lebadura, pampaalsa

Ti lebadura ket ti mailalaok iti tinapay tapno umalsa. No dadduma maawagan daytoy a pampaalsa.

Idi tiempo ti Daan a Tulag, ti lebadura ket mapaadda no ti natimpla nga arina ket maidulin iti apagbiit. Maidulin ti bassit a natimpla nga arina manipud iti immuna a natimpla ket isu ti agbalin a lebadura para iti sumaruno.
Idi nakalibas dagiti Israelita manipud Egipto, awanen panawenda tapno urayen nga umalsa ti natimpla nga arina isu a nagaramidda iti tinapay nga awan lebadurana nga isu ti binalonda iti panagdaliasatda. A kas pakalaglagipan iti daytoy, tinawen nga rambakan dagiti Judio a tattao ti Fiesta ti Ilalabas babaen iti pannanganda iti tinapay a naramid nga awan lebadurana.
Kadagiti Ilokano a panangipatarus, ti balikas a pampaalsa ket masansan nga ipatarus a kas "lebadura" nga isu ti kabaroan a pampaalsa a mailaok iti matimpla nga arina nga addaan labutabna, tapno umado daytoy sakbay a mailuto. Maimasa ti lebadura iti natimpla nga arina inggana a maiwaras.
Ti balikas a "pampaalsa" wenno "lebadura" ket nausar a pangiladladawan iti Biblia a kas ladawan no kasano ti panagwaras ti basol iti biag ti maysa a tao wenno no kasano a maakaran ti sabali a tattao. Mabalin a dakamatenna ti palso a sursuro.
Ti balikas a "lebadura" ket nausar iti nasayaat a wagas a mangilawlawag no kasano ti bunga ti panagwaras ti pagarian ti Dios manipud iti maysa a tao ken iti sabali.
No ti kaugalianyo ket agar-aramat iti "beyking soda", "beyking pawder", wenno sabali pay a produkto a mausar tapno umalsa iti tinapay, mabalinyo nga usaren dayta a balikas iti panangipatarusyo.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas "lebadura" wenno "mailaok tapno bumsog ti natimpla nga arina." Ti sao a "ngumato" ket mabalin nga ibaga a kas "bumlad" wenno "dumakkel pay" wenno "bumsog."
No ti pampaalsa ket nausar tapno bumsog ti natimpla nga arina, mabalin nga usaren dayta a balikas.