18 KiB
सशर्त सम्बन्धहरू
सशर्त जोड्नेहरू दुईवटा खण्डहरू जोड्छन् कि तिनीहरूमध्ये एउटा हुन्छ जब अर्को हुन्छ। अङ्ग्रेजीमा, सशर्त खण्डहरू जडान गर्ने सबैभन्दा सामान्य तरिका भनेको शब्दहरूसँग हो, "यदि … त्यसपछि।" तर प्राय, "तब" शब्द भनिएको छैन।
तथ्य विपरीत अवस्थाहरू
विवरण
एक विपरीत-तथ्य अवस्था एक अवस्था हो जुन काल्पनिक सुनिन्छ, तर वक्ता पहिले नै निश्चित छ कि यो सत्य होइन।
अनुवादको मुद्दा हुनुको कारण
सामान्यतया त्यहाँ कुनै विशेष शब्दहरू छैनन् जसले तथ्य विपरीत अवस्थालाई संकेत गर्दछ। लेखकले मान्छन् कि पाठकलाई थाहा छ कि यो वास्तविक अवस्था होइन। यस कारणले गर्दा यो सत्य होइन भनेर जान्नको लागि प्रायः निहित जानकारीको ज्ञान चाहिन्छ। यदि यस प्रकारको अवस्था अनुवादकहरूलाई सञ्चार गर्न गाह्रो छ भने, उनीहरूले समान रणनीतिहरू प्रयोग गर्न विचार गर्न चाहन्छन् जुन उनीहरूले वक्तृत्व प्रश्नहरू वा निहित जानकारीको लागि प्रयोग गरेका थिए।
ओबीएस र बाइबलबाट उदाहरणहरू
तर यदि बाल ईश्वर हो भने, उहाँको पूजा गर! (कथा १९ फ्रेम ६ ओबीएस)
एलियाले मानिसहरूका अगि आएर भने, "तिमीहरू कहिलेसम्म दोधारमा बसिरहन्छौ? यदि परमप्रभु नै परमेश्वर हुनुहुन्छ भने उहाँलाई पछयाओ। तर यदि बाल परमेश्वर हो भने त्यसलाई पछयाओ।" तर मानिसहरूले केही भनेनन्। (१ राजा १८:२१ यू.एल.टि)
बाल ईश्वर होइन। एलियाले बाललाई परमेश्वर हुन सक्छ भनी सुझाव दिनुभएको छैन र मानिसहरूले बाललाई पछ्याएको उहाँ चाहँदैनन्। तर एलियाले तिनीहरूले के गरिरहेका थिए त्यो गलत थियो भनी देखाउन सशर्त भनाइ प्रयोग गरे। माथिको उदाहरणमा, हामी एउटै निर्माण भएका दुई अवस्थाहरू देख्छौं। पहिलो, "यदि यहवे परमेश्वर हुनुहुन्छ," एक वास्तविक अवस्था हो किनभने एलिया यो सत्य हो भनी निश्चित छन्। दोस्रो, "यदि बाल परमेश्वर हो," एक विपरीत-तथ्य अवस्था हो किनभने एलिया निश्चित छन् कि यो सत्य होइन। मानिसहरूले यी दुवैलाई तपाइँको भाषामा एउटै तरिकाले भन्न सक्छन् वा फरक फरक तरिकाले भन्न सक्छन् भनेर तपाइँले विचार गर्न आवश्यक छ।
तर तिनकी पत्नीले तिनलाई जवाफ दिइन्, “यदि यहवेले हामीलाई मार्न चाहनुभएको भए, उहाँले हाम्रो हातबाट सम्पूर्ण होमबलि र भेटी लिनुहुने थिएन। उहाँले हामीलाई यी सबै कुराहरू देखाउनुहुने थिएन, र यस समयमा उहाँले हामीलाई यसबारे सुन्न दिनुहुने थिएन।” (न्यायकर्ताहरू १३:२३ यू.एल.टि)
मानोहकी श्रीमती सोच्छन् कि उनको सशर्त कथनको दोस्रो भाग सत्य होइन, त्यसैले पहिलो भाग पनि सत्य होइन। परमेश्वरले तिनीहरूको होमबलि प्राप्त गर्नुभयो; त्यसैले, उहाँ तिनीहरूलाई मार्न चाहनु हुन्न।
"हामी मिश्रमा मासुका कराहीहरूका वरिपरि बसी नघाउञ्जेल खाना खान्थ्यौं। त्यसै बेला हामी परमप्रभुको हातबाट मेरका भएदेखि असल हुनेथियो।" (प्रस्थान १६ःख ३ यू.एल.टि )
निस्सन्देह यहाँ बोल्ने मानिसहरू मिश्रमा मरेका थिएनन्, र त्यसैले यो एक विपरीत-तथ्य अवस्था हो जुन इच्छा व्यक्त गर्न प्रयोग गरिन्छ।
"धिक्कार तँलाई, ए खोराजीन! धिक्कार तँलाई, ए बेथसदा! किनकि तिमिहरूमा गरिएका शक्तिशाली कामहरू टुरोस र सीदोनमा गरिएका भए तिनिहरूले उहले नै भाङ्ग्रा लाएर र खरानी धसेर पश्चात्ताप गरिसक्नेथिए।" (मत्ती ११:२१ यू.एल.टि)
अङ्ग्रेजी पाठकलाई थाहा छ कि यी अन्तिम दुई उदाहरणहरू विपरित-तथ्य अवस्थाहरू हुन् किनभने पहिलो भागमा प्रयोग गरिएका भूतकालका क्रियाहरू (तिनीहरू हुन सक्ने चीजहरू होइनन्)। अन्तिम उदाहरणमा दोस्रो भाग पनि छ जसमा "हुन्छ" प्रयोग गरिन्छ। यी शब्दहरूले पनि नघटेको कुरालाई संकेत गर्छ।
अनुवादका निम्ति रणनितिहरू
यदि तपाईंको भाषामा विपरीत-तथ्य अवस्थाहरू स्पष्ट छन् भने, तिनीहरूलाई जस्तै प्रयोग गर्नुहोस्।
(१) यदि सर्तले पाठकलाई वक्ताले कुनै कुरा झूटो हो भन्ने सोच्न प्रेरित गर्छ भने, त्यस शर्तलाई अरूले विश्वास गरेको कुराको रूपमा दोहोर्याउनुहोस्।
(२) यदि अवस्थाले पाठकलाई पहिलो भाग साँचो हो भनी वक्ताले सुझाव दिइरहेको छ भनी सोच्न प्रेरित गर्छ भने, त्यसपछि यो सत्य होइन भनी कथनको रूपमा पुन: बताउनुहोस्।
(३) यदि अवस्थाले केहि नभएको कुरा व्यक्त गरिरहेको छ तर वक्ताले चाहेको छ भने, यसलाई इच्छाको रूपमा दोहोर्याउनुहोस्।
(४) यदि अवस्थाले केही नभएको कुरा व्यक्त गरिरहेको छ भने, यसलाई नकारात्मक कथनको रूपमा दोहोर्याउनुहोस्।
(५) व्यवहारमा परिवर्तनको लागि तर्कसंगत तर्कहरू बनाउन प्रायः तथ्यात्मक र विपरीत-तथ्य अवस्थाहरू प्रयोग गरिन्छ। यदि अनुवादकहरूले तिनीहरूलाई अनुवाद गर्ने उत्तम तरिका जान्न संघर्ष गरिरहेका छन् भने, यो उनीहरूको भाषा समुदायमा कसरी गरिन्छ भनेर छलफल गर्न उपयोगी हुन सक्छ। यदि कसैले मानिसहरूलाई आफ्नो व्यवहार परिवर्तन गर्न मनाउन खोजिरहेको छ भने, तिनीहरूले त्यो कसरी गर्छन्? यी सर्तहरू अनुवाद गर्दा समान रणनीतिहरू अनुकूलन गर्न सम्भव हुन सक्छ।
लागू गरिएका अनुवाद रणनीतिहरूका उदाहरणहरू
(१) यदि सर्तले पाठकलाई वक्ताले कुनै कुरा झूटो हो भन्ने सोच्ने प्रेरित गर्छ भने, त्यस शर्तलाई अरूले विश्वास गरेको कुराको रूपमा दोहोर्याउनुहोस्।
तर यदि बाल ईश्वर हो भने, उनको पूजा गर! (कथा १९ फ्रेम ६ ओबीएस)
बाल ईश्वर हो भनी विश्वास गर्नुहुन्छ भने उनको पूजा गर!
(२) यदि अवस्थाले पाठकलाई पहिलो भाग साँचो हो भनी वक्ताले सुझाव दिइरहेको छ भनी सोच्न प्रेरित गर्छ भने, त्यसपछि यो सत्य होइन भनी कथनको रूपमा पुन: बताउनुहोस्।
यदि बाल ईश्वर होइन भने, तिमिहरूले उनको पूजा गर्नु हुँदैन!
तर तिनकी पत्नीले तिनलाई जवाफ दिइन्, “यदि यहवेले हामीलाई मार्न चाहनुभएको भए, उहाँले हाम्रो हातबाट सम्पूर्ण होमबलि र भेटी लिनुहुने थिएन। उहाँले हामीलाई यी सबै कुराहरू देखाउनुहुने थिएन, र यस समयमा उहाँले हामीलाई यसबारे सुन्न दिनुहुने थिएन।” (न्यायकर्ताहरू १३:२३ यु.ए.टि)
"यहवेले हामीलाई मार्न चाहनुहुन्न, नत्र हामीले उहाँलाई दिनुभएको होमबलि र भेटी उहाँले प्राप्त गर्नुहुने थिएन।"
(३) यदि अवस्थाले केहि नभएको कुरा व्यक्त गरिरहेको छ तर वक्ताले चाहेको छ भने, यसलाई इच्छाको रूपमा दोहोर्याउनुहोस्।
"हामी मिश्रमा मासुका कराहीहरूका वरिपरि बसी नघाउञ्जेल खाना खान्थ्यौं।" (प्रस्थान १६ःख ३ यू.एल.टि )
"त्यसै बेला हामी परमप्रभुको हातबाट मेरका भएदेखि असल हुनेथियो . . . "
(४) यदि अवस्थाले केही नभएको कुरा व्यक्त गरिरहेको छ भने, यसलाई नकारात्मक कथनको रूपमा दोहोर्याउनुहोस्।
"धिक्कार तँलाई, ए खोराजीन! धिक्कार तँलाई, ए बेथसदा! किनकि तिमिहरूमा गरिएका शक्तिशाली कामहरू टुरोस र सीदोनमा गरिएका भए तिनिहरूले उहले नै भाङ्ग्रा लाएर र खरानी धसेर पश्चात्ताप गरिसक्नेथिए।" (मत्ती ११:२१ यू.एल.टि)
"धिक्कार तँलाई, ए खोराजीन! धिक्कार तँलाई, ए बेथसदा! किनकि तिमिहरूमा गरिएका शक्तिशाली कामहरू टुरोस र सीदोनमा गरिएका भए तिनिहरूले उहले नै भाङ्ग्रा लाएर र खरानी धसेर पश्चात्ताप गरिसक्नेथिए।"
(५) व्यवहारमा परिवर्तनको लागि तर्कसंगत तर्कहरू बनाउनको लागि प्रायः तथ्यात्मक र विपरीत-तथ्य अवस्थाहरू प्रयोग गरिन्छ। यदि अनुवादकहरूले तिनीहरूलाई अनुवाद गर्ने उत्तम तरिका जान्न संघर्ष गरिरहेका छन् भने, यो उनीहरूको भाषा समुदायमा कसरी गरिन्छ भनेर छलफल गर्न उपयोगी हुन सक्छ। यदि कसैले मानिसहरूलाई आफ्नो व्यवहार परिवर्तन गर्न मनाउन खोजिरहेको छ भने, तिनीहरूले त्यो कसरी गर्छन्? यी सर्तहरू अनुवाद गर्दा समान रणनीतिहरू अनुकूलन गर्न सम्भव हुन सक्छ।
तर यदि बाल ईश्वर हो भने, उनको पूजा गर! (कथा १९ फ्रेम ६ ओबीएस)
बाल ईश्वर हो भनी विश्वास गर्नुहुन्छ भने उनको पूजा गर!
"धिक्कार तँलाई, ए खोराजीन! धिक्कार तँलाई, ए बेथसदा! किनकि तिमिहरूमा गरिएका शक्तिशाली कामहरू टुरोस र सीदोनमा गरिएका भए तिनिहरूले उहले नै भाङ्ग्रा लाएर र खरानी धसेर पश्चात्ताप गरिसक्नेथिए।" (मत्ती ११:२१ यू.एल.टि)
“धिक्कार तिमीलाई, खोराजीन! धिक्कार तिमीलाई, बेथसेदा! तिमिहरू टुरोस र सिदोन भन्दा राम्रो छौ भन्ने सोच्छौ, तर तिमिहरू छैनौं! तिमिहरूले देखेका शक्तिशाली कामहरू देखेर तिनीहरूले धेरै पहिले भाङ्ग्रा र खरानी लगाएर पश्चात्ताप गरिसकेका हुनेथिए! तिमिहरू तिनीहरू जस्तै हुनुपर्छ! ”