ne_ta/translate/figs-ellipsis/01.md

11 KiB

विवरण

एक शब्‍दलोप तब हुन्छ जब एक वक्ता वा लेखकले एक वा धेरै शब्दहरू छोड्छ जुन सामान्यतया वाक्यमा हुनुपर्छ। वक्ता वा लेखकले यस्तो गर्छ किनभने उसलाई थाहा छ कि श्रोता वा पाठकले वाक्यको अर्थ बुझ्छ र त्यहाँ भएका शब्दहरू सुन्दा वा पढ्दा उसको दिमागमा शब्दहरू आपूर्ति गर्दछ। उदाहरणका लागि:

… दुष्‍टहरू न्‍यायको दिनमा टिक्‍ने छैनन्‌,  न पापीहरूले धर्मीहरूको सभामा। (भजनसंग्रह १:५ यूएलटि)

दोस्रो भागमा शब्‍दलोप छ किनभने "न त धर्मीहरूको सभामा पापीहरू" पूर्ण वाक्य होइन। अघिल्लो खण्डबाट कार्य भरेर पापीहरूले धर्मीहरूको सभामा के गर्दैनन् भन्‍ने कुरा श्रोताले बुझ्‍नेछ भनी वक्ताको अनुमान छ। भरिएको कार्यको साथ, पूर्ण वाक्य पढ्नेछ:

त्यसैले दुष्टहरू न्यायमा खडा हुनेछैनन्, न त पापीहरू धर्मीहरूको सभामा खडा हुनेछन्

[१] अङ्ग्रेजीमा विराम चिन्ह छ जसलाई शब्दलोप पनि भनिन्छ। यो तीनवटा थोप्लाहरू (…) को शृङ्खला हो जुन कुनै शब्द, वाक्यांश, वाक्य वा पाठबाट यसको मौलिक अर्थ परिवर्तन नगरी जानाजानी छोडेको संकेत गर्न प्रयोग गरिन्छ। यो लेख अनुवाद विराम चिन्हको बारेमा होइन, तर सामान्यतया वाक्यमा हुनु पर्ने शब्दहरू हटाउने अवधारणाको बारेमा हो।

दुई प्रकारका शब्‍दलोप

  1. सम्बन्धित शब्‍दलोप तब हुन्छ जब पाठकले सन्दर्भबाट छुटेका शब्द वा शब्दहरू आपूर्ति गर्नुपर्दछ। सामान्यतया शब्द अघिल्लो वाक्यमा हुन्छ, जस्तै माथिको उदाहरणमा।
  2. निरपेक्ष शब्‍दलोप तब हुन्छ जब हटाइएका शब्द वा शब्दहरू सन्दर्भमा हुँदैनन्, तर वाक्यांशहरू भाषामा पर्याप्त सामान्य हुन्छन् कि पाठकले यस सामान्य प्रयोगबाट वा परिस्थितिको प्रकृतिबाट छुटेको कुरा आपूर्ति गर्ने अपेक्षा गरिन्छ।

अनुवादका बिषयहरू हुनुका कारण

अपूर्ण वाक्य वा वाक्यांशहरू हेर्ने पाठकहरूलाई थाहा नहुन सक्छ कि त्यहाँ जानकारी हराइरहेको छ जुन लेखकले भर्ने अपेक्षा गर्दछ। वा पाठकहरूले त्यहाँ जानकारी हराइरहेको छ भनेर बुझ्‍न सक्छन्, तर उनीहरूलाई थाहा नहुन सक्छ कि कुन जानकारी हराइरहेको छ किनभने उनीहरूलाई मूल थाहा छैन। बाइबलीय भाषा, संस्कृति, वा अवस्था मूल पाठकहरूले गरे जस्तै। यस अवस्थामा, तिनीहरूले गलत जानकारी भर्न सक्छ। वा पाठकहरूले आफ्नो भाषामा शब्दलोपको प्रयोग नगर्ने हो भने शब्दलोपलाई गलत बुझ्‍न सक्छ।

बाइबलबाट उदाहरणहरू

रिलेटिभ शब्‍दलोप

उसले लेबनानलाई बाछो झैं र सिरियोनलाई साँढेझैँ छाडिदिन्छ। (भजनसंग्रह १९:६ युएलटि)

लेखक आफ्नो शब्द थोरै होस् र राम्रो कविता बनाउन चाहन्छन्। भरिएको जानकारी सहितको पूर्ण वाक्य यस्तो हुनेछ:

उसले लेबनानलाई बाछो झैँ र सिरियोनलाई साँढेजस्तै छाडिदिन्छ।

त्यसकारण, तपाईं कसरी हिँड्नुहुन्छ, होसियारीसाथ हेर्नुहोस्—मूर्खजस्तो होइन तर बुद्धिमान्‌जस्तो। (एफिसी ५:१५ख युएलटि)

यी वाक्यको दोस्रो भागमा पाठकले बुझ्नुपर्ने जानकारी पहिलो भागबाट भर्न सकिन्छ:

होशियारीपूर्वक हेर्नुहोस्, तसर्थ, कसरी हिँड्नुपर्छ—मुर्खजस्तो होइन तर बुद्धि मानिसको रूपमा हिँड,

निरपेक्ष शब्‍दलोप

त्यसपछि जब उहाँ नजिक आउनुभयो, उहाँले उहाँलाई सोध्नुभयो, "तिमी म तिम्रो लागि के गर्न चाहनुहुन्छ?" अनि उसले भन्यो, "प्रभु, म मेरो दृष्टि फर्काउन सकूँ।" (लूका १८:४०ख-४१ यूएलटि)

"हे प्रभु, म चाहन्छु कि तपाईंले मलाई निको पारिदिनुहोस् ताकि म मेरो दृष्टि प्राप्त गर्न सकूँ।"

तितसलाई, हाम्रो साझा विश्‍वासमा साँचो छोरा। परमेश्‍वर  पिता र हाम्रा मुक्तिदाता ख्रीष्ट येशूबाट अनुग्रह र शान्ति। (तीतस १:४ यूएलटि)

लेखकले मान्छन् कि पाठकले आशीर्वाद वा इच्छाको यो सामान्य रूपलाई पहिचान गर्नेछ, त्यसैले उसले पूर्ण वाक्य समावेश गर्न आवश्यक छैन, जुन हुनेछ:

तीतसलाई, हाम्रो साझा विश्‍वासमा साँचो छोरा। तपाईंले परमेश्‍वर पिता र हाम्रा मुक्तिदाता ख्रीष्ट येशूबाट अनुग्रह र शान्ति पाउनुहुनेछ

अनुवादका रणनितिहरू

यदि शब्‍दलोप प्राकृतिक हो र तपाईंको भाषामा सही अर्थ दिन्छ भने, यसलाई प्रयोग गर्ने विचार गर्नुहोस्। यदि होइन भने, यहाँ अर्को विकल्प छ:

(१) छुटेका शब्दहरू अपूर्ण वाक्यांश वा वाक्यमा थप्‍नुहोस्।

लागू गरिएका अनुवाद रणनीतिहरूका उदाहरणहरू

(१) छुटेका शब्दहरू अपूर्ण वाक्यांश वा वाक्यमा थप्‍नुहोस्।

त्यसैले दुष्टहरू न्यायमा खडा हुनेछैनन्, र पापीहरू धर्मीहरूको सभामा खडा हुनेछैनन्। (भजनसंग्रह १:५ यूएलटि)

त्यसपछि जब उहाँ नजिक आउनुभयो, उहाँले उहाँलाई सोध्नुभयो, "तिमी म तिम्रो लागि के गर्न चाहनुहुन्छ?" अनि उसले भन्यो, "प्रभु, म मेरो दृष्टि फर्काउन सकूँ।" (लूका १८:४०ख-४१ युएलटि)

त्यसपछि जब उहाँ नजिक आउनुभयो, उहाँले उहाँलाई सोध्नुभयो, "तिमी म तिम्रो लागि के गर्न चाहनुहुन्छ?" अनि उसले भन्यो, "प्रभु, म मेरो दृष्टि फर्काउन सकूँ।"

उहाँले लेबनानका पर्वतहरूलाई बाछालाई जस्तै, र सिरिओन पर्वतलाई जङ्गली साँढेजस्तै उफार्नुहुन्छ। (भजनसंग्रह २९:६ यूएलटि)

उहाँले लेबनानका पर्वतहरूलाई बाछालाई जस्तै, र सिरिओन पर्वतलाई जङ्गली साँढेजस्तै उफार्नुहुन्छ