असल गोरुहरू र मोटा पशुहरू”
2132	MAT	22	5	e4fl	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	येशूले दृष्‍टान्त भन्‍नलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
2133	MAT	22	5	zu4c		οἱ δὲ ἀμελήσαντες	1	तर तिनीहरूले केही वास्ता नै गरेनन्	“तर राजाले निम्तो दिएका पाहुनाहरूले निमन्‍त्रणालाई बेवास्ता गरे”
2134	MAT	22	7	la7s	figs-explicit	ἀπώλεσεν τοὺς φονεῖς ἐκείνους	1	ती हत्याराहरूलाई मारे	यो सङ्केत दिइएको छ कि राजाका सिपाहीहरूले ती हत्याराहरूलाई मारे । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2135	MAT	22	8	u2ax	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	येशूले दृष्‍टान्त भन्‍नलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
2136	MAT	22	8	k98u	figs-activepassive	οἱ…κεκλημένοι	1	भोजमा आउनको निम्ति निम्त्याइएकाहरू	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू जसलाई मैले निमन्‍त्रणा दिएको थिएँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2137	MAT	22	9	p48s		τὰς διεξόδους τῶν ὁδῶν	1	एकटा सडकले अर्को सडकलाई भेट्ने ठाउँहरू	“जहाँ सडकहरू एक आपसमा मिल्दछन् ।” राजाले नोकरहरूलाई ती स्थानमा पठाउँदै छन् जहाँ उनीहरूले मानिसहरूलाई भेट्न सक्ने सम्भावना बढी हुन्छ ।
2138	MAT	22	10	uva7		πονηρούς τε καὶ ἀγαθούς	1	दुवै नराम्रो र राम्रो	“दुवै असल मानिसहरू र खराब मानिसहरू”
2139	MAT	22	10	c6ph	figs-activepassive	καὶ ἐπλήσθη ὁ γάμος ἀνακειμένων	1	यसरी विवाहको घर पाहुनाहरूले भरियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यसरी पाहुनाहरूले विवाहको घर भरिदिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2140	MAT	22	10	fy3a		ὁ γάμος	1	विवाहको घर	एउटा ठूलो कोठा
2141	MAT	22	11	s8ga	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	येशूले दृष्‍टान्त भन्‍नलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
2142	MAT	22	12	c7iy	figs-rquestion	πῶς εἰσῆλθες ὧδε μὴ ἔχων ἔνδυμα γάμου?	1	विवाहको पोशाक नलगाइकन तिमी यहाँ भित्र कसरी आयौ ?	पाहुनालाई हप्‍काउन राजाले प्रश्‍न प्रयोग गर्दछन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीले विवाहमा लगाउनुपर्ने उचित पोशाक लगाएका छैनौ । तिमी यहाँ बस्‍नुहुँदैन ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2143	MAT	22	12	w7vb		ὁ…ἐφιμώθη	1	त्यस व्यक्तिले केही बोल्न सकेन	“त्‍यो मानिस चुपचाप भयो”
2144	MAT	22	13	wt88			0	जोड्ने कथनः	येशूले विवाहर भोजको बारेमा भन्‍नुभएको दृष्‍टान्‍त समाप्‍त पार्नुहुन्‍छ ।
2145	MAT	22	13	jmp4		δήσαντες αὐτοῦ πόδας καὶ χεῖρας	1	यस मानिसका हात र खुट्टा बाँध	“उसलाई बाँध, र यसरी उसले आफ्‍ना हात र खुट्टा चलाउन नसकोस्”
2146	MAT	22	13	rpy8	figs-metonymy	τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον	1	बाहिरी अन्धकार	यहाँ “बाहिरी अन्धकार”ले परमेश्‍वरलाई इन्‍कार गर्ने मानिसहरूलाई फालिने अनन्‍तको नरकलाई जनाउँछ । यो परमेश्‍वरबाट सदाको लागि अलग गरिएको ठाउँ हो । तपाईंले यसलाई मत्ती ८:१२ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरदेखि टाढा भएको अँध्यारो ठाउँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2147	MAT	22	13	s9ge	translate-symaction	ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων	1	रुवाबासी र दाह्रा किटाइ	“दाह्रा किटाइ” भनेको सङ्केतात्मक कार्य हो, जसले ज्‍यादै बढी निराशा र दुःखलाई जनाउँछ । तपाईंले यसलाई मत्ती ८:१२ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “रुँदै र तिनीहरूको चरम दुःखभोगलाई देखाउँदै” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
2148	MAT	22	14	hy3a	figs-activepassive	πολλοὶ γάρ εἰσιν κλητοὶ, ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί	1	किनकि बोलाइएकहरू धेरै छन्, तर चुनिएकाहरू थोरै छन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनभने परमेश्‍वरले धेरै मानिसलाई निम्‍तो दिनुहुन्‍छ, तर उहाँले थोरै मात्र चुन्‍नुहुन्‍छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2149	MAT	22	14	yz5f		γάρ	1	किनकि	यसले बीचको समयलाई जनाउँछ । येशूले दृष्‍टान्त भनेर समाप्‍त पार्नुभएको छ र अब उक्त दृष्‍टान्‍तका शिक्षालाई स्‍पष्‍ट पार्नुहुन्‍छ ।
2150	MAT	22	15	y826			0	जोड्ने कथनः	धार्मिक अगुवाहरूले धेरै कठिन प्रश्‍न सोधेर येशूलाई फसाउन खोजेका वर्णन यहाँबाट सुरु हुन्‍छ । यहाँ सिजरलाई कर तिर्ने बारेमा फरिसीहरूले येशूलाई सोधेका छन् ।
2151	MAT	22	15	u2mj		ὅπως αὐτὸν παγιδεύσωσιν ἐν λόγῳ	1	उहाँले भन्‍नुभएको कुरामा उहाँलाई नै कसरी जालमा पार्ने भन्‍ने बारेमा	“कसरी तिनीहरूले येशूलाई केही गलत भन्‍न लगाउने भनेर ताकि तिनीहरूले उहाँलाई आरोप लगाउन सकून्”
2152	MAT	22	16	eae4	figs-explicit	τοὺς μαθητὰς αὐτῶν…τῶν Ἡρῳδιανῶν	1	तिनीहरूका चेलाहरू ... हेरोदी दल	फरिसीहरूका चेलाहरूले यहूदी अधिकारीहरूलाई मात्र कर तिर्नुपर्ने कुराको समर्थन गर्थे । हेरोदीहरूले रोमी अधिकारीहरूलाई कर तिर्नुपर्ने कुराको समर्थन गर्थे । येशूले जेसुकै भन्‍नुभए तापनि उहाँले यीमध्‍ये कुनै एउटा समूहलाई चित्त दुखाउनुन्छ भनी फरिसीहरूले विश्‍वास गरेका थिए । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2153	MAT	22	16	rf66	translate-names	Ἡρῳδιανῶν	1	हेरोदीहरू	यिनीहरू यहूदी राजा हेरोदका अधिकारीहरू र अनुयायीहरू थिए । तिनी रोमी अधिकारीहरूसँग मित्रतामा थिए । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]])
2154	MAT	22	16	t2qa		οὐ γὰρ βλέπεις εἰς πρόσωπον ἀνθρώπων	1	fकिनकि तपाईं मानिसहरूको स्वरूपलाई हेर्नुहुन्‍न	“तपार्इंले कुनै पनि व्यक्तिलाई विशेष आदर देखाउनुहुन्‍न” वा “तपार्इंले कसैलाई कोहीभन्दा बढी महत्त्वपूर्ण ठान्‍नुहुन्‍न”
2155	MAT	22	17	a9by	figs-explicit	δοῦναι κῆνσον Καίσαρι	1	कैसरलाई कर तिर्न	मानिसहरूले सिधा रूपमा कैसरलाई कर तिर्दैनथे, तर तिनका कर उठाउनेहरूमध्‍ये कुनै एक जनालाई तिर्दथे । वैकल्‍पिक अनुवादः “कैसरले तोकेको कर तिर्नु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2156	MAT	22	18	a2ti	figs-rquestion	τί με πειράζετε, ὑποκριταί?	1	पाखण्डी हो, तिमीहरू मलाई किन जाँच्दछौ ?	येशूले आफूलाई फसाउन खोज्‍ने मानिसहरूलाई हप्‍काउनका लागि उहाँले प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “पाखण्डी हो, तिमीहरू मेरो जाँच नगर !” वा “पाखण्डी हो, तिमीहरू मेरो जाँच मात्रै गर्न खोजिरहेका छौ भनी म जान्‍दछु !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2157	MAT	22	19	cie7	translate-bmoney	δηνάριον	1	एक दिनार	यो एउटा रोमी सिक्‍का थियो जसको मूल्य एक दिनको ज्याला बराबर हुन्थ्यो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bmoney]])
2158	MAT	22	20	ue7j		αὐτοῖς	1	तिनीहरूलाई	यहाँ “तिनीहरूलाई”ले हेरोदीहरू र फरिसीहरूका चेलाहरूलाई जनाउँछ ।
2159	MAT	22	20	dr3d	figs-rquestion	τίνος ἡ εἰκὼν αὕτη καὶ ἡ ἐπιγραφή?	1	यी कसका नाम र छाप हुन् ?	येशूले जे भन्‍दै हुनुहुन्‍छ, त्‍यस कुरामा मानिसहरूले गहन रूपमा विचार गरून् भनी उहाँले प्रश्‍न सोध्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मलाई भन, तिमीहरूले यो सिक्‍कामा कसको नाम र छाप देख्‍दछौ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2160	MAT	22	21	yd84	figs-ellipsis	Καίσαρος	1	कैसरका	तिनीहरूका जवाफमा भएको बुझ्‍ने सकिने जानकारीलाई तपाईंले स्‍पष्‍ट पार्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यो सिक्‍कामा कैसरको छाप र नाउँ लेखिएको छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2161	MAT	22	21	i6g5		τὰ Καίσαρος	1	जे कैसरका हुन्	“ती कुराहरू जुन कैसरको स्वामित्वमा छन्”
2162	MAT	22	21	l3dh		τὰ τοῦ Θεοῦ	1	जे परमेश्‍वरका हुन्	“ती कुराहरू जुन परमेश्‍वरको स्वामित्वमा छन्”
2163	MAT	22	23	wqg2			0	जोड्ने कथनः	सदुकीहरूले येशूलाई विवाह र मरेकाहरूका पुनरुत्थान सम्‍बन्‍धी कठिन प्रश्‍न सोधेर उहाँलाई फसाउन खोजे ।
2164	MAT	22	24	xl5f	figs-quotesinquotes	Διδάσκαλε, Μωϋσῆς εἶπεν, ἐάν τις ἀποθάνῃ	1	गुरुज्यू, मोशाले भनेका थिए, ‘यदि कुनै पुरुष ... मर्‍यो भने	धर्मशास्‍त्रमा मोशाले लेखेको वचनको बारेमा धार्मिक अगुवाहरूले उहाँलाई सोधिरहेका थिए । यदि तपार्इंको भाषाले एउटा भनाइभित्र अर्को भनाइलाई समावेश गर्न अनुमति दिँदैन भने, यसलाई अप्रत्यक्ष कथनको रूपमा उल्लेख गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “गुरुज्यू मोशाले भने कि यदि कुनै मानिस मर्‍यो भने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotesinquotes]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
2165	MAT	22	24	u7dm		ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ…τὴν γυναῖκα αὐτοῦ…τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ	1	उसको भाइ ... उसकी पत्‍नी ... उसको भाइलाई	यहाँ “उसको” भनेको मरेको मानिसको भनेको हो ।
2166	MAT	22	25	kjf5			0	जोड्ने कथनः	सदुकीहरूले येशूलाई निरन्‍तर प्रश्‍न सोध्‍दै छन् ।
2167	MAT	22	25	ag5z	translate-ordinal	ὁ πρῶτος	1	पहिलो	“सबैभन्दा ठूलो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-ordinal]])
2168	MAT	22	26	r6bq	translate-ordinal	ὁ δεύτερος…ὁ τρίτος…τῶν ἑπτά	1	दोस्रो ... तेस्रो ... सातौँ	“त्यसपछिको सबभन्दा ठूलो ... त्यसपछिको सबभन्दा ठूलो ... सबभन्दा कान्छो” वा “उसको सबभन्दा ठूलो भाइ ... त्यस भाइको सबभन्दा ठूलो भाइ ... सबभन्दा कान्छो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-ordinal]])
2169	MAT	22	27	t7md		ὕστερον…πάντων	1	तिनीहरू सबैभन्दा पछाडि	“सबै भाइहरू मरेपछाडि”
2170	MAT	22	28	wbd1		οὖν	1	अब	यहाँ सदुकीहरूले सात दाजुभाइसम्बन्‍धी कुराबाट आफ्‍नो वास्‍तविक प्रश्‍नमा पुग्‍दछन् ।
2171	MAT	22	28	s743		ἐν τῇ ἀναστάσει	1	पुनरुत्‍थानमा	“जब मरेका मानिसहरू फेरि जीवित हुन्‍छन्”
2172	MAT	22	29	p1ae	figs-explicit	πλανᾶσθε	1	तिमीहरू भुलमा परेका छौ	यसको अर्थ येशूले भन्‍नुहुन्‍छ कि तिनीहरूले पुनरुत्‍थानको बारेमा जे विचार गर्दछन् त्‍यो भुल हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “पुनरुत्‍थानको बारेमा तिमीहरू भुलमा परेका छौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2173	MAT	22	29	dax6		τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ	1	परमेश्‍वरको शक्ति	जे गर्न परमेश्‍वर समर्थ हुनुहुन्छ”
2174	MAT	22	30	ygr1		ἐν…τῇ ἀναστάσει	1	पुनरुत्‍थानमा	“जब मरेका मानिसहरू फेरि जीवित हुन्‍छन्”
2175	MAT	22	30	uaj9		οὔτε γαμοῦσιν	1	तिनीहरूले नता विवाह गर्दछन्	“मानिसहरूले विवाह गर्नेछैनन्”
2176	MAT	22	30	qkv1	figs-activepassive	οὔτε γαμίζονται	1	न विवाहमा दिइन्छन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “नता मानिसहरूले आफ्‍ना छोराछोरीहरू विवाहमा दिनेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2177	MAT	22	31	nx66			0	जोड्ने कथनः	मरेका मानिसहरू फेरि जीवित हुनेछन् भनेर देखाउनका लागि येशूले एउटा प्रश्‍न सोध्‍न सुरु गर्नुहुन्छ ।
2178	MAT	22	31	b9sy	figs-rquestion	οὐκ ἀνέγνωτε τὸ ῥηθὲν ὑμῖν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ λέγοντος	1	के तिमीहरूले पढेका छैनौ ... परमेश्‍वर भन्दै, ...	येशूले प्रश्‍न सोध्‍नुभएर सदुकीहरूलाई हप्‍काउनुहुन्छ । उहाँले कुनै जवाफ पर्खिरहनुभएको छैन । वैकल्‍पिक अनुवादः “म जान्दछु कि तिमीहरूले पढेका छौ कि ... परमेश्‍वर ... । तिमीहरू जान्दछौ कि उनले भने,” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2179	MAT	22	31	ljj7	figs-activepassive	τὸ ῥηθὲν ὑμῖν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ	1	परमेश्‍वरद्वारा यसरी तिमीहरूलाई भनिएको	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जे कुरा परमेश्‍वरले तिमीहरूसँग बोल्‍नुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2180	MAT	22	32	zb7a			0	जोड्ने कथनः	येशूले पद ३१ मा सोध्‍न सुरु गर्नुभएको प्रश्‍नलाई सोध्‍न सकाउनुहुन्छ ।
2181	MAT	22	32	qcq3	figs-rquestion	ἐγώ εἰμι ὁ Θεὸς Ἀβραὰμ, καὶ ὁ Θεὸς Ἰσαὰκ, καὶ ὁ Θεὸς Ἰακώβ?	1	‘म ... याकूबका परमेश्‍वर हुँ’ ?	पद ३१ मा “के तिमीहरूले पढेका छैनौ” भन्‍ने शब्दहरूबाट सुरु भएको प्रश्‍नको यो अन्त हो । धार्मिक अगुवाहरूलाई धर्मशास्‍त्रबाट पहिले नै थाहा भएको कुरालाई सम्झाउनका लागि येशूले यो प्रश्‍न सोध्‍नुहुन्छ । “म जान्दछु कि तिमीहरूले त्यो पढेका छौ, तर ... याकूब ... को अर्थ के हो भनेर तिमीहरूले बुझेको जस्तो देखिँदैन ।’” यो प्रत्‍यक्ष उद्धरणलाई तपाईंले अप्रत्‍यक्ष उद्धरणका रूपमा अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । “परमेश्‍वर, जसले मोशालाई उहाँ अब्राहामका परमेश्‍वर, इसहाकका परमेश्‍वर, र याकूबका परमेश्‍वर हुनुहुन्छ भनेर भन्‍नुभयो ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2182	MAT	22	32	t7lv	figs-nominaladj	νεκρῶν, ἀλλὰ ζώντων	1	मृतकको ... , तर जीवितहरूको	यी नामिक विशेषणलाई विशेषणका रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मृत्‍यु भएका मानिसहरूका ... , तर उहाँ जीवित मानिसहरूका परमेश्‍वर हुनुहुन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-nominaladj]])
2183	MAT	22	34	jnd7			0	जोड्ने कथनः	एक जना व्‍यवस्‍थाको पण्‍डित फरिसीले येशूलाई सबैभन्‍दा ठूलो आज्ञाको बारेमा कठिन प्रश्‍न सोधेर उहाँलाई फसाउन खोज्‍यो ।
2184	MAT	22	35	ud5r		νομικὸς	1	व्यवस्थाका गुरु	“व्‍यवस्‍थाको एक जना विशेषज्ञ ।” यिनी एक फरिसी हुन् जससँग मोशाका व्यवस्थालाई बुझ्ने विशेष क्षमता थियो ।
2185	MAT	22	37	vng8			0	सामान्य जानकारीः	सबैभन्‍दा ठूलो आज्ञाको रूपमा येशूले व्‍यवस्‍थाको पुस्‍तकबाट एउटा पद उद्धृत गर्नुहुन्‍छ ।
2186	MAT	22	37	xl3e	figs-doublet	ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου, καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ σου, καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου	1	तेरो सारा हृदयले, आफ्नो सारा प्राणले, र तेरो सारा समझले	यी तीन वाक्यांशहरूलाई “पूर्ण रूपले” वा “व्यग्रताका साथ” भनेर अर्थ दिनलाई एकसाथ प्रयोग गरिएको छ । यहाँ “हृदय” र “प्राण” भनेका व्यक्तिको भित्री मानिसको लागि प्रतिस्थापन शब्दहरू हुन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublet]])
2187	MAT	22	38	q8j3	figs-doublet	ἡ μεγάλη καὶ πρώτη ἐντολή	1	पहिलो र महान् आज्ञा	यहाँ “महान्” र “पहिलो”को अर्थ एउटै हो । यो नै सबैभन्‍दा महत्त्वपूर्ण आज्ञा हो भन्‍ने कुरामा तिनीहरूले जोड दिन्‍छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublet]])
2188	MAT	22	39	xk1k			0	सामान्य जानकारीः	दोस्रो ठूलो आज्ञाको रूपमा येशूले लेवीको पुस्‍तकबाट एउटा पद उद्धृत गर्नुहुन्‍छ ।
2189	MAT	22	39	yx7v		τὸν πλησίον σου	1	तेरो छिमेकी	यहाँ “छिमेकी”को अर्थ नजिक बसोबास गर्नेहरूभन्‍दा अझै बढी हो । येशूको भनाइको अर्थ, एक व्यक्तिले सबै मानिसहरूलाई प्रेम गर्नुपर्दछ ।
2190	MAT	22	40	wpr8	figs-metonymy	ἐν ταύταις ταῖς δυσὶν ἐντολαῖς, ὅλος ὁ νόμος κρέμαται καὶ οἱ προφῆται	1	सारा व्यवस्था र अगमवक्ताहरू यी दुईवटा आज्ञाहरूमाथि आधारित छन्	यहाँ “सारा व्यवस्था र अगमवक्ताहरू”ले सारा धर्मशास्‍त्रलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “धर्मशास्‍त्रमा मोशा र अगमवक्ताहरूले लेखेका हरेक कुरा यी दुई आज्ञामा आधारित छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2191	MAT	22	41	r9ca			0	जोड्ने कथनः	फरिसीहरूले उहाँलाई फसाउने तिनीहरूका प्रयासलाई रोक्‍नका लागि येशूले तिनीहरूलाई एउटा कठिन प्रश्‍न सोध्‍नुहुन्‍छ ।
2192	MAT	22	41	pj4a		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले कथाको नयाँ भाग सुरु गर्दछन्, जहाँ येशूले धार्मिक अगुवाहरूलाई एउटा प्रश्‍न सोध्‍नुहुन्‍छ ।
2193	MAT	22	42	xlf8		υἱός	1	पुत्र ... दाऊदका पुत्र	यी दुवै ठाउँमा “पुत्र” को अर्थ “सन्‍तान” हो ।
2194	MAT	22	43	dpp5			0	सामान्य जानकारीः	ख्रीष्‍ट “दाऊदका पुत्र”भन्‍दा धेरै महान् हुनुहुन्‍छ भनी दर्शाउनका लागि येशूले भजनसंग्रबाट उद्धृत गर्नुहुन्‍छ ।
2195	MAT	22	43	cu3h	figs-rquestion	πῶς οὖν Δαυεὶδ ἐν Πνεύματι καλεῖ Κύριον αὐτὸν	1	त्यसो भए, दाऊदले आत्माद्वारा किन उहाँलाई यसरी प्रभु भनी पुकारे	आफूले उद्धृत गर्न लागेको भजनसंग्रका बारेमा धार्मिक अगुवाहरूले गहन रूपमा विचार गरुन् भनी उहाँले एउटा प्रश्‍न सोध्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्‍यसो भए, मलाई भन कि दाऊदले आत्मामा उहाँलाई किन प्रभु भन्दछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2196	MAT	22	43	yu5m		Δαυεὶδ ἐν Πνεύματι	1	दाऊदले आत्मामा	“”दाऊद जसलाई पवित्र आत्माले प्रेरणा दिनुभयो ।” यसको अर्थ दाऊदले जे भन्‍दछन्, त्‍यसमा पवित्र आत्माले प्रभाव पार्दै हुनुहुन्‍छ ।
2197	MAT	22	43	dn9y		καλεῖ…αὐτὸν	1	उहाँलाई ... पुकारे	यहाँ “उहाँ” ले ख्रीष्‍टलाई जनाउँछ, जो दाऊदका सन्‍तान पनि हुनुहुन्‍छ ।
2198	MAT	22	44	wy85		εἶπεν Κύριος	1	परमप्रभुले ... भन्‍नुभयो	यहाँ “परमप्रभु” भन्‍नाले पिता परमेश्‍वरलाई जनाउँछ ।
2199	MAT	22	44	k3f7		τῷ Κυρίῳ μου	1	मेरा प्रभुलाई	यहाँ “प्रभु”ले ख्रीष्‍टलाई जनाउँछ । साथै, “मेरा”ले दाऊदलाई जनाउँछ । यसको अर्थ दाऊदभन्‍दा ख्रीष्‍ट महान् हुनुहुन्‍छ ।
2200	MAT	22	44	dz2a	translate-symaction	κάθου ἐκ δεξιῶν μου	1	मेरो दाहिने हातपट्टि बस	“परमेश्‍वरको दाहिने हातपट्टि” बस्‍नु भनेको चाहिँ परमेश्‍वरबाट महान् सम्‍मान र अधिकार प्राप्‍त गर्ने कुरालाई जनाउने सङ्केतात्मक कार्य हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरो छेउमा सम्‍मानको स्थानमा बस” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
2201	MAT	22	44	e59n	figs-idiom	ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποκάτω τῶν ποδῶν σου	1	जबसम्‍म म तिम्रा शत्रुहरूलाई तिम्रो पाउदानमुनि ल्याउँदिन	यो एउटा वाक्‍पद्धति हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “जबसम्‍म म तिम्रा शत्रुहरूलाई पराजित गर्दिन” वा “जबसम्‍म म तिम्रा शत्रुहरूलाई तिम्रो सामु झुक्‍ने तुल्याउँदिन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2202	MAT	22	45	l962			0	सामान्य जानकारीः	यो मत्ती १९:१ मा सुरु भएको कथाको आखिरी भाग हो, जसले येशूले यहूदियामा गर्नुभएको सेवाको बारेमा भन्‍दछ ।
2203	MAT	22	45	e2wd			0	जोड्ने कथनः	धार्मिक अगुवाहरूले येशूलाई धेरैवटा कठिन प्रश्‍न सोधेर उहाँलाई फसाउन खोजेको वर्णनको यो नै आखिरी खण्‍ड हो ।
2204	MAT	22	45	d8gl	figs-rquestion	εἰ οὖν Δαυεὶδ καλεῖ αὐτὸν, Κύριον, πῶς υἱὸς αὐτοῦ ἐστιν?	1	यसरी दाऊदले ख्रीष्‍टलाई ‘प्रभु’ भन्दछन् भने, ख्रीष्‍ट कसरी दाऊदका पुत्र हुन सक्छन् त ?	येशूले जे भन्‍दै हुनुहुन्‍छ, त्‍यसमा धार्मिक अगुवाहरूले गहन रूपमा विचार गरून् भनी उहाँले एउटा प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “दाऊदले उहाँलाई ‘प्रभु’ भन्दछन्, र यसरी ख्रीष्‍ट चाहिँ दाऊदका सन्‍तानभन्‍दा धेरै बढी हुनुहुन्‍छ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2205	MAT	22	45	x9uh		εἰ οὖν Δαυεὶδ καλεῖ αὐτὸν, Κύριον,	1	यदि दाऊदले ख्रीष्‍टलाई ... भन्दछन्	दाऊदले येशूलाई “प्रभु” भन्‍दछन्, किनभने येशू दाऊदका सन्‍तान मात्र होइन, तर उहाँ तिनीभन्‍दा महान् पनि हुनुहुन्‍थ्‍यो ।
2206	MAT	22	46	n3hw	figs-metonymy	ἀποκριθῆναι αὐτῷ λόγον	1	उहाँलाई एक शब्द जवाफ दिन	यहाँ “शब्द” ले मानिसहरूले जे भन्‍दछन्, त्‍यसलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उहाँलाई कुनै पनि जवाफ दिन” वा “उहाँलाई जवाफ दिन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2207	MAT	22	46	c1f2	figs-explicit	ἐπερωτῆσαι αὐτὸν οὐκέτι	1	उहाँलाई त्यसपछि प्रश्‍न सोध्‍न	यसको अर्थ, येशूले केही गलत कुरा भनून्, र यसरी धार्मिक अगुवाहरूले उहाँलाई गिरफ्‍तार गर्न सकून् भन्‍ने मनसायले फेरि कसैले पनि फेरि उहाँलाई त्‍यस्‍तो किसिमको प्रश्‍न सोधेनन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2208	MAT	23	intro	m99i			0		मत्ती २३ सामान्य टिपोटहरू यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू पाखण्‍डीहरू येशूले फरिसीहरूलाई धेरैपल्ट (मत्ती २३:१३) पाखण्‍डीहरू भन्‍नुहुन्‍छ र उहाँले त्‍यसो भनेर के सङ्केत गरेको हो, सो उहाँले सचेत भएर गर्नुहुन्छ । फरिसीहरूले त्यस्‍ता नियमहरू बनाए, जसलाई कसैले पनि साँचो रूपमा पालन गर्न सक्‍दैनथे । जनसाधारणले त्‍यस्‍ता नियमहरू पालन गर्न नसकेर उनीहरू दोषी भएका छन् भनेर ती फरिसीले मानिसहरूलाई विश्‍वस्‍त तुल्‍याए । साथै, मोशाको व्‍यवस्‍थामा भएका परमेश्‍वरले दिनुभएका मौलिक आज्ञाहरू पालन गर्नुको साटोमा फरिसीहरूले आफूले बनाएका नियमहरू पालन गरे । यस अध्यायमा भएका अनुवादका अन्य सम्भाव्य कठिनाइहरू नाउँले बोलाउने धेरैजसो संस्‍कृतिमा मानिसहरूको अपमान गर्नु गलत कुरा हो । फरिसीहरूले यस अध्‍यायमा उल्‍लेख नाउहरूमध्‍ये धेरैको प्रयोग गरेर मानिसहरूको अपमान गर्दथे । येशूले तिनीहरूलाई, “पाखण्‍डीहरू”, “अन्‍धा अगुवाहरू” “मूर्खहरू” र “सर्पहरू” (मत्ती २३:१६-१७) भन्‍नुभयो । येशूले प्रयोग गर्नुभएका यी शब्‍दले तिनीहरूले गलत काम गरेका हुनाले परमेश्‍वरले निश्‍चय पनि तिनीहरूलाई दण्‍ड दिनहुने छ भन्‍ने जनाउँछ । विरोधाभास विरोधाभास साँचो भनाइ हो, जसले कुनै असम्‍भाव्‍य कुराको वर्णन गर्दछ । “जो तिमीहरूका माझमा सबैभन्दा महान् छ, ऊ तिमीहरूका सेवक हुने छ” भन्‍नुहुँदा येशूले विरोधाभास प्रयोग गर्नुहुन्‍छ (मत्ती २३:११-१२) ।
2209	MAT	23	1	skq4			0	सामान्य जानकारीः	यहाँ कथाको नयाँ भाग सुरु हुन्‍छ, जुन मत्ती २५:४६ लगातार जान्‍छ, जहाँ येशूले उद्धार र अन्‍तिम न्‍यायको बारेमा सिकाउनुहुन्‍छ । यहाँ उहाँले शास्‍त्रीहरू र फरिसीहरूका बारेमा मानिसहरूलाई चेतावनी दिन सुरु गर्नुहुन्‍छ ।
2210	MAT	23	2	dnu3	figs-metonymy	ἐπὶ τῆς Μωϋσέως καθέδρας ἐκάθισαν	1	मोशाको आसनमा बस्छन्	यहाँ “बस्‍छन्” ले शासन गर्ने र न्‍याय गर्ने अधिकारलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मोशासँग भए जस्तै अधिकार छ” वा “मोशाको व्यवस्थाको अर्थ के हो भनेर सिकाउने अधिकार छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2211	MAT	23	3	q336		πάντα οὖν ὅσα ἐὰν…ποιήσατε, καὶ τηρεῖτε	1	यसकारण ... कुराहरू गर र मान	“सबै कुराहरू ... ती गर र ती मान” वा “हरेक कुरा ... त्यो गर र त्यो मान”
2212	MAT	23	4	xce6	figs-metaphor	δεσμεύουσιν δὲ φορτία βαρέα καὶ δυσβάστακτα, καὶ ἐπιτιθέασιν ἐπὶ τοὺς ὤμους τῶν ἀνθρώπων; αὐτοὶ δὲ τῷ δακτύλῳ αὐτῶν οὐ θέλουσιν κινῆσαι αὐτά	1	तिनीहरूले बोक्‍न कठिन हुने गह्रौँ भारीहरू बाँधिदिन्छन्, र त्यसपछि तिनीहरूले त्यसलाई मानसिहरूका काँधमा राखिदिन्छन् । तर ती बोक्‍नलाई तिनीहरू आफैँले एउटा औँला पनि चलाउनेछैनन्	यहाँ “भारीहरू बाँधिदिन्छन् ... मानिसहरूका काँधमा राखिदिन्छन्” भनेको धार्मिक अगुवाहरूले थुप्रै कठिन नियमहरू बनाएका र मानिसहरूलाई ती पालन गर्ने बनाएका कुरालाई जनाउने अलङ्कार हो । अनि “एउटा औँला पनि चलाउनेछैनन्” भनेको धार्मिक अगुवाहरूले मानिसहरूलाई सहायता गर्नेछैनन् भनेर जनाउने वाक्पद्धति हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले तिमीहरूलाई पछ्याउनलाई कठिन रहेका थुप्रै नियमहरूको पालना गर्ने बनाउँछन् । तर मानिसहरूलाई ती नियमहरू पालना गर्नलाई सहयोग गर्नका लागि तिनीहरूले केही पनि गर्दैनन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2213	MAT	23	5	nw4y	figs-activepassive	πάντα δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν, ποιοῦσιν πρὸς τὸ θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις	1	तिनीहरूले सबै काम मानिसहरूद्वारा देखिनलाई गर्छन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूले देखुन् भनेर तिनीहरूले आफ्‍ना सबै काम गर्छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2214	MAT	23	5	ln6j	figs-explicit	πλατύνουσι γὰρ τὰ φυλακτήρια αὐτῶν καὶ μεγαλύνουσι τὰ κράσπεδα	1	किनकि तिनीहरूले आफ्ना निधारमा र हातमा राखिने व्यवस्था-पत्रीहरू ठूलो बनाउँछन्, र तिनीहरूले आफ्ना वस्‍त्रका झुम्काहरू लामो पार्दछन्	यी दुवै कुरा फरिसीहरूले गर्दछन् र यसरी उनीहरूले आफूलाई अरू मानिसले भन्‍दा धेरै परमेश्‍वरको आदर गरेको स्‍वाङ् पार्दछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2215	MAT	23	5	gcv7		φυλακτήρια	1	व्यवस्था-पत्रीहरू	छालाका स-साना बाकसहरू जसमा धर्मशास्‍त्रको वचन लेखिएका कागजहरू राखिएका हुन्छन्
2216	MAT	23	5	h2qj		μεγαλύνουσι τὰ κράσπεδα	1	तिनीहरूले आफ्ना वस्‍त्रका झुम्काहरू लामो पार्दछन्	परमेश्‍वरप्रतिको तिनीहरूको भक्ति देखाउनका लागि आफ्‍ना वस्‍त्रका तल्‍लो भागमा फरिसीहरूले झुम्काहरू लगाउँछन् ।
2217	MAT	23	6	i6ec			0	जोड्ने कथनः	भीडहरू र चेलाहरूसँग फरिसीहरूका बारेमा येशूले निरन्‍तर बोल्‍नुहुन्‍छ ।
2218	MAT	23	6	arf1		τὴν πρωτοκλισίαν…τὰς πρωτοκαθεδρίας	1	मुख्य स्थानहरू ... प्रमुख आसनहरू	यी दुवै त्‍यस्‍ता ठाउँ हुन् जहाँ सबैभन्‍दा प्रतिष्‍ठित मानिसहरू बस्‍छन् ।
2219	MAT	23	7	cp2m		ταῖς ἀγοραῖς	1	बजारहरू	ठूलो खुल्‍ला क्षेत्र जहाँ मानिसहरूले खद्यन्न र अन्‍य थोकहरू किनबेच गर्दछन्
2220	MAT	23	7	cbe8	figs-activepassive	καλεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, Ῥαββεί	1	मानिसहरूद्वारा ‘रब्बी’ भनी बोलाइनका लागि	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूले तिनीहरूलाई ‘रब्‍बी’ भनी बोलाउनका लागि ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2221	MAT	23	8	uk5v	figs-activepassive	ὑμεῖς δὲ μὴ κληθῆτε	1	तर तिमीहरूलाई ... भनी सम्बोधन गरिनुहुँदैन	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कसैलाई तिमीहरूले आफूलाई ... भन्‍न दिनुहुँदैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2222	MAT	23	8	ru2b	figs-you	ὑμεῖς	1	तिमीहरू	तिमीहरू” जति सबै बहुवचन हुन् र येशूका सबै चेलाहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
2223	MAT	23	8	s5du		ὑμεῖς ἀδελφοί ἐστε	1	तिमीहरू दाजुभाइहरू हौ	यहाँ “दाजुभाइहरू”को अर्थ “सङ्गी विश्‍वासीहरू” हुन्छ ।
2224	MAT	23	9	l33f	figs-hyperbole	Πατέρα μὴ καλέσητε ὑμῶν ἐπὶ τῆς γῆς;	1	पृथ्वीमा तिमीहरूमध्ये कसैलाई पनि ‘पिता’ भनी नपुकार	येशूले उहाँलाई सुन्‍नेहरूलाई सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण मानिसहरूलाई पनि तिनीहरूले आफ्‍ना लागि परमेश्‍वरभन्दा बढी महत्त्वपूर्ण हुन दिनुहुँदैन भनी बताउनका लागि अतिशयोक्तिको प्रयोग गर्दै हुनुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “पृथ्वीमा कुनै पनि मानिसलाई आफ्ना पिता भनी नपुकार” वा “पृथ्वीमा कुनै पनि मानिस तिमीहरूका पिता हो भनेर नभन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
2225	MAT	23	9	any8	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Πατὴρ ὁ οὐράνιος	1	किनकि तिमीहरूका एक मात्र पिता हुनुहुन्‍छ	यहाँ “पिता” भनेको परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2226	MAT	23	10	b8ua	figs-activepassive	μηδὲ κληθῆτε	1	बोलाइएका नहोओ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “साथै, कसैलाई यसो भनेर सम्‍बोधन गर्न नदेओ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2227	MAT	23	10	lp5f	figs-123person	ὅτι καθηγητὴς ὑμῶν ἐστιν εἷς, ὁ Χριστός	1	किनकि ख्रीष्‍ट नै तिमीहरूका एक मात्र गुरु हुनुहुन्छ	येशूले “ख्रीष्‍ट” भन्‍नुहुँदा उहाँले तृतीय पुरुषमा आफ्‍नै बारेमा बोल्‍दै हुनुहुन्‍थ्‍यो । वैकल्‍पिक अनुवादः “म, ख्रीष्‍ट, म नै तिमीहरूका एक मात्र गरु हुँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2228	MAT	23	11	d62b		ὁ…μείζων ὑμῶν	1	जो तिमीहरूका माझमा सबैभन्दा महान् छ	“तिमीहरूका बीचमा भएका सबैभन्‍दा प्रतिष्‍ठित मानिस”
2229	MAT	23	11	d9xw	figs-you	ὑμῶν	1	तिमीहरूका बीचमा	यहाँ “तिमीहरू” शब्‍द बहुवचन हो र येशूका चेलाहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
2230	MAT	23	12	x187		ὑψώσει ἑαυτὸν	1	आफैँलाई उच्‍च पार्दछ	“आफैँलाई महत्त्वपूर्ण बनाउँछ”
2231	MAT	23	12	e81r	figs-activepassive	ταπεινωθήσεται	1	होच्याइनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले होच्याउनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2232	MAT	23	12	uz88	figs-activepassive	ὑψωθήσεται	1	उच्‍च पारिनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले प्रतिष्‍ठित तुल्‍याउनुहुनेछ” वा “परमेश्‍वरले आदर गर्नुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2233	MAT	23	13	ts6z	figs-metaphor		0	सामान्य जानकारीः	येशूले स्वर्गको राज्यलाई त्यो कुनै एउटा घर भए झैँ गरी कुरा गर्नुहुन्छ, जसभित्र प्रवेश गर्ने ढोकालाई फरिसीहरूले बाहिरबाट थुनिदिएका छन् ताकि नता तिनीहरू नता अरू कोही त्यस घरभित्र प्रवेश गर्न सकून् । यदि तपाईंले घरको अलङ्कारलाई कायम राख्‍नुभयो भने, “थुन्‍नु” र “प्रवेश गर्नु”का सबै प्रयोगहरूलाई परिवर्तन गर्ने कुरालाई पक्‍का गर्नुहोस् । साथै, “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने शब्दहरू जसले परमेश्‍वरलाई जनाउँछन, जो स्वर्गमा वास गर्नुहुन्छ, ती मत्तीमा मात्र पाइने कारण, “स्वर्ग”को लागि प्रयोग हुने तपाईंको भाषाको शब्दलाई तपाईंको अनुवादमा प्रयोग गर्ने कोसिस गर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2234	MAT	23	13	aw49			0	जोड्ने कथनः	धार्मिक अगुवाहरूलाई तिनीहरूको पाखण्‍डीपनको कारण येशूले तिनीहरूलाई हप्‍काउन सुरु गर्नुहुन्छ ।
2235	MAT	23	13	i9dq		οὐαὶ δὲ ὑμῖν	1	तर धिक्‍कार तिमीहरूलाई	“तिमीहरूका लागि कति धेरै नराम्रो हुने छ !” तपाईंले यसलाई मत्ती ११:२१ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
2236	MAT	23	13	j4sd	figs-metonymy	κλείετε τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων; ὑμεῖς γὰρ οὐκ εἰσέρχεσθε, οὐδὲ τοὺς εἰσερχομένους ἀφίετε εἰσελθεῖν	1	तिमीहरूले मानिसहरूका लागि स्वर्गको राज्यलाई बन्द गर्दछौ । किनकि तिमीहरू आफैँ पनि यसमा प्रवेश गर्दनौ, र नता प्रवेश गर्न लागेकाहरूलाई प्रवेश गर्न दिन्छौ	येशूले स्वर्गको राज्य, जुन भनेको परमेश्‍वरले मानिसहरूमाथि शासन गरिरहनुभएको कुरा हो, त्यसको बारेमा त्यो कुनै एउटा घर भए झैँ गरी कुरा गर्नुहुन्छ, जसभित्र प्रवेश गर्ने ढोकालाई फरिसीहरूले बाहिरबाट थुनिदिएका छन् ताकि नता तिनीहरू नता अरू कोही त्यस घरभित्र प्रवेश गर्न सकून् । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्यांश केवल मत्तीको पुस्तकमा मात्र पाइन्छ । यदि सम्‍भव भएमा, तपाईंको अनुवादमा “स्वर्ग” शब्‍दलाई राख्‍नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूका लागि स्वर्गको राज्यमा प्रवेश गर्नलाई तिमीहरूले असम्भव बनाइदिन्छौ ... तिमीहरू त्यसभित्र प्रवेश गर्दैनौ ... नता तिमीहरूले प्रवेश गर्न लागेकाहरूलाई त्यसो गर्न दिन्छौ” वा “तिमीहरू मानिसहरूलाई स्वर्गमा बस्‍नुहुने परमेश्‍वरलाई राजाको रूपमा ग्रहण गर्नबाट रोक्छौ ... तिमीहरू उहाँलाई राजाको रूपमा स्वीकार गर्दैनौ ... र उहाँलाई राजाको रूपमा स्वीकार गर्न लागेकाहरूको लागि त्यसो गर्न तिमीहरूले असम्भव बनाइदिन्छौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2237	MAT	23	15	e4a8	figs-idiom	περιάγετε τὴν θάλασσαν καὶ τὴν ξηρὰν	1	तिमीहरू समुद्र र जमिन चहार्दछौ	यो तिनीहरू टाढाटाढासम्‍म जान्‍छन् भनी जनाउने लक्षणा हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरू धेरै टाढाको यात्रा गर्दछौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2238	MAT	23	15	iyl7		ποιῆσαι ἕνα προσήλυτον	1	आफ्नो मतमा ल्याउनलाई	“एक जना मानिसलाई तिमीहरूको धर्म स्‍वीकार गर्न लगाउनका लागि”
2239	MAT	23	15	bq91	figs-idiom	υἱὸν Γεέννης	1	नरकको छोरो	यहाँ “छोरो” लक्षणा हो जसको अर्थ “कसैको भएको” हुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यो व्यक्ति जो नरकको हो” वा “नरकमा जानुपर्ने व्यक्ति” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2240	MAT	23	16	r5k3	figs-metaphor	ὁδηγοὶ τυφλοὶ	1	अन्धा अगुवाहरू	यहूदी अगुवाहरू आत्‍मिक रूपले अन्‍धा थिए । तिनीहरूले आफूलाई शिक्षकहरू भएको विचार गरे तापनि, तिनीहरूले परमेश्‍वरको सत्‍यता बुझ्‍न सकेनन् । तपाईंले “अन्धा अगुवाहरू”लाई मत्ती १५:१४ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो, सो हेर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2241	MAT	23	16	qgh8		ἐν τῷ ναῷ, οὐδέν ἐστιν	1	मन्दिरको, त्यो केही पनि होइन	“मन्‍दिरको शपथ खाँदा उसले त्‍यो पालन गर्नुपर्दैन”
2242	MAT	23	16	lni3		ὀφείλει	1	आफ्नो शपथद्वारा बाँधिन्छ	“आफ्‍नो शपथले बाँधिन्छ ।” “शपथले बाँधिन्छ” भन्‍ने वाक्यांश चाहिँ कसैले कुनै शपथमा गर्नेछु भनेर भनेको कुरा त्यसबाट खोजिएको कुरालाई जनाउने अलङ्कार हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “उसले प्रतिज्ञा गरेको कुरा गर्नैपर्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2243	MAT	23	17	s7a8	figs-metaphor	μωροὶ καὶ τυφλοί!	1	तिमीहरू मूर्खहरू र अन्धा मानिसहरू हो !	यहूदी अगुवाहरू आत्‍मिक रूपले अन्‍धा थिए । तिनीहरूले आफूलाई शिक्षकहरू भएको विचार गरे तापनि, तिनीहरूले परमेश्‍वरको सत्‍यता बुझ्‍न सकेनन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2244	MAT	23	17	f9zd	figs-rquestion	τίς γὰρ μείζων ἐστίν, ὁ χρυσὸς ἢ ὁ ναὸς ὁ ἁγιάσας τὸν χρυσόν?	1	किनकि कुन चाहिँ ठूलो हो, सुन कि त्यस सुनलाई पवित्र पार्ने मन्दिर ?	फरिसीहरूलाई हप्‍काउनका लागि येशूले प्रश्‍नहरू प्रयोग गर्नुहुन्‍छ, किनभने तिनीहरूले मन्‍दिरभन्‍दा बढी सुनको महत्त्व भएको कुरा गरे । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरलाई सुन चढाएको मन्‍दिर चाहिँ सुनभन्‍दा बढी महत्त्वपूर्ण हुन्‍छ !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2245	MAT	23	17	j6d5		ὁ ναὸς ὁ ἁγιάσας τὸν χρυσόν	1	सुनलाई पवित्र गर्ने मन्दिर	“सुनलाई परमेश्‍वरको मात्र बनाउने मन्‍दिर”
2246	MAT	23	18	lr61	figs-ellipsis	καί	1	अनि	बुझेको जानकारीलाई स्‍पष्‍ट पार्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अनि तिमीहरूले यसो पनि भन्दछौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2247	MAT	23	18	d331		οὐδέν ἐστιν	1	त्यो केही पनि होइन	“आफूले गर्नलाई प्रतिज्ञा गरेको कुरा उसले गर्नुपर्दैन” वा “उसले आफ्‍नो प्रतिज्ञालाई पूरा गर्नुपर्दैन”
2248	MAT	23	18	ngd2		τῷ δώρῳ	1	उपहार	यो कुनै व्‍यक्तिले ल्‍याएर परमेश्‍वरको वेदीमा चढाउने जनावर वा अन्‍न हो ।
2249	MAT	23	18	zg72		ὀφείλει	1	आफ्नो शपथद्वारा बाँधिन्छ	“आफ्‍नो शपथले बाँधिन्छ ।” कसैले कुनै शपथमा गर्नेछु भनेर भनेको कुरा त्यसबाट खोजिएको कुरालाई त्यो व्यक्ति शपथले बाँधिए झैँ गरी बताइएको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उसले प्रतिज्ञा गरेको कुरा गर्नैपर्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2250	MAT	23	19	y6hk	figs-metaphor	τυφλοί	1	अन्धा मानिसहरू	यहूदी अगुवाहरू आत्‍मिक रूपले अन्‍धा थिए । तिनीहरूले आफूलाई शिक्षकहरू भएको विचार गरे तापनि, तिनीहरूले परमेश्‍वरको सत्‍यता बुझ्‍न सकेनन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2251	MAT	23	19	g7qr	figs-rquestion	τί γὰρ μεῖζον, τὸ δῶρον, ἢ τὸ θυσιαστήριον τὸ ἁγιάζον τὸ δῶρον?	1	किनकि कुन चाहिँ ठूलो हो, उपहार कि त्यस उपहारलाई पवित्र पार्ने वेदी ?	फरिसीहरूलाई हप्‍काउनका लागि येशूले प्रश्‍नहरू प्रयोग गर्नुहुन्‍छ, किनभने तिनीहरूले वेदीभन्‍दा बढी उपहारको महत्त्व भएको कुरा गरे । वैकल्‍पिक अनुवादः “उपहारलाई पवित्र पार्ने वेदी चाहिँ उपहारभन्‍दा बढी महत्त्वपूर्ण हुन्‍छ !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2252	MAT	23	19	gt4d		τὸ θυσιαστήριον τὸ ἁγιάζον τὸ δῶρον	1	उपहारलाई पवित्र पार्ने वेदी	“परमेश्‍वरको लागि वेदीले नै भेटीलाई विशेष बनाउँछ”
2253	MAT	23	20	x4q4		ἐν πᾶσι τοῖς ἐπάνω αὐτοῦ	1	त्‍यसमाथि भएका सबै थोकद्वारा	“मानिसहरूले त्‍यसमाथि राखेका सबै भेटीहरूद्वारा”
2254	MAT	23	21	m21b		τῷ κατοικοῦντι αὐτόν	1	जो त्यसमा वास गर्नुहुन्छ	परमेश्‍वर पिता
2255	MAT	23	22	ejw9		τῷ καθημένῳ ἐπάνω αὐτοῦ	1	उहाँ जो त्यसमा बस्‍नुहुन्छ	परमेश्‍वर पिता
2256	MAT	23	23	lg3r		οὐαὶ ὑμῖν…ὑποκριταί!	1	धिक्‍कार तिमीहरूलाई ... पाखण्‍डीहरू !	“त्‍यो तिमीहरूका लागि कति भयानक हुनेछ ... पाखण्‍डीहरू !” तपाईंले यसलाई मत्ती ११:२१ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
2257	MAT	23	23	n94y	translate-unknown	τὸ ἡδύοσμον, καὶ τὸ ἄνηθον, καὶ τὸ κύμινον	1	पुदीना र सुप र जिरा	यिनीहरू खानालाई स्वादिलो बनाउनका मानिसहरूले प्रयोग गर्ने विभिन्‍न पातहरू र बिउहरू हुन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-unknown]])
2258	MAT	23	23	hga6		ἀφήκατε	1	तिमीहरूले ... अवहेनला गरेका छौ	“तिमीहरूले आज्ञापालन गरेका छैनौ”
2259	MAT	23	23	c8bb		τὰ βαρύτερα	1	गहन कुराको मतलब हुन्छ	“बढी महत्त्वपूर्ण कुराको मतलब हुन्छ”
2260	MAT	23	23	m32j		ταῦτα δὲ ἔδει ποιῆσαι	1	तर तिमीहरूले यी गरेका हुनुपर्थ्यो	“तिमीहरूले यी बढी महत्त्वपूर्ण नियमहरूको पालना गरेको हुनुपर्थ्यो”
2261	MAT	23	23	nn6q	figs-doublenegatives	κἀκεῖνα μὴ ἀφιέναι	1	र अर्कोलाई पनि अवहेलना गर्नहुँदैनथ्यो	यसलाई सकारात्मक रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कम महत्त्व राख्‍ने नियमहरू पालन गर्दै” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
2262	MAT	23	24	y84y	figs-metaphor	ὁδηγοὶ τυφλοί!	1	तिमीहरू अन्धा अगुवाहरू हो	फरिसीहरूको बारेमा वर्णन गर्न येशूले यो अलङ्कारको प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । येशूको भनाइको अर्थ परमेश्‍वरका आज्ञाहरू वा उहाँलाई कसरी खुशी पार्ने भन्‍ने कुरा नै फरिसीहरूले बुझ्‍दैनन् । यसकारण, परमेश्‍वरलाई कसरी खुशी पार्ने भनी तिनीहरूले अरूलाई सिकाउन सक्‍दैनन् । तपाईंले यस अलङ्कारलाई मत्ती १५:१४ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो, सो हेर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2263	MAT	23	24	l7fh	figs-metaphor	οἱ διϋλίζοντες τὸν κώνωπα τὴν δὲ κάμηλον καταπίνοντες!	1	तिमीहरू जो भुसुनालाई चाल्दछौ, तर उँटलाई चाहिँ निल्दछौ !	कम महत्त्वका नियमहरूलाई पालन गर्न होशियार हुनु र सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण नियमहरू पालन गर्न बेवास्ता गर्नु भनेको सबैभन्दा सानो अशुद्ध जनावरलाई ननिल्‍नको निम्ति होशियार हुनु, तर जानेर वा नजानेर सबैभन्दा ठूलो अशुद्ध जनावरको मासु चाहिँ खानु जत्तिकै मूर्खता हो । वैकल्पिक अनुवादः “तिमीहरू त्यो व्यक्ति जस्तै मूर्ख छौ, जसले आफ्नो पिउने कुराहरूमा परेका भुसुनालाई चाल्दछ, तर उँटलाई चाहिँ निल्दछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
2264	MAT	23	24	sn3z		οἱ διϋλίζοντες τὸν κώνωπα	1	भुसुनालाई चाल्‍नु	यसको अर्थ चाहिँ भुसुनालाई पिउने कुराबाट हटाउनका लागि त्यसलाई कुनै कपडाबाट खनाउनु भन्‍ने हुन्छ ।
2265	MAT	23	24	whk2		κώνωπα	1	भुसुना	एउटा सानो उड्ने कुरा
2266	MAT	23	25	ns27		οὐαὶ ὑμῖν…ὑποκριταί!	1	धिक्‍कार तिमीहरूलाई ... पाखण्‍डीहरू !	“त्‍यो तिमीहरूका लागि कति भयानक हुनेछ ... पाखण्‍डीहरू !” तपाईंले यसलाई मत्ती ११:२१ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
2267	MAT	23	25	ru45	figs-metaphor	ὅτι καθαρίζετε τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος, ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ἐξ ἁρπαγῆς καὶ ἀκρασίας	1	किनकि तिमीहरू कचौराहरू र थालहरूको बाहिरपट्टि धुन्छौ, तर भित्रपट्टि तिनीहरू लोभ र असंयमले भरिएका छन्	यो अलङ्कार हो, जसको अर्थ शास्‍त्रीहरू र फरिसीहरू अरूका सामु शुद्ध देखा पर्दछन्, तर भित्रपट्टि तिनीहरू दुष्‍ट छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2268	MAT	23	25	tz8h		γέμουσιν ἐξ ἁρπαγῆς καὶ ἀκρασίας	1	तिनीहरू लोभ र असंयमले भरिएका छन्	“अरूसित भएका थोकहरू तिनीहरू चाहन्‍छन्, र आफ्‍नो स्‍वर्थअनुसार तिनीहरू काम गर्दछन्”
2269	MAT	23	26	lb5j	figs-metaphor	Φαρισαῖε τυφλέ!	1	तिमी अन्धा फरिसी !	फरिसीहरू आत्‍मिक रूपले अन्‍धा थिए । तिनीहरूले आफूलाई शिक्षकहरू भएको विचार गरे तापनि, तिनीहरूले परमेश्‍वरको सत्‍यता बुझ्‍न सकेनन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2270	MAT	23	26	f9p8	figs-metaphor	καθάρισον πρῶτον τὸ ἐντὸς τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος, ἵνα γένηται καὶ τὸ ἐκτὸς αὐτῶν καθαρόν	1	पहिले कचौरा र थालको भित्रपट्टि सफा गर, ताकि त्यसको बाहिरपट्टि पनि सफा होस्	यो अलङ्कार हो, जसको अर्थ यदि तिनीहरू आफ्‍ना भित्रपट्टि शुद्ध हुन्‍छन् भने, त्‍यसको परिणामस्‍वरूप तिनीहरू बाहिपट्टि पनि शुद्ध हुनेछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2271	MAT	23	27	kry1	figs-simile	παρομοιάζετε τάφοις κεκονιαμένοις…ἀκαθαρσίας	1	तिमीहरू चुनले पोतेका चिहानहरूजस्ता छौ ... अशुद्धताले	यो उपमा हो जसको अर्थ शास्‍त्रीहरू र फरिसीहरू बाहिरपट्टि शुद्ध देखा पर्दछन्, तर भित्रपट्टि तिनीहरू दुष्‍ट छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
2272	MAT	23	27	ta1f	figs-explicit	τάφοις κεκονιαμένοις	1	चुनले पोतेका चिहानहरू	“कसैले सेतो रङ् पोतेका चिहानहरू ।” यहूदीहरूले चिहानहरू सेतो रङ् पोत्ने गर्थे, र यसरी मानिसहरूले सजिलै ती देख्‍न सक्‍थे र छुनबाट बच्‍न सक्‍थे । कुनै मानिसले चिहान छोयो भने अशुद्ध हुने रीतिरिवाज थियो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2273	MAT	23	29	tse6	figs-nominaladj	τῶν δικαίων	1	धर्मीहरूका	यो नामिक विशेषणलाई विशेषणका रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “धर्मी मानिसहरूका” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-nominaladj]])
2274	MAT	23	30	kkf2		ἐν ταῖς ἡμέραις τῶν πατέρων ἡμῶν	1	हाम्रा पूर्खाहरूका समयमा	“हाम्रा पूर्वजहरूका समयमा”
2275	MAT	23	30	nq82		οὐκ ἂν ἤμεθα κοινωνοὶ αὐτῶν	1	हामी तिनीहरूसँग सहभागी हुने थिएनौँ	“हामी उनीहरूसँग मिल्‍ने थिएनौँ”
2276	MAT	23	30	x99m	figs-metonymy	ἐν τῷ αἵματι τῶν προφητῶν	1	रगत बहाउनमा	यहाँ “रगत”ले जीवनलाई जनाउँछ । रगत बगाउनुको अर्थ मार्नु हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “मार्ने” वा “हत्‍या गर्ने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2277	MAT	23	31	l7rl		υἱοί ἐστε	1	तिमीहरू छोराहरू हौ	यहाँ “छोराहरू”को अर्थ “सन्‍तानहरू” हुन्‍छ ।
2278	MAT	23	32	bpz8	figs-metaphor	καὶ ὑμεῖς πληρώσατε τὸ μέτρον τῶν πατέρων ὑμῶν	1	तिमीहरूले आफ्ना पूर्खाहरूको कामलाई पनि पूरा गर्छौ	येशूले यसलाई अलङ्कारको रूपमा प्रयोग गर्नुहुन्‍छ, जसको अर्थ फरिसीहरूले ती दुष्‍ट कार्यहरू पूरा गर्ने छन्, जुन तिनीहरूका पूर्खाहरूले अगमवक्ताहरूका हत्‍या गरेर सुरु गरेका थिए । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूका पुर्खाहरूले सुरु गरेका पापको कामलाई तिमीहरूले पूरा गर्छौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2279	MAT	23	33	va5c	figs-doublet	ὄφεις, γεννήματα ἐχιδνῶν	1	ए सर्पहरू हो, साँभे सर्पका सन्तानहरू	सर्पहरू साँपहरू हुन् र साँभे साँपहरू चाहिँ विषालु सर्पहरू हुन् । तिनीहरू खतरनाक हुन्‍छन् र प्रायः दुष्‍टकाका चिन्‍हहरू हुन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरू खतरनाक र विषालु सर्पहरूजस्तै दुष्‍ट छौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublet]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2280	MAT	23	33	blv6		γεννήματα ἐχιδνῶν	1	साँभे साँपका सन्तानहरू	यहाँ “सन्‍तानहरू” को अर्थ “त्‍यस्‍तै विशेषता भएका” भन्‍ने हुन्‍छ । तपाईंले यस्तै समान वाक्यांशलाई मत्ती ३:७ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो, सो हेर्नुहोस् ।
2281	MAT	23	33	vi6c	figs-rquestion	πῶς φύγητε ἀπὸ τῆς κρίσεως τῆς Γεέννης?	1	तिमीहरू नरकको दण्डबाट कसरी उम्कनेछौ ?	गाली गर्नका लागि येशूले यो प्रश्‍नलाई प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “नरकको दण्डबाट उम्कनको निम्ति तिमीहरूलाई कुनै पनि उपाय छैन !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2282	MAT	23	34	an97			0	जोड्ने कथनः	धार्मिक अगुवाहरूको पाखण्‍डीपनको कारण येशूले तिनीहरूलाई हप्‍काउन निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
2283	MAT	23	34	rq8c		ἐγὼ ἀποστέλλω πρὸς ὑμᾶς προφήτας, καὶ σοφοὺς, καὶ γραμματεῖς	1	म तिमीहरूकहाँ अगमवक्ताहरू, बुद्धिमान् मानिसहरू र शास्‍त्रीहरू पठाउँदैछु	कसैले चाँडै नै कुनै कुरा गर्नेछन् भन्‍ने कुरा दर्शाउनका लागि कहिलेकाहीँ वर्तमान् काल क्रियापदका वाक्‍य प्रयोग हुन्‍छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “म अगमवक्ताहरू, बुद्धिमान् मानिसहरू र शास्‍त्रीहरू तिमीहरूकहाँ चाँडै नै पठाउनेछु”
2284	MAT	23	35	l7ya	figs-idiom	ἔλθῃ ἐφ’ ὑμᾶς πᾶν αἷμα δίκαιον ἐκχυννόμενον ἐπὶ τῆς γῆς	1	पृथ्वीमा बगाइएका सबै धर्मी जनको रगत ... तिमीहरूमाथि नै आइपर्नेछ	तिमीहरूमाथि नै आइपर्नेछ” भन्‍ने वाक्‍यांश लक्षणा हो, जसको अर्थ दण्‍ड पाउने कुरा हो । रगत बगाउने भन्‍नाले मार्ने अर्थ जनाउने लक्षणा हो, र यसरी “पृथ्वीमा बगाइएका सबै धर्मी जनको रगत”ले मारिएका धर्मी मानिसहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सबै धर्मी मानिसहरूको हत्‍याका लागि परमेश्‍वरले तिमीहरूलाई दण्‍ड दिनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2285	MAT	23	35	b3a7	figs-metonymy	ἀπὸ τοῦ αἵματος…ἕως τοῦ αἵματος	1	रगतदेखि ... रगतसम्म	यहाँ “रगत”ले मारिएको मानिसलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “हत्‍यादेखि ... हत्‍यासम्‍म” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2286	MAT	23	35	z95g	figs-merism	Ἂβελ…Ζαχαρίου	1	हाबिल ... जकरिया	हत्याराको पहिलो शिकार हाबिल थिए, र सम्भवतः जकरियाचाहिँ यहूदीहरूद्वारा मन्दिरमा हत्या गरिएकाहरूमध्ये अन्तिम व्यक्ति थिए भनेर मानिन्छ । यी दुई व्यक्तिहरूले सबै हत्या भएका धर्मी मानिसहरूलाई प्रतिनिधित्व गर्छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-merism]])
2287	MAT	23	35	cbq9		Ζαχαρίου	1	जकरिया	यी जकरिया बप्‍तिस्‍मा दिने यूहन्‍नाका पिता थिएनन् ।
2288	MAT	23	35	s11l		ὃν ἐφονεύσατε	1	जसलाई तिमीहरूले ... मार्‍यौ	येशूले भन्‍नुहुन्न कि उहाँसँग कुरा गरिराखेका ती मानिसले नै साँचो अर्थमा जकरियालाई मारे । उहाँले भन्‍नुभएको चाहिँ तिनीहरूका पूर्खाहरूले मारेको हो ।
2289	MAT	23	36	ut4l		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यसपछि येशूले जे भन्‍नुहुन्‍छ, त्‍यसमा यसले जोड दिन्‍छ ।
2290	MAT	23	37	w23t			0	जोड्ने कथनः	येशूले यरूशलेमका मानिसहरूका लागि शोक गर्नुहुन्‍छ, किनभने परमेश्‍वरले तिनीहरूकहाँ पठाउनुभएको हरेक सन्‍देशवहाकलाई तिनीहरूले इन्कार गरे ।
2291	MAT	23	37	vne9	figs-apostrophe	Ἰερουσαλὴμ, Ἰερουσαλήμ	1	ए यरूशलेम, ए यरूशलेम	यरूशलेमका मानिसहरूसँग बोल्नुहुँदा येशूले त्यो सहरसँग नै बोले जस्तै गरी बोल्नुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-apostrophe]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2292	MAT	23	37	tz4r	figs-activepassive	τοὺς ἀπεσταλμένους πρὸς αὐτήν	1	तँकहाँ पठाइएका छन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरू जसलाई परमेश्‍वरले तँकहाँ पठाउनुहुन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2293	MAT	23	37	t9y7	figs-metaphor	τὰ τέκνα σου	1	तेरा बालकहरू	यरूशलेम एउटी स्‍त्री र त्‍यहाँका मानिसहरू चाहिँ तिनका सन्‍तान भए झैँ गरी येशूले सम्‍बोधन गर्दै हुनुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तेरा मानिसहरू” वा “तेरा वासिन्‍दाहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2294	MAT	23	37	xv4t	figs-simile	ὃν τρόπον ὄρνις ἐπισυνάγει τὰ νοσσία αὐτῆς ὑπὸ τὰς πτέρυγας	1	एउटा कुखुरीले आफ्ना चल्लाहरूलाई त्यसको पखेटामुनि बटुले झैँ	यो उपमा हो जसले मानिसहरूप्रतिको येशूको प्रेम र उहाँले कसरी तिनीहरूको हेरविचार गर्न चाहनुहुन्‍थ्‍यो भन्‍ने कुरामा जोड दिन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
2295	MAT	23	37	as8p	translate-unknown	ὄρνις	1	कुखुरी	पोथी कुखुरा । आफ्‍नो पखेटामुनि आफ्‍ना बच्‍चाहरूको सुरक्षा गर्ने कुनै पनि चरा राखेर तपाईंले अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-unknown]])
2296	MAT	23	38	r6ss		ἀφίεται ὑμῖν ὁ οἶκος ὑμῶν ἔρημος	1	तेरो घर उजाड छोडिन्छ	“परमेश्‍वरले तेरो घरलाई छोड्नुहुनेछ, र त्यो रित्तो हुनेछ”
2297	MAT	23	38	ck2z	figs-metonymy	ὁ οἶκος ὑμῶν	1	तेरो घर	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) “यरूशलेमको सहर” वा २) “मन्दिर ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2298	MAT	23	39	i14n		λέγω γὰρ ὑμῖν	1	किनकि म तिमीहरूलाई भन्‍दछु	यसपछि येशूले जे भन्‍नुहुन्‍छ, त्‍यसमा यसले जोड दिन्‍छ ।
2299	MAT	23	39	ig61	figs-metonymy	εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου!	1	परमप्रभुको नाउँमा आउने धन्यका हुन् !	यहाँ “नाउँमा” अर्थ “शक्तिमा” वा “प्रतिनिधि भएर” भन्‍ने हुन्‍छ । तपाईंले यसलाई मत्ती २१:९ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो, सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमप्रभुको शक्तिमा आउने धन्यका हुन्” वा “परमप्रभुको प्रतिनिधि भएर आउने धन्यका हुन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2300	MAT	24	intro	h2a2			0		मत्ती २४ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा यस अध्‍यायमा, येशूले त्‍यो बेलादेखि उहाँ फेरि हरेक कुरामाथि राजा भएर दोस्रोपल्‍ट नआउन्‍जेलसम्‍मको भविष्‍यवाणी गर्न सुरु गर्नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/prophet]]) यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू “युगको अन्‍त्‍य” यस अध्‍यायमा, उहाँका चेलाहरूले येशू फेरि दोस्रोपल्ट कहिले आउनुहुने छ भनेर तिनीहरूले कसरी थाहा पाउने भनी सोधेका प्रश्‍नको जवाफ दिन सुरु गर्नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-apocalypticwriting]]) नोआको उदाहरण नोआको समयमा मानिसहरूका पापका लागि तिनीहरूलाई दण्‍ड दिन परमेश्‍वरले ठूलो जलप्रलय पठाउनुभयो । यसरी जलप्रलय हुने कुराका बारेमा उहाँले तिनीहरूलाई धेरैपल्ट चेतावनी दिनुभयो, तर त्‍यो अचानक सुरु भयो । यस अध्‍यायमा येशूले त्‍यो जलप्रलय र अन्‍त्‍यका दिनको बारेमा तुलना गर्नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/tw/dict/bible/kt/sin]]) यस अध्यायमा भएका अनुवादका अन्य सम्भाव्य कठिनाइहरू “... गरून्” यूएलटीले धेरैवाट आदेशात्‍मक आज्ञा दिनुहुन्‍छ । जस्‍तै “यहूदियामा हुनेहरू पहाडहरूतिर भागून्” (२४:१६), “घरको छतमा हुने घरबाट कुनै सामान लिन तल नझरोस्” (२४:१७), र “खेतमा हुने आफ्नो खास्टो लिन नफर्कोस् (२४:१८) । आज्ञा बनाउने धेरै विभिन्‍न तरिका छन् । अनुवाद गर्नेहरूले आफ्‍नो भाषाको सबैभन्‍दा स्‍वभाविक तरिका चुन्‍नुपर्छ ।
2301	MAT	24	1	dh7u			0	जोड्ने कथनः	येशू फेरि आउनअगि के हुनेछ भनेर येशूले आफ्ना चेलाहरूलाई बताउन सुरुवात गर्नुहुन्छ ।
2302	MAT	24	1	ke79	figs-explicit	ἀπὸ τοῦ ἱεροῦ	1	मन्‍दिरबाट	येशू वास्‍तविक मन्‍दिरको भित्र हुनुहुन्‍नथ्‍यो । उहाँ मन्‍दिर वरिपरिको चोकमा हुनुहुन्थ्‍यो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2303	MAT	24	2	mh5y	figs-rquestion	οὐ βλέπετε ταῦτα πάντα?	1	के तिमीहरूले यी सबै कुरा देख्दैनौ ?	येशूले चेलाहरूलाई भन्‍न लाग्‍नुभएको कुरा तिनीहरूले गहन रूपले विचार गरुन् भनेर उहाँले प्रश्‍नको प्रयोग गर्नुभयो । वैकल्‍पिक अनुवादः “यी भवनहरूको बारेमा मलाई केही कुरा तिमीहरूलाई भन्‍न देओ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2304	MAT	24	2	fnv8		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यसपछि येशूले जे भन्‍नुहुन्‍छ, त्‍यसमा यसले जोड दिन्‍छ ।
2305	MAT	24	2	l45q	figs-explicit	οὐ μὴ ἀφεθῇ ὧδε λίθος ἐπὶ λίθον, ὃς οὐ καταλυθήσεται	1	एउटा ढुङ्गामाथि अर्को ढुङ्गा छोडिने छैन, सबै भत्काइने छन्	यसको अर्थ शत्रुका सेनाले ढुङ्गा भत्काउने छन् । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः जब शत्रुका सेना आउने छन्, तब उनीहरूले यी भवनका हरेक ढुङ्गा भत्काउने छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2306	MAT	24	3	e1is	figs-explicit	τί τὸ σημεῖον τῆς σῆς παρουσίας, καὶ συντελείας τοῦ αἰῶνος?	1	तपाईंको आगमन र यस युगको अन्तको चिन्ह के हुनेछ	यहाँ “तपाईंको आगमन” भनेको येशू आफ्‍नो शक्तिमा आउने, पृथ्‍वीमा परमेश्‍वरको राज्‍य स्‍थापना गर्ने र यो युगको अन्‍त्‍य गर्ने कुरा हो । वैकल्‍पिक अनुवादः तपाईं आउन लाग्‍नुभएको छ र यो संसारको अन्त हुन लागेको छ भन्‍ने कुराको चिन्ह के हुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2307	MAT	24	4	s64s	figs-metaphor	βλέπετε μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ	1	होशियार रहो, कसैले तिमीहरूलाई नभड्काओस्	यहाँ “तिमीहरूलाई नभड्काओस्” भनेको कसैलाई केही असत्य कुरामा विश्‍वास गर्नतिर डोहोर्‍याउने कुरालाई जनाउने अलङ्कार हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “होशियार होओ कि कसैले तिमीहरूलाई नछलोस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2308	MAT	24	5	lq71	figs-metonymy	πολλοὶ…ἐλεύσονται ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου	1	मेरो नाउँमा धेरै जना आउने छन्	यहाँ “नाउँमा” भन्‍नाले कसैको “शक्तिमा” वा “प्रतिनिधि भएर” भन्‍ने हुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “धेरै जनाले आफू प्रतिनिधि भएर आएका हौँ भनी घोषणा गर्ने छन्” वा “धेरै जनाले मेरो लागि तिनीहरूले बोल्‍दै छन् भन्‍नेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2309	MAT	24	5	twh8	figs-metaphor	πολλοὺς πλανήσουσιν	1	धेरैलाई भड्काउनेछन्	यहाँ “तिमीहरूलाई नभड्काओस्” भनेको कसैलाई केही असत्य कुरामा विश्‍वास गर्नतिर डोहोर्‍याउने कुरालाई जनाउने अलङ्कार हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “धेरै मानिसहरूलाई छल्‍नेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2310	MAT	24	6	hdz3	figs-activepassive	ὁρᾶτε, μὴ θροεῖσθε	1	तिमीहरू व्याकुल नबन	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यी कुराहरूले तिमीहरूलाई विचलित पार्न नदेओ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2311	MAT	24	7	ygf2	figs-parallelism	ἐγερθήσεται γὰρ ἔθνος ἐπὶ ἔθνος, καὶ βασιλεία ἐπὶ βασιλείαν	1	किनकि जातिको विरुद्धमा जाति र राज्यको विरुद्धमा राज्य खडा हुनेछ	यी दुवैका अर्थ एउटै हो । येशूले जोड दिनुभएको कुराचहिं सबैतिरका मानिसले एकअर्काका विरुद्धमा युद्ध गर्नेछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2312	MAT	24	8	q4gl	figs-metaphor	ἀρχὴ ὠδίνων	1	प्रसव-वेदनाको सुरुवात	यसले कुनै स्‍त्रीले बालक जन्‍माउन लाग्‍दा अनुभव गर्ने पीडलाई जनाउँछ । यो अलङ्कारको अर्थ यी युद्ध, अनिकाल र भूकम्पहरूचाहिं यस युगलाई अन्‍त्‍यतर्फ डोहोर्‍याउने घटनाहरूका सुरु मात्रै हुन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2313	MAT	24	9	u5e6		παραδώσουσιν ὑμᾶς εἰς θλῖψιν, καὶ ἀποκτενοῦσιν ὑμᾶς	1	तिनीहरूले तिमीहरूलाई सङ्कष्‍टको लागि सुम्पनेछन् र तिमीलाई मार्नेछन्	“मानिसहरूले तिमीहरूलाई अधिकारीहरूका हातमा सुम्‍पिदिने छन् जसले तिमीहरूलाई सताउने छन् र मार्नेछन् ।”
2314	MAT	24	9	uw1i	figs-metonymy	ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων τῶν ἐθνῶν	1	तिमीहरूलाई सबै देशहरूबाट घृणित हुनेछौ	यहाँ “जातिहरू” भन्‍नाले जातिहरूका मानिसहरूलाई जनाउँछ । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “हरेक राष्ट्रका मानिसहरूले तिमीहरूलाई घृणा गर्नेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2315	MAT	24	9	u2bd	figs-metonymy	διὰ τὸ ὄνομά μου	1	मेरो नामको खातिर	यहाँ “नाउँ” भन्‍नाले सम्‍पूर्ण व्‍यक्तिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूले ममाथि विश्‍वास गरेका हुनाले” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2316	MAT	24	11	mi2e	figs-idiom	ἐγερθήσονται	1	खडा हुनेछन्	यहाँ “खडा हुनु” भनेको “स्थापित हुनु”को लागि वाक्पद्धति हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “आउनेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2317	MAT	24	11	tjb3	figs-metaphor	καὶ πλανήσουσιν πολλούς	1	र धेरैलाई भड्काउनेछन्	यहाँ “भड्काउनेछन्” भनेको कसैलाई केही असत्य कुरामा विश्‍वास गर्नतिर डोहोर्‍याउने कुरालाई जनाउने अलङ्कार हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “र धेरै मानिसहरूलाई छल्‍नेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2318	MAT	24	12	w4af	figs-abstractnouns	τὸ πληθυνθῆναι τὴν ἀνομίαν	1	कुकर्म बढ्नेछ	भाववाचन नाउँ “अधर्म” लाई “व्‍यवस्‍थाप्रति अनाज्ञाकारी” भनी अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “व्‍यवस्‍थाप्रति अनाज्ञाकारिता बढ्‍नेछ” वा “मानिसहरूले बढीभन्‍दा बढी परमेश्‍वरको व्‍यवस्‍थामा अनाज्ञाकारी हुनेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
2319	MAT	24	12	bu9b	figs-idiom	ψυγήσεται ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν	1	धेरै जनाको प्रेम सेलाउनेछ	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) “धेरै मानिसहरूले अब अरू मानिसहरूलाई प्रेम गर्ने छैनन्” वा २) “धेरै मानिसहरूले अब परमेश्‍वरलाई प्रेम गर्ने छैनन् ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2320	MAT	24	13	v3ex	figs-activepassive	ὁ…ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται	1	जो अन्‍तिम घडीसम्‍म सहन्छ, त्यसको उद्धार हुनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले अन्तिम घडीसम्‍म सहने मानिसलाई बचाउनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2321	MAT	24	13	l1pp		ὁ δὲ ὑπομείνας	1	जसले ... सहन्छ	“जो विश्‍वासयोग्‍य रहन्‍छ”
2322	MAT	24	13	ht34		εἰς τέλος	1	अन्‍तिम घडीसम्‍म	अन्‍तिम घडी भन्‍नाले, यसले मानिसको मृत्‍यु, वा सतावटको अन्‍य, वा परमेश्‍वरले आफैँलाई राजाको रूपमा प्रकट गर्नुहुने युगको अन्‍त्‍यको समयमध्‍ये कुनलाई जनाउँछ भनेर स्‍पष्‍ट भएको छैन । मुख्‍य कुरा चाहिँ जबसम्‍म सहनु आवश्‍यक हुन्‍छ, तबसम्‍म तिनीहरूले सहनै पर्दछ ।
2323	MAT	24	13	lra5		τέλος	1	अन्‍तिम घडी	“संसारको अन्त्य” वा “युगको अन्‍त”
2324	MAT	24	14	x3e6	figs-activepassive	κηρυχθήσεται τοῦτο τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας	1	राज्यको यो सुसमाचार ... प्रचार गरिनेछ	यहाँ “राज्‍य” भन्‍नाले राजाको रूपमा परमेश्‍वरले गर्नुहुने शासनलाई जनाउँछ । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले शासनको बारेमा यो सन्‍देशलाई मानिसहरूले प्रचार गर्नेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2325	MAT	24	14	y65s	figs-metonymy	πᾶσιν τοῖς ἔθνεσιν	1	सबै जातिहरू	यहाँ “जाति” भन्‍नाले मानिसहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सबै ठाउँका सबै मानिसलाई” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2326	MAT	24	15	mf1b	figs-activepassive	τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως, τὸ ῥηθὲν διὰ Δανιὴλ τοῦ προφήτου	1	विनाशकारी घृणित थोक, जुन कुराहरूका बारेमा दानिएल अगमवक्ताले बोलेका थिए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “लाजमर्दो मानिस जसले परमेश्‍वरका चीजहरूलाई अशुद्ध पार्छ, जसका बारेमा दानिएल अगमवक्‍ताले लेखेका थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2327	MAT	24	15	lz9p		ὁ ἀναγινώσκων νοείτω	1	पाठकले बुझ्नोस्	यो येशूले भन्‍नुभएको कुरा होइन । येशूका यी वचन पढ्‍नेले सोचुन् र अर्थ लगाउन् भनेर मत्तीले थपेका हुन् ।
2328	MAT	24	17	iv2j		ὁ ἐπὶ τοῦ δώματος	1	जो घरको छतमा हुने	येशूले बसोबास गर्नुभएको ठाउँका घरहरूका छत समथर हुन्‍थे र तिनमाथि मानिसहरू खडा हुन सक्‍दथे ।
2329	MAT	24	19	kq12	figs-euphemism	ταῖς ἐν γαστρὶ ἐχούσαις	1	जो बालकसँग छन्	यो “गर्भवती स्‍त्रीहरू”लाई जनाउने नम्र शैली हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-euphemism]])
2330	MAT	24	19	f533		ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις	1	ती दिनहरूमा	“त्‍यो समयमा”
2331	MAT	24	20	u4jb		ἵνα μὴ γένηται ἡ φυγὴ ὑμῶν	1	कि तिमीहरूको भाग्‍नुपर्ने बेला नपरोस्	“तिमीहरू भाग्‍न नपर्न” वा “तिमीहरू भाग्‍न दौडिन नपर्न”
2332	MAT	24	20	m6mx		χειμῶνος	1	हिउँद	“चिसो मौसम”
2333	MAT	24	22	vd3z	figs-doublenegatives	εἰ μὴ ἐκολοβώθησαν αἱ ἡμέραι ἐκεῖναι, οὐκ ἂν ἐσώθη πᾶσα σάρξ	1	ती दिनहरू नघटाइएसम्म कुनै मानिस पनि बच्ने छैन	यसलाई सकारात्मक रूपमा र कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्‍यो दुःखपूर्ण समयलाई परमेश्‍वरले घटाइदिनुभएन भने, हरेक मानिस मर्नेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
2334	MAT	24	22	r9qw	figs-synecdoche	σάρξ	1	शरीर	मानिस ।” यहाँ “शरीर” भनेको सबै मानिसहरूलाई जनाउने साहित्यिक शैली हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
2335	MAT	24	22	p6m8	figs-activepassive	κολοβωθήσονται αἱ ἡμέραι ἐκεῖναι	1	ती दिनहरू छोट्याइनेछन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्‍यो दुःखपूर्ण समयलाई परमेश्‍वरले घटाउनुहुने छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2336	MAT	24	23	avv5			0	जोड्ने कथनः	येशूले आफ्‍ना चेलाहरूसँग निरन्‍तर कुरा गर्नुहुन्‍छ ।
2337	MAT	24	23	avm2		μὴ πιστεύσητε	1	त्यसलाई विश्‍वास नगर	“तिनीहरूले तिमीहरूलाई भनेका झुटा कुराहरूमाथि विश्‍वास नगर”
2338	MAT	24	24	n744	figs-metaphor	ὥστε πλανῆσαι εἰ δυνατὸν καὶ τοὺς ἐκλεκτούς	1	यदि सम्भव छ भने, चुनिएकालाई पनि भड्काउन	यहाँ “भड्काउनेछन्” भनेको कसैलाई केही असत्य कुरामा विश्‍वास गर्नतिर डोहोर्‍याउने कुरालाई जनाउने अलङ्कार हो । यसलाई छुट्टै वाक्‍यको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “छल्‍न, यदि सम्भव भएमा, चुनिएकालाई पनि” वा “मानिसहरूलाई छल्‍न ... । यदि सम्भव भएमा, तिनीहरूले चुनिएकालाई पनि छल्‍नेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2339	MAT	24	26	fmx1	figs-quotations	ἐὰν…εἴπωσιν ὑμῖν, ἰδοὺ, ἐν τῇ ἐρήμῳ ἐστίν, μὴ ἐξέλθητε	1	यदि तिनीहरूले तिमीहरूलाई ‘हेर, उहाँ उजाडस्थानमा हुनुहुन्छ’, ... नगर	यसलाई अप्रत्‍यक्ष उद्धरणका रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यदि कसैले तिमीहरूलाई, ख्रीष्‍ट उजाडस्थानमा हुनुहुन्छ, भन्‍दछन् भने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
2340	MAT	24	26	zxg2	figs-quotations	ἰδοὺ, ἐν τοῖς ταμείοις	1	वा ‘हेर, उहाँ भित्री कोठाहरूमा हुनुहुन्छ’ भन्छन् भने	यसलाई अप्रत्‍यक्ष उद्धरणका रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यदि कसैले तिमीहरूलाई, उहाँ भित्री कोठाहरूमा हुनुहुन्छ, भन्‍दछन् भने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
2341	MAT	24	26	n2pt		ἐν τοῖς ταμείοις	1	भित्री कोठाहरूमा	“गुप्‍त कोठा” वा “गुप्‍ता ठाउँ”
2342	MAT	24	27	j1w1	figs-simile	ὥσπερ…ἡ ἀστραπὴ ἐξέρχεται ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ φαίνεται ἕως δυσμῶν, οὕτως ἔσται ἡ παρουσία	1	जसरी बिजुली ... चम्कन्छ ... , ... आगमन पनि त्यस्तै हुनेछ	यसको अर्थ मानिसको पुत्र छिट्टै आउनुहुनेछ, र उहाँलाई देख्‍न सजिलो हुनेछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
2343	MAT	24	27	za8b	figs-123person	τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र	येशूले तृतीय पुरुषमा आफ्‍नै बारेमा कुरा गर्दै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2344	MAT	24	28	mu35	writing-proverbs	ὅπου ἐὰν ᾖ τὸ πτῶμα, ἐκεῖ συναχθήσονται οἱ ἀετοί	1	जहाँ सिनो छ, त्यहाँ गिद्धहरू भेला हुनेछन्	यो सम्‍भवतः येशूको समयका मानिसहरूले बुझ्‍न सक्‍ने उखान हो । सम्भावित अर्थहरू हुन् १) जब मानिसका पुत्र आउनुहुनेछ, तब सबैले उहाँलाई देख्‍नेछन्, र उहाँ आउनुभएको छ भन्‍ने कुरा थाहा पाउनेछन् वा 2) जहाँ आत्मिक रूपमा मरेका मानिसहरू हुन्छन्, झूटा अगमवक्ताहरू तिनीहरूलाई झूट बोल्न त्यहाँ हुनेछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-proverbs]])
2345	MAT	24	28	ivl8		οἱ ἀετοί	1	गिद्धहरू	bमरेका वा मर्न लागेका जनावरहरूका सिनोहरू खाने चराहरू
2346	MAT	24	29	zmm6		εὐθέως…μετὰ τὴν θλῖψιν τῶν ἡμερῶν ἐκείνων, ὁ ἥλιος	1	ती दिनहरूका सङ्कष्‍टपछि तुरुन्तै, सूर्य	“ती दिनहरूको सङ्कष्‍ट सकिनासाथ, सूर्य”
2347	MAT	24	29	l15m		τὴν θλῖψιν τῶν ἡμερῶν ἐκείνων	1	ती दिनहरूका सङ्कष्‍ट	“दुःखको समय”
2348	MAT	24	29	zuk4	figs-activepassive	ὁ ἥλιος σκοτισθήσεται	1	सूर्य अँध्यारो हुनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले सूर्यलाई अँध्यारो बनाउनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2349	MAT	24	29	w1bi	figs-activepassive	αἱ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν σαλευθήσονται	1	स्वर्गका शक्तिहरूलाई हल्‍लाइनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले आकाश र त्यसमाथि भएका कुराहरूलाई हल्लाउनुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2350	MAT	24	30	yc2x	figs-123person	τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र	येशूले तृतीय पुरुषमा आफ्‍नै बारेमा कुरा गर्दै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2351	MAT	24	30	tld8	figs-metonymy	πᾶσαι αἱ φυλαὶ	1	सबै जातिहरू	यहाँ “जाति” ले मानिसलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सबै कुलहरूका मानिसहरू” वा “सबै मानिसहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2352	MAT	24	31	fl54		ἀποστελεῖ τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ μετὰ σάλπιγγος μεγάλης	1	उनले आफ्ना स्वर्गदूतहरूलाई तुरहीको ठूलो आवाजका साथ पठाउनेछन्	“जब तुरहीको ठूलो आवाज आउने छ, तब उनले आफ्ना स्वर्गदूतहरूलाई पठाउनेछन्” वा “जब स्वर्गदूतले तुरही बजाउनेछन्, तब उनले आफ्ना स्वर्गदूतहरूलाई पठाउनेछन्”
2353	MAT	24	31	rlb4	figs-123person	ἀποστελεῖ…αὐτοῦ	1	उनले आफ्ना स्वर्गदूतहरूलाई ... पठाउनेछन्	येशूले तृतीय पुरुषमा आफ्‍नै बारेमा कुरा गर्दै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2354	MAT	24	31	wi28		ἐπισυνάξουσιν	1	तिनीहरूले एकसाथ भेला गराउनेछन्	“उहाँका स्वर्गदूतहरूले भेला गराउनेछन्”
2355	MAT	24	31	iq8c		τοὺς ἐκλεκτοὺς αὐτοῦ	1	उहाँका चुनिएकाहरू	ती मानिसहरू जसलाई मानिसका पुत्रले चुन्‍नुभएको छ ।
2356	MAT	24	31	ibw7	figs-parallelism	ἐκ τῶν τεσσάρων ἀνέμων, ἀπ’ ἄκρων οὐρανῶν ἕως ἄκρων αὐτῶν	1	आकाशको एउटा छेउदेखि अर्को छेउसम्म, चारै दिशा	यी दुवैको अर्थ एउटै हो । यी लक्षणा हुन्, जसको अर्थ “हरेक ठाउँबाट” भन्‍ने हुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “संसारभरिका सबै ठाउँबाट” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2357	MAT	24	33	cu5a	figs-123person	ἐγγύς ἐστιν	1	उहाँ छेउमा हुनुहुन्छ	येशूले तृतीय पुरुषमा आफ्‍नै बारेमा कुरा गर्दै हुनुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरो आउने समय नजिकै छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2358	MAT	24	33	cfz8	figs-metaphor	ἐπὶ θύραις	1	ढोकामै	“ढोकाकै छेउमा ।” एक राजा वा महत्त्वपूर्ण अधिकारीले पर्खाल भएको शहरको ढोका नजिक पुगेको चित्रणलाई येशूले प्रयोग गर्नुहुन्छ । यो एक रूपक हो जसको अर्थ हो येशू आउनुहुने समय छिट्टै आउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2359	MAT	24	34	j8np		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
2360	MAT	24	34	gld5	figs-euphemism	οὐ μὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ αὕτη	1	यो पुस्ता बितेर जानेछैन	यहाँ “बितेर जाने” भनेको चाहिँ नम्र भाषामा मरेर जाने भनेको हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “यो पुस्ताका सबै मर्नेछैनन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-euphemism]])
2361	MAT	24	34	y73t		ἡ γενεὰ αὕτη	1	यो पुस्ता	सम्भावित उल्थाहरू हुन् १) “आज जीवित रहेका सबै मानिसहरू”, जसले येशूले बोल्दै गर्नुहुँदा जीवित रहेका मानिसहरूलाई जनाउँछ वा २) “मैले तिमीहरूलाई भर्खरै भनेका यी कुराहरू हुन लाग्दा जीवित रहेका सबै मानिसहरू ।” दुवै उल्थाहरू सम्भव हुने किसिमले अनुवाद गर्न कोसिस गर्नुहोस् ।
2362	MAT	24	34	fb4k		ἕως ἂν πάντα ταῦτα γένηται	1	यी सबै कुराहरू नभएसम्‍म	“परमेश्‍वरले सबै कुराहरूलाई हुन नलाउनुभएसम्‍म”
2363	MAT	24	34	r6sk		οὐ μὴ παρέλθῃ	1	बितेर जाने छैन	“हराउनु” वा “कुनै दिन अस्तित्वमा हुन छोड्नु”
2364	MAT	24	35	i8vv	figs-synecdoche	ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσεται	1	स्वर्ग र पृथ्‍वी बितेर जानेछ	“स्वर्ग” र “पृथ्‍वी” भन्‍ने शब्दहरू प्रतिस्थापकीय शब्दहरूहुन् जसले परमेश्‍वरले रच्‍नुभएका सबै कुराहरूलाई समावेश गर्छ, विशेषगरी ती कुराहरू जुन सदाकाल रहने देखिन्छन् । येशूले भन्दै हुनुहुन्छ कि उहाँको वचन चाहिँ यी सब कुराहरू जस्तो नभएर सदा रहने खालको छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “स्वर्ग र पृथ्‍वी समेत बितेर जानेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
2365	MAT	24	35	e6bf	figs-metonymy	οἱ…λόγοι μου οὐ μὴ παρέλθωσιν	1	मेरा वचन कहिल्‍यै बितेर जाने छैनन्	यहाँ “वचन” ले येशूले भन्‍नुभएका कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “म जे भन्‍दछु, सो सधैँ सत्‍य हुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2366	MAT	24	36	q4pj	figs-metonymy	τῆς ἡμέρας ἐκείνης καὶ ὥρας	1	त्यस दिन र घडी	यहाँ “दिन” र “घडी” मानिसको पुत्र फर्केर आउने ठिक समयलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2367	MAT	24	36	wq5r		οὐδὲ ὁ Υἱός	1	नता पुत्रलाई	“पुत्रलाई पनि होइन”
2368	MAT	24	36	p5vu	guidelines-sonofgodprinciples	Υἱός	1	पुत्र	यो येशू, परमेश्‍वरको पुत्रको महत्त्‍वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2369	MAT	24	36	f4s2	guidelines-sonofgodprinciples	Πατὴρ	1	पिता	यो परमेश्‍वरको लागि महत्त्‍वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2370	MAT	24	37	hf51		ὥσπερ γὰρ αἱ ἡμέραι τοῦ Νῶε, οὕτως ἔσται ἡ παρουσία τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्रको आगमन पनि नोआका दिनमा जस्तै हुनेछ	“नोआका दिनहरूजस्ता थिए, मानिसका पुत्र फेरि आउने दिन पनि त्यस्तै नै हुनेछ ।”
2371	MAT	24	37	cpn8	figs-123person	τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र	येशूले तृतीय पुरुषमा आफ्‍नै बारेमा कुरा गर्दै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2372	MAT	24	39	ffa6		καὶ οὐκ ἔγνωσαν	1	र तिनीहरूलाई केही पनि थाहा थिएन	यसलाई छुट्टै वाक्‍यका रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अनि के हुँदै थियो भनेर मानिसहरूले थाहा पाएनन्”
2373	MAT	24	39	ah5v		ἦρεν ἅπαντας; οὕτως ἔσται καὶ ἡ παρουσία τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου	1	तिनीहरू सबैलाई बगायो - मानिसको पुत्रको आगमन पनि त्यस्तै हुनेछ	यसलाई छुट्टै वाक्‍यका रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “बगायो । मानिसका पुत्र आउँदा पनि त्यस्तै हुने छ”
2374	MAT	24	40	ksk6			0	जोड्ने कथनः	येशू फर्केर आउनुहुने कुराका लागि तयार रहन उहाँले आफ्ना चेलाहरूलाई भन्‍न सुरु गर्नुहुन्‍छ ।
2375	MAT	24	40	hth3		τότε	1	तब	यो भनेको जब मानिसको पुत्र आउनुहुनेछ ।
2376	MAT	24	40	gt4l	figs-activepassive	εἷς παραλαμβάνεται, καὶ εἷς ἀφίεται	1	एक जना लगिनेछ, र अर्को यहीँ छोडिनेछ	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) मानिसको पुत्रले एक जनालाई स्वर्गमा लैजानुहुनेछ, र अर्कोलाई चाहिँ दण्डको निम्ति पृथ्वीमा नै छोड्नुहुनेछ, वा २) स्वर्गदूतहरूले एक जनालाई दण्ड दिनको निम्ति लैजानेछन्, र अर्कोलाई चाहिँ आशिष् दिनको निम्ति छोड्नेछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2377	MAT	24	42	j83i		οὖν	1	त्यसकारण	“मैले तिमीहरूलाई भर्खर भनेका यी कुराहरू सत्य भएका कारण”
2378	MAT	24	42	s6ir		γρηγορεῖτε	1	जागा रहो	“ध्यान देओ”
2379	MAT	24	43	ak6a	figs-parables	εἰ ᾔδει ὁ οἰκοδεσπότης, ποίᾳ φυλακῇ ὁ κλέπτης ἔρχεται, ἐγρηγόρησεν ἂν, καὶ οὐκ ἂν εἴασεν διορυχθῆναι τὴν οἰκίαν αὐτοῦ	1	घरको मालिकलाई ... घर फोर्न दिने थिएन	येशू फेरि आउने कुराका लागि उहाँका चेलाहरू तयार हुनुपर्ने कुरालाई उदाहरणसहित स्‍पष्‍ट पार्न उहाँले मालिक र नोकरको दृष्‍टान्‍त भन्‍नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
2380	MAT	24	43	ki5s	figs-metaphor	ὁ κλέπτης	1	चोर	येशूले उहाँ मानिसहरूले आशा नगरेको समयमा आउनुहुनेछ भनेर भन्दै हुनुहुन्छ; उहाँ चोर्नलाई आउनुहुनेछ भन्‍न खोजिएको होइन । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2381	MAT	24	43	zs23		ἐγρηγόρησεν ἂν	1	ऊ जागा बस्‍ने थियो	“उसले आफ्नो घरलाई पहरा दिने थियो”
2382	MAT	24	43	lg7i	figs-activepassive	οὐκ ἂν εἴασεν διορυχθῆναι τὴν οἰκίαν αὐτοῦ	1	र उसको घर फोर्न दिने थिएन	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उसले कसैलाई पनि आफ्नो घरभित्र प्रवेश गरेर त्यहाँ भएका कुराहरू चोर्न दिने थिएन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2383	MAT	24	44	gd17	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र	येशूले तृतीय पुरुषमा आफ्‍नै बारेमा कुरा गर्दै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2384	MAT	24	45	jua3			0	जोड्ने कथनः	येशू फेरि आउने कुराका लागि उहाँका चेलाहरू तयार हुनुपर्ने कुरालाई उदाहरणसहित स्‍पष्‍ट पार्न उहाँले मालिक र नोकरको दृष्‍टान्‍त निरन्‍तर भन्‍नुहुन्‍छ ।
2385	MAT	24	45	f92d	figs-rquestion	τίς ἄρα ἐστὶν ὁ πιστὸς δοῦλος καὶ φρόνιμος, ὃν κατέστησεν ὁ κύριος ἐπὶ τῆς οἰκετείας αὐτοῦ, τοῦ δοῦναι αὐτοῖς τὴν τροφὴν ἐν καιρῷ?	1	त्यसैले, विश्‍वासयोग्य र बुद्धिमान् नोकर को हो, जसलाई उसको मालिकले ... ?	आफ्‍ना चेलाहरूलाई सोच्‍ने बनाउनका लागि येशूले यो प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यसैले, विश्‍वासयोग्य र बुद्धिमान् नोकर को हो ? ऊ त्यही हो जसलाई उसको मालिकले ... समय ... ।” वा “विश्‍वासयोग्‍य र बुद्धिमान् नोकरजस्‍तो होऔ, जसलाई उसको मालिकले ... समय ... ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2386	MAT	24	45	lf8d		τοῦ δοῦναι αὐτοῖς τὴν τροφὴν	1	तिनीहरूका खाना ... तिनीहरूलाई दिनलाई	“आफ्ना मालिकको घरमा भएका मानिसहरूलाई तिनीहरूका खाना दिनलाई”
2387	MAT	24	47	lin7		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
2388	MAT	24	48	ek9x	writing-proverbs		0	जोड्ने कथनः	येशू फेरि आउने कुराका लागि उहाँका चेलाहरू तयार हुनुपर्ने कुरालाई उदाहरणसहित स्‍पष्‍ट पार्न उहाँले मालिक र नोकरको बारेमा भन्‍नुभएको दृष्‍टान्‍तलाई अन्त गर्नुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-proverbs]])
2389	MAT	24	48	f9ft	figs-metonymy	εἴπῃ…ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ	1	त्यसको मनमा ... भनी भन्दछ	यहाँ “मनले” दिमागलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यसको मनमा ... विचार गर्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2390	MAT	24	48	per6	figs-activepassive	χρονίζει μου ὁ κύριος	1	मेरो मालिक ढिला हुनुभएको छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरो मालिकले फर्किन ढिला गर्नुभएको छ” वा “मेरो मालिक लामै समय फर्किनुहुने छैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2391	MAT	24	50	bz5k	figs-parallelism	ἐν ἡμέρᾳ ᾗ οὐ προσδοκᾷ, καὶ ἐν ὥρᾳ ᾗ οὐ γινώσκει	1	oत्यस नोकरले आशा नगरेको दिनमा र त्यसलाई थाहा नभएको घडीमा	यी दुवै वाक्‍यका अर्थ एउटै हो । नोकरले मालिक आउँछन् भनी आशा नगरेको बेलामा उनी आउँछन् भनी यी वाक्‍यले जोड दिन्‍छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]])
2392	MAT	24	51	jj2z	figs-idiom	διχοτομήσει αὐτὸν	1	उनले त्यसलाई टुक्रा टुक्रा पार्नेछन्	त्‍यो मानिसलाई भयानक दुःखमा पार्ने कुरा जनाउने यो लक्षणा हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2393	MAT	24	51	pm18		τὸ μέρος αὐτοῦ μετὰ τῶν ὑποκριτῶν θήσει	1	त्यसको स्थान पाखण्‍डीहरूको माझमा तोक्‍नु	“त्यसलाई पाखण्‍डीहरूसँगै राख्‍नु” वा “त्यसलाई पाखण्‍डीहरू पठाइएका ठाउँमा पठाउनु”
2394	MAT	24	51	rwd5	translate-symaction	ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων	1	त्यहाँ रुवाबासी र दाह्रा किटाइ हुनेछ	यहाँ “दाह्रा किटाइ” भनेको प्रतीकात्मक कार्य हो जसले चरम दुःखभोगलाई प्रतिनिधित्व गर्छ । तपाईंले यसलाई मत्ती ८:१२ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो, सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूको तिनीहरूको कष्‍टको कारण रुनेछन् र दाह्रा किट्नेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
2395	MAT	25	intro	qe8a			0		मत्ती २५ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा यस अध्‍यायले यसअगिको अध्‍यायको शिक्षालाई निरन्‍तरता दिन्‍छ । यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू दश कन्‍याको दृष्‍टान्त आफ्‍ना चेलाहरू येशूको दोस्रो आगमनका लागि तयार रहून् भन्‍नका लागि उहाँले दश कन्‍याको दृष्‍टान्त (मत्ती 25:1-13) भन्‍नुभयो । उहाँका श्रोताहरूलाई यहूदी विवाहको प्रथा थाहा भएको हुनाले उनीहरूले यो उखान बुझ्‍न सके । जब यहूदीहरूले मागी विवाहका लागि तयारी गर्दछन्, तब तिनीहरूले हप्‍तौँ वा महिनौँपछि विवाह गर्ने योजना बनाउँछन् । उचित समयमा, दुलहा आफ्‍नी दुलहीको घरमा जान्‍छन्, जहाँ उनलाई दुलहीले पर्खिरहेकी हुन्‍छिन् । विवाह समारोह आयोजना हुन्‍छ, र दुलहादुलही दुवै दुलहाको घरमा जान्‍छन्, जहाँ भोजको आयोजना गरिन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-apocalypticwriting]])
2396	MAT	25	1	em28	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	उहाँका चेलाहरू उहाँको आगमनको निमित्त तयार हुनुपर्छ भनेर प्रस्‍ट पार्नका लागि बुद्धिमति र निर्बुद्धि कन्याहरूका विषयमा येशूले एउटा दृष्‍टान्त भन्‍नुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
2397	MAT	25	1	pg5i	figs-metonymy	ὁμοιωθήσεται ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν	1	स्‍वर्गको राज्‍य ... हुनेछ	यहाँ “स्वर्गको राज्य” भन्‍नाले परमेश्‍वरले राजाको रूपमा शासन गर्ने कुरा हो । “स्वर्गको राज्य” भन्‍ने वाक्‍यांशलाई मत्तीमा मात्र प्रयोग गरिएको छ । सम्‍भव भए, तपाईंको अनुवादमा “स्‍वर्ग” शब्‍द प्रयोग गर्नुहोस् । तपाईंले यसलाई मत्ती १३:२४ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब स्‍वर्गमा हुनुहुने हाम्रा परमेश्‍वरले आफैँलाई राजाको रूपमा प्रकट गर्नुहुन्‍छ, तब यस्‍तो हुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2398	MAT	25	1	uhj1		λαμπάδας	1	बत्तीहरू	यो यीमध्ये हुन सक्छ १) बत्तीहरू वा २) एउटा लौरोको टुप्पोमा एउटा कपडा बाँधेर त्यस कपडालाई तेलले भिजाएर बनाइने चिराक ।
2399	MAT	25	2	c8nf		πέντε…ἐξ αὐτῶν	1	तिनीहरूमध्ये पाँच जना	“कन्याहरूमध्ये पाँच जना”
2400	MAT	25	3	b37a		οὐκ ἔλαβον μεθ’ ἑαυτῶν ἔλαιον	1	तिनीहरूले आफूसँग कत्ति पनि तेल लगेनन्	“तिनीहरूसँग आफ्ना बत्तीमा हालिएको तेल मात्रै थियो”
2401	MAT	25	5	r458		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँ येशूले कथाको एक नयाँ भाग बताउन थाल्नुहुन्छ ।
2402	MAT	25	5	pvh4	figs-activepassive	χρονίζοντος…τοῦ νυμφίου	1	जब दुलहा आउन ढिला भयो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब दुलहा आउन धेरै समय लिइरहेको थियो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2403	MAT	25	5	qf4b		ἐνύσταξαν πᾶσαι	1	सबै निन्‍द्रामा परे	“दशै जना कन्या निन्द्रामा परे”
2404	MAT	25	6	ufp2		κραυγὴ γέγονεν	1	त्यहाँ कराउन थाल्यो	“कसैले चिच्‍यायो”
2405	MAT	25	7	a3mz	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	येशूले दृष्‍टान्त भन्‍नलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
2406	MAT	25	7	ni6u		ἐκόσμησαν τὰς λαμπάδας ἑαυτῶν	1	आ-आफ्ना बत्तीहरूलाई ठीक पारे	“तिनीहरूले आफ्ना बत्तीहरू मिलाए, ताकि ती चम्किलो प्रकारले बलून्”
2407	MAT	25	8	tsh4	figs-nominaladj	αἱ…μωραὶ ταῖς φρονίμοις εἶπον	1	निर्बुद्धिहरूले बुद्धिमतीहरूलाई भने	यी नामिक विशेषणलाई विशेषणका रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “निर्बुद्धि कन्‍याहरूले बुद्धिमती कन्याहरूलाई भने” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-nominaladj]])
2408	MAT	25	8	i1r7	figs-idiom	αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται	1	हाम्रा बत्तीहरू निभ्‍न लागेका छन्	यो एउटा वाक्‍पद्धति हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “हाम्रा बत्तीहरूको आगो निभ्‍न लागेका छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2409	MAT	25	10	q6q9	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	येशूले दश कन्याहरूको दृष्‍टान्त भन्‍न सकाउनुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
2410	MAT	25	10	rfh6		ἀπερχομένων δὲ αὐτῶν	1	जब तिनीहरू गए	“पाँच जना निर्बुद्धि कन्या बाहिर गए”
2411	MAT	25	10	jej8	figs-ellipsis	ἀγοράσαι	1	किन्‍नलाई	बुझेको जानकारीलाई स्‍पष्‍ट रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अलि धेरै तेल किन्‍न” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2412	MAT	25	10	t229		αἱ ἕτοιμοι	1	जति जना तयार थिए	पाँच जना कन्या जससँग फाल्तु तेल थियो
2413	MAT	25	10	g29i	figs-activepassive	ἐκλείσθη ἡ θύρα	1	ढोका बन्‍द गरियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “नोकरहरुले ढोका बन्द गरिदिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2414	MAT	25	11	e5pz	figs-explicit	ἄνοιξον ἡμῖν	1	हाम्रो लागि खोलिदिनुहोस्‌	अस्‍पष्‍ट जानकारीलाई स्‍पष्‍ट रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “हाम्रो निम्ति ढोका खोलिदिनुहोस्, ताकि हामी भित्र आउन सकौँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2415	MAT	25	12	z5u1		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
2416	MAT	25	12	h4a8		οὐκ οἶδα ὑμᾶς	1	म तिमीहरूलाई चिन्‍दिनँ	“तिमीहरू को हौ भन्‍ने कुरा मलाई थाहा छैन ।” यो दृष्‍टान्‍तको अन्‍त्‍य हो ।
2417	MAT	25	13	hn7w	figs-metonymy	οὐκ οἴδατε τὴν ἡμέραν, οὐδὲ τὴν ὥραν	1	त्‍यो दिन वा घडी तिमीहरूलाई थाहा छैन	यहाँ “दिन” र “घडी”ले ठीक समयलाई जनाउँछ । अस्‍पष्‍ट जानकारीलाई स्‍पष्‍ट रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसको पुत्र कति बेला आउने छ भनी ठीक समय तिमीहरूलाई थाहा छैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2418	MAT	25	14	cn21	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	येशूका चेलाहरू उहाँको अनुपस्थितिमा विश्‍वासयोग्य रहनुपर्छ र उहाँको आगमनको लागि तयार हुनुपर्छ भनेर प्रस्‍ट पार्नका लागि उहाँले विश्‍वासयोग्य र विश्‍वासहीन नोकरहरूका बारेमा एउटा दृष्‍टान्त भन्‍नुहुन्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
2419	MAT	25	14	zqi2		ὥσπερ	1	यो ... जस्तै हो	“यो” शब्दले स्वर्गको राज्यलाई जनाउँछ (मत्ती १३:२४) ।
2420	MAT	25	14	wv71		ἀποδημῶν	1	यात्रामा जान लागेको	“जान तयार भएको” वा “छिट्टै जान लागेको”
2421	MAT	25	14	vhw1		παρέδωκεν αὐτοῖς τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ	1	तिनीहरूलाई आफ्नो सम्‍पत्तिको जिम्‍मा दिए	“तिनीहरूलाई आफ्नो सम्पत्तिको हेरविचार गर्ने जिम्मा दिए”
2422	MAT	25	14	fmb3		τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ	1	तिनको सम्पत्ति	“तिनको जायजेथा”
2423	MAT	25	15	i81u	translate-bmoney	πέντε τάλαντα	1	पाँच सिक्‍काहरू	“सुनका पाँच सिक्‍काहरू ।” यसलाई आजको आधुनिक पैसामा अनुवाद नगर्नुहोस् । एक सुनको “सिक्‍का” बीस वर्षको ज्याला बराबरको मूल्य थियो । यस दृष्‍टान्तले पाँच, दुई, र एक सिक्‍कासाथै त्यहाँ संलग्‍न भएको ठूलो परिमाणको सम्पत्तिलाई तुलना गर्दछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “पाँच झोला सुन” वा, “पाँच झोला सुन, हरेक मोल करिब २० वर्षको ज्‍याला” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bmoney]])
2424	MAT	25	15	vyj2	figs-ellipsis	ᾧ δὲ δύο, ᾧ δὲ ἕν	1	अर्कोलाई तिनले दुई सिक्‍का दिए ... तिनले एक सिक्‍का दिए	यहाँ “सिक्‍का” लाई यसअगिको वाक्‍यको आधारमा बुझ्‍नुपर्दछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अर्कोलाई उनले सुनका दुई सिक्‍का ... एक सिक्का दिए” वा “अर्कोलाई उनले दुई झोला सुन ... एक झोला सुन दिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2425	MAT	25	15	d87u	figs-explicit	κατὰ τὴν ἰδίαν δύναμιν	1	उसको आफ्नै क्षमता अनुसार	अस्‍पष्‍ट जानकारीलाई स्‍पष्‍ट रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “प्रत्येक नोकरको सम्‍पत्तिको व्‍यवस्‍थापन गर्न सक्‍ने सिपअनुसार” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2426	MAT	25	16	qkr2		ἐκέρδησεν ἄλλα πέντε τάλαντα	1	अर्को पाँच सिक्‍का कमायो	“आफ्‍नो लगानीबाट अर्को पाँच सिक्‍का कमायो”
2427	MAT	25	17	m2l8	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	नोकर र सिक्‍काको दृष्‍टान्‍त भन्‍ने कुरालाई येशूले निरन्‍तरता दिनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bmoney]])
2428	MAT	25	17	u4vs		ἐκέρδησεν ἄλλα δύο	1	अरू दुई कमायो	“अर्को दुई सिक्‍का कमायो”
2429	MAT	25	19	ik5q	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	नोकर र सिक्‍काको दृष्‍टान्‍त भन्‍ने कुरालाई येशूले निरन्‍तरता दिनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bmoney]])
2430	MAT	25	19	vc9p		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँ येशूले कथाको नयाँ भाग बताउन सुरु गर्नुहुन्छ ।
2431	MAT	25	20	adz4		πέντε τάλαντα ἐκέρδησα	1	मैले अरू पाँच सिक्‍का बनाएको छु	“मैले अरू पाँच सिक्‍का कमाएको छु”
2432	MAT	25	20	ttf7	translate-bmoney	τάλαντα	1	सिक्‍काहरू	सुनको एक “सिक्‍का” मोल बीस वर्षको ज्‍याला बराबर थियो । यसलाई आधुनिक रुपयाँपैसामा अनुवाद नगर्नुहोस् । तपाईंले यसलाई मत्ती २५:१५ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bmoney]])
2433	MAT	25	21	l5mg		εὖ	1	स्याबास	“तिमीले असल गरेका छौ” वा “तिमीले ठीक गरेका छौ ।” तपार्इंको संस्कृतिमा एउटा मालिक (अधिकारमा हुने व्यक्ति) ले आफ्नो नोकर (ऊभन्दा तल रहने व्यक्ति) ले गरेको कामलाई स्वीकार गरेको देखाउनको निम्ति प्रयोग गर्ने कुनै वाक्यांश हुन सक्छ ।
2434	MAT	25	21	d2s9	figs-idiom	εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου	1	आफ्नो मालिकको खुशीमा सामेल होऊ	“खुशीमा सामेल होऊ” भन्‍ने वाक्‍यांश लक्षणा हो । साथै, मालिकले तृतीय पुरुषमा आफ्‍नै बारेमा कुरा गर्दै छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “आऊ र मसँग खुशी होऊ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2435	MAT	25	22	yhi1	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	नोकर र सिक्‍काको दृष्‍टान्‍त भन्‍ने कुरालाई येशूले निरन्‍तरता दिनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bmoney]])
2436	MAT	25	22	n2xc		δύο τάλαντα ἐκέρδησα	1	मैले अरु दुई सिक्‍का बनाएको छु	“मैले अरू दुई सिक्‍का कमाएको छु”
2437	MAT	25	23	hsb6		εὖ	1	स्याबास	“तिमीले असल गरेका छौ” वा “तिमीले ठीक गरेका छौ ।” तपार्इंको संस्कृतिमा एउटा मालिक (अधिकारमा हुने व्यक्ति) ले आफ्नो नोकर (ऊभन्दा तल रहने व्यक्ति) ले गरेको कामलाई स्वीकार गरेको देखाउनको निम्ति प्रयोग गर्ने कुनै वाक्यांश हुन सक्छ । तपाईंले यसलाई मत्ती २५:२१ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
2438	MAT	25	23	plv7	figs-idiom	εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου	1	आफ्नो मालिकको खुशीमा सामेल होऊ	“खुशीमा सामेल होऊ” भन्‍ने वाक्‍यांश लक्षणा हो । साथै, मालिकले तृतीय पुरुषमा आफ्‍नै बारेमा कुरा गर्दै छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “आऊ र मसँग खुशी होऊ ।” तपाईंले यसलाई मत्ती २५:२१ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2439	MAT	25	24	ial6	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	नोकर र सिक्‍काको दृष्‍टान्‍त भन्‍ने कुरालाई येशूले निरन्‍तरता दिनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bmoney]])
2440	MAT	25	24	m8an	figs-parallelism	θερίζων ὅπου οὐκ ἔσπειρας, καὶ συνάγων ὅθεν οὐ διεσκόρπισας	1	तपार्इंले आफूले नरोपेको ठाउँबाट कटनी गर्नुहुन्छ र नछरेको ठाउँबाट फसल निकाल्नुहुन्छ	“आफूले नरोपेको ठाउँबाट कटनी गर्नुहुन्छ” र “नछरेको ठाउँबाट फसल निकाल्नुहुन्छ” भन्‍ने शब्दहरूको मतलब एउटै हो । तिनीहरू एक किसानलाई जनाउँछन् जसले आफूसँग सम्बन्धित नभएको बाली जम्‍मा गर्‍यो । एक निर्दयी व्‍यापारीको मालिकलाई दोष लगाउनका लागि नोकरले यो अलङ्कार प्रयोग गर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2441	MAT	25	24	au9f		οὐ διεσκόρπισας	1	छर्नु	“बिउ छर्नु ।” यसले हातभरीको बिउलाई माटोमा छर्केर रोप्‍ने कुरालाई जनाउँछ ।
2442	MAT	25	25	wl5c		ἴδε, ἔχεις τὸ σόν	1	हेर, जे तपार्इंको हो यसलाई लिनुहोस्	“हेर्नुहोस्, जे तपार्इंको हो त्यो यहाँ छ”
2443	MAT	25	26	hj83	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	नोकर र सिक्‍काको दृष्‍टान्‍त भन्‍ने कुरालाई येशूले निरन्‍तरता दिनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]])
2444	MAT	25	26	l3jz		πονηρὲ δοῦλε καὶ ὀκνηρέ! ᾔδεις	1	ए दुष्‍ट र अल्छी नोकर, तँलाई थाहा थियो	“तँ दुष्‍ट नोकर होस्, जसले काम गर्न मन गर्दैन । तँलाई थाहा थियो”
2445	MAT	25	26	he3h	figs-parallelism	θερίζω ὅπου οὐκ ἔσπειρα, καὶ συνάγω ὅθεν οὐ διεσκόρπισα	1	मैले नरोपेको ठाउँबाट कटनी गर्छु र नछरेको ठाउँबाट फसल निकाल्छु	“आफूले नरोपेको ठाउँबाट कटनी गर्छु” र “नछरेको ठाउँबाट फसल निकाल्छु” भन्‍ने शब्दहरूको मतलब एउटै हो । तिनीहरू एक किसानलाई जनाउँछन् जसले आफूसँग सम्बन्धित नभएको बाली जम्‍मा गर्‍यो । तपाईंले यसलाई मत्ती २५:२४ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस्, जहाँ नोकरले यी शब्दहरू किसानलाई गाली गर्नका लागि प्रयोग गर्छन् । पाठकले बुझ्‍नुपर्छ कि किसानले वास्तवमा नै आफू अरूहरूले रोपेका कुराहरूलाई जम्‍मा गर्दथे भनेर स्वीकार गरिरहेका थिए तर उनले भन्दैछन् कि त्यसो गर्दा पनि उनी ठीक छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parallelism]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2446	MAT	25	27	rhg9	figs-ellipsis	ἐκομισάμην ἂν τὸ ἐμὸν	1	मेरो पैसा फिर्ता पाउने थिएँ	बुझेको जानकारीलाई स्‍पष्‍ट रूपमा व्‍यक्त गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मैले मेरो आफ्नो पैसा फिर्ता पाउने थिएँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2447	MAT	25	27	n7jd		τόκῳ	1	ब्याज	मालिकको पैसा अस्थाइ रूपमा प्रयोग गरे बापत साहुकारले तिर्ने शुल्क
2448	MAT	25	28	qm6x	figs-parables		0	जोड्ने कथनः	नोकर र सिक्‍काको दृष्‍टान्‍त भन्‍ने कुरालाई येशूले अन्‍त्‍य गर्नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-parables]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bmoney]])
2449	MAT	25	28	paw8		ἄρατε…τὸ τάλαντον	1	सुनको सिक्‍का लेओ	मालिकले अरु नोकरलाई अह्राउँदै छन् ।
2450	MAT	25	28	b1ge	translate-bmoney	τὸ τάλαντον	1	सिक्‍का	सुनको एक “सिक्‍का” मोल बिस वर्षको ज्‍याला बराबर थियो । यसलाई आधुनिक रुपयाँपैसामा अनुवाद नगर्नुहोस् । तपाईंले यसलाई मत्ती २५:१५ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-bmoney]])
2451	MAT	25	29	e5py	figs-explicit	τῷ…ἔχοντι	1	सबैजना जससँग छ	यसको अर्थ हुन्‍छ, जुन मानिससँग कुनै कुरा भने, त्‍यो कुरालाई बुद्धिमानीसाथ प्रयोग पनि गर्दछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसले आफूसित भएका कुरालाई राम्रोसँग प्रयोग गर्दछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2452	MAT	25	29	r7lv		καὶ περισσευθήσεται	1	अझ धेरै दिइने छ	“अझ धैरै बढी”
2453	MAT	25	29	pcr5	figs-explicit	τοῦ δὲ μὴ ἔχοντος	1	जससँग छैन, त्‍यससँग भएको पनि त्यसबाट	यसको अर्थ हुन्‍छ, मानिससँग कुनै कुरा छ तर उसले त्‍यो बुद्धिमानीसाथ प्रयोग गर्दैन । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसले आफूसित भएका कुरालाई राम्रोसँग प्रयोग गर्दैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2454	MAT	25	29	mdc1	figs-activepassive	ἀρθήσεται	1	त्यसबाट खोसिनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले खोस्‍नुहुने छ” वा “म खोस्‍ने छु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2455	MAT	25	30	c2vb	figs-metonymy	τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον	1	बाहिरी अन्‍धकार	यहाँ “बाहिरी अन्धकार” भनेको परमेश्‍वरले उहाँलाई इन्कार गर्ने मानिसहरूलाई पठाउनुहुने स्थानको लागि प्रतिस्थापन शब्द हो । यो त्यो स्थान हो जुन परमेश्‍वरबाट सदाको लागि अलग गरिएको हुन्छ । तपाईंले यसलाई मत्ती ८:१२ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरबाट टाढा रहेको अँध्यारो स्थान” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2456	MAT	25	30	zy3k	translate-symaction	ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων	1	रुवाइ र दाह्रा किटाइ	“दाह्रा किटाइ” भनेको प्रतीकात्मक कार्य हो जसले चरम निराशा र दुःखभोगलाई जनाउँछ । तपाईंले यसलाई मत्ती ८:१२ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् । वैकल्‍पिक अनुवादः “रुँदै र तिनीहरूको चरम कष्‍टलाई व्यक्त गर्दै” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
2457	MAT	25	31	qtg6			0	जोड्ने कथनः	अन्‍त्यको दिनमा येशू दोस्रोपल्ट आउनुहुँदा, उहाँले कसरी मानिसहरूको न्‍याय गर्नुहुने छ उहाँले आफ्‍ना चेलाहरूलाई भन्‍न सुरु गर्नुहुन्‍छ ।
2458	MAT	25	31	e7um	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र	येशूले तृतीय पुरुषमा आफ्नै बारेमा बोल्‍दै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2459	MAT	25	32	f2w9	figs-activepassive	καὶ συναχθήσονται ἔμπροσθεν αὐτοῦ πάντα τὰ ἔθνη	1	उहाँको सामु सबै जातिहरू भेला गराइनेछन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उहाँले सबै जातिहरूलाई उहाँको सामुन्‍ने भेला गर्नुहुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2460	MAT	25	32	kd14		ἔμπροσθεν αὐτοῦ	1	उहाँको सामुन्‍ने	“उहाँको अगाडि”
2461	MAT	25	32	ndf5	figs-metonymy	πάντα τὰ ἔθνη	1	सबै जातिहरू	यहाँ “जातिहरू”ले मानिसहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सबै देशका सबै मानिसहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2462	MAT	25	32	nk18	figs-simile	ὥσπερ ὁ ποιμὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων	1	जसरी गोठालाले आफ्ना भेडाहरूलाई बाख्राहरूबाट छुट्ट्याउँछ	येशूले कसरी मानिसहरूलाई छुट्ट्याउनुहुनेछ भनी वर्णन गर्न उहाँले उपमाको प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
2463	MAT	25	33	pbq9	figs-metaphor	καὶ στήσει τὰ μὲν πρόβατα ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ, τὰ δὲ ἐρίφια ἐξ εὐωνύμων	1	उनले भेडाहरूलाई आफ्नो दायाँ हातपट्टि र बाख्राहरूलाई आफ्‍नो बायाँ हातपट्टि राख्‍ने छन्	यो अलङ्कार हो, जसको अर्थ मानिसको पुत्रले सारा मानिसलाई अलग गर्नुहुनेछ । उहाँले धर्मी मानिसलाई आफ्‍नो दायाँ हातपट्टि र पापीहरूलाई आफ्‍नो बायाँ हातपट्टि राख्‍नुहुनेछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2464	MAT	25	34	t8pp	figs-123person	ὁ Βασιλεὺς…αὐτοῦ	1	राजा ... उनको दाहिनेपट्टि	यहाँ, “राजा” भनेको मानिसको पुत्रको लागि अर्को नाउँ हो । येशूले तृतीय पुरुषमा आफ्नै बारेमा बोल्‍दै हुनुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “म, राजाले ... मेरो दायाँ हातपट्टि” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2465	MAT	25	34	ze81	figs-activepassive	δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός μου	1	आओ, तिमीहरू जो मेरो पिताबाट धन्यका भएका छौ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “आओ, तिमीहरू जसलाई मेरो पिताले आशिष् दिनुभएको छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2466	MAT	25	34	h2k9	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός μου	1	मेरो पिता	यो परमेश्‍वरको लागि महत्त्वपूर्ण नाउँ हो जसले परमेश्‍वर र येशूको बीचको सम्बन्धलाई वर्णन गर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2467	MAT	25	34	b57r	figs-activepassive	κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν	1	तिमीहरूका लागि तयार पारिएको राज्‍यलाई अधिकार गर	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले तिमीहरूका निम्ति तयार पार्नुभएको राज्यमाथि अधिकार गर” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2468	MAT	25	34	yj1p	figs-metonymy	κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν	1	तिमीहरूका लागि तयार पारिएको राज्‍य	यहाँ “राज्य” ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरले गर्नुहुने शासनलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरको शासनको आशिष् ग्रहण गर्नु, जुन उहाँले हामीलाई दिने योजना गर्नुभएको छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2469	MAT	25	34	cdi8		ἀπὸ καταβολῆς κόσμου	1	संसारको सृष्‍टिदेखि	“उहाँले सर्वप्रथम यस संसारको सृष्‍टि गर्नुभएको समयदेखि”
2470	MAT	25	37	yh3p	figs-nominaladj	οἱ δίκαιοι	1	धर्मीहरू	यसलाई विशेषणको रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “धर्मी मानिसहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-nominaladj]])
2471	MAT	25	37	cs5d	figs-ellipsis	ἢ διψῶντα	1	अथवा तिर्खाएका	बुझ्‍ने सक्‍ने जानकारीलाई स्‍पष्‍ट रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अथवा हामीले कहिले तपाईंलाई तिर्खाउनुभएको देख्‍यौँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2472	MAT	25	38	h52x	figs-ellipsis	ἢ γυμνὸν	1	अथवा नाङ्गो	यो पद ३७ बाट सुरु भएका प्रश्‍नहरूको श्रृङ्खलाको अन्त्य हो । बुझिएको जानकारी स्पष्‍ट रूपमा भन्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अथवा कहिले हामीले तपाईंलाई नाङ्गो देख्‍यौँ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2473	MAT	25	40	m6mi	figs-123person	ὁ Βασιλεὺς	1	राजा	यो मानिसको पुत्रको अर्को नाउँ हो । येशूले तृतीय पुरुषमा आफ्नै बारेमा कुरा गर्दै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2474	MAT	25	40	i2aq		ἐρεῖ αὐτοῖς	1	तिनीहरूलाई भन्‍नेछन्	“उहाँको दाहिने हातपट्टिकाहरूलाई भन्‍नेछन्”
2475	MAT	25	40	mhe2		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
2476	MAT	25	40	acs3		ἑνὶ…τῶν ἐλαχίστων	1	सानोभन्‍दा सानोलाई	“सबैभन्दा कम महत्त्वपूर्णमध्ये एकलाई”
2477	MAT	25	40	nh4y	figs-gendernotations	τούτων τῶν ἀδελφῶν μου	1	यहाँ मेरा भाइहरू	यहाँ “भाइहरू” ले राजाको आज्ञापालन गर्ने कुनै पुरुष वा स्‍त्री दुवैलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यहाँ मेरा भाइहरू र बहिनीहरूलाई” वा “मेरा भाइहरू र बहिनीहरूजस्‍तै मानिसहरूलाई” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-gendernotations]])
2478	MAT	25	40	k4hb		ἐμοὶ ἐποιήσατε	1	त्यो मेरो निम्ति नै गर्‍यौ	“त्यो तिमीहरूले मेरो निम्ति गरेको म मान्‍नेछु”
2479	MAT	25	41	z1nh	figs-123person	τότε ἐρεῖ καὶ	1	त्‍यसपछि उनले भन्‍नेछन्	“त्‍यसपछि राजाले ।” येशूले तृतीय पुरुषमा आफ्नै बारेमा बोल्‍दै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2480	MAT	25	41	pr8n		κατηραμένοι	1	तिमीहरू श्रापितहरू	“तिमीहरू जसलाई परमेश्‍वरले श्राप दिनुभएको छ”
2481	MAT	25	41	hqf5	figs-activepassive	τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον, τὸ ἡτοιμασμένον	1	अनन्त आगो जुन तिमीहरूका लागि तयार गरिएको हो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अनन्तको आगो जुन परमेश्‍वरले तयार पार्नुभएको छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2482	MAT	25	41	g51u		τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ	1	उहाँका दूतहरू	उहाँका सहयोगीहरू
2483	MAT	25	43	g6ec	figs-ellipsis	γυμνὸς καὶ οὐ περιεβάλετέ με	1	नाङो, तर तिमीहरूले मलाई पहिराएनौ	यहाँ “थिए” पछि “नाङ्गो” प्रयोग भएको बुझिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “म नाङो थिएँ, “तिमीहरूले मलाई कपडाहरू दिएनौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2484	MAT	25	43	tq4x	figs-ellipsis	ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ	1	बिरामी थिएँ र झ्यालखानामा थिएँ	यहाँ “थिए” पछि “बिरामी” प्रयोग भएको बुझिन्‍छ वैकल्‍पिक अनुवादः “म बिरामी थिएँ र झ्यालखानामा पनि थिएँ ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2485	MAT	25	44	f3dc			0	सामान्य जानकारीः	यो मत्ती २३:१ मा मा सुरु भएको कथाको आखिरी भाग हो, जहाँ येशूले उद्धार र अन्‍तिम न्‍यायको बारेमा शिक्षा दिनुहुन्‍छ ।
2486	MAT	25	44	zyc5			0	जोड्ने कथनः	यस युगको अन्तमा येशूले कसरी मानिसहरूको न्याय गर्नुहुनेछ भन्‍ने कुरा उहाँले आफ्ना चेलाहरूलाई यस खण्डमा बताउन टुङ्ग्याउनुहुन्छ ।
2487	MAT	25	44	hiy6		ἀποκριθήσονται καὶ αὐτοὶ	1	तिनीहरूले पनि जवाफ दिनेछन्	“उहाँको देब्रेपट्टि भएकाहरूले पनि जवाफ दिनेछन्”
2488	MAT	25	45	nm2e		ἑνὶ τούτων τῶν ἐλαχίστων	1	यिनीहरूमध्ये सानोभन्‍दा सानो	“मेरा मानिसहरूमा सबैभन्दा कम महत्त्वकाहरूमध्ये कुनै एक जनालाई पनि”
2489	MAT	25	45	whu5		οὐδὲ ἐμοὶ ἐποιήσατε.	1	त्‍यो तिमीहरूले मेरो निम्ति गरेनौ	“त्यो तिमीहरूले मेरो निम्ति नगरेको म मान्‍नेछु” वा “वास्तवमा त्यो म नै थिएँ जसलाई तिमीहरूले सहायता गरेनौ”
2490	MAT	25	46	m6me		καὶ ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον	1	यिनीहरू अनन्‍तको दण्‍डमा जानेछन्	“राजाले यिनीहरू त्‍यस्‍तो ठाउँमा पठाउने छन्, जहाँ यिनीहरूले कहिल्यै नसकिने दण्‍ड पाउनेछन्”
2491	MAT	25	46	nj72	figs-ellipsis	οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιον	1	तर धर्मीहरूचाहिँ अनन्‍त जीवनमा	बुझेको जानकारीलाई स्‍पष्‍ट पार्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तर राजाले धर्मीहरूलाई चाहिँ त्‍यस्‍तो ठाउँमा पठाउनुहुनेछ, जहाँ तिनीहरूले सदासर्वदा परमेश्‍वरको साथमा बस्‍न पाउनेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2492	MAT	25	46	kq5b	figs-nominaladj	οἱ…δίκαιοι	1	धर्मीहरू	यो नामिक विशेषणलाई विशेषणका रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “धर्मी मानिसहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-nominaladj]])
2493	MAT	26	intro	mtq8			0		मत्ती २६ सामान्य टिपोटहरू संरचना र ढाँचा केही अनुवादहरूले पढ्नलाई सजिलो बनाउनलाई कविताको हरेक पङ्क्तिलाई बाँकीको खण्‍डभन्दा दायाँतिर केही पर सार्छन् । यूएलटीले २६:३१ मा भएको कवितसासँग यसै गर्छ, जुन पुरानो करारबाट लिइएका शब्दहरू हुन् । यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू भेडाहरू इस्राएलका मानिसहरूलाई जनाउनका लागि धर्मशास्‍त्रमा भेडा एउटा समान्‍य बिम्‍ब हो । तापनि मत्ती २६:३१ मा येशूले “भेड” शब्‍द आफ्‍ना चेलाहरूका लागि प्रयोग गर्नुभयो र उहाँलाई गिरफ्‍तार गरिँदा उनीहरू भाग्‍नेछन् भन्‍नुभयो । निस्‍तारचाड निस्‍तारचाड त्‍यो पर्व हो, जति बेला परमेश्‍वरले मिश्रीहरूका जेठा छोराहरूलाई मार्नुभएको, तर इस्राएलीहरूलाई “निस्‍तार” अर्थात् छुटकारा दिनुभएको र तिनीहरूलाई बचाउनुभएको सम्‍झना गर्न यहूदीहरूले उत्‍सव मनाउँदछन् । देह र रगत खाने यो मत्ती २६:२६-२८ खण्‍डले येशूले आफ्‍ना चेलाहरूका साथमा अन्‍तिपटक भोजन गर्नुभएको कुराको वर्णन गर्दछ । यस बेला, येशूले चेलाहरूलाई भन्‍नुभयो, कि तिनीहरूले जे खाइरहेका र पिइरहेका थिए, सो उहाँको देह र रगत थियो । करिब सबैजसो ख्रीष्‍टिएन मण्‍डलीले यो भोजको सम्‍झना गर्नका लागि “प्रभुभोज”, “युखारिस्ट”, वा “पवित्र “प्रभुभोज”, को आयोजना गर्दछ । यस अध्यायमा भएका अनुवादका अन्य सम्भाव्य कठिनाइहरू येशूलाई यहूदाको चुम्‍बन यहाँ मत्ती २६:४९ ले यहूदाले कसरी येशूलाई चुम्‍बन गर्‍यो, र यसरी सिपाहीहरूले गिरफ्‍तार गर्न उहाँलाई चिने, सो कुरा लेखिएको छ । यहूदीहरूले एकअर्कालाई अभिवादन गर्दा उनीहरूले एकअर्कालाई चुम्‍बन गर्दथे । “म परमेश्‍वरको मन्‍दिर नष्‍ट पार्न सक्षम छु” दुई जना मानिसले येशूलाई (मत्ती २६:६१) मा यसो भनेर दोष लगाए, कि उहाँले यरूशलेमको मन्‍दिरलाई नष्‍ट पार्नुहुन्‍छ र त्‍यसपछि “तीन दिनमा” फेरि बनाउनुहुन्‍छ । परमेश्‍वरले उहाँलाई मन्दिर नष्‍ट पार्ने र फेरि बनाउने अधिकार दिनुभएको छ भनी उहाँले दाबी गरेर उहाँले परमेश्‍वरको अपमान गरेको भनी तिनीहरूले उहाँलाई दोष लगाए । उहाँले सँच्‍चै भन्‍नुभएको चाहिँ यो थियो, यदि यहूदी अधिकारीहरूले त्‍यो मन्‍दिरलाई भत्काइदिन्छन् भने, उहाँले निश्‍चय पनि त्‍यसलाई तीन दिनमा खडा गरिदिनुहुने छ (यूहन्‍ना २:१९) ।
2494	MAT	26	1	t5mz			0	सामान्य जानकारीः	यो कथाको नयाँ भागको सुरुवात हो जसले येशूको क्रूसमा मृत्यु, मृत्यु र पुनरुत्थानको बारेमा बताउँदछ । येशूले आफ्ना चेलाहरूलाई उहाँले कसरी कष्‍ट भोग्‍नुपर्नेछ र मर्नुहुनेछ भनेर यस खण्डमा बताउन सुरुवात गर्नुहुन्छ ।
2495	MAT	26	1	i35c		καὶ ἐγένετο ὅτε	1	यो यसो हुन आयो कि जब	“त्यसपश्‍चात” वा “तब, त्यसपछि ।” यो वाक्‍यांशले कथालाई येशूको शिक्षादेखि पछि के भयो, सो कुरा पुर्‍याउँदछ ।
2496	MAT	26	1	xiv4		πάντας τοὺς λόγους τούτους	1	यी सबै शब्दहरू	यसले मत्ती २४:३ मा सुरु गरेर येशूले सिकाउनुभएका सबै कुराहरूलाई जनाउँछ ।
2497	MAT	26	2	g4lh	figs-activepassive	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς τὸ σταυρωθῆναι	1	मानिसका पुत्र क्रुसमा टाँगिनको निम्ति सुम्पिनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “केही मानिसहरूले मानिसका पुत्रलाई अरू मानिसहरूका हातमा सुम्पनेछन् जसले उहाँलाई क्रूसमा टाँग्‍नेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2498	MAT	26	2	r9px	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र	येशूले तृतीय पुरुषमा आफैँलाई जनाउँदै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2499	MAT	26	3	wew3	writing-background		0	जोड्ने कथनः	यी पदहरूले येशूलाई गिरफ्‍तार गर्ने र मार्ने यहूदी अगुवाहरूको योजनाको बारेमा पृष्‍ठभूमि जानकारी प्रदान गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-background]])
2500	MAT	26	3	eps8	figs-activepassive	συνήχθησαν	1	एकसाथ भेला भए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “एकसाथ आए” वा “एकसाथ भेटघाट गरे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2501	MAT	26	4	hi4x		δόλῳ	1	येशूलाई छलसित	“येशूलाई गुप्‍त रूपले”
2502	MAT	26	5	u4fh	figs-ellipsis	μὴ ἐν τῇ ἑορτῇ	1	चाडको समयमा होइन	अगुवाहरूले जे कुरा चाडको समयमा गर्न चाहँदैनथे, सो कुरालाई अझ स्‍पष्‍ट पार्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “हामी चाडको समयमा येशूलाई मार्नेछैनौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2503	MAT	26	5	s9p7		ἐν τῇ ἑορτῇ	1	चाड	यो हरेक वर्षको निस्तारको चाड हो ।
2504	MAT	26	6	v2up			0	जोड्ने कथनः	यस खण्‍डले एउटी स्‍त्रीले येशूको मृत्यु हुनअगि उहाँको शिरमा तेल खन्याएकी कुराको विवरण सुरु गर्छ ।
2505	MAT	26	6	zq3j		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले कथाको एउटा नयाँ भाग बताउन थाल्‍छन् ।
2506	MAT	26	6	hg3s	figs-explicit	Σίμωνος τοῦ λεπροῦ	1	सिमोन भन्‍ने एक कुष्‍ठरोगी	यसको अर्थ यो मानिसको कुष्‍ठरोगलाई येशूले निको पार्नुभएको थियो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2507	MAT	26	7	ukb9		ἀνακειμένου	1	उहाँ टेबुलमा अडेस लगाएर बसिरहनुभएको थियो	“येशू कोल्टे परेर बसिरहनुभएको थियो ।” मानिसहरू प्रायः खाना खाने समयमा बस्‍ने आसनलाई व्याख्या गर्ने तपार्इंको भाषाको शब्दलाई तपार्इंले यहाँ प्रयोग गर्न सक्‍नुहुन्छ ।
2508	MAT	26	7	yxf8		προσῆλθεν αὐτῷ γυνὴ	1	एउटी स्‍त्री उहाँकहाँ आई	“एउटी स्‍त्री येशूकहाँ आई”
2509	MAT	26	7	bhs8	translate-unknown	ἀλάβαστρον	1	सिङ्गमरमरको एउटा शीशी	नरम ढुङ्गाबाट बनेको एउटा भाँडो जुन किन्‍नलाई धेरै महँगो पर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-unknown]])
2510	MAT	26	7	yu67		μύρου βαρυτίμου	1	अत्तर	सुगन्धित वासना आउने तेल
2511	MAT	26	7	ea5e		κατέχεεν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ	1	त्यसले उहाँको टाउकोमा खन्याईदिई	येशूको आदर गर्न ती स्‍त्रीले यसो गरेकी हुन् ।
2512	MAT	26	8	vit4	figs-rquestion	εἰς τί ἡ ἀπώλεια αὕτη?	1	यसरी नोक्सानी गर्नुको कारण के हो ?	ती स्‍त्रीले गरेको कामले गर्दा रीस उठेर चेलाहरूले यो प्रश्‍न सोध्‍दछन् । वैकल्पिक अनुवादः “यस अत्तरको नोक्सान गरेर यस स्‍त्रीले खराब काम गरेकी छे !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2513	MAT	26	9	y83e	figs-activepassive	ἐδύνατο γὰρ τοῦτο πραθῆναι πολλοῦ καὶ δοθῆναι	1	यसलाई धेरै मूल्‍यमा बेचेर त्‍यो रकम गरिबलाई दिन सकिन्थ्यो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनले यसलाई धेरै मूल्‍यमा बेच्न र त्‍यो रकम दिन सक्‍थिन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2514	MAT	26	9	f76h	figs-nominaladj	πτωχοῖς	1	गरिबहरूलाई	यहाँ “गरिबहरू”लाई विशेषणका रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “गरिब मानिसहरूलाई” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-nominaladj]])
2515	MAT	26	10	pfv1	figs-rquestion	τί κόπους παρέχετε τῇ γυναικί?	1	तिमीहरूले यी स्‍त्रीलाई किन दुःख दिइरहेका छौ ?	येशूले आफ्‍ना चेलाहरूलाई हप्‍काउन यो प्रश्‍न सोध्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूले यी स्‍त्रीलाई कष्‍ट नदेओ !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2516	MAT	26	10	fg3v	figs-you	παρέχετε	1	तिमीहरू किन दुःख दिइरहेका छौ	“तिमीहरू” जति सबै वहुवचन हुन् र चेलाहरूलाई जनाउँछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
2517	MAT	26	11	wsp9	figs-nominaladj	τοὺς πτωχοὺς	1	गरिबहरू	यसलाई विशेषणका रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “poor people” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-nominaladj]])
2518	MAT	26	12	vk5w		τὸ μύρον	1	अत्तर	यो सुवासना दिने तेल हो । तपाईंले यसलाई मत्ती २६:७ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
2519	MAT	26	13	xs1w		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
2520	MAT	26	13	g45l	figs-activepassive	ὅπου ἐὰν κηρυχθῇ τὸ εὐαγγέλιον τοῦτο	1	यो सुसमाचार सारा संसारभरि जहाँजहाँ प्रचार गरिन्‍छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जहाँजहाँ मानिसहरूले यो सुसमाचार प्रचार गर्दछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2521	MAT	26	13	s12m	figs-activepassive	λαληθήσεται καὶ ὃ ἐποίησεν αὕτη εἰς μνημόσυνον αὐτῆς	1	यी स्‍त्रीले गरेकी काम तिनको सम्झनामा बताइनेछ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यी स्‍त्रीले जे काम गरेकी गरेकी छिन्, सो तिनीहरूले याद गर्नेछन् र यिनको बारेमा अरुलाई भन्‍नेछन्” वा “यस स्‍त्रीले के गरिन् भनेर मानिसहरूले सम्झना गर्नेछन् र अरूहरूलाई उनको बारेमा बताउनेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2522	MAT	26	14	i3dy			0	जोड्ने कथनः	यहूदा इस्करियोत येशूलाई पक्रन र मार्नको निम्ति यहूदी अगुवाहरूलाई सहायता गर्न सहमत हुन्छ ।
2523	MAT	26	15	es4b		κἀγὼ ὑμῖν παραδώσω αὐτόν	1	तपाईंहरूको लागि मैले उहाँलाई धोका दिएँ भने	“येशूलाई तपार्इंहरूकहाँ ल्याउन”
2524	MAT	26	15	x7zx		τριάκοντα ἀργύρια	1	तीसवटा चाँदीका सिक्‍का	पुरानो करारको अगमवाणीमा यी नै शब्दहरूको प्रयोग गरिएको हुँदा, यसलाई आधुनिक पैसामा परिवर्तन गर्नुभन्दा यिनै शब्दहरूलाई नै यहाँ राख्‍नुहोस् ।
2525	MAT	26	15	lyl7	translate-numbers	τριάκοντα ἀργύρια	1	तीसवटा चाँदीका सिक्‍का	“तीस सिक्‍काहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
2526	MAT	26	16	w1e4		ἵνα αὐτὸν παραδῷ	1	उहाँलाई धोका दिन	“उहाँलाई तिनीहरूको हातमा दिन”
2527	MAT	26	17	e7wc			0	जोड्ने कथनः	यसले येशूले आफ्‍ना चेलाहरूका साथमा निस्‍तारचाडको उत्‍सव मनाउनुभएको कुराको वर्णन गर्दछ ।
2528	MAT	26	17	f3s2		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले कथाको एउटा नयाँ भाग बताउन थाल्‍छन् ।
2529	MAT	26	18	hc78	figs-quotesinquotes	ὁ δὲ εἶπεν, ὑπάγετε εἰς τὴν πόλιν πρὸς τὸν δεῖνα καὶ εἴπατε αὐτῷ, ὁ διδάσκαλος λέγει, ὁ καιρός μου ἐγγύς ἐστιν; πρὸς σὲ ποιῶ τὸ Πάσχα μετὰ τῶν μαθητῶν μου.	1	उहाँले भन्‍नुभयो, “सहरमा एक जना व्यक्तिकहाँ जाओ र उसलाई भन, ‘गुरुले भन्‍नुहुन्छ, “मेरो समय नजिकै आइपुगेको छ । म तिम्रो घरमा चेलाहरूसँगै निस्तार-चाड मनाउन चाहन्छु ।”’”	यसमा उद्धरणहरूभित्र उद्धरणहरू रहेका छन् । तपाईंले प्रत्‍यक्ष उद्धरणहरूलाई अप्रत्‍यक्ष उद्धरणहरूमा लेख्‍न सक्‍नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उहाँले आफ्ना चेलाहरूलाई सहरभित्र कुनै एक जना व्यक्तिकहाँ गएर गुरुज्यूले यस्तो भन्‍नुहुन्छ भनेर बताइदिनू भनेर भन्‍नुभयो, ‘मेरो समय नजिकै आएको छ । म मेरा चेलाहरूसँग निस्तार-चाड तिम्रो घरमा मनाउनेछु ।’” वा “उहाँले आफ्ना चेलाहरूलाई सहरभित्र कुनै एक जना व्यक्तिकहाँ गएर गुरुज्यूले उहाँको समय नजिकै आएको छ र उहाँले आफ्ना चेलाहरूसँग निस्तार-चाड त्यस व्यक्तिको घरमा मनाउनुहुनेछ भनेर त्यस व्यक्तिलाई बताइदिनू भनेर भन्‍नुभयो ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotesinquotes]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
2530	MAT	26	18	r4tg		ὁ καιρός μου	1	मेरो समय	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) “त्यो समय, जसको बारेमा मैले तिमीहरूलाई भनेको थिएँ” वा २) “त्यो समय, जुन परमेश्‍वरले मेरो निम्ति राखिदिनुभएको छ ।”
2531	MAT	26	18	a4i5	figs-idiom	ἐγγύς ἐστιν	1	नजिकै छ	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) “नजिकै छ” वा २) “आएको छ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2532	MAT	26	18	j9pz		ποιῶ τὸ Πάσχα	1	म निस्तार-चाड मनाउनेछु	“निस्तार-चाडको खाना खानु” वा “विशेष खाना खाएर निस्तार-चाड मनाउनु”
2533	MAT	26	20	bga4		ἀνέκειτο	1	उहाँ खानलाई बस्‍नुभयो	तपाईंको समाजमा मानिसहरू खाना खाने समयमा प्रायः बस्‍ने आसनलाई जनाउने शब्दलाई यहाँ प्रयोग गर्नुहोस् ।
2534	MAT	26	21	ehx6		ἀμὴν, λέγω ὑμῖν	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
2535	MAT	26	22	n12r	figs-rquestion	μήτι ἐγώ εἰμι, Κύριε?	1	प्रभु, म त निश्‍चय नै होइन होला ?	“निश्‍चय नै त्यो म होइनँ, के म हुँ, प्रभु ?” सम्भावित अर्थहरू हुन् १) प्रेरितहरूले येशूलाई धोका दिने छैनन् भनी तिनीहरूलाई थाहा भएका हुनाले यो एउटा आलङ्कारिक प्रश्‍न हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “प्रभु, म तपाईंलाई कहिल्‍यै पनि धोका दिनेछैन् !” वा २) येशूले भन्‍नुभएको वाक्‍यले शायद तिनीहरूलाई दुःखी तुल्‍याएको अथवा अलमल्‍याएको हुनाले यो साँच्‍चै प्रश्‍न नै थियो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2536	MAT	26	24	n7dw	figs-123person	ὁ μὲν Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र	येशूले तृतीय पुरुषमा आफैँलाई जनाउँदै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2537	MAT	26	24	x2n9	figs-euphemism	ὑπάγει	1	जानेछ	यहाँ “जानुपर्छ” शब्‍दले नम्र भाषामा मृत्‍युलाई भनेको हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “ऊ आफ्‍नो मृत्‍युमा जानेछ” वा “मर्नेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-euphemism]])
2538	MAT	26	24	vix3	figs-activepassive	καθὼς γέγραπται περὶ αὐτοῦ	1	उनको बारेमा लेखिएअनुसार	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अगमवक्ताले उनको बारेमा धर्मशास्‍त्रमा जसरी लेखे”” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2539	MAT	26	24	hai5	figs-activepassive	τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι’ οὗ ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου παραδίδοται	1	जसको कारण मानिसका पुत्रलाई धोका हुन्छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यो मानिस जसले मानिसका पुत्रलाई धोका दिन्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2540	MAT	26	25	vpq1	figs-rquestion	μήτι ἐγώ εἰμι, Ῥαββεί?	1	रब्बी, पक्‍कै त्यो म होइन ?	“रब्‍बी, के तपाईंलाई धोका दिनै म हुँ?” शादय यहूदाले येशूलाई धोका दिने कुरा इन्‍कार गर्नका लागि उसले यो आलङ्करिक प्रश्‍नको प्रयोग गरेको हुनुपर्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “रब्‍बी, तपाईंलाई धोका दिने निश्‍चय पनि म होइन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2541	MAT	26	25	y9lk	figs-idiom	σὺ εἶπας	1	तिमी आफैँले त्यो भनेका छौ	यो लक्षणा हो, जुन येशूले “हो” भन्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ, तर उहाँले भन्‍न खोजेको पूर्ण रूपमा प्रष्‍ट पनि हुँदैन । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीले भनिरहेका छौ” वा “तिमीले स्वीकार गरिरहेका छौ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2542	MAT	26	26	qh16			0	जोड्ने कथनः	येशूले आफ्‍ना चेलाहरूका साथमा निस्‍तार चाडको उत्सव मनाउनुहुँदा उहाँले प्रभुभोजको स्‍थापना गर्नुभयो ।
2543	MAT	26	26	mr5u		λαβὼν…εὐλογήσας ἔκλασεν	1	लिनुभयो ... आशिष् दिनुभयो ... भाँच्‍नुभयो	तपार्इंले यी शब्दहरूलाई मत्ती १४:१९ मा जसरी अनुवाद गर्नुभएको थियो, सो हेर्नुहोस् ।
2544	MAT	26	27	jd53			1	उहाँले लिनुभयो	“लिनुभयो”लाई तपाईंले मत्ती १४:१९ मा जसरी अनुवाद गर्नुभएको थियो, त्यसरी नै अनुवाद गर्नुहोस् ।
2545	MAT	26	27	tn39	figs-metonymy	ποτήριον	1	कचौरा	यहाँ “कचौरा” भन्नाले कचौरा र त्यसमा भएको दाखमद्यलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2546	MAT	26	27	zb1i		ἔδωκεν αὐτοῖς	1	त्यो तिनीहरूलाई दिनुभयो	“त्यो चेलाहरूलाई दिनुभयो”
2547	MAT	26	27	a9me		πίετε ἐξ αὐτοῦ	1	त्यसबाट पिओ	“यस कचौराबाट दाखमद्य पिओ”
2548	MAT	26	28	l55a		τοῦτο γάρ ἐστιν τὸ αἷμά μου	1	किनकि यो मेरो रगत हो	“किनभने यो दाखमद्य मेरो रगत हो”
2549	MAT	26	28	ct81		τὸ αἷμά…τῆς διαθήκης	1	करारको रगत	“त्यो रगत जसले करार प्रभावकारी भइरहेको छ भन्‍ने कुरा देखाउँछ” वा “त्यो रगत जसले करारलाई सम्भव बनाउँछ”
2550	MAT	26	28	bms3	figs-activepassive	ἐκχυννόμενον	1	बगाइएको छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरो शरीरबाट छिट्टै बहनेछ” वा “जब म मर्छु, मेरा घाउहरूबाट बहनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2551	MAT	26	29	l556		λέγω…ὑμῖν	1	म तिमीहरूलाई भन्दछु	यसले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
2552	MAT	26	29	h85b	figs-idiom	τοῦ γενήματος τῆς ἀμπέλου	1	दाखको फल	यो एउटा वाक्‍पद्धति हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “दाखमद्य” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2553	MAT	26	29	q8zs	figs-metonymy	ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Πατρός μου	1	मेरो पिताको राज्यमा	यहाँ “राज्‍य”ले राजाको रूपमा परमेश्‍वरले गर्नुहुने शासनलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब मेरा पिताले पृथ्‍वीमा उहाँको राज्य स्‍थापना गर्नुहुन्‍छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2554	MAT	26	29	m9vq	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρός μου	1	मेरो पिताको	यो परमेश्‍वरको लागि महत्त्वपूर्ण नाउँ हो जसले परमेश्‍वर र येशूको बीचको सम्बन्धलाई वर्णन गर्दछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2555	MAT	26	30	nzy2			0	सामान्य जानकारीः	पद ३१ मा, अगमवाणी पूरा होस् भनेर नै येशूका सबै चेलाले उहाँलाई छाडेर जानेछन् भनी दर्शाउनका लागि उहाँले जकरिया अगमवक्ताबाट उद्धृत गर्नुहुन्‍छ ।
2556	MAT	26	30	nkw2			0	जोड्ने कथनः	येशू र उहाँका चेलाहरू जैतून डाँडामा जाँदै गर्नुहुँदा उहाँले आफ्ना चेलाहरूलाई शिक्षा दिने कामलाई निरन्तरता दिनुहुन्छ ।
2557	MAT	26	30	ed5k		καὶ ὑμνήσαντες	1	जब उहाँहरूले एउटा भजन गाउनुभएको थियो	परमेश्‍वरलाई प्रशंसाको एउटा गीत
2558	MAT	26	31	v8yl		σκανδαλισθήσεσθε ἐν ἐμοὶ	1	पछि हट्नेछौ	“मलाई छोड्नेछौ”
2559	MAT	26	31	iap6	figs-activepassive	γέγραπται γάρ	1	किनकि यसरी लेखिएको छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनभने जकरिया अगमवक्ताले धेरै समय पहिले धर्मशास्‍त्रमा लेखे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2560	MAT	26	31	u1t5	figs-explicit	πατάξω	1	म ... प्रहार गर्ने छु	यहाँ “म” शब्दले परमेश्‍वरलाई जनाउँछ । यसको अर्थ परमेश्‍वरले नै येशूलाई हानि पुर्‍याउने वा मार्ने अनुमति मानिसहरूलाई दिनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2561	MAT	26	31	mc1e	figs-metaphor	τὸν ποιμένα…τὰ πρόβατα τῆς ποίμνης	1	गोठालो ... बथानका भेडा	यी येशू र चेलाहरूलाई जनाउने अलङ्कारहरू हुन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2562	MAT	26	31	rvk1	figs-activepassive	διασκορπισθήσονται τὰ πρόβατα τῆς ποίμνης	1	बथानका भेडाहरू तितरबितर हुनेछन्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूले बथानका सबै भेडालाई तितरबितर पार्नेछन्” वा “बथानका सबै भेडा चारै दिशातर्फ दौडनेछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2563	MAT	26	32	pj2u	figs-idiom	μετὰ…τὸ ἐγερθῆναί με	1	मलाई उठाइएपछि	यहाँ उठाउनु भनेको मरिगएको कसैलाई पुनः जीवित बनाउने कुरालाई जनाउने वाक्‍पद्धति हो । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले मलाई उठाउनुभएपछि” वा “परमेश्‍वरले मलाई जीवनमा फिर्ता ल्याउनुभएपछि” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2564	MAT	26	33	m2un		σκανδαλισθήσονται	1	पछि हट्नु	तपाईंले यसलाई मत्ती २६:३१ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो सो हेर्नुहोस् ।
2565	MAT	26	34	sf9x		ἀμὴν, λέγω σοι	1	साँच्‍चै म तिमीहरूलाई भन्दछु	“म तिमीहरूलाई साँचो भन्दछु ।” यस वाक्यांशले यसपछि येशूले भन्‍नुहुने कुरामा जोड थप्छ ।
2566	MAT	26	34	ui4y	figs-metonymy	πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι	1	भाले बास्‍न अघि	भालेहरू प्रायः घाम उदाउने समयमा बास्छन्, त्यसैले सुन्‍नेहरूले यी शब्दहरूलाई घाम उदाउने कुराको लागि भएको प्रतिस्थापन शब्दको रूपमा बुझेका हुन सक्‍छन् । तापनि, भाले साँच्‍चिकै बासेको कुरा पनि पछि कथाको एउटा महत्त्वपूर्ण भाग हो, त्यसैले “भाले” शब्दलाई तपाईंको अनुवादमा राख्‍नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2567	MAT	26	34	lx5i		ἀλέκτορα	1	भाले	एउटा नर जातको कुखुरा जसले सूर्य उदाउन लागेको समयमा जोडले कराउँछ
2568	MAT	26	34	h66w		φωνῆσαι	1	बास्छ	यो चाहिँ भालेले ठूलो स्वरले कराउँदा गर्ने कुरालाई जनाउने चलेको नेपाली शब्द हो ।
2569	MAT	26	34	b2rh		τρὶς ἀπαρνήσῃ με	1	तिमीले मलाई तीनपल्ट इन्कार गर्नेछौ	“तिमी मेरा चेला होइनौ भनेर तिमीले तीनपल्टसम्‍म भन्‍नेछौ”
2570	MAT	26	36	lm3n			0	जोड्ने कथनः	येशूले गेतसमनीको बगैँचामा प्रार्थना गरिरहनुभएको घटनाको विवरणलाई यस खण्डले सुरुवात गर्दछ ।
2571	MAT	26	37	ny4m		ἤρξατο λυπεῖσθαι	1	व्याकुल हुन लाग्‍नुभयो	“उहाँ धेरै निराश हुनुभयो”
2572	MAT	26	38	gf7k	figs-synecdoche	περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου	1	मेरो प्राण गहिरो शोकमा छ	यहाँ “प्राण”ले सम्‍पूर्ण व्‍यक्तिलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “म धेरै निराश छु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
2573	MAT	26	38	c43t	figs-idiom	ἕως θανάτου	1	मृत्युसम्‍म	यो एउटा वाक्‍पद्धति हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “र म मर्न सक्‍छु जस्तो मलाई लाग्छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2574	MAT	26	39	kcz4	figs-idiom	ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ	1	घोप्‍टो पर्नुभयो	उहाँले प्रार्थना गर्नको निम्ति आफ्नो मुहारलाई जानाजान जमिनतर्फ झुकाउनुभयो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2575	MAT	26	39	nuv7	guidelines-sonofgodprinciples	Πάτερ μου	1	मेरो पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो जसले परमेश्‍वर र येशूको बीचको सम्बन्धलाई देखाउँदछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2576	MAT	26	39	f254	figs-metaphor	παρελθέτω ἀπ’ ἐμοῦ τὸ ποτήριον τοῦτο	1	यो कचौरा मबाट हटिजाओस्	येशूले क्रूसमा मर्नुपर्ने कुरा समेत गरेर, उहाँले गर्नैपर्ने कुराहरू चाहिँ एक तीतो पेय पदार्थ भए झैँ गरी बताउनुहुन्छ जुन परमेश्‍वरले उहाँलाई एउटा कचौराबाट पिउनका लागि अह्राउनुभएको छ । “कचौरा” शब्द चाहिँ नयाँ करारमा एउटा महत्त्वपूर्ण शब्द हो, त्यसैले त्यससँग मिल्‍ने खालको शब्दलाई तपाईंको अनुवादमा प्रयोग गर्ने कोसिस गर्नुहोस् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2577	MAT	26	39	i7rr	figs-metonymy	τὸ ποτήριον τοῦτο	1	यो कचौरा	यहाँ “कचौरा” शब्‍द लक्षणा हो जसले कचौरा र त्‍यसमा हुने कुरालाई जनाउँछ । कचौरामा भएको कुरा येशूले सहनुपर्ने दुःखकष्‍टलाई जनाउने अलङ्कार हो । येशूले, दुःख र मृत्‍यु जुन उहाँले चाँडै भोग्‍नुपर्ने छ भनी उहाँलाई थाहा छ, सम्‍भव भए, उहाँले त्‍यो भोग्‍नु नपरोस् भनी पितासँग बिन्‍ती गरिरहनुभएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2578	MAT	26	39	k5in	figs-ellipsis	πλὴν οὐχ ὡς ἐγὼ θέλω, ἀλλ’ ὡς σύ	1	तरै पनि मैले इच्छा गरेजस्तो होइन, तर तपाईंले इच्छा गर्नुभएजस्तो होस्	यसलाई पूर्ण वाक्‍यको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तर म जे इच्‍छा गर्दछु, सो नगर्नुहोस्, तर तपाईं जे इच्‍छा गर्नुहुन्‍छ, सो गर्नुहोस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2579	MAT	26	40	ev7s	figs-you	λέγει τῷ Πέτρῳ, οὕτως οὐκ ἰσχύσατε…γρηγορῆσαι	1	उहाँले पत्रुसलाई भन्‍नुभयो, “के ... लागि पनि जागा	येशूले पत्रुससँग कुरा गर्नुभए तापनि, “तिमीहरू” शब्‍द बहुवचन हो र यसले पत्रुस, याकूब र यूहन्‍नालाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
2580	MAT	26	40	c11a	figs-rquestion	οὕτως οὐκ ἰσχύσατε μίαν ὥραν γρηγορῆσαι μετ’ ἐμοῦ?	1	के तिमीहरू मसँग एक घण्टाको लागि पनि जागा रहन सकेनौ	पत्रुस, याकूब र यूहन्‍नालाई हप्‍काउनका लागि येशूले यो प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरू एक घण्‍टा पनि मसँग जागा रहन नसकेकोमा मलाई खिन्‍नता हुन्‍छ !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2581	MAT	26	41	buv4	figs-abstractnouns	μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν	1	तिमीहरू परीक्षामा नपर्नको निम्ति	यहाँ भाववाचक नाउँ “परीक्षा”लाई क्रियापदको रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कसैले पनि तिमीहरूलाई पाप गर्ने परीक्षामा नपारोस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
2582	MAT	26	41	ny5w	figs-metonymy	τὸ μὲν πνεῦμα πρόθυμον, ἡ δὲ σὰρξ ἀσθενής	1	आत्मा त तयार छ, तर शरीर भने कमजोर छ	यहाँ “आत्‍मा” लक्षणा हो, र यसले मानिसको असल गर्ने इच्‍छाहरूलाई जनाउँछ । अनि “शरीर” भन्‍नाले व्यक्तिको शरीरको खाँचोहरू र इच्‍छाहरूलाई जनाउँछ । येशूको भनाइको अर्थ, चेलाहरूसँग परमेश्‍वरको इच्‍छा पूरा गर्ने इच्‍छा भएको हुन सक्छ, तर मानव रूपमा भने तिनीहरू कमजोर छन् र धेरैपटक असफल हुन्छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
2583	MAT	26	42	pz9l		ἀπελθὼν	1	उहाँ जानुभयो	“येशू जानुभयो”
2584	MAT	26	42	tqp8	translate-ordinal	ἐκ δευτέρου	1	दोस्रो पटक	पहिलो पटकको कुरालाई मत्ती २६:३९ मा वर्णन गरिएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-ordinal]])
2585	MAT	26	42	ch7t	guidelines-sonofgodprinciples	Πάτερ μου	1	मेरो पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो जसले परमेश्‍वर र येशूको बीचको सम्बन्धलाई वर्णन गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2586	MAT	26	42	b6cn	figs-metaphor	εἰ οὐ δύναται τοῦτο παρελθεῖν, ἐὰν μὴ αὐτὸ πίω	1	यदि मैले नपिइकन यो जाँदैन भने	“यदि यो जानका लागि एउटै उपाय भनेको मैले पिउनु हो भने ।” येशूले आफूले गर्नुपर्ने कामको विषयमा त्यो कुनै तीतो पेय पदार्थ भए झैँ गरी बताउनुहुन्छ जुन पिउनलाई परमेश्‍वरले उहाँलाई आदेश दिनुभएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2587	MAT	26	42	td6g	figs-metaphor	εἰ…τοῦτο	1	यदि यो	यहाँ “यो” शब्दले कचौरा र त्‍यसमा भएको कुरालाई जनाउँछ, जुन मत्ती २६:३९ मा जस्तै गरी दुःखभोगको लागि अलङ्कार हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2588	MAT	26	42	i135	figs-metaphor	ἐὰν μὴ αὐτὸ πίω	1	जब सम्म म यो पिउँदिन	“जबसम्म म यसबाट पिउँदिन” वा “जबसम्म म यो कष्‍टको कचौराबाट पिउँदिन ।” यहाँ “यो” शब्दले कचौरा र त्‍यसमा भएको कुरालाई जनाउँछ, जुन मत्ती २६:३९ मा जस्तै गरी दुःखभोगको लागि अलङ्कार हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]])
2589	MAT	26	42	xsk1	figs-activepassive	γενηθήτω τὸ θέλημά σου	1	तपाईंकै इच्‍छा पूरा होस्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तपाईं जे चाहानुहुन्‍छ, सो पूरा होस्” वा “जे गर्न तपाईं चाहनुहुन्छ सो गर्नुहोस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2590	MAT	26	43	lts9	figs-idiom	ἦσαν…αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι	1	तिनीहरूका आँखा लोलाएका थिए	यो एउटा वाक्‍पद्धति हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीहरूलाई धेरै निद्रा लागेको थियो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2591	MAT	26	44	v3i9	translate-ordinal	ἐκ τρίτου	1	तेस्रो पटक	पहिलो पटकको कुरालाई मत्ती २६:३९ मा वर्णन गरिएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-ordinal]])
2592	MAT	26	45	vvp9	figs-rquestion	καθεύδετε τὸ λοιπὸν καὶ ἀναπαύεσθε?	1	के तिमीहरू अझै पनि सुतिरहेका छौ र आराम गरिरहेका छौ ?	चेलाहरू सुतिरहेका हुनाले तिनीहरूलाई हप्‍काउनका लागि येशूले यो प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरू अझै सुतिरहेका र आराम गरिरहेका हुनाले मलाई खिन्‍नता हुन्‍छ !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2593	MAT	26	45	rw3r	figs-idiom	ἤγγικεν ἡ ὥρα	1	त्यो घडी आइरहेछ	यो एउटा वाक्‍पद्धति हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यो समय आइसकेको छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2594	MAT	26	45	g9hi	figs-activepassive	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου παραδίδοται	1	मानिसको पुत्रलाई धोका दिइँदै छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “कसैले मानिसको पुत्रलाई धोका दिँदैछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2595	MAT	26	45	ell4	figs-123person	ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र	येशूले तृतीय पुरुषमा आफैँलाई जनाउँदै हुनुहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2596	MAT	26	45	g9eb	figs-metonymy	παραδίδοται εἰς χεῖρας ἁμαρτωλῶν	1	पापीहरूको हातमा धोका दिइँदै छ	यहाँ “हातमा” शब्‍दले शक्ति वा अधीनतालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “पापीहरूका शक्तिमा सुम्‍पिइएको” वा “धोका दिइएको ताकि पापीहरूले उहाँमाथि शक्ति पाउन सकून्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2597	MAT	26	45	yx8v		ἰδοὺ	1	हेर	“मैले तिमीहरूलाई जे भन्‍न गइरहेको छु, त्यसमा ध्यान लगाओ”
2598	MAT	26	47	hsv7			0	जोड्ने कथनः	यहूदाले येशूलाई धोका दिएको र धार्मिक अगुवाहरूले उहाँलाई गिरफ्‍तार गरेको कथा यहाँबाट सुरु हुन्‍छ ।
2599	MAT	26	47	rlp9		καὶ ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος	1	जब उहाँ बोलिरहनुभएको थियो	“जब येशू बोलिरहनुभएको थियो”
2600	MAT	26	47	e26h		ξύλων	1	लाठाहरू	व्यक्तिलाई हिर्काउन कडा काठका ठूला टुक्राहरू
2601	MAT	26	48	qb4y	writing-background	δὲ	1	अब ... उनलाई नै पक्रनू	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले यहूदा र येशूलाई धोका दिनका लागि उसले योजना गरेको सङ्केतको बारेमा पृष्‍ठभूमि जानकारी भन्‍दछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-background]])
2602	MAT	26	48	gw8m	figs-quotations	λέγων, ὃν ἂν φιλήσω, αὐτός ἐστιν; κρατήσατε αὐτόν.	1	भन्दै, “जसलाई म चुम्बन गर्छु, उनी नै हुन् । उनलाई नै पक्रनू ।”	यो प्रत्‍यक्ष उद्धरणलाई अप्रत्‍यक्ष उद्धरणका रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसलाई उसले चुम्बन गर्छ, उहाँ नै त्यो व्यक्ति हुनुहुन्छ जसलाई तिनीहरूले पक्रनुपर्छ भनेर उसले सङ्केत दिएको थियो ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
2603	MAT	26	48	m23z		ὃν ἂν φιλήσω	1	जसलाई मैले चुम्बन गर्छु	“उहाँ जसलाई म चुम्बन गर्छु” वा “त्यो मानिस जसलाई म चुम्बन गर्छु”
2604	MAT	26	48	nr34		φιλήσω	1	म चुम्बन गर्छु	यो एक व्यक्तिको शिक्षकलाई अभिवादन गर्ने आदरपूर्ण तरिका थियो ।
2605	MAT	26	49	uig8		προσελθὼν τῷ Ἰησοῦ	1	ऊ येशूकहाँ आयो	“यहूदा येशूकहाँ आयो”
2606	MAT	26	49	cyb7		κατεφίλησεν αὐτόν	1	उसले उहाँलाई चुम्बन गर्‍यो	“उसले उहाँलाई चुम्बन गरेर भेट्यो ।” असल मित्रहरूले एक अर्कालाई गालामा चुम्बन गर्थे, तर एक चेलाले उसको गुरूलाई सम्भवतः आदर देखाउनका लागि चुम्बन गर्थ्यो । यहूदाले येशूलाई कसरी चुम्बन गर्‍यो भनेर कसैले पनि पक्‍का गरी जान्दैन ।
2607	MAT	26	50	w3d6		ἐπέβαλον τὰς χεῖρας	1	त्यसपछि तिनीहरू आए	यहाँ “तिनीहरू” ले लाठा र तरवार बोकेका मानिसहरूलाई जनाउँछ जो यहूदा र धार्मिक अगुवाहरूका साथमा आएका थिए ।
2608	MAT	26	50	vmd1		ἐπέβαλον τὰς χεῖρας ἐπὶ τὸν Ἰησοῦν, καὶ ἐκράτησαν αὐτόν	1	येशूमाथि हात हाले, र उहाँलाई समाते	“येशूलाई पक्रे, र उहाँलाई गिरफ्‍तार गरे”
2609	MAT	26	51	vm6s		καὶ ἰδοὺ	1	हेर	यहाँ “हेर” शब्दले यसपछि आएको आश्‍चर्यपूर्ण जानकारीप्रति ध्यान लगाउनका लागि हामीलाई सचेत गराउँछ ।
2610	MAT	26	52	tj6n	figs-metonymy	οἱ λαβόντες μάχαιραν	1	तिनीहरू जसले आफ्‍नो तरवार उठाउँछन्	“तरवार” शब्द कसैलाई तरवारले मार्ने कार्यलाई जनाउने प्रतिस्थापन शब्द हो । अस्‍पष्‍ट जानकारीलाई स्‍पष्‍ट हुने गरेर व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसले अरूहरूलाई मार्न तरवार उठाउँछन्” वा “जो अरू मानिसहरूलाई मार्न चाहन्छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2611	MAT	26	52	w357		μάχαιραν, ἐν μαχαίρῃ ἀπολοῦνται	1	तरवार चाहिँ तरवारद्वारा नै नष्‍ट हुनेछ	“तरवारको माध्‍यमले मारिनेछन्” वा “कसैले तरवारले तिनीहरूलाई मार्नेछन्”
2612	MAT	26	53	kgx8	figs-rquestion	ἢ δοκεῖς ὅτι οὐ δύναμαι παρακαλέσαι τὸν Πατέρα μου, καὶ παραστήσει μοι ἄρτι πλείω δώδεκα λεγιῶνας ἀγγέλων?	1	के तिमी विचार गर्दछौ ... स्वर्गदूतहरूका ... पुकार्न सक्दिन ?	येशूले आफूलाई गिरफ्‍तार गर्ने मानिसहरूलाई रोक्‍न सक्‍नुहुन्‍छ भनी तरवार बोक्‍ने मानिसलाई जवाफ दिनका लागि उहाँले प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूले जान्‍नुपर्छ, कि म ... पुकार्न सक्छु ... स्वर्गदूतहरू ... ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2613	MAT	26	53	eb7i	figs-you	δοκεῖς	1	के तिमी विचार गर्दछौ	यहाँ “तिमी” एकवचन हो र तरवार बोक्‍ने मानिसलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
2614	MAT	26	53	g3zq	guidelines-sonofgodprinciples	τὸν Πατέρα μου	1	मेरो पिता	यो परमेश्‍वरको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो जसले परमेश्‍वर र येशूको बीचको सम्बन्धलाई वर्णन गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2615	MAT	26	53	tfw8	translate-numbers	πλείω δώδεκα λεγιῶνας ἀγγέλων	1	बाह्र पल्‍टनभन्दा बढी स्वर्गदूतहरू	“पल्‍टन” शब्द चाहिँ सैनिक शब्द हो जसले लगभग ६,००० सिपाहीहरूको समूहलाई जनाउँछ । येशूको भनाइको अर्थ उहाँलाई गिरफ्‍तार गर्ने मानिसहरूलाई सजिलै रोक्‍नका लागि परमेश्‍वरले प्रशस्‍त स्‍वर्गदूत पठाउनुहुन्‍छ । स्वर्गदूतहरूको वास्तविक सङ्ख्या महत्त्वपूर्ण छैन । वैकल्‍पिक अनुवादः “स्वर्गदूतहरूका १२ वटा ठूला समूहहरूभन्दा बढी” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-numbers]])
2616	MAT	26	54	teq5	figs-rquestion	πῶς οὖν πληρωθῶσιν αἱ Γραφαὶ, ὅτι οὕτως δεῖ γενέσθαι?	1	तर मैले त्‍यसो गरेको भए, यस्तो हुनुपर्छ भनी धर्मशास्‍त्रले भनेको कसरी पूरा हुने थियो त ?	आफैलाई गिरफ्‍तार गर्ने अनुमति येशूले यी मानिसलाई किन दिँदै हुनुहुन्‍छ भनी स्‍पष्‍ट पार्न उहाँले प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तर यदि मैले त्‍यसो गरेको भए, हुनैपर्छ भनी परमेश्‍वरले धर्मशास्‍त्रले भन्नुभएका कुरा मैले पूरा हुन दिने थिएन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2617	MAT	26	55	yf4p	figs-rquestion	ὡς ἐπὶ λῃστὴν ἐξήλθατε μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων συνλαβεῖν με?	1	के तिमीहरू तरवार र लाठाहरू लिएर चोरलाई झैँ मलाई पक्रन आएका छौ ?	येशूले आफूलाई गिरफ्‍तार गर्नेहरूका गलत कार्यहरू दर्शाउनका लागि उहाँले यो प्रश्‍न प्रयोग गर्नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिमीहरूलाई थाहा छ, कि म चोर होइनँ, त्यसैले तिमीहरू मलाई पक्रनको निम्ति तरवार र लाठाहरू लिएर आउनु गलत हो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2618	MAT	26	55	q9vq		ξύλων	1	लाठाहरू	मानिसहरूलाई हिर्काउनको निम्ति बनाइएको कडा खालका काठका ठूला टुक्राहरू
2619	MAT	26	55	e8dq	figs-explicit	ἐν τῷ ἱερῷ	1	मन्दिरमा	येशू वास्‍तविक मन्‍दिरभित्र हुनुहुन्थेन भन्‍ने अर्थ दिइएको छ । उहाँ मन्‍दिर वरिपरिको चोकमा हुनुहुन्थ्यो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2620	MAT	26	56	ygn7	figs-activepassive	πληρωθῶσιν αἱ Γραφαὶ τῶν προφητῶν	1	अगमवक्ताहरूले लेखेका कुरा पूरा होस् भनेर	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अगमवक्ताहरूले धर्मशास्‍त्रमा लेखेका सबै कुरा म पूरा गर्नेछु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2621	MAT	26	56	i2jp		ἀφέντες αὐτὸν	1	उहाँलाई छोडे	तिनीहरू त्यहाँ उहाँसँग बस्‍नुपर्ने बेलामा तिनीहरूले उहाँलाई छोडे भन्‍ने अर्थ दिने शब्द तपार्इंको भाषामा छ भने, त्यसलाई यहाँ प्रयोग गर्नुहोस् ।
2622	MAT	26	57	f6nj			0	जोड्ने कथनः	यहूदी धार्मिक अगुवाहरूका महासभाका सामु येशूको जाँच भएको वर्णन यहाँबाट सुरु हुन्‍छ ।
2623	MAT	26	58	jui3		ὁ δὲ Πέτρος ἠκολούθει αὐτῷ	1	तर पत्रुसले उहाँलाई पछ्‍याए	“पत्रुसले येशूलाई पछ्‍याए”
2624	MAT	26	58	isd4		τῆς αὐλῆς τοῦ ἀρχιερέως	1	प्रधान पूजाहारीको आँगन	प्रधान पूजाहारीको घरको छेउमा भएको खुल्ला ठाउँ
2625	MAT	26	58	v8th		καὶ εἰσελθὼν ἔσω	1	उनी भित्र गए	“पत्रुस भित्र गए”
2626	MAT	26	59	i8jw		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले कथाको एउटा नयाँ भाग बताउन थाल्‍छन् ।
2627	MAT	26	59	jwz5		αὐτὸν θανατώσωσιν	1	तिनीहरूले उहाँलाई मृत्युदण्‍ड दिन सकून् भनेर	यहाँ “तिनीहरू” शब्दले मुख्य पूजाहारीहरू र महासभाका सदस्‍यहरूलाई जनाउँछ ।
2628	MAT	26	59	u6v9		αὐτὸν θανατώσωσιν	1	तिनीहरूले उहाँलाई मृत्युदण्‍ड दिन सकून् भनेर	“उहाँलाई मार्न कारण होस् भनेर”
2629	MAT	26	60	m6n5		προσελθόντες δύο	1	दुईजना अगि आए	“दुईजना मानिसहरू अगाडि आए” वा “दुईजना साक्षीहरू अगि आए”
2630	MAT	26	61	a8lf	writing-quotations	εἶπον, οὗτος ἔφη, δύναμαι καταλῦσαι τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ, καὶ διὰ τριῶν ἡμερῶν οἰκοδομῆσαι.	1	यो मानिसले यसो भन्यो, ‘मैले परमेश्‍वरको मन्दिरलाई भत्काएर यसलाई तीन दिनमा पुनर्निर्माण गर्न सक्छु ।’	यदि तपाईंको भाषाले उद्धरण भित्र उद्धरण राख्‍न दिँदैन भने, तपाईंले यसलाई एकल उद्धरणको रूपमा पुनः लेख्‍न सक्‍नुहुन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यो मानिसले भन्‍यो, कि उसले ... दिनमा पुनर्निर्माण गर्न सक्दछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-quotations]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
2631	MAT	26	61	i5n4		οὗτος ἔφη	1	यो मानिसले यसो भन्यो	“यो मानिस येशूले यसो भन्यो”
2632	MAT	26	61	mbq1		διὰ τριῶν ἡμερῶν	1	तीन दिनमा	“तीन दिन भित्रमा”, सूर्य तीनपल्‍ट अस्ताउनभन्दा अगाडि, “तीन दिनपछि” होइन, जब सूर्य तेस्रो पटकको लागि अस्ताइसकेको हुन्छ ।
2633	MAT	26	62	v6j9		τί οὗτοί σου καταμαρτυροῦσιν?	1	यी मानिसहरूले तिम्रो विरुद्धमा दिइरहेका गवाही के हो ?	प्रधान पूजाहारीले येशूलाई साक्षीहरूले के भनेका बारेमा सोधिरहेका छैनन् । उनले येशूलाई साक्षीहरूलाई गलत भनेको प्रमाणित गर्न आग्रह गरिरहेका छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “साक्षीहरूले तिम्रो विरूद्धमा भनिरहेका कुरामा तिम्रो प्रतिक्रिया के छ ?”
2634	MAT	26	63	mm28	guidelines-sonofgodprinciples	ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ	1	परमेश्‍वरको पुत्र	यो ख्रीष्‍ट र परमेश्‍वरको बीचको सम्‍बन्‍धका बारेमा वर्णन गर्ने महत्त्वपूर्ण नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2635	MAT	26	63	lry9		τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος	1	जीवित परमेश्‍वर	यहाँ “जीवित” भन्‍ने शब्‍दले अरू मानिसले पूजा गर्ने सबै देवता र मूर्तिहरूदेखि इस्राएलका परमेश्‍वरलाई फरक देखाउँछ । इस्राएलका परमेश्‍वर मात्र जीवित हुनुहुन्‍छ, र उहाँको मात्र कार्य गर्ने शक्ति छ । तपाईंले यसलाई मत्ती १६:१६ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो, सो हेर्नुहोस् ।
2636	MAT	26	64	gi6v	figs-idiom	σὺ εἶπας	1	तपार्इं आफैँले नै भन्‍नुभएको छ	यो लक्षणा हो, जसलाई येशूले “हो” भनी जनाउन प्रयोग गर्नुहुन्‍छ, र यसले उहाँले भन्‍नुभएको कुरालाई पूर्ण रूपले स्‍पष्‍ट पार्दैन । वैकल्‍पिक अनुवादः “तपार्इंले नै भनिरहनुभएको छ” वा “तपाईंले नै स्वीकार गरिरहनुभएको छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2637	MAT	26	64	zu47	figs-you	πλὴν λέγω ὑμῖν, ἀπ’ ἄρτι ὄψεσθε	1	तर म तपाईंहरूलाई भन्छु, अबदेखि उसो तपार्इंले ... देख्‍नुहुनेछ	यहाँ “तपाईंहरू” बहुवचन हो । येशूले प्रधान पूजाहारी र अन्‍य मानिसहरूसँग कुरा गरिराख्‍नुभएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
2638	MAT	26	64	ll8r		ἀπ’ ἄρτι ὄψεσθε τὸν Υἱὸν τοῦ Ἀνθρώπου	1	अबदेखि उसो तपार्इंहरूले मानिसको पुत्रलाई ... देख्‍नुहुनेछ	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) “अबदेखि उसो” भन्‍ने वाक्यांश चाहिँ एउटा वाक्‍पद्धति हो जसले अर्थ तिनीहरूले मानिसको पुत्रलाई भविष्‍यको कुनै समयमा उहाँको शक्तिमा देख्‍नेछन् वा २) “अबदेखि उसो” वाक्यांशको अर्थ येशूको केरकारको समय र त्यसपछिको समयदेखि, येशूले आफैँलाई मसिहको रूपमा देखाउँदै हुनुहुन्छ जो शक्तिशाली र विजयी हुनुहुन्छ ।
2639	MAT	26	64	b6cb	figs-123person	τὸν Υἱὸν τοῦ Ἀνθρώπου	1	मानिसको पुत्र	येशूले तृतीय पुरुषमा आफ्‍नै बारेमा भन्‍दै हुनहुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-123person]])
2640	MAT	26	64	p5px	figs-metonymy	καθήμενον ἐκ δεξιῶν τῆς δυνάμεως	1	शक्तिको दाहिने हारपट्टि बसिरहेको	यहाँ “शक्ति”ले परमेश्‍वरलाई जनाउँछ । “परमेश्‍वरको दाहिने हातपट्टि” बस्‍नु भनेको सङ्केतात्मक कार्य हो जसले परमेश्‍वरबाट महान् सम्‍मान र आदर प्राप्‍त गर्ने कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सर्वशक्तिमान् परमेश्‍वरको छेउमा सम्‍मानको स्थानमा बसिरहेको” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
2641	MAT	26	64	urp9		ἐρχόμενον ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ	1	स्वर्गका बादलहरूमाथि आउँदै गरेका	“स्वर्गका बादलहरूमाथि सवार हुनुभई पृथ्वीमा आउँदै गरेका”
2642	MAT	26	65	srg6	translate-symaction	ὁ ἀρχιερεὺς διέρρηξεν τὰ ἱμάτια αὐτοῦ	1	प्रधान पूजाहारीले आफ्ना लुगाहरू च्याते	आफ्नो लुगा च्यात्‍नु भनेको दुःख वा रीसको चिन्ह थियो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
2643	MAT	26	65	qq51	figs-explicit	ἐβλασφήμησεν	1	यसले ईश्‍वर निन्‍दा बोलेको छ	यसलाई ईश्‍वरनिन्दालाई बोलाउँदा यो बुझिन्छ कि प्रधान पूजाहारीले मत्ती २६:६४ मा भएका येशूका वचनहरूलाई परमेश्‍वर बराबर हुँ भनेर गरेको दाबीको रूपमा बुझे । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2644	MAT	26	65	t68t	figs-rquestion	τί ἔτι χρείαν ἔχομεν μαρτύρων?	1	हामीलाई अरू थप गवाहहरूको आवश्‍यकता किन पर्‍यो ?	प्रधान पूजाहारी र महासभाका सदस्‍यहरूले अरू बढी गवाहहरूका कुरा सुनिरहनु आवश्‍यक छैन भनी जोड दिनका लागि उनले यो प्रश्‍नको प्रयोग गर्छन् । वैकल्‍पिक अनुवादः “हामीलाई अरू साक्षीहरूबाट सुन्नु आवश्यक पर्दैन !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2645	MAT	26	65	wh4h	figs-you	νῦν ἠκούσατε	1	अब तपाईंहरूले ... सुन्‍नुभएको छ	यहाँ “तिमीहरू” शब्‍द बहुवचन हो र परिषद्‌का सदस्‍यहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
2646	MAT	26	67	adc2		τότε ἐνέπτυσαν	1	त्‍यसपछि तिनीहरूले थुके	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) “त्‍यसपछि मानिसहरूमध्‍ये कसैले” वा २) “त्‍यसपछि सिपाहीहरूले ।”
2647	MAT	26	67	g1c2		ἐνέπτυσαν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ	1	उहाँको अनुहारमा थुके	उहाँको अपमान गर्न यसो गरेका थिए ।
2648	MAT	26	68	f2bj		προφήτευσον ἡμῖν	1	हामीलाई अगमवाणी गरी भन्	यहाँ “हामीलाई अगमवाणी गरी भन्” भन्‍नुको अर्थ परमेश्‍वरको शक्तिद्वारा भन् भनेको हो । येसको अर्थ भविष्‍यमा के हुन्‍छ भन्‍नुपर्ने होइन ।
2649	MAT	26	68	b5xe	figs-irony	Χριστέ	1	ख्रीष्‍ट	येशूलाई हिर्काउनेहरूले उहाँ ख्रीष्‍ट हुनुहुन्‍छ भनेर वास्तवमै विचारै गर्दैनन् । उहाँको गिल्‍ला गर्न तिनीहरूले उहाँलाई यसो भने । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-irony]])
2650	MAT	26	69	bsb3			0	सामान्य जानकारीः	धार्मिक अगुवाहरूका येशूको जाँच भइरहँदा त्‍यही समयमा यी घटना घट्छन् ।
2651	MAT	26	69	h5ts			0	जोड्ने कथनः	येशूले भन्‍नुभए जसरी नै, येशूलाई पत्रुसले चिन्छन् भन्‍ने कुरालाई उनले कसरी इन्कार गर्छन् भनेर बताउने कामलाई यस खण्डले सुरुवात गर्छ ।
2652	MAT	26	69	y21l		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले कथाको एउटा नयाँ भाग बताउन थाल्‍छन् ।
2653	MAT	26	70	sp1t		οὐκ οἶδα τί λέγεις	1	तिमीले केको बारेमा कुरा गरिरहेका छौ, मलाई त्यो थाहा छैन	त्यस नोकर्नी केटीले के भन्दै थिई भन्‍ने कुरा पत्रुसले बुझिरहेका थिए । उनी येशूसँग थिए भन्‍ने कुरालाई इन्कार गर्न उनले यी शब्दहरूको प्रयोग गरेका थिए ।
2654	MAT	26	71	ief5		ἐξελθόντα δὲ	1	जब उनी बाहिर गए	“जब पत्रुस बाहिर गए”
2655	MAT	26	71	gyw8		τὸν πυλῶνα	1	बाहिर जाने ढोका	आँगनको वरिपरिको पर्खालमा भएको द्वार
2656	MAT	26	71	s7c4		λέγει τοῖς ἐκεῖ	1	त्‍यहाँ भएकाहरूलाई भनी	“त्‍यहाँ बसिरहेका मनिसहरूलाई भनी”
2657	MAT	26	72	e5xl		καὶ πάλιν ἠρνήσατο μετὰ ὅρκου, ὅτι οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον.	1	उनले फेरि पनि शपथ खाई इन्कार गरे, “म यी मानिसलाई चिन्दिन !”	“उनले शपथ खाँदै फेरि इन्कार गरे, ‘म त्यो मानिसलाई चिन्दिन !’”
2658	MAT	26	73	hde3		ἐξ αὐτῶν	1	तिनीहरूमध्ये कै एकजना	“येशूसँग भएकाहरूमध्येको एकजना”
2659	MAT	26	73	w8ww		καὶ γὰρ ἡ λαλιά σου δῆλόν σε ποιεῖ	1	किनकि तिम्रो बोलीले नै यो सङ्केत गर्दछ	यसलाई नयाँ वाक्‍यको रूपमा अनुवाद गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “हामी यो भन्‍न सक्छौँ, कि तिमी गालीली हौ, किनभने तिमी गालीलको मानिसजस्तै गरी बोल्छौ”
2660	MAT	26	74	edd8		καταθεματίζειν	1	सराप्‍न	“उनी आफैँमाथि सराप परोस् भन्‍न”
2661	MAT	26	74	w87b		ἀλέκτωρ ἐφώνησεν	1	एउटा भाले बास्यो	भाले भनेको एउटा चरा हो, जुन सूर्योदय हुनु ठीक अगि ठूलो स्‍वरले कराउँछ । भालेले निकाल्‍ने आवाजलाई “बास्‍ने” भनिन्छ । तपाईंले यसलाई मत्ती २६:३४ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो, सो हेर्नुहोस् ।
2662	MAT	26	75	nx3j	figs-quotations	καὶ ἐμνήσθη ὁ Πέτρος τοῦ ῥήματος Ἰησοῦ εἰρηκότος, ὅτι πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι, τρὶς ἀπαρνήσῃ με	1	अनि येशूले भन्‍नुभएको वचनलाई पत्रुसले सम्झे, “भाले बास्नु अघि तिमीले मलाई तीनपल्ट अस्वीकार गर्नेछौ ।”	यो प्रत्‍यक्ष उद्धरणलाई अप्रत्‍यक्ष उद्धरणको रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “भाले बास्‍नुअगि पत्रुसले येशूलाई तीनपल्ट इन्‍कार गर्ने छन् भनी उहाँले तिनलाई भन्‍नुभएको कुरालाई तिनले सम्झे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
2663	MAT	27	intro	deu4			0		मत्ती २७ सामान्य टिपोटहरू यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू “उहाँलाई बडा हाकिम पिलातसकहाँ सुम्पिदिए” यहूदी अगुवाहरूले येशूलाई मार्नुअगि तिनीहरूले रोमी बडा हाकिम (गभर्नर) पन्तियस पिलातसबाट अनुमति लिनुपर्ने हुन्‍थ्‍यो । तिनीहरू आफैले येशूलाई मार्ने निर्णय लिन तिनीहरूलाई रोमी कानुनले अनुमति नदिएको हुनाले यसो गर्नुपर्‍यो। पिलातस येशूलाई स्‍वतन्‍त्र गरिदिन चाहान्‍थे, तर तिनीहरूले भयानक दुष्ट कैदी बारब्‍बालाई छोड्‍ने इच्‍छा व्‍यक्त गरे । चिहान येशूलाई गाडिएको चिहान (मत्ती २७:६०) चाहिँ यस्‍तो किसिमको चिहान थियो, जसमा धनी यहूदी परिवारले आफ्‍ना मृतकहरू गाड्‍ने गर्दथे । यो चट्टानमा खोपेर बनाएको एउटा कोठा थियो । त्‍यसमा एकापट्टि समथर भाग थियो, जहाँ लासलाई तेल र सुगन्‍धित मसला दलेर कपडाले बह्रेपछि, तिनीहरूले त्‍यो लास राख्दथे । त्‍यसपछि चिहानको सामु एउटा ठूलो ढुङ्गालाई गुडाएर तिनीहरूले बन्‍द गर्दथे, र यसरी कोही पनि भित्र हेर्न वा पस्‍न सक्दैनथ्‍यो । यस अध्‍यायमा भएका भाषाका महत्‍वपूर्ण अलङ्कारहरू गिल्‍ला येशूको गिल्‍ला गर्न सिपाहीहरूले भने , “यहूदीहरूका राजालाई प्रणाम !” (मत्ती २७:२९) । उहाँ यहूदीहरूका राजा हो भनेर तिनीहरूले विचार गरेनन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-irony]])
2664	MAT	27	1	hvr4			0	जोड्ने कथनः	पिलातसको सामु येशूको जाँच यहाँदेखि सुरु हुन्‍छ ।
2665	MAT	27	1	qe1s		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले कथाको एउटा नयाँ भाग बताउन थाल्छन् ।
2666	MAT	27	1	cm46	figs-explicit	συμβούλιον ἔλαβον…κατὰ τοῦ Ἰησοῦ, ὥστε θανατῶσαι αὐτόν	1	येशूलाई मार्न उहाँको विरुद्ध षड्यन्त्र रचे	येशूलाई मार्न रोमी अगुवाहरूलाई कसरी विश्‍वस्‍त तुल्‍याउने होला भनेर यहूदी अगुवाहरूले योजना गरे । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2667	MAT	27	3	vzf9	figs-events		0	सामान्य जानकारीः	यहूदी धार्मिक अगुवाहरूका महासभाको सामु येशूको जाँच भइसकेपछि यी घटना भए, तर यो घटना पिलातसको सामु येशूको जाँच हुनुअगि वा उक्त अवधिमा नै भएको हो भनेर हामी जान्‍न सक्दैनौँ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-events]])
2668	MAT	27	3	bk8i			0	जोड्ने कथनः	यहूदाले कसरी आफैँलाई मार्‍यो भन्‍ने घटनाको विवरणलाई बताउनका लागि लेखकले येशूको केरकारको विवरण भन्‍न बन्द गरेका छन् ।
2669	MAT	27	3	qm12		τότε ἰδὼν Ἰούδας ὁ παραδιδοὺς αὐτὸν	1	त्यसपछि जब यहूदाले देख्यो	यदि नयाँ कथा सुरु भएको कुरा सङ्केत गर्ने तरिका तपाईंको भाषामा छ भने, तपाईंले त्‍यो यहाँ प्रयोग गर्नुपर्दछ ।
2670	MAT	27	3	v9vj	figs-activepassive	ὅτι κατεκρίθη	1	येशूलाई दण्डाज्ञा भएको देख्यो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यहूदी अगुवाहरूले येशूलाई दण्डाज्ञा दिएका थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2671	MAT	27	3	pe4n		τὰ τριάκοντα ἀργύρια	1	ती चाँदीका तीसवटा सिक्‍का	त्यो पैसा जुन चाहिँ येशूलाई धोका दिनको निम्ति मुख्य पूजाहारीहरूले यहूदालाई दिएका थिए । तपाईंले यसलाई मत्ती २६:१५ मा कसरी अनुवाद गर्नुभयो हेर्नुहोस् ।
2672	MAT	27	4	f6u8	figs-idiom	αἷμα ἀθῷον	1	निर्दोष रगत	यो लक्षणा हो जसले निर्दोष मानिसको मृत्‍युलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यो व्यक्ति जसले मर्नुपर्ने काम गरेको छैन” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2673	MAT	27	4	mf6b	figs-rquestion	τί πρὸς ἡμᾶς?	1	त्‍योसँग हाम्रो के सरोकार ?	यहूदाले भनेको कुरामा आफ्‍नो केही मतलब नभएको जोड दिन यहूदी अगुवाहरूले यो प्रश्‍न सोधे । वैकल्‍पिक अनुवादः “यो हाम्रो समस्‍या होइन !” वा “यो तिम्रो समस्‍या हो !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2674	MAT	27	5	tuh4		ῥίψας τὰ ἀργύρια εἰς τὸν ναὸν	1	उसले ती चाँदीका सिक्‍काहरू मन्दिरमा फ्याँक्यो	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) मन्दिरको चोकमा हुँदा नै उसले ती चाँदीका सिक्‍काहरू फालिदयो, वा २) ऊ मन्दिरको चोकमा खडा थियो र उसले ती चाँदीका सिक्‍काहरू मन्दिरमा फालिदयो ।
2675	MAT	27	6	r5r9		οὐκ ἔξεστιν βαλεῖν αὐτὰ	1	यसलाई ... राख्‍न न्यायसङ्गत हुँदैन	“हाम्रो व्यवस्थाले हामीलाई यो ... राख्‍न अनुमति दिँदैन”
2676	MAT	27	6	ce2x		βαλεῖν αὐτὰ	1	यसलाई ... राख्‍न	“यो चाँदीलाई राख्‍न”
2677	MAT	27	6	gtp3	figs-explicit	τὸν κορβανᾶν	1	ढुकुटी	मन्दिर र पूजाहारीहरूका खाँचो हुने थोकहरू तिनीहरूले जुटाउनका लागि तिनीहरूलाई आवश्‍यक पर्ने पैसा राख्‍ने ठाउँ नै ढुकुटी हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2678	MAT	27	6	j2l8	figs-idiom	τιμὴ αἵματός	1	रगतको मोल	यो लक्षणा हो, जसको अर्थ कसैलाई मार्न सहायता पुर्‍याउने मानिसलाई तिरेको पैसा हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “कुनै मानिसको मृत्युको निम्ति तिरिएको पैसा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2679	MAT	27	7	mtg6		τὸν Ἀγρὸν τοῦ Κεραμέως	1	कुमालेको जमिन	यो त्यो जमिन थियो जुन यरूशलेममा मरेका परदेशीहरूलाई दफन गर्नको निम्ति किनिएको थियो ।
2680	MAT	27	8	nts8	figs-activepassive	ἐκλήθη ὁ ἀγρὸς ἐκεῖνος	1	त्यस जमिनलाई जसलाई ... भनिन्‍छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मानिसहरूले त्‍यो जमिनलाई ... भन्‍छन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2681	MAT	27	8	ag2n		ἕως τῆς σήμερον	1	आजको दिनसम्म	यसको अर्थ मत्तीले यो पुस्तक लेखेको समय हुन्छ ।
2682	MAT	27	9	g1gc			0	सामान्य जानकारीः	भविष्‍यवाणी पूरा हुनलाई यहूदाले आत्महत्‍या हो भनेर दर्शाउनका लागि लेखकले पुरानो करारबाट उद्धृत गर्दछन् ।
2683	MAT	27	9	rj3u	figs-activepassive	τότε ἐπληρώθη τὸ ῥηθὲν διὰ Ἰερεμίου τοῦ προφήτου	1	यसरी यर्मिया अगमवक्ताले भनेका वचन पूरा भयो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यसले यर्मिया अगमवक्ताले भनेका कुरा पूरा गर्‍यो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2684	MAT	27	9	t1dj	figs-activepassive	τὴν τιμὴν τοῦ τετιμημένου, ὃν ἐτιμήσαντο ἀπὸ υἱῶν Ἰσραήλ	1	तिनको निम्ति इस्राएलका छोराहरूद्वारा तोकिएको मूल्‍य	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “इस्राएलका मानिसहरूले तिनलाई तोकेको मूल्‍य” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2685	MAT	27	9	d7l7	figs-metonymy	υἱῶν Ἰσραήλ	1	इस्राएलका छोराहरू	यसले इस्राएलका मानिसहरूमध्‍ये येशूलाई मार्न पैसा तिरिदिनेलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “इस्राएलका मानिसहरूमध्‍ये कोही कोही” वा “इस्राएलका अगुवाहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2686	MAT	27	10	c2ch		συνέταξέν μοι	1	मलाई निर्देशन दिनुभएको थियो	यहाँ “मलाई” शब्दले यर्मियालाई जनाउँछ ।
2687	MAT	27	11	pjc5			0	जोड्ने कथनः	यसले Matthew २७:२ मा सुरु भएको रोमी शासकको सामुन्‍ने येशूको परीक्षाको घटनाको विवरणलाई निरन्तरता दिन्छ ।
2688	MAT	27	11	we3a		δὲ	1	अब	यदि तपार्इंको भाषामा बिरामपछि कुनै कथाको भागलाई निरन्तरता दिनको निम्ति कुनै तरिका छ भने, तपार्इंले त्यसलाई यहाँ प्रयोग गर्न सक्‍नुहुन्छ ।
2689	MAT	27	11	a2e7		τοῦ ἡγεμόνος	1	बडाहाकिम	“पिलातस”
2690	MAT	27	11	a6cm	figs-explicit	αὐτῷ σὺ λέγεις	1	तपार्इंले नै त्यसो भन्‍नुहुन्छ	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) यसो भनेर, येशूले आफूलाई यहूदीहरूका राजा भन्‍नुभयो । वैकल्‍पिक अनुवादः “हो, तपाईंले भने झैँ म हुँ” वा “हो । यो तपाईंले भन्‍नुभएको जस्तै हो” वा २) यसो भनेर, येशूले भन्‍दै हुनुहुन्‍थ्‍यो, कि येशूलाई पिलातसले राजा भनेका हुन्, येशू आफैँले भन्‍नुभएको होइन । वैकल्‍पिक अनुवादः “तपाईं आफैँले त्यसो भन्‍नुभएको छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2691	MAT	27	12	vl3a	figs-activepassive	καὶ ἐν τῷ κατηγορεῖσθαι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀρχιερέων καὶ τῶν πρεσβυτέρων	1	तर जब मुख्य पूजाहारीहरू र एल्डरहरूद्वारा उहाँलाई दोष लगाइयो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “तर जब मुख्य पूजाहारीहरू र एल्डरहरूले उहाँलाई दोष लगाए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2692	MAT	27	13	wn2r	figs-rquestion	οὐκ ἀκούεις πόσα σου καταμαρτυροῦσιν?	1	के तिम्रो विरुद्धमा लगाइएका सबै अभियोग तिमीले सुनेनौ ?	येशू चुपचाप बस्‍नुभएको हुनाले आश्‍चर्यमा परेर पिलातसले यो प्रश्‍न सोधे । वैकल्‍पिक अनुवादः “म अचम्मित छु, कि तिमीले यी मानिसहरूलाई केही जवाफ दिँदैनौ जसले तिमीलाई खराब कामहरूको अभियोग लगाउँदछन् !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-rquestion]])
2693	MAT	27	14	hbm8		οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῷ πρὸς οὐδὲ ἓν ῥῆμα, ὥστε θαυμάζειν τὸν ἡγεμόνα λίαν	1	जवाफ दिनुभएन, त्यसकारण, ती हाकिम बडो आश्‍चर्यचकित भए	“एउटै शब्द पनि बोल्नुभएन; यो कुराले हाकिमलाई ज्यादै आश्‍चर्यचकित बनायो ।” यो चाहिँ येशू बिल्कुलै चुपचाप हुनुहुन्‍थ्‍यो भन्‍ने कुरालाई जोड दिएर भन्‍ने एउटा तरिका हो ।
2694	MAT	27	15	jjp8	writing-background	δὲ	1	अब	लेखकले मत्ती २७:१७ मा सुरुवात भएको घटनामा के हुन्छ भनेर पाठकहरूलाई बुझ्न सहायता गर्न केही जानकारी दिन सकियोस् भनेर मुख्य कथामा बिरामको सङ्केत गर्नलाई यो शब्दलाई यहाँ प्रयोग गरिएको हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-background]])
2695	MAT	27	15	p1ha		ἑορτὴν	1	चाड	यो निस्तारको समयमा मनाइने चाड हो ।
2696	MAT	27	15	pfk6	figs-activepassive	ἕνα τῷ ὄχλῳ δέσμιον, ὃν ἤθελον	1	भीडद्वारा चुनिएको एक जना कैदीलाई	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यो कैदी जसलाई भीडले चुन्‍ने थियो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2697	MAT	27	16	q2iu		εἶχον…δέσμιον ἐπίσημον	1	तिनीहरूसँग ... एउटा कुख्यात कैदी थियो	“त्‍यहाँ एउटा कुख्यात कैदी थियो””
2698	MAT	27	16	svr2		ἐπίσημον	1	कुख्यात	केही खराब काम गरेर राम्ररी परिचित भएको
2699	MAT	27	17	d8hv	figs-activepassive	συνηγμένων…αὐτῶν	1	जब तिनीहरू भेला भएका थिए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “भीड जम्मा भयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2700	MAT	27	17	wrl3	figs-activepassive	τὸν λεγόμενον Χριστόν	1	येशू जसलाई ख्रीष्‍ट भनिन्छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसलाई केही मानिसहरूले ख्रीष्‍ट भन्‍दछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2701	MAT	27	18	jq3c		παρέδωκαν αὐτόν	1	तिनीहरूले येशूलाई तिनीकहाँ ... सुम्पेका थिए	“यहूदी अगुवाहरूले येशूलाई तिनीकहाँ ल्याए ।” पिलातसले येशूको इन्साफ गरून् भनेर तिनीहरूले त्यसो गरेका थिए ।
2702	MAT	27	19	t3mx		καθημένου δὲ αὐτοῦ	1	तर जब तिनी ... बसिरहेका थिए	“जब पिलातस ... बसिरहेका थिए”
2703	MAT	27	19	s5pc		καθημένου…αὐτοῦ ἐπὶ τοῦ βήματος	1	न्याय आसनमा बसिरहेका थिए	“न्‍यायाधीशको आसनमा बसेर ।” न्‍यायाधीशले न्‍यायको फैसला गर्दा त्‍यहाँ बस्‍दछन् ।
2704	MAT	27	19	w4i8		ἀπέστειλεν	1	खबर पठाइन्	“सन्देश पठाइन्”
2705	MAT	27	19	an95		πολλὰ…ἔπαθον σήμερον	1	मैले आज धेरै कष्‍ट भोगेको छु	“म आज धेरै दुःखी भएकी छु”
2706	MAT	27	20	ax1i	writing-background	δὲ	1	अब ... तर येशूलाई मार्न	यहाँ “अब” शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । भीडले बरब्‍बालाई किन चुन्यो भन्‍ने बारेमा मत्तीले पृष्‍ठभूमिको जानकारी दिन्‍छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-background]])
2707	MAT	27	20	et2m	figs-activepassive	τὸν δὲ Ἰησοῦν ἀπολέσωσιν	1	तर येशूलाई मार्न	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “रोमी सिपाहीहरूलाई येशूलाई मार्न लगाउनु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2708	MAT	27	21	x6vf		εἶπεν αὐτοῖς	1	तिनीहरूलाई भने	“भीडलाई सोधे”
2709	MAT	27	22	zl85	figs-activepassive	τὸν λεγόμενον Χριστόν	1	जसलाई ख्रीष्‍ट भनिन्छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसलाई केही मानिसहरूले ख्रीष्‍ट भन्‍दछन्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2710	MAT	27	23	m5jm		ἐποίησεν	1	उनले के गरेका छन्	“येशूले के गरेका छन्”
2711	MAT	27	23	nb7p		οἱ…ἔκραζον	1	तिनीहरू चिच्याए	“भीड चिच्यायो”
2712	MAT	27	24	yj8t	translate-symaction	ἀπενίψατο τὰς χεῖρας ἀπέναντι τοῦ ὄχλου	1	भीडको सामु आफ्ना हात धोए	पिलातसले आफू येशूको मृत्‍युका लागि जिम्‍मेवार छैनन् भनी जनाउन यसो गर्दछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
2713	MAT	27	24	u1fe	figs-metonymy	τοῦ αἵματος	1	रगत	यहाँ “रगत” ले व्यक्तिको मृत्‍युलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मृत्‍यु” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2714	MAT	27	24	de8w		ὑμεῖς ὄψεσθε	1	तिमीहरू आफैँ जान	“यसमा तिमीहरू नै जिम्‍मेवार छौ”
2715	MAT	27	25	n5k1	figs-metonymy	τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐφ’ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν	1	उसको रगत हामी र हाम्रा छोराछोरीहरूमाथि परोस्	यहाँ “रगत” कुनै व्यक्तिको मृत्‍युलाई जनाउने लक्षणा शब्‍द हो । “हामी र हाम्रा छोराछोरीहरूमाथि परोस्” भन्‍ने वाक्‍यांश लक्षणा हो, जसले त्‍यहाँ भएका घटनाको जिम्‍मेवारी तिनीहरूले लिएका कुरालाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “हो ! उसलाई मृत्युदण्ड दिएकोमा हामी र हाम्रा सन्तानहरू खुशीसाथ जिम्मेवार हुनेछौँ !” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2716	MAT	27	26	yb5y		τότε ἀπέλυσεν αὐτοῖς τὸν Βαραββᾶν	1	अनि उनले बारब्बालाई तिनीहरूको लागि छोडिदिए	“पिलातसले भीडका लागि बारब्‍बालाई छोडिदिए”
2717	MAT	27	26	m63d	figs-explicit	τὸν δὲ Ἰησοῦν φραγελλώσας, παρέδωκεν ἵνα σταυρωθῇ	1	तर तिनले येशूलाई कोर्रा लगाए र क्रूसमा टङ्गाउनका लागि दिए	यसमा पिलातसले येशूलाई कोर्रा लगाउन सिपाहीहरूलाई आदेश दिए भन्‍ने बुझिन्‍छ । येशूलाई क्रूसमा टङ्गाउनका लागि सिपाहीहरूको हातमा दिनु भनेको चाहिँ येशूलाई क्रूसमा टङ्गाउनलाई तिनका सिपाहीहरूलाई आदेश दिने कुराको लागि अलङ्कार हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनले आफ्ना सैनिकहरूलाई येशूलाई कोर्रा लगाउन र क्रूसमा टाँग्ने आज्ञा दिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metaphor]] )
2718	MAT	27	26	y3kf		τὸν…Ἰησοῦν φραγελλώσας	2	तिनले येशूलाई कोर्रा लगाए	“येशूलाई कोर्राले पिट्नु” वा “येशूलाई कोर्राले हिर्काउनु”
2719	MAT	27	27	zz45			0	जोड्ने कथनः	यहाँ येशूको क्रसीकरण र मृत्‍युको वर्णन सुरु हुन्‍छ ।
2720	MAT	27	27	bn22		ὅλην τὴν σπεῖραν	1	सिपाहीहरूको पल्टन	“सिपाहीहरूका समूह”
2721	MAT	27	28	nx81		καὶ ἐκδύσαντες αὐτὸν	1	तिनीहरूले उहाँको वस्‍त्र खोलिदिए	“उहाँको लुगा झिकिदिए”
2722	MAT	27	28	qsz5		κοκκίνην	1	लाल	चम्किलो रातो
2723	MAT	27	29	yw94		στέφανον ἐξ ἀκανθῶν	1	काँडाको मुकुट	“काँडा भएका हाँगाहरूबाट बनाइएको मुकुट” वा “ती हाँगाहरूबाट बनाइएको मुकुट, जसमा काँडा थिए”
2724	MAT	27	29	dlz7		κάλαμον ἐν τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ	1	उहाँको दाहिने हातमा एउटा लौरो राखिदिए	राजाले बोक्‍ने राजदण्‍डको प्रतिनिधित्व गर्नका लागि तिनीहरूले येशूको हातमा एउटा लौरो राखिदिए । येशूलाई गिल्‍ला गर्न तिनीहरूले त्‍यसो गरे ।
2725	MAT	27	29	qf8j	figs-irony	χαῖρε, ὁ Βασιλεῦ τῶν Ἰουδαίων	1	प्रणाम, यहूदीहरूका राजा	येशूलाई गिल्‍ला गर्न तिनीहरूले त्‍यसो भने । तिनीहरूले येशूलाई “यहूदीहरूका राजा”, तर उहाँ साँच्‍चै राजा हुनुभएको कुरामा तिनीहरूले विश्‍वासै गरेनन् । अनि तैपनि तिनीहरूले जे भन्‍दै थिए, सो कुरा साँचो थियो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-irony]])
2726	MAT	27	29	gf6a		χαῖρε	1	प्रणाम	“हामी तपार्इंलाई आदर गर्छौं” वा “तपार्इंको आयु लामो होस्”
2727	MAT	27	30	ib5q		καὶ ἐμπτύσαντες εἰς αὐτὸν	1	तिनीहरूले उहाँलाई थुके	“आफ्‍नो थुक जम्‍मा पारेर सिपाहीहरूले येशूलाई थुके”
2728	MAT	27	32	j5wq	figs-explicit	ἐξερχόμενοι	1	जब तिनीहरू बाहिर आए	यसको अर्थ येशू र सिपाहीहरू सहरबाट बाहिर गए । वैकल्‍पिक अनुवादः “जब तिनीहरू यरूशलेमबाट बाहिर आए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2729	MAT	27	32	ies4		εὗρον ἄνθρωπον	1	तिनीहरूले एकजना मानिसलाई भेट्टाए	“सिपाहीहरूले एउटा मानिसलाई देखे”
2730	MAT	27	32	sfj2		τοῦτον ἠγγάρευσαν ἵνα ἄρῃ τὸν σταυρὸν αὐτοῦ	1	जसलाई तिनीहरूले आफ्‍ना साथमा जान जबरजस्‍ती गरे, र यसरी उनले उहाँको क्रुस बोकिदेऊन्	“जसलाई सिपाहीहरूले आफ्‍नो साथमा जान जबरजस्‍ती गरे र यसरी उनले येशूको क्रूस बोक्न सकून्”
2731	MAT	27	33	j6hb	figs-activepassive	τόπον λεγόμενον Γολγοθᾶ	1	गलगथा भनिने ठाउँ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्यो ठाउँ जसलाई मानिसहरूले गलागथा भन्थे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2732	MAT	27	34	f11j	figs-activepassive	πιεῖν οἶνον μετὰ χολῆς μεμιγμένον	1	तिनीहरूले उहाँलाई पित्त मिसाएको दाखमद्य पिउन दिए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उहाँलाई दाखमद्य दिए, जसमा तिनीहरूले पित्त मिसाएका दिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2733	MAT	27	34	e2uk		χολῆς	1	पित्त	तीतो, पहेँलो रङ्गको तरल पदार्थ, जसलाई शरीरले पाचन प्रक्रियाको निम्ति प्रयोग गर्दछ
2734	MAT	27	35	a1y1	figs-explicit	τὰ ἱμάτια αὐτοῦ	1	उहाँका वस्‍त्रहरू	यी येशूले पहिरिरहनुभएका वस्‍त्रहरू थिए । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2735	MAT	27	37	j4s4		τὴν αἰτίαν αὐτοῦ	1	उहाँको विरुद्धमा लागेको आरोप	“उहाँलाई किन क्रूसमा झुण्‍डाइँदै थियो भनेर एउटा लिखित विवरण”
2736	MAT	27	38	zq4b	figs-activepassive	τότε σταυροῦνται σὺν αὐτῷ δύο λῃσταί	1	तब दुईजना डाँकूहरूलाई उहाँसँगै क्रुसमा टङगाइएको थियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सिपाहीहरूले येशूसँग दुईजना डाँकूहरूलाई क्रुसमा चढाए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2737	MAT	27	39	d4fm	translate-symaction	κινοῦντες τὰς κεφαλὰς αὐτῶν	1	तिनीहरूको टाउको हल्लाउँदै	तिनीहरूले येशूको गिल्ला गर्नको निम्ति यसो गरे । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-symaction]])
2738	MAT	27	40	t23i	figs-explicit	εἰ υἱὸς εἶ τοῦ Θεοῦ, καὶ κατάβηθι ἀπὸ τοῦ σταυροῦ	1	यदि तँ परमेश्‍वरका पुत्र होस् भने, क्रूसबाट तल आइज	येशू परमेश्‍वरका पुत्र हुनुहुन्‍छ भनी तिनीहरूले विश्‍वास गरेनन्, त्यसैले यो कुरा उहाँले सत्‍य प्रमाणित गरून् भन्‍ने तिनीहरूको इच्‍छा थियो । वैकल्‍पिक अनुवादः “यदि तँ परमेश्‍वरका पुत्र होस् भने, क्रूसबाट तल ओर्लेर आएर यो कुरा प्रमाणित गर्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2739	MAT	27	40	b5lw	guidelines-sonofgodprinciples	υἱὸς…τοῦ Θεοῦ	1	परमेश्‍वरको पुत्र	यो ख्रीष्‍टको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो जसले परमेश्‍वरसँगको उहाँको सम्बन्धलाई वर्णन गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2740	MAT	27	42	ff4d	figs-irony	ἄλλους ἔσωσεν, ἑαυτὸν οὐ δύναται σῶσαι	1	उसले अरूहरूलाई बचायो, तर आफैँलाई भने बचाउन सक्दैन	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) येशूले अरूहरूलाई बचाउनुभयो वा उहाँले आफैँलाई बचाउन सक्‍नुहुन्छ भन्‍ने कुरा यहूदी अगुवाहरूले विश्‍वास गर्दैनन्, वा २) उहाँले अरूहरूलाई बचाउनुभयो भनेर तिनीहरूले विश्‍वास गर्छन् तर अहिले उहाँले आफैँलाई बचाउन सक्‍नुभएन भनेर उहाँमाथि ठट्टा गरिरहेका छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-irony]])
2741	MAT	27	42	j6l7	figs-irony	Βασιλεὺς Ἰσραήλ ἐστιν,	1	ऊ इस्राएलको राजा हो !	अगुवाहरूले येशूको गिल्‍ला गरिरहेका छन् । तिनीहरूले उहाँलाई “इस्राएलको राजा” भने, तर उहाँ राजा हुनुहुन्छ भनेर तिनीहरूले साँच्‍चै विश्‍वास गर्दैनथे । वैकल्‍पिक अनुवादः “उसले भन्‍दछ कि ऊ इस्राएलको राजा हो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-irony]])
2742	MAT	27	43	w46n			0	जोड्ने कथनः	यहूदी अगुवाहरूले निरन्‍तर येशूको गिल्‍ला गर्छन् ।
2743	MAT	27	43	cl97	figs-quotesinquotes	εἶπεν γὰρ, ὅτι Θεοῦ εἰμι Υἱός.	1	किनकि उसले यस्तो भनेको थियो, ‘म परमेश्‍वरका पुत्र हुँ ।’	यो उद्धरणभित्रको उद्धरण हो । यसलाई अप्रत्‍यक्ष उद्धरणका रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “किनभने येशूले आफूलाई परमेश्‍वरका पुत्र समेत भन्यो ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotesinquotes]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
2744	MAT	27	43	uw85	guidelines-sonofgodprinciples	Θεοῦ…Υἱός	1	परमेश्‍वरको पुत्र	यो येशूको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो जसले परमेश्‍वरसँगको उहाँको सम्बन्धलाई वर्णन गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2745	MAT	27	44	e26y	figs-activepassive	οἱ λῃσταὶ, οἱ συνσταυρωθέντες σὺν αὐτῷ	1	उहाँसँग क्रूसमा टाँगिएका डाँकूहरू	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “सिपाहीहरूले उहाँसँगै क्रूसमा टाँगेका डाँकूहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2746	MAT	27	45	e7z4		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले कथाको एउटा नयाँ भाग बताउन थाल्छन् ।
2747	MAT	27	45	s2l7		ἀπὸ…ἕκτης ὥρας…ἕως ὥρας ἐνάτης	1	छैटौँ पहरदेखि ... नवौँ पहरसम्‍म	“लगभग मध्य दिउँसोदेखि ... तीन घण्‍टासम्‍म” वा “लगभग मध्य दिनको बाह्र बजेदेखि ... दिउँसोको तीन बजेसम्‍म”
2748	MAT	27	45	pi8e	figs-abstractnouns	σκότος ἐγένετο ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν	1	सारा देशलाई अन्धकारले ढाक्यो	अन्‍धकार” शब्‍द भाववाचक नाउँ हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “सारा देशभर अँध्‍यारो भयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
2749	MAT	27	46	qyp7		ἀνεβόησεν ὁ Ἰησοῦς	1	येशू कराउनुभयो	“येशूले पुकार्नुभयो” वा “येशूले चिच्‍च्याउनुभयो”
2750	MAT	27	46	xub2	translate-transliterate	Ἐλωῒ, Ἐλωῒ, λεμὰ σαβαχθάνει	1	इलोई, इलोई लामा सबखथनी	यी शब्दहरू येशूले उहाँको आफ्‍नै भाषामा कराउनुभएको शब्दहरू हुन् । अनुवादकहरूले सामान्यतया यी शब्‍दहरूलाई जस्‍ताको तस्‍तै राख्‍ने गर्दछन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-transliterate]])
2751	MAT	27	48	jm37		εἷς ἐξ αὐτῶν	1	तिनीहरूमध्ये एकजना	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) सिपाहीहरूमध्ये एकजना वा २) तिनीहरूमध्ये एकजना जसले उभिएर हेरिरहेका थिए ।
2752	MAT	27	48	bsy1		σπόγγον	1	स्पन्ज	यो चाहिँ तरल पदार्थलाई सोस्‍नका निम्ति निकालिएको समुद्री जनावर हो । यी तरल पदार्थहरूलाई बाहिर फ्याँक्‍न पनि सकिन्छ ।
2753	MAT	27	48	ny3e		ἐπότιζεν αὐτόν	1	उहाँलाई त्यो पिउन दियो	“येशूलाई त्यो पिउन दियो”
2754	MAT	27	50	fj1v	figs-euphemism	ἀφῆκεν τὸ πνεῦμα	1	आफ्‍नो प्राण त्‍याग्‍नुभयो	यहाँ “प्राण” भन्‍नाले मानिसलाई जीवन दिने तत्व हो । यो वाक्‍यांशले येशू मर्नुभयो भनेको हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “आफ्‍नो प्राण परमेश्‍वरमा सुम्‍पिदिएर उहाँ मर्नुभयो” वा “उहाँले आफ्‍नो अन्‍तिम सास फेर्नुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-euphemism]])
2755	MAT	27	51	w1wq			0	जोड्ने कथनः	जब येशू मर्नुभयो तब भएका घटनाहरूको विवरणलाई यस खण्डले सुरुवात गर्दछ ।
2756	MAT	27	51	a92g		ἰδοὺ	1	हेर	यहाँ “हेर” शब्दले यसपछि आएको आश्‍चर्यजनक जानकारीप्रति ध्यान दिनका लागि हामीलाई सचेत गराउँछ ।
2757	MAT	27	51	m1ic	figs-activepassive	τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ ἐσχίσθη εἰς δύο	1	मन्दिरको पर्दा दुई भाग भएर च्यातियो	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मन्दिरको पर्दा च्‍यातिएर दुई टुक्रा भयो” वा “परमेश्‍वरले मन्दिरको पर्दालाई दुई भाग भएर च्यातिने बनाउनुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2758	MAT	27	52	a1cu	figs-activepassive	καὶ τὰ μνημεῖα ἀνεῴχθησαν, καὶ πολλὰ σώματα τῶν κεκοιμημένων ἁγίων ἠγέρθη	1	चिहानहरू उघारिए, र सन्तहरूका शरीरहरू उठाइए जो निद्रामा परेका थिए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले चिहानहरू खोलिदिनुभयो र धेरै जना ईश्‍वरभक्त मानिसहरूका शरीरहरूलाई बिउँताउनुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2759	MAT	27	52	kj3r	figs-idiom	πολλὰ σώματα τῶν κεκοιμημένων ἁγίων ἠγέρθη	1	निद्रामा परेका सन्तहरूका शरीरहरू बिउँताइए	यहाँ बिउँताउनु भनेको मरिगएको कसैलाई फेरि जीवित बनाउने कुराको लागि वाक्‍पद्धति हो । यसलाई कर्तृ वाच्यमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “परमेश्‍वरले निद्रामा परेका धेरै ईश्‍वरभक्त मानिसहरूका शरीरहरूमा पुनः जीवन हालिदिनुभयो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-idiom]])
2760	MAT	27	52	hgn1	figs-euphemism	κεκοιμημένων	1	जो निद्रामा परेका थिए	यो मर्ने कुरालाई जनाउने नम्र शैली हो । वैकल्‍पिक अनुवादः “मरेका थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-euphemism]])
2761	MAT	27	53	q2x5		καὶ ἐξελθόντες ἐκ τῶν μνημείων μετὰ τὴν ἔγερσιν αὐτοῦ, εἰσῆλθον εἰς τὴν ἁγίαν πόλιν καὶ ἐνεφανίσθησαν πολλοῖς	1	तिनीहरू बाहिर आए ... धेरैकहाँ देखा परे	मत्तीले वर्णन गर्ने घटनाहरूको क्रम (पद ५२ मा “चिहानहरू उघारिए” भन्‍ने शब्दहरूबाट सुरु भएको) अस्‍पष्‍ट छ । भूकम्पपछि जब येशू मर्नुभयो र चिहानहरू उघारिए १) पवित्र मानिसहरू फेरि जीवनमा फर्किआए, र त्यसपछि, येशू बिउँतिनु भएपछि, पवित्र मानिसहरू यरूशलेममा प्रवेश गरे, जहाँ धेरै मानिसहरूले तिनीहरूलाई देखे, वा २) येशू जीवनमा फर्कनुभयो, र त्यसपछि पवित्र जनहरू बिउँतिए र सहरमा प्रवेश गरे, जहाँ धैरै मानिसहरूले तिनीहरूलाई देखे ।
2762	MAT	27	54	f6rz		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले कथाको एउटा नयाँ भाग बताउन थाल्छन् ।
2763	MAT	27	54	vv2g	figs-explicit	οἱ μετ’ αὐτοῦ τηροῦντες τὸν Ἰησοῦν	1	तिनीहरू जसले येशूलाई हेरिरहेका थिए	“तिनीहरू जसले येशूलाई पहरा दिइरहेका थिए ।” यसले अन्य सिपाहीहरूलाई जनाउँछ जसले कप्‍तानको साथमा येशूलाई पहरा दिइरहेका थिए । वैकल्‍पिक अनुवादः “तिनीसँग भएका अन्य सिपाहीहरू जसले येशूलाई पहरा दिइरहेका थिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2764	MAT	27	54	gw6n	guidelines-sonofgodprinciples	Θεοῦ Υἱὸς	1	परमेश्‍वरको पुत्र	यो येशूको लागि एउटा महत्त्वपूर्ण नाउँ हो जसले परमेश्‍वरसँगको उहाँको सम्बन्धलाई वर्णन गर्छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2765	MAT	27	56	ud33		ἡ μήτηρ τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου	1	जब्दियाका छोराहरूकी आमा	“याकूब र यूहन्‍नाकी आमा” वा “जब्दियाकी पत्नी”
2766	MAT	27	57	wm5z			0	जोड्ने कथनः	येशूलाई चिहानमा राख्‍ने कार्यको वर्णन यहाँ सुरु हुन्‍छ ।
2767	MAT	27	57	sy9y	translate-names	Ἁριμαθαίας	1	अरिमाथिया	यो इस्राएलको एउटा सहरको नाउँ हो । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-names]])
2768	MAT	27	58	c69n	figs-activepassive	τότε ὁ Πειλᾶτος ἐκέλευσεν ἀποδοθῆναι	1	अनि पिलातसले सो तिनलाई दिइयोस् भनेर आदेश दिए	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अनि पिलातसले आफ्ना सिपाहीहरूलाई येशूको शरीर योसेफलाई दिइयोस् भनेर आदेश दिए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2769	MAT	27	59	kj7u		σινδόνι καθαρᾷ	1	मलमलको कपडा	एउटा राम्रो, महँगो कपडा
2770	MAT	27	60	hvs8	figs-explicit	ὃ ἐλατόμησεν ἐν τῇ πέτρᾳ	1	जुन उनले चट्टानमा खोपेका थिए	यसको अर्थ, योसेफका कामदारहरू थिए, जसले चट्टान काटेर चिहान बनाए । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2771	MAT	27	60	lt4k	figs-explicit	καὶ προσκυλίσας λίθον μέγαν	1	अनि उनले ... एउटा ठूलो ढुङ्गा गडाएर राखे	शादय योसेफलाई त्‍यो ढुङ्गा गुडाउन सहायता पुर्‍याउन उनका साथमा अरू मानिसहरू थिए । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2772	MAT	27	61	ihr8		ἀπέναντι τοῦ τάφου	1	चिहानको मुख	“चिहानको पारिपट्टि”
2773	MAT	27	62	qj59		τὴν παρασκευήν	1	तयारीको दिन	विश्रामको दिनको निम्ति मानिसहरूले तयारी गर्ने दिन ।
2774	MAT	27	62	j57n		συνήχθησαν…πρὸς Πειλᾶτον	1	पिलातससँग भेला भएका थिए	“पिलातसलाई भेटे”
2775	MAT	27	63	sc6y		ἐκεῖνος ὁ πλάνος…ἔτι ζῶν	1	त्यो ठगाहा जिउँदो हुँदा	“जब त्यो ठगाहा येशू जिउँदो थियो”
2776	MAT	27	63	ri5s	figs-quotesinquotes	εἶπεν…μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἐγείρομαι.	1	उसले भन्यो, ‘तीन दिनपछि म फेरि बिउँतनेछु ।’	यो उद्धरणभित्रको उद्धरण हो । यसलाई अप्रत्‍यक्ष उद्धरण रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उसले भन्यो कि तीन दिनपछि ऊ फेरि जीवित भइउठ्नेछ ।” वा “उसले भन्यो कि तीन दिनपछि ऊ फेरि बिउँतने थियो ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotesinquotes]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
2777	MAT	27	64	b8n2	figs-activepassive	κέλευσον…ἀσφαλισθῆναι τὸν τάφον	1	त्यसकारण तेस्रो दिनसम्म त्यो चिहान सुरक्षित राख्‍नलाई हुकुम गर्नुहोस्	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “त्‍यो चिहानको सुरक्षा गर्न आफ्‍ना सिपाहीहरूलाई आदेश दिनुहोस्” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2778	MAT	27	64	hbh8	translate-ordinal	τῆς τρίτης ἡμέρας	1	तेस्रो दिन	(हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/translate-ordinal]])
2779	MAT	27	64	pwc8		ἐλθόντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ, κλέψωσιν αὐτὸν	1	उसका चेलाहरू आएर उसलाई चोर्लान्	“उसका चेलाहरू आऊलान् र उसको लास चोरेर लैजालान्”
2780	MAT	27	64	t78s	figs-quotesinquotes	εἴπωσιν τῷ λαῷ, ἠγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν; καὶ	1	उसका चेलाहरू आऊलान् ... मानिसहरूलाई भन्‍लान्, ‘उहाँ मृतकबाट बौह्रनुभएको छ’, र	यो उद्धरणभित्रको उद्धरण हो । यसलाई अप्रत्‍यक्ष उद्धरण रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उसका चेलाहरूले ... मानिसहरूलाई भन्लान् कि ऊ मृतकबाट जीवित भइउठको छ, र” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotesinquotes]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
2781	MAT	27	64	c7bf		ἀπὸ τῶν νεκρῶν	1	मृतकबाट	मरेर गएका ती सबैको माझबाट । यस अभिव्यक्तिले तल्‍लो संसारमा भएका सबै मृतक मानिसहरूलाई वर्णन गर्छ । तिनको माझबाट बिउँतनु भन्‍ने कुराले फेरि जीवित बन्‍ने कुराको विषयमा बताउँछ ।
2782	MAT	27	64	u5tg	figs-ellipsis	καὶ ἔσται ἡ ἐσχάτη πλάνη χείρων τῆς πρώτης	1	अनि यो अन्तिम धोका पहिलेको भन्दा झन् नराम्रो हुनेछ	बुझेको जानकारीलाई स्‍पष्‍ट रूपमा लेख्‍न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “यदि तिनीहरूले त्‍यसो भनेर मानिसहरूलाई छल गरे भने, त्‍यो चाहिँ उसले पहिले आफूलाई ख्रीष्‍ट भनेर मानिसहरूलाई छल गरेकोभन्‍दा झन् खराब हुनेछ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2783	MAT	27	65	dkq9		κουστωδίαν	1	पहरेदार	यसमा चार देखि सोह्र रोमी सिपाहीहरू हुन्थे ।
2784	MAT	27	66	pk1q		σφραγίσαντες τὸν λίθον	1	ढुङ्गामा मोहर लगाएर	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) तिनीहरूले ढुङ्गाको वरिपरि डोरी बेरे र चिहानको प्रवेशद्वारको दुवैपट्टिको चट्टानको पर्खालमा लगेर बाँधे वा २) तिनीहरूले ढुङ्गा र पर्खालको बीचको भागमा छाप राखे ।
2785	MAT	27	66	e8uf		μετὰ τῆς κουστωδίας	1	पहरेदारलाई राख्‍दै	“त्यस ठाउँमा सिपाहीहरूलाई बस्‍न भने जहाँबाट तिनीहरूले मानिसहरूलाई चिहान छुनबाट रोक्‍न सक्थे”
2786	MAT	28	intro	psw9			0		मत्ती २८ सामान्य टिपोटहरू यस अध्यायमा भएका विशेष अवधारणाहरू चिहान येशूलाई गाडिएको चिहान (मत्ती २८:१) चाहिँ यस्‍तो किसिमको चिहान थियो, जसमा धनी यहूदी परिवारले आफ्‍ना मृतकहरू गाड्‍ने गर्दथे । यो चट्टानमा खोपेर बनाएको एउटा कोठा थियो । त्‍यसमा एकापट्टि समथर भाग थियो, जहाँ लासलाई तेल र सुगन्‍धित मसला दलेर कपडाले बह्रेपछि, तिनीहरूले त्‍यो लास राख्दथे । त्‍यसपछि चिहानको सामु एउटा ठूलो ढुङ्गालाई गुडाएर तिनीहरूले बन्‍द गर्दथे, र यसरी कोही पनि भित्र हेर्न वा पस्‍न सक्दैनथ्‍यो । “चेलाहरू बनाओ” आखिरी भागको दुई पद (मत्ती २८:१९-२०) लाई प्रायः “महान् आज्ञा” भनेर जानिन्‍छ, किनभने ती पदमा सबै ख्रीष्‍टिएनलाई दिइएका ज्‍यादै महत्त्वपूर्ण आज्ञाहरू छन् । ख्रीष्‍टिएनहरूले मानिसहरूकहाँ गएर, तिनीहरूलाई सुसमाचार प्रचार गरेर र तिनीहरूलाई असल ख्रीष्‍टिएनहरू झैँ जीवन बिताउने उत्साह दिएर “चेला बानाउने” काम गर्नुपर्छ । यस अध्यायमा भएका अनुवादका अन्य सम्भाव्य कठिनाइहरू परमप्रभुका एउटा स्‍वर्गदूत मत्ती, मर्कूस, लूका र यूहन्‍ना सबैले सेतो वस्‍त्र लगाएका स्‍वर्गदूतहरू येशूको चिहानमा स्‍त्रीहरूसँगै भएका कुरा लेखे । दुईजना लेखकहरूले तिनीहरूलाई मानिसहरू भने, तर स्‍वर्गदूतहरू पनि मानिसहरू जस्‍तै देखिने हुनाले नै त्‍यसो भनेका हुन् । दुईजना लेखकहरूले दुई स्‍वर्गदूतका बारेमा लेखे, तर अन्‍य दुई जना लेखकहरूले तीमध्‍ये एउटाको बारेमा मात्र लेखे । यी हरेक खण्‍डलाई सबै उस्‍तै देखाउने गरी अनुवाद गर्नुको साटोमा यूएलटीमा जस्‍तो छ, त्‍यस्‍तै अनुवाद गर्न उत्तम हुन्‍छ । (हेर्नुहोस्ः मत्ती २८:१-२ र मर्कूस १६:५ र लूका २४:४ र यूहन्‍ना २०:१२)
2787	MAT	28	1	anr1			0	जोड्ने कथनः	मृतकहरूबाट येशूको पुनरुत्थानको विवरणलाई यस खण्डले सुरुवात गर्दछ ।
2788	MAT	28	1	qkn8		ὀψὲ δὲ Σαββάτων, τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς μίαν σαββάτων	1	अब विश्रामको समय सकिनै लाग्दा हप्‍ताको पहिलो दिनको झिसमिसेमा	“विश्रामको दिनको अन्त भएपछि आइतबारको बिहानीमा सूर्य उदाएपछि”
2789	MAT	28	1	gs43		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले कथाको नयाँ भाग भन्‍न सुरु गर्छन् ।
2790	MAT	28	1	zu2b		ἡ ἄλλη Μαρία	1	अर्की मरियम	“मरियम नाउँ गरेकी अर्की स्‍त्री ।” यिनी याकूब र योसेफका आमा मरियम हुन् (मत्ती २७:५६) ।
2791	MAT	28	2	j25i		ἰδοὺ	1	हेर	यहाँ “हेर” शब्दले हामीलाई यसपछि आउने आश्‍चर्यजनक जानकारीप्रति ध्यान दिनलाई सचेत गराउँछ । तपाईंको भाषामा यसो गर्ने तरिका हुन सक्छ ।
2792	MAT	28	2	l4s2		σεισμὸς ἐγένετο μέγας; ἄγγελος γὰρ Κυρίου καταβὰς ἐξ οὐρανοῦ καὶ προσελθὼν, ἀπεκύλισε τὸν λίθον	1	त्यहाँ विशाल भूकम्प गयो, किनकि परमप्रभुका एक स्वर्गदूत स्वर्गबाट तल ओर्ले; अनि ढुङ्गा हटाए	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) परमप्रभुका एउटा स्वर्गदूत तल ओर्लेकाले र उनले ढुङ्गा हटाएकाले भूकम्प गयो वा २) यी सबै घटनाहरू एउटै समयमा भए ।
2793	MAT	28	2	s43v		σεισμὸς…μέγας	1	भूकम्प	अचानक र तीव्र रूपमा जमिन हल्लनु
2794	MAT	28	3	vfh4		ἡ εἰδέα αὐτοῦ	1	तिनको स्वरूप	“स्वर्गदूतको स्वरूप”
2795	MAT	28	3	p12y	figs-simile	ἦν…ὡς ἀστραπὴ	1	बिजुली जस्तो थियो	यो एउटा उपमा हो जसले ती स्वर्गदूत हेर्दा खेरी कति चम्किला थिए भन्‍ने कुरालाई जोड दिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “बिजुली जस्तै चम्किलो थियो” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
2796	MAT	28	3	i4hp	figs-ellipsis	τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ λευκὸν ὡς χιών	1	उसको लुगा हिउँजस्तै सेतो	यो एउटा उपमा हो जसले ती स्‍वर्गदूतका वस्‍त्रहरू कति धेरै चम्‍किलो र सेतो थियो भन्‍ने कुरामा जोड दिन्‍छ । अघिल्‍लो वाक्यांशबाटको “थियो” भन्‍ने क्रियापदलाई दोहोर्‍याउन सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उसको वस्‍त्र धेरै सेतो थियो, हिउँ जस्तै” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
2797	MAT	28	4	b1ic	figs-simile	ἐγενήθησαν ὡς νεκροί	1	मरेका मानिसहरू जस्तै भए	यो उपमा हो, जसले ती सिपाहीहरू भइँमा ढले र हलचल गरेनन् भन्‍ने अर्थ दिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “भुँइमा लडे र मरेका मानिसहरू झैँ त्यहाँ ढले” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-simile]])
2798	MAT	28	5	q8dd		ταῖς γυναιξίν	1	स्‍त्रीहरू	“मरियम मग्दलिनी र मरियम नाम गरेकी अर्की स्‍त्री”
2799	MAT	28	5	tbd8	figs-activepassive	τὸν ἐσταυρωμένον	1	जसलाई क्रूसमा टङ्गाइएको छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “जसालई मानिसहरू र सिपाहीहरूले क्रूसमा टाँगे” वा “जसलाई तिनीहरूले क्रुसमा टाँगे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2800	MAT	28	7	sp2a	figs-quotesinquotes	εἴπατε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ, ὅτι ἠγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν; καὶ ἰδοὺ, προάγει ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν; ἐκεῖ αὐτὸν ὄψεσθε.	1	उहाँका चेलाहरूलाई भन, ‘उहाँ मृतकहरूबाट जीवित भइउठ्नुभएको छ । हेर, उहाँ तिमीहरूभन्दा अगि गालीलमा जाँदै हुनुहुन्छ । त्यहीँ नै तिमीहरूले उहाँलाई देख्‍नेछौ ।’	यो उद्धरण भित्रको उद्धरण हो । यसलाई अप्रत्यक्ष उद्धरणको व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उहाँका चेलाहरूलाई भन कि उहाँ मृतकहरूबाट जीवित भइउठ्नुभएको छ र येशू तिमीहरूभन्दा अगि गालीलमा जानुभएको छ, जहाँ तिमीहरूले उहाँलाई देख्‍नेछौ ।” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotesinquotes]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
2801	MAT	28	7	r5cw		ἠγέρθη	1	उहाँ जीवित भइउठ्नुभएको छ	“उहाँ फेरि जीवनमा फर्किआउनुभएको छ”
2802	MAT	28	7	a1ir		ἀπὸ τῶν νεκρῶν	1	मृतकहरूबाट	तिनीहरू सबैको माझबाट जो मरेका छन् । यस अभिव्यक्तिले तल्‍लो संसारमा भएका सबै मृत मानिसहरूलाई वर्णन गर्छ । तिनीहरूको माझबाट बिउँतनुले फेरि जीवित हुने कुराको विषयमा बताउँछ ।
2803	MAT	28	7	ljb2	figs-you	προάγει ὑμᾶς…αὐτὸν ὄψεσθε	1	तिमीहरूको अगि जाँदै हुनुहुन्छ ... तिमीहरूले उहाँलाई देख्‍नेछौ	यहाँ “तिमीहरू” बहुवचनमा छ । यसले स्‍त्रीहरू र चेलाहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
2804	MAT	28	7	hf9i	figs-you	εἶπον ὑμῖν	1	मैले तिमीहरूलाई भनेको छु	यहाँ “तिमीहरू” बहुवचनमा छ र स्‍त्रीहरूलाई जनाउँछ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-you]])
2805	MAT	28	8	j2sv		καὶ ἀπελθοῦσαι ταχὺ	1	तिनीहरू गए	“मरियम मग्दलिनी र मरियम नाम गरेकी अर्की स्‍त्री”
2806	MAT	28	9	s393		ἰδοὺ	1	हेर	यहाँ “हेर” शब्दले हामीलाई यसपछि आउने आश्‍चर्यजनक जानकारीप्रति ध्यान दिनलाई सचेत गराउँछ । तपाईंको भाषामा यसो गर्ने तरिका हुन सक्छ ।
2807	MAT	28	9	n5sz		χαίρετε	1	अभिवादनहरू	यो सामान्य अभिवादन हो, अङ्ग्रेजीमा “हेल्‍लो” भनेको जस्तै हो ।
2808	MAT	28	9	nmg1		ἐκράτησαν αὐτοῦ τοὺς πόδας	1	उहाँका पाउ पक्रे	“तिनीहरूले आफ्ना घुँडाहरू टेके र उहाँका पाउ समाए”
2809	MAT	28	10	etk6		τοῖς ἀδελφοῖς μου	1	मेरा भाइहरू	यसले येशूका चेलाहरूलाई जनाउँछ ।
2810	MAT	28	11	u1ae			0	जोड्ने कथनः	येशूको पुनरुत्थानप्रति यहूदी धार्मिक अगुवाहरूको प्रतिक्रियाको विवरणलाई यस खण्डले सुरुवात गर्दछ ।
2811	MAT	28	11	ktu5		δὲ	1	अब	यहाँ यो शब्दलाई मुख्य कथा वर्णनमा आएको छोटो रोकावटलाई अङ्कित गर्नका लागि प्रयोग गरिएको छ । यहाँ मत्तीले कथाको एउटा नयाँ भाग बताउन थाल्‍छन् ।
2812	MAT	28	11	mu4l		αὐτῶν	1	तिनीहरू	यहाँ यसले मरियम मग्दलिनी र अर्की मरियमलाई जनाउँछ ।
2813	MAT	28	11	rnr3		ἰδού	1	हेर	वृहत कथामा अर्को घटनाको सुरुवातलाई यसले अङ्कित गर्छ । यसले अगाडिका घटनाहरूमा भएकाभन्दा फरक मानिसहरूलाई समावेश गर्न सक्छ । तपार्इंको भाषामा यस्तो गर्नको निम्ति कुनै तरिका हुन सक्छ ।
2814	MAT	28	12	ht82		συμβούλιόν τε λαβόντες	1	त्यो कुरालाई लिएर तिनीहरूसँग छलफल गरे	“तिनीहरूले आफ्नै बीचमा एउटा योजना बनाए ।” पूजाहारीहरू र धर्म-गुरुहरूले सिपाहीहरूलाई पैसा दिने निर्णय गरे ।
2815	MAT	28	13	kn8i	writing-quotations	εἴπατε ὅτι, οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ…ἐλθόντες…ἡμῶν κοιμωμένων.	1	भन, ‘हामी निदाइरहेका बेलामा ... उसका चेलाहरू आए ।’	यदि तपाईंको भाषामा उद्धरणभित्र उद्धरण लेख्‍ने चलन छैन भने तपाईंले यसलाई एउटै उद्धरण बनाएर अनुवाद गर्न सक्‍नुहुन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अरूहरूलाई भन कि तिमीहरू निदाइरहेका बेलामा ... येशूका चेलाहरू आए” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/writing-quotations]] अनि [[rc://ne/ta/man/translate/figs-quotations]])
2816	MAT	28	14	n8xy		καὶ ἐὰν ἀκουσθῇ τοῦτο ἐπὶ τοῦ ἡγεμόνος	1	यदि यो खबर बडा हाकिमकहाँ पुग्यो भने	“यदि बडा हाकिमले तिमीहरू सुतिरहेका बेलामा येशूका चेलाहरूले उसको लास लगे भनी सुने भने”
2817	MAT	28	14	u13q		τοῦ ἡγεμόνος	1	बडा हाकिम	“पिलातस” (मत्ती २७:२)
2818	MAT	28	14	x57k		ἡμεῖς πείσομεν καὶ ὑμᾶς ἀμερίμνους ποιήσομεν	1	हामी उहाँलाई मनाउनेछौँ र तिमीहरूलाई कुनै समस्यामा पर्न दिनेछैनौँ	“चिन्‍ता नगर । हामी उहाँसित कुरा गरौँला र यसरी उहाँले तिमीहरूलाई दण्‍ड दिनुहुन्‍न ।”
2819	MAT	28	15	yu3c	figs-activepassive	ἐποίησαν ὡς ἐδιδάχθησαν	1	उनीहरूलाई जस्तो निर्देशन दिइएको थियो, त्यस्तै गरे	यसलाई कर्तृ वाच्यमा अनुवाद गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “पूजाहारीहरूले तिनीहरूलाई जे गर्नू भनेर भनेका थिए तिनीहरूले त्यसै गरे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2820	MAT	28	15	cp7r		ὁ λόγος οὗτος παρὰ Ἰουδαίοις μέχρι τῆς σήμερον ἡμέρας	1	यो खबर यहूदीहरूमा व्यापक रूपमा फैलियो र आज पनि जारी छ	“धेरै जना यहूदीहरूले यो खबर सुने र आजसम्‍म पनि अरुलाई यही कुरा भन्‍दै छन्”
2821	MAT	28	15	vp3a		μέχρι τῆς σήμερον ἡμέρας	1	आजसम्‍म पनि	यसले मत्तीले यो पुस्तक लेखेको समयलाई जनाउँछ ।
2822	MAT	28	16	h1ln			0	जोड्ने कथनः	येशूको पुनरुत्थानपछि उहाँले आफ्ना चेलाहरूलाई भेट्नुभएको घटनाको विवरणलाई यस खण्डले सुरुवात गर्दछ ।
2823	MAT	28	17	pze9		προσεκύνησαν, οἱ δὲ ἐδίστασαν	1	तिनीहरूले उहाँलाई दण्डवत् गरे, तर कतिले चाहिं शङ्का गरे	सम्भावित अर्थहरू हुन् १) तिनीहरूमध्ये केहीले शङ्का गरेको भएतापनि तिनीहरू सबैले येशूलाई दण्डवत् गरे, वा २) तिनीहरूमध्ये केहीले येशूलाई दण्डवत् गरे, तर अरूहरूले दण्डवत् गरेनन् किनभने तिनीहरूले शङ्का गरे ।
2824	MAT	28	17	xgr5	figs-explicit	οἱ δὲ ἐδίστασαν	1	तर कतिले चाहिं शङ्का गरे	चेलाहरूले के कुरामा शङ्का गरे भनी स्‍पष्‍ट रूपमा व्यक्त गर्न सकिन्‍छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “उहाँ साँच्‍चै नै येशू हो र उहाँ फेरि जीवित हुनुभयो भन्‍ने कुरामा उनीहरूमध्‍ये कसैले शङ्का गरे” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-explicit]])
2825	MAT	28	18	v37p	figs-activepassive	ἐδόθη μοι πᾶσα ἐξουσία	1	सबै अधिकार मलाई दिइएको छ	यसलाई कर्तृ वाच्यमा व्यक्त गर्न सकिन्छ । वैकल्‍पिक अनुवादः “मेरा पिताले सबै अधिकार मलाई दिनुभएको छ” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-activepassive]])
2826	MAT	28	18	sm35	figs-merism	ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς	1	स्वर्गमा र पृथ्वीमाथि	यहाँ स्वर्ग र पृथ्वीमा भएका सबैथोकको अर्थ दिनका लागि “स्वर्ग” र “पृथ्‍वी” शब्दहरूलाई एकसाथ प्रयोग गरिएको छ । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-merism]])
2827	MAT	28	19	yz6q	figs-metonymy	πάντα τὰ ἔθνη	1	सबै जातिहरूका ...	यहाँ “जातिहरू” शब्दले मानिसहरूलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “हेरक जातिमा भएका सबै मानिसहरू” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2828	MAT	28	19	l5b5	figs-metonymy	εἰς τὸ ὄνομα	1	नाउँमा	यहाँ “नाउँ”ले अधिकारलाई जनाउँछ । वैकल्‍पिक अनुवादः “अधिकारद्वारा” (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/figs-metonymy]])
2829	MAT	28	19	kwa3	guidelines-sonofgodprinciples	τοῦ Πατρὸς…τοῦ Υἱοῦ	1	पिता ... पुत्र	यी महत्त्वपूर्ण नाउँहरू हुन् जसले परमेश्‍वर र येशूको बीचमा भएको सम्बन्धलाई वर्णन गर्छन् । (हेर्नुहोस्ः [[rc://ne/ta/man/translate/guidelines-sonofgodprinciples]])
2830	MAT	28	20	mz6f		ἰδοὺ	1	हेर	“हेर” वा “सुन” वा “मैले तिमीहरूलाई भन्‍न लागेको कुरामा ध्यान देऊ”
2831	MAT	28	20	si8z		ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος	1	युगको अन्त्य सम्‍ममा पनि	“यस युगको अन्त्य सम्‍म” वा “संसारको अन्तसम्‍म”